INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS KOTA BHARU KELANTAN DARUL NAIM GISC 1082 ISU SEMASA DAN CABARAN MASADEPANNama : DALILA DYANA AUFA BINTI IBRAHIM No. K/P : 061210030662 Angka Giliran : 2024082310082 Program : PPISMP Ambilan : OGOS 2024/2029 Unit : BAHASA MELAYU 1 (SK) Nama Pensyarah : DR. MURNI BINTI DERAMANTarikh Hantar : 10 MAC 2025 PENGAKUAN PELAJAR Saya mengaku bahawa tugasan pentaksiran berterusan ini adalah hasil kerja sayasendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang setiap satunya saya jelaskan sumbernya. Tandatangan Pelajar: Tarikh : 10 MAC 2025 PEMERIKSA MODERATORMarkah Markah Tandatangan Cop Tandatangan Cop Tarikh Tarikh PENGESAHAN PELAJAR Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberikan oleh pensyarah telah sayarujuki dan fahami. Tandatangan Pelajar: Tarikh : 10 MAC 2025 Kriteria Penulisan (40%) Jumlah Pemeriksa 1 Pemeriksa 2
INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS KOTA BHARUBORANG MAKLUM BALAS PENTAKSIRAN BERTERUSAN (PROJEK/AMALI) Nama: DALILA DYANA AUFA BINTI IBRAHIM Angka Giliran Pelajar: 2024082310082Tajuk Tugasan: PENULISAN ESEI Pensyarah: DR. MURNI BINTI DERAMAN Kursus/Mata Pelajaran: GISC 1082 ISU SEMASA DANCABARANMASA DEPAN Tarikh Hantar: 10 MAC 2025 Tarikh Diterima (Diisi oleh pensyarah): Pengakuan Pelajar Saya mengaku bahawa tugasan ini ialah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilandanringkasan yang setiap satunya saya jelaskan sumbernya. Tandatangan: Tarikh: 10MAC2025DALILA DYANA AUFA BINTI IBRAHIM Perincian Maklum Balas Tugasan Pemeriksa: Moderator (jika berkenaan) Kekuatan: Kekuatan: Aspek yang boleh diperbaik: Aspek yang boleh diperbaik: Tandatangan: Tarikh: Tandatangan: Tarikh: Pengesahan Pelajar Terhadap Maklum Balas Yang Diberikan Pensyarah Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberikan oleh pensyarah telahsayarujuki dan saya fahami. Catatan (jika ada) Tandatangan Pelajar: Tarikh:
BIODATA PELAJAR NAMA : DALILA DYANA AUFA BINTI IBRAHIMNOMBOR K/P : 061210030662 E-MEL :[email protected] NO. TEL : 013-7193307 PROGRAM : PPISMP KURSUS : GISC 1082 ISU SEMASA DAN CABARAN MASADEPAN TARIKH LAHIR : 10/12/2006 NAMA PENJAGA : MARIZAN BINTI ABDULLAH NO. TEL. PENJAGA : 01129333284 ALAMAT : KG.JELAWANG, DABONG 18200 KUALA KRAI, KELANTAN
HALAMAN PENGAKUAN “Saya akui bahawa penulisan laporan ini ialah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilandan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya.” Tandatangan : Nama Pelajar : DALILA DYANA AUFA BINTI IBRAHIM Tarikh : 10 MAC 2025
ISI KANDUNGAN PERKARA M/S1.0 PENGENALAN 32.0 ISU PENCEMARAN SUNGAI LEREH, MELAKA 4- 63.0 CABARAN MASA DEPAN MALAYSIA 6- 74.0 LANGKAH MENGATASI PENCEMARAN SUNGAI DALAMPERKEMBANGAN REVOLUSI INDUSTRI DAN ERA GLOBALISASI 7- 95.0 PENUTUP 9SUMBER RUJUKAN 10
PENGHARGAAN “DENGAN NAMA ALLAH YANG MAHA PENGASIH LAGI MAHA PENYAYANG”Segala puji bagi Allah Tuhan semesta alam. Alhamdulillah, syukur ke hadrat Ilahi keranadengan izin dan limpah kurnia-Nya dapat juga saya menyempurnakan tugasankursus GISC 1082 Isu Semasa Dan Cabaran Masa Depan dalam kekangan masa danpengisian waktu yang cukup mencabar sebagai bakal guru. Pada kesempatan ini, saya ingin merakamkan penghargaan dan ucapanterimakasih kepada Dr.Murni binti Deraman, pensyarah yang mengajar bagi subjek ini atas segalaperkongsian dan tunjuk ajar sepanjang menjalankan tugas. Juga ucapan terima kasih ini semestinya tidak dilupakan buat semua ahli keluargaatas sokongan moral dan dukungan doa yang diberikan. Buat semua warga IPGKampusKota Bharu dalam setiap kemudahan yang disediakan, terima kasih juga. Akhir sekali, buat semua rakan bakal guru seperjuangan, terima kasih dengansetiap perkongsian ilmu, idea dan huluran bantuan seiring tujuan kita bersama. Semogakitasemua sama-sama tiba ke destinasi gurunya. Insya-Allah. “KAMI BANGGA MENJADI GURU” Dalila Dyana Aufa binti Ibrahim/ 10 Mac 2025
31.0 PENGENALAN Kelestarian alam sekitar merujuk kepada usaha untuk memastikan keseimbanganantara keperluan manusia dan kemampuan alam untuk terus menyokong kehidupandengancara yang mampan. Ini bermakna, kita perlu menguruskan sumber semula jadi denganbijak, memastikan sumber tersebut dapat dipulih dan digunakan secara berterusantanpamerosakkan alam sekitar. Tujuan utama kelestarian alam sekitar adalah untuk memastikanbumi tetap dapat menyediakan keperluan asas untuk kehidupan, seperti air, udarabersih, dan tanah subur, untuk generasi akan datang. Kelestarian juga melibatkan pemeliharaan biodiversiti atau kepelbagaian hidupandi bumi. Setiap spesies, sama ada tumbuhan atau haiwan, memainkan peranan pentingdalammengekalkan keseimbangan ekosistem. Kehilangan biodiversiti boleh menyebabkangangguan pada ekosistem, yang seterusnya mempengaruhi kehidupan manusia. Olehitu, pemuliharaan alam sekitar adalah penting bagi memastikan bahawa keperluan ekosistemdapat terus dipenuhi, seperti penyerbukan tumbuhan oleh serangga atau pengawalanpopulasi haiwan oleh pemangsa. Kelestarian alam sekitar adalah tanggungjawab bersama yang melibatkan individu, komuniti, dan pihak berkuasa. Dengan usaha yang berterusan dalam menguruskansumber semula jadi secara bijak dan menjaga biodiversiti, kita dapat memastikan bumi ini terusmemberi manfaat kepada manusia dan kehidupan lain dalam jangka masa panjang.
42.0 ISU PENCEMARAN SUNGAH LEREH, MELAKA Dalam era globalisasi dan Revolusi Industri 4.0, Malaysia menghadapi pelbagai cabaran dalam memastikan kelestarian alam, terutama dalam menguruskan pencemaranalam sekitar yang boleh mengganggu ekonomi negara. Pembangunan pesat sektor industri dan teknologi sering kali membawa kesan negatif seperti pencemaran alamsekitar. Pencemaran sungai menjadi cabaran utama terhadap kelestarian alam serta perkembanganekonomi Malaysia. Sungai bukan sahaja merupakan sumber utama air bersih, tetapi jugamemainkan peranan penting dalam sektor perikanan, pertanian, dan pelancongan. Namun, peningkatan pencemaran akibat pembuangan sisa industri, domestik, dan pertaniantelahmemberi kesan negatif kepada ekonomi negara. Pencemaran sungai merupakan satu isu serius yang memberi kesan kepadaalamsekitar dan ekonomi tempatan. Salah satu kes yang menjadi perhatian ialah pencemaranSungai Lereh di Melaka, yang telah menjejaskan kehidupan nelayan tempatan. Sungai yangdahulunya menjadi sumber rezeki utama kini semakin tercemar, menyebabkanhasil tangkapan ikan berkurangan dan memberi tekanan kepada ekonomi komuniti nelayan. Sungai Lereh di Melaka merupakan salah satu sumber air yang penting bagi masyarakat setempat. Namun, pencemaran sungai ini semakin membimbangkan dan menjejaskanbukan sahaja ekosistem tetapi juga kehidupan penduduk sekitar. Berdasarkan laporandansiasatan oleh pihak berkuasa, terdapat beberapa punca utama yang menyumbangkepadapencemaran Sungai Lereh, antaranya ialah pembuangan sisa industri dan tapak pelupusansampah, aktiviti pertanian dan perladangan, penternakan lembu dan kambing, sertakebocoran dari tapak pelupusan sisa pepejal. Salah satu faktor utama pencemaran Sungai Lereh ialah pelepasan sisa industri dankebocoran dari tapak pelupusan sampah. Beberapa kawasan industri berhampiran, termasuk tapak pelupusan sampah di Sungai Udang, dipercayai menjadi punca pencemaransungai ini. Pembuangan sisa industri yang tidak terkawal menyebabkan bahan toksikdanbahan kimia berbahaya memasuki aliran sungai. Ini termasuk logamberat, minyak, danbahan kimia lain yang boleh merosakkan ekosistem sungai serta membahayakanhidupanakuatik. Selain itu, kebocoran dari tapak pelupusan sampah di Sungai Udang memburukkanlagi keadaan. Air yang mengandungi bahan buangan terlarut meresap ke dalamtanahdanakhirnya mengalir ke dalam sungai, menyebabkan air sungai bertukar warna kehitamandanmengeluarkan bau busuk. Kesan pencemaran ini bukan sahaja menjejaskan kualiti air sungai tetapi juga memberi kesan negatif kepada kesihatan penduduk sekitar yangbergantung kepada sumber air ini. Menurut laporan Malaysiakini, sejak November lalu,
5sebanyak 11 aduan telah diterima mengenai pencemaran sungai ini, menunjukkantahappencemaran yang semakin serius. Selain pembuangan sisa industri, aktiviti pertanian dan perladanganturut menyumbang kepada pencemaran Sungai Lereh. Banyak kawasan pertanian di sekitar Melaka menggunakan baja kimia dan racun perosak dalam jumlah yang besar untukmeningkatkan hasil tanaman. Namun, sisa bahan kimia ini sering terbawa ke dalamsungai melalui aliran air hujan dan limpahan air dari ladang. Bahan kimia ini bukansahajamencemarkan air, tetapi juga boleh menyebabkan eutrofikasi, iaitu pertumbuhan algayangberlebihan di permukaan sungai. Kesan pencemaran akibat aktiviti pertanian bolehdilihat melalui perubahan warna air sungai yang menjadi lebih gelap dan berbau busuk. Hidupanakuatik seperti ikan dan udang sering mati akibat kandungan bahan kimia yang tinggi dalamair. Selain itu, pencemaran ini turut menjejaskan kualiti air yang digunakan oleh masyarakat setempat untuk kegunaan harian. Jika pencemaran ini tidak dikawal, ia boleh membawakesan jangka panjang kepada kelestarian alam sekitar dan kesejahteraan masyarakat sekitar Sungai Lereh. Satu lagi punca utama pencemaran Sungai Lereh ialah aktiviti penternakanlembudan kambing yang dijalankan berhampiran sungai. Berdasarkan siasatan JabatanAlamSekitar (JAS) Melaka, pembuangan sisa najis ternakan terus ke dalam sungai menyebabkanpencemaran air yang serius. Najis haiwan ini mengandungi kandungan ammoniadannitrogen yang tinggi, yang boleh menyebabkan penurunan kandungan oksigen dalamair. Akibatnya, hidupan akuatik seperti ikan dan plankton mengalami kesukaran untukhidupdalam persekitaran yang tercemar. Selain itu, sisa najis ternakan juga membawa pelbagai jenis bakteria dan virus yang boleh menyebabkan penyakit bawaan air kepada pendudukyang menggunakan air sungai ini. Bau busuk yang terhasil daripada pencemaranini jugamemberi kesan buruk kepada kualiti hidup penduduk di sekitar kawasan tersebut. Kesini telah mendapat perhatian pihak berkuasa, dan tindakan telah diambil untuk menyiasat sertamengenakan tindakan terhadap pihak yang bertanggungjawab. Satu lagi punca yang dikenalpasti ialah kebocoran daripada Tapak PelupusanSisaPepejal Sanitari Sungai Udang.Air larut resapan atau leachate yang berasal dari sisabuangan di tapak pelupusan ini dipercayai mengalir ke dalam Sungai Lereh, menyebabkanpencemaran yang serius. Leachate ini mengandungi pelbagai bahan kimia berbahaya, termasuk logam berat, ammonia, dan bahan organik terlarut yang boleh mengancam
6kesihatan manusia dan ekosistem sungai. Kesan daripada kebocoran ini bukan sahaja menyebabkan perubahan warnaair sungai kepada kehitaman, tetapi juga mengeluarkan bau yang kurang menyenangkan. Keadaan ini menjejaskan penduduk sekitar, terutama nelayan yang bergantungkepadasungai sebagai sumber rezeki. Menurut laporan Sinar Harian, pencemaran Sungai Lerehakibat kebocoran ini telah menyebabkan banyak ikan mati, sekali gus menjejaskansektor perikanan tempatan. 3.0 CABARAN MASA DEPAN MALAYSIA Pencemaran Sungai Lereh di Melaka bukan sahaja menimbulkan masalahalamsekitar, tetapi juga membawa cabaran besar kepada ekonomi Malaysia dalamjangkapanjang. Sungai merupakan sumber penting bagi pelbagai sektor ekonomi seperti perikanan, pelancongan, pertanian, dan industri. Jika masalah pencemaran ini tidak ditangani denganserius, ia boleh menjejaskan pertumbuhan ekonomi negara secara keseluruhan. Salah satu cabaran utama akibat pencemaran Sungai Lereh ialah penurunanhasil tangkapan ikan dan hidupan akuatik lain. Air sungai yang tercemar mengakibatkan kematianikan dan ekosistem sungai yang rosak, menyebabkan nelayan tempatan mengalami kerugian. Menurut laporan Jabatan Perikanan Malaysia, pencemaran sungai telahmengurangkan populasi ikan air tawar sebanyak 30% dalam tempoh lima tahun terakhir. Ini memberi kesan langsung kepada pendapatan nelayan, yang kebanyakannya bergantungkepada hasil tangkapan di sungai untuk menyara kehidupan. Jika masalah ini berterusan, iaboleh menyebabkan ramai nelayan kehilangan mata pencarian, seterusnya meningkatkankadar pengangguran di sektor perikanan. Melaka merupakan salah satu destinasi pelancongan utama di Malaysia, dankeindahan sungainya adalah antara tarikan utama bagi pelancong. Namun, pencemaranSungai Lereh boleh merosakkan daya tarikan pelancongan di kawasan tersebut. Air sungai yang kotor, berbau busuk, dan dipenuhi sampah boleh menyebabkan pelancongkurangberminat untuk mengunjungi kawasan sekitar. Menurut Lembaga Penggalakan PelanconganMalaysia, sektor pelancongan menyumbang hampir 15% kepada Keluaran DalamNegaraKasar (KDNK) Malaysia. Jika imej Melaka sebagai destinasi pelancongan tercemar akibat pencemaran sungai, jumlah pelancong boleh menurun, menyebabkan kerugiankepada
7pengusaha hotel, restoran, dan peniaga kecil yang bergantung kepada sektor ini. Pencemaran sungai meningkatkan kos rawatan air kerana air yang tercemar memerlukan proses penapisan dan rawatan yang lebih kompleks sebelumboleh digunakanuntuk kegunaan domestik dan industri. Kos operasi loji rawatan air akan meningkat, yangakhirnya boleh menyebabkan tarif air yang lebih tinggi bagi pengguna. Selain itu, kerajaanperlu memperuntukkan perbelanjaan besar untuk projek pemulihan sungai, termasukpembersihan sungai, pemasangan sistem rawatan air, dan penanaman semula tumbuhandi sepanjang sungai. Menurut Jabatan Alam Sekitar (JAS), kerajaan telah membelanjakanlebih daripada RM100 juta dalam tempoh lima tahun terakhir untuk membersihkansungai- sungai yang tercemar di seluruh negara. Ini merupakan satu beban kewangankepadanegara yang sepatutnya boleh digunakan untuk pembangunan lain seperti pendidikandankesihatan. Air sungai sering digunakan untuk pengairan tanaman dan proses industri tertentu. Jika Sungai Lereh terus tercemar, ia boleh menjejaskan sektor pertanian di sekitar kawasanMelaka, terutamanya bagi petani yang bergantung kepada air sungai untuk tanamanmereka. Air yang mengandungi bahan pencemar boleh merosakkan kesuburan tanahdanmengurangkan hasil tanaman, sekali gus menjejaskan pendapatan petani. Dalamsektor industri, banyak kilang memerlukan bekalan air bersih untuk operasi mereka. Jikaair tercemar dan memerlukan rawatan tambahan, kos pengeluaran bagi industri akanmeningkat, yang akhirnya boleh menjejaskan daya saing produk tempatan di pasaranglobal. 4.0 LANGKAH MENGATASI PENCEMARAN SUNGAI DALAM PERKEMBANGANREVOLUSI INDUSTRI DAN ERA GLOBALISASI Pencemaran Sungai Lereh di Melaka memberi kesan negatif bukan sahajakepadaekosistem akuatik tetapi juga kepada sosioekonomi penduduk setempat yang bergantungkepada sungai sebagai sumber pendapatan, khususnya nelayan. Oleh itu, langkah-langkahyang menyeluruh dan bersepadu perlu diambil bagi menangani masalah ini secaraefektif. Antara tindakan utama yang perlu dilaksanakan termasuk penguatkuasaan undang-undangyang lebih ketat, peningkatan kesedaran masyarakat, penerapan teknologi hijaudalampengurusan sisa, serta kerjasama antara pihak kerajaan, sektor swasta, dan pertubuhanbukan kerajaan (NGO).
8Undang-undang alam sekitar yang sedia ada, seperti Akta Kualiti AlamSekeliling1974, perlu diperketatkan bagi memastikan pihak industri dan individu bertanggungjawabdalam menguruskan sisa mereka. Denda yang lebih tinggi dan tindakan lebih tegas, seperti penutupan operasi bagi syarikat yang berulang kali mencemarkan sungai, bolehmenjadi langkah pencegahan yang berkesan. Selain itu, pemantauan berkala menggunakanteknologi seperti sensor kualiti air dan rondaan berjadual oleh pihak berkuasabolehmembantu mengesan pencemaran dengan lebih cepat. Kesedaran masyarakat amat penting dalam usaha memelihara sungai. Ramai yangmasih tidak memahami kesan pencemaran sungai terhadap kehidupan harian, termasuksumber bekalan air bersih dan pendapatan ekonomi. Oleh itu, kempen kesedaranseperti “Sayangi Sungai Kita” perlu diperluaskan melalui media sosial, sekolah, dan komuniti setempat. Sekolah juga boleh menerapkan pendidikan alam sekitar dalamkurikulumbagi membentuk generasi yang lebih prihatin terhadap kelestarian sungai. Teknologi hijau memainkan peranan penting dalam mengurangkan pencemaransungai. Syarikat perindustrian dan loji rawatan air sisa perlu menggunakan sistemmodenseperti biofiltrasi dan enapan termaju bagi memastikan bahan buangan yang dilepaskankesungai tidak mencemarkan air. Di samping itu, kerajaan boleh memberi insentif kepadasyarikat yang mengamalkan teknologi mesra alam seperti penggunaan bahan biodegradasi bagi menggantikan plastik konvensional yang sukar terurai. Usaha pemulihan sungai memerlukan kerjasama antara kerajaan, sektor swasta, NGO, dan masyarakat. Syarikat perindustrian boleh menyumbang melalui programtanggungjawab sosial korporat (CSR) dalam usaha pemulihan sungai dan penguranganpencemaran. NGO seperti WWF Malaysia pula boleh membantu dalamaktiviti kesedaranserta pembersihan sungai secara berkala. Selain itu, universiti dan institusi penyelidikanboleh menjalankan kajian bagi membangunkan teknologi rawatan air yang lebih efisiendanmesra alam. Pencemaran Sungai Lereh adalah isu yang perlu ditangani segera bagi mengelakkanimpak lebih buruk kepada alam sekitar dan ekonomi negara. Dengan penguatkuasaanundang-undang yang ketat, kesedaran masyarakat yang tinggi, penggunaan teknologi hijau, serta kerjasama pelbagai pihak, masalah ini dapat dikawal dengan lebih berkesan. Usahaini bukan sahaja dapat menjamin kelestarian sungai untuk generasi akan datang, tetapi juga
9membantu dalam menjamin sumber pendapatan bagi mereka yang bergantungkepadasungai untuk kelangsungan hidup. 5.0 PENUTUP Pencemaran sungai merupakan isu kritikal yang memberi impak besar kepadaalamsekitar dan ekonomi. Tindakan segera diperlukan agar kualiti air tidak terus merosot, mengancam sumber pendapatan penduduk yang bergantung kepada sungai sertaindustriindustri penting seperti perikanan dan pelancongan. Dengan penguatkuasaan undang- undang yang lebih tegas, kesedaran masyarakat yang meningkat, penggunaan teknologi hijau dalam pengurusan sisa, serta kerjasama bersepadu antara semua pihak, masalahpencemaran dapat dikawal dengan lebih efektif. Usaha ini bukan sahaja dapat memastikan kelestarian sumber air untuk generasi akan datang, tetapi juga mengekalkan kesejahteraan ekonomi dan ekosistemyangsihat. Untuk mencapai matlamat tersebut, setiap elemen masyarakat perlu berperanan aktif seperti penguatkuasaan yang konsisten, inovasi teknologi, dan pendidikan alamsekitar yangberterusan adalah kunci utama dalam mengubah tabiat serta amalan harian. Denganlangkah-langkah pencegahan dan pemulihan yang diselaraskan, industri yang bergantungkepada sumber air seperti perikanan dan pelancongan dijangka akan terus berkembang, sekaligus meningkatkan taraf hidup dan kemakmuran negara. Usaha kolektif ini adalahpelaburan jangka panjang bagi memastikan bahawa alam sekitar yang sihat menjadi asaskepada pembangunan ekonomi yang mampan dan lestari bagi generasi akan datang.
10SUMBER RUJUKAN Jabatan Alam Sekitar. (2024). Laman Web Jabatan Alam Sekitar Malaysia. https://www.doe.gov.my Kementerian Alam Sekitar. (2024). Laman Web Kementerian AlamSekitar. https://www.kasa.gov.my NAHRIM. (2024). Institut Penyelidikan Air Kebangsaan Malaysia. https://www.nahrim.gov.myNOR FARHANA YAACOB. “Sungai Lereh Tercemar Lagi | Sinar Harian.” Sinar Harian, 24Apr. 2023, www.sinarharian.com.my/article/255627/berita/semasa/sungai-lerehtercemar-lagi?utm_source=chatgpt.com. Accessed 15 Mar. 2025. WWF Malaysia. (2024). WWF Malaysia. https://www.wwf.org.my