ประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญ

ประวัตแิ ละผลงานของบคุ คลสาคญั
ในการสรา้ งสรรคช์ าติไทย

จัดทาโดย นางมณิ ฑญิ า สุวรรณสงิ ห์

ประวตั แิ ละผลงาน
ของบุคคลสาคญั ในสมยั อยธุ ยา

สมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ี่ ๑ (อทู่ อง)

พระราชประวตั ิ

• ทรงพระนามเดิมวา่ พระเจ้าอู่ทอง เป็นปฐมกษตั ริยแ์ ห่งกรงุ ศรอี ยธุ ยา ต้นราชวงศ์อทู่ อง
ครองราชย์ระหวา่ ง พ.ศ. ๑๘๙๓-๑๙๑๒

พระราชกรณยี กิจ

• ทรงสถาปนากรงุ ศรีอยุธยาเป็นราชธานี
• ทรงนารูปแบบการปกครองแบบจตุสดมภ์มาปรับใช้
• ทรงรบั ลัทธิเทวราชาจากเขมรมาดดั แปลงใหส้ อดคล้องกบั ลกั ษณะวฒั นธรรมของคนไทย

สมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ

พระราชประวตั ิ

• ทรงเปน็ พระมหากษตั รยิ อ์ งคท์ ่ี ๘ แหง่ กรุงศรีอยุธยา จากราชวงศส์ พุ รรณภูมิ ทรงเปน็ พระราช
โอรสของสมเด็จพระบรม-ราชาธิราชท่ี ๒ (เจ้าพระยา) ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ.๑๙๙๑-๒๐๓๑

พระราชกรณยี กจิ

• ทรงปฏริ ูปการปกครองครง้ั สาคญั ซง่ึ กลายเป็นรากฐานการปกครองไทยในสมัยตอ่ มา
• ทรงผนวกรวมสโุ ขทยั เขา้ กับอยธุ ยา
• ทรงตรากฎมณเฑยี รบาลขน้ึ ใช้ในราชสานกั
• ทรงตราพระราชกาหนดศกั ดนิ า

สมเด็จพระสรุ โิ ยทยั

พระราชประวตั ิ

• ทรงเปน็ พระอคั รมเหสีของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระมหากษตั รยิ อ์ งค์ที่ ๑๕ แห่งกรุงศรีอยุธยา จากราชวงศ์สุพรรณภูมิ

พระราชกรณยี กิจ

• ทรงสละพระชนมช์ พี เพ่อื ปกป้องสมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิ ขณะทาสงครามยุทธหตั ถกี บั พระเจา้ แปร แม่ทัพพม่า

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช

พระราชประวตั ิ

• ทรงเป็นพระมหากษัตริยอ์ งค์ที่ ๑๘ แห่งกรุงศรอี ยธุ ยา จากราชวงศส์ ุโขทัย เปน็ พระราชโอรสของสมเดจ็
พระมหาธรรมราชาธิราช ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๓๓-๒๑๔๘

พระราชกรณยี กจิ

• ทรงประกาศอิสรภาพของกรงุ ศรีอยธุ ยาทีเ่ มอื งแครงที่จะไม่ขน้ึ ต่อหงสาวดี
• ทรงอพยพคนไทยทีเ่ คยถูกพมา่ กวาดตอ้ นไปกลับคนื กรุงศรีอยุธยา
• ทรงทาสงครามยทุ ธหตั ถีกบั พระมหาอปุ ราชาแห่งกรุงหงสาวดีและชนะ สง่ เสรมิ พระบรมเดชานุภาพใหน้ ่าเกรงขาม เปน็ ผลใหอ้ าณาจักรแผข่ ยาย

ไปอย่างกว้างขวาง
• ทรงทาสงครามป้องกนั พระราชอาณาจกั รตลอดพระชนม์ชีพ
• ทรงปราบปรามข้าศึกที่เขา้ มารุกรานพระราชอาณาเขต เพ่อื ปกปอ้ งราษฎรของพระองค์ใหร้ ม่ เย็นเปน็ สุข จนไดร้ ับยกยอ่ งใหท้ รงเปน็ “มหาราช”

สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช

พระราชประวตั ิ

• ทรงเปน็ พระมหากษัตรยิ อ์ งค์ที่ ๒๗ แห่งกรุงศรีอยุธยา จากราชวงศป์ ราสาททอง เปน็ พระราชโอรสของสมเดจ็
พระเจา้ ปราสาททอง ครองราชยร์ ะหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙-๒๒๓๑

พระราชกรณยี กจิ

• ทรงดาเนินการค้าและสรา้ งสัมพนั ธไมตรีกับต่างประเทศ ก่อใหเ้ กดิ ผลดตี ่อเศรษฐกิจการคา้ ของอยุธยา
• ทรงดาเนินนโยบายทางการทูตด้วยความสุขุมและรอบคอบ ทาใหอ้ ยธุ ยาปลอดภยั จากการรกุ รานของชาติ

ตะวนั ตก
• ทรงส่งคณะทตู จากราชสานักไปเจริญสมั พนั ธไมตรีกับฝรั่งเศส นับเป็นผลดีต่อความมั่นคงของอยธุ ยาในขณะน้นั
• ทรงใหพ้ ระโหราธิบดีแตง่ หนงั สือจินดามณี ซึ่งเปน็ แบบเรียนของไทยเลม่ แรก
• ทรงให้การสนบั สนุนดา้ นวรรณกรรม ทาใหม้ ีวรรณกรรมท่สี าคญั ในรชั สมัยของพระองค์เปน็ จานวนมาก

สมเดจ็ พระเพทราชา

พระราชประวตั ิ

• ทรงเป็นพระมหากษตั ริยอ์ งคท์ ี่ ๒๘ แห่งกรงุ ศรอี ยธุ ยา จากราชวงศบ์ า้ นพลหู ลวง เคยเป็นขุนนางแผ่นดนิ สมเด็จพระ
นารายณ์-มหาราช ครองราชยร์ ะหว่าง พ.ศ. ๒๒๓๑-๒๒๔๖

พระราชกรณยี กจิ

• ทรงดาเนินการกวาดล้างอิทธิพลของฝรัง่ เศสใหพ้ ้นไปจากอยุธยา
• โดยจับออกญาวิไชเยนทร์ หรือ คอนแสตนอิน ฟอลคอน ทีค่ ดิ แผนร่วมกับฝร่งั เศสประหารชวี ติ
• ทรงเพิ่มจานวนกาลังทหารให้แกก่ รมพระราชวังบวรสถานมงคล หรอื วงั หนา้ เพื่อเป็นกาลังปอ้ งกนั วงั หลวงอีกทาง

หนง่ึ ด้วย

ออกญาโกษาธบิ ดี (ปาน)

ประวตั ิ

• เดมิ ชือ่ ปาน เป็นนอ้ งชายของเจ้าพระยาพระคลัง หรอื เจา้ พระยาโกษาธิบดี (เหล็ก)
ได้รบั ราชการกบั พชี่ ายเมอื่ อายุ ๒๐ ปี ในสมยั สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช

ผลงานทสี่ าคัญ

• เปน็ หัวหนา้ คณะทูตเดนิ ทางไปเจริญพระราชไมตรีกบั ประเทศฝร่ังเศส
• ระหวา่ งพานักทฝ่ี รัง่ เศส ไดบ้ ันทกึ เรื่องราวต่างๆ ที่ได้พบเห็นมาและกราบถวายบงั คม

ทลู สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราชใหท้ รงทราบ เมือ่ กลบั ถงึ อยธุ ยา

ซมิ ง เดอ ลา ลูแบร์

ประวตั ิ

• ซมิ ง เดอ ลา ลแู บร์ หรอื ลาลแู บร์ เปน็ ชาวฝร่ังเศส ได้รบั แตง่ ตัง้ ใหเ้ ป็นหัวหนา้ คณะทูตฝรั่งเศสรว่ มกับเซเบเรต์
เดนิ ทางมาเจรจาเรอ่ื งศาสนาและการค้าของฝร่ังเศสในอาณาจกั รอยุธยา เม่ือ พ.ศ. ๒๒๓๐

ผลงานทีส่ าคัญ

• เป็นหัวหนา้ คณะทตู ฝรง่ั เศสเข้ามาทาสญั ญาทางการคา้ กบั อยธุ ยา
• ไดบ้ นั ทึกเรอื่ งราวของอยุธยาเพอ่ื กลับไปรายงานราชสานักฝรง่ั เศสและได้กลายเป็นหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตรท์ ี่

มคี ณุ คา่ ในเวลาตอ่ มา

เยเรเมยี ส ฟาน ฟลีต

ประวตั ิ

• คนไทยเรยี ก วนั วลติ เป็นชาวฮอลนั ดา เป็นพ่อค้าและพนักงานในบริษทั อนิ เดยี ตะวนั ออกของฮอลันดา ท่ปี ตั ตาเวยี

ผลงานท่ีสาคญั

• ดารงตาแหน่งหวั หน้าคลังสินค้าของฮอลันดาในกรงุ ศรอี ยุธยา
• เขยี นพงศาวดารกรงุ ศรอี ยธุ ยา ฉบับวัน วลิต แสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความคดิ ของชาวตะวนั ตกท่มี ตี อ่ อาณาจกั รอยธุ ยา

ประวตั แิ ละผลงาน
ของบุคคลสาคญั ในสมยั ธนบรุ ี

สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช

พระราชประวตั ิ

• มีพระนามเดิมวา่ สิน เกิดในสมัยพระเจ้าอยหู่ ัวบรมโกศ ต่อมาได้เขา้ รบั ราชการจนมีตาแหนง่
เป็นพระยาตาก เจา้ เมอื งตาก และพระยาวชริ ปราการ เจา้ เมอื งกาแพงเพชร ตามลาดบั

พระราชกรณยี กิจ

• ทรงกอบกูเ้ อกราชของไทยจากพมา่
• ทรงรวมพระราชอาณาจักรดว้ ยการปราบชมุ นมุ ต่างๆ
• ทรงฟื้นฟบู า้ นเมอื งท้ังด้านเศรษฐกิจและสังคมให้กลบั คืนสู่ภาวะปกติ
• ทรงทานบุ ารงุ พระพทุ ธศาสนา

สมเด็จเจา้ พระยามหากษตั รยิ ศ์ กึ (ทองดว้ ง)

พระราชประวตั ิ

• มีนามเดมิ ว่า ทองดว้ ง ในปลายสมัยอยุธยารบั ราชการในตาแหน่งหลวงยกกระบตั ร เม่ือสมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ มหาราชทรงสถาปนากรงุ ธนบุรกี ไ็ ด้เขา้
รบั ราชการในกรุงธนบุรี

พระราชกรณยี กจิ

• เปน็ แมท่ ัพไปตเี มอื งเขมร และสามารถยดึ เมอื งเสียมราฐได้
• ยกทัพไปปราบเมืองนางรองและนครจาปาศักดิ์ เสร็จศกึ ได้รบั เลอ่ื นยศข้นึ เปน็ สมเดจ็

เจ้าพระยามหากษตั ริยศ์ กึ
• ยกทัพไปตไี ด้เมอื งเวยี งจนั ทน์ เมืองหลวงพระบาง และไดอ้ ญั เชิญพระแก้วมรกตและ

พระบางมายงั กรุงธนบุรี
• ยกทัพไปตกี ัมพชู า เมื่อกลบั มาไดแ้ กไ้ ขวกิ ฤตการณใ์ นธนบรุ ใี หย้ ุตลิ งได้

เจ้าพระยาสุรสหี ์ (บญุ มา)

ประวตั ิ

• มีนามเดิมวา่ บญุ มา เป็นน้องชายของสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริยศ์ ึก เมอ่ื นายบญุ มาอายุได้ ๑๖ ปี บดิ าได้ฝากเข้ารับ

ราชการเปน็ มหาดเลก็ ในเจา้ ฟ้าเอกทศั กรมขุนอนรุ กั ษม์ นตรี ภายหลงั ไดร้ บั แต่งตงั้ ใหเ้ ปน็ นายสดุ จนิ ดามหาดเลก็ หุม้ แพร

และในสมัยธนบุรี ก็ไดเ้ ขา้ รับราชการจนมคี วามดคี วามชอบมากมาย

ผลงานท่ีสาคัญ

• เปน็ ผมู้ คี วามสามารถในการรบ และมคี วามองอาจกล้าหาญ
• ได้รับเลอ่ื นยศข้นึ เปน็ เจา้ พระยาสุรสีห์ สาเรจ็ ราชการเมืองพษิ ณุโลก
• ไดเ้ ข้าร่วมกับสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริยศ์ กึ ยกทัพไปปราบหัวเมืองตา่ งๆ และยงั เป็นทพั หน้าในการยกทัพไปตกี ัมพูชา

และไดแ้ กไ้ ขวกิ ฤตการณ์ในกรงุ ธนบุรี