การใช้สื่ช้ สื่ อสื่การสอนสำ หรับ รั เด็ก ด็ ปฐมวัย วั
คำ นำ การใช้สื่อการสอนสำ หรับเด็กปฐมวัยฉบับนี้ได้เรียบเรียงที่ ประกอบด้วยเนื้อหาสาระความรู้เกี่ยวกับสื่อการเรียนการสอนสำ หรับ เด็กปฐมวัยเบื้องต้นเกี่ยวกับเทคนิคการสอนให้เด็กๆสนุกกับการเรียนรู้ ง่ายๆต่อการจดจำ เพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัยเป็นสิ่งสำ คัญที่จะทำ ให้การจัด ประสบการณ์มีประสิทธิภาพตามจุดมุ่งหมายของการใช้สื่อเเละมีความ สุขทุกครั้ง รั้ ที่ได้เรียนรู้สิ่งใหม่ๆกับอุกรณ์ที่ใช้ หวังว่าE-bookฉบับนี้ จะให้ประโยชน์เเละความรู้เเก่ผู้อ่าน พัชรีญา สุขสมกรณ์ 28 สิงหาคม 2566
สารบัญ หน้า คำ นำ ก สารบัญ ข ความหมายของการใช้สื่อ ความสำ คัญของการใช้สื่อ คุณสมบัติของสื่อการสอน คุณค่าของสื่อการสอน ประโยชน์ของการใช้สื่อการสอน หลักการเลือกสื่อการสอน ขั้น ขั้ ตอนการใช้สื่อการสอน การประเมินผลการใช้สื่อการสอน ตัวอย่างมุมจัดประสบการณ์ แบบฝึกหัด บรรณานุกรม ประวัติผู้จัดทำ 1 2 3 4 5 6-8 9 10 11-13 14 15 16 ปกหลัง 17
ความหมายของสื่อการเรียนการสอน สื่อการ เรียนการสอนเป็นตัวกลางซึ่งมีความสำ คัญใน กระบวนการเรียนการสอนมีหน้าที่เป็นตัวนำ ความ ต้องการของครูไปสู่ตัวนักเรียนอย่างถูกต้องและ รวดเร็ว เป็นผลให้นักเรียนเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ไปตามจุดมุ่งหมายการเรียนการสอนได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม สื่อการสอนได้นำ ไปใช้ในการเรียนการ สอนตลอด และยังได้รับการพัฒนาไปตาการ เปลี่ยนแปลงทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่ง ก้าวหน้าไปไม่หยุดยั้ง ยั้ นักการศึกษาเรียกชื่อการสอน ด้วยชื่อต่าง ๆ เช่น อุปกรณ์การสอน โสตทัศนูปกรณ์ เทคโนโลยีการศึกษา สื่อการเรียนการสอน สื่อการ ศึกษา ความหมายของการใช้สื่อ
ความสำ คัญของการใช้สื่อ 1. เป็นเครื่องมือส่งเสริมเด็กให้กล้าแสดงออกและเกิด การเรียนรู้ อย่างมีประสิทธิภาพ 2. เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ ทัศนคติ ค่า นิยม หรือทักษะของผู้สอนไปสู่ผู้เรียน 3. เป็นเครื่องมือเร้าความสนใจของเด็ก ให้ติดตาม เรื่องราวด้วย ความสนใจ และไม่เกิดความรู้สึกว่า เป็นการ “เรียน” 4. เป็นเครื่องมือทำ สิ่งที่เป็นนามธรรมให้เป็นรูปธรรม และผู้เรียน ได้รับประสบการณ์ตรงทำ ให้จำ ได้นาน 5.ช่วยให้ผู้เรียนได้มีพัฒนาการทางความคิด ซึ่งต่อ เนื่องเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันทำ ให้เห็นความสัมพันธ์ เกี่ยวข้องกับสิ่งต่าง ๆ เช่น เวลา สถานที่ วัฏจักรของ สิ่งมีชีวิต 6.ช่วยเพิ่มทักษะในการอ่านและเสริมสร้างความ เข้าใจในความหมายของคำ ใหม่ ๆ ให้มากขึ้น ผู้เรียน ที่อ่านหนังสือช้าก็จะสามารถอ่านได้ทันพวกที่อ่านเร็ว ได้ เพราะได้ยินเสียงและได้เห็นภาพประกอบกัน
คุณสมบัติของสื่อการสอน สื่อการสอนมีคุณสมบัติพิเศษ 3 ประการ คือ 1. สามารถจัดยึดประสบการณ์กิจกรรมและการก ระทำ ต่าง ๆ ไว้ได้อย่างคงทนถาวร ไม่ว่าจะเป็น เหตุการณ์ในอดีตหรือปัจจุบัน ทั้ง ทั้ ในลักษณะของ รูปภาพ เสียง และสัญลักษณ์ต่าง ๆ สามารถนำ ไป ใช้ได้ตามความต้องการ 2. สามารถจัดแจงจัดการและปรุงแต่ง ประสบการณ์ต่าง ๆ ให้ใช้ได้สอดคล้องกับ วัตถุประสงค์ของการเรียนการสอนเพราะสื่อการ สอนบางชนิด สามารถใช้เทคนิคพิเศษเพื่อเอาชนะ ข้อจำ กัดในด้านขนาด ระยะทาง เวลา และความ เป็นนามธรรมของประสบการณ์ตามธรรมชาติได้ 3. สามารถแจกจ่ายและขยายของข่าวสารออกเป็น หลาย ๆ ฉบับเพื่อเผยแพร่สู่คนจำ นวนมาก และ สามารถใช้ซ้ำ ๆ ได้หลาย ๆ ครั้ง รั้ ทำ ให้สามารถแก้ ปัญหาในด้านการเรียนการสอนต่าง ๆ ทั้ง ทั้ การ ศึกษาในระบบโรงเรียนและนอกระบบโรงเรียนได้ เป็นอย่างดี คุณสมบัติของสื่อการสอน
คุณค่าของสื่อการสอน จำ แนกได้ 3 ด้าน คือ 1. คุณค่าด้านวิชาการ 1.1 ทำ ให้ผู้เรียนเกิดประสบการณ์ตรง 1.2 ทำ ให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้ดีกว่าและมากกว่าไม่ใช้สื่อการ สอน 1.3 ลักษณะที่เป็นรูปธรรมของสื่อการสอน ช่วยให้ผู้เรียน เข้าใจความหมายของสิ่งต่าง ๆ ได้กว้างขวางและเป็น แนวทางให้เข้าใจสิ่งนั้น นั้ ๆ ได้ดียิ่งขึ้น 1.4 ส่วนเสริมด้านความคิด และการแก้ปัญหา 1.5 ช่วยให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้ถูกต้อง และจำ เรื่องราวได้มาก และได้นาน 1.6 สื่อการสอนบางชนิด ช่วยเร่งทักษะในการเรียนรู้ เช่น ภาพยนตร์ ภาพนิ่ง เป็นต้น 2. คุณค่าด้านจิตวิทยาการเรียนรู้ 2.1 ทำ ให้เกิดความสนใจ และต้องเรียนรู้ในสิ่งต่าง ๆ มาก ขึ้น 2.2 ทำ ให้เกิดความคิดรวบยอดเป็นเพียงอย่างเดียว 2.3 เร้าความสนใจ ทำ ให้เกิดความพึงพอใจ และยั่วยั่ยุให้ กระทำ กิจกรรมด้วยตนเอง 3. คุณค่าด้านเศรษฐกิจการศึกษา 3.1 ช่วยให้ผู้เรียนที่เรียนช้าเรียนได้เร็วและมากขึ้น 3.2 ประหยัดเวลาในการทำ ความเข้าใจเนื้อหาต่าง ๆ 3.3 ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้เหมือนกันครั้ง รั้ ละหลาย ๆ คน 3.4 ช่วยขจัดปัญหาเรื่องเวลา สถานที่ ขนาด และระยะทาง คุณค่าของสื่อการสอน
ประโยชน์ของการใช้สื่อการสอน ประโยชน์ของสื่อการสอน 1. ช่วยให้คุณภาพการเรียนรู้ดีขึ้น เพราะมีความจริงจัง และมีความหมายชัดเจนต่อผู้เรียน 2. ช่วยให้นักเรียนรู้ได้ในปริมาณมากขึ้นในเวลาที่ กำ หนดไว้จำ นวนหนึ่ง 3. ช่วยให้ผู้เรียนสนใจและมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันใน กระบวนการเรียนการสอน 4. ช่วยให้ผู้เรียนจำ ประทับความรู้สึก และทำ อะไรเป็น เร็วขึ้นและดีขึ้น 5. ช่วยส่งเสริมการคิดและการแก้ปัญหาในขบวนการ เรียนรู้ของนักเรียน 6. ช่วยให้สามารถเรียนรู้ในสิ่งที่เรียนได้ลำ บากโดยการ ช่วยแก้ปัญหา หรือข้อจำ กัดต่าง ๆ ได้ดังนี้ - ทำ สิ่งที่ซับซ้อนให้ง่ายขึ้น - ทำ นามธรรมให้มีรูปธรรมขึ้น - ทำ สิ่งที่เคลื่อนไหวเร็วให้ดูช้าลง - ทำ สิ่งที่เล็กมากให้ขยายขนาดขึ้น - นำ สิ่งที่อยู่ไกลหรือลี้ลั ลี้ ลั บมาศึกษาได้ 7. ช่วยให้นักเรียนเรียนสำ เร็จง่ายขึ้นและสอบได้มาก ขึ้น
หลักการเลือกสื่อการสอน ในการเลือกสื่อการสอน ผู้สอนจะต้องตั้ง ตั้ วัตถุประสงค์ เชิงพฤติกรรมในการเรียนให้แน่นอนก่อน เพื่อใช้ วัตถุประสงค์นั้น นั้ เป็นตัวชี้นำ ชี้ นำ ในการเลือกสื่อการสอนที่ เหมาะสม นอกจากนี้ยังมีหลักการอื่น ๆ ที่ใช้ในการ ประกอบการพิจารณา 1.เตรียมตัวผู้สอนเป็นการเตรียมความพร้อมของตัวผู้ สอนในการใช้สื่อการสอนโดยการทำ ความเข้าใจใน เนื้อหาที่มีในสื่อ ขั้น ขั้ ตอนและวิธีการใช้สื่อ
2. เตรียมจัดสภาพแวดล้อมเช่น สถานที่ ห้องเรียน ห้อง Lab วัสดุอุปกรณ์ เครื่องไม้เครื่องมือ และสิ่ง อำ นวยความสะดวกต่างๆ 3. เตรียมตัวผู้เรียน เพื่อให้มีความพร้อมที่จะเรียน อาจมีการทดสอบ มีการอธิบายวิธีการใช้สื่อ อุปกรณ์ เครื่องมือต่างๆบอกวัตถุประสงค์แนะนำ หรือให้ความคิดรวบยอดของเนื้อหาในสื่อนั้น นั้ ๆ
4. การใช้สื่อให้เหมาะกับขั้น ขั้ ตอนและวิธีการตามที่ ได้เตรียมไว้แล้ว และควบคุมการนำ เสนอสื่อ เพื่อ ให้การเรียนการสอนเป็นไปอย่างราบรื่น 5. การติดตามผลหลังจากการใช้สื่อการสอนแล้ว ควรมีการติดตามผลเพื่อเป็นการทดสอบว่า ผู้ เรียนเข้าใจบทเรียน และเรียนรู้ จากสื่อที่นำ เสนอ ไปนั้น นั้ อย่างถูกต้องหรือไม่ เช่น การให้ผู้เรียนตอบ คำ ถาม อภิปราย ทำ รายงาน เป็นต้น เพื่อผู้สอน จะได้ทราบจุดบกพร่องสามารถ นำ มาแก้ไข ปรับปรุงสำ หรับการสอน
1. ขั้นขั้นำ เข้าสู่บทเรียนเพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความ สนใจในเนื้อหาที่กำ ลังจะเรียน สื่อที่เน้นเนื้อหาเจาะ ลึกอย่างแท้จริง และควรเป็นสื่อที่ง่ายต่อการนำ เสนอ ในระยะเวลาอันสั้นสั้เช่น ภาพ บัตรคำ เป็นต้น 2. ขั้นขั้ดำ เนินการสอนหรือประกอบกิจกรรมการเรียน เป็นขั้นขั้ที่จะให้ความรู้ เนื้อหาอย่างละเอียดเพื่อสนอง วัตถุประสงค์ที่ตั้งตั้ ไว้ ผู้สอนควรเลือกสื่อให้ตรงกับ เนื้อหา และวิธีการสอน 3.ขั้นขั้วิเคราะห์และฝึกปฏิบัติ เป็นการเพิ่มพูน ประสบการณ์ตรงแก่ผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้ทดลอง นำ ความรู้ที่เรียนมาแล้วไปใช้แก้ปัญหาในขั้นขั้ฝึกหัด โดยการลงมือฝึกปฏิบัติเองสื่อในขั้นขั้นี้จึงเป็นสื่อที่เป็น ประเด็นปัญหาให้ผู้เรียนได้ขบคิดโดยผู้เรียนเป็นผู้ใช้ สื่อเองมากที่สุด 4.ขั้นขั้สรุปบทเรียน เป็นการย้ำ เนื้อหาบทเรียนให้ผู้ เรียนมีความเข้าใจที่ถูกต้องและตรงตามวัตถุประสงค์ ที่ตั้งตั้ ไว้ ขั้นขั้สรุปควรใช้เวลาเพียงสั้นสั้ๆ สื่อที่สรุปจึงควร ครอบคลุมเนื้อหาสำ คัญทั้งทั้หมด เช่น แผนภูมิ แผ่น โปร่งใส เป็นต้น 5.ขั้นขั้ประเมินผู้เรียน เป็นการทดสอบว่าผู้เรียนเข้าใจ ในสิ่งที่เรียนไปถูกต้องมากน้อยเพียงใด และบรรลุ ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งตั้ ไว้หรือไม่ สื่อในขั้นขั้การประเมิน นี้มักจะเป็นคำ ถามจากเนื้อหาบทเรียนโดยอาจมีภาพ ประกอบด้วยก็ได้ ขั้น ขั้ ตอนการใช้สื่อการสอน
ประเมินการวางแผนการใช้สื่อเพื่อดูว่าสิ่งต่างๆ ที่ วางไว้สามารถดำ เนินไป ตามแผนหรือไม่ หรือ เป็นไปเพียงตามหลักการทฤษฎีแต่ไม่สามารถ ปฏิบัติได้จริง จึงต้องเก็บรวบรวมข้อมูลไว้เพื่อการ แก้ไขปรับปรุงในการวางแผนครั้ง รั้ ต่อไปให้การใช้ สื่อการสอนเกิดความสอดคล้องและบรรลุตาม วัตถุประสงค์ของการใช้ 1. 2.ประเมินกระบวนการการใช้สื่อ เพื่อดูว่าการใช้สื่อใน แต่ละขั้น ขั้ ตอนประสบปัญหาหรืออุปสรรคอย่างไรบ้าง มีสาเหตุมาจากอะไรและมีการเตรียมการป้องกันไว้ หรือไม่ เช่น ผู้เรียนได้ยินเสียงของสื่ออย่างชัดเจนทั่ว ทั่ ถึง 3.ประเมินผลที่ได้จากการใช้สื่อเป็นผลที่เกิดขึ้นกับผู้ เรียนโดยตรงว่า เมื่อเรียนแล้วผู้เรียนสามารถบรรลุ ตามวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมที่ตั้ง ตั้ ไว้หรือไม่ และผล ที่ได้นั้น นั้ เป็นไปตามเกณฑ์หรือต่ำ กว่าเกณ การประเมินผลการใช้สื่อการสอน
ตัวอย่างมุมจัดประสบการณ์ 1.มุมสีน้ำ อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม สีฝุ่น สีน้ำ พู่กัน ขาหยั่งยั่ตั้งตั้มีกระดานไม้อัดให้มีขนาดพอเหมาะกับ ความสูงของเด็ก สำ หรับใช้กระดาษวาดรูป กระดาษหนังสือพิมพ์ หรือการดาษอย่างอื่นก็ได้ เสื้อกันเปื้อน อุปกรณทำ ความความสะอาด
บล็อกไม้ ที่มีขนาด รูปร่างต่าง ๆ เด็ก ๆสามารถนำ มาเล่นต่อกันเป็นรูปร่าง สิ่งต่าง ๆ เพื่อฝึกจินตนาการ ความคิดสรางสรรค์ 2.มุมบล็อก
3.มุมเครื่องเล่นสัมผัส ให้จับต้องลูบคลำ เครื่องเล่น เพื่อให้ค่อยทวีความชำ นิ ชำ นาญขึ้นทีละน้อย กระตุ้นให้เริ่มมองเห็นความสัมพันธ์ของเครื่องเล่นนั้น นั้ ๆ สร้างความคิด วางลำ ดับ ในการเล่น สร้างความรอบคอบ และเป็นระเบียบ
แบบฝึกหัด 1.คุณค่าของสื่อการสอนเเบ่งได้กี่ด้าน? 1.4ด้าน 2.3ด้าน 3.2ด้าน 4.1ด้าน 2.คุณสมบัติของสื่อการสอนมีกี่ประการ? 1.2.ประการ 2.3ประการ 3.4.ประการ 4.5ประการ 3.มุมจัดประสบการณ์ใจทีใดฝึกเด็กใน เรื่องการรับรู้ทางสายตา การสังเกต การเปรียบเทียบ การจัดหมวดหมู่ 1.มุมบล็อก 2.มุมหนังสือ 3.มุมเล่นสัมผัส 4.มุมสีน้ำ
4.ขั้น ขั้ ตอนในสื่อการสอนมีกี่ขั้น ขั้ เเละ อะไรบ้าง? 5.ประโยชน์ของการใช้สื่อการสอน ของคุณคิดว่ามีประโยชน์อย่างไรเเละ พร้อมอธิบาย
บรรณานุกรม เเหล่งที่มาความหมาความสำ คัญเเละ หลักการเลือสื่อการสอน https://yokwanyeen.wixsite.com/proje ct1/blank เเหล่งที่มาคุณสมบัติ,คุณค่า,ขั้น ขั้ ตอนการ ใช้สื่อเเละการประเมินผล https://nattarikablog.wordpress.com เเหล่งที่มารูปภาพ https://www.google.com/search https://www.google.com/search เเละcanva
ประวัติผู้เขียน นางสาวพัชรีญ รี า สุขสมกรณ์ รหัสนักศึกษา 65040186103 คณะครุศาสตร์ สาขาวิช วิ าการศึกษาปฐมวัย วั มหาวิท วิ ยาลัยราชภัฏอุดรธานี