งานเลี้ยงของหมาป่า

1

บทนำ

สาระการเรยี นร/ู้ มาตรฐานตวั ชวี้ ัดทเ่ี กีย่ วข้อง

สาระที่ 2 วิทยาศาสตร์กายภาพ
มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์

ระหว่างสมบัติของสสารกับโครงสร้าง และแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคหลัก และ
ธรรมชาตขิ องการเปลย่ี นแปลงสถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และ
การเกิดปฏิกริ ิยาเคมี

ตัวชว้ี ดั
ป.2/1 เปรียบเทยี บสมบัตกิ ารดดู ซบั น้ำของวัสดุ โดยใชห้ ลักฐานเชิงประจกั ษ์ และ
ระบุการนำสมบตั ิการดูดซบั น้ำของวัสดุไปประยกุ ตใ์ ช้ในการทำวตั ถุในชวี ติ ประจำวัน

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. สามารถอธบิ ายเปรียบเทยี บสมบตั ิการดูดซบั น้ำของวัสดุได้ (K)
2. สามารถสื่อสารสิง่ ท่ีเรยี นรู้ เรื่อง การดดู ซับนำ้ ของวัสดุ จากทักษะการอา่ น

การคดิ วิเคราะห์ และการเขียน (P)
3. สามารถใช้วธิ วี ิทยาศาสตร์แกป้ ัญหาเพ่อื ให้ไดค้ วามร้ใู หม่ และสามารถนำไป

ประยกุ ตใ์ ช้ในชวี ติ ประจำวันได้ (P)
4. สง่ เสรมิ การทำงานเปน็ ทมี (A)

2

แนวคดิ สำคญั

วสั ดุแต่ละชนิดมีสมบตั ิการดดู ซับน้ำแตกต่างกัน จงึ นำไปทำวัตถเุ พอ่ื ใชป้ ระโยชนไ์ ด้
แตกตา่ งกัน เช่น ใช้ผา้ ที่ดดู ซับนำ้ ไดม้ ากทำผา้ เชด็ ตัว ใช้พลาสตกิ ซง่ึ ไม่ดูดซบั นำ้ ทำร่ม

คำแนะนำสำหรับครู

1. กิจกรรมประกอบการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง วัสดุรอบตวั รว่ มกบั
นทิ านวทิ ยาศาสตร์ เลม่ ที่ 1 งานเลีย้ งของหมาปา่ ต้องเรยี นรู้คกู่ ับ นทิ านวทิ ยาศาสตร์
เร่ือง วัสดรุ อบตวั เลม่ ท่ี 1 งานเลี้ยงของหมาป่า และดำเนนิ การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้
ตามแผนการจัดการเรียนรู้ เร่ือง การดูดซับนำ้ ของวสั ดุ วิชาวิทยาศาสตร์
ระดับช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 2

2. เพื่อใหก้ ารจดั กิจกรรมเปน็ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ครูควรศึกษา
คมู่ ือการใชส้ ่อื ประสม เร่ือง วัสดรุ อบตัว สำหรบั นกั เรยี นชั้นประถมศึกษาปที ี่ 2 ให้เข้าใจ
และดำเนนิ การจดั กิจกรรมตามคู่มือ

3. เปน็ ชดุ กิจกรรมทสี่ อดคลอ้ งกบั วิสัยทัศน์ และจุดหมายของหลกั สตู รแกนกลาง
พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. 2560)

4. ครูต้องระบจุ ดุ ประสงค์การเรียนรู้ ใหผ้ เู้ รียนทราบก่อนลงมือทำกจิ กรรม
ทกุ กิจกรรม

5. เปน็ กจิ กรรมทเ่ี นน้ ฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การลงมือปฏบิ ตั ิ
กิจกรรมทุกขน้ั ตอนครูควรแนะนำการใช้อุปกรณอ์ ย่างถกู ตอ้ ง และปลอดภัย

6. วดั และประเมินผลตามเกณฑ์ที่กำหนดใหใ้ นแต่ละจดุ ประสงค์การเรียนรู้
นักเรียนที่ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ ต้องได้ผลการประเมนิ ระดับคุณภาพ 3 ขน้ึ ไป

3

ข้ันตอนการจดั กจิ กรรม

1. ครูแบง่ กลมุ่ นักเรยี นตามความเหมาะสม โดยคละความสามารถดังน้ี
นกั เรียนเรยี นเกง่ นักเรียนเรียนปานกลาง และนกั เรยี นเรียนออ่ น กลมุ่ ละ 3 - 4 คน

2. นักเรียนแต่ละกลมุ่ อา่ นนิทานวิทยาศาสตร์ เรื่อง วัสดรุ อบตัว เล่มท่ี 1
งานเลี้ยงของหมาป่า โดยนักเรียนท่ีเรียนเก่งในกลุ่มช่วยนักเรียนที่เรียนอ่อน สำหรับ
นักเรียนที่เรียนปานกลางต้องพยายามฝึกอ่าน สะกดคำ หากมีข้อสงสัยให้ขอความ
ช่วยเหลอื จากเพ่อื นทเ่ี รยี นเกง่ ในกลุม่ หรอื ครู

3. นักเรียนต้องดำเนินกิจกรรมตามรูปแบบในกิจกรรมประกอบการเรียนรู้
ตามขั้นตอน และการปฏิบัติการทดลองต้องมีครูคอยให้คำแนะนำในขั้นตอนการปฏิบัติ
และการใช้เครอ่ื งมือ และอุปกรณท์ างวิทยาศาสตร์

4. การจัดเตรียมอุปกรณ์ในบางกิจกรรมนักเรียนแต่ละกลุ่มต้องเตรียมมาเอง ครู
ตอ้ งแจง้ นักเรยี นลว่ งหนา้

5. ครูประเมินผลการทำกิจกรรมของนักเรียนตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ตามแบบ
บันทกึ ของการวดั และประเมนิ ผล

4

กิจกรรมอ่านคดิ พิชติ คำถาม

จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1. สามารถอธิบายเปรยี บเทยี บสมบัติการดดู ซับน้ำของวัสดุได้ (K)
2. สามารถสือ่ สารสงิ่ ท่เี รียนรู้ เร่ือง การดูดซบั นำ้ ของวสั ดุ จากทกั ษะการอ่าน

การคิดวเิ คราะห์ และการเขียน (P)
3. ส่งเสรมิ การทำงานเป็นทมี (A)

คำชีแ้ จง
ใหน้ ักเรยี นแต่ละกลุ่มอ่านนิทานวทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง วัสดุรอบตัว

เล่มที่ 1 งานเล้ียงของหมาป่า ร่วมกันวิเคราะหเ์ นอ้ื เรือ่ งและปฏบิ ัตกิ จิ กรรมตามคำส่งั ดงั นี้

คำสั่ง ใหน้ กั เรียนตอบคำถามตอ่ ไปนี้ ( 10 คะแนน )

กจิ กรรมที่ 1

1. การดูดซบั นำ้ ของวัสดุ หมายถึงอะไร
……………………………………………………………………………………………………………………………………

2. เจ้าดดี ีเชด็ นำ้ ส้มที่หกบนโตะ๊ ด้วยสิง่ ใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกั เรยี นคดิ วา่ วัสดทุ ดี่ ูดซับน้ำได้ มีอะไรบ้าง
…………………………………………………………………………………………………………………………………

5

4. จากนิทานเรอ่ื ง งานเล้ียงของหมาปา่ มีวัสดุใดบา้ งทีด่ ูดซับน้ำไมไ่ ด้
……………………………………………………………………………………………………………………………

5. การทำกิจกรรมต่าง ๆ ในวนั ทีม่ ฝี นตก นักเรยี นจะเลอื กสวมรองเท้าทม่ี ี
สมบัตกิ ารดดู ซบั น้ำของวัสดุอยา่ งไร

…………………………………………………………………………………………………………………………

6

กิจกรรมที่ 2
คำสั่ง เพ่อื นๆ ชว่ ย ปกุ ปยุ ให้ทำเครื่องหมาย ✓ลงใน ของวสั ดุ

ที่เหมาะสมสำหรบั นำไปเชด็ น้ำทหี่ กบนโตะ๊ อาหาร และทำเครอื่ งหมาย X
ลงใน ของวสั ดทุ ่ีไมเ่ หมาะสมสำหรับนำไปเชด็ น้ำท่หี กบนโตะ๊
อาหาร (6 คะแนน)

ฟองนำ้ ช้อน

แกว้ พลาสติก เส้ือ
พซิ ซ่า ใบไม้

7
กจิ กรรมท่ี 3
คำสง่ั ให้เพ่อื นๆ ชว่ ยกนั โยงเสน้ ทม่ี ีความสมั พนั ธ์กนั ตามเนื้อเร่อื งท่ีอา่ น

นทิ านวทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง วัสดรุ อบตัว เลม่ ที่ 1 งานเลี้ยงของหมาป่า
(8 คะแนน)

ปกุ ปุย แก้วพลาสตกิ

ดีดี พซิ ซา่

โตโต้ ชอ้ น

เจ้าหมาปา่ เส้อื

8

กิจกรรมอ่านจำนำไปใช้

จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1. สามารถอธบิ ายเปรียบเทยี บสมบัตกิ ารดดู ซับนำ้ ของวัสดุได้ (K)
2. สามารถสื่อสารสง่ิ ทเ่ี รียนรู้ เรื่อง การดดู ซบั น้ำของวสั ดุ จากทกั ษะการอ่าน

การคดิ วเิ คราะห์ และการเขยี น (P)

คำช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นอ่านขอ้ ความและเขียนตอบคำถาม ( 5 คะแนน )

การดูดซับน้ำ หมายถึง ปรมิ าณทน่ี ้ำถกู ดูดซึมเข้าไปจนเตม็ ช่องว่างในเน้ือวัสดุ ซึ่งแตกต่าง
จากการซึมผ่านของน้ำ โดย การซึมผ่านของน้ำ หมายถึง ปริมาณที่น้ำไหลผ่านช่องว่างใน
เนอ้ื วัสดุ

ภาพน้ำทว่ี สั ดดุ ดู ซับไว้ ภาพน้ำที่ซมึ ผา่ นวสั ดุ

9

เราใช้สมบตั ิของการดดู ซบั นำ้ ของวสั ดุ นำไปทำวตั ถุเพื่อใชป้ ระโยชน์ใหไ้ ด้แตกต่างกนั เช่น

วสั ดทุ ี่มสี มบตั ดิ ูดซับนำ้ วสั ดทุ ่ไี มม่ ีสมบัตดิ ดู ซับน้ำ

ผ้าท่ดี ดู ซบั น้ำได้มากนำมาทำผ้าเช็ดตวั พลาสตกิ ซงึ่ ไม่ดูดซับนำ้ นำมาทำรม่

ผา้ เชด็ ตวั และร่ม มีสมบัติการดูดซับนำ้ แตกตา่ งกนั อย่างไร
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................

10

กิจกรรมคดิ ทำนำแก้ปญั หา

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. สามารถอธบิ ายเปรียบเทยี บสมบตั ิการดูดซับน้ำของวสั ดไุ ด้ (K)
2. สามารถส่ือสารสิ่งทเ่ี รียนรู้ เรื่อง การดดู ซบั น้ำของวัสดุ จากทักษะการอา่ น

การคดิ วิเคราะห์ และการเขยี น (P)
3. สามารถใช้วิธีวทิ ยาศาสตรแ์ ก้ปัญหาเพอื่ ให้ได้ความรใู้ หม่ และสามารถนำไป

ประยกุ ต์ใช้ในชีวติ ประจำวันได้ (P)
4. ส่งเสริมการทำงานเป็นทมี (A)

คำชี้แจง/สถานการณ์ วสั ดรุ อบตัวเรามสี มบตั แิ ตกต่างกัน เช่น สมบตั กิ ารดูดซบั น้ำ
นกั เรยี นจะทดสอบความสามารถในการดดู ซบั น้ำของวสั ดุ
แต่ละชนดิ ไดอ้ ย่างไร ( 28 คะแนน )

ตงั้ คำถาม : วสั ดุชนิดใด มีสมบตั ใิ นการดูดซับนำ้ ของวัสดไุ ดด้ ที ่สี ดุ
คาดคะเนคำตอบ :
………………………………………………………………………………………………………..

อปุ กรณ์ท่ตี อ้ งใช้

1. วัสดชุ นดิ ตา่ ง ๆ 5 ชนดิ ไดแ้ ก่ ผา้ ฝา้ ย กระดาษชำระ ถงุ พลาสติก ฟองน้ำ
และกระดาษหนงั สือพมิ พ์

2. น้ำเปล่า
3. สผี สมอาหาร

4. บีกเกอร์หรอื แก้วน้ำ 5 ใบ

11

วิธีปฏบิ ัติ
1. ตัดวัสดุทั้ง 5 ชนดิ ให้มีความกว้าง 5 เซนตเิ มตร ยาว 10 เซนติเมตร
2. นำสผี สมอาหารผสมกับนำ้
3. นำน้ำสที ไ่ี ดจ้ ากข้อ 3 แบง่ ใสบ่ กี เกอร์ให้มีปริมาตรเท่า ๆ กัน
4. นำวสั ดทุ งั้ 5 ชนิด จุ่มลงในน้ำสเี ปน็ เวลา 5 นาที ดังรูป

ควรระมัดระวังขณะใชก้ รรไกร

แก้วใบที่ 1 แกว้ ใบที่ 2

ผ้าฝา้ ย กระดาษชำระ
แกว้ ใบท่ี 3
แกว้ ใบที่ 4 แก้วใบท่ี 5

ฟองน้ำ กระดาษหนงั สอื พมิ พ์ ถุงพลาสตกิ

5. สังเกตปรมิ าตรของนำ้ ท่ีเหลือในแก้ว บนั ทกึ ผลการทดลอง
6. แตล่ ะกลุ่มเปรยี บเทียบความสามารถในการดดู ซบั น้ำของวัสดแุ ต่ละชนดิ ใหเ้ พื่อนฟงั

12

บนั ทึกผล ชือ่ วัสดุ ปริมาตรของนำ้
ท่ีเหลือในแก้ว
ตารางบนั ทกึ ผล (ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร)
แก้วใบท่ี

1
2
3
4
5

ตอบคำถามหลังการทำกิจกรรม

• ผลการทดลองตรงกับการคาดคะเนคาตอบก่อนการทดลองหรือไม่
1. • ...............................................................................................................................................................................................................................................

• นกั เรยี นใช้เครอ่ื งมอื ใดในการทว่ี ัดปริมาตรของน้า
2. •

...........................................................................................................................................................................................................................................................

• เหตใุ ดจงึ ตดั วัสดตุ า่ ง ๆ ใหม้ ีขนาดเทา่ กนั
3. •

...............................................................................................................................................................................................................................................

• ให้นกั เรยี นเรียงลาดบั ความสามารถในการดูดซับน้าของวัสดุทีน่ ามาทดสอบ
4. จากดดู ซับไดม้ ากที่สุดถึงนอ้ ยท่ีสุด• ...........................................................................................................................................................................................................................................

5. • นกั เรยี นได้ประโยชนอ์ ะไรจากการทดลองนี้• .............................................................................................................................................................................................................................................

13

กจิ กรรมลองคดิ ประดษิ ฐท์ ำ

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. สามารถใช้วิธีวิทยาศาสตร์แก้ปัญหาเพื่อให้ได้ความรู้ใหม่ และสามารถนำไป

ประยุกต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำวันได้ (P)
2. สง่ เสริมการทำงานเป็นทีม (A)

คำชแ้ี จง/สถานการณ์ นกั เรยี นรว่ มกันฝึกอ่านและทำความเขา้ ใจกบั สถานการณ์
หรือคำสัง่ ท่ีครูกำหนดให้ดังนี้

นกั เรยี นใช้ความรู้ และความเข้าใจเกีย่ วกบั สมบัติการดดู ซับน้ำของวสั ดุ รว่ มกัน
ออกแบบและสร้างอุปกรณ์ท่ีสามารถกน้ั น้ำไมใ่ หไ้ หลออกมา หรอื ไหลออกมาให้น้อยที่สุด
โดยการประยกุ ต์ใชว้ สั ดุต่าง ๆ ตามขั้นดังน้ี ( 24 คะแนน )

ข้นั ตอนการลงมอื ปฏบิ ัติ
1. ใหน้ ักเรียนแตล่ ะเลือกวัสดุ ได้กลมุ่ ละ 5 ชนดิ สามารถคละชนดิ ได้ โดยวัสดทุ ี่

กำหนดใหม้ ดี ังนี้ ผา้ ขาวบาง ฟองนำ้ ก้อนหิน สำลี กระดาษชำระ และ
กระดาษหนังสือพิมพ์ ซง่ึ แต่ละกลุ่มจะได้จำนวนของวสั ดุและขนาดของวสั ดุตามท่ีครู
กำหนดใหเ้ ทา่ กนั

2. ใหน้ ักเรยี นออกแบบสิ่งประดษิ ฐ์โดยนำวสั ดุทเี่ ลือกใส่ลงไปในขวดพลาสติก
ที่ตัดก้นขวด โดยวางเปน็ ช้ันๆ

3. ใหน้ กั เรยี นทดสอบการดดู ซบั น้ำโดยเทนำ้ ปรมิ าตร 250 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร
ให้ไหลผา่ นขวดพลาสตกิ จับเวลานาน 5 นาที แล้ววัดปริมาตรน้ำที่ไหลออกมาจากปาก
ขวดโดยใช้กระบอกตวง อ่านค่าปรมิ าตรของน้ำท่ีไหลออกมา

4. จดั แสดงนิทรรศการแสดงผลงานภายในห้องเรียน เพื่อเปรยี บเทยี บผลการ
ทดลองและผลงานของแตล่ ะกลุ่ม

14

แบบบันทึกกจิ กรรม

ชื่อผลงาน
............................................................................................................................

ปรมิ าตรน้ำ 250 ลูกบาศกเ์ ซนตเิ มตร

วสั ดุหมายเลข 4 วสั ดุหมายเลข 5
…………...............………..…… …………...............……………

วสั ดหุ มายเลข 2 วสั ดุหมายเลข 3
…………...............………..… …………...............……………

… วสั ดุหมายเลข 1
…………...............………..……

ปริมาตรนำ้ ทเี่ หลอื .............ลกู บาศก์เซนตเิ มตร

เรานำผลงานไปใชป้ ระโยชนอ์ ะไรได้บ้าง
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………

15

แบบบนั ทึกการประเมินผลการเรยี นรู้

ช่อื .............................................นามสกลุ ........................................ชั้น...............เลขท่ี........

แบบบนั ทกึ คะแนนของกจิ กรรมการเรยี นรู้

กจิ กรรม คะแนนเตม็ คะแนนทไ่ี ด้
กจิ กรรมอา่ นคิดพิชติ คำถาม
กจิ กรรมท่ี 1 10
กจิ กรรมที่ 2 6
กิจกรรมที่ 3 8
กิจกรรมอา่ นจำนำไปใช้ 5
กิจกรรมคดิ ทำนำแก้ปัญหา 28
กิจกรรมลองคิดประดษิ ฐท์ ำ 24
การทำงานเปน็ ทมี 24
คะแนนรวม 105

แบบบนั ทึกการประเมนิ ตามระดบั คณุ ภาพตามจุดประสงค์การเรยี นรู้

รายการประเมนิ ระดบั คณุ ภาพ ผลการประเมนิ
ความรู้ ความเข้าใจ
เรอ่ื ง สมบตั ิการดดู ซบั นำ้ ของวัสดุ
ทกั ษะการอา่ น การคดิ วิเคราะห์ และ
การเขียน

ทกั ษะทางวทิ ยาศาสตร์
การทำงานเปน็ ทมี