MALAY(A)

ANG

GURO

NG BAYAN

NGAYON AY

LUMALABAN

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG BFE TUPAYB

Bagong opisyal ng KADIPAN-PNU, inihalal na

HANS GABRIEL CRUZ | JAYVEE JURIAL

Hinalal ang kasalukuyang Nagwagi naman si Diane Samantala, sinabi ni Irinco sa "Ang tunay na laban ay wala
Pangalawang Pangulo- Sabroso para sa pagka- sa loob ng gadgets n'yo, sa
Panlabas na si Rowena Irinco Kalihim. Ang nahalal naman isang panayam sa MALAY(A), social media, sa mga akdang
para sa osisyon ng sisikaping ipagpapatuloy ng isinusulat n'yo para sa
bilang bagong Pangulo ng Pangalawang Kalihim ay si bagong luklok na Pamunuan bayan. Dahil ang ganap na
KADIPAN - PNU para sa Lady Ysmaela Rala. medyor sa Filipino ay
taong panuruan 2021-2022 Hinalal din ang mga ang Alagang Medyor na mapanghamon, maabilidad
sumusunod na mga susunod nagbibigay ng load allowance at may kalinga. Ang tunay
sa idinaos na halalan ng na Medyor ng Ikatlo at at gadgets para sa mga na laban ay nasa labas. Ito
kapisanan noong ika-16 ng Ikaapat na Taon na sina Anna ay nasa lipunan."
Hunyo. Noleen Ambat bilang Ingat- Medyor na nahihirapan sa
Yaman, si Regina Cruz bilang bagong moda ng pagtuturo at 71
Nagtala si Irinco ng 105 boto Pangalawang Ingat-Yaman, pagkatuto ngayong pandemya
mula sa mga Medyor upang May Ann Olaer sa posisyon nang sa gayon ay taon ng pagkakatatag
matugunan ang kahingian ng bilang Tagasuri. Keneth Salle maramdaman nilang hindi sila ng KADIPAN-PNU sa
50%+1 ng mga lumahok sa sa Tagapamahala, at sina John nag-iisa sa hamong ito at bagong taong
halalan at mailuklok sa Paul Villanueva at MJ Germo bilang kaisahan sa hangaring panuruang 2021-2022
pinakamataas na posisyon ng bilang Tagapagbalita sa magkaroon ng Ligtas na Balik-
kapisanan. susunod na taon. Eskwela maging sa
Para naman sa mga panawagang
Para naman sa Pangalawang kinatawan, nagwagi sina Ma. #NoStudentsLeftBehind.
Pangulong-Panloob, nakuha Patrcia Nieves bilang
ito ni Marco Fidel; habang kinatawan ng Ikalawang taon,
ang kasalukuyang Pangulo ng Saad pa ni Irinco para sa mga
kapisanan na si Joshua susunod pang Medyor,

Beltran ay nailuklok naman
bilang Pangalawang
Pangulong-Panlabas.

Antolohiya, CTB, iprinesenta ng mga Medyor

JOMIL CHRISTIAN LIZA

Apat na aklat ang inilunsad
ng mga mag-aaral ng
Ikalawang Taon ng Medyor
sa Filipino upang talakayin
ang panitikan at kulturang
popular lalo na sa kasagsagan
ng pandemya.

Sa pamamagitan ng
HANDOG 2021 noong ika-6
ng Hulyo, ipinakilala ng mga
mag-aaral ang kanilang mga
nilikhang Antolohiya na
pinamagatan na
“QUARANTHINKS:
Kalipunan ng mga Akda at
Kritikal na Sanaysay sa Lente
ng Kulturang Popular” at
“(T)AGOS: Pagtagos sa
Nauuso, Pag-agos ng
Lipunang Nagbabago” at ang
mga coffee table book na Matagumpay na naibida ng mga Medyor sa Ikalawang Taon ang kanilang proyektong Lunsad-
pinamagatang Aklat na tumatalakay sa Panitikan at Kulturang Popular sa gitna ng pandemya.
“TUPORONDA: Biyaheng
IMBA sa Mundo ng mga Pinagkuhanan: PANAYAMAN PNU-BFE Page
Usong Patok at Bida” at
“HIMTANG: Bagong Normal, pasulyap sa pamagat, -sa namin, mga guro at Netflix kung saan ipapakete
Ideolohiya, at Kultura sa nilalaman at proseso ng magiging guro kahit mga hindi naming ang limang kategorya
Panahon ng Pandemya.” paglikha ng bawat kalipunan guro, at lalo na ang mga bilang movie playlist,”
ng mga kritikal na sanaysay. kabataang patuloy na kuwento ni Mark Kenneth
Sa kanyang pambungad na inaasahan natin maging pag- Ramos, puno ng pag-aanyo
pananalita, kinomenda ng Nahahati sa apat na asa ng bayan,” dagdag ni ng HIMTANG.
direktor na si Lyka Roselle kategorya ang nilalaman ng Regina Lorraine Eustaquio, Sa kabilang banda, hinirang
Viaje ang naging paghihirap QUARANTHINKS na puno ng (T)AGOS. bilang mga natatanging
ng mga Medyor ng Ikalawang tumatalakay sa Samantala, naglalaman ang mananaysay sina Resty Rivas
Taon sa paglikha nila ng mga konsumerismo, pandemya, mga coffee table book ng at Vivien Celadeña ng II-4 at
aklat na ito. mga paniniwala, at mga sampung pinaka na sina Jayvee Jurial at Kryznel
teknolohiya habang sa tatlong tumatalakay sa wika, pagkain, Imperial naman sa II-5.
“Sa lahat ng ito, mas umangat kategorya naman ng politika, kabuhayan, libangan, at mga
ang hangarin nating sumulong kultura, at ekonomiya na personalidad na tumatak Mababasa ang mga inilunsad
at makabuo ng kolektibong nakabatay sa superstructure ngayong panahon ng na akda ng mga Medyor sa
produkto na kapupulutan ng ni Karl Marx nahahati ang pandemya. pamamagitan ng Anyflip.
aral at bagong ideya,” ani nilalaman ng (T)AGOS. Sa ilang pag-uusap ng aming
Viaje. pangkat ay humantong kami
Layunin naming patuloy na sa paggamit ng tema ng
Pinaliwanag ng mga puno ng pakilusin ang mga mambaba-
kani-kanilang antolohiya at

SEC: USC elections, nagtala ng 65.38% voter turnout

QUEEN AIRA DIONISIO | BEATRIZ JASMIN TOMELDEN

Naging matagumpay ang Malugod na nagpasalamat si bawat PNUans sa gitna ng “Hopefully, as soon as
kauna-unahang PNU Vecino sa mga taong nasa pandemyang kinakaharap at possible ay ma-assert natin
University Student Council likod ng kanilang nakamit na nakatuon sa ikabubuti ng na tayo ay payagan nang
(USC) Online General tagumpay, partikular na sa bawat mag-aaral ni Inang makabalik unti-unti sa
Election na lumikom ng buong PNU Community na Pamantasan, na ang layunin limited face-to-face, and of
65.38% voters’ turnout mula sumuporta sa eleksyong ay kolektibong pagsulong na course, mabakunahan na ang
noong ika-17 hanggang ika- naganap. may iisang landas na PNUans para ma-ensure
19 ng Hunyo. “Lubos ang aking pasasalamat tatahakin, para sa mga mag- natin na safe na safe na,”
at pagpupugay sa bawat aaral. wika niya.
Ayon sa Student Electoral PNUan at sa lahat sa patuloy Ayon sa kanya, karamihan sa
Commission (SEC), ito na ang sa pagsulong,” wika niya. platforms ng kanilang
pumapangalawa sa Agad na naglatag ng adyenda councilors ay naka-angkla sa
pinakamataas na tala ng ang bagong Chairperson na laban para sa ligtas na balik-
turnout ng mga boto mula sa umiikot sa kapakanan ng eskwela.
nakalipas na walong taon.

Lubos ang kanilang
pasasalamat sa lahat ng
PNUans na bumoto at
nanghikayat pa ng kapwa
nilang estudyante na bumoto
rin sa naganap na eleksyon.
Samantala, nanumpa na ang
mga naihalal na USC Central
Student Council (CSC)
officers para sa taong
pamunuan 2021-2022 nitong
ika-3 ng Hulyo sa
pamamagitan ng birtuwal na
espasyo.

Pinangunahan ang nasabing
pagpapasinaya nina
Emmanuel G. Vecino bilang
bagong halal na Chairperson
at ang bagong Vice
Chairperson na si Lea Marie PANUNUMPA NG KATAPATAN. Nanumpa na ang mga bagong opisyales ng University
O. Castro, kasama ang 10 Student Council sa pangunguna ni Chairperson Emmanuel Vecino at Vice Chairperson Lea Marie
bagong halal na konsehal. Castro. Magsisilbi sila sa buong taong panuruan, 2021-2022.
Pinagkuhanan: PNU Student Electoral Commission Page

Service credit, overtime pay ng mga guro, babayaran na ng DepEd -- ACT

DENISE CYRIL AVILES

Sinang-ayunan ng July 11 ngayong taon. Sa ipinadalang sulat ng ACT tungkol sa overtime pay at
Department of Education Ito ang naging tugon ng kay Education Secretary service credit na makukuha
(DepEd) ang panawagan ng DepEd sa kanilang Leonor Briones, sinabi nilang ng mga guro sa lalong
Alliance of Concerned ipinadalang apela noong nakasaad sa Article 87 ng madaling panahon at tuloy-
Teachers of the Philippines Marso 30 at noong Abril 8 Labor Code ang pagdagdag tuloy pa rin ang panawagan
(ACT) na bayaran ang service naman sa Civil Service ng mga employer ng 25% sa ng ACT Philippines, para sa
credit at 25% overtime pay Comission (CSC). kanilang araw-araw na sahod makatarungang sahod at
ng mga guro dahil sa kanilang Batay sa kanilang ginawang sa bawat overtime ng mga pagbayad sa mga overtime
sobrang oras na pagkakalkula sa overtime ng manggagawa. pay ng mga guro.
pagtatrabaho simula noong mga guro noong ika-10 ng Ayon pa kay ACT Secretary
nakaraang taon ng Hunyo. Hulyo, mayroon nang 71 General Raymond Basilio, P19,264.43
araw na overtime, service halos walang natanggap na
Nangako ang DepEd na credit, at P19,264.43 na supporta ang mga guro mula overtime pay na utang
makikipagtulungan sila sa halaga ng kompensasyon sa sa gobyerno simula nang ng DepEd sa Teacher I
Department of Budget and overtime ng isang Teacher I magsimula ang distance
Management (DBM) sa kung saan ang isang araw na learning dahil sa pandemya.
pagpopondo ng 25% overtime ay katumbas ng
overtime pay ng mga guro P271.33. Inaasahan ang pagbaba ng
mula June 1, 2020 hanggang DepEd ng mga guidelines

3 tagapanayam sa PanaYaman 2021, nagbahagi tungkol sa Kulturang Popular

KATHLEEN IRISH LAI

Nagbahagi ang tatlong Tinalakay ni Quiñones ang "Dahil hangga’t alipin tayo Kagawaran ng Edukasyon
tagapanayam sa Panayaman kahalagahan ng panunuring ngteknolohiya ng mga ang pagpapatuloy ng
2021 ang kanilang pananaw pampelikula sa pagmulat sa higanteng ekonomiya, pagtuturo at pagkatuto sa
patungkol sa kulturang isyung panlipunan at iginiit na mananatili lamang tayong panahon ng pandemya,”
popular at ang gampanin nito walang bayad sa kulturang konsumer na wika niya.
sa lipunan noong ika-2, ika-9 popular. pinagsasamantalahan ng mga
at ika-16 ng Hunyo. “Ang Panitikan, bilang salamin mayayamang bansa,” sambit Sa huli, hinamon ni Dr.
o repleksyon ng reyalidad ng Voltaire Villanueva,
Naging susing tagapagsalita nangyayari sa lipunan,” ni G. Sanchez. propesor sa Sarbey ng
paliwanag ng guro sa Makati.
para sa nasabing serye sina G. Iniugnay naman ni Nobleza Panitikan at Kulturang
Binigyang diin naman ni ang panitikan at kulturang
Reymart Quiñones, guro ng Sanchez na malaki ang popular sa most essential Popular, ang bawat isa na
Makati National High School, gampanin ng Big
dating propesor ng Techcompanies sa ekonomiya learning competencies hindi lamang matapos sa
at sa paglaganap ng kulturang tatlong serye ng
Unibersidad ng Sto. Tomas na popular sa mundo. (MELCs) na ginagamit ngayon PanaYaman ang masusing
sa pagtuturo at pagkatuto.
si G. Leonardo Sanchez, at pagsusuri at pakikipagbuno
guro ng Marinduque National
High School na si Bb. Dianne “Isa sa pinakamatapang na sa impluwensiya ng
hakbang na isinagawa ng kulturang popular.
Nobleza.

Mga volunteer teachers, ikinuwento ang pakikibaka ng mga Lumad

HANS GABRIEL CRUZ kunin ang lupang ninuno ng suporta sa panawagang suliranin, panggigipit, at
Naging sentro ng paskuhang mga lumad,” paggigiit niya. ibinabandera ng mga Lumads. karahasang nararanasan ng
bakwit ang pagbabahagi ng mga lumads.
mga naging danas ng Dagdag pa niya, sa ilalim ng Samantala, sinabi ng “Bilang guro sa hinaharap,
kabataang Lumads at ng mga administrasyong Duterte, 31 kasalukuyang Chairperson ng mas naipapakita ng gawaing
volunteer teachers nito sa gurong Lumad na ang PNU-USC na si Emman tulad ng Paskuhang Bakwit
pagpapatuloy ng pag-aaral ng sinampahan ng aniya’y gawa- Vecino sa isang panayam na ang kahalagahan ng isang
mga bata mula Mindanao gawang kaso at 2 dito ay mahalaga ang ganitong makabayan, siyentipiko, at
hanggang sa NCR. magpasahanggang ngayon ay klaseng programa dahil ito ay makamasang edukasyon
nakakulong pa rin. isang paraan upang para sa lahat,” pagtatapos
Bahagi ito ng Paskuhang maitaguyod ang batayang niya.
Bakwit na send-off para sa Samantala, binigyang punto karapatan sa kabila ng mga
mga Lumad na naman ni Teacher Adrian
magsisipagtapos ng ika-10 at Romero ang kahalagahan ng
ika-12 baitang noong ika-10 makamasa, makabayan, at
ng Hulyo. siyentipikong edukasyon para
Inilahad ni Teacher Rose sa Lumads na tutugon sa
Hayahay, isa sa mga kanilang pangunahing
volunteer teachers, na laging pangangailangan.
tinatangkang kamkamin ang Nagpaabot ng panunumpa at
mga yaman na taglay ng pakikiisa ang kinatawan ng
lupain ng mga Lumads bawat organisasyong
nagsipagdalo para sa
“Marami po ang gustong kabataang Lumads. Dito ay
kumuha, marami po gustong ipinaabot nila ang kanilang Pinagkuhanan: PNU Student Electoral Commission Page

Mga banyagang wika, tampok sa culminating activity

LEVEROSE SANTOS

Sumentro sa mga banyagang Seidel sa wikang Pranses, “Learning a foreign language Bilang pagtatapos ng
wika ang pampinid na gawain Prop. Joyce Dadero sa wikang is indeed a journey. You work programa, binanggit ni Dr.
ng mga mag-aaral ng Ikatlong Hanggul, Prop. Cherry at your own pace, but you Voltaire M. Villaueva, Puno
Taon para sa kanilang Rolaine Ramirez-Juano sa have to keep moving even if ng Language Study Center,
asignaturang Foreign wikang Nihonggo, Prop. Ari you experience a lot of na ang makabuluhan at
Language noong ika-21 Nursenja Rivanti sa wikang challenges as you go along mabungang karanasan ng
hanggang ika-23 ng Hunyo Bahasa, at Prop. Mary Ann R. the way.” wika ni Prop. Seidel pagkatuto ay magiging
na may temang “One and Tabones sa wikang Espanyol. Bago ang nasabing programa, kapaki-pakinabang sa lahat
Different: Harmoniously Ipinaliwanag ng bawat nagpakitang gilas na ang mga sapagkat pinatunayan nito
Diverse in the Foreign propesor ang kahalagahan ng piling mag-aaral ng Ikatlong na ang pag-aaral ng wika sa
Languages”. pag-aaral ng mga banyagang Taon sa pakitang turo ng iba’t panahon ng pandemya ay
wika tungo sa pakikiisa sa ibang seksyon patungkol sa posible.
Naging susing tagapagsalita kabila ng pagkakaiba. wika at kultura ng mga
ang mga propesor ng Foreign wikang kanilang pinag-aaralan
Language na sina Prop. Raysie

Kolektibong Partisipasyon: Daan sa Pro-Aktibong Pagkilos

Isa sa pinakamalaking parte Malaking hamon para sa isang tao ang tumindig upang maging boses ng
para sa pagpapatakbo ng nakararami. May mga hamong darating na hindi inaasahan subalit may mga
isang pamantasan o
unibersidad ay ang
pagkakaroon ng mga boses hamon ding alam na darating at ito’y napagplanuhan.

para sa mga estudyante. Ang bilang ng mga PNUans na komunikasyon. Ang mga naging kahusay ang
USC o University Student bumoto ngayon ay ikalawa sa ganitong katangian ay komunikasyong ginawa ng
Council ay ang boses ng mga pinakamataas na recorded napatunayan na rin ng USC PNU Student Electoral
estudyante para maabot ang turnout of votes sa nagdaang noong kinalampag nito ang Commission para maabot at
mga kahilingan o hinaing nito walong taon. Pinapakita nito administrasyon ng maipaalam sa bawat PNUans
sa pamunuan ng pamantasan. na naabot ng PNU Student Pamantasang Normal ng na bukas muli ang hapag para
Nitong ika-17 hanggang ika- Electoral Commission (PNU- Pilipinas na magpataw ng mamili ng mga taong
19 ng Hunyo ay natunghayan SEC),na naabot nila ang pagpapalawig sa mga magiging boses nila.
ang kauna-unahang halalan sa mayorya ng PNUans at kahingian at sa maayos na
mga susunod na lider- nahikayat na gamitin ang Academic Wellness Break Masasabing kahit iba-iba ang
estudyante ng pamantasan sa kapangyarihan nilang bomoto. habang pinapatupad nito ang espesyalisasyon ng mga
biruwal na espasyo. Mahirap masabi kung Kaway-Aralan sa Bagong PNUans, pinakita pa rin ng
hanggang kailan tayo Kadawyan. mga ito na pagdating sa
Sa ginanap na Miting De mananatili sa birtwal na pagluluklok ng mga taong
Avance bago ang espasyo subalit maaaring sa Isa rin sa naging hamon sa magiging boses nila ay
pagkakaluklok sa kanya bilang susunod na eleksiyon ay mga kandidato ay ang kolektibo itong kikilos at
USC Chairperson, hinarap ni agahan at mas paigtingin pa pangangampanya sa birtwal ipapakita na ang mga
G. Emmanuel Vecino ng ang pag-anunsiyo nang sa na espasyo. Ang PNUans ay iisa at patuloy na
Batsilyer ng Edukasyon sa gayon ay lagi’t lagi itong pangangampanya sa birtwal susuporta sa mga susunod na
Pagpapahalaga ang hamon nakikita ng mga PNUans at na espasyo ay mas mabilis uupo bilang magiging boses
para sa USC na maabot ang hindi natatambakan kapag ang proseso sapagkat hindi ng masang estudyante ng
mga hinaing ng mga walang lumipas na ang mga araw. mo na kailangan pumunta sa pamantasan. Ang
kakayahan na PNUans lalo na Maaari ring makipag-ugnayan bawat kwarto para #JuneNotForgetToVotePNU
sa kawalan ng gadgets at sa iba pang organisasyon sa mangampanya. Ang papaskil ans ay magsisilbing tanda na
Internet at tumugon na hindi pamatansan upang mas ng SIKHAY-PNU sa kanilang hindi hadlang ang pandemya
lamang USC ang kikilos para paingayin ang mga anunsiyo Facebook page ay nakatulong sa mga mag-aaral na
sa lahat kundi ang buong para mas marinig at maabot para maabot ang mga kolektibong kumikilos at
Pamantasan. ang mga PNUans mula sa PNUans na nasa birtwal na patuloy na sumusulong para
iba’t ibang sulok ng espasyo. makapagluklok gamit ang
Base sa datos na nailabas ng pamantasan. kapangyarihan nilang
PNU Student Electoral Patuloy ang pagpapakita ng bumoto.
Commission, ang total voters’ Ang kolektibong pagkilos at PNU Student Electoral
turnout ay 65.38%. komunikasyon, hindi lamang Commission (PNU-SEC) na Ang kolektibong pagkilos at
Sumasalamin ito sa 1,779 na ng mga estudyante, kung lahat ay may kapangyarihang sama-samang pagsulong ay
PNUans na ginamit ang hindi pati na rin ng University bomoto upang mailuklok sa mag reresulta sa isang pro-
kanilang kapangyarihan para Student Council ay malaki ang pwesto ang mga taong nais aktibong pagkilos kung saan
mamili ng mga taong magiging parte para nilang umupo bilang masisiguradong lahat ay
magiging boses nila. Ayon din masiguradong lahat ay miyembro ng USC. maaabot at walang maiiwan
sa PNU-SEC, mataas daw ang maaabot ng impormasyon Sinasalamin ng mga turnout na PNUans.
boto ngayon kaysa sa ng mga PNUans kung gaano
nakaraang taon dahil ang gamit ang matibay na

Pasang-awang Grado sa Edukasyon

Kasabay ng pakikibaka ng -napan ang paggunita nito sa -syon ang mga mag-aaral pagdating sa mga paksang ito para
mga guro’t estudyante upang mga paaralan. Punto pa nga mas lalo nilang maunawaan kahit gumamit ang mga guro ng
maitawid ang iba’t ibang ng World Bank sa bullying, bilingual na midyum ng instruksyon. Samakatuwid, sinasalamin
moda ng alternatibong hindi namamalayan ng mga ng ulat ng World Bank at ng mga naunang pagtataya ng iba
pagkatuto, tila guro at punongguro ang pang mga institusyon pang-edukasyon sa mundo na
nakokompromiso na ang kasalukuyang estado ng magpahanggang ngayon sa pagpapatupad ng K-12 na
mismong kailangang kanilang mga paaralan dahil kurikulum, hindi pa rin naibabatid at natutugunan ang mga
matutunan ng kabataan. Sa iilan lang naman ang mga hamong kinahaharap
ulat na inilabas ng World kasong natatanggap sa ng mga mag-aaral
Bank, lumalabas na 80% ng kanilang mga opisina.
mga mag-aaral ang hindi Kinakailangan ding ipunto bago at habang
ang pagrebyu at pagrebisa sa mayroong pandemya.
naabot ang kasanayang dapat pagpapatupad natin ng K-12 Nawa ay isaalang-
na matamo nila. Isa na naman na kurikulum. Simula kasi
itong patunay sa kakulangan noong ipinatupad ang alang ng DepEd ang
kurikulum noong 2015, hindi pagkatuto ng
ng Kagawaran ng Edukasyon na ito binalikan pa upang kanilang mga
(DepEd) upang itaguyod ang irebyu o di kaya naman ay
pangangailangan ng mga rebisahin. Nawa ay makita ng educational
mga tagapangasiwa ng stakeholders – ng
mag-aaral tungkol sa kurikulum ang kahingian na i- mga mag-aaral sa mga
dekalidad na edukasyon. gkla ang K-12 sa
pagpapabatid at pagtugon ng aralin, ng mga
Nakasaad rin sa ulat ng mga pangangailangan ng magulang sa
World Bank na bago at sa bawat baitang. Dito papasok pagpapatnubay ng
kasagsagan ng pandemya, ang panawagan sa paggamit kanilang mga anak sa
litaw na ang mga problema sa ng wikang Filipino bilang paaralan, at ng mga
edukasyon tulad ng bullying midyum ng instruksyon sa guro sa pagtuturo at
at ng malnutrisyon. Bagaman mga asignatura ng agham at pagkatuto ng mga
may mga naipatupad nang matematika. Importanteng mag-aaral. Lahat ng
batas laban sa bullying at mga magkaroon ng kontektwalisa- ito ay maging maka-
programa tungkol sa Pilipino upang hindi
nutrisyon, tila hindi ito pasang-awa ang
naisadiwa ng mga mag-aaral grado natin sa mundo.
kahit pa paulit-ulit nang kaga-

Pabili po... Sikmura o Attendance?

KENETH JOHN SALLE Dahil sa hirap na dulot ng Kung sinasabi ng Kagawaran ng sinturon ang kanilang
Dati rati sa tuwing papasok pandemya, karamihan sa mga ng Edukasyon (DepEd) na sila gagawin para lamang patuloy
ako sa pamantasan marami mag-aaral ay napilitan nang ay handa para sa blended na masustentuhan ang
akong mga nakakasalubong pumasok ng trabaho. Kung learning, hindi nito kanilang pamilya sa pang
na kapwa ko mag-aaral. May saan ang sarili’y hahatiin sa sinasalamin ang aktwal na araw-araw. Marapat na pag-
mga nakakasalubong akong dalawa para lamang kalagayan ng ganitong moda aralan muli ang sistema ng
mga galing sa iba’t ibang makatulong sa kanilang ng edukasyon pagdating sa edukasyon sa gitna ng
unibersidad at may pamilya. Online class sa kagamitan, sa Internet signal pandemya. Marapat na pag-
nakakasalubong din akong umaga, service crew sa gabi. pati na rin sa imprastruktura aralan pa kung kaya ba ng
mga estudyante na Ang utak na pagod sa umaga ng information at simpleng mamamayan na
pumapasok sa pampublikong ay mapipilitan pa ring kumilos communications technology kumikita lamang ng sapat
paaralan. Sa pagpasok ng sa gabi, Sapagkat kailangang (ICT) sa bansa. Ilang mag- para masustentuhan ang
pandemya sa ating bansa, kumayod upang matustusan aaral na ang nakita ng mga sarili at pamilya.
maraming paaralan ang ang pangangailangan ng guro na hindi dumadalo sa
magpahanggang sa ngayon ay pamilya. Hindi pa riyan online class sa kadahilanang Makahanap dapat ng
sarado pa rin. Tahimik ang matatapos ang sakripisyo ng sila ay walang pera pang-load mga alternatibong
mga kalye na kung dati rati’y mga mag-aaral. Uuwi ng para makapag-internet. solusyon bago
puno ng mga estudyanteng umaga’t mag papandesal at Masakit man para sa puso ng
naglalakad at bumabyahe. kape. Hindi maaaring isang guro na makitang hindi magpatupad ng desisyon
Sa panahon ng pandemya makatulog dahil may makadalo at kulang ang ang mga nasa posisyon
maraming magulang at sasagutan pa kami. Hinaing kaniyang klase subalit ultimo upang hindi madehado
mamamayan ang nawala ng ng mga mag-aaral na gising ang sangkaguruan ay kulang ang mga mag-aaral na
trabaho. Napaisip tuloy ako ang diwa buong gabi. Ilang din sa kagamitan at nasa laylayan at dapat
kung ang mga estudyanteng baso ng kape pa ba ang gumagastos din para sa siguraduhing walang ni
nakakasalubong ko kaya dati iinumin ng mga mag-aaral pansariling pangangailangan. isa man ang maiiwan.
ay makakasalubong ko pa rin? para manatiling gising dahil
Baka ang karamihan sa kanila overtime sa trabaho’t may Dapat pakinggan ang hinaing
ay nag trabaho na lamang mga kailangan pang tapusin ng mga magulang pati na ang
para makatulong sa pang na gawain. mga mag-aaral. Ilang higpit pa
gastusin sa kanilang pamilya.

Pulso sa Bugso ng Bagong Pagsubok

TRINA MAE ALBANO | BRYAN BALANZAT | GWEN CAMARINES “Maganda rin itong pagkakataon

Sa panahon ng pandemya, sa kanilang Ikaapat na taon upang mahasa ang mga susunod
malaki at marami ang mga kung ano ang kanilang tindig na guro sa makabagong Moda
naidulot nitong pagbabago. sa bahaging ito ng kanilang na pagtuturo.”- Annaliza
Maraming naapektuhan ng paglalakbay bilang mga Abordo
pandemya hindi lamang sa magiging guro ng bayan.
sektor ng kalusugan kundi
pati ang sektor ng Sa pagpapatupad
edukasyon. Kung noon ay “Sa aking palagay ay magiging epektibo pa
pumapasok tayo sa mga rin naman ito kung sakali mang ito ay
paaralan at magkakasamang ng bagong moda ng
natututo, ngayon ay magaganap online sapagkat ang
pumapasok na lamang tayo practicum dapat ay paghahandang gagawin dito ay kapareho
sa birtuwal na silid-aralan rin ng paghahandang gagawin kung f2f,
nang magkakalayo. At timbangin muna ng ‘yon nga lang ay sa birtuwal na mundo
ngayong nalipat na ang lahat magaganap." - Allysa Solomon
sa birtwal na espasyo, malaki mga nasa taas kung
na rin ang posibilidad na
gawin na ring online ang kakayanin ba ito ng
practicum na isinasagawa ng mga mag-aaral. “Nakakalungkot na sa ilang taong
mga mag-aaral na paghahanda para maging isang
nagpapakadalubhasa upang Mahirap na laging sinasabi na mabisang guro ng bayan ay sa
maging guro.

Ang practicum ay isang handa subalit kulang pa ang ganitong moda ng practicum
gawain kung saan ang mga pag(-)oobserba, pag-aaral at maisasalang ang mga PNUans"
mag-aaral na pagtataya sa mga bagay bago - Lowelle Bermejo
nagpapakadalubhasa upang ito ipatupad. Magiging hilaw
maging guro ay sasabak sa ang kakalabasan ng isang
pagtuturo upang isapraktika sistemang hindi sinuri ng
ang kanilang mga natutuhan mabuti. Kaya naman dapat
sa mga nakalipas na taon. Ang busisiin ng mga nasa taas at "Sa totoo lang hindi talaga ako pabor sa
practicum ay proseso kung pag aralan ang lahat ng mga online practicum dahil sa maraming dahilan.
saan bibigyan kayo ng danas panig. Pakinggan dapat ang Isa na rito ang pagiging hilaw ng mga
kung ano ang maaaring mga may hinaing. Maliit man magiging guro sa hinaharap dahil hindi nila
mangyari pagkatapos ninyong ang mga hinaing na ito subalit dinanas ang paghawak sa mga estudyante
makapagtapos. Dahil dito, kung ito ay magsasama-sama sa mismong field." - Chosen Saus
pinulsuhan namin ang mga maaaring mag resulta ito sa
medyor ng Pamantasang mas malakas na boses ng
Normal ng Pilipinas na madla.
inaasahang sasabak sa
posibleng Online Practicum

Sa Puso ang
UGAT ng
Legasiya

NIKKA SADSAD DHARENZ KELLY B. TABORDA

Kapuna-punang pagbigkas ngunit Dalawa sa pinakamaangas at matikas bagay na nakaaapekto rin sa Kung mababalikan man, wala na ang payapa; init na nakalalapnos
na tauhan sina Crispin at Basilio na kalagayan ng lipunan tulad ng na ang bubungad sa nakasanayang tagpuan sa ating pamantasan.
nakahuhumaling sa pangkabuuan na binigyang bagong bihis ang pagkatao, korapsyon, extra judicial killings at iba
pagkakakilanlan at katangian kumpara pa. Wala na ang nakakakalmang lilim, tanging nakasisilaw na liwanag
palabas. Hindi lang dahil ito ang sa nakagisnan sa nobelang Noli Me na lamang ang sasalubong sa ating mga mata. Sa ating pagbabalik
Tangere. Gayunpaman, katulad sa Hanggang ngayon ay hindi mawaksi sa pamantasan, wala na ang puno sa ating pahingahan. Hihintuan
kauna-unahang ‘Filipino Anime’ na orihinal, hindi pa rin sila kundi mas tinatapalan, nais na siguro ito saglit na para mag-ayos ng sintas ng sapatos, subalit iilan
mapaghihiwalay – kakampi ang isa’t protektahan at ilihis ng pamahalaaan na lang siguro ang mananatili upang ayusin ang buhol-buhol na
pumatok sa takilya kundi tunay na ito isa sa bawat pagkakataon. Ang bawat ang usapin ng katiwalian, korapsyon hilahil sa isip.
karakter sa anime ay nabigyan ng at pagpatay sa mga inosenteng tao.
ay inabangan dahil sa kakaibang entablado upang ipakita ang kanilang Sa panahon ng administrasyong Ilang dekadang naging parte ng buhay kolehiyo ng karamihan ang
natatanging kakayahan sa pagganap sa Duterte. Masasabi kong ‘perfect puno ng mangga sa tabi ng grasslandia o mas tanyag bilang UTMT
promotion at purong mga may lahing kanilang karakter. timing’ ang panahon na kung saan (Under the Mango Tree). Samu’t saring pangyayari na rin ang
napanood ang Trese dahil mas nasaksihan ng punong iyon. Damang-dama ng ugat nito ang yabag
Pilipino ang kasama sa produksyon. Simbolo at naging lunsaran ng maraming mga tao ang magkakaroon ng mga tumatakbong estudyante. Minsan, napapaiisip ako. Ilan na
panawagan ang isa sa mga ng kaalaman at mamumulat sa kaya ang napatid nitong mag-aaral na nahuhuli sa klase? Bali-balita
Bukod sa napakaangas na animation, pinakapaborito kong eksena sa Trese. simpleng panonood tungkol sa tunay ko ay mayroon pang nadapa sa batuhang ikinukubli ang
Naging mapanggising ng kamalayan sa na kalagayan ng lipunan. pinagmulan ng tayog. Ilang magkakaibigan na rin kaya ang
pinakita rin sa palabas ang tradisyunal kapulisan at mamamayan ang palitan nagpaikot-ikot doon habang naghahabulan? Gaano man katindi
ng linya ni Kapitan Guerrero at ng Isang magandang oportunidad ito ang pagmamadali o kagaan ang mga hakbang ng mga naliligaw na
na kwentong bayan ng bansa. isang preso na naging matigas sa para sa bansa. Talento ng Pinoy na freshie, alam kong may matibay na pinag-uugatan ang kanilang
kaniyang paninindigan na hindi siya makalikha ng isang Anime Series na mga pag-usad. Alam kong gaya ng punong mangga, mamumunga
Naipakilala ang iba’t ibang lalabas sa selda sa kabila ng pag-atake naiiuugnay ang masa at mga isyung rin ito ng pag-unlad. Dito rin nagsanay ang daan-daang estudyante
ng mga zombie. Tila naging panlipunan. Ginamit ang midya bilang kung paano mapeperpekto ang indayog, ang tikas para sa mga
kababalaghan katulad ng aswang, mapanghamon ang katanungan ng isang plataporma ng mga ganitong paparating na kompetisyon. Dito rin naghasa ng isip upang maging
preso kay Kapitan Guerrero na kung klaseng likha na nakamamangha at matalas sa pagkilatis o magiging matalim sa mga magiging
tiyanak, tikbalang, at mangkukulam na saan tinanong niya kung ano ang mapagmulat na nagtampok ng ating pagtatanghal ng karunungan. Tinitingala ang mga minimithing
kaniyang pangalan kung talagang kultura , panitikan at tagumpay kagaya sa kung paano sila sumulyap sa araw o sa
isinakonstekto sa kasalukuyang nagpapahalaga ang kapulisan sa buhay mitolohiya.Bagamat may mga bagay ningning ng bituing nagtatago sa mga yabong ng dahon.
ng bawat mamamayan. Nang hindi na nakatanggap ng mga kritisismo, Kasintatag din ng punongkahoy ang koneksyong nabuo sa pagitan
pangyayari na pagganap. Pinupukaw makasagot si Kapitan Guerrero, isa tunay na hindi maikakaila ang husay ng mga tumambay sa ilalim nito
tong malaking sampal sa kaniya at sa ng bawat taong naging parte ng
ang interes ng mga manonood dahil sa kabuuang kapulisan dahil ang produksyon. Kaya bilang isang Sinubok ng panahon, ng delubyo, at ng walang humpay na
pagpaslang nila ay para lamang sa Pilipino, hindi ko inaalis ang inyong paghihintay sa bagong umaga. Nagsanga-sanga ang pag-asa,
kakaibang pag-atake, tipong istatistika at kota. Nakapokus ang kagustuhan na tangkilikin ang mga muling pagsubok, pagpapatuloy, pagbangon, at pagtindig. Anuman
kanilang katarungan sa bilang, hindi sa ganitong uri ng palabas na mula sa ang lakas ng hangin, matibay pa rin itong mananatili. Malalim na
nahuhulaan mo na kung sino ang totoong may kagagawan. Ang bawat ibang bansa ngunit sana ay bigyan ang kinakapitan kaya matayog na rin ang mga narating. Ilang
pagkalabit sa gatilyo ay katapusan ng natin ng sapat na espasyo at henerasyon na rin ang sinamahan ng puno ng mangga sa UTMT.
nagpapanggap na taksil sa bida, ngunit isang taong walang kasiguraduhan tangkilikin ang orihinal na tatak Pinoy, Samu’t saring boses at ingay na rin ang narinig. Kung
kung may kasalanan. Sa madaling sabi, pelikula man o iba pa, upang makapagsasalita nga lang at makapagkukuwento ang mga puno,
hahapyawan na ito ng maling halaw ito sa kung ano ang nangyayari maipamalas at mapahalagahan natin malamang ay mas marami pa ang maisasalaysay nito kaysa sa mga
sa kasalukuyan sa pagitan ng mga ang suporta sa mga gawang sariling nalagas nitong dahon sa loob ng isang buong taon.
pangingilatis dahil sa panibagong mamamayan at kapulisan. Kasama ang atin. Sana ay makasama tayo bilang Sa gulo ng pamantasan, umalingawngaw rito ang mga halakhak,
panawagang #EndPoliceBrutality at parte ng kanilang pagpupunyagi dahil bungisngis, kasiyahan. Marami-rami ring pagrereklamo at
eksenang nagiging tulay upang muling #StopTheKillings ang sigaw ng tayo rin ang entablado at tropeyo ng panawagan ang nangibabaw. Tila binalot ang paligid ng ritmo ng
naturang parte ng anime na ito. Bukod mga gawang lokal na maipagmamalaki pagkakaisa para sa pag-asam sa pagbabagong makabubuti para sa
sipatin ng manonood ang mga dito, hindi lang sa kapulisan ang dapat sa buong mundo. Sa pamamagitan ng lahat.
matamaan sa ganitong pagpapasaring mga palabas tulad ng anime, may
susunod pang pangyayari. kundi mismo ang gobyerno na dulot ito at kapangyarahin na Kapag tahimik na ang paligid, doon na nagaganap ang
tinatapalan ng isyu ang kanilang mga magsiwalat ng katotohanan na transpormasyon. Ang punong ito ang naging kaibigan,
Si Alexandra Trese, bilang katiwalian. Hindi lang isyu sa kapulisan makapagpapamulag sa masa o pansamantalang sumbungan. Mistulang bagong daigdig ang
pangunahing tauhan sa Trese, ay ang dapat pagtuunan kundi ang mga lipunan. ibibigay nito, at ang tanging tauhan lamang ay ang sarili at ang
binigyan ng kakaibang atake pagdating puno ng mangga. Walang pinalampas na hikbi. Walang kwentong
sa kanyang kakayahan sa namutawi sa bibig ang hindi dininig. Walang mga hiling na naiwan
pakikipaglaban, pag-iisip na walang sa hangin. Lahat ng damdamin ay kumawala sa puso, sa katauhan,
inaatrasan, at paninidigan na tugunan na matagal nang gustong lisanin. Maiiwan ang sama ng loob at
ang kaniyang misyon at madadala ang bagong simula upang magpatuloy. Subalit
pagkakakilanlan kahit pa nalaman niya nakalulungkot kung babalik man tayo sa pamantasan na wala na
ang katotohanan na isiniwalat ni ang dating kalma, lilim, at simoy na alay ng puno ng mangga. Wala
Talagbusao patungkol sa kagagawan na ang puno ng manggang kasa-kasama sa tuwina - pinutol na.
ng kaniyang ama. Gayunpaman, hindi Pinatumba na ng katandaan at ng mga anay na nagpahirap sa
maiiwasan na mapansin ang dating ng pananatili. Hindi na raw masosolusyunan ng “treatment” upang
boses na ginampanan ni Liza Soberano ibalik ang tatag ng puno dahil wala na ring laman ang mismong
na kulang sa emosyon at impak sa mga loob nito. Ubos na. Ngunit hindi rito matatapos ang kwento.
manonood. Kung minsan pa ay Mayroon pang parte ng punong natira sa pwesto. At mula roon,
mahahalata ang kaniyang accent sa marami ang naghihintay sa muling pagsibol. Paunti-unti, hindi
kaniyang pananalita ngunit para sa magmamadali, sisilay muli ang bagong buhay na ihahandog ng
akin, hindi ito naging malaking usapin natirang tayog.
sapagkat mas pinukaw ako ng
pangkalahatan na impak. Tila sina Mananatili pa rin ang mga gunita. Mananatili pa rin ang mga
Crispin at Basilio ay hindi lamang niya karanasang iniwan at ibinahagi ng UTMT. Mananatili pa rin ito sa
naging sandigan at kakampi sa puso ng bawat PNUan at ng katauhang pinaunlad nito. Walang
naturang ‘Anime Series’ kundi maging sinuman o anumang unos ang makapagpapatumba sa legasiya.
sa kaniyang paghahasa sa pagbigkas Mananatili ito at ang markang biyaya saan mang lumapalop
ng mga linya dahil kapansin-pansin makarating ang taong minsang huminto at nagpahinga sa ilalim ng
ang maayos at malinis na saluhan at lilim nito.
batuhan ng kanilang mga linya na
nagpapagaan ng sitwasyon sa
mabibigat na eksena. Sina Crispin at
Basilio na palabiro ngunit sa
labanan ay hindi ka aatrasan.

PPiinnaagg--iissang Himig ng
PPaagg--AAgapay

KATHLEEN IRISH LAI HEIDEE ALLAUIGAN

Sa kauna-unahang pagkakataon, nangyari ang kakaiba ngunit Ang pagdalo sa isang konsyerto ay karaniwang isang kasiya-siyang aktibidad, at
makabuluhang Online Drag Show sa Pamantasang Normal ng makakatulong ito upang mapalakas ang iyong emosyon sa buong araw. Karaniwan sa mga
Pilipinas nitong ika-29 ng Hunyo na “Awra Vitae 2021: A celebration tao na makaramdam ng pagkagaan ng kaloob pagkatapos na dumalo sa isang konsyerto. Sulit
of Life and Pride”. Ito ay isang proyektong inilunsad at pinangunahan ang gastos sa positibong karanasan na makukuha mo kapag narinig mong live ang iyong
ng PNU-University Center for Gender and Development at ng mga paboritong banda.
nakiisang organisasyon sa PNU.
Sa panahon ng pandemya, tugon din ito sa mga tulong na kumakatok sa ating puso. Ang
Itinanghal sa programa ang angking galing at talento sa malikhaing konsiyerto ay higit sa aliw. Ang kanta ay maaaring lunas. Ang pag-awit ay magiging
pagbibihis ng iba’t ibang kasuotan, paglalagay ng magagarbong pagtulong. Kagaya ng ginawa ng National Commission for Culture and the Arts (NCCA) at
palamuti sa mukha o make-up, at pag-arte. Higit sa lahat, nilayon nitong Kapisanang Diwa at Panitik (KADIPAN-PNU) na naghandog ng birtuwal na konsiyerto na may
maipaalam ang tunay na kahulugan, kahalagahan, at kalagayan ng temang "MALABANAN: Tulaan at Kantahan Para Kay Sir Joel". Hindi pinalagpas ng mga
pagsasagawa ng mga Online Drag Show sa buong mundo. Mula sa loob naging bahagi ng konsiyertong ito ang pagkakataon na makaagapay kay Sir Joel Costa
at labas ng pamantasan, kuminang ang angking husay ng bawat Malabanan na ngayo’y humaharap sa hamong dulot ng COVID-19.
nagtanghal. Mayroong naging representanteng nagtanghal mula sa
Pamantasang Normal ng Pilipinas (PNU)-Manila, PNU-North Luzon, Bukod sa pagtulong para sa kanilang pamilya---pasasalamat din ito sa mahusay na propesor,
PNU-South Luzon, PNU Mindanao at iba pang guest performers. at tagapagtaguyod ng wika at panitikan. Kasama siya ng masa sa paglaban ng kanilang mga
Mula sa PNU-Manila, ilan sa mga naitampok na pagtatanghal ay sina batayang karapatan at gamit ang musika niya at pagtuturo na dama ang pagmamahal sa
Kenneth Louie Oyardo (Maria Venus Rawr) na umawit ng “This is Me” bayan, marami na rin siyang namulat na kabataan. Magaling din siyang manunulat. Marami
mula sa palabas na The Greatest Showman, Ferdinand Ryan Arroyo siyang parangal na nakuha, at higit sa lahat isa siyang mapagmahal na ama at asawa. Pero
(Miss Violet) na tinanghal ang kantang “River” ni Bishop Briggs, at John hindi lamang ang mga pagkilala ang talagang depenisyon ng kaniyang tagumpay. Tagumpay
Stephen Raotraot (Steffie Kim) habang kinakanta ang “Emotions” at siya dahil sa kaniyang mga inilathala, nagagawa niya ang kaniyang adhikain na makapagmulat
“We Belong Together“ ni Mariah Carey. ng iba.

Bilang kinatawan naman ng PNU-Katalonan, ipinamalas ang angking Nasaksihan ng mga dumalo rito ang pagtatanghal ng ilang sa pinaka mahuhusay at
husay ni RG Arroyo (Eveounqua) sa pagtatanghal ng kantang “Gimme makabayang mang-aawit ng ating bansa. Sina Sinong Bugkos, Danayah Panuyas at Paul
what I Want” ni Miley Cyrus at ni Leila May Calda (Bee youncey) sa Galang, ay nagpakita ng mapuso at kahusayan sa pagtatanghal. Hindi rin naman nagpahuli
pagpapakita ng pagsayaw sa “Single ladies” ni Beyonce. Itinanghal din ang banda ng Himig ng Panitik Para sa Bayan, Pordalab at PNU Chorale. Kaabang-abang din
ni Finesse Thing ang kantang “Emotional” ni Whitney Houston at inawit ang ipinakitang pagtatanghal nina Joey Ayala, Bobby Balingit, Rene Boncocan, Ferdinand
naman ng propesor ng PNU-ITL na si Prof. Lorena Castro (Madonya) Jarin, at Danny Fabella. Kasama rin ang mga piling Medyor sa Filipino, kanilang ipinakita ang
ang kantang “Material Girl” ni Madonna. kanilang kagalingan sa pag-awit. Tampok rin sa konsiyerto ang mga tula at awit ni Dr. Joel
Costa Malabanan na tunay na may malasakit sa bayan at may kurot sa bawat puso ng
Mula naman sa PNU-South Luzon, naipamalas ang husay ni Ronniel dumalo. Ang mga nagtanghal ay nagpapakita ng buong pusong pag-alay ng kanilang talento
Revadenera (Ms. Selcouth) na binigyang buhay ang kantang “Toe Jam” upang tumulong, na syang layunin ng konsiyerto at bilang pagpapakita ng kawanggawa.
Swizzymack Remix ni Tierra Whack Modelling. “I Like drag this is the
way we express our emotions, putting exaggerated makeup, heavy Ang tagumpay ng konsiyerto ay nag-iwan ng marka sa lahat ----na lahat tayo ay kaagapay ang
eye-shadows, thick eyeliner and red lipstick to illustrate who we are,” bawat isa, sa panahon man ng ginhawa o paghihirap. Pinatunayan sa kwento ni Sir Joel ang
pahayag niya. tulong niya sa bayan at sa maraming buhay ng kabataan, dinamayan din siya ng mga ito sa
pinakamalalang dagok na kinaharap niya.
Hindi rin nagpahuli, mula naman sa PNU-North Luzon, si Fernando
Pitacio Jr. (Luzviminda Estravaganza). Ipinakita niya ang interpretasyon Pagkatapos ng mahirap at mahabang pagtitiis ni Sir Joel mula sa sakit, nag-alay siya ng isang
sa kantang “I Am What I Am” nina Gloria Gaynor at “Born This Way” ni
Lady Gaga at kumanta naman si Emmanuel Dela Llave (Arsyn) ng PNU- awitin para sa lahat ng tumulong sa kanila, sa pinansyal, espirituwal at emosyonal na paraan.
Visayas ng “I Did Something Bad” ni Taylor Swift. Hindi nagpahuli ang
PNU Mindanao at nagtanghal ng kantang “Rain on Me” ang mula sa Inawit niya ang isang bantog na awit na "Stand by me" at nag-iwan ng mensahe ng
kanilang hanay na sina Edwin Baleña Jr. (Pandemica Covida) at si
Rhence Tejero (Cruella Devil). pasasalamat sa lahat ng tumayo at sumama sa kanyang laban. Kahit hinihingal at nasa

proseso pa rin ng pagbawi ng lakas, ipinaabot niya ang taos sa pusong pasasalamat sa lahat

ng dumamay at tumulong sa kanilang pamilya, kabilang na ang kanilang

mga kamag-anak, kapwa guro, sa kanyang mga mag-aaral at sa mga

doktor at nars. Nagpasalamat sa kabutihan na bunga rin ng ipinunla

niyang kabutihan.

Mas nagpakinang pa sa kaganapang ito ang mga guest performer na sina
MC Blck, na isa sa pinakatanyag na Drag Performer at nag-iwan ng
mensahe na “We are the people we’ve been waiting for.” At si
Brigiding na walong taon ng nagtatanghal sa ganitong klase ng
programa.

Tiyak na ang ganitong makabuluhang programa ay mayroong
pinagmulan na makulay na kasaysayan, kung paano, saan, at ano nga
ba ang tunay na nais palutangin ng mga kaganapan na ito. Ngunit,
mahalagang pagkatandaan din na ang kanilang pakikibaka ay hindi
natatapos sa pagbaba muli ng kurtina. Dahil, ang reyalidad ng bawat
istorya ay hindi kailanman kayang itanghal sa isang entablado lamang.

Bagsik at Banta ng Delta

Humigit-kumulang na Tinatayang umabot ng -yan sa mga pumapasok na dayuhan sa ating bansa.
dalawang taon na nang 390,000 ang namatay sa Kinakailangan na ngayon pa lang ay magkaroon na ng
magsimulang manalasa ang bansang India dahil sa bagsik matinding pagbabantay sa ating mga border lalo na sa mga
COVID-19 sa mundo na ng Delta Variant. Sa dami ng dayuhang magmumula sa mga bansang unang tinamaan ng
patuloy na kumikitil ng mga binawian ng buhay, ang Delta variant.
buhay. Dahil sa pagdating ng isang open field ang
sakit na ito, mistulang nagsilbing crematorium na tila Sa panahong
pansamantalang tumigil ang mayroong mass burial. Sabay- hinahamon
mundo. Ngayong unti-unting sabay sinunog ang mga angating mundo
nakababalik sa mekanismo ng bangkay at mayroon ding ng mabagsik na
pag-iral ang mundo dahil sa ipinaanod na lamang sa Ilog virus, walang
mga malawakang ng Ganges. espasyo ang
pagbabakuna sa mamamayan, Unti-unti nang humuhupa ang pagiging
bigla namang pasok ng bulusok ng mga mamamayang kampante.
panibagong variant ng virus tinatamaan ng Delta variant Patuloy na
na pinaniniwalaang sa India. Ngunit sa kabila ng sundin ang mga
pinakamabagsik sa lahat – pagbuti ng kalagayan dito ay health and safety
ang Delta at Delta Plus siya namang pagpasok muli protocols gaya
variants o ang B.1.617.2 at ng isa pang bagong variant na ng pagsusuot ng
mas matindi pa sa Delta - ang face mask at
B.1.617.2.1. Delta plus variant na pagkakaroon ng
mayroong mahigit na sa 21
Ayon sa World Health ang naitalang kaso. physical
Organization (WHO), ito ang Sa ating bansa, nakapasok na distancing sa
ikaapat na variant ng corona ang Delta variant at mayroon
virus na mabilis kumalat dahil nang 216 kasong naitala. mga matataong
mas madali itong maipasa o Lubhang nakakaalarma ang lugar. Gayundin,
makahawa kumpara sa ibang mga kasong ito sapagkat patuloy na
mga variant. Ayon kay matindi ang maaaring maging panawagan ng
infectious disease expert Dr. epekto nito sa ating bansa. WHO na kung
Rontgene Solante, ito ay dahil
sa mas matindi kumapit sa Dapat matuto ang ating mayroong bakuna, kunin na ang oportunidad para
cells sa lagusan ng hangin. gobyerno sa ating magpabakuna. Hindi man 100% ang garantiyang hindi ka
pinagdaanan noong nasa magkakasakit, 90% naman ng tiyansang hindi ka maoospital
Sinasabing nagsimulang kasagsagan tayo ng pagdami dahil sa COVID-19. Kaya naman, dapat pang paigtingin ng
kumalat ang delta variant sa ng bilang ng nagkakasakit ating pamahalaan ang malawakan at mabilisang pagbabakuna
bansang India noong Abril at dahil sa maluwag na pamanta- sa mga Pilipino at ang patuloy na panawagan pa ring
Mayo na naging dahilan ng #MassTesting at #ContactTracing ay dapat bigyang-pansin.
libo-libong pagkamatay ng Ang mga pagkakamali ng nakaraan ay hindi na dapat dalhin sa
kanilang mga mamamayan kasalukuyan.

PNRI: Abaca fibers, nakakapagsala Volcano PH App, inilunsad ng
ng dumi sa tubig PHIVOLCS

KAREN DE GUZMAN ZSARAH MONICA ROSARIO

Nakapagdebelop ang mga filter for heavy metals.” ayon Maaari mo nang PHIVOLCS ng Renato
mananaliksik ng Philippine sa DOST-PNRI. mabantayan sa sarili mong Solidum.
Nuclear Research Institue Masasala rin sa smartphone ang aktibidad
ng mga hibla galing sa abaka pamamagitan ng radiation- ng mga bulkan sa Pilipinas. Pagbukas ng application,
na kayang makapagsala ng grafted abaca fabric ang mga maaari nang makapili ang
kontaminadong tubig. hindi pangkaraniwang metal Ito ay matapos ilunsad ng mga gumagamit ng bulkan
Sa pamamagitan ng radiation tulad ng ginto, platinum, at Philippine Institute of na nais bantayan at makikita
grafting, ang hibla ng abaka pilak pati na rin ang uranium Volcanology and Seismology ang obserbasyon ng
ay maaaring magsala ng sa tubig dagat. Nagagamit (PHIVOLCS) noong ika-21 PHIVOLCS sa napiling
kontaminadong tubig na rin ito sa pagprodyus ng ng Hunyo bilang bulkan sa nakalipas na 24 na
naglalaman ng mga heavy biodiesel. pagdiriwang ng ika-69 oras.
metals katulad ng lead at anibersaryo ng nasabing
cadmium na nakasasama sa Ayon sa PNRI Chemistry ahensiya. Kasama rin sa makikita sa
kalikasan at sa tao. Research Section, ang mga “We aim to provide the mga volcano bulletins ang
“The materials are grafted hibla ng abaka ay pwedeng users with accessible and alert level scheme, bulletin
using radiation at PNRI’s magamit muli at higit na mas easy-to-read information… archive, volcano hazard
Electron Beam Irradiation mura kumpara sa mga Through this platform, we maps, volcano
Facility, after which it is commercial resins na pareho will be able to reach our preparedness guide at
further processed into its lamang ang gamit sa clients better and faster," glosaryo ng mga
final form as a synthesized pagsasala ng mga water pahayag ng direktor ng terminolohiya.
waste.

#Connecting: Ang Mabagal at Mabilis sa Karera ng ICT

KRYZNEL MARI IMPERIAL

Sa konteksto ng pandemya, Dahil dito, malaki pa ang Samakatuwid, panawagan ng Bagaman naghahandog ito
ang online learning o lalakbayin sa mabagal na NGO na magkaroon ng batas ng mabilis at maayos na
distanced learning ang Internet na siya namang na proprotektahan tayong serbisyo hindi katulad ng
naging tugon ng gobyerno makaaapekto sa karamihan mga konsyumer sa Internet sa mga kumpanyang Globe at
upang maipagpatuloy ang lalo na sa mga nagnenegosyo, mga krimeng ito. Ika nga ng ng Smart, linalagay naman
pagkatuto ngunit tila work from home, at online Democracy.Net.Ph, "Online natin sa panganib ang
disconnected sa kaso ng ilang class. rights are the same as offline maaaring pagkolekto ng
mag-aaral dahil taliwas ito sa Dagdag pa rito, kulang na rights." gobyerno ng Tsina ng ating
layunin ng inklusibong kulang ang mga kasalukuyang Sa pagbuo ng Magna Cartang personal na impormasyon.
edukasyon. Kahit pa sabihing nakatayo ngayon na mga ito, pinapatunayan na hindi pa Kaibigan nga pala ang
nasa siyudad, hindi lahat ay cellular sites upang mas ganap ang kaligtasan at turing gobyerno sa mga
may kakayahan at may mapabuti pa ang Internet kalidad ng ICT sa Pilipinas. Intsik ngunit nakasasakal
badyet sa biglaang pagbabago signal. Ayon sa tala ng Nariyan pa rin ang mga ang pagkakaibigang ito sa
ng moda ng pag-aaral. National Telecommunications hamong nabanggit sa siyang puntong pati pribado
Commission (NTC), mayroon linalagay sa alanganin ang nating impormasyon,
Kasabay nito, pinaigting ng tayong 22,834 cellular sites ating pagkakakilanlan sa ibibigay natin sa kanila.
online learning ang papel ng sa buong bansa kumpara sa Internet. Kasama pa rito ang
bagong tatag na Department Vietnam na mayroong red-tagging na sinisira ang
of Information and 90,000. Iyon nga lang, tila reputasyon ng mga kritiko sa #Troubleshooting: Ayusin
Communications Technology hindi pa rin ito sapat upang pamahalaan. Nais pa nga ng ang “Lag” ng Internet sa
(DICT) upang punan ang masakop nito ang buong dating hepe ng Armed Forces Pilipinas
bansa. Ipinapahiwatig nito na of the Philippines na si Lt.
pangangailangan sa usad pagong pa rin tayo sa Gilbert Gapay na isama ang Ang pagkakaroon ng
kagamitan at teknolohiyang karera ng bilis ng Internet. social media sa sakop ng Anti- internet connection sa
esensyal hindi lamang sa #Hacked: Napagsamantalang Terrorism Law. Muli, balik sa bawat tahanan ay hindi na
online learning kundi pati na Kalayaan Online dilemma na ang Pilipinas ay kagustuhan o burloloy na
rin sa ekonomiya at mayroong mga opisyal na lamang. Ang gadgets at
paghahanapbuhay. Tuwing Ayon sa tala ng Data gahaman at abusado sa data connection ay isa
buwan ng Hunyo, Reportel, sa kasalukuyan, kapangyarihan. Lubos na nang learning materials, at
ipinagdiriwang ng DICT ang mayroong 89 milyong Pilipino kaduda-duda kung sa gamit sa opisina. Maaaring
National ICT Month. Sa ang mayroong social media organisador ng pagbabanta ang pagpapalawig ng ICT
limang taong pagkakatatag ng sites, ang 16 milyong bahagi tayo aasa ng proteksyon para ay makatutulong ngunit
nasabing ahensiya, atin nang doon ay ngayon lamang nag- sa mga pinagbabantaan. ang nais lang naman ng
itaya ang mga isyung may usbungan taong 2020-2021. #IntruderAlert: masa ay ang
kinalaman sa ICT. Ngunit, sa kabila nito, tila Pananamantala ng Tsina, makatarungang internet
hindi nararamdaman ang Online Na speed para maituloy ang
#UnstableConnection: ICT, DICT sa gampanin nitong kani-kanilang pamumuhay.
Potensyal na Solusyon o magbantay ng mga kasong Dapat nang palakasin ang
Nagbabadyang Problema? cybercrime at lumikha ng mga DICT bilang pangunahing
polisiya upang maibatid ang ahensiya na tututok sa
Isa sa mga pinakamalaking mga isyung may kinalaman sa Ang lubos na nakababahala sa sektor ng ICT na isa na
Internet. ating seguridad ay ang ngayong karera sa kabila
hamon na palaging Bilang tugon, binuo ng pagpasok ng isang ng mabagal na Internet at
kinahaharap ng DICT ay ang DemocracyNet.Ph, isang non- mabilis na pagiging
mabagal na Internet government organization telecommunications company apektado ng lahat.
(NGO), ang Magna Carta for na may pagmamay-ari ng
saanmang panig ng Pilipinas. PH Internet Freedom. China sa ating bansa. Ang
Ayon sa Ookla, umabot na sa Pangkalahatang layunin nito
66.55 megabytes per second na bumuo ng mga batas na DITO Telecommunity Corp.,
poprotektahan ang mga ay inilunsad sa Pilipinas
(Mbps) ang average download konsyumer laban sa mga nitong Marso 8 na isang Ang Pilipinas ay nasa...
speeds sa fixed broadband at cybercrimes gaya ng identity
32.84Mbps naman sa mobile theft, leaked confidential consortium ng Udenna 75 pinakamabilis na
information, cyber libel at iba Holdings Corp. ng Internet sa fixed
Internet. Ika-75 ito sa fixed pa. negosyanteng si Dennis Uy, broadband
broadband at ika-65 naman
sa mobile Internet. Ayon sa at ng China 65pinakamabilis
Telecommunications na
Federal Communications nagmamay-ari ng 40% ng na Internet sa
Commission, mabilis naman mobile
ito kapag higit sa 100mbps DITO. Nilagdaan na rin ni
Pangulong Duterte ang 25-
ang bilis ng Internet sa isang taong prangkisa ng ikatlong
komunidad.
telco player sa bansa.

LAKAS-SAGWAN Ang kauna-unahang
Filipino Rower na
CRYSTAL LIZ COLLERA | MHYCAELA JEM PINLAC nakatungtong sa
Quarterfinals ng
Olympic Games na si
Cris Nievarez ay
MALAY(A) waging nasungkit ang
PATNUGUTAN ikalimang pwesto sa
Final D mula sa
JOMIL CHRISTIAN LIZA 7:21:28 segundo na
oras ng pagsagwan. Sa
Punong Patnugot kabuuan, nakuha niya

MARCO NATHANIEL FIDEL ang 23rd place sa
overall ranking sa
Katuwang na Patnugot/Pinuno sa men’s single sculls
Pahinang Agham at Teknolohiya event na may 32

kalahok. Si Nievarez
ang kauna-unahang
QUEEN AIRA DIONISIO rower na nakapasok sa
HANS GABRIEL CRUZ Olympics sa loob ng
LEVEROSE SANTOS dalawang dekada.
BEATRIZ JASMIN TOMELDEN
Pinagkuhanan: ABS-
Pinuno sa Pahinang Balita CBN News, Camille
Naredo
KENETH JOHN SALLE

Pinuno sa Pahinang Opinyon

DHARENZ KELLY TABORDA GININTUANG BUHAT Ang unang 127kg ng
NIKKA SADSAD weightlifter na si
REGINA LORRAINE EUSTAQUIO | KRISTINE VILLALUNA Hidilyn Diaz ang
Pinuno sa Pahinang Lathalain naging daan upang
mabingwit ang unang
DECIEH MARIE LLANITA gintong medalya ng
KRISTINE VILLALUNA Pilipinas sa Olympics
PIOLO MEDELLIN mula sa halos 100
taon ng pagsubok.
Punong Litratista Nakamit niya, sa
kaniyang ikaapat na
JAYVEE JURIAL pagsabak sa Olympics,
MARK KENNETH RAMOS ang unang gintong
medalya ng Pilipinas
Punong Kartunista sa weightlifting 55kg.
Pinagkuhanan: Edgard
JONEL PANUNCIO Garrido (Reuters)
LADY YSMAELA RALA

Punong Taga-anyo ng Pahina

MYCHAELA JEM PINLAC GAME OVER Bigong nakausad ang
DENISE CYRIL AVILES PNU Sulo kontra HAU
LEONA ALLYSSA LUCERIO Valiant Esports Club
LEONA ALLYSSA LUCERIO sa iskor na 3-2 sa
KATHLEEN IRISH LAI naganap na UAC Wild
TRINA MAE ALBANO Rift S2 Semifinals.
BRYAN BALANZAT Gayunpaman,
puspusan at buong
GWEN MARIE CAMARINES puso pa rin ang
HEIDEE ALLAUIGAN pagpapakitang gilas
nila Lady ling, WB
ZSARAH MONICA ROSARIO Flacko, WB
KRYZNEL MARI IMPERIAL blasph3my, WB
KAREN DE GUZMAN Milen#Kings, WB
REGINA EUSTAQUIO
CRYSTAL LIZ COLLERA

Mga Korespondent

Anito, at
TW0US#6754 sa pag
REGINA CRUZ birada sa kabilang
CHARLENE MENDOZA koponan.

Taga-anyo ng Pahina

BB. BERNADETTE SANTOS Pinagkuhanan: PNU
SULO - Esports Team
Tagapayo Page

DR. VOLTAIRE M.
VILLANUEVA

Tagakonsulta