จุลสารบริการวิชาการท้องถิ่น ฉบับที่ 2

50 จุ ล ส า ร บ ริ ก า ร วิ ช า ก า ร ท้ อ ง ถิ่ น
ฉ บั บ ที่ 2 เ ม ษ า ย น 2 5 6 0

สรา้ งแนวคิดเชงิ บวกตามวิถพี ุทธทาส

อนุรตั น์ แพนสกลุ / กิตตกิ ร ไสยรนิ ทร์
ส�ำนักศิลปะและวฒั นธรรม

ทา่ นพทุ ธทาสภกิ ขุ เปน็ ปราชญเ์ มธี ทรพั ยากรบคุ คล
ส�ำคัญของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ได้รับการยกย่องระดับ
นานาชาติ ระดบั โลก ด้วยปณิธาน 3 ข้อ คือ
1. มุ่งสง่ เสริมให้ศาสนกิ ชนของแต่ละศาสนาเขา้ ถงึ
หวั ใจของศาสนาตน
2. มุ่งสร้างความเขา้ ใจอนั ดีระหว่างศาสนา และ
3. ดึงเพอ่ื นมนุษยใ์ หอ้ อกจากวตั ถนุ ยิ ม
ส�ำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี ตระหนักถึงวิกฤตของบ้านเมือง จึงได้น�ำ
แนวทางพุทธแบบวิถีพุทธทาสมาสร้างชีวิตเชิงบวก เป็น
ภูมิคมุ้ กนั ให้เยาวชน ประชาชน สร้างความแขง็ แกร่งทาง
จิตใจ พัฒนาจิตใจเพ่ือสันติภาพในสังคม โดยด�ำเนินงาน
สืบสานงานพระพุทธศาสนา ผ่านงานปณิธานและ
อุดมการณ์แบบอย่างของพุทธทาส กลับคืนสู่สังคม
มนษุ ยชาติ

เปา้ หมายพนื้ ทกี่ ารนำ� แนวทางพทุ ธแบบวถิ พี ทุ ธทาส โมกขเ์ กา่ ) นอกจากไดร้ ว่ มทำ� บญุ ไดฟ้ งั ธรรม สนทนาธรรม
เริ่มต้นในพ้ืนที่ต�ำบลพุมเรียง อ�ำเภอไชยา จังหวัด เกิดสติปัญญาแล้ว ยังได้รับความร่วมมือในการบูรณะ
สุราษฎร์ธานี ซ่งึ เปน็ แหล่งกำ� เนิดของทา่ นพุทธทาส โดยปี ปรบั ปรงุ เขตรว้ั สรา้ งศาลาปฏบิ ตั ธิ รรม และศาสนสถานอนั
2556 ได้ด�ำเนินการบูรณะซ่อมแซมอาคารเรียนวัด เป็นสถานท่ีเก่ียวเนื่องกับกิจวัตรของท่านพุทธทาส เป็น
โพธาราม ซง่ึ เปน็ หอ้ งเรยี นแรกของทา่ นพทุ ธทาส เปน็ แหลง่ แหล่งเรยี นรศู้ กึ ษาชวี ติ แบบวถิ พี ุทธทาสใหค้ ิดรู้และปฏบิ ัติ
เรียนรู้ชุมชนตามรอยท่านพุทธทาสภิกขุ และด�ำเนินการ อกี กจิ กรรมหนงึ่ ทเ่ี ปน็ การพฒั นาจติ ปลกุ สำ� นกึ และ
พัฒนามาอย่างต่อเน่ืองถึงปัจจุบัน เพ่ือเป็นแหล่งเรียนรู้ น�ำกลับเรือ่ งศลี ธรรม คอื การแสวงสร้างชวี ิตเชิงบวก ด้วย
เกย่ี วกบั ประวตั ิ คำ� สอน และผลงานของทา่ นพทุ ธทาส และ ค�ำสอนท่านพุทธทาสและงานประพันธ์ของแฟนพันธุ์แท้
เรยี นรเู้ กย่ี วกบั ประวตั ศิ าสตรช์ มุ ชนพมุ เรยี ง ตำ� บลพมุ เรยี ง ทา่ นพทุ ธทาส ซงึ่ จดั เปน็ ประจำ� ในวนั ลอ้ อายทุ า่ นพทุ ธทาส
อ�ำเภอไชยา จงั หวดั สุราษฎร์ธานี วันท่ี 27 พฤษภาคม ของทกุ ปี
ปี 2558 – 2559 การพัฒนาเพ่ือม่งุ สร้างศีลธรรม กิจกรรมเสวนางานประพันธ์สร้างชีวิตเชิงบวกจึง
ของชุมชนได้ขยายวงกว้างทั้งในมหาวิทยาลัยและ ชนี้ ำ� ความคดิ ผา่ นหนงั สอื "จดื๊ เพราะรกั พกั ทางน"้ี ของแฟน
ประชาชนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยใช้วิถีพุทธ การ พนั ธแ์ุ ทท้ า่ นพทุ ธทาส คณุ กติ ตศิ กั ดิ์ โถวสมบตั ิ ซง่ึ นำ� เสนอ
ตักบาตร ฟังธรรมสากัจฉา เป็นประจ�ำทุกวันอาทิตย์ มุมมองเก่ียวกับความรักผ่านธรรมะและปรัชญาเพ่ือการ
สปั ดาหท์ ี่ 2 ของเดอื น ณ วดั ตระพงั จกิ ตำ� บลพมุ เรยี ง (สวน ท�ำความเข้าใจความรักอย่างแตกฉาน พร้อมน�ำเสนอ

51

แนวทางในการรบั มอื กบั ความทกุ ขอ์ นั เนอื่ งมาจากความผดิ
หวังจากความรัก ประสบการณ์การเดินข้ามความทุกข์
เพราะเหตุด้วยรกั เปน็ อทุ าหรณแ์ ก่ผูฟ้ งั
อกี ทงั้ ไดเ้ สนอมมุ มองแหง่ อตั ตา หรอื ความรสู้ กึ เปน็
ตัวเป็นตน เป็นส่ิงท่ีเราทุกคนสัมผัสได้ มันคือความรู้สึก
ชดั เจนอยขู่ า้ งใน แตจ่ รงิ ๆ แลว้ อัตตาหรอื ความรู้สกึ เปน็
ตัวเป็นตนอยู่ตรงไหนและคืออะไรกันแน่ เป็นแรงกระตุ้น
สะท้อนความคิดผ่านหนังสืออีกเล่ม "สายธารแห่งอัตตา
มายาแห่งตัวตน" วิเคราะห์เพ่ืออธิบายปรากฏการณเ์ บอ้ื ง
ลึกท่ีเรียกว่าความเป็นตัวเป็นตน ผ่านมุมมองทางปรัชญา
จติ วทิ ยาและวิทยาศาสตร์
สำ� นกั ศลิ ปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี จึงยังคงสืบสานปณิธานธรรมไปอย่างต่อ
เนื่อง เพ่ือฟื้นคืนศีลธรรมกลับสู่สังคมสันติสุขและ
ประโยชนแ์ ก่มวลมนษุ ยอ์ ยา่ งยงั่ ยืน

52

53 จุ ล ส า ร บ ริ ก า ร วิ ช า ก า ร ท้ อ ง ถิ่ น
ฉ บั บ ท่ี 2 เ ม ษ า ย น 2 5 6 0

ชมรม TO BE NUMBER ONE
กบั ชมุ ชนภธู รอุทิศ

อนุรัตน์ แพนสกุล / ธรี ภัทร อาศริ พจน์
ชมรม TO BE NUMBER ONE

มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานีเห็นความส�ำคัญ
ของเยาวชนว่าเป็นพลังสร้างสรรค์ที่ส�ำคัญต่ออนาคตของ
บ้านเมืองในฐานะทรัพยากรส�ำคัญของชาติ จึงร่วมมือกับ
อาสาสมัครสาธารณสุขหมู่บ้านด้านการป้องกันและแก้ไข
ปัญหายาเสพติดจัดโครงการกิจกรรมที่หลากหลาย
ในชุมชน เพ่ือให้เยาวชนในชุมชนเกิดความตระหนัก
ในบทบาทต่อตนเอง ชุมชนและสังคม โดยเฉพาะ
การดำ� เนนิ งานในโครงการรณรงคป์ อ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หา
ยาเสพติด(TO BE NUMBER ONE) โครงการในพระด�ำริ
ของทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนา
พรรณวดี

การด�ำเนินงานรณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหายา
เสพติดด�ำเนินงานโดยยดึ หลกั 3 ก. คอื กรรมการ กองทุน
และกิจกรรม
ผลการด�ำเนินงานปี 2559 ได้ช่วยปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมสมาชกิ กลมุ่ เสีย่ ง 5รายและสง่ ตอ่ สกู่ ารบำ� บดั 2
ราย ภายหลังสมาชิกสามารถกลับเข้าเรียนและสามารถ
ประกอบอาชพี อยู่ในครัวครวั อยา่ งมีความสุข
ผลการพฒั นาชมรม TO BE NUMBER ONE รว่ มกบั
ชุมชน ท�ำใหช้ มรม TO BE NUMBER ONE มหาวิทยาลยั
ราชภัฏสรุ าษฎร์ธานี ไดร้ บั รางวลั ตามล�ำดบั ดังน้ี
ปี พ.ศ. 2555รางวลั ชมรม TO BE NUMBER
ONE ดีเด่น
ปี พ.ศ. 2556รางวัลรักษามาตรฐานพร้อม
เปน็ ตน้ แบบระดับเงินปที 1่ี
ปี พ.ศ. 2557รางวัลรักษามาตรฐานพร้อม
เปน็ ตน้ แบบระดบั เงนิ ปีท่2ี
ปี พ.ศ. 2558 รางวลั ตน้ แบบระดบั เงนิ
ปี พ.ศ. 2559รางวัลรักษามาตรฐานพร้อม
เป็นต้นแบบระดบั ทอง
ปี พ.ศ. 2560 รางวัลรักษามาตรฐานพร้อม
เป็นต้นแบบระดับทอง

54

การด�ำเนนิ งานร่วมกันระหวา่ งมหาวิทยาลัยกบั ชมุ ชนนับว่าไดผ้ ลดีย่งิ ลดท้งั ผ้เู สพและผู้ค้า สมความมุ่งหวัง
ของพวกเราและสนองตามพระดำ� รขิ ององคป์ ระธานชมรมทลู กระหมอ่ มหญงิ อบุ ลรตั นราชกญั ญาสริ วิ ฒั นาพรรณวดี

55

56 จุ ล ส า ร บ ริ ก า ร วิ ช า ก า ร ท้ อ ง ถิ่ น
ฉ บั บ ที่ 2 เ ม ษ า ย น 2 5 6 0

รอ้ ยถำ้� โบราณ ณ บ้านเขานิพันธ์

วันวนัทธ์ วรภู
ฝ่ายสื่อสารงองคก์ ร

เมื่อเดือนธันวาคม 2559 วิทยาลัยนานาชาติการ ชาวบา้ นเชอ่ื วา่ ถำ�้ เหลา่ นนี้ า่ จะเคยมมี นษุ ยอ์ าศยั อยู่
ท่องเท่ียว มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี น�ำโดย มากอ่ น เนอื่ งจากพบรอยเท้าโบราณทีพ่ ้นื ถำ�้ เป็นรอยเท้า
ดร.สญิ าธร ขนุ ออ่ น รองคณบดวี ทิ ยาลยั นานาชาตกิ ารทอ่ ง ทมี่ ขี นาดใหญก่ วา่ คนปกติ 2 เทา่ ลกั ษณะของคลา้ ยคนเดนิ
เท่ียว ได้ลงพนื้ ทสี่ �ำรวจถ�ำ้ โบราณหลายแห่งที่ถูกคน้ พบใน ยำ่� ไปมา
พื้นที่ ต.เขานิพันธ์ อ.เวียงสระ จ.สุราษฎร์ธานี อาทิ ทีมงานมีโอกาสได้พบกับ พระเดชรักษ์ ฐิตเมโธ
ถำ�้ โพธสิ ตั ว์ ถำ้� มลู คา้ งคาว ถำ้� เขาปลา ถำ้� เขานยุ้ ถำ้� พทุ ธภมู ิ เจ้าอาวาสส�ำนักวิปัสสนากรรมฐานวัดถ�้ำกัลยาณมิตร
นอกจากน้ียังมีถ�้ำเล็กถ้�ำน้อยอีกจ�ำนวนมากราว 140 ถ้�ำ ซึ่งท่านได้เมตตาเล่าให้ฟังว่า วัดถ้�ำกัลยาณมิตรเป็น
กินพ้ืนที่คาบเกี่ยว 2 จังหวัด ทั้งสุราษฎร์ธานีและ วิทยาลัยกรรมฐานของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ
นครศรีธรรมราช ราชวทิ ยาลยั (มจร.) สรา้ งขนึ้ เมอ่ื ปี พ.ศ. 2532 มเี นอื้ ท่ี 500
ชาวบ้านค้นพบถ้�ำเหล่าน้ีขณะเข้าไปเก็บขี้ค้างคาว ไร่กินพื้นที่ 2 จังหวัด คือต้ังแต่ ต.เขานิพันธ์ อ.เวยี งสระ
ขาย แล้วพบว่าถ้�ำจ�ำนวนมากมีหินงอกหินย้อยสวยงาม จ.สุราษฎร์ธานี ไปจนถึง ต.ดุสิต อ.ถ�้ำพรรณราย
ตระการตา มีเสาหินสลักเสลางดงามวิจิตร มีก้อนหินที่ จ.นครศรีธรรมราช ถ้�ำท้ังหมดต้ังอยู่ในอาณาบริเวณ
ธรรมชาติเสกสรรปั้นแต่งเป็นรูปทรงต่างๆ ตามแต่จะ วดั นีเ่ อง
จินตนาการ ถ�้ำบางแหง่ มีสายน้�ำไหลผ่านชุ่มเย็น

57

ถ้�ำแต่ละแห่งมีจุดเด่นและเอกลักษณ์ท่ีแตกต่าง
มปี ระวตั ศิ าสตรท์ ยี่ าวนาน คคู่ วรแกก่ ารศกึ ษาและอนรุ กั ษ์
เป็นอยา่ งย่ิง อาทิ
ถำ�้ มูลคา้ งคาว มคี า้ งคาวแมไ่ ก่อาศัยอยนู่ ับหม่ืน ๆ
ตวั มหี อ้ งโถงขนาดใหญส่ ามารถบรรจคุ นไดก้ วา่ 1,000 คน
หินงอกหินย้อยงามวิจิตร เม่ือเดินเข้าไปในถ�้ำเราสัมผัสได้
ถงึ อากาศทเี่ ย็นสบายราวกับติดต้งั เคร่อื งปรับอากาศ ดว้ ย
มกี ระแสลมเยน็ พดั ผา่ นตลอดเวลา นอกจากนยี้ งั มกี อ้ นหนิ
สีขาวกระจ่างอันเกิดจากน้�ำกลั่นหยดสะสมจนกลายเป็น
รปู ทรงลกั ษณะคลา้ ยชา้ งหมอบ มปี ระกายแวววาวยามตอ้ ง
แสงไฟ
ถ�้ำโพธิสัตว์ เป็นถ้�ำสูง 3 ช้ัน ภายในถ�้ำแบ่งแยก
เป็นห้อง ๆ ลดหลั่นกันไป บางห้องมีลานกว้างยกสูงเล็ก
น้อย พระธุดงค์ใช้เป็นสถานท่ีในการนั่งวิปัสสนา ทางวัด
จึงเรียกว่า “ลานปฏิบัติธรรม” มีเสาหินลักษณะคล้าย
สถาปตั ยกรรมในยคุ โรมนั ชาวบา้ นไดน้ ำ� พระพทุ ธรปู เขา้ ไป
ประดิษฐานไว้ภายในถ้�ำแห่งน้ีเพื่อให้ผู้มาเยือนกราบไหว้
บูชาเพ่ือความเป็นสิริมงคล นอกจากนี้ยังมีรอยเท้าที่ชาว
บ้านเช่ือกันว่าเป็นรอยพระบาทของพระพุทธเจ้าประทับ
อยบู่ นกอ้ นหนิ ดว้ ย ชน้ั บนของถำ้� แหง่ นเี้ คยเปน็ ทอี่ าศยั ของ
หมีคน 2 – 3 ตัวมาก่อน
นอกจากนี้ยังมีถ้�ำที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น
ถ�้ำพุทธภูมซิ ่งึ อย่สู งู ขึ้นไปอีก 300 เมตร จะไปถงึ ตัวถำ้� ได้
ต้องปีนเขาข้ึนไปและต้องมีอุปกรณ์ส�ำหรับปีนเขาเพ่ือ
ความปลอดภยั หรอื จะเปน็ ถำ�้ อโุ บสถซงึ่ ทางวดั ใชป้ ระกอบ
พิธีกรรมทางศาสนา เป็นต้น
การลงพ้ืนท่ีส�ำรวจถ้�ำโบราณในคร้ังน้ี วิทยาลัย
นานาชาตกิ ารทอ่ งเทย่ี วมวี ตั ถปุ ระสงค์ 2 อยา่ งดว้ ยกนั คอื
หนงึ่ – ตอ้ งการตอ่ ยอดไปสกู่ ารการพฒั นาเปน็ เสน้
ทางทอ่ งเทีย่ วชุมชน
ท้ังนี้ คนในชุมชนมีอาชีพหลักอยู่แล้ว ส่วนใหญ่
ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ท�ำสวนยาง สวนผลไม้ สวน
ปาลม์ การพฒั นาเสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วชมุ ชนเสน้ นจี้ งึ เปน็ เพยี ง
รายไดเ้ สรมิ ทจี่ ะเปน็ กลไกสำ� คญั ในการเพมิ่ รายไดใ้ หช้ มุ ชน
ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของชาวบา้ น นอกจากนยี้ งั เปน็ อบุ าย
สำ� คญั ในการทำ� ใหค้ นในชมุ ชนไดเ้ รยี นรทู้ อ้ งถน่ิ ของตนเอง
ไดส้ าวรากเหง้าข้นึ มาศกึ ษา ทำ� ความรจู้ กั กบั ทีม่ าทไ่ี ปของ
ตนเองได้ลกึ ซ้ึงขึ้น

58

สอง – ต้องการยกระดบั มาตรฐานการท่องเท่ยี ว
เชงิ นเิ วศ
ปัจจุบันถ�้ำเหล่าน้ีเริ่มเป็นท่ีรู้จักของประชาชนและ
นักท่องเท่ียว เริ่มมีผู้คนเดินทางมาเยี่ยมชมอยู่เป็นระยะ
พรอ้ มกนั นน้ั ถำ้� เหลา่ นก้ี เ็ รมิ่ ถกู มนษุ ยท์ ำ� ลายไปพรอ้ ม ๆ กนั
เช่น มีนักท่องเที่ยวมือบอนมาเขียนตรงก้อนหินสีขาวที่มี
รูปรา่ งคล้ายชา้ งหมอบวา่ “หมา” มคี นลกั ลอบเข้ามาทุบ
และหกั หนิ งอกหนิ ยอ้ ยไปขายใหธ้ รุ กจิ จดั แตง่ สวน หากขาด
การบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ ขาดมาตรการในการ
ดูแลรักษา ขาดการสร้างจิตส�ำนึกหวงแหนให้กับคนใน
ชุมชน และไม่ได้สร้างความตระหนักรู้ให้แก่นักท่องเท่ียว
และเยาวชนคนรุ่นใหม่ ทรัพยากรธรรมชาตอิ ันทรงคณุ ค่า
เหลา่ นี้ก็อาจจะถูกทำ� ลายลงไปในท่สี ุด
นีจ่ งึ เปน็ พันธกจิ ที่ทา้ ทายเป่ยี มคณุ ค่าย่งิ ของเรา

59

พมิ พ์ท่ี : บจก.อดุ มลาภการพมิ พ์ โทร. 0-7728-3821-2