หนังสอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน
ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่
หน่วงยกาานรเรบียา้นรนู้ที่
การดแู ลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ น
มารยาทในการทาํ งานกับสมาชกิ
ในครอบครัวและผู้อนื่
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
ารดูแลรักษาสมบัตภิ ายในบา้ น
ภายในบา้ นมีสิ่งอาํ นวยความสะดวกในการดาํ เนินชวี ติ ประจาํ วัน
มากมาย เช่น เครื่องเรือน เครื่องใช้ไฟฟ้า ถ้ารู้จักใช้งานอยา่ งระมัดระวัง
และดแู ลรักษาอยา่ งถูกวิธี จะช่วยยดื อายุการใช้งาน ทาํ ใหป้ ระหยัด
คา่ ใช้จ่ายในการซ่อมบาํ รุงหรือซอื้ ใหม่ได้
เครื่องเรือน เครื่องใช้ไฟฟ้า
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๑. หลักการดแู ลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ น
๑.๑ ใช้งานอยา่ งระมดั ระวงั ไม่ใหช้ าํ รุดเสยี หาย
๑.๒ เมอื่ พบวา่ ชาํ รุดเพยี งเลก็ น้อย ทส่ี ามารถซอ่ มแซมเองไดใ้ หร้ ีบซอ่ มแซมทนั ที ไมค่ วรปลอ่ ยทงิ้ ไว้จน
ไมส่ ามารถซ่อมแซมได้ และหากไม่มคี วามรู้เรื่องการซ่อมแซม ควรบอกพอ่ แมห่ รือผู้ปกครอง
๑.๓ ทาํ ความสะอาดอยา่ งน้อยสปั ดาหล์ ะ ๑ ครั้ง ไปพร้อม ๆ กบั การปัดกวาด เชด็ ถบู า้ น
๑.๔ เลอื กใช้วัสดุ อุปกรณใ์ นการทาํ ความสะอาดใหเ้ หมาะสมกบั ชนิด
ของวัสดุทใี่ ชท้ าํ เครื่องเรือนและลกั ษณะงาน
๑.๕ ศกึ ษาวธิ ีใช้และการทาํ ความสะอาดเครื่องเรือนหรือเคร่ืองใช้ไฟฟ้า
ตามคูม่ อื การใชง้ านใหเ้ ขา้ ใจ แลว้ ปฏบิ ัตติ ามอยา่ งระมดั ระวงั
๑.๖ จดั เกบ็ เคร่ืองเรือนและเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้าใหเ้ ขา้ ท่ี หลังจาก เครื่องเรือนและเครื่องใชไ้ ฟฟ้าภายในบ้าน
ทาํ ความสะอาดเสร็จแล้ว ดว้ ยความระมัดระวงั การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
๒. ประโยชนข์ องการดแู ลรักษาสมบัตภิ ายในบา้ น
สมบัตภิ ายในบ้านสะอาด สวยงามน่าใช้
ฝึ กใหร้ ู้จกั หน้าทแ่ี ละความรับผดิ ชอบในฐานะสมาชกิ ในบา้ น
ยดื อายุการใช้งานของสมบตั ภิ ายในบ้าน
สร้างลกั ษณะนิสัยทด่ี ใี นการใชส้ งิ่ ของอยา่ งรู้คุณคา่
ประหยดั รายจา่ ยของครอบครัวในการซอ่ มแซมหรือซอื้ ใหม่
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๓. ทกั ษะการจดั การในการทาํ งานและทกั ษะการทาํ งานร่วมกัน
การดูแลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ นอยา่ งเป็ นระบบ ควรมที กั ษะการจดั การในการทาํ งานและ
ทกั ษะการทาํ งานร่วมกนั ดงั นี้
๓.๑ ทกั ษะการจัดการในการทาํ งาน หมายถงึ ความพยายามของบุคคลทจ่ี ะจดั ระบบงานในการทาํ งานเป็ นรายบุคคล และ
จดั ระบบคนในการทาํ งานกลุ่มเพอ่ื ใหท้ าํ งานสาํ เรจ็ ตามเป้าหมายอย่างมปี ระสิทธภิ าพ โดยมกี ระบวนการดงั นี้
๑) การวเิ คราะหง์ าน เป็ นการพจิ ารณางานทจ่ี ะทาํ ในเรอ่ื งความยากงา่ ยของวิธกี ารทาํ งาน ระยะเวลาในการทาํ งาน
วสั ดุ อุปกรณ์ และเครอ่ื งมอื ทต่ี อ้ งใช้ในการทาํ งาน จาํ นวนคนทจ่ี ะใช้ทาํ งาน ความสามารถของคนทจ่ี ะทาํ งาน
แตล่ ะอย่างใหส้ าํ เร็จได้ดี เพอ่ื เป็ นแนวทางในการวางแผนการทาํ งาน
๒) การวางแผนในการทาํ งาน เป็ นการกาํ หนดเป้าหมายของงานทจ่ี ะทาํ กาํ หนดวธิ กี ารทาํ งาน วสั ดุ อุปกรณ์ และ
เครอ่ื งมอื ทจ่ี ะใชง้ าน กาํ หนดระยะเวลาในการทาํ งาน จาํ นวนคนทท่ี าํ งาน ระบุหน้าทก่ี ารทาํ งานของแต่ละคน
ตามความถนัดและความสามารถ เพอ่ื ใหก้ ารทาํ งานบรรลุเป้าหมายโดยประหยัดเวลา แรงงาน และค่าใช้จา่ ย
รวมทงั้ มคี วามปลอดภยั ในการทาํ งาน
๓) การปฏบิ ตั งิ านตามลาํ ดบั ขัน้ ตอน เป็ นการปฏบิ ตั งิ านตามแผนงานทว่ี างไวอ้ ยา่ งเป็ นขนั้ ตอน เพอื่ ลดความซา้ํ ซอ้ น
ในการทาํ งาน
๔) การประเมนิ ผลการทาํ งาน เป็ นการตรวจผลการปฏิบตั งิ านหรอื ผลงานทท่ี าํ เสร็จแล้ว ว่าเรียบร้อย สาํ เรจ็ ตรงตาม
เป้าหมายทว่ี างไว้หรอื ไม่ มขี อ้ บกพร่องอย่างไร เพอ่ื ทจ่ี ะได้ปรับปรุงแก้ไขใหด้ ขี ึน้
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
ตวั อยา่ งการใช้ทกั ษะการจัดการตามกระบวนการทาํ งาน
การทาํ ความสะอาดเครื่องเรือนไม้
๑. การวเิ คราะหง์ าน
• การทาํ ความสะอาดเคร่อื งเรอื นไมเ้ ป็ นงานงา่ ย เพราะมวี ธิ ีการทาํ งานไม่ซบั ซอ้ น ยุง่ ยาก
• ตรวจดูความสกปรกของเคร่อื งเรอื นไม้ว่ามคี วามยากหรืองา่ ยในการทาํ ความสะอาด และมปี รมิ าณความสกปรกมากหรือน้อย
๒. การวางแผนในการทาํ งาน
• กาํ หนดเป้าหมายในการทาํ งาน เช่น เครอ่ื งเรือนไมส้ กปรก เน่ืองจากฝ่ ุนละอองและมรี อยขูดขดี ดงั นั้น เป้าหมายในการทาํ งาน
คือ เคร่อื งเรอื นไม้สะอาดไม่มรี อยขดู ขดี
• กาํ หนดวธิ ีการทาํ งาน ๑) ใช้ไมก้ วาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออก ๒) ใช้ผ้าแหง้ เนือ้ นุ่มเชด็ ถา้ มรี อยขดู ขดี ใหใ้ ชผ้ ้าแหง้ สะอาดชุบนา้ํ มันชัก
เงาเชด็ รอยขูดขดี นั้น
• กาํ หนดวัสดุ อุปกรณท์ ใ่ี ชใ้ นการทาํ งาน ไมก้ วาดขนไก่ ผ้าเนือ้ นุ่ม นา้ํ มนั ชักเงา
• กาํ หนดระยะเวลาในการทาํ งาน ๓๐ นาที
• กาํ หนดผู้รับผดิ ชอบในการทาํ งาน ตนเอง
๓. การปฏบิ ตั งิ านตามลาํ ดับขัน้ ตอน ทาํ ความสะอาดเครอ่ื งเรอื นไมต้ ามแผนการทาํ งานทว่ี างไว้
๔. การประเมนิ ผลการทาํ งาน ตรวจเคร่อื งเรือนไมว้ า่ สะอาดหรือไม่ รอยขูดขดี ลบเลือนหรอื ไม่ ถ้ายงั ไม่เรียบร้อย จงึ ทาํ ความสะอาด
ซาํ้ อีกครั้ง
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
การดูแลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ นอย่างเป็ นระบบ ควรมที กั ษะการจัดการในการทาํ งานและ
ทกั ษะการทาํ งานร่วมกนั ดังนี้
๓.๒ ทกั ษะการทาํ งานร่วมกัน หมายถงึ การทาํ งานเป็ นกลุ่มร่วมกับผู้อน่ื ไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข โดยมุ่งเน้นใหท้ าํ งานอยา่ ง
มกี ระบวนการตามขั้นตอน และฝึ กการทาํ งานกลุ่ม รู้จกั บทบาทหน้าทภ่ี ายในกลุ่ม ฝึ กทกั ษะในการฟัง พดู สรุปผล
นาํ เสนอรายงานและมคี ุณธรรมในการทาํ งานร่วมกัน งานบ้านทต่ี อ้ งอาศัยทกั ษะการทาํ งานร่วมกัน ได้แก่ งานทาสี
รั้วบ้าน งานซ่อมแซมทอ่ ประปา หรืองานครัว ซง่ึ งานบา้ นเหล่านี้ ต้องอาศัยสมาชกิ ในบา้ นร่วมกันคิด วางแผน ปฏบิ ัติ
และประเมนิ ผลการทาํ งานร่วมกัน ต้องรู้จักการแบง่ หน้าทก่ี ันทาํ ตามความสามารถมกี ารเปิ ดโอกาสใหส้ มาชกิ ทุกคน
ในบา้ นได้ร่วมกันแสดงความคิดเหน็ ดงั นั้น ทกุ คนในบา้ นจงึ สลับกันเป็ นผู้พดู และผู้ฟังทด่ี ี เพอ่ื ใหง้ านบา้ นเป็ นที่
พงึ พอใจของสมาชกิ ทุกคนในบ้าน
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๔. การดแู ลรักษาและทาํ ความสะอาดเครื่องเรือน
เครอ่ื งเรือน เป็ นส่งิ ของทส่ี ามารถเคล่อื นย้ายได้ ทม่ี ปี ระโยชนใ์ ช้สอย และใชต้ กแตง่ หอ้ งตา่ ง ๆ
ภายในบา้ นใหส้ วยงามได้ เช่น ตใู้ ส่หนังสือ ชนั้ วางของ โตะ๊ และเก้าอรี้ ับประทานอาหาร ชุดรับแขก
โคมไฟฟ้า
เคร่อื งเรอื นตา่ ง ๆ ภายในบา้ นมหี ลายประเภท และประกอบขนึ้ มาจากวสั ดุหลายชนิด เชน่ ไม้ ผ้า
หนังแทห้ รอื หนังเทยี ม เหล็ก สเตนเลส พลาสตกิ ซง่ึ วสั ดุแต่ละชนิดตอ้ งการการดแู ลและมวี ธิ ีการทาํ ความ
สะอาดแตกตา่ งกัน ดงั นี้
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
เครื่องเรือนไม้ชนิดตา่ ง ๆ ๔.๑ เคร่อื งเรอื นไม้ มจี ุดเด่นอย่ทู คี่ วามสวยงามตามธรรมชาตขิ องเนือ้ ไม้แตเ่ มอ่ื ถูกนา้ํ หรือความชนื้
จะโป่ งพอง อกี ทงั้ เกิดรอยขดี ข่วนจากการใช้งานปกตหิ รอื จากสัตวเ์ ลยี้ งในบา้ นได้ง่าย
การดูแลรักษาและทาํ ความสะอาดเคร่อื งเรือนไม้ มวี ธิ กี ารดงั นี้
๑) วางเคร่อื งเรอื นไมใ้ นบริเวณทร่ี ่ม แหง้ และไมเ่ ปี ยกชนื้
๒) เครือ่ งเรือนไม้ทม่ี รี อยขดี ข่วนใหใ้ ชผ้ ้าแหง้ สะอาดชุบนา้ํ มันชกั เงา ถูรอยขดี ข่วนนั้น แล้วทงิ้ ไวใ้ หแ้ หง้
๓) เครอ่ื งเรือนไมท้ ม่ี ฝี ่ ุนละอองเกาะโดยไม่มรี อยเปื้ อนอ่นื ใหใ้ ช้ไมก้ วาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกหรือใชผ้ ้าแห้ง
เนือ้ นุ่มเชด็
๔) เครอ่ื งเรอื นไมท้ เ่ี กิดรอยคราบเป็ นวงใหใ้ ช้กระดาษซับชนิดหนาวางทบั เหนือรอย แล้วใช้เตารีด
ทรี่ ้อนปานกลางวางนาบซา้ํ กันหลาย ๆ ครั้งจนกว่ารอยนั้นจะจางหายไป หรือใชผ้ ้าแหง้ สะอาด
หรือชุบนา้ํ มันการบูรเชด็ ถูจนรอยหายไป
๕) เคร่อื งเรือนไม้ทม่ี รี อยคราบจากสีใหใ้ ช้ผ้าชุบนา้ํ มันสนเชด็ ออก
แล้วใช้ผ้าชุบนา้ํ มันชักเงาถูใหส้ ะอาดอกี ครั้ง
๖) เครอ่ื งเรอื นไมท้ เ่ี ปื้ อนนา้ํ ตาเทยี น ใหข้ ูดนาํ้ ตาเทยี นออกแล้วใช้ผ้า
ชุบนาํ้ มนั สนเชด็ ใหส้ ะอาด
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๔.๒ เครอ่ื งเรอื นหวาย หวายเป็ นวัสดุธรรมชาติ ลาํ ต้นมลี ักษณะกลมเป็ นเส้นเหนียวสีคล้ายต้นไผ่ นิยมนาํ มา
ทาํ เคร่อื งจักสานและเคร่อื งเรือน เส้นหวายทน่ี าํ มาใช้ทาํ เครอ่ื งเรือน หลังจากถกั สาน พนั สอด ใหเ้ ป็ น
รูปทรงตามต้องการแล้ว มักทาดว้ ยสารเคลอื บเงา เชน่ แล็กเกอร์
การดแู ลรักษาและทาํ ความสะอาดเครอ่ื งเรือนหวายมวี ิธกี าร ดงั นี้
๑) เคร่อื งเรอื นหวายทม่ี ฝี ่ ุนละอองเกาะ ใหใ้ ชไ้ มก้ วาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกแล้วเชด็ ด้วยนา้ํ ยาเคลือบเงา
เป็ นครัง้ คราว
๒) เครอ่ื งเรอื นหวายทม่ี คี ราบสกปรกติดแน่นทเ่ี ชด็ ด้วยผ้าแหง้ ไมอ่ อก ใหใ้ ชเ้ คร่อื งฉีดพน่ นาํ้ ชนิดฝอย
ละเอยี ด หรอื ฝักบวั ฉีดทาํ ความสะอาดแล้วผ่งึ แดดให้แห้งสนิทก่อนเก็บเข้าท่ี เพอื่ ป้องกันเชอื้ รา
๓) เคร่อื งเรอื นหวายทเ่ี กิดการหย่อนตัวเป็ นแอ่ง สามารถทาํ ใหค้ ืนตัวได้บางส่วน โดยการล้างเก้าอหี้ วาย
ด้วยนา้ํ สบรู่ ้อน ๆ แล้วล้างด้วยนา้ํ สะอาด และนาํ ไปผ่งึ แดดใหแ้ หง้
เครื่องเรือนหวายชนิดตา่ ง ๆ
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
๔.๓ เคร่อื งเรอื นหนัง เครอ่ื งเรอื นหนังมี ๒ ประเภท ไดแ้ ก่ เครอ่ื งเรือนหนังแทแ้ ละเคร่อื งเรือนหนังเทยี ม
เครอ่ื งเรอื นหนังแทจ้ ะดหู รูหราเป็ นธรรมชาตแิ ละฝ่ ุนเกาะไดย้ ากกว่าเคร่อื งเรอื นบุผ้า สาํ หรับเคร่อื งเรือน
หนังเทยี ม ผลติ จากพลาสตกิ ประเภทพยี ู (PU) และพวี ซี ี (PVC) จะทาํ เลียนแบบหนังแท้ จงึ มวี ธิ ีดูแล
รักษาคล้ายกัน
การดแู ลรักษาและทาํ ความสะอาดเคร่อื งเรอื นหนังมีวิธีการ ดังนี้
๑) เครอ่ื งเรือนหนังแทแ้ ละหนังเทยี มทม่ี ฝี ่ ุนเกาะ ใหใ้ ช้ผ้าสะอาดชุบนา้ํ บดิ หมาด ๆ เชด็ ทาํ ความสะอาด
เป็ นประจาํ
๒) เครอ่ื งเรอื นหนังแทแ้ ละหนังเทยี มทม่ี รี อยเปื้ อน ใหใ้ ชผ้ ้าชุบนา้ํ สบ่อู ่อน ๆ ถเู บา ๆ จนรอยเปื้ อน
หมดไป และใช้ผ้าแหง้ เชด็ ใหส้ ะอาดอีกครั้ง
๓) เคร่อื งเรือนหนังแท้ ในการทาํ ความสะอาดต้องใช้นา้ํ ยา
ทาํ ความสะอาดหนังแทเ้ ทา่ นั้น ใช้นา้ํ ยารักษาหนังเชด็ ถูเป็ น
ประจาํ เพอื่ ป้องกันไมใ่ หห้ นังแตก แหง้ หรอื แขง็ กระด้าง และหา้ ม
ใช้สารเคมที เ่ี ป็ นกรด
๔) เครอ่ื งเรือนหนังแทแ้ ละหนังเทยี มห้ามใชน้ า้ํ ยาทม่ี นี าํ้ มันสน
ทนิ เนอร์ และแอลกอฮอลเ์ ป็ นส่วนผสมในการทาํ ความสะอาด
เครื่องเรือนหนังแท้ เครื่องเรือนหนังเทยี ม
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๔.๔ เคร่อื งเรอื นบุผ้า ผ้า ทาํ จากวสั ดุธรรมชาติ เมอ่ื ใชง้ านจงึ รู้สึกถงึ ความสบาย เพราะไม่ร้อน แตจ่ ะพบ
ปัญหาเกย่ี วกับฝ่ ุนละอองเกาะตดิ และเคร่อื งเรอื นมคี วามชนื้ ทาํ ใหเ้ กิดกลน่ิ ไมพ่ งึ ประสงค์
การดูแลรักษาและทาํ ความสะอาดเครอ่ื งเรือนบุผ้ามวี ิธีการดังนี้
๑) เครอ่ื งเรือนบุผ้าทม่ี ฝี ่ ุนละอองเกาะตดิ ใหใ้ ช้ไมก้ วาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกหรอื ใช้เครอ่ื งดดู ฝ่ ุน
ดูดฝ่ ุนละอองไปทงิ้ เป็ นประจาํ
๒) เคร่อื งเรอื นบุผ้าทเ่ี ปี ยกนา้ํ ใหร้ ีบใชผ้ ้าซับนา้ํ ออกใหห้ มดแล้วใชไ้ ดรเ์ ป่ าผมเป่ าให้แหง้
๓) เคร่อื งเรือนบุผ้าทม่ี ขี นของสัตวเ์ ลยี้ ง เชน่ แมว สุนัข เกาะตดิ ใหใ้ ชล้ ูกกลงิ้
ชนิดมกี าวกลิง้ บริเวณทม่ี ีขนสัตวห์ รอื ใช้กระดาษกาวพันรอบนิว้ มอื โดยให้
ด้านทม่ี กี าวหนั ออกดา้ นนอก แล้วแตะบริเวณทม่ี ขี นสัตวเ์ พอ่ื เกบ็
รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ
๔) เครอ่ื งเรอื นบุผ้าทม่ี รี อยเปื้ อนคราบอาหาร ใหใ้ ช้ผ้าสะอาดชุบนา้ํ สบู่
หรอื ผงซกั ฟอกเชด็ รอยเปื้ อน แล้วซับออกดว้ ยผ้าแหง้ สะอาด
เครื่องเรือนบุผ้า
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
๔.๕ เคร่อื งเรอื นโลหะ โลหะทน่ี ิยมทาํ เป็ นเครอ่ื งเรอื น เช่น เหล็ก อะลูมเิ นียม สเตนเลส โครเมยี ม
ซงึ่ เคร่อื งเรือนทท่ี าํ จากโลหะเหล่านีจ้ ะแข็งแรง ทนทาน แตบ่ างชนิดอาจไม่ทนต่อความชนื้ และเกดิ สนิมได้
เช่น เครื่องเรอื นทที่ าํ จากเหลก็
การดูแลรักษาและทาํ ความสะอาดเครื่องเรอื นโลหะมวี ธิ ีการ ดังนี้
๑) จดั วางเคร่อื งเรือนโลหะในบริเวณทแ่ี หง้ ไม่เปี ยกชนื้
๒) เชด็ ทาํ ความสะอาดเคร่อื งเรือนโลหะด้วยผ้าแหง้ สะอาดเป็ นประจาํ
๓) ถา้ เครอ่ื งเรอื นโลหะเปี ยกนา้ํ ควรเชด็ ให้แหง้ ทนั ที
เครื่องเรือนเหล็กพน่ สี เครื่องเรือนอะลูมิเนียม เครื่องเรือนสเตนเลส เครื่องเรือนเหล็กชุบโครเมียม
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
นอกจากเคร่ืองเรือนทก่ี ล่าวมานี้ ปัจจุบนั ยงั มเี คร่ืองเรือนพลาสตกิ ผลติ
ออกมาให้ใช้กันมากขนึ้ ความแขง็ แรงทนทานขนึ้ อยกู่ ับชนิดของพลาสตกิ การดูแล
รักษาและทาํ ความสะอาดเคร่ืองเรือนพลาสตกิ ทาํ ไดโ้ ดยวางไว้ในทรี่ ่ม หลกี เลย่ี ง
การโดนแดดจัด ใช้ฟองนาํ้ ชุบนาํ้ ยาล้างจานหรือนาํ้ ผสมผงซักฟอก ขัดถูแล้วล้าง
ออกด้วยนา้ํ สะอาด จากนั้นเชด็ ใหแ้ หง้ จงึ นาํ มาใช้งาน
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๕. การดแู ลรักษาและทาํ ความสะอาดเครื่องใช้ไฟฟ้า
เครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบา้ น ซงึ่ ทาํ งานได้ด้วยพลังงานไฟฟ้ามหี ลายชนิด เช่น โทรทศั น์
ตเู้ ยน็ เครื่องเสียง พดั ลม เตาไมโครเวฟ กระตกิ นาํ้ ร้อน เตารีด
การดูแลรักษาและทาํ ความสะอาดเคร่ืองใช้ไฟฟ้าแตล่ ะชนิดมวี ธิ ีการแตกตา่ งกัน ซง่ึ ศกึ ษา
ได้จากคูม่ อื การใช้และดูแลรักษาทแี่ นบมากบั เคร่ืองใช้ไฟฟ้าชนิดตา่ งๆ ดังตวั อยา่ ง
เครื่องใช้ไฟฟ้า การดูแลรักษา การทาํ ความสะอาด
๑. เลอื กใชเ้ สาอากาศคุณภาพดี ตดิ ตัง้ นอกบ้าน โดยหนั ๑. เชด็ ด้วยผ้าแหง้ นุ่ม ๆ ส่วนจอภาพใชผ้ ้านุ่ม
โทรทศั น์
เสาอากาศไปทางทตี่ งั้ ของสถานีในลักษณะตงั้ ฉาก ชุบน้าํ บดิ หมาดเชด็ แล้วใช้ผ้าแหง้ นุ่ม ๆ เชด็
๒. วางโทรทัศนใ์ นบริเวณทมี่ อี ากาศถ่ายเทไดด้ ี และห่าง อกี ครั้ง
๒. โทรทศั นจ์ อแบนหรือทเี่ รียกว่าจอแอลซีดี
จากผนังอย่างน้อย ๑๐ เซนตเิ มตร เพอื่ ให้ระบายความ (LCD) ใหใ้ ชผ้ ้าออ่ นนุ่มชุบนํา้ อุน่ บดิ หมาด ๆ
ร้อนจากตัวเครื่องไดส้ ะดวก เชด็ หน้าจอไปทางเดยี วกัน จากบนลงล่าง
๓. ไม่ควรปรับจอภาพใหส้ ว่างมากเกนิ ไป เพราะจะทาํ ให้ หรือซ้ายไปขวากไ็ ด้
หลอดภาพมีอายุสั้น และสนิ้ เปลืองพลังงานไฟฟ้า
๔. เมื่อเลิกใชง้ านควรถอดปล๊ักไฟทุกครั้ง
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
เครื่องใชไ้ ฟฟ้า การดูแลรักษา การทาํ ความสะอาด
ใชผ้ ้านุ่มชุบน้าํ บดิ หมาด ๆ เชด็ ภายนอก
ต้เู ยน็ ๑. ไม่ควรเปิ ด-ปิ ดตเู้ ยน็ บ่อย ๆ หรือใส่ของร้อนในตเู้ ยน็ ๑. ตเู้ ยน็ ส่วนภายในใชผ้ ้าชุบนํ้ายาทาํ ความ
เพราะจะทาํ ใหส้ ิน้ เปลืองพลังงานไฟฟ้า สะอาด บดิ หมาด ๆ เชด็ สาํ หรับถาดหรือ
๒. ไม่ควรใส่ของในตู้เยน็ จนแน่นเพราะจะทาํ ใหค้ วามเยน็ ชนั้ วางทถี่ อดได้ ให้ถอดออกมาล้างด้วย
หมุนเวยี นไม่สะดวก อาหารทไี่ ม่ไดร้ ับความเยน็ ๒. นํ้ายาล้างจานและนาํ้ สะอาด จากนั้นผง่ึ
เพยี งพออาจเน่าเสียได้ หรือเชด็ ใหแ้ หง้ แล้วนาํ มาใส่ในต้เู ยน็
๓. หม่ันละลายนาํ้ แขง็ เมื่อสังเกตเหน็ วา่ นํ้าแขง็ เกาะ ดังเดมิ
ช่องแช่แขง็ หนาเกนิ ๑ เซนตเิ มตร โดยกดสวติ ชล์ ะลาย
น้าํ แขง็
๔. หา้ มใชม้ ีด ของแหลมหรือของมีคมแซะนาํ้ แขง็ ในช่อง
แช่แขง็
๕. ตงั้ อุณหภมู ภิ ายในตู้เยน็ ให้เหมาะสมตามคู่มอื การใช้
งานเพอื่ ประหยัดพลังงานไฟฟ้า
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
เครื่องใชไ้ ฟฟ้า การดแู ลรักษา การทาํ ความสะอาด
๑. ไม่ควรเสียบปล๊ักไฟทงิ้ ไว้โดยเฉพาะพัดลมทมี่ รี ะบบ ๑. ถอดใบพัด และตะแกรงครอบใบพัด แล้ว
พดั ลม
รีโมตคอนโทรล นําไปล้างทาํ ความสะอาด ผึง่ ลมหรือเชด็
๒. เมื่อไม่ใชพ้ ดั ลมควรปิ ดไว้เพอื่ ให้มอเตอรไ์ ด้พักและไม่ ให้แหง้ ก่อนนาํ มาประกอบเขา้ กับตัวพัดลม
๒. หยอดน้าํ มันจักรบริเวณจุดหมุนของพดั ลม
เสือ่ มสภาพเร็วเกินไป เพอื่ ป้องกันไม่ใหฝ้ ื ดและเกิดเสยี งดังขณะ
๓. ควรวางพดั ลมให้หา่ งจากผนังหอ้ งประมาณ ๑๐-๑๒ นิว้ พดั ลมหมุน
เครื่องเสยี ง ๑. ไม่วางเครื่องเสยี งไวใ้ กล้หน้าตา่ งหรือทที่ แ่ี สงแดด ๑. ภายนอกใช้ไม้กวาดขนไก่ปัดฝ่ ุนหรือใช้ผ้า
ส่องถงึ หรือวางใกล้อา่ งนาํ้ หรือก๊อกนาํ้ หรือทท่ี มี่ ี แหง้ เนือ้ นุ่มเชด็ ฝ่ ุนออก
ความชนื้ สูง
๒. ภายในควรใช้นํา้ ยาล้างหวั อา่ นซีดเี ดอื นละ
๒. ไม่ควรใช้ของแหลมหรือของมีคมงัดแงะเครื่องเสียง ๑ ครั้ง โดยปฏบิ ัตติ ามคมู่ ือทแ่ี นบมากับ
ในกรณีทแี่ ผ่นซีดคี ้างในตัวเครื่อง ควรนาํ ไปให้ช่าง ผลิตภณั ฑ์
ซ่อมแซม
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
เครื่องใชไ้ ฟฟ้า การดูแลรักษา การทาํ ความสะอาด
๑. ใช้ภาชนะเฉพาะทใี่ ชก้ ับไมโครเวฟเท่านั้น และภาชนะ ๑. ภายนอกและภายในเตาไมโครเวฟ ใชผ้ ้านุ่ม
เตาไมโครเวฟ
อุน่ อาหารควรเลือกใช้ทมี่ ฝี าปิ ด เพอื่ ป้องกันอาหาร สะอาดชุบนํา้ ผสมนํา้ ยาล้างจานบดิ หมาด ๆ
กระตกิ นา้ํ ร้อนไฟฟ้า กระเดน็ เปื้ อนภายในเตาไมโครเวฟ เชด็ แล้วเชด็ ซาํ้ ด้วยผ้าแห้งเนือ้ นุ่ม
๒. ตงั้ อุณหภมู ใิ นการอุน่ อาหารหรอื ปรุงอาหารให้ ๒. ถ้ามีรอยเปื้ อนบนเตาไมโครเวฟทไี่ ม่สามารถ
เหมาะสมตามคมู่ ือการใช้งาน เชด็ ออกด้วยนํ้ายาล้างจานไดใ้ หโ้ รยผง
เบกกงิ โซดาหรือผงฟลู งบนฟองนาํ้ แล้วนาํ ไป
ขัดบริเวณทเี่ ปื้ อน จากนั้นเชด็ ด้วยผ้าชุบนํา้
บดิ หมาด ๆ และผ้าแห้ง
๑. ถา้ ไม่มนี ํ้าในกระตกิ นํ้าร้อนไฟฟ้า ไม่ควรเสียบปล๊ักไฟ ๑. ภายนอกใช้ผ้าชุบนํา้ ผสมนํ้ายาล้างจานเชด็
ทงิ้ ไว้ แล้วเชด็ ตามดว้ ยผ้าชุบนํ้าบดิ หมาดและ
ผ้าแหง้
๒. ตรวจดูสายไฟของกระตกิ นํา้ ร้อนไฟฟ้าก่อนใช้วา่
ประกอบแน่นตดิ กับตัวเครื่องหรอื ไม่ และมกี ารชาํ รุด ๒. ภายในกระตกิ ถ้ามีตะกรันควรเทนาํ้ ออก
หรือไม่ ถ้าชาํ รุดควรรีบซ่อมแซมก่อนใช้งาน ใหห้ มดก่อนรอให้กระตกิ นาํ้ ร้อนไฟฟ้าเยน็
จงึ นําไปล้างโดยใชฟ้ องนาํ้ ชุบนา้ํ เชด็ ให้ท่วั
๓. ห้ามใช้แผ่นขัดหรอื ของมคี มขดู หรือขดั ภายในกระตกิ แล้วล้างด้วยนํา้ สะอาดจากนั้นคว่าํ ใหแ้ หง้
นํา้ ร้อนไฟฟ้า เพราะจะทาํ ใหส้ ารเคลือบภายในกระตกิ ก่อนนํามาใช้
นา้ํ ร้อนไฟฟ้าหลุดออกมาได้ การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
๔. ไม่ควรวางกระตกิ นํ้าร้อนไฟฟ้าใกล้บริเวณทมี่ นี ํ้าหรือ
เปี ยกชนื้ เพราะอาจเกิดไฟฟ้าลัดวงจรและเกดิ สนิมได้
เครื่องใชไ้ ฟฟ้า การดูแลรักษา การทาํ ความสะอาด
เตารีดไฟฟ้า ๑. เตารีดตอ้ งแห้งอย่เู สมอเวลาฉีดพน่ นาํ้ ลงบนผ้าต้องทาํ ๑. ถอดปล๊ักไฟแล้วใช้ผ้าแห้งนุ่ม เชด็ ท่ัวเตารีด
ให้หา่ งจากเตารีด ขณะยังอุน่ ๆ
๒. ถ้าแผ่นความร้อนของเตารีดทสี่ ัมผัสกับผ้าทาํ ด้วยเหล็ก ๒. ถา้ เตารีดมีรอยไหม้ ให้ถเู ตารีดกลับไป
ควรทานํา้ มันหล่อลนื่ หรือเทยี นไขหรือนา้ํ ยาเคลือบ กลับมาบนใบตองดา้ นทมี่ นี วล จนใบตอง
เตารีดทุกสองเดอื น เกือบไหม้เป็ นสีนํ้าตาลแก่ จะทาํ ให้รอยไหม้
๓. ปรับอุณหภมู ิเตารีดให้เหมาะสมกับชนิดของผ้าทจี่ ะรดี หลุดได้งา่ ย และทาํ ใหเ้ ตารีดรดี ไดล้ ืน่ ขนึ้
โดยดูจากคู่มอื การใช้งานทแี่ นบมากับเตารีด หรือใชเ้ ทยี นไขถูบริเวณรอยไหม้จนเทยี นไข
ละลายแล้วใชผ้ ้าแหง้ เชด็ ทาํ ความสะอาดอกี
ครั้งจนรอยหายไป
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๖
ารยาทในการทาํ งานกับสมาชกิ ในครอบครัวและผู้อน่ื
การทาํ งานร่วมกับสมาชกิ ในครอบครัวและ
ผู้อนื่ เช่น การทาํ งานบ้าน การทาํ รายงานกับเพอ่ื น
ในกลุ่ม การเกบ็ ขยะรอบชุมชนทอี่ าศัยอยู่ ควรมี
มารยาททดี่ ตี อ่ กัน เพอ่ื ให้ทุกคนทท่ี าํ งานร่วมกันมี
ความสบายใจในการทาํ งาน ซง่ึ จะช่วยให้งานตา่ ง ๆ
สาํ เร็จอย่างรวดเร็ว ราบรื่น ไม่มปี ัญหา และได้ผลงาน
ทมี่ คี ุณภาพ
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
มารยาทในการทาํ งานร่วมกับสมาชิกในครอบครัวและผู้อนื่
มแี นวทางดงั นี้
๑. ทาํ งานตามหน้าทท่ี ไี่ ด้รับมอบหมายใหส้ าํ เร็จลุล่วงด้วยความขยัน อดทน รับผดิ ชอบและซอ่ื สัตย์
๒. ไม่เกย่ี งงานหรือเอาเปรยี บผู้อน่ื เพราะการเก่ยี งงานหรอื เอาเปรียบผู้อื่นเป็ นการแสดงความไม่มนี าํ้ ใจ ทาํ ให้
ผู้อ่นื เดอื ดร้อน จงึ ไมม่ ใี ครต้องการทาํ งานร่วมด้วย นอกจากนีย้ ังทาํ ใหง้ านล่าชา้ และเสยี หายได้
๓. มคี วามกล้าในการเสนอความคิดเหน็ อย่างมเี หตุผลและไม่ผดิ ศีลธรรมเพอ่ื ให้การทาํ งานประสบความสาํ เรจ็
เกิดประโยชนต์ ่อส่วนรวมมากกวา่ ประโยชนส์ ่วนตน
๔. ยอมรับฟังความคิดเหน็ ของผู้อ่นื เพราะความคดิ เหน็ ของผู้อืน่ อาจจะมปี ระโยชนต์ ่อการทาํ งาน และ
ก่อใหเ้ กิดผลดมี ากกวา่ ผลเสยี สามารถนาํ มาปรับปรุงแก้ไขการทาํ งานหรือผลงานใหด้ ขี นึ้ ได้
๕. ยอมรับมตสิ ่วนใหญ่ของผู้ร่วมงาน มาใช้เป็ นแนวปฏิบตั ใิ นการทาํ งานให้บรรลุเป้าหมาย
๖. ช่วยเหลอื ซง่ึ กันและกันในการทาํ งาน ตามกาํ ลังความสามารถและโอกาสทพ่ี บ
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖
มารยาทในการทาํ งานร่วมกับสมาชิกในครอบครัวและผู้อนื่
มแี นวทางดงั นี้
๗. พดู คุยกันด้วยวาจาสุภาพ ไมต่ ะคอกเสยี งดัง และไม่แสดงกิรยิ าอาการไม่เหมาะสม เมอ่ื เกดิ ความไมพ่ อใจ
ในขณะทท่ี าํ งานร่วมกัน
๘. ในกรณีการสร้างผลงานต่าง ๆ เช่น ประดษิ ฐส์ ่งิ ของเคร่อื งใช้ ทาํ รายงานทาํ โครงงาน ตอ้ งไมเ่ ลยี นแบบ
ความคิดของผู้อน่ื หรือคัดลอกผลงานของผู้อื่นมาใชเ้ พอ่ื ประโยชนใ์ นการทาํ งานของตนเอง
๙. ร่วมมอื ร่วมใจ ระดมความคิดในการแก้ปัญหาใหส้ าํ เรจ็ ลุล่วง
๑๐. กล่าวคาํ ว่า “ขอบคุณ” เมอ่ื ผู้อ่นื ทาํ งานแทนหรือช่วยเหลืองานของตนเองและกล่าวคาํ ว่า “ขอโทษ” เมอ่ื
ทาํ งานผิดพลาดหรือทาํ ใหผ้ ู้อน่ื เดอื ดร้อน พร้อมกับปรับปรุงแก้ไขการทาํ งานของตนเองใหด้ ขี นึ้
๑๑. มนี าํ้ ใจและรู้จกั การชน่ื ชมผู้อ่นื เมอ่ื ทาํ งานได้ดี และไม่ซา้ํ เตมิ ผู้ทท่ี าํ งานผิดพลาด พร้อมกับใหก้ าํ ลังใจ
ซงึ่ กันและกัน เพอื่ ใหผ้ ู้ร่วมงานทาํ งานร่วมกันจนสาํ เร็จตามเป้าหมาย
การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๖