69 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2003

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2003 ΕΤΟΣ Ε` ΤΕΥΧΟΣ 69

Μ αθητής.!!! Μιά λέξη, μιά ἔννοια, μιά κατάσταση. Ὅλοι μας
τήν ζήσαμε, ἀλλά δέν ξέρω ἄν καί ὅλοι μας τήν ἀγαπήσαμε.
Πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι πού θέλουν νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τά
καθήκοντα καί τό βάρος τοῦ μαθητοῦ. Ἀκόμη πιό πολλοί εἶ-
ναι ἐκεῖνοι πού δέν θά ἤθελαν νά ὀνομάζονται μαθητές. Τό θεω-

ροῦμε ἀκατάλληλο, ὑποτιμητικό, ἀνώριμο
νά ἔχουμε ἀκόμη τήν προσωνυμία τοῦ μα-
θητοῦ ἤ νά βρισκόμαστε στήν τάξη τῶν μα-
θητῶν.

Ἀκοῦμε τήν λέξη μαθητής καί ὁ νοῦς μας
πηγαίνει ἀμέσως στούς ἀμαθεῖς, στούς ἀνή-
ξερους καί γενικά σ' αὐτούς πού δέν ἔχουν ὁλοκληρωμένη μόρ-
φωση καί γνώση.
Ὅταν ἀκοῦμε ὅτι κάποιος εἶναι μαθητής, ἀμέσως ὁ νοῦς μας
σχηματίζει τήν εἰκόνα ἑνός παιδιοῦ πού εἶναι ἀνήλικος, πού
πηγαίνει στό σχολεῖο, πού ἔχει πάντα κάποιον κηδεμόνα, πού
πρέπει μόνο νά διαβάζει, πού ἔχει τό δικαίωμα κάποιες φορές νά
παίζει καί πού ἄν δέν διαβάζει δέν θά προκόψει.

2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

Ὅμως ὑπάρχουν τόσες ἄλλες διαστάσεις στήν ἔννοια μαθητής
Ὁ μεγάλος σοφός Σωκράτης προτιμοῦσε, ἄν καί σοφός, ἄν καί
μεγάλης ἡλικίας, νά διακηρύσσει καί νά λέγει τό γνωστό «γηράσκω
ἀεί διδασκόμενος».
Ἀλλά καί ὁ Ἰσηοῦς Χριστός, ὁ μόνος διδάσκαλος τῆς ἀληθείας
καί μοναδικός χορηγός τῆς ζωῆς, σ' αὐτούς πού θά ἤθελαν νά γίνουν
παιδιά του καί μαζί του θεοί, τόν μόνο τίτλο πού τούς προσφέρει
εἶναι, «μαθηταί». Μαθητάς ὀνομάζει τούς δώδεκα, μαθητάς
ὀνομάζει κι ὅλους ἐμᾶς πού βαπτιζόμαστε στό ἅγιο ὄνομά Του, τῆς
Μίας καί Τριαδικῆς Θεότητος.
Ἄν μπορούσαμε νά κατανοήσουμε τόν πλοῦτο πού κρύπτει ἡ

ἔννοια μαθητής κι ἄν μπορούσαμε νά συλλάβουμε τήν μεγάλη
ὠφέλεια πού ἔχει νά ἀποκομίσει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τοῦ νά νιώθει, νά
ζεῖ καί νά ἐργάζεται ὡς μαθητής, τότε θά πρέπει νά εἶναι κανείς πολύ
ἀνώριμος, πολύ κούφιος καί πολύ ὑπερήφανος, γιά νά μή μπορεῖ νά
ἀγαπήσει τήν κατάσταση τῆς μαθητείας.

Μαθητής δέν εἶναι ὁ μικρός στήν ἡλικία ἤ ὁ φτωχός σέ γνώσεις
πού ἀκόμη ὁ νοῦς του δέν ἀπέκτησε τά βασικά στοιχεῖα τῆς ὑπεύθυ-
νης ζωῆς. Μαθητής εἶναι ἐκεῖνος πού γνωρίζει, ἀλλά συγκρίνει τήν
γνώση του μέ τήν γνώση πού τόν περιβάλλει. Μαθητής εἶναι ἐκεῖνος
πού αἰσθάνεται τόν ὄγκο τοῦ ἀγνώστου καί θέλει νά τόν κατακτήσει.
Μαθητής εἶναι ἐκεῖνος πού ἔχει μάτια καί βλέπει σέ βάθος τόν
πλοῦτο τοῦ φυσικοῦ καί πνευματικοῦ κόσμου καί θέλει νά τόν περ-
πατήσει. Μαθητής εἶναι ἐκεῖνος πού ξέρει νά διακρίνει τόν θάνατο
ἀπό τήν ζωή καί διαλέγει τόν δρόμο τῆς ζωῆς.

Αὐτός εἶναι ὁ μαθητής πού χαίρεται ὅταν μαθαίνει, πού δέν
ὑποχωρεῖ ὅταν κάτι δέν γνωρίζει, πού δέν σταματᾶ ἀπό τοῦ νά θέλει
νά μαθαίνει, πού δέν διστάζει νά τολμᾶ καί νά μή δειλιάζει μπροστά
στήν ἀποτυχία καί τό λάθος. Αὐτός εἶναι ὁ μαθητής, πού ὅταν ὅλοι οἱ
ἄλλοι γύρω του βολεύονται μ' αὐτό πού εἶναι ἤ ἀναπαύονται, αὐτός
τολμᾶ καί προχωρᾶ, γιατί γιά νἆσαι μαθητής πρέπει νά εἶσαι ἥρωας,
«πρέπει πάντα νά προοδεύεις».

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 3

ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΜΑΘΗΤΑΙ…

Δ έν ὑπάρχει μεγαλύτερη δόξα ἀπό τήν δόξα σου Κύριε
καί δέν ὑπάρχει μεγαλύτερος πλοῦτος ἀπό τόν
πλοῦτο σου, Φιλάνθρωπε, καθώς δέν ὑπάρχει
μεγαλύτερη ταπείνωση ἀπό τήν ταπείνωσή σου,
Πάνσοφε Δημιουργέ.
Ὅμως ἀλίμονο γιά τήν ἀναισθησία μας! Ἀλίμονο γιά
τήν ἀθλιότητά μας! Ὦ παχυλή καί χωμάτινη ψυχή! Ὦ
διεφθαρμένη καρδιά! Ὦ στόμα γεμάτο πίκρα! Ὦ λαρύγγι
πού εἶσαι τάφος ἀνοιγμένος!

Ὦ ὕπαρξή μας γεμάτη ὀκνηρία.
Γιατί δέν θέλεις νά γίνεις μαθητής. Γιατί, ἄν καί
νοσταλγεῖς τήν ζωή, δέν ἐνδιαφέρεσαι νά μαθη-
τεύσεις κοντά στήν ζωή. Γιατί δέ φέρνεις στή μνή-
μη σου, ψυχή, τόν ἀναπόφευκτο δρόμο τοῦ χωρι-
σμοῦ σου; Γιατί δέν ἑτοιμάζεσαι γιά τήν ἴδια πο-
ρεία; Γιατί δέν ἀκολουθεῖς ὡς πιστός μαθητής τόν
Μεγάλο Διδάσκαλό σου καί θέλεις νά ἀκολουθεῖς
ἄσπλαχνα τήν ἀπώλειά σου; Γιατί προσελκύεις στόν ἑαυτό
σου τίς αἰώνιες τιμωρίες, ὡς ἕνας ἄτακτος μαθητής; Γιατί συ-
μπεριφέρεσαι, ψυχή, ζῶντας σάν ἀσύνετο ζῶο πού δέν πει-
θαρχεῖ σέ νόμους, ἀλλά στά ἔνστικτά του;
Ἀλίμονο, πῶς προτιμοῦμε τό σκοτάδι ἀπό τό φῶς, τό
θάνατο ἀπό τήν ζωή! Πῶς θεωροῦμε τήν ἐφήμερη ἡδονή,
ἀνώτερη ἀπό τά αἰώνια ἀγαθά! Πῶς μᾶς ἀρέσει νά φέρουμε
τήν σκοτεινή στολή τοῦ φυλακισμένου ἀντί γιά ἐκείνη τήν ἡλιο-
φώτεινη τοῦ μαθητοῦ; Ἀλίμονο σέ μᾶς τούς ἁμαρτωλούς, γιατί
ἐμεῖς διαλέξαμε τόν δρόμο αὐτό.
Ὅμως ἄς ἔλθει σέ συναίσθηση ἡ ψυχή μας καί μελετῶντας
σάν καλοί μαθητές τό θέλημα τοῦ Κυρίου νά βρεθοῦμε κι ἐμεῖς
μεταξύ ἐκείνων τῶν ὑποψηφίων μαθητῶν πού θά ἔχουν εἰσα-
χθεῖ στόν Παράδεισο. Ἀμήν.

4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

Ζ σ τ ο ν Μ α θ η τ η Ε κ ε ι ν ο υ . . . 1Κ

Ἀδελφέ, ἄν κάποτε συμβεῖ νά σέ ἐξευτελίσουν γιά κάποια
ἀγαθή πράξη, ἄς μή ντραπεῖς γιά τόν ἐξευτελισμό πού ἄδικα
ἔγινε σέ σένα ἀπό τούς ἀνθρώπους καί κάνεις αὐτά πού δέν

πρέπει.
Διότι εἶναι γραμμένο· «Λαέ μου,

πού στήν καρδιά σου ὑπάρχει ὁ νόμος
μου, μή φοβᾶσθε τόν ἐξευτελισμό τῶν
ἀνθρώπων, καί μή λυγίζετε ἀπό τήν
καταφρόνησή τους· διότι αὐτά θά πα-
λιώσουν, ὅπως τό ἔνδυμα ἀπό τήν πολυκαιρία, καί θά κατα-
στραφοῦν, ὅπως τό μαλλί ἀπό τόν σκόρο· ἡ δικαιοσύνη μου ὅ-
μως μένει στόν αἰώνα, καί ἡ σωτηρία μου στίς γενεές τῶν γε-
νεῶν» Ἠσ.51.7-8.
Γι' αὐτό κι ἐσύ ἀγαπητέ, κι ἄν ἀκόμη ὑβρίζεσαι ἤ χλευάζε-
σαι ἤ παθαίνεις κάποιο ἄλλο κακό ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἐξ
αἰτίας τοῦ καλοῦ, ἄς μή δειλιάσεις, οὔτε νά ἐγκαταλείψεις τόν
ἴσιο δρόμο, καθώς λέγει ὁ προφήτης· «Ἄν παραταχθεῖ ἐναντί-
ον μου ἕνα ὁλόκληρο στράτευμα, δέ θά φοβηθεῖ ἡ καρδιά
μου» Ψαλμ.26.3.
Μή λοιπόν ντραπεῖς ὅταν ὀνομασθεῖς ὑποκριτής, ψεύστης,
ἀνήθικος ἀπό ἐκείνους πού παραβαίνουν τίς ἐντολές τοῦ Κυρί-
ου. Νά ξέρεις δέ ὅτι αὐτοί δέν σοῦ θυμί-
ζουν τήν ὑποκρισία, τό ψεῦδος καί τήν ἀ-
νηθικότητα γιά νά σέ βοηθήσουν νά δι-
ορθωθεῖς, ἀλλά γιά νά ντραπεῖς τούς ἐ-
ξευτελισμούς τους καί νά παύσεις νά ἀ-
γωνίζεσαι τόν δρόμο τῆς ἀρετῆς ὥστε νά
ὁδηγηθεῖς στόν θάνατο.
Λέγει δέ καί ὁ ἀπ.Πέτρος «Προσέχετε νά μήν ὑποφέρει
κανείς ἀπό σᾶς τιμωρίες, ἐπειδή εἶναι φονιάς καί κλέφτης· ἄν
ὅμως ὑποφέρει τιμωρίες, ἐπειδή εἶναι Χριστιανός, ἄς μήν
ντρέπεται» 4,14-18

1 ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΩΝ Τ.6. σελ258 (ΤΟ
ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ)

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 5

ΜΑΘΗΤΗΣ ΚΥΡΙΟΥ

Κ ατά τά χρόνια τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ (305) ζοῦσε ἕ-
νας πιστός μαθητής τοῦ Κυρίου ὁ Ρωμανός. Ἐπειδή ὅμως
κατά τά χρόνια ἐκεῖνα ὑπῆρχε ἔντονος διωγμός τῶν χρι-
στιανῶν ὁ μακάριος Ρωμανός βρῆκε μιά ἀξιόλογη ἐργα-
σία. Ἔψαχνε νά βρεῖ ἐκείνους τούς χριστιανούς πού ὀλιγοπιστοῦ-
σαν καί ἦσαν ἕτοιμοι νά ἐγκαταλείψουν τήν ἀληθινήν πίστη τους
καί μέ διάφορα σοφά λόγια καί μέ τήν ἀγάπη του τούς βοηθοῦσε
νά μή χάσουν τό στεφάνι τῆς ζωῆς.

Ἐκεῖνο τόν καιρό, συνέβη κάποια μέρα νά θέ-
λει νά πάει στόν ναό τῶν εἰδώλων, ὁ ἔπαρχος τῆς
περιοχῆς ἐκείνης, Ἀσκληπιάδης γιά νά θυσιάσει
στά εἴδωλα. Μόλις τό ἔμαθε αὐτό ὁ σπουδαῖος μα-
θητής τοῦ Κυρίου Ρωμανός τρέχει γρήγορα καί κα-
ταφθάνει στό ναό τῶν εἰδώλων πρίν νά φθάσει ὁ
ἔπαρχος. Μόλις φθάνει ὁ ἔπαρχος, τόν χαιρετᾶ μέ
σεβασμό καί ἀφοῦ στάθηκε μπροστά στήν εἴσοδο
τοῦ ναοῦ τοῦ λέγει μέ θάρρος.
— Ξέρεις ἄρχοντά μου, ἐγώ εἶμαι μαθητής ἑνός σχολείου ὅ-
που ὁ Μεγάλος μας Διδάσκαλος μᾶς δίδαξε καί μέ τήν θεωρία
καί μέ τό πείραμα ὅτι αὐτοί οἱ θεοί τῶν εἰδώλων, δέν εἶναι ἀλη-
θινοί θεοί.
— Τί ἀνοησίες εἶναι αὐτές. Ποιό εἶναι αὐτό τό σχολεῖο καί
ποιός αὐτός ὁ δάσκαλος;
— Ἔλα, ἄρχοντά μου κι ἐσύ νά γίνεις μαθητής Ἐκείνου καί
τότε θά μάθεις κοντά Του σπουδαῖα πράγματα.

6 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

— Πάρτε τον γρήγορα καί ἀμέσως τώρα νά τόν τιμωρήσετε,
γιατί «εἶναι ἄτακτος μαθητής». Γέλασε ὁ ἄρχοντας καί πῆγε νά
προσφέρει τήν θυσία του στά εἴδωλα.

«Τότε ὁ ἅγιος ὡδηγήθηκε στά βασανιστήρια, ἀλλά τό σῶμα
ἄν καί ἐδέχετο τόσες τιμωρίες, μελωδοῦσε ὅπως ἡ κιθάρα καί τά

βασανιστήρια σάν ἄλλες χορδές τόν προκαλοῦσαν σέ διδασκαλί-
α. Καί οἱ μέν δήμιοι τοῦ συνέτριβαν τό σῶμα, ἐκεῖνος ὅμως σάν
χάλκινο ὄργανο κρουόμενο ἀπηχοῦσε τό μέλος τῆς εὐσεβείας. Ἐ-

κεῖνοι τόν κρέμασαν στό δένδρο καί τόν ἐξέσχιζαν, ἐκεῖνος ὅμως
τό ἀσπαζόταν ὡς νά εἶναι τό δένδρο τῆς ζωῆς. Ἐκεῖνοι τόν χτυ-
ποῦσνα στά σαγόνια κι αὐτός ἐρητόρευε σάν νά εἶχε χίλια στό-

ματα» (Ἰω.Χρυσοστ. Α.Α.Π. τ.27)
Σάν ἐπέστρεψε ὁ ἔπαρχος, μέ μεγάλη του ἱκανοποίηση εἶδε

ὅτι οἱ στρατιῶτες του εἶχαν κρεμάσει τόν ἅγιο καί τοῦ

καταξέσχισαν τίς σάρκες μέ τά ραβδιά τους, τό δέ στόμα του τό
εἶχαν χτυπήσει βάναυσα.

— Πιστεύω τώρα νά γίνεις καλός μαθητής ἐκείνου τοῦ δασκάλου

σου, λέγει μέ σαρκασμό ὁ ἔπαρχος.
— Ἄρχοντά μου, λέγει καί πάλι ὁ ἅγιος. Μέ παρεξήγησες, δέν

μέ κατάλαβες. Αὐτό πού σοῦ εἶπα μέχρι καί τά μικρά παιδιά τῆς

ἀγορᾶς τό ξέρουν κι ἐσύ τό ἀγνοεῖς;
Τότε φωνάζει ὁ ἅγιος ἕνα μικρό παιδί τῆς ἀγορᾶς καί τό ρωτᾶ·

«Ἐσύ πιστεύεις ὅτι τά εἴδωλα εἶναι θεοί;».

— Καί βέβαια δέν εἶναι θεοί, ἀφοῦ ἕνας εἶναι ὁ Ἀληθινός Θεός,
ὁ Θεός τῶν Χριστιανῶν.

Ἀμέσως ὁ ἄσοφος εἰδωλολάτρης τόν μικρό καί πιστό μαθητή τοῦ

Κυρίου τό ὁδηγεῖ στά βασανιστήρια ὅπου καί τόν ἀποκεφαλίζει.
Κατόπιν κόπτει τήν γλώσσα τοῦ μάρτυρος, γιά νά τόν κάνει νά πονᾶ
πολύ περισσότερο, καθώς θά βλέπει τούς χριστιανούς νά ἀρνοῦνται

τήν πίστη τους καί νά μή μπορεῖ νά τούς ἀποτρέψει μέ τόν σοφό του
λόγο. Ὅμως ὁ Κύριος τοῦ ἔδωσε φωνή παράξενη. Μιλοῦσε χωρίς
γλώσσα, μέ γλώσσα μυστική, καί δίδασκε καί μάζευε τά πλήθη κοντά

του καί τά ἀπεμάκρυνε ἀπό τήν πλάνη ὥσπου τόν ἔπνιξαν στήν
φυλακή γιά νά ἀνέλθη εἰς τούς οὐρανούς, νά τόν τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας
στίς 18 Νοεμβρίου καί ἔτσι ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς νά κάνει ἐμᾶς μαθητάς

Ἐκείνου.

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 7

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Ὁ μῆνας Νοέμβριος καί Νοέμβρης (λατιν. November), εἶναι
ὁ ἑνδέκατος μῆνας τοῦ ἔτους καί γιά τούς Ρωμαίους ὁ
ἔνατος ἀπ' ὅπου προέρχεται καί ἡ ὀνομασία (Novem = 9 ).
Ὁ μῆνας αὐτός στά περισσότερα μέρη τῆς Ἑλλάδος θεωρεῖ-
ται κυρίως ὡς ὁ μήνας τῆς σπορᾶς τῶν δημητριακῶν, γι' αὐτό
καί σέ πολλά μέρη λέγεται καί «Σποριᾶς», «Σποράρης» καί
«Νιαστής» ἐκ τοῦ ρήματος νιάζω= νεάζω= καλλιεργῶ ἐκ νέου τόν
ἀγρό. Ἔτσι στή Μύκονο λέγουν καί τό ἑξῆς γνωμικό «Νοέβρη, νόα
καί σπέρνε».
Ἀπό τό γεγονός αὐτό καί οἱ ἅγιοι τοῦ μηνός πῆραν καί τά ἀνάλο-
γα ὀνόματα. Ἔτσι στίς 3 Νοεμβρίου πού εἶναι ἡ ἀνακομιδή τῶν ἱε-
ρῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου Γεωργίου ὠνομάσθηκε ὁ ἅγιος Σποριάτης
στήν Ρόδο καί Σπόρος στήν Κύπρο. Ἀκόμη ἡ Παναγία τῆς ὁποίας γι-
ορτάζουμε στίς 21 τά Εἰσόδιά της εἰς τόν Ναό ὀνομάζεται Ἀρχισπο-
ρίστρα στήν Θράκη, Μεσοσπορίστρα στήν Πελοπόννησο, Κρήτη
καί ἀλλοῦ καί Πολυσπορίτισσα στήν Εὐρυτανία καί Μακεδονία.
Στό Ἄργος τήν Παναγία τοῦ Νοεμβρίου τήν λένε καί «Πορτοκαλοῦ»
γιατί τότε βρήσκεται στήν ἀκμή της ἡ παραγωγή τῶν πορτοκαλιῶν.
Μετεωρολογικά, ὁ Νοέμβριος ἐκτός ἀπό τίς κατάλληλες γιά
τήν σπορά βροχές του, θεωρεῖται ὅτι φέρει ἤ τουλάχιστον
προμηνύει τό ψῦχος. Ἔτσι ὀ λαός γιά τόν ἅγιο Μηνᾶ πού ἑορτάζει
στίς 11 καί γιά τόν ἅγιο Φίλιππο πού ἑορτάζει στίς 14 τοῦ μηνός
λέει χαρακτηριστικά· «Ὁ Ἅης-Μηνᾶς τό μήνυσε κι ὁ Φίλιππος τό
καρτερεῖ». Ἀκόμη ἀλλοῦ προσωποποιῶντας τό ψῦχος λέγουν·
«Ἄν τοῦ Ἅη - Φιλίππου λείπω, τ' Ἅγια τῶν Ἁγιῶ (21, τῶν
Εἰσοδίων) δέ λείπω».

8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

Ὅμως ἐπειδή τό ἀποκορύφωμα τοῦ ψύχους εἶναι συνήθως
κατά τήν τελευταία ἡμέρα τοῦ Νοεμβρίου καί ἐπειδή τότε
εἶναι καί ἡ γιορτή τοῦ Ἁγ.Ἀνδρέου ὁ λαός λέγει· «Τ' Ἅη-
Ἀντριᾶ ἀντριώνει ἡ κρυά» καί ἀλλοῦ πάλι λέγουν· «Τ' Ἅη-
Ἀντριᾶ καί τ' ἄχερα κρυά».
Ἐπειδή ὁ μῆνας αὐτός ἔχει πολλές ὁμίχλες καί ἀκόμη
ἐπειδή ἀρχίζουν τά ζῶα νά μένουν περισσότερο καιρό
μέσα στά παχνιά τους ὀνομάζεται ὁ Νοέμβριος καί «Πα-
χνίτης» ἤ «Χαμένος» καί ἀκόμη «Ἀνακατωμένος» γιά
τόν λόγο ὅτι ὁ καιρός
τόν μῆνα αὐτό εἶναι
πολύ ἄστατος.
Ὁ Νοέμβριος ἀκό-
«Μή φοβᾶσαι νά παιδεύ- μη ἔχει καί ἄλλα ὀνό-
σεις τά παιδιά σου, ἀλλά νά ματα ἐξ αἰτίας τῆς ἑ-
χαίρεσαι μέ τίς δυσκολίες ορτῆς κάποιων ἁγίων.
τους γιατί ἔτσι θά δοξα- Ἔτσι ἐξ αἰτίας τῆς ἑορ-
σθοῦν». τῆς τῶν Ταξιαρχῶν λέ-
γεται «Ταξιάρχης» ἤ
«Οἱ γονεῖς πρέπει νά ἀνα- «Ἅη-Στράτηγος» καί
τρέφουν τά παιδιά τους μέ παι- ἀκόμη «Ἁγιομιχαλι-
δαγωγία καί συμβουλή σύμ- ός». Ἀκολούθως λόγῳ
φωνη μέ τό θέλημα τοῦ Κυρί- τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγ.Φι-
ου, μέ μεγάλη πραότητα καί λίππου τόν ὀνομάζουν
μεγαλοψυχία, καί ὅσο ἐξαρτᾶ- καί «Ἅη-Φίλιππα».
ται ἀπ' αὐτούς νά μή δίνουν σ'
αὐτά καμία ἀφορμή ὁργῆς καί Νά σημειωθεῖ δέ ὅ-
λύπης». τι ἀπό τήν 14ην ἡμέ-
ραν αὐτοῦ τοῦ μηνός
«Ταπεινώσου ἄν θέλεις νά ἀρχίζει καί ἡ νηστεία
γίνεις ἀποδεκτός ἀπό τούς τῶν Χριστουγέννων, ἡ
ἄλλους». ὁποία συνήθως λέγε-

Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ται «Σαραντάμερο».

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 9

11ο
Γ. Η ΚΑΛΥΨΙΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΣΚΕΥΩΝ *
2. Ὁ ἁγ.Ἀστήρ. Ἡ ἐκκλησία μας ἀκόμη καί τά πρακτικά στοιχεῖα
τῆς λατρείας μας τά καθαγιάζει καί οἱ πατέρες τῆς ἐκκλησίας τοῦ
δίδουν κάποιο συμβολισμό, δείχνοντας ἔτσι ὅτι κάθε μας πράξη καί
σκέψη πρέπει νά καταλήγουν σέ μιά ἀφορμή πνευματικῆς ἀναγω-
γῆς. Ἔτσι προκειμένου νά καλύψει ὁ ἱερεύς τό ἅγ.Δισκάριο καί νά
μή κάνει κάποια ζημιά σέ ὅλα ὅσα τοποθετήσαμε πάνω σ' αὐτό το-
ποθετεῖ ἕνα προστατευτικό μεταλλικό ἀντικείμενο σέ σχῆμα σταυ-
ροῦ πάνω στό ὁποῖο θά στηριχθεῖ τό κάλυμμα. Αὐτό συμβολίζει τό
Ἀστέρι πού ἦλθε καί στάθηκε πάνω ἀπό τόν γεννηθέντα Κύριο, γιά
νά μᾶς δείξει ἔτσι ὅτι ὅλα τά κατεργάζεται ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Λέ-
γει δέ τά ἑξῆς: «Ἐλθών ὁ Ἀστήρ ἔστη ἐπάνω, οὗ ἦν τό Παιδίον κεί-
μενον μετά Μαρίας τῆς μητρός αὐτοῦ». Εἶναι περίπου λόγια τοῦ
εὐ.Ματθαίου πού λέγει: Μτ Β-9 «οἱ δὲ ἀκούσαντες τοῦ βασιλέως
ἐπορεύθησαν· καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν
αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον».
Ὁ συμβολισμός αὐτός μᾶς προειδοποιεῖ γιά κάτι πολύ σπου-
δαῖο. Ὅτι ὅπως οἱ μάγοι ἔφθασαν στόν Κύριο ὁδηγούμενοι ἀπό
τό Ἀστέρι, ἔτσι κι ἐμεῖς θά φθάσουμε νά Τόν συναντήσουμε μό-
νο ἄν ἀκολουθοῦμε τό Ἀστέρι πού μᾶς ὁδηγεῖ νά γίνουμε μέτο-
χοι τοῦ μυστηρίου τῆς θείας λειτουργίας.

* 1 Περίληψη ὁμιλιῶν πού ἐκφωνοῦνται κάθε Πέμπτη στά Ἐνοριακά Πνευματικά Κέντρα
τῶν Ἱερῶν Ναῶν, Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πλαταμῶνος, Ἁγ.Μαρίνης Ν.Πόρων,
Ν.Ἁγ.Παντελεήμονος καί Ἁγ.Γεωργίου Λόφου.

10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

3. Κάλυψις Ἁγ. Δισκαρίου. Πρῶτα καλύπτει τό ἅγ.Δισκάριο
πού συμβολίζει τήν Ἐκκλησία ἡ ὁποία μέσα της κυοφορεῖ διά τοῦ

Ἁγίου Πνεύματος τήν σωτηρία καί τήν ἀνακαίνιση τοῦ πεπτωκό-
τος ἀνθρώπου καί λέγει τά λόγια τοῦ πρ.Δαυΐδ: «Ὁ Κύριος ἐβασί-
λευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο, ἐνεδύσατο δύναμιν καί περιε-
ζώσατο». καί ὁ ψαλμός 92 συνεχίζει «1 καὶ γὰρ ἐστερέωσε τὴν
οἰκουμένην, ἥτις οὐ σαλευθήσεται. 2 ἕτοιμος ὁ θρόνος σου ἀπὸ
τότε, ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὺ εἶ». Δηλαδή ὁ Κύριος ὅ,τι κάνει δέν τό
κάνει αὐταρχικά, ἐγωϊστικά, ζηλιάρικα, φθονερά, ἀλλά τό κάνει
μέ εὐπρέπεια, μέ ἀγάπη, μέ εὐγένεια, μέ σεβασμό, μέ σύνεση, μέ
ταπείνωση. Αὐτές του δέ οἱ ἀρετές τόν κάνουν δυνατό ἔναντι τῆς
κακίας τοῦ διαβόλου καί τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν.

4. Κάλυψις Ἁγ.Ποτηρίου.Στήν συνέχεια καλύπτει τό ἅγ.Ποτή-
ριο λέγοντας: «Ἐκάλυψεν οὐρανούς ἡ ἀρετή σου, Χριστέ, καί τῆς
αἰνέσεώς σου πλήρης πᾶσα ἡ γῆ». Δηλαδή ὅπως κάποτε Ἔ-
ξοδ.40.28 «Καὶ ἐκάλυψεν ἡ νεφέλη τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου»
ἔτσι καί τώρα ἡ ἀρετή τῆς «κενώσεως» τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χρι-
στοῦ δέν καλύπτει πλέον μόνο ἕνα τόπο, ἀλλά τό σύμπαν ὁλόκλη-
ρο.

5. Κάλυψις ἀμφοτέρων διά τοῦ Ἀέρος. Τέλος διά τοῦ Ἀέρος
καλύπτει ἀμφότερα τά ἅγια λέγοντας: «Σκέπασον ἡμᾶς ἐν τῇ
σκέπῃ τῶν πτερύγων σου· ἀποδίωξον ἀφ' ἡμῶν πάντα ἐχθρόν
καί πολέμιον· εἰρήνευσον ἡμῶν τήν ζωήν· Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς
καί τόν κόσμον σου· καί σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν, ὡς ἀγαθός καί
φιλάνθρωπος καί ἐλεήμων Θεός».Τό περιεχόμενο τῆς εὐχῆς αὐ-
τῆς εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπό τούς Ψαλμούς ὅπου λέγουν: «8 ἐν
σκέπῃ τῶν πτερύγων σου σκεπάσεις με». Ψαλμ.16.8 ἤ ἀλλοῦ «8
οἱ δὲ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἐλπιοῦ-
σι». Ψλμ.35.8-9 καί πάλι σέ ἄλλο σημεῖο NΣT (NZ) 56 «2 Ἐλέησόν
με, ὁ Θεός, ἐλέησόν με, ὅτι ἐπὶ σοὶ πέποιθεν ἡ ψυχή μου καὶ ἐν
τῇ σκιᾷ τῶν πτερύγων σου ἐλπιῶ, ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἀνομία.»
κ.λ.π.

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 11

Βλέπουμε λοιπόν ὅτι διά τοῦ Ἀέρος συμβολίζουμε τήν προ-

στασία πού μᾶς προσφέρει ὁ Θεός. Ἀργότερα, στή θεία λει-
τουργία, θά δοῦμε ὅτι εἶναι ἔκφραση τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγί-
ου Πνεύματος τό ὁποῖο μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου ἔχει ἀ-

ναλάβει τήν ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Κυρίου γιά τήν
σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἑπομένως ὁ Ἀέρας ἔχει κάτι ἀξιόλογο
νά συμβολίσει. Γιά τήν ὥρα συμβολίζει τήν προστασία πού

προσφέρει ὁ Κύριος στά παιδιά του καθώς καί ὁ ἴδιος λέγει:
Μτ Κγ-37 «῾Ιερουσαλὴμ ῾Ιερουσαλήμ, … ποσάκις ἠθέλησα ἐ-
πισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τὰ
νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας;»

Ἔτσι γιά ὅλους, τούς ζῶντες καί τούς κεκοιμημένους πού
μνημονεύθηκαν, εὔχεται ὁ ἱερεύς νά βρίσκονται πάντοτε κά-

τω ἀπό τήν προστασία τοῦ Θεοῦ, πού μᾶς σκεπάζει ὅπως ἡ
κλῶσσα τά πουλάκια της. Αὐτή τήν προστασία τοῦ Θεοῦ τήν
ἐκφράζουμε συμβολικά μέ τό ὕφασμα πού λέγεται Ἀέρας καί

τό ὁποῖο καλύπτει μαζί μέ τίς μερίδες τῶν πιστῶν πού τοποθε-
τήσαμε πάνω στό ἅγ.Δισκάριο, ὅλα ὅσα τελέσαμε στήν ἱ.Προ-
σκομιδή καί συμβολίζουν τόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκόμη εὔ-

χεται νά μᾶς δίδει ὁ Κύριος τό ἔλεός του καί νά εἰρηνεύει τήν
ζωή μας.

Πρέπει δέ νά ξέρουμε ὅτι γι' αὐτό ἡ ζωή μας σήμερα εἶναι

ζωή ταραχῶν, ψυχοφαρμάκων καί ἐγκλημάτων, ἐπειδή πάψα-
με νά λειτουργούμεθα, πάψαμε νά πηγαίνουμε τό πρόσφορό
μας στήν ἐκκλησία, πάψαμε νά ἀναζητοῦμε τήν προστασία

τοῦ Θεοῦ. Στήν συνέχεια, θυμιάζοντας τά τίμια δῶρα λέγει:
«Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ οὕτως εὐδοκήσας· δόξα σοι».
Δηλαδή ἄς εἶναι εὐλογημένος ὁ Θεός μας πού μετά χαρᾶς καί

πού μέ τέτοιους τρόπους καταδέχθηκε νά ἐνεργήσει γιά τήν
σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.

6. Ἡ Εὐχή τῆς ἱ.Προθέσεως. Ὁλοκληρώνει ὁ ἱερεύς τήν ἀ-
κολουθία τῆς ἱ.Προθέσεως μέ τήν ἑξῆς εὐχή: «Ὁ Θεός, ὁ Θεός
ἡμῶν, ὁ τόν οὐράνιον Ἄρτον, τήν τροφήν τοῦ παντός κό-
σμου, τόν Κύριον ἡμῶν καί Θεόν Ἰησοῦν Χριστόν

12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

ἐξαποστείλας, Σωτῆρα καί Λυτρωτήν, καί Εὐεγέτην, εὐλογοῦντα
καί ἁγιάζοντα ἡμᾶς· Αὐτός εὐλόγησον τήν Πρόθεσιν ταύτην καί
πρόσδεξαι αὐτήν εἰς τό ὑπερουράνιόν σου Θυσιαστήριον. Μνη-
μόνευσον, ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος, τῶν προσενεγκόντων,
καί δι' οὕς προσήγαγον, καί ἡμᾶς ἀκατακρίτους διαφύλαξον ἐν
τῇ Ἱερουργίᾳ τῶν θείων σου Μυστηρίων. Ὅτι ἡγίασται καί δεδό-
ξασται τό πάντιμον, καί μεγαλοπρεπές ὄνομά σου, τοῦ Πατρός
καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς
αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».

Δηλαδή: «Θεέ μας, Σύ πού μᾶς ἔστειλες ἐδῶ τόν Κύριό μας
καί Θεό μας, τόν Ἰησοῦ Χριστό πού εἶναι ὁ οὐράνιος ἄρτος καί ἡ
τροφή ὅλου τοῦ κόσμου καί μᾶς τόν ἔστειλες ἐδῶ ὡς Σωτῆρα καί
Λυτρωτή καί Εὐεργέτη, γιά νά μᾶς εὐλογεῖ καί νά μᾶς ἁγιάζει· ἔτσι
καί τώρα πάλι Ἐσύ ὁ ἴδιος εὐλόγησε αὐτή τήν Πρόθεση καί ἄς γί-
νουν δεκτές αὐτές οἱ προσφορές μας, στό ὑπερουράνιο Θυσια-
στήριό σου. Ἐνθυμήσου, ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος, πού εἶσαι,
ὅλους αὐτούς πού προσέφεραν τά δῶρα2 καί ἐκείνους γιά τούς ὁ-
ποίους τά προσέφεραν. Συγχρόνως διαφύλαξε κι ἐμᾶς ὥστε ἀκα-
τηγόρητα νά ἐπιτελέσουμε τήν ὅλη ἱερουργία τῶν θείων σου Μυ-
στηρίων. Διότι ἔχει ἁγιασθεῖ καί ἔχει δοξασθεῖ τό πάντιμον καί με-
γαλοπρεπές ὄνομά σου, δηλαδή τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱ-
οῦ καί τοῦ Ἁγ.Πνεύματος τώρα καί εἰς τούς αἰῶνες. Ἀμήν».

Μετά τήν εὐχή αὐτή κάνει ὁ ἱερεύς τήν ἀπόλυση καί κλείνει ἡ
ἱερά Προσκομιδή. Βέβαια ὁ ἱερεύς, ἀμέσως μετά, προετοιμάζει τόν
τόπο, ὅπου καί θά τελεσθεῖ τό Μυστήριο τῆς θείας λειτουργίας,
θυμιάζοντας τήν ἱ.Πρόθεση, τήν ἁγία Τράπεζα γύρω-γύρω, καί ὅλο
τό ἱερό Βῆμα. Δηλαδή τόν χῶρο ὅπου θά τελεσθεῖ τό μεγάλο μυ-
στήριο τῆς Ἀναιμάκτου Θυσίας τοῦ Κυρίου μας.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

2 Δέν μιλᾶ ἐδῶ μόνο γιά τά δῶρα πού προσφέρουμε καί βρίσκονται πάνω στήν Ἱ.
Προσκομιδή, ἀλλά γιά ὅλα τά δῶρα πού προσφέρει ἤ προσέφερε ὁ πιστός εἰς τόν Ἱερό ναό
γιά τήν τέλεση τῆς θ.λειτουργίας (πρόσφορα, λάδι, νάμα, κεριά κ.λ.π.), ἔστω κι ἄν ὁ ἱερεύς
δέν μπόρεσε νά τά χρησιμοποιήσει ἐπειδή ἦταν πολλά τά δῶρα πού προσέφεραν οἱ πιστοί.
Ὁ Θεός ὅλα τά δέχεται καί τά εὐλογεῖ ἔστω κι ἄν δέν χρησιμοποιήθηκαν, ὅμως ὁ Θεός ἀπό
τόν ἱερέα θά ζητήσει τόν λόγο ἄν χρησιμοποίησε τά καλλίτερα γιά τήν Προσκομιδή. Οὔτε
εἶναι σωστό νά ρίχνουμε ἐμεῖς τό λάδι στίς κανδῆλες τοῦ ἱ.ναοῦ, γιατί διαφορετικά δέν θά
�πιαστεῖ� ἡ δωρεά μας. Αὐτό εἶναι ἀπιστία καί πρόληψη, διότι δέν πιστεύουμε ὅτι ὁ Θεός
βλέπει τό τί ἐμεῖς προσφέρουμε, ἀλλά μόνο ἄν τό βάλουμε ἐμεῖς στά κανδήλια μέ
ἀποτέλεσμα νά κάνουμε ζημιές καί νά λερώνουμε τόν τόπο καί τελικά ὁ Θεός νά θυμώνει
μαζί μας καί νά χαίρεται ὁ διάβολος.

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 13

Π Α Ι Δ Ε Ι Α Κ Α Ι Π Ι Σ Τ Η * 1ο

Ο σκοπός καί τό περιεχόμενο τῆς σύγχρονης παιδείας ἔ-
χει ἐν πολλοῖς διαφοροποιηθεῖ ἀπό τήν παιδεία πού
προσφερόταν καθ' ὅλη τήν διαχρονική πορεία τοῦ Γέ-
νους μας. Καί αὐτή ἡ διαφοροποίηση ἔγινε μέ τήν ἐ-
πίδραση τοῦ διαφωτισμοῦ πού πέρασε καί στόν δικό μας χῶ-
ρο. Δηλαδή ἀποδεχθήκαμε παιδαγωγικά πρότυπα τῆς Δύσης,
μένοντας ἀδιάφοροι γιά τά πρότυπα πού μᾶς προσφέρουν ἡ
Πατρίδα μας, ἡ Ὀρθοδοξία μας καί οἱ Πατέρες.
Στήν ἀρχαία Ἑλλάδα συνδυαζόταν ἡ κατά κόσμον σοφία μέ τήν
κατά Θεόν παιδεία. Ἡ ἀνθρώπινη σοφία συνέπλεε μέ τήν σοφία
τοῦ Θεοῦ. Ξέρουμε καλά ὅτι καί ἡ φιλοσοφία, ἡ παιδεία, ἡ ἀγωγή,
τό θέατρο, ἡ ψυχαγωγία, οἱ ἀθλητικοί ἀγῶνες, ὅλα αὐτά
συνδυαζόταν μέ τό ἱερό καί τίς θυσίες. Ἡ αὐτονομία δέν ὑπῆρχε
στήν ἀρχαία Ἑλλάδα. Ἡ παιδεία ἦταν συνδυασμένη μέ τήν
θρησκευτική ἀγωγή καί μόρφωση. Ὁ Πλούταρχος στό «Περί
παίδων ἀγωγῆς» παρουσιάζει τήν παιδεία ὡς τό πρῶτο, μέσο καί
τελευταῖο ἀπό ὅλα τά ἀγαθά. Εἶναι σημαντικό ὅτι καί σέ αὐτήν
ἀκόμη τήν ὑγεία δίνει δευτερεύουσα ἀξία. Τήν πρώτη θέση
κατέχει ἡ «ἀγωγή σπουδαία καί παιδεία νόμιμος». Καί, φυσικά,
τόν σκοπό τῆς παιδείας τόν ὁρίζει ὡς «συνεργόν πρός ἀρετήν».

* ΜΗΤΡΟΠ.ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ κ.κ.ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΕΝΤΕΥΞΕΙΣ & ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ σ.72 κ.ἕξ.

14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

Ἐπίσης, εἶναι γνωστές οἱ ἀπόψεις τοῦ Πλάτωνα γιά τήν παι-

δεία. Ὁ ἀρχαῖος αὐτός φιλόσοφος γράφει ὅτι κάθε παιδεία

πού χωρίζεται ἀπό τήν ἀρετή «πανουργία φαίνεται, οὐ σοφί-

α». Κάπου ἀλλοῦ ὁ ἴδιος τονίζει ἐπιγραμματικά: «ὁ ἄνθρωπος

εἶναι ἐκ φύσεως ζῶον ἥμερον. Ἐάν τύχει καλῆς ἀγωγῆς γίνεται

θεῖον. Ἄν κακῆς γίνεται θηρίον».

Αὐτή ἡ παιδαγωγία συνεχίσθηκε καί σέ

ΑΣ ὅλη τή βυζαντινή περίοδο. Σέ μελέτες πού
ΜΑΘΟΥΜΕ ἔχουν δημοσιευθεῖ ἀποδεικνύεται ὁ στε-

ΝΑ ΛΕΜΕ νός σύνδεσμος τῆς κατά κόσμον σοφίας μέ
ΤΗΝ τήν κατά Θεόν σοφία.

ΑΛΗΘΕΙΑ Στά βυζαντινά χρόνια ἡ ἀπαιδευσία ἐ-

ΜΕ ΑΓΑΠΗ θεωρεῖτο ἔγκλημα. Τό παιδί σέ ἡλικία 6 ἐ-
Εφ Δ-15 τῶν ἄρχιζε νά ἀσχολεῖται μέ τήν γραμματι-

κή, μέ τό «ἑλληνίζειν τήν γλῶσσαν». Διά-

βαζε τόν Ὅμηρο καί τόν ἀποστήθιζε. Σέ ἡ-

λικία 14 ἐτῶν ἠσχολεῖτο μέ τήν ρητορική, δηλαδή τήν ὀρθή προ-

φορά. Διάβαζε τόν Δημοσθένη καί πολλούς πεζογράφους. Μετά

στρεφόταν πρός τήν τρίτη ἐπιστήμη, δηλαδή τήν φιλοσοφία καί

τίς τέχνες, τήν ἀριθμητική, τήν γεωμετρία, τήν μουσική καί τήν ἀ-

στρονομία. Παράλληλα διδασκόταν νομική, ἰατρική καί φυσική,

καθώς ἐπίσης ἠσχολεῖτο μέ τήν ἐκμάθηση ξένων γλωσσῶν (ἑ-

βραϊκή, ἀραβική, λατινική). Πέρα ἀπό αὐτά διδασκόταν θρη-

σκευτικά καί θεολογικά θέματα.

Τά θρησκευτικά καί τήν θεολογία τά δίδασκαν οἱ κληρικοί. Ἐ-

πίσης, στούς πρώτους χρόνους τῆς Αὐτοκρατορίας τήν γραμμα-

τική τήν δίδασκαν οἱ μοναχοί καί τά σχολεῖα ἦταν κυρίως τά Μο-

ναστήρια. Αὐτή ἡ παράδοση ὑπῆρχε καί κατά τούς χρόνους τῆς

Τουρκοκρατίας. Στά πρῶτα χρόνια τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821

ὑπῆρχαν στήν Τουρκοκρατούμενη περιοχή 20 Πανεπιστημιακά

κέντρα ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἡ φιλο-

σοφία τῆς παιδείας ἦταν ἡ ἴδια πού ἄρχιζε ἀπό τήν ἀρχαία ἐπο-

χή καί ἔφθανε στήν βυζαντινή περίοδο μέχρι καί τήν Ἐπανάστα-

ση τοῦ 21.

ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 15

Στήν Δύση, ὅμως, μετά τήν ἀπογοήτευση πού προξένησε
ἡ μεταφυσική, ἀναπτύχθηκε ἕνας οὐμανισμός πού ἀπομα-
κρύνθηκε ἀπό τόν Θεό. Πράγματι, ὅταν ἡ ἀνάπτυξη τῶν ἐπι-
στημῶν κατά τήν ἀναγέννηση κλόνισε ὅλα τά θεμέλια τῆς με-
ταφυσκῆς, καί καταρρίφθηκε καί τό κοσμοείδωλο τῆς μετα-
φυσικῆς, τότε ἔγινε στροφή περισσότερο πρός τόν ἄνθρωπο.
Γι' αὐτό, ἡ σχολαστική θεολογία, ἡ ὁποία εἶχε τήν ἴδια μεθο-
δολογία καί γιατήν γνώση τοῦ Θεοῦ καί γιά τήν γνώση τῶν
κτιστῶν πραγμάτων, δημιούργησε τρομερή ἀπογοήτευση
στούς ἀνθρώπους τῆς Δύσεως. Ἀντίθετα, ὅ-

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ «ΜΑΘΗΤΟΥ»
ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ
ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΜΑΘΕΙΑ
ΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΟΚΝΗΡΙΑ

ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ
ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΣΑΦΕΙΑ
ΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΤΗ

ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΗΝ ΤΥΦΛΩΣΗ
ΜΙΣΕΙ ΤΟ ΨΕΥΔΟΣ

ΑΓΑΠΑ ΤΟ ΦΩΣ
ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΨΙΑ
ΜΙΣΕΙ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ

ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΖΩΗ
ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΤΟ ΕΦΗΜΕΡΟ
ΜΙΣΕΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ
ΝΟΣΤΑΛΓΕΙ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ

16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

πως τό γνωρίζουμε ἀπό τούς Πατέ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ρες, ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση εἶχε δια-
φορετική μεθοδολογία. Ἡ γνώση τοῦ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ
Θεοῦ ἐπιτυγχάνεται μέ τόν νοῦ, καί ἡ ΜΕΛΕΤΗΣ
γνώση τῶν ἐπιστημῶν καί τῶν πρα-
γμάτων τοῦ περιβάλλοντος κόσμου ΗΣΑΪΑΣ
ἐπιτυγχάνεται μέ τή λογική. Αὐτή ἡ
διπλῆ μεθοδολογία στήν Ἀνατολή ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΙΧΟΣ
δέν ἄφησε περιθώρια ἀναπτύξεως
τῆς μεταφυσικῆς, ἀλλά καί δέν ὁδή- Δ 8 - 12 ΜΣΤ. 1 - 7
γησε τούς ἀνθρώπους σέ ἀπογοήτευ- Τ 9 - 12 ΜΣΤ. 8 - 13
ση. Τ 10 - 12 ΜΖ. 1 - 7
Π 11 - 12 ΜΖ. 8 - 15
Ἔτσι, λοιπόν, στήν Δύση σέ ἀντί- Π 12 - 12 ΜΗ. 1 - 7
δραση πρός τήν μεταφυσική δημι-
ουργήθηκε ἕνας ἄθεος οὐμανισμός, Δ 15 - 12 ΜΗ. 8 - 14
πού ἀποξένωσε τόν θεῖο παράγοντα Τ 16 - 12 ΜΗ. 15 - 22
ἀπό τήν παιδεία καί τήν ἐκπαίδευση. Τ 17 - 12 ΜΘ. 1 - 8
Ἡ ἀπογοήτευση ἀπό τήν μεταφυσική Π 18 - 12 ΜΘ. 9 - 18
δημιούργησε τήν ἐπιθυμία νά ἐπιστρέ- Π 19 - 12 ΜΘ. 19 - 26
ψει κανείς στήν φύση ἀδιαφορῶντας
γιά τό ὑπερφυσικό στοιχεῖο τῆς ζωῆς. Δ 22 - 12 Ν. 1 - 11
Τ 23 - 12 ΝΑ. 1 - 6
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Τ 24 - 12 ΝΑ. 7 - 13
Π 25 - 12 ΝΑ. 14 - 23
ΤΟ ΞΕΡΟΥΜΕ ΑΥΤΟ; Π 26 - 12 ΝΒ. 1 - 7
«πᾶσι τοῖς ψευδέσι τὸ μέρος
αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομέ- Δ 29 - 12 ΝΒ. 8 - 15
νῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ Τ 30 - 12 ΝΓ. 1 - 12
Τ 31 - 12 ΝΔ. 1 - 10
θάνατος ὁ δεύτερος». Π 1 - 01 ΝΔ. 11 - 17
Π 2 - 01 ΝΕ. 1 - 13
Ἀποκ. 21.8
Δ 5 - 01 ΝΣΤ. 1 - 5
Τ 6 - 01 ΝΣΤ. 6 - 11
Τ 7 - 01 ΝΖ. 1 - 7
Π 8 - 01 ΝΖ. 8 - 13
Π 9 - 01 ΝΖ. 14 - 21

« ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ»

ΜΗΝΙΑΙΑΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤ. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΝΟΡ.ΠΝΕΥΜ. ΚΕΝΤΡ. ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΓ.ΓΡ.
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΑΡΧΙΜ.Ν.Θ.Κ. ΙΕΡΟΚΗΡΥΞ Ι.Μ.ΚΙΤΡΟΥΣ-ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ & ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ

ΤΗΛ. 2410 612 948 *ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ*

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ

ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΛΑΡΙΣΗΣ «ΜΕΛΑΝΟΣ»