รูปเล่มกิจกรรมส่งเสริมความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สำหรับผู้สูงวัย “แฮปปี้…สูงวัย” เรื่อง “สิ่งประดิษฐ์ เสื้อกั๊ก Massge จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” โดย 1. นาง อุษา เหล็กเพชร 2. นาย สงัด เหล็กเพชร 3. นาง ธนพร จันนา เสนอต่อ ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา (เอกมัย) รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของการประกวด “วิทยาศาสตร์ในภูมิปัญญาไทย” ประเภทสิ่งประดิษฐ์เพื่อช่วยเสริมคุณภาพชีวิตสำหรับผู้สูงอายุ ประจำปี พ.ศ. 2566
1 กิตติกรรมประกาศ “สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” ได้ด้วยความช่วยเหลือให้คำปรึกษา จาก นายศิวะ ปลั่งกลาง, นางสาวลำพึง คิดทำ, นางสาวจิตตะรัตน์ ทีเขียว, นางสาวจิราภรณ์ ลำภูสัตย์, นางสาวจุลจิรา ภูสีเขียว, นางสาวยุวดี เครือภูเขียวและนายอดิศักดิ์ สาภูงา ที่ได้ให้ความกรุณาชี้แนะแนวทาง และการตรวจสอบการแก้ไขข้อบกพร่องของสิ่งประดิษฐ์จนสำเร็จด้วยดีคณะผู้ศึกษาจึงขอกราบพระคุณท่าน เป็นอย่างยิ่งขอขอบพระคุณ นางสาวปาณิศา จิตต์ประเสริฐ ผู้อำนวยการ กศน.เขตลาดพร้าว และ คณะครู กศน.เขตลาดพร้าว ที่อนุเคราะห์และอำนวยความสะดวกแหล่งค้นคว้าข้อมูลขอขอบพระคุณเพื่อน ๆ ชมรมผู้สูงอายุกลุ่มบานไม่รู้โรย กศน.เขตลาดพร้าว ที่ให้กำลังใจด้วยดีเสมอมา ขอขอบพระคุณคุณพ่อ คุณแม่และญาติทุกคนของคณะผู้ศึกษา ที่คอยเป็นกาลังใจอันสำคัญยิ่ง ให้แก่คณะผู้ศึกษาค้นคว้าจนประสบผลสำเร็จคุณ ค่าและประโยชน์ของการศึกษาค้นคว้าในครั้งนี้คณะผู้ศึกษา ค้นคว้า ขอมอบเป็นเครื่องบูชาพระคุณบิดา มารดาบูรพาจารย์และผู้มีพระคุณทุกท่าน คณะผู้จัดทำ ก
2 บทคัดย่อ "สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” เป็นการศึกษาของชมรมผู้สูงอายุกลุ่ม บานไม่รู้โรย กศน.เขตลาดพร้าว เพื่อเป็นเสริมสร้างทักษะกระบวนการเรียนรู้ด้วยการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ จะเสริมสร้างประสบการณ์ให้ผู้สูงอายุได้ลงมือปฏิบัติจริงส่งผลทำให้เกิดความริเริ่มสร้างสรรค์ในการทำ โครงงานใหม่ ๆ ที่จะนำไปสู่การเสริมสร้างทักษะทางด้านร่างกาย พร้อมกับหาความรู้ในด้านการเรียนรู้เกี่ยวกับ วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ให้สามารถนำวิทยาศาสตร์เชื่อมโยงสู่วิถีชุมชน ส่งเสริมให้ใช้เวลาว่าง ให้เกิดประโยชน์ในเชิงสร้างสรรค์และในการพัฒนาตนเอง ในชีวิตประจำวัน ศึกษาและต่อยอดสร้างเป็นอาชีพ และเพิ่มรายได้ "สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” มาสู่การออกกำลังกายของผู้สูงอายุ ที่สามารถผลิตใช้ได้เอง โดยการนำวัสดุและอุปกรณ์ภายในบ้านและครัวเรือน ไม่ว่าจะทำไว้ใช้เองหรือทำเป็น ของขวัญ สำหรับสิ่งประดิษฐ์สุดสร้างสรรค์ต้นทุนต่ำ ข
3 สารบัญ เรื่อง หน้า กิตติกรรมประกาศ ก บทคัดย่อ ข บทที่ 1 บทนำ หลักการและเหตุผล 1 วัตถุประสงค์ 1 สมมติฐาน 2 ตัวแปรที่ศึกษา 2 ขอบเขตของการศึกษา 2 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 2 นิยามการปฏิบัติการ 2 บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 3 บทที่ 3 วิธีการดำเนินงาน วัสดุ – อุปกรณ์ 8 ขั้นตอนวิธีการดำเนินงาน 8 บทที่ 4 ผลการศึกษาค้นคว้า 11 บทที่ 5 สรุปผล สรุปผลการศึกษา 12 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการศึกษา 12 การพัฒนาต่อยอด 12 ข้อเสนอแนะในการนำไปพัฒนา 12 ข้อจำกัด บรรณานุกรม 13 ค
1 บทที่ 1 บทนำ หลักการและเหตุผล การเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างประซากรโลก ทำให้สัดส่วนของประชากรกลุ่มผู้สูงอายุเพิ่มมาก ขึ้น การพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน เป็นเป้าหมายที่สำคัญในการพัฒนาประเทศ ซึ่งคุณภาพชีวิตที่ดีย่อม หมายถึงบุคคลนั้นมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี มีศักยภาพในการช่วยเหลือตนเองและครอบครัว ให้ดำรงอยู่ อย่างปกติสุขตามศักยภาพแห่งตน ปัจจุบันจำนวนผู้สูงอายุของประเทศไทยเพิ่มขึ้นในอัตราที่รวดเร็ว ส่งผลให้ ประชากรไทย เข้าสู่ภาวะสังคมผู้สูงอายุ หรือ "ภาวะประชากรผู้สูงอายุ" อันจะก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ เกี่ยวกับ คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุจึงจำเป็นต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษตามนโยบายรัฐบาล ซึ่งต้องเน้นการ ส่งเสริมสุขภาพกาย และสุขภาพจิต การดูแลจัดสวัสดิการสังคมต่าง ๆ แก่ ผู้สูงอายุ ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุ มีความสุขในชีวิตและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สภาพการณ์ในปัจจุบันปัญหาต่าง ๆ ดังนั้นการพัฒนาคุณภาพชีวิต ผู้สูงอายุจึงมีความจำเป็น เนื่องจากผู้สูงอายุในพื้นที่กลับมีปัญหาด้านสุขภาพมากขึ้น ทั้งทางด้านร่างกาย และสุขภาพทางด้านจิตใจ ที่ส่งผลต่อสุขภาพจิตของคนในสังคมที่เห็นได้ซัดเจน คือ กลุ่มผู้สูงอายเนื่องจากเป็น วัยที่พ้นจากวัยแรงงานจึงมักถูกทิ้งให้อยู่บ้านตามลำพังผู้สูงอายุหลายคนขาดความสุขทางจิตใจ เกิดเป็นโรค ซึมเศร้า จากสภาพปัญหาผู้สูงอายุ ดังกล่าว ชมรมผู้สูงอายุกลุ่มบานไม่รู้โรย กศน.เขตลาดพร้าว จึงได้มีแนวคิด จัดทำ “สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” ส่งเสริมสุขภาพกายและสุขภาพจิตผู้สูงอายุ เพื่อให้ผู้สูงอายุ รู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าโดยการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุออกสังคม หรือทำกิจกรรมนอกบ้านร่วมกับ ผู้อื่นในชุมชน เช่น การรวมกลุ่มออกทำกิจกรรมการเป็นอาสาสมัครของชุมชน เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุ เป็นทั้งเครื่องออกกำลังกาย ยังเป็นการพักผ่อนหย่อนใจ หายเครียด และที่สำคัญคือเชลล์สมองทำงานดีขึ้น เป็นผลดีต่อสุขภาพการได้ออกไปพบปะผู้คนจะช่วยให้ผู้สูงอายุไม่เหงา มีเพื่อนมากขึ้น ทั้งเพื่อนรุ่นเดียวกันและ เพื่อนต่างวัยด้วยการสร้างเสริมสุขภาพกายและจิตของผู้สูงอายุ ฟื้นฟูคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ จะทำให้ผู้สูงอายุ มีชีวิตอยู่อย่างมีคุณค่า ด้วยเหตุนี้ คณะครูและสามชิกชมรมผู้สูงอายุ กลุ่มบานไม่รู้โรย กศน.เขตลาดพร้าว จึงได้จัดทำ “สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ”เพื่อเป็นเสริมสร้างทักษะกระบวนการเรียนรู้ด้วย กิจกรรมส่งเสริมความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สำหรับผู้สูงวัย เสริมสร้างประสบการณ์ให้ผู้สูงวัยได้ลงมือปฏิบัติจริง ส่งผลทำให้เกิดความริเริ่มสร้างสรรค์ในการทำกิจกรรมใหม่ ๆ ที่จะนำไปสู่โลกของงานอาชีพและการศึกษา โดยเฉพาะในด้านการเรียนรู้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์เพื่อช่วยเสริมคุณภาพชีวิตสำหรับผู้สูงอายุ ให้สามารถนำ วิทยาศาสตร์เชื่อมโยงสู่วิถีชุมชน ส่งเสริมให้ใช้เวลาว่าง ให้เกิดประโยชน์ในเชิงสร้างสรรค์และในการพัฒนา ตนเอง กับชีวิตประจำวัน วัตถุประสงค์ของนวัตกรรม 1 เพื่อส่งเสริมการดูแลสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ 2 เพื่อสร้างสรรค์กิจกรรมสำหรับผู้สูงอายุเป็นการบำบัดและฟื้นฟูความสามารถด้านร่างกาย จิตใจ รวมถึงการเรียนรู้ด้านอารมณ์
2 สมมติฐาน 1. สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ สามารถใช้งานได้จริง 2. การบำบัดและฟื้นฟูความสามารถด้านร่างกาย จิตใจ รวมถึงการเรียนรู้ด้านอารมณ์ ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรต้น คือ ถั่วเขียว,ปลอกแขน ตัวแปรตาม คือ “สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ” สามารถใช้งานได้จริง ตัวแปรควบคุม คือ ขนาดของเสื้อ, ปริมาณของถั่วเขียว และรูปแบบของเสื้อ, ลักษณะของการใช้ งานและการออกแบบ ขอบเขตของการศึกษา การนำวัสดุเหลือใช้มาทำให้เกิดประโยชน์เพื่อสุขภาพการบำบัดและฟื้นฟูความสามารถด้าน ร่างกาย จิตใจ รวมถึงการเรียนรู้ด้านอารมณ์ เพิ่มมูลค่า โดยการสิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ สามารถใช้งานได้จริง ระยะเวลาในการดำเนินงาน 11 เมษายน 2566 – 29 เมษายน 2566 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1. ได้เรียนรู้วิธีการทำสิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ 2. เพื่อสร้างสรรค์กิจกรรมสำหรับผู้สูงอายุเป็นการบำบัดและฟื้นฟูความสามารถด้านร่างกาย จิตใจ รวมถึงการเรียนรู้ด้านอารมณ์ 3. รู้จักออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ทำจากวัสดุเหลือใช้ 4. การเคลื่อนไหวเหมาะสมกับผู้สูงอายุ นิยามการปฏิบัติการ ผ้า ปลอกแขน หมายถึง แบบ รูปทรงของ สิ่งประดิษฐ์ วัสดุเหลือใช้ นำมาออกแบบตามรูปทรง ที่สวยงามต้องการเหมาะสมกับผู้ใช้ ถั่วเขียว หมายถึง มีลักษณะทรงกลมยาวรี โค้งงอเล็กน้อย มีขนอ่อน ๆ ฝักมีสีเขียวอ่อน ฝักแก่มีสีเขียวเข้ม ฝักจะนูนขึ้น มีเมล็ดโตเรียงกันอยู่ข้างใน ฝักแก่จัดมีสีเหลือง สีดำ สามารถกดจุดตามบริเวณ ร่างกาย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ การเคลื่อนไหว หมายถึง การเคลื่อนไหวในการออกกำลังกาย โดยมีวัตถุกดจุดตามบริเวณ ที่ต้องการได้ด้วยตนเอง
3 บทที่ 2 เอกสารที่สารที่เกี่ยวข้อง ถั่วเขียว (Mungbean) จัดเป็นพืชไร่ที่นำส่วนของเมล็ดมาใช้ประโยชน์ในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น การนำมาประกอบอาหารหรือของหวาน การแปรรูปเป็นวุ้นเส้น การเพาะเป็นถั่วงอก การนำไปผสมอาหาร สัตว์ เป็นต้น ซึ่งปัจจุบันมีการปลูกมากในพื้นที่ต่าง ๆ ทั้งส่งเข้าโรงงานแปรรูป ส่งออกต่างประเทศ และนำมา จำหน่ายบริโภค ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ราก ถั่วเขียวมีรากเป็นระบบรากแก้ว (Tap Root System) เหมือนกับถั่วเหลือง และมีรากแขนง (lateral root) เจริญแตกออกมาจากรากแก้ว รากของถั่วเขียวมักยั่งลึก และรากแขนงเยอะ ทำให้ถั่วเขียว เติบโตได้เร็วดินที่มีความชื้น บริเวณรากมักจะพบปมของเชื้อแบคทีเรียไรโซเบียม (Rizobium spp.) ทำหน้าที่ ช่วยตรึงไนโตรเจน ประโยชน์ของถั่วเขียว 1. นำมาประกอบอาหาร โดยเฉพาะอาหารประเภทของหวานได้หลายชนิด เช่น ถั่วเขียวต้ม 2. นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร อาทิ ทำวุ้นเส้น ทำแป้ง เป็นต้น 3. นำมาสกัดเป็นน้ำมันถั่วเขียวสำหรับประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น ใช้ประกอบอาหาร ส่วนผสม เครื่องสำอาง ใช้ในภาคอุตสาหกรรม เป็นต้น ชนิดของถั่วเขียวในประเทศไทย ชนิดของถั่วเขียวในประเทศไทย แบ่งตามลักษณะเปลือกเป็น 4 ชนิด คือ 1. ถั่วเขียวเมล็ดมัน เป็นถั่วเขียวที่มีลักษณะเมล็ดสีเขียวมีมันวาว ฝักเมื่อแก่จะลักษณะสี 2 สี ตามสายพันธุ์ คือ พันธุ์อู่ทอง ฝักมีสีดำ และพันธุ์พื้นเมืองฝักขาว ฝักมีสีขาวนวล 2. ถั่วเขียวธรรมดา หรือถั่วเขียวเมล็ดด้าน เป็นถั่วเขียวที่มีสีเขียว มีลักษณะเมล็ดด้าน 3. ถั่วเขียวสีทอง มีลักษณะคล้ายกับถั่วเขียวผิวมัน และถั่วเขียวธรรมดา แต่เมล็ดมีสีเขียวอม เหลือง มีทั้งลักษณะเมล็ดด้าน และเมล็ดมัน 4. ถั่วเขียวผิวดำ เป็นถั่วเขียวที่มีลักษณะเมล็ดคล้ายกับถั่วเขียวธรรมดา แต่ต่างจากถั่วเขียว ธรรมดาคือ ลำต้นมีทรงพุ่มใหญ่ และแตกกิ่งก้านมากกว่า บางพันธุ์อาจมีลักษณะยอดเลื้อยพันกัน ใบหนา ลำต้นมีขนปกคลุม ลักษณะก้านใบ และฝักหนากว่า ดอกออกสีเขียวอมเหลือง ฝักป้อมสั้นกว่า เมล็ดมีสีดำ มีขนาดปานกลาง อายุเก็บเกี่ยวในช่วง 80-90 วัน การนำเมล็ดถั่วเขียวมานวดกด การนวดถั่วเขียวเป็นการแยกเมล็ดออกจากฝักถั่วเขียว ซึ่งวิถีชาวบ้านมักใช้วิธีการเก็บฝักเมล็ดถั่ว เขียวที่ตากแห้งแล้งใส่ถุงกระสอบ และทุบด้วยไม้เบาๆ เพื่อให้ฝักกระเทาะ และแยกเมล็ดออกตกลงสู่ด้านล่าง กระสอบ จากนั้นนำมาฝัดแยกเศษฝักด้วยกระด้งหรือเครื่องสีฝัด ส่วนฝักที่ไม่แตกเมล็ดออกอาจนำมาบรรจุ กระสอบทุบอีกครั้ง หรือใช้มือขยี้เพื่อให้ฝักแตกออกอีกที
4 การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพคืออะไร linesbar.gif (1687 bytes) คือ การออกกำลังกายเพื่อเพิ่ม หรือคงไว้ซึ่งความทนทานของระบบไหลเวียนโลหิตและปอด โดยมีขบวนการใช้ออกซิเจน ในขบวนการเผาผลาญ เพื่อให้เกิดพลังงานสำหรับการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่อง จึงมีชื่อเรียกการออกกำลังกายชนิดนี้ว่า AEROBIC EXERCISE ประโยชน์ต่อสุขภาพ 1. ระบบไหลเวียนโลหิต 1.1 ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรงมากขึ้น สามารถสูบฉีดโลหิตได้ปริมาณมากขึ้น 1.2 เพิ่มหลอดโลหิตฝอยมาเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจมากขึ้น 1.3 ลดอัตราการเต้นของหัวใจ ทั้งในขณะพัก และออกกำลังกาย ทำให้ไม่เหนื่อยง่าย 1.4 ลดแรงต้านทานส่วนปลายของหลอดโลหิตฝอยทำให้ความดันโลหิตลดลงทั้งขณะพัก และ ออกกำลังกายลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง 2. ระบบหายใจ 2.1 ความจุปอดเพิ่มขึ้น ทำให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนมากขึ้น 2.2 เพิ่มปริมาณโลหิตไปสู่ปอด ทำให้การไหลเวียนของปอดดีขึ้น 2.3 เพิ่มประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนก๊าซที่ปอด ทำให้ประสิทธิภาพการหายใจดีขึ้น 3. ระบบชีวเคมีในเลือด 3.1 ลดปริมาณคอเลสเตอรอล (Cholesterol) และไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) จึงลด อัตราเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน และโรคหลอดเลือดสมองอุดตัน 3.2 เพิ่ม HDL Cholesterol ซึ่งช่วยลดการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน 3.3 ลดน้ำตาลส่วนเกินในเลือด เป็นการช่วยป้องกันโรคเบาหวาน 4. ระบบประสาทและจิตใจ 4.1 ลดความวิตกกังวลและคลายความเครียด 4.2 มีความสุขและรู้สึกสบายใจจากสาร Endorphin ที่หลั่งออกมาจากสมองขณะ ออกกำลังกาย ขั้นตอนและหลักในการปฏิบัติ ถ้ามีอายุมากกว่า 35 ปี ควรตรวจสุขภาพ ว่ามีโรคหัวใจหรือไม่ก่อนการออกกำลังกายชนิดนี้ ควรรู้วิธีเหยียดและยืดกล้ามเนื้อ รวมทั้งอุ่นเครื่อง (Warm up) และเบาเครื่อง (Cool down) หลักในการ ปฏิบัติ เป็นการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่อย่างน้อย 1 ใน 6 ส่วนของร่างกาย ออกกำลังอย่างสม่ำเสมอ คำศัพท์ Frequency (F) หมายถึง ความถี่ในการออกกำลังกายใน 1 สัปดาห์ อย่างน้อย 3 วัน อย่างมาก 6 วัน Intensity (I) หมายถึง ความหนักในการออกกำลังกาย ใช้อัตราการเต้นของชีพจรเป็นเกณฑ์ ให้ได้ประมาณระหว่างร้อยละ 70 - 90 ของอัตราเต้นสูงสุดของหัวใจ ซึ่งสามารถคำนวณได้จากการนำอายุ ไปลบออกจากเลข 220 ตัวอย่างเช่น ชายอายุ 20 ปี จะใช้ความหนักในการออกกำลังกายชนิดนี้เท่าใด คำตอบคือ (220-20)x 70 ถึง 90 หาร 100 เท่ากับ 140 ถึง 180 ครั้งต่อนาที
5 Time (T) หมายถึง ช่วงเวลาในการออกกำลังกายในแต่ละวัน อย่างน้อย 10-15 นาที ใน 6 วัน อย่างมาก 30 - 45 นาทีใน 3 วัน รูปแบบการออกกำลังกาย มีหลากหลายชนิดเช่น วิ่งเหยาะ, เดินเร็ว, ขี่จักรยาน, ว่ายน้ำ, เต้นแอโรบิค, ฟุตบอล, บาส เก็ตบอล, เทนนิส, แบดมินตัน, ตระกร้อข้ามตาข่าย, วอลเลย์บอล เป็นต้น ข้อควรระวัง bullet2.gif (105 bytes) ควรงดการออกกำลังกาย ในขณะเจ็บป่วย มีไข้ พักผ่อนไม่พอ bullet2.gif (105 bytes) ควรออกกำลังกายก่อนอาหารหรือหลังอาหารหนักผ่านไป 3-4 ชั่วโมง และดื่มน้ำอย่างเพียงพอ bullet2.gif (105 bytes) ควรหลีกเลี่ยงสภาพอากาศที่ร้อนจัด หนาวจัด ฝนฟ้าคะนอง มลภาวะ มาก สวมเสื้อผ้าที่เหมาะสม bullet2.gif (105 bytes) ควรพักหากมีอาการแน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน และไปพบแพทย์ การออกกำลังกายในผู้สูงอายุควรเป็นการออกกำลังกายที่ใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ๆ เช่นการวิ่ง เหยาะๆ ในกรณีที่ไม่มีอาการข้อเข่าเสื่อม การเดิน การเต้นแอโรบิก การรำมวยจีน การรำไม้พลอง เป็นต้น ภาวะที่ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย 1. อาการเจ็บแน่นหน้าอก ที่ยังควบคุมไม่ได้ 2. มีความดัน โลหิตสูงขณะออกกำลังกาย ผู้สูงอายุ ออกกำลังกายอย่างไรจึงเหมาะสม วัยสูงอายุ เป็นวัยที่ระบบต่าง ๆ ในร่างกายมีการเสื่อมสภาพ เนื่องจากร่างกายมีความ เปลี่ยนแปลงไปมาก ทั้งยังพบว่าบางรายมีปัญหาทางด้านอารมณ์และจิตใจร่วมด้วย ก่อให้เกิดโรคต่าง ๆ ตามมา สามารถป้องกันได้ด้วยการออกกำลังกาย ซึ่งต้องกระทำอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ หรือปัญหาอื่นที่เกี่ยวกับสุขภาพ ก่อนออกกำลังกายอาจต้องปรึกษาแพทย์เจ้าของไข้ก่อน ในกรณีที่ผู้สูงอายุ มีโรคประจำตัว การออกกำลังกายในผู้สูงอายุ แบ่งออกเป็น 4 รูปแบบ ได้แก่ - เพิ่มการไหลเวียนโลหิต เพิ่มการทำงานของหัวใจและหลอดเลือด (แอโรบิค) - เพิ่มการทำงานของกล้ามเนื้อ ข้อต่อส่วนต่าง ๆ เป็นการออกกำลังกายฝืนแรงต้าน - เหยียดยืดข้อต่อส่วนต่าง ๆ ป้องกันอาการข้อยืดติด - ฝึกการทรงตัว การออกกำลังกายของผู้สูงอายุ ช่วยชะลอความเสื่อมของระบบต่าง ๆ ทั้งยังช่วยเพิ่มความ แข็งแรงทนทานให้กับกล้ามเนื้อ ควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ให้มีความสมดุล ในบางครั้งยังช่วยให้ ผู้สูงอายุได้เข้าสังคม กรณีออกกำลังกายนอกบ้าน จึงเป็นผลดีต่อสภาพจิตใจโดยตรง ประโยชน์ของการออก กำลังกายมีอยู่หลากหลาย สรุปได้ดังนี้ ประโยชน์ของการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ ช่วยชะลอความชรา ช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้ดี กล้ามเนื้อแข็งแรงและทนการทำงานได้นานขึ้น กล้ามเนื้อและข้อต่อยืดหยุ่นดีขึ้น การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ มีการประสานกันดีขึ้น ช่วยเรื่องการทรงตัว เพิ่มภูมิต้านทาน
6 ช่วยให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น ช่วยลดน้ำหนักตัว ช่วยลดความเครียด ทำให้นอนหลับพักผ่อนดี สำหรับการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ มีข้อควรระวังมากกว่าวัยอื่น เนื่องจากเป็นวัยที่กล้ามเนื้อ อ่อนแอกว่าวัยอื่น การทรงตัวอาจทำได้ไม่ดีเท่ากับวัยอื่น และที่สำคัญผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีโรคประจำตัว ซึ่ง เกี่ยวข้องกับการออกกำลังกายโดยตรง การออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ก่อนการออกกำลังกายผู้สูงอายุควรสำรวจสภาพร่างกายของตนเองให้ดีก่อน หากมีโรคประจำตัว ควรพบแพทย์เจ้าของไข้เพื่อปรึกษาเกี่ยวกับการออกกำลังกายที่เหมาะสม เพราะบางโรคอาจกำเริบได้เมื่อออก กำลังกาย เช่น โรคความดันโลหิต ที่อาจเพิ่มสูงขึ้นเมื่อออกกำลังกาย จึงต้องควบคุมความดันให้อยู่ในระดับ ปกติก่อน จึงจะเหมาะสมต่อการออกกำลังกาย นอกจากนี้ผู้สูงอายุควรออกกำลังกายด้วยท่าง่าย ๆ เพื่อป้องกัน อันตราย การออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ สรุปได้ดังนี้ ควรตรวจสุขภาพก่อนการออกกำลังกาย หลีกเลี่ยงท่าออกกำลังกายที่มีการเกร็งหรือเบ่งมากเกินไป ในบางรายอาจทำให้ความดันสูงขึ้นได้ โดยเฉพาะท่าที่ทำให้ต้องกลั้นหายใจ หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่มีการปะทะ การแข่งขัน เพราะอาจเกิดอันตราย สาธิตท่าออกกำลังกายที่เหมาะกับผู้สูงอายุ โดยสามารถบริหารได้ด้วยตัวเอง 1. ท่าบริหารข้อนิ้วมือ ยกมือขึ้นระดับหน้าอก กำนิ้วมือแล้วแบออก โดยพยายามแบออกให้เต็มที่ เพื่อบริหารข้อนิ้วมือ กำแล้วแบสลับกันไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะรู้สึกเมื่อย หมายเหตุ สามารถทำที่บ้านได้ หรือทำขณะนั่งดูโทรทัศน์ก็ได้ หากยกแขนขึ้นให้มืออยู่บริเวณ เท่ากับไหล่ จะช่วยบริหารแขนและหัวไหล่ไปด้วย เพราะมีการเกร็งแขนและหัวไหล่ 2. ท่าป้องกันหัวไหล่ติด ยกแขนข้างใดข้างหนึ่งขึ้น ให้แขนแนบติดใบหู (หากไม่สามารถยกให้ติดใบหูได้ เป็นสัญญาณว่า ไหล่เริ่มติด ให้ใช้มืออีกข้างช่วยดัน) เหยียดให้เต็มที่ เมื่อรู้สึกเมื่อยให้คลายออกแล้วเหยียดอีกครั้ง ทำไปเรื่อย ๆ ทำเหมือนเดิมกับแขนอีกข้าง 3. ท่าบริหารข้อมือ ยกแขนขึ้นมา กำมือแล้วหมุน หมุนไปข้างหน้าและหมุนกลับ ประโยชน์ ต่อสุขภาพ ในการ นวดกดจุด
7 1) บรรเทา อาการปวด การนวด และ การกดจุด อาจช่วยลด ความตึง ของกล้ามเนื้อ เพิ่มการไหลเวียนเลือด และ กระตุ้น การหลั่งสาร เอ็นดอร์ฟิน ( Endorphin ) ภายในร่างกาย ที่สามารถ ระงับ อาการปวดได้ การนวดกด จุด จึงอาจช่วย บรรเทา อาการปวด ตามร่างกาย อาการปวด หลังผ่าตัด อาการปวด จากโรคข้ออักเสบ และ อาการปวดศีรษะได้ 2) ลดอาการ คลื่นไส้ จากภาวะ สุขภาพ งานวิจัย ในบางส่วน พบว่า การกดจุด อาจช่วย ลดอาการ คลื่นไส้ อาเจียน ที่เกิดจาก การ ตั้งครรภ์ และ ผลข้างเคียง จากการ รักษา โรคมะเร็ง อย่างการผ่าตัด การฉีดยาสลบ และ การทำ เคมีบำบัดได้ โดยผู้เชี่ยวชาญ ให้ความเห็นว่า การกดจุด บริเวณร่อง ที่อยู่ระหว่าง เส้นเอ็น บริเวณ ข้อมือ ที่ติด กับ ฝ่ามือ ส่วนล่าง อาจช่วยระงับ และ บรรเทาอาการ ถึงแม้ว่า การนวดกดจุด เพื่อการผ่อนคลาย ส่วนใหญ่ สามารถ ทำได้ อย่างปลอดภัย แต่อาจ ยกเว้น ในคนบางกลุ่ม ที่เสี่ยงต่อ ผลข้างเคียง ดังนี้ 1) คุณแม่ ที่กำลังตั้งครรภ์ หรือ ให้นมบุตร การกดจุด ที่ช่วยบรรเทา อาการคลื่นไส้ อาเจียน ใน คนตั้งครรภ์ แต่คนตั้งครรภ์เอง ก็เป็นกลุ่ม ที่อาจเสี่ยง ต่อผลข้างเคียง เช่นเดียวกัน ดังนั้น ผู้ที่อยู่ ในกลุ่มนี้ หรือ ที่มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ ก่อนเข้ารับ การรักษา ด้วยการ นวดกดจุด เพื่อป้องกัน อันตราย ที่ อาจเกิดขึ้น 2) ผู้ที่มี โรคเรื้อรัง หรือ โรคร้ายแรง เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน และโรคมะเร็ง โดยเฉพาะ โรคมะเร็งกระดูก เซลล์มะเร็ง ที่ลุกลาม มายังกระดูก เป็นต้น 3) ผู้ที่มีอาการ เส้นเลือดขอด 4) ผู้ที่เป็นโรค เกี่ยวกับ การอักเสบ หรือ บาดเจ็บ ของกระดูก และ เส้นประสาท เช่น โรคข้อ อักเสบ ชนิดต่าง ๆ โรคกระดูก และ การบาดเจ็บ บริเวณ กระดูกสันหลัง นวดกดจุด ถึงจะมีประโยชน์ และ ช่วยได้หลายอย่าง แต่ก็ควรปรึกษาแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญ ไม่ ควรทำเองจะดีกว่า เพื่อป้องกันความปลอดภัยของตัวเองด้วย
8 บทที่ 3 อุปกรณ์และวิธีการดําเนินงาน สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ ในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุ ช่วยชะลอความเสื่อมของระบบต่าง ๆ ทั้งยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงทนทานให้กับกล้ามเนื้อ ควบคุมการทำงาน ของระบบต่าง ๆ ให้มีความสมดุล ในบางครั้งยังช่วยให้ผู้สูงอายุได้เข้าสังคม กรณีออกกำลังกายนอกบ้าน จึงเป็นผลดีต่อสภาพจิตใจโดยตรง ประโยชน์ของการออกกำลังกายมีอยู่หลากหลายสร้างสรรค์ต้นทุนต่ำแต่ ผลลัพธ์ชิ้นนี้ วัสดุ - อุปกรณ์ 1. ผ้ายืด/ปลอกแขน สีสันลวดลายตามความชอบ จำนวน 6 ชิ้น 2. ถั่วเขียว จำนวน 2 กิโลกรัม 3. เข็ม จำนวน 1 อัน 4. ด้าย จำนวน 1 ม้วน 5. กรรไกร จำนวน 1 อัน ขั้นตอนวิธีการดำเนินงาน 1. ร่างแบบสิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ
9 2. เริ่มจากการนำผ้ายืด/ปลอกแขน สีสันลวดลายตามความชอบ มาตัดและเย็บเป็นรูป ทรงกระบอกได้ ขนาดกว้าง 8 x 35 เซ็นติเมตร หรือออกแบบรูปทรงตามความต้องการ 3. นำเมล็ดถั่วเขียวใส่ลงผ้ารูปทรงกระบอกที่เตรียมไว้ ประมาณ 0.5 กรัม แล้วเย็บปิดกั้นคล้าย ลูกระนาดแล้วเย็บปิดเหมือนเดิมให้ได้จำนวน 9 ลูก 4. นำชิ้นงานแต่ละชิ้นที่ออกแบบในแต่ละด้านมาเย็บประกอบกันเป็นสิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ ปรับรูปทรงให้สมบูรณ์และเหมาะสม
10 5. สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ ตามแบบที่วางไว้เสร็จสมบูรณ์ 6. ตัวอย่างการสิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ
11 บทที่ 4 ผลการศึกษาค้นคว้า สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ ในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุ ช่วยชะลอความเสื่อมของระบบต่าง ๆ ทั้งยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงทนทานให้กับกล้ามเนื้อ ควบคุมการทำงาน ของระบบต่าง ๆ ให้มีความสมดุล ในบางครั้งยังช่วยให้ผู้สูงอายุได้เข้าสังคม กรณีออกกำลังกายนอกบ้าน จึงเป็นผลดีต่อสภาพจิตใจโดยตรง ประโยชน์ของการออกกำลังกายมีอยู่หลากหลายสร้างสรรค์ต้นทุนต่ำ แต่ผลลัพธ์เลอค่าชิ้นนี้ 1. วิเคราะห์หลักสูตรเพื่อกำหนดหัวข้อโครงงาน 2.วิเคราะห์ความเหมาะสม ของสิ่งประดิษฐ์3. เขียนรายละเอียดของสิ่งประดิษฐ์ 4. เสนอรายละเอียดออกแบบเพื่อขอความเห็นชอบ จากสมาชิกในชมรมและครู กศน. 5. เสนอรายละเอียดสิ่งประดิษฐ์เพื่อขออนุมัติจากศูนย์การศูนย์นอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยเขตลาดพร้าว 6. ดำเนินตามแผน 7. ประเมินผล 8. สรุปและรายงานผล สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ การจัดทำสิ่งประดิษฐ์นี้ทำให้ผู้ศึกษา มีความรู้เรื่องการนวด และ การกดจุด อาจช่วยลด ความตึง ของกล้ามเนื้อมัดเล็ก เพิ่มการไหลเวียนเลือด และ กระตุ้น การหลั่งสาร เอ็นดอร์ฟิน ( Endorphin ) ภายในร่างกาย ที่สามารถ ระงับ อาการปวดได้ การนวดกดจุด จึงอาจช่วย บรรเทา อาการปวด ตามร่างกาย อาการปวด หลังผ่าตัด อาการปวด จากโรคข้อ อักเสบ ป้องกันการเป็นอัลไซเมอร์และ อาการปวดศีรษะได้การนำวัสดุเหลือใช้มาประยุกต์ใช้ ความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ การเพิ่มมูลค่าของงาน
12 บทที่ 5 สรุปผล สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ เป็นการจัดทำสิ่งประดิษฐ์ที่ทำให้ผู้ศึกษา การออกกำลังกายของผู้สูงอายุ ช่วยชะลอความเสื่อมของระบบต่าง ๆ เรื่อง การนวด และ การกดจุด อาจช่วยลด ความตึง ของกล้ามเนื้อ เพิ่มการไหลเวียนเลือด บำบัดอาการออฟฟิศซินโดม และ กระตุ้น การหลั่งสาร เอ็นดอร์ฟิน ( Endorphin )ภายในร่างกายทั้งยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงทนทานให้กับกล้ามเนื้อ ควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ให้มีความสมดุล วัสดุที่ใช้ไม่แพงหาง่ายในครัวเรือนเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 5.1 สรุปผลการศึกษา ผลจากการศึกษาพบว่า สิ่งประดิษฐ์เสื้อกั๊ก Massage จากถั่วเขียว เพื่อสุขภาพ เป็นการจัดทำ สิ่งประดิษฐ์ที่ทำให้ผู้ศึกษามีความรู้เรื่อง การนวด และ การกดจุด อาจช่วยลด ความตึง ของกล้ามเนื้อ เพิ่มการไหลเวียนเลือด และ กระตุ้น การหลั่งสาร เอ็นดอร์ฟิน ( Endorphin ) ภายในร่างกาย ที่สามารถ ระงับ อาการปวดได้ การนวดกดจุด และเป็นการใช้วัสดุที่ย่อยสลายได้ง่ายปลอดภัยต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม 5.2 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการศึกษา ผลที่คาดว่าจะได้รับจากการศึกษาทำนวัตกรรมครั้งนี้ คือ ทำให้ผู้ศึกษามีความรู้เรื่องการนวด และ การกดจุด อาจช่วยลด ความตึง ของกล้ามเนื้อ เพิ่มการไหลเวียนเลือด และ กระตุ้น การหลั่งสาร เอ็นดอร์ฟิน ( Endorphin ) ภายในร่างกาย ที่สามารถ ระงับ อาการปวดได้ การนวดกดจุด จึงอาจช่วย บรรเทา อาการปวด ตามร่างกาย อาการปวด หลังผ่าตัด อาการปวด จากโรคข้ออักเสบ อาการปวดศีรษะ และผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงกล้ามเนื้อมือมีแรงเพิ่มมากขึ้น ศึกษารูปทรงแบบต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์ คือ รูปทรง สีเหลียม รูปทรงวงรี และรูปทรงสามเหลี่ยม 5.3 การพัฒนาต่อยอด 1. เพื่อเป็นแนวทางในการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า มีประสิทธิภาพ ไม่ฟุ่มเฟือย 2. ปลอดมลพิษเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 3. ออกแบบผลิตภัณฑ์ได้ตรงความต้องการกับกลุ่มเป้าหมาย 5.4 ข้อเสนอแนะในการนําไปพัฒนา ควรมีการศึกษาทดลองหารูปแบบที่ดีที่สุด และควรคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ที่สามารถออกแบบขึ้น รูปผลิตภัณฑ์ที่หลายหลายสวยงาม และมีประสิทธิภาพ 5.5 ข้อจำกัด 1. ถั่วเขียวหากใช้เป็นเวลานานอาจเกิดความชื้นและเป็นเชื้อราได้
13 บรรณานุกรม ถั่วเขียว. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2566. จาก https://www.thai-thaifood.com/th. นวดกดจุด กระตุ้นการไหลเวียนเลือด. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2566. จาก https://mwwellness.com/health/9084. ถั่วเขียว (Mungbean) ประโยชน์ และการปลูกถั่วเขียว. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2566. จาก https://puechkaset.com. งานสื่อสารองค์กร คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. ผู้สูงอายุ ออกกำลังกายอย่างไรจึงเหมาะสม. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2566. จาก https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article. การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพคืออะไร. สืบค้นเมื่อ 28 เมษายน 2566. จากhttp://www.thairunning.com WhatIsJog4Health.htm.