086B69FA-3F8C-4C3A-8C02-D72C5ADD7770

ระบบย่อยอาหาร
(digestive tract)

โครงสร้างของอวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหาร
ได้แก่อวัยวะต่าง ๆ แบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ
1. Digestive organs คือ อวัยวะทางเดินอาหาร
ประกอบด้วย ช่องปาก คอหอย หลอดอาหาร
กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ และทวารหนัก
2. Accessory digestive organs คือ อวัยวะช่วย
ย่อยอาหารอื่น ๆ ได้แก่ ต่อมน้ำลาย ฟัน ลิ้น ตับ
ตับอ่อน และถุงน้ำดี

1. การแบ่งช่องท้องออกเป็น 4 บริเวณ (four abdominal quadrants) ได้แก่

- Right upper quadrant - Left upper quadrant

- Right lower quadrant - Left lower quadrant




2. การแบ่งช่องท้องออกเป็น 9 บริเวณ (nine abdominal quadrants)

- Right hypochondriac region - Epigastric region

- Left hypochondriac region - Right lumbar region

- Umbilical region - Left lumbar region

- Right iliac region - Hypogastric region

- Left iliac region

1. ช่องปาก (Oral cavity)

ช่องปาก (Oral cavity) ประกอบด้วย โครงสร้างต่าง ๆ
คือ ริมฝีปาก แก้ม และกระพุ้งแก้ม ฟัน ลิ้น เพดาน
แข็ง เพดานอ่อน ลิ้นไก่ และต่อมน้ำลาย

1.1 ลิ้น (Tongue)
แบ่งออกเป็น 2 ส่วนได้แก่
1) Oral part เป็นส่วนที่อยู่ในช่องปาก
2) Pharyngeal part หรือฐานลิ้น เป็นส่วนที่อยู่ใน
คอหอย

ผิวด้านบนและด้านข้างของตัวลิ้น มีตุ่มนูนเล็ก ๆ เรียกว่า papillae
มีลักษณะแตกต่างกัน 4 แบบ ได้แก่
1. Filiform papillae ลักษณะเป็นปุ่มแหลมเล็กรูปโคน
2. Fungiform papillae ลักษณะเป็นปุ่มรูปร่างเหมือนเห็ด
3. Circumvallate papillae ลักษณะเป็นตุ่มขนาดใหญ่ มีประมาณ 10-12 อัน
4. Foliate papillae ลักษณะเป็นสันนูนเล็ก ๆ ส่วนใหญ่พบในสัตว์

1.2 ต่อมน้ำลาย (Salivary glands) มี 3 คู่ ได้แก่
1) Parotid gland พบบริเวณหน้าหูทั้ง 2 ข้าง ขนาดใหญ่ที่สุดของร่างกาย
2) Submandibular gland เป็นต่อมน้ำลายที่อยู่ใต้กระดูกขากรรไกรล่าง
3) Sublingual gland เป็นต่อมน้ำลายที่อยู่ใต้ลิ้น น้ำลายที่สร้างมีลักษณะเหนียวข้น

2. คอหอย (Pharynx)

คอหอย (Pharynx) ประกอบด้วย
nasopharynx, oropharynx และ
laryngopharynx อาหารจะถูกส่งผ่านทาง
oropharynx และ Laryngopharynx แล้ว
เข้าสู่หลอดอาหาร

3. หลอดอาหาร (Esophagus)

มีความยาวประมาณ 10 นิ้ว วางตัวอยู่หลังต่อ
หลอดลม (trachea) เริ่มตั้งต้น จากกระดูกสัน
หลังระดับคอชิ้นที่ 6 (C6) ทอดผ่านช่องอกและ
กะบังลม (diaphragm) เข้าช่องท้อง โดยเปิด
เข้าสู่ กระเพาะอาหารซึ่งตรงกับกระดูกสันหลัง
ระดับอกชิ้นที่10

4. กระเพาะอาหาร (Stomach)

กระเพาะอาหาร (Stomach) วางตัวอยู่บริเวณ
ลิ้นปี่ มีลักษณะคล้ายตัวอักษร J ขอบด้านล่าง
ของกระเพาะอาหาร มีลักษณะได้โค้งขนาด
ใหญ่ เรียกว่า greater curvature ส่วน
ด้านบนมีขอบโค้งขนาดที่เล็กกว่า เรียกว่า
lesser curvature

กระเพาะอาหาร แบ่งเป็น 4 ส่วน ???

1) Cardia หรือ cardiac region
2) Fundus มีลักษณะคล้ายโดม อยู่เหนือรอยต่อระหว่าง
หลอดอาหารและกระเพาะอาหาร
3) Body เป็นส่วนที่กว้างที่สุดของกระเพาะอาหาร
4) Pylorus หรือ pyloric region เป็นส่วนปลาย
ของกระเพาะอาหาร เรียกช่องเปิดนี้ว่า pyloric orifice
มีกล้ามเนื้อหูรูดอยู่รอบ ๆ ช่องเปิดนี้ เรียกว่า pyloric
sphincter

5. ลำไส้เล็ก (small intestine)

ลำไส้เล็ก (small intestine) ระบบทางเดินอาหาร
เเบ่งเป็น 3 ส่วน ได้เเก่
5.1 ลำไส้ส่วนต้น (Duodenum) มีลักษณะโค้งเป็นรูปตัว
อักษร C ยาวประมาณ 12 นิ้ว
5.2 ลำไส้เล็กส่วนกลาง(Jejunum) ระหว่าง duodenum
และileum ยาวประมาณ 8 ฟุต
5.3 ลำไส้เล็กส่วนปลาย (lIeum) เป็นลำไส้เล็กส่วน
สุดท้าย ยาวประมาณ12 ฟุต ส่วนปลายสุดจะต่อกับ
ลำไส้ใหญ่ส่วนต้น (Caecum)

6. ลำไส้ใหญ่ (Large intestine)

ลำไส้ใหญ่ (Large intestine) ประกอบด้วย 6 ส่วน ได้เเก่
6.1 Cecum
6.2 Ascending colon ส่วนของลำไส้ที่ทอดตัวขึ้นทางด้านขวา
ของช่องท้อง
6.3Transverse colon ส่วนของลำไส้ที่ทอดขวาง มีgreater
curvature ห้อยไปยืดกับกระเพาะอาหาร
6.4 Descendind colon
6.5 Sigmoid colon ส่วนของลำไส้ใหญ่ที่มีลักษณะคดเคี้ยว
โค้งเข้าหาเเนวกลางลำตัว
6.6 Rectum ส่วนของลำไส้ใหญ่ที่มีลักษณะเป็นลำไส้ตรง
ติดต่อกับทวารหนัก (anus)

ลำไส้ใหญ่มีลักษณะสำคัญที่พบได้ ???

1.Tenia coli เป็นแถบกล้ามเนื้อตามแนวยาของ
ลำไส้ใหญ่ มี 3 แถบ พบได้ตั้งแต่ส่วน cecum
จนสิ้นสุดที่ sigmoid colon
2.Haustra หรือ sacculation คือลักษณะส่วนของผนัง
ลำไส้ที่เป็นกระเปาะ
3.Fat appendix หรือ epiploic appendages เป็นติ่ง
ไขมันขนาดเล็ก ยื่นออกมาด้านนอกของผนังลำไส้ใหญ่

7. ตับ (liver)

ตับ (liver) เป็นต่อมที่มีท่อที่ใหญ่ที่สุดของร่างกาย
อยู่ใต้ชายโครงด้านขวา
7.1 Right lobe มีขนาดใหญ่ที่สุด อยู่ทางด้านขวาของ
falciform ligament
7.2 Left lobe อยู่ด้านซ้ายของ falciform ligament
7.3 Caudate lobe สัมพันธ์กับ iInterior vena cava
และ ligamentum venosum
7.4 Quadrate lobe สัมพันธ์กับถุงน้ำดี (gallbladder)
และ ligamentum teres

8. ถุงน้ำดี (Gallbladder)

ถุงน้ำดี (Gallbladder)
วางตัวอยู่ใต้พูขวา (right lobe) ของตับ
ทำหน้าที่เก็บน้ำดีที่สร้างจากตับ และทำให้น้ำดี
เข้มข้นขึ้นโดยการดูดน้ำออกจากถุงน้ำดี

9. ตับอ่อน (Pancreas)

ตับอ่อน (Pancreas) วางอยู่ต้านในของผนังลำตัว และจัดเป็น
retroperitoneal structure เนื่องจากมี peritoneum
คลุมเฉพาะบริเวณด้านหน้า

แบ่งเป็น 4 ส่วนได้แก่
9.1 Head ถูกล้อมรอบด้วยโค้งตัว C ของ duodenum
9.2 Neck เป็นรอยคอดต่อจาก head
9.3 Body ต่อมาจาก neck ทอดขวางลำตัวมาทางด้านข้าย
9.4 Tail เป็นส่วนปลายสุดไปจรดส่วนขั้ว (hilus) ของม้าม (spleen)

Thank You