สังคมวัฒนธรรม

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

日の本 社会化と文

ผู้ช่วยศาสตราจารย์เสาวลักษณ์ หีบแก้ว
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

สังคมและวัฒนธรรมญี่ปุ่น
(Japanese Society and Culture)

ผู้ช่วยศาสตราจารย์เสาวลักษณ์ หีบแก้ว

หลักสูตรภาษาญี่ปุ่นและการสื่อสาร
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ส่วนที่ 1

รากฐานทางวัฒนธรรม

บทที่ 1

ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่น

ญี่ปุ่นประเทศหมู่เกาะที่หลายคนรู้จักดีในฐานะ
ประเทศมหาอำนาจด้านเศรษฐกิจอันดับต้นๆของโลก ตั้งอยู่
ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกระหว่างทะเลญี่ปุ่นและ มหาสมุทร
แปซิฟิกแม้จะเกิดความเสียหายภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
แต่ญี่ปุ่นกลับ ก้าวขึ้นมาเป็นประเทศมหาอำนาจด้านเศรษฐกิจ
ได้อย่างรวดเร็วและได้รับความสนใจใน ฐานะประเทศต้นแบบ
ด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีเป็นอย่างมาก ในขณะเดียวกัน
ญี่ปุ่นยังคงไว้ซึ่งวัฒนธรรมอันเก่าแก่ อาทิ วัดวาอาราม
ขนบธรรมเนียม ประเพณีที่ได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วโลก
มากมายเช่นกัน

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

1.1 ชื่อของประเทศญี่ปุ่น

Japan เป็นชื่อเรียกที่ชาวต่างประเทศใช้เรียกประเทศ
ญี่ปุ่น ส่วน ชาวญี่ปุ่นนั้นจะเรียกประเทศของตนเองว่า “นิป

日ปน” หรือ “นิฮน” ซึ่งเขียน ด้วยตัวอักษรคันตัวเดียวกันคにืっอぽん
本 โดยตัวอักษにほรんคันดังกล่าวสามารถ ออกเสียงได้ทั้ง “นิปปน”
日本 日本( ) และ “นิฮน” ( )ส่วนคำว่า Japan นั้น เริ่มใช้เมื่อชาว

ยุโรปเริ่มติดต่อกับประเทศจีนและชาวยุโรปได้ยินชาวจีนกล่าว
ถึงประเทศญี่ปุ่นว่า Riben ออกเสียงคล้ายๆ [jih-pen) ใน
ภาษาจีน ด้วยเหตุนี้ ชาวยุโรปจึงใช้คำว่า Jipang เมื่อกล่าวถึง
ประเทศญี่ปุ่น และ กลายเป็น Japan ที่ใช้กันแพร่หลายใน
ปัจจุบัน (Para, 2001, p. 10)

1.2 ลักษณะทางภูมิศาสตร์

ประเทศญี่ปุ่นตั้งอยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียง
เหนือระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือและทะเลญี่ปุ่นติดกับ
คาบสมุทรเกาหลีและ สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยมี
ทะเลญี่ปุ่นกัน ส่วนทิศเหนือติดกับประเทศ รัสเซีย หมู่เกาะ
ญี่ปุ่นทอดตัวเป็นรู ปโค้งเหมือนพระจันทร์เสี้ยว จากทางตอน
เหนือที่ละติจูด 45 องศา 33 ลิปดาเหนือ มาทางใต้ที่ละติจูด
20 องศา 25 ลิปดาเหนือ โดยมีความยาวทั้งสิ้น 3,800
กิโลเมตร

ประเทศญี่ปุ่นมีพื้นที่ประมาณ 377,835 ตาราง
กิโลเมตร ญี่ปุ่นถือเป็นประเทศที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 60
ของโลก (มีขนาดเป็น 0.76 เท่าของไทย) ประกอบด้วยพื้นดิน

2|Page

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

374,744 ตารางกิโลเมตร และผืนน้ำ 3,091 ตารางกิโลเมตร

ส่วนพื้นที่ชายฝั่ งทะเลยาวประมาณ 29,751 กิโลเมตร ญี่ปุ่นมี

ลักษณะภูมิประเทศเป็นประเทศหมู่เกาะประกอบด้วยเกาะ

ใหญ่น้อยประมาณ 3,900 เกาะ โดยมีเกาะใหญ่ที่สำคัญ 4

เกาะ ได้แก่ ほっかいどう

北 海 道1) เกาะฮอกไกโด ( ) มีพื้นที่ 83,000 ตาราง

กิโลเมตร ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของประเทศญี่ปุ่น มีขนาดใหญ่

เป็นอันดับสองของญี่ปุ่น อากาศจะหนาวเป็นอย่างมากในฤดู

หนาวและเย็นสบายในฤดูร้อน และบนเกาะจะมีพื้นที่ภูเขา

ภูเขาไฟและที่ราบขนาดใหญ่ บนพื้นที่ราบขนาดใหญ่นี้จะทำ

การเกษตรและทําฟาร์มเลี้ยงสัตว์ ส่วนบนภูเขาจะปกคลุมไป

ด้วยต้นไม้

3|Page

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

本州ほんしゅう

2) เกาะฮนฌู ( ) มีพื้นที่ 231,000 ตารางกิโลเมตร

ถือเป็น เกาะหลักและเกาะใหญ่ที่สุดของประเทศญี่ปุ่น และ

เป็นเกาะที่มีประชากร อาศัยอยู่มากとทีう่きสุょดう โดยเกาะอน
よこはま
東 京ประกอบไปおดお้วさยか เมืองใหญ่ อาทิなเมごือやงหลวง โตเกียว (
) โย

横 浜 大 阪 名 古 屋โกฮามา (
) โอซาก้า ( ) นาโกย่า ( ) ซึ่ง เป็น

ศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและเป็นเขตอุตสาหกรรมที่สำคัญของ

ประเทศ ญี่ปุ่น เกาะชนมีแนวเขาตั้งแต่ทางเหนือไปจนถึงทาง

ตะวันตกเฉียงใต้ที่แบ่ง เกาะออกเป็น 2 ด้าน คือฝั่ งมหาสมุทร

แปซิฟิก ซึ่งมีอากาศอบอุ่นและฝั่ งทะเลญี่ปุ่นที่มีหิมะตกทับถม

มากในฤดูหนาวส่วนทางตอนใต้ของเกาะมีเมืองใหญ่とจํうาほนくวち ほ う

นมากรวมถึงเป็นเขตอุตสาหกほรくรりくมちほうส่วนภูมิภาคทางเหนือของ

東北地方 北陸地方เกาะฮนฌู ( )
) กับภูมิภาคกลางตอนเหนือ (

ที่สำคัญเช่นเดียวกับเกาะฮอกไกโด
ถือเป็นแหล่งผลิตข้าว

よこはま こうべ
横 浜 神 戸นอกจากนั้น เมืองโยโกฮามา( ) และ เมืองโกเบ ( ) ยัง

เป็นเมืองท่าทีふ่สじำさคんัญของประเทศญี่ปุ่นอีกด้วย ภูมิภาคนี้ยังมびี

富 士 山ภูわเขこาไฟฟูจิ ( ) ซึ่งเป็นภูเขาที่สูงที่สุดและทะเลสาบบิวะ

琵琶湖( ) ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศญี่ปุ่น

4|Page

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

　　　　 四国し こ く
3) เกาะฌิโกะกุ ( ) มีพื้นที่ 19,000 ตารางกิโลเมตร

ตั้งอยู่ทาง ตอนใต้ของประเทศญี่ปุ่น ทางด้านเหนือและด้าน

ตะวันออกของเกาะติดกับ เกาะอน ส่วนทางตะวันตกติดกับ

เกาะคิวฌู และทางใต้ติดกับมหาสมุทร แปซิฟิก ตอนกลางของ

เกาะมีภูเขาที่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,000-2,000 เมตร

ประชากรกระจายอยู่ตามที่ลุ่มชายฝั่ งทะเลทางตอนเหนือของ

เกาะ ซึ่งมี ปริมาณน้ำฝนน้อย ส่วนทางใต้ฝั่ งมหาสมุทรแปซิฟิก

มีปริมาณน้ำฝนมากเกาะนี้ทำเกษตรกรรมและทำการประมง

　　กันอย่างแพร่หลาย きゅうしゅう
　　　　 九州4) เกาะคิวฌู ( ) มีพื้นที่ 44,000 ตารางกิโลเมตร

อยู่ทางทิศ ตะวันตกเฉียงใต้ของเกาะฮน あมそีภさูเんขาไฟอยู่เป็น

阿蘇山จำนวนมาก ภูเขาไฟที่มี ชื่อเสียงคือภูเขาไฟอะโซะ ( ) ซึ่งมี

ปากปล่องภูเขาไฟที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีความกว้างจากทาง

ตะวันออกถึงตะวันตกถึง 16 กิโลเมตร ความยาวจาก เหนือถึง

ใต้ยาวถึง 24 กิโลเมตรและวัดโดยรอบได้ 120 กิโลเมตร เกาะนี้

มีภูมิอากาศอบอุ่น มีปริมาณน้ำฝนมาก เมื่อถึงฤดูหนาวอากาศ

ทางตอนใต้ยังคงอบอุ่นอยู่ในช่วงเดือนสิงหาคมและกันยายน

ของทุกปีจะมีพายุใต้ฝุ่นพัดผ่านบ่อยครั้ง ซึ่งทางตอนเหนือของ

เกาะเป็นเขตอุตสาหกรรม ส่วนทางตอนใต้おเปき็なนわしแょหとうล่ง

เกษตรกรรมที่สำคัญ

沖縄諸島นอกจากเกาะใหญ่ทั้ง 4 เกาะ ยังมีหมู่เกาะโอกินาว่า ( )

มีพื้นที่ประมาณ 2,200 ตารางกิโลเมตร ประกอบไปด้วยเกาะ

น้อยใหญ่ กระจายอยู่บริเวณกว้างฝั่ งตะวันออกถึงตะวันตก

กว้างประมาณ 1,000 กิโลเมตร และจากเหนือถึงใต้วัดได้

5|Page

ประมาณ 400 กิโลเมตร เกาะนี้มีภูมิอากาศแบบกึ่งร้อนใน

ทะเล

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

มีปะการังที่สวยงามมากมาย เกาะโอกินาว่าอยู่ภายใต้การ

ปกครองของสหรัฐอเมริกามาตั้งแต่ปี 1945 และได้ คืนกลับมา

เป็นของญี่ปุ่นอีกครั้งในปี 1972 เกาะดังกล่าวตกอยู่ภายใต้การ

ปกครองของสหรัฐอเมริกาเป็นระยะเวลานานถึง 27 ปี

อย่างไรก็ตาม ใน ปัจจุบันยังคงมีฐานทัพของสหรัฐอเมริกาตั้ง

อยู่บนเกาะนี้

　 　 　 ร้อยละ 71 ของพื้นที่ทั้งหมดของญี่ปุ่นเป็นภูเขาที่ไม่

สามารถเป็นที่อาศัย หรือทำการเพาะปลูกได้ ในขณะที่มีพื้นที่

ราบเพียงร้อยละ 25 ทั้งนี้ พื้นที่ราบดังกล่าวสามารถใช้เป็น

พื้นที่ทางการเกษตรได้เพียงร้อยละ 11 เท่านั้น ญี่ปุ่นมี ภูเขาไฟ

จำนวนมาก ถือเป็นประเทศที่มีภูเขาไฟมากติดอันดับ 1 ใน 10

ของทั้งโลก โดยมีภูเขาไฟฟูจิเป็นภูเขาที่สูงที่สุดในประเทศมี

ความสูงถึง 3,776 เมตร และเป็นภูเขาไฟที่ยังไม่ดับ การที่

ญี่ปุ่นตั้งอยู่ในเขตวงแหวนแห่งไฟ (Ring of Fire) ซึ่งมีรอย

เลื่อนต่างๆ มากมาย ทำให้ญี่ปุ่นต้องประสบกับภัย แผ่นดิน

ไหวอยู่บ่อยครั้ง (กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ, 2554,

น.1-2.กักเคน, 2549, น.16-17; ยุพา คลังสุวรรณ, 2547 น29)

　 　 　 ประเทศญี่ปุ่นแบ่งออกเป็น 8 ภูมิภาค (Region

blocks) ตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ ดังนี้

*คันไซ มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า “คิงกิ”

6|Page

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

　　　 北海道ほっかいどう
1) ภูมิภาคฮอกไกโต ( ) ภูมิภาคที่ตั้งอยู่ด้านเหนือ

สุดและ เป็นเทศบาลนครที่ใหญ่ที่สุดของประเทศญี่ปุ่น

ฮอกไกโดถือเป็นแหล่งผลิตที่สำคัญของการทำป่าไม้และทำ

เหมืองแร่ส่วนของพื้นที่ประมาณร้อยละ 90 ของทุ่งหญ้าจะ

เป็นทุ่งหญ้าสำหรับเลี้ยงสัตว์ จึงทำให้ฮอกไกโดมีการผลิตนม

เนยเป็น หลักภูมิภาคฮอกไกโดอยู่ทางเหนือสุดของประเทศ

ญี่ปุ่น ทำให้ในช่วงฤดู หนาวจะมีอากาศที่หนาวเป็นอย่างมาก

และอากาศจะดีในช่วงฤดูร้อนとうほく

　 　 　 　 東 北2) ภูมิภาคโทโฮะกุ ( ) หรือภาคตะวันออกเฉียง

เหนือของญี่ปุ่น ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นเขา และตั้งอยู่ทาง

ด้านเหนือของเกาะฮนรอบล้อม ไปด้วยทะเลทั้งทะเลญี่ปุ่น

(Sea of Japan) และมหาสมุทรแปซิฟิก (Pacific Ocean) เป็น

ภูมิภาคโทโฮะกุมีอากาศเย็นสดชื่นตลอดทั้งปี อีกทั้งถือเป็น

ภูมิภาคที่เป็นแหล่งผลิตข้าวรายใหญ่ของประเทศ โดยผลิตข้าว

ไดせ้んปだいระมาณ ร้อยละ 28 ของประเทศ เมืองสำคัญของภูมิภาคนี้

仙台คือเมืองเซนได ( ) かんとう
　　　 関東3) ภูมิภาคคันโต ( ) หรือ

ภาคตะวันออกของประเทศญี่ปุ่น

เป็นศูนย์กลางทางด้านการเมือง

เศรษฐกิจและเป็นศูนย์อุตสาหกรรม

ของญี่ปุ่น

7|Page

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

มากกว่าครึ่งหนึ่ งของภูมิภาคคันโตเป็นที่ราบใหญ่และยังเป็น

ภูมิภาคที่มีประชากรอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากถึงร้อยละ 32

ของประชากรทั้งหมดใน ประเทศและเป็นที่ตั้งของเมือง

　　　 中部โตเกียว ซึ่งเป็นเมืองหลちゅวうงぶของประเทศญี่ปุ่น
4) ภูมิภาคชูบุ ( ) เป็นภูมิภาคที่ตั้งเกือบกึ่งกลางของ

ประเทศญี่ปุ่น อยู่ทางทิศตะวันตกของภูมิภาคคันโต เขตที่ราบ

ด้านทะเลญี่ปุ่นเป็นเขตที่ปลูกข้าวที่มีคุณภาพอีกแหล่งหนึ่ ง

ซึ่งมีส่วนที่ราบฝั่ งทะเลแปซิฟิก เป็นพื้นที่ที่มีประชากรอาศัย

อยู่กันหนาแน่นและเป็นเขตอุตสาหกรรมผลิตแก๊สและนき้んำきมัน

　　 近畿5) ภูมิภาคคิงกิ ( )

อยู่ทางทิศตะวันตกของเกาะ

ฮนฌูภูมิภาคนี้ถือเป็นเขตแห่ง

อุตสาหกรรมและการค้าของ

ญี่ปุ่นเช่นเดียวกันในส่วนของ

ภูมิประเทศเป็นภูเขาและแอ่ง

มากมายและมีที่ราบชายฝั่ งใน

Nara Kyoto แถบทะเลด้านในอ่าวโอซきาょก้
うาと

京都ภูมิภาคนี้มีเมืองเなกีらยวโต ( )
奈良และเมืองนารา ( ) ซึ่งเป็น
ศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและการเมืองในอดีต และมีเมืองโอซาก้

าและเมืองโกเบเป็นศูนย์กลางดารค้าและอุตสาหกรรมทางฝั่ ง

ตะวันตกของญี่ปุ่นในปัจจุบัน

8 || P a g e

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

四国しこく

6) ภูมิภาคฌิโกะกุ ( ) อยู่ทางตอนใต้ของประเทศ

ญี่ปุ่นมีเทือกเขาหลุดยาวจากทางตะวันออกไปด้านตะวันตก

ยาวประมาณ 200 กิโลเมตร ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นเขา

ปัจจุบันทางด้านเหนือของเกาะมีการ ปลูกข้าว ผลไม้และผัก

ส่วนทางใต้จะทำป่าไม้และประมงจำนวนมาก และมี

อุตสาหกรรม เคมีภัณฑ์เป็นอุตちสゅうาごหくกรรมสำคัญ

　 　 　 　 中 国7) ภูมิภาคชูโงะกุ ( )ตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกของ

เกาะฮนฌู ภูมิภาคนี้แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือชายฝั่ งเกาะกลาง

ทะเลในและชายฝั่ งทะเล ญี่ปุ่นตามความแตกต่างของภูมิ

อากาศโดยมีภูเさขんาいเんป็นเส้นแบ่ง ส่วนทางเหนือ มีลักษณะแคบ
山 陰กว่าเรียกว่าเขตชันさอんินよう (
) หรือเขตที่ร่มไม่ค่อยมีแสงแดด

山 陽ส่วนทางใต้เรียกว่าเขตซันโย ( ) หรือเขตที่มีแสงแดด

ภูมิภาคนี้มีเขาและ แอ่งเล็กๆมากมาย ส่วนที่ราบชายฝั่ งด้าน

ทะเลญี่ปุ่นมีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น และทางภูมิภาค

นี้ถือเป็นเขตการค้าและอุตสาหกรรมที่สำคัญอีกเขตหนึ่ ง โดย

ด้านขายฝั่ งทะเลญี่ปุ่นเป็นきゅเうขしตゅกう ารเพาะปลูกข้าว ผลไม้และ

อุตสาหกรรมการประมง

　 　 　 　 九 州8) ภูมิภาคคิวฌู ( ) เป็นภูมิภาคที่อยู่ใต้สุดของ

ญี่ปุ่น ทางเหนือของภูมิภาคนี้กลายเป็นเขตอุตสาหกรรมมา

ตั้งแต่ช่วงหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 ส่วนทางใต้เป็นเขตที่ทำ

เกษตรกรรมซึ่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะมีพื้นที่เป็น

เนิน และเป็นเขตที่มีถ่านหินมากเป็นอันดับสองของประเทศ

ส่วนทางทิศตะวันตก

9|Page

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

เฉียงเหนือของภูมิภาคเป็นเขตสำหรับเพาะปลูกข้าว ผัก ผลไม้
และเลี้ยงสัตว์ (ยุพา คลังสุวรรณ, 2547, น.12-24;
Educatepark,ม.ป.ป.)

　　　แผนที่ประเทศญี่ปุ่นแบ่งตามภูมิภาคและจังหวัด

ที่มา : JAPAN kakoii.com

10 | P a g e

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

ประเทศญี่ปุ่นมีภูมิอากาศแบบอบอุ่น อุณหภูมิเฉลี่ย
ต่อปีในโตเกียว อยู่ที่ประมาณ 15.6 องศาเซลเซียส ประเทศ
ญี่ปุ่นประกอบไปด้วยฤดูกาล 4 ฤดู ดังนี้

　　　 1) ฤดูใบไม้ผลิ (มีนาคม-พฤษภาคม) อากาศอบอุ่น
　 　 　 　 2) ฤดูร้อน (มิถุนายน สิงหาคม) อากาศร้อนชื้นโดยมี

ช่วงฤดูฝนสั้นๆ ประมาณหนึ่ งเดือน ในช่วงต้นฤดูหรือประมาณ
ช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคมและมีอากาศที่ร้อนจัดในช่วง
เดือนของสิงหาคม กันยายน

　　　 3) ฤดูใบไม้ร่วง (ตุลาคม พฤศจิกายน) อากาศอบอุ่น

โดยมีพายุ ไต้ฝุ่นมากในช่วงเดือนกันยายน

　　　　4) ฤดูหนาว (ธันวาคม กุมภาพันธ์) อากาศหนาวมีหิมะ

ตก โดยเฉพาะทางภาคเหนือของประเทศและฝั่ งทะเลญี่ปุ่น
ส่วนทางตอนใต้และ ฝั่ งมหาสมุทรแปซิฟิกอากาศจะอบอุ่น
(กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ2554, น,2; กักเคน, 2549,
น,14-15)

　 　 　 ทั้งลักษณะทางภูมิศาสตร์ ภูมิอากาศและวัฒนธรรมที่

แตกต่างกัน ไปในแต่ละภูมิภาคก่อให้เกิดลักษとณうきะょพうิเศษของ

東 京ผู้คนที่แตกต่างกันไปในแต่ละ ท้องถิ่น อาทิ โตเกียว ( ) ซึ่ง

เป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่น ผู้คนมักมีความ ทะเยอทะยาน และ
เข้าสังคมเก่ง เมืองนี้ถือเป็นเมืองที่รวบรวมผู้คนจาก หลาก
หลายภูมิภาคที่เดินทางเข้ามาหางานทำและอาศัยอยู่อย่าง
แออัด ทำให้บรรยากาศของความเอื้ออาทรกันในแบบชนบท
พบเห็นได้ไม่บ่อยนักในเมืองดังกล่าว

11 | P a g e

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

　 　 　 　 北 海 道ほっかいどう ) มักจะเป็นคนที่มีความร่าเริง
คนออกไกโด (

สนุกสนาน มนุษยสัมพันธ์ดี มีทัศนคติเปิดเผยต่อคนภายนอก

มีความสำนึกของความ อิสระมากกว่าคนภาคอื่นๆ

　　　　 京都きょうと
คนเกียวโต ( มีความมุ่งมั่นตั้งใจในเรื่องการเรียน
平安へいあん
เมืองเกียวโต หรือเมืองเฮอัน ( ) ในอดีตเคยเป็นเมืองหลวง

ในช่วงปี 794-1192 ซึ่งเป็นช่วงที่ได้รับวัฒนธรรมหลายอย่าง

มาจากประเทศจีนโดยเฉพาะวัฒนธรรมที่มีความหรู หราของ

ชนชั้นสูง ทำให้เมืองเกียวโตเป็นเมืองที่มีศิลปะและมี

วัฒนธรรมอันเก่าแก่อมากมายคนเกียวโตจึงมีความสามารถใน

การพินิจ พิจารณาพิเคราะห์ในเรื่องของความงาม มีความนุ่ม

นวล พูดจาไพเราะ ในขณะเดียวกันก็มีด้านที่เป็นอนุรักษ์ นิยม

อยู่ในตัวด้วยเช่นกัน

Hokkaido kyoto


　　　 大阪
おおさか
คนจากโอซาก้า ( ) มักจะมีวิถีแบบพ่อค้า ด้วยความ

ที่โอซาก้า เป็นเมืองท่าแห่งการค้าขายมาจากในอดีต คนโอซาก้

าจึงมักเป็นคนไม่มี พิธีรีตอง เป็นคนร่าเริงสนุกสนาน รักสนุก

12 | P a g e

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

沖縄おきなわ

ส่วนคนโอกินาว่า ( ) เมืองที่อยู่ทางใต้สุดของญี่ปุ่น

เมืองเอก นาว่าตั้งอยู่ไม่ห่างจากจีนและไต้หวัน จึงได้รับอิทธิพล

จากจีนและไต้หวันเป็น อย่างมากทั้งในเรื่องของสถาปัตยกรรม

อาหาร ศิลปะ ดนตรี เป็นต้น ทำให้ เมืองและผู้คนในโอกินาว่ามี

ความแตกต่างจากคนญี่ปุ่นทั่วๆไปอย่างเห็นได้ชัด คนโอกินาว่า

มักจะเป็นคนเริง ใจกว้าง เปิดเผย ไม่ค่อยเคร่งเครียด สบายๆ

八 幡 和 郎และมีความเข้มงวดน้อยกว่าคนภาคอื่นๆ ( ,2009

cited in an account of one's travels, n.d.: ยุพา คลัง

สุวรรณ, 2547 น.32, กรุ งเทพ ธุรกิจ, 2557)

1.3 ประชากร

ปัจจุบันญี่ปุ่นมีประชากรประมาณ 125 ล้านคน(ข้อมูล ณ วันที่

1

総 務 省 統 計 局มีนาคม 2020)( ,2020) และชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่

อาศัยอยู่ภายในเขตเมืองที่มีประชากรอยู่อย่างหนาแน่นซึ่ง

เมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่นคือกรุ งโตเกียวโดยมีประชากร

อาศัยอยู่ในตัวเมืองและปริมณฑลกว่า 12 ล้านคน

　 　 　 ประชากรในประเทศญี่ปุ่นส่วนใหญ่มีเชื้อชาติญี่ปุ่นถึง

ร้อยละ 99 และเชื้อชาติอื่นๆ ประやมまาとณร้อยละ 1 ในทาง

ประวัติศาสตร์เชื่อกันว่าบรรพ บุรุ ษของชาวญี่ปุ่นคือกลุ่มเผ่า

大 和พันธุ์หนึ่งที่เรียกว่าเผ่าพันธุ์ยะมะโตะ ( ) ผสมกับคนที่

อพยพมาจากแผ่นดินใหญ่ได้แก่จีนและเกาหลี ปัจจุบันคน ต่าง

ชาติกลุ่มใหญ่ที่อยู่ในญี่ปุ่น ได้แก่ ชาวเกาหลีและชาวจีน รวมทั้ง

เผ่าไอน อย่างไรก็ตาม ญี่ปุ่นไม่ถือว่าประเทศของตนมีชนกลุ่ม

น้อย 13 | P a g e

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

　　　　1.4 การบริหารประเทศและการแบ่งเขตการปกครอง

ญี่ปุ่นปกครองภายใต้ระบอบเสรีประชาธิปไตยโดยมีรัฐสภา

เป็น สถาบันสูงสุดของรัฐและมีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้า

รัฐบาล (นายกรัฐมนตรี ได้รับเลือกจากสมาชิกรัฐสภา)

นอกจากนี้รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้มีการ บัญญัติไว้ว่า

สมเด็จพระจักรพรรดิทรงเป็นสัญลักษณ์ของประเทศมิใช่องค์

ประมุขและไม่มีอำนาจในการบริหารประเทศ รัฐธรรมนูญที่ใช้

อยู่ในปัจจุบัน ประกาศใช้มาตั้งแต่เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม ปี

1947 けん

　 　 　 　 ญี่ปุ่นแบ่งเขตการปกครองท้องถิ่นออกเป็น 47

県จังหวัดโดยประกอบ ไปด้วย 3 จังหวัดที่ใช้คำว่า “เคとนうき”ょう(と )

หรือ Prefecture ลงとท้うายชื่อ จังหวัด โดยมี 1 เมืองที่ใช้คำว่ほาっ

都 東“かโいทどะう” ( ) ลงท้ายชื่อจังหวัด ได้แก่ เมืふอง หลวง โตเกียวโตะ (

京 都 道) ปี 1き ょเมうือと งふที่ใช้คำว่า “โต” (お お さ)かลふงท้ายชื่อ จังหวัดได้แก่

北海道 府ฮอกไกโด (
) และมี 2 เมืองที่ใช้คำว่า “ฟุ” ( ) ลงท้าย ชื่อ

京都府 大阪府จังหวัดได้แก่ เกียวโตฟุ ( )
) และโอซาก้าฟุ (

　 　 　 　 รัฐสภาของญี่ปุ่นเรียกชื่อว่า สภาไดเอท (The

National Diet of Japan) ซึ่งเป็นสภาสูงสุดในการบริหาร

ประเทศและทำหน้าที่เป็นตัวแทนของ ประชาชนญี่ปุ่นทั้งหมด

ประกอบด้วยสภาผู้แทนราษฎร (House of

Representatives) viseamahsuaram (House of

Councillors) wie สภาสูง กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ,

2554, น.3-5; องค์การส่งเสริม การท่องเที่ยวแห่งประเทศ

ญี่ปุ่น, ม.ป.ป.)
14 | P a g e

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

　 　 　 ประมุขของประเทศญี่ปุ่นสมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิ

โตะ (His Majesty Emperor AKIHITO) ทรงสละราชสมบัติ
へいせい

平เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2019 ถือเป็นการสิ้นสุดรัชสมัยเฮเซ (
成)และเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2019 สมเด็จพระจักรพรรดินะรุ

ฮิโตะ (His Majesty Emperor NARUHITO) ได้เสด็จขึ้นครอง

ราชย์โดยพระองค์ถือเป็นจักรพรรดิองค์ที่ れ1い2わ6 ในราชวงศ์
令 和พร้อมกันนั้นประเทศญี่ปุ่นได้เปลี่ยนมาใช้รัชสมัยเรวะ (
)

นับแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2019 เป็นต้นมา (ไทยรัฐออนไあลべน์,

し2ん5ぞ
6う2)

　　　 安倍นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันได้แก่นายอาเบะ ชินโซ (


晋 三 ) โดย ได้รับแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นคนที่ 63

ลำดับที่ 96 เมื่อเดือนสิงหาคม 2011 (นายอาเบะสังกัดพรรค

ประชาธิปไตยแห่งญี่ปุ่น: Democratic Party of Japan vsa

DPJ) (Cabinet Secretariat, n.d.) にっしょうき


1.5 ธงชาติและเพลงชาติญี่ปุ่น

　　　 日 章 旗ธงชาติของひญี่ปまุ่るนมีชื่อเรียกว่า “นิฌิโฌะกิ” ( ) แต่

มีชื่อที่ ผู้คนรู้จักกันเป็นอย่างดีโดยเรียกตามลักษณะของ

日の丸ธงชาติคือ “ฮิโนะมะรุ ” ( ) มีลักษณะเป็นวงกลมสีแดงบน

พื้นสีขาว โดยธงดังกล่าวเริ่มใช้มาตั้งแต่ ช่วงปลายศตวรせรきษしทีん่

19 วงกลมสีแดงบนผืนธงสีขาวเปรียบเสมือนดวงอาทิตย์ (1) ที่

ส่องสว่างให้โลกทั้งโลกนอกจากนั้นสีแดงยังสื่อถึงความจริงใจ

赤 心( ) ส่วนการนำสีแดงวางบนพื้นสีขาวนั้นสื่อถึงหัวใจที่

บริสุทธิ์หัวใจที่ไร้ซึ่งสิ่ง สกปรก

15 | P a g e

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

ภาพที่ 24 ธงชาติญี่ปุ่น

ที่มา: สำนักข่าวสารญี่ปุ่นสถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่น,2008,น.
20 ま る

丸ส่วนลักษณะของวงกลมหรือคำว่า “มะรุ " ( ) ในภาษา

ญี่ปุ่นนั้น ยังใช้เป็นสัญลักわษณ์ที่สื่อไปถึงความสงบและความ

和กลมเกลียวซึ่งตรงกับคำว่า “วะ” ( ) ในภาษาญี่ปุ่นนอกจาก

นั้นคำว่า “วะ” ยังถูกนำไปใช้แทนชื่อของ ประเทศญี่ปุ่นอีกด้วย
ความหมายโดยรวมของธงชาติญี่ปุ่นจึงสื่อถึงประเทศ

和わ

1 ที่มาของการนำคำว่า “วะ ( ) มาใช้เพื่อสื่อถึงประเทศญี่ปุ่นนั้น

和わ

มาจากคำว่า
เป็น ตัวอักษรคันจิตัวหนึ่ งของคำว่า "ยะมะโตะ”

や ま と こふん

大 和 古 墳( ) ที่เป็นชื่อของชนเผ่าในสมัยโคะฟุน( )ซึ่งถือเป็น

บรรพบุรุ ษที่รวบรวมชนเผ่าอิสระกลุ่มต่างๆ เข้าด้วยわกันและ

和กลายเป็น ประเทศญี่ปุ่นในปัจจุบันชาวญี่ปุ่นจึงนำคำว่า มาใช้
静 岡 保 守 の 会แทนชื่อของประเทศตนเอง (
わ ,n.d.;กักเคน, 2549,

和น.19) ในภわาふษくาญี่ปุ่นมีการใช้คำว่า ขึ้น เพื่อสื่อถึงญี่ปุ่わนふอりาょคうำりว่า
和 服 和 府 料 理“วะฟุกุ” ( ) หมายถึง ชุดแบบญี่ปุ่น “วะฟูเรียวริ” (
)




หมายถึง อาหารแบบญี่ปุ่น เป็นต้น

16 | P a g e

へいせい

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

ญี่ปุ่นที่จะสว่างไสวไปทั่วโลกด้วยหัวใจที่เต็มไปด้วยความสงบ
ความกลมเกลียวและหัวใจที่บริสุทธิ์จริงใจ

ภาพที่ 25 เนื้อเพลงชาติของญี่ปุ่น




ที่มา : Wikipedia, n.d.


　　　　き み 　 よ ในส่วนของเพลงชาติของญี่ปุ่นนั้นมีชื่อว่าわ“かคิมิงะโยะ”

君 が 代 和 歌(
) เดิมที่เป็นกลอน 31 พยางค์หรือ “วะกะ” ( )ซึ่ง

เขียนขึ้นในศตวรรษที่ 10 โดยเนื้อเพลงที่ใช้ในปัจจุบันนั้น

ประพันธ์ขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 พร้อมกับเพิ่มทำนอง

ขึ้นมาเนื้อหาของเพลง เป็นการขอพรให้ประเทศญี่ปุ่นมี

静 岡 保 守 の 会สันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองชั่วกาลนาน ( ,

n.d.: สำนัก)

17 | P a g e

สั ง ค ม แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม ญี่ ปุ่ น

ข่าวสารญี่ปุ่นสถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่น, 2008, น.20; กัก
เคน, 2549, น.19)

สามารถฟังตัวอย่างเพลงชาติญี่ปุ่นได้จาก QR Code นี้

ที่มา: VocalNationalAnthems,2010

　 　 　 　 ภูมิประเทศที่ตั้งอยู่ในเขตวงแหวนแห่งไฟ (Ring of

fire) ของประเทศญี่ปุ่นทำให้ญี่ปุ่นต้องเผชิญกับภัยพิบัติต่างๆ

มากมายอาทิ แผ่นดินไหวสึนามินอกจากนั้นลักษณะ

食 料 自 給 率ภูมิประしเทょくศりょทีう่เじปき็ゅนうりภつูเขาเสียส่วนใหญ่ทำ ให้อัตราการพึ่งพา

ตนเองด้านอาหาร ( ) ของญี่ปุ่นยังถือว่าอยู่ใน

ระดับต่ำเมื่อเทียบกับประเทศพัฒนาแล้วประเทศอื่นญี่ปุ่นจึง

ต้องนำเข้าอาหารมากมายจากต่างประเทศโดยในปี 2018

ญี่ปุ่นมีอัตราการพึ่งพา ตนเองด้านอาหารเพียงร้อยละ 37 ใน

ขณะที่สหรัฐอเมริกามีอัตราการพึ่งพา ตนเองด้านอาหารอยู่ที่

ร้อยละ 130 ฝรั่งเศสอยู่ที่ร้อยละ 127 เยอรมันอยู่ที่ ร้อยละ 95

農林水産省และอังกฤษอยู่ที่ร้อยละ 63 ( , n.d.)แม้ว่าญี่ปุ่นจะมี

ข้อจำกัดทางด้านภูมิศาสตร์และต้องเผชิญกับภัย พิบัตินับครั้ง

ไม่ถ้วนแต่อุปสรรคดังกล่าวกลับกลายเป็นแรงผลักดันที่ทำให้

ญี่ปุ่นต้องเอาตัวรอด

18 | P a g e

へいせい

เ ส า ว ลั ก ษ ณ์ หี บ แ ก้ ว

และพัฒนาตนเองในหลายๆด้าน จนสามารถนำพาตนเอง ขึ้น
มาเป็นหนึ่ งในประเทศที่พัฒนาแล้วและถือเป็นหนึ่ งใน
มหาอำนาจด้านเศรษฐกิจอันดับต้นๆของโลก แม้ว่าในปัจจุบัน
ญี่ปุ่นจะถูกจีนแซงหน้าขึ้นมา เป็นมหาอำนาจด้านเศรษฐกิจ
อันดับสองของโลกอย่างไรก็ตามประเทศญี่ปุ่นยังคงเป็น
ประเทศที่มีมนต์เสน่ห์และความน่าสนใจทั้งในแง่ของสังคม
วัฒนธรรมประวัติศาสตร์และเศรษฐกิจมิเสื่อมคลาย







19 | P a g e