นาฏศิลป์พื้ ป์ พื้ นเมือง 4 ภาค ภาคเหนือ จัดทำ โดย ด.ช.ภวินท์ ชูช่วย ม.2/3 เลขที่1ที่ 4 เสนอ ครู สุดา จันทอง
ภาคเหนือมีภูมิประเทศ ส่วนใหญ่ของ เขตนี้มีลักษณะเป็นทิวเขา ภูเขา หุบเขาและแอ่งแผ่นดินระหว่างภูเขา มีความสูงชันจากบริเวณ ตะวันตก เฉียงเหนือ แล้วค่อย ๆ ลาดต่ำ ลงมา สู่ที่รที่าบต่ำ บริเวณตะวันออกเฉียงใต้ และตอนกลางแล้วค่อย ๆ สูงขึ้นอีก ทางบริเวณตะวันออกและตะวันออก เฉียงเหนือ ภูมิประเทศของ ภาคเหนือ
ภาษาถิ่นของภาคเหนือ เรียกว่าภาษาถิ่น พายัพ (คำ เมือง) นั่นคือ ภาษาถิ่นที่ใที่ช้ สื่อสารอยู่ในบางจังหวัดของภาคเหนือ ตอนบน หรือภาษาในอาณาจักรล้านนา เดิม มักจะพูดกันมากในจังหวัดเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย พะเยา ลำ ปาง น่าน ลำ พูน ตาก แพร่ เป็นต้น ภาษาใน ภาคเหนือ
ศาสนาของ ภาคเหนือ ประชากรส่วนใหญ่ของภาคเหนือนับถือศาสนาพุทธศาสนา ศาสนาพุทธ 96.6% ศาสนาอิสลาม 0.1% ศาสนาคริสต์ 2.7% ศาสนาอื่น ๆ 0.6%
ความเชื่อเกี่ยกี่วกับการนับถือผี ชาวเหนือหรือที่เที่รียก กันว่า”ชาวล้านนา”มีความเชื่อในเรื่องการนับถือผี ตั้งแต่เดิม โดย เชื่อว่าสถานที่แที่ทบทุกแห่ง มีผีให้ความ คุ้มครองรักษาอยู่ ความเชื่อนี้จึงมีอิทธิพลต่อการ ดำ เนินชีวิตประจำ วัน เห็นได้ จากขนบธรรมเนียม ประเพณี และพิธีกรรมต่างๆ ของชาว เหนือ เช่น ผู้ เฒ่าผู้แก่ชาวเหนือ (พ่ออุ๊ยแม่อุ๊ย) เมื่อไปวัดฟังฟัธรรม ก็จะประกอบพิธีเลี้ยงผี คือ จัดหาอาหารคาว-หวาน เซ่น สังเวยผีปู่ย่ ปู่ ย่ าด้วย ความเชื่อของ ภาคเหนือ
เครื่องแต่งกายของ ภาคเหนือ ชาย ส่วนใหญ่นิยมสวมเสื้อแขน สั้นสี เข้มๆ ที่เที่ราเรียกว่า "ม่อฮ่อม" สวม กางเกงสีเดียวกับเสื้อจรดเข่า นิยมใช้ผ้า คาดเอวด้วยผ้าขาวม้า ผู้หญิง การแต่งกายส่วนใหญ่นิยม สวมใส่ ผ้าซิ่นแบบทอทั้งตัว สวมเสื้อ คอเปิด เล่น สีสัน ห่มผ้าสไบเฉียง สวมเครื่องประดับ ตามข้อมือ ข้อเท้า และคอ
เครื่องดนตรีของ ภาคเหนือ เครื่องดนตรีที่ใที่ช้บรรเลงในวงดนตรีพื้นบ้านภาค เหนือที่สำที่สำคัญ ได้แก่พิณเปี๊ยะ ซึง สะล้อ กลองแอว กลองสะบัดชัย และกลองตะโล้ดโป๊ด
อาหารภาคเหนือ ประกอบด้วยข้าวเหนียว เป็นอาหารหลัก มีน้ำ พริกชนิดต่าง ๆ เช่น น้ำ พริกหนุ่ม น้ำ พริกอ่อง มีแกงหลายชนิด เช่น แกงโฮะ แกงแค นอกจากนั้นยังมีแหนม ไส้อั่ว แคบหมู และผักต่าง ๆ สภาพอากาศก็ มีส่วนสำ คัญที่ทำที่ทำให้อาหารพื้นบ้านภาคเหนือ แตกต่างจากภาคอื่น นั่นคือ การที่อที่ากาศ หนาวเย็นเป็นเหตุผลให้อาหารส่วนใหญ่มีไข มันมาก อาหารของภาคเหนือ
ฟ้อ ฟ้ นดาบ ถือเป็นศิลปการฟ้อ ฟ้ นรำ พื้น เมืองเชียงใหม่ที่ผที่สมเอาศิลปการต้อง กันตัวเข้ามามีส่วนในการฟ้อ ฟ้ นด้วย การ ฟ้อ ฟ้ นดาบเป็นการรำ ที่ใที่ช้ดาบเป็นเครื่อง ประกอบ มีลวดลายท่วงท่าหลายชั้น เชิง โดยใช้เครื่องดนตรีกลองปู่เ ปู่ จ่ ฉาบ และฆ้อง ซึ่งการฟ้อ ฟ้ นดาบนั้นจะเป็นการ ฟ้อ ฟ้ นที่คู่ที่คู่กับการฟ้อ ฟ้ นเชิง หรือ ฟ้อ ฟ้ นเจิง เป็นการฟ้อ ฟ้ นแสดงท่าทางการต่อสู้ด้วย มือเปล่า สองอย่างนี้มักจะใช้ผู้ชายเป็น หลัก การแสดงใน ภาคเหนือ 1.ฟ้อ ฟ้ นดาบ
เป็นศิลปะการรำ และการละเล่น หรือที่นิที่นิยม เรียกกันทั่วไปว่า “ฟ้อ ฟ้ น” การฟ้อ ฟ้ นเป็น วัฒนธรรมของชาวล้านนา และกลุ่มชนเผ่าต่าง ๆ ลักษณะของการฟ้อ ฟ้ น แบ่งเป็น 2 แบบ คือ แบบดั้งเดิม และแบบที่ปที่รับปรุงขึ้นใหม่ แต่ยัง คงมีการรักษาเอกลักษณ์ทางการแสดงไว้คือ มี ลีลาท่ารำ ที่แที่ช่มช้า อ่อนช้อยมีการแต่งกาย ตามวัฒนธรรมท้องถิ่นที่สที่วยงามประกอบกับ การบรรเลงและขับร้องด้วยวงดนตรีพื้นบ้าน เช่น วงสะล้อ ซอ ซึง วงปูเจ่ วงกลองแอว เป็นต้น โอกาสที่แที่สดงมักเล่นกันในงานประเพณี หรือต้นรับแขกบ้านแขกเมือง 2ฟ้อ ฟ้ นเทียน การแสดงในภาค เหนือ
ฟ้อ ฟ้ นเงี้ยว เป็นการฟ้อ ฟ้ นที่ไที่ด้รับอิทธิพลมา จากการฟ้อ ฟ้ นของเงี้ยวหรือไทยใหญ่ประกอบ ด้วย ช่างฟ้อ ฟ้ นหญิงชายหลายคู่แต่งกายด้วย ชุดพื้นเมืองไทยใหญ่ การฟ้อ ฟ้ นเงี้ยวเหมาะ สำ หรับผู้ชายแต่ต่อมาเพื่อให้เกิดความ สวยงามจึงมีการใช้ผู้หญิงล้วนหรือใช้ทั้ง ชายและหญิงแสดงเป็นคู่ๆมีลีลาการฟ้อ ฟ้ นที่ แปลกแตกต่างไปจากฟ้อ ฟ้ นเล็บ ฟ้อ ฟ้ นเทียน การแสดงของ ภาคเหนือ 3ฟ้อ ฟ้ นเงี้ยว
การตีกลองสะบัดชัยเป็นศิลปะการแสดง พื้นบ้านล้านนาอย่างหนึ่ง ซึ่งมักจะ พบเห็นในขบวนแห่หรืองานแสดงศิลปะ พื้นบ้านในระยะหลังโดยทั่วไป ลีลาในการ ตีมีลักษณะโลดโผนเร้าใจมีการใช้อวัยวะ หรือส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่นศอก เข่า ศีรษะ ประกอบในการตีด้วย ทำ ให้ การแสดงการตีกลองสะบัดชัยเป็นที่ ประทับใจของผู้ที่ไที่ด้ชม จนเป็นที่นิที่นิยมกัน อย่างกว้างขวางในปัจ ปั จุบัน การแสดงของ ภาคเหนือ 4ตีกลองสะบัดชัย
ฟ้อ ฟ้ นสาวไหม เป็นการฟ้อ ฟ้ นพื้นเมืองที่เที่ลียน แบบมาจากการทอผ้าไหมของชาวบ้าน การฟ้อ ฟ้ นสาวไหมเป็นการฟ้อ ฟ้ นรำ แบบเก่า เป็นท่าหนึ่งของฟ้อ ฟ้ นเจิงซึ่งอยู่ในชุดเดียว กับการฟ้อ ฟ้ นดาบ ลีลาการฟ้อ ฟ้ นเป็นจังหวะ ที่คที่ล่องแคล่วและรวดเร็ว (สะดุดเป็นช่วง ๆ เหมือนการทอผ้าด้วยกี่กกี่ระตุก) การแสดงของ ภาคเหนือ 5ฟ้อ ฟ้ นสาวไหม
ขอบคุณครับ