นินิ นิ ทนิ ทานชาดก เรื่รื่ รื่รื่ อรื่ อง ราโชวาทชาดก
จัดทำ โดย ด.ญ.จีราพร มิ่งขวัญ ม.2/8 เลขที่26 ด.ญ.พิมพ์มาดา มีพูล ม.2/8 เลขที่37 รายงาน วิช วิ า สังคมศึกษา 4 พุทธชาดก
เนื้อ นื้ เรื่อ รื่ ง ราโชวาทชาดก เมื่อครั้งนึงในสมัยพุทธกาล พระพุทธองค์เสด็จประทับในพระวิ หารเชตวัน และทรงมีพระประสงค์จะแสดงธรรมแก่กษัตริย์เจ้า นครทั้งหลาย จึงปรารภว่า"แม้กษัตริย์ในอดีตทั้งหลายทรงสดับ วาจาของบัณฑิตแล้ว ก็ทรงครองราชสมบัติโดยชอบธรรม บำ เพ็ญทางสวรรค์ผ่านไปให้บริบูรณ์ บัดนี้ เมื่อมีพระราชามาทูล อาราธนา เราจึงจะแสดงธรรมแก่พระราชา" จึงตรัสเล่า ราโชวาทชาดก ความว่า ในอดีตกาล ครั้งพระราชาพรหมทัตครองราชสมบัติ ในนครพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในสกุลพราหมณ์ เจริญวัย เติบใหญ่ได้เล่าเรียนจบศิลปศาสตร์ แล้วบรรพชาเป็นฤาษีอบรม อภิญญาสมาบัติให้เกิด มาอาศัยอยู่ในป่าหิมพานต์เป็นที่สำ ราญ มีผลหมากรากไม้ในป่าเป็นอาหาร ในกาลครั้งนั้นพระราชาทรง ระแวงถึงโทษ เมื่อทรงจะสอบสวนให้ตระหนักว่ามีผู้ใดกล่าวโทษ ตนบ้างหรือไม่ ก็พบว่าไม่มีใครเลย ทั้งคนภายใน คนภายนอก ทั้งในเมือง ทั้งนอกเมือง จึงปลอมแปลงพระองค์เสด็จเที่ยวสู่ชนบท แต่ก็ไม่พบคำ กล่าว โทษ ทรงได้ยินแต่วาจากล่าวสรรเสริญพระคุณทั้งสิ้น จึงเสด็จสู่ป่าหิมพานต์ ครั้นเสด็จถึงอาศรมพระโพธิสัตว์ก็ทรง อภิวาทและขอประทับอยู่ในอาศรมนั้น ขณะนั้นพระโพธิสัตว์นำ ผลไทรอันสุกงอมจากป่ามาบริโภค ผลไทรเหล่านั้นมีรสหวาน
ราโชวาทชาดก เธอจึงเชื้อเชิญพระราชทูลว่า "ท่านผู้บุญหนัก จงบริโภค ผลไทรสุกนั้นแล้วดื่มน้ำ เสียเถิด" ครั้นพระราชาทรง กระทำ ตามคำ เชิญนั้นแล้ว รับสั่ง สั่ ถามว่า "ไฉนหนอ พระคุณเจ้า ผลไทรสุกนี้จึงหวานยิ่งนัก" "ดูก่อนผู้บุญหนัก แท้จริงกษัตริย์ทรงครองราชสมบัติ โดยธรรม เสมอแล้ว ผลไม้ย่อมมีรสหวานด้วยเหตุนั้น" พระดาบสตอบ "แล้วถ้ากษัตริย์ไม่ดำ รงอยู่ในธรรม ผลไม้ย่อมไม่มีรส หวานหรือพระคุณเจ้า" พระราชารับสั่ง สั่ ถามอีก "เช่นนั้นแล ท่านผู้บุญหนัก เมื่อกษัตริย์ทั้งหลายไม่ตั้ง อยู่ในธรรม น้ำ ตาล น้ำ ผึ้ง น้ำ อ้อย รากไม้ และผลไม้ใน ป่า ย่อมไม่มีรสหวานปราศจากโอชา แต่เมื่อกษัตริย์ทั้ง หลายทรงตั้งอยู่ในธรรม ผลไม้ทั้งหลายนั้นย่อมมีรส หวานโอชา ทั้งแว่นแคว้นทั้งสิ้นก็มีรสโอชาด้วยเช่นกัน" พระราชาได้สดับดังนั้นก็ทรงนมัสการพระดาบส และเสด็จกลับพระนครพาราณสี และทรงครองราชสมบัติ โดยอธรรม หมายพระทัยว่าจักพิสูจน์คำ พูดของดาบส ระยะเวลาผ่านไปสักพัก พระองค์ก็เสด็จไปที่อาศรมนั้น อีกครั้ง
ราโชวาทชาดก ครั้นนมัสการพระดาบสแล้ว พระดาบสได้ทูลถวาย ไทรสุก ปรากฏว่าผลไทรนั้น กลับมีรสขมสำ หรับพระองค์ จึงคายทิ้ง แล้วรับสั่ง สั่ ว่า "ผลไม้นั้นขมนัก พระคุณเจ้า" พระดาบสทูลว่า "ดูก่อนผู้บุญหนัก แท้จริงพระ ราชาคงไม่สถิตอยู่ในธรรม เพราะเวลาที่กษัตริย์ทั้งหลาย ไม่ทรงธรรม ทุกสิ่งย่อมปราศจากรสหมดโอชา" พระราชาครั้นทรงสดับธรรมของพระโพธิสัตว์แล้ว ก็ มรงประกาศให้ทราบว่าพระองค์เป็นกษัตริย์ แล้วทรง รับสั่ง สั่ ว่า "ข้าแต่พระคุณเจ้า เมื่อก่อนข้าพเจ้านั่น นั่ เองได้ กระทำ ผลไทรสุกรสหวานให้มีรสขม บัดนี้จักกระทำ ให้มี รสหวานต่อไป" แล้วทรงนมัสการพระโพธิสัตว์ลาเสด็จ กลับสู่พระนคร ทรงเสวยราชสมบัติโดยธรรม ได้ทรงกระ ทำ ทุกๆ สิ่งให้เป็นปรกติอย่างเดิม ตรัสเล่าจบ พระพุทธองค์ตรัสว่า "ราชาในครั้งนั้นได้แก่ อานนท์ ส่วนดาบสนั้นได้แก่เรา" แล้วตรัสพระคาถาว่า "หากเมื่อโคทั้งหลายจะข้ามฟาก แล้วโคผู้นำ เดินคด แม้ โคทั้งปวงก็ไปคด เมื่อโคนำ เดินคด ในคนทั้งหลายก็อย่าง นั้นแล ผู้ใดที่สมมติว่าประเสริฐสุด หากผู้นั้นประพฤติ อธรรม ก็ไม่ต้องกล่าวถึงสัตว์นอกนั้น ชาวแคว้นทั้งสิ้น ย่อมนอนเป็นทุกข์ ถ้าพระราชาทรงประพฤติอธรรม"
"หากเมื่อโคทั้งหลายจะข้ามฟาก แล้วโคผู้นำ เดินตรง แม้ โคทั้งปวงก็ไปตรง เมื่อโคนำ เดินตรง ในคนทั้งหลายก็ อย่างนั้นแล ผู้ใดที่สมมติว่าประเสริฐสุด แม้หากผู้นั้น ประพฤติธรรม ก็ไม่ต้องกล่าวถึงสัตว์นอกนั้น ชาวแคว้น ทั้งสิ้นย่อมนอนเป็นสุข ถ้าพระราชาทรงประพฤติธรรม" ราโชวาทชาดก ข้อ ข้ คิด คิ ผู้นำ ที่ดีต้องเป็นตัวอย่างและที่พึ่ง ของประชาชนได้และเป็นไปเพื่อ ความสงบสุขของประชาชน