การบัญทึกบัญชี

การบันทึกบัญชเี ก่ยี วกับการจาหนา่ ยหนุ้

การบันทึกบญั ชีของบริษทั จะเร่มิ ตัง้ แต่การบันทกึ
หนุ้ ทนุ ในวันจดทะเบียนหุ้นทุนให้ บันทึกความทรงจาใน
สมุดรายวันทั่วไปและบัญชีแยกประเภททั่วไป โดยมี
รายละเอยี ดของหุ้นไมว่ า่ จะเปน็ ชนิดของหนุ้ จานวนหุ้น และ
มูลคา่ หุ้น ดงั นี้

สมดุ รายวันท่วั ไป หน้า 1

พ.ศ.25x2 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดือน วนั ที่ บัญชี บาท ส.ต. บาท ส.ต.

ม.ค. 1 จดทะเบยี นทนุ -หนุ้ สามญั จานวน 10,000

หนุ้ ราคาตามมลู คา่ หนุ้ ละ 100 บาท

บัญชีแยกประเภททว่ั ไป

บญั ชที นุ จดทะเบยี น-หนุ้ สามญั

พ.ศ.25x5 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ.25x5 รายการ หน้า เครดิต
เดือน วนั ที่ บัญชี บาท ส.ต. เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท ส.ต.

(ทนุ จดทะเบียน 10,000 ห้นุ มูลคา่ หุ้นละ 100 บาท)

การบันทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั การจาหนา่ ยหุ้น

1.การจาหน่ายหนุ้ โดยชาระคา่ หนุ้ ครั้งเดียวเตม็ จานวน

1.1 จาหน่ายห้นุ ชาระเปน็ เงินสด

กรณจี าหนา่ ยหนุ้ ในราคาตามมลู คา่

เดบิต เงินสด xx

เครดิต หุ้นสามัญ (จานวนหุน้ x มลู ค่าตอ่ หุน้ ) xx
xx
หุน้ บุริมสทิ ธิ (จานวนหุ้น x มลู ค่าต่อหนุ้ )

การบันทึกบญั ชเี ก่ยี วกับการจาหน่ายหนุ้

สมดุ รายวันท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. ...... รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท ส.ต. บาท ส.ต.
30,000 -
เงินสด 25,000 -
5,000 -
หนุ้ สามญั (500 × 50)
หนุ้ บรมิ สทิ ธิ (200 × 25)
จาหน่ายหนุ้ สามญั และหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ

ในราคาตามมลู คา่

การบนั ทกึ บญั ชเี กย่ี วกบั การจาหนา่ ยหุน้

กรณีจาหนา่ ยหนุ้ ในราคาสูงกว่ามลู คา่

เดบิต เงนิ สด xx

เครดติ หุน้ สามญั (จานวนหนุ้ x มูลค่าตอ่ หุน้ ) xx
xx
หุ้นบรุ มิ สทิ ธิ (จานวนหุ้น x มูลค่าต่อห้นุ ) xx
xx
สว่ นเกินมูลค่าหุน้ สามัญ (จานวนห้นุ x สว่ นเกนิ มลู ค่าต่อหุ้น

สว่ นเกนิ มูลค่าหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ (จานวนหนุ้ x ส่วนเกนิ มลู คา่ ตอ่ หนุ้ )

สมดุ รายวันทั่วไป หน้า 1

พ.ศ. ...... รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท ส.ต. บาท ส.ต.
31,600 -
เงินสด -
25,000 -
หนุ้ สามญั (500 × 50) 5,000 -
หนุ้ บรมิ สทิ ธิ (200 × 25) 1,000 -
สว่ นเกินมลู คา่ หนุ้ สามญั (500 × 2)
สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ บรุ มิ มสทิ ธิ (500 × 3) 600
จาหน่ายหนุ้ สามญั และหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ

ในราคาตามมลู คา่

การบันทกึ บัญชเี กี่ยวกับการจาหนา่ ยหนุ้

กรณจี าหนา่ ยห้นุ ในราคาตา่ กว่ามลู คา่

เดบิต เงินสด xx

ส่วนตา่ กวา่ มูลค่าหนุ้ สามัญ(จานวนหุ้น x ส่วนต่ามลู ค่าต่อหุ้น) xx

สว่ นตา่ กว่ามูลค่าหุน้ บุรมิ สทิ ธ(ิ จานวนหุ้น x สว่ นตา่ มลู ค่าตอ่ ห้นุ ) xx

เครดติ หุ้นสามัญ xx
xx
หุ้นบรุ ิมสิทธิ

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1
เลขที่ เครดติ
พ.ศ…... รายการ บญั ชี เดบติ บาท ส.ต.
เดือนวันที่ บาท ส.ต. 27,100 -
2,500 -
เงินสด (500x45)+(200x23) 25,000 -
สว่ นต่ากว่ามูลคา่ หนุ้ สามัญ (500 x 5) 400 - 5,000 -
สว่ นตา่ กว่ามูลคา่ หนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ (200 x 2)
หนุ้ สามัญ (500 x 50)
หนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ (200 x 25)
จาหนา่ ยหนุ้ สามญั และหนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ

ในราคาตามมูลคา่

การบนั ทึกบญั ชเี กี่ยวกบั การจาหนา่ ยห้นุ

การบนั ทกึ บัญชเี กี่ยวกับการจาหนา่ ยห้นุ

สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เลขที่ เดบิต บาท ส.ต.
เดือน วันท่ี บญั ชี บาท ส.ต.
เม.ษ 1 จดทะเบียนเพ่ิมทนุ เป็นห้นุ สามญั 1,000 หนุ้

มลู คา่ หุ้นละ 200 บาท และหนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ

1,000 หนุ้ มลู คา่ ห้นุ ละ 100 บาท

4 เงินสด (800x195) 156,000 -
4,000 -
สว่ นตา่ กว่ามลู คา่ หุน้ สามญั (800x5)

หุ้นสามัญ (800x200) 160,000 -

จาหน่ายหุ้นสามญั 800 หุน้ ๆละ 195 บาท

9 เงินสด (600x103) 61,800 -
หนุ้ สามญั (600x100)
สว่ นเกนิ มูลคา่ หุ้นสามญั (600x3) 60,000 -
1,800 -
จาหน่ายห้นุ สามญั 800 หุ้นๆละ 103 บาท

14 เงินสด (200x210) 42,000 -
หุ้นสามัญ (200x200)
สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามัญ (200x10) 40,000 -
2,000 -
จาหน่ายหุ้นสามัญ 200 หนุ้ ๆละ 210 บาท

21 เงินสด (400x98) 39,200 -
สว่ นตา่ กว่ามลู คา่ ห้นุ สามญั (400x2) 800 -
หุ้นสามัญ (400x100)
จาหน่ายหุ้นสามญั 400 หนุ้ ๆละ 98 บาท 40,000 -

การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั การจาหนา่ ยหุ้น

1.2 จาหนา่ ยหุ้นเพ่ือชาระค่าบรกิ าร บรษิ ทั อาจจะออก
หุน้ เพ่ือชาระคา่ บริการต่างๆ เช่น คา่ พิมพใ์ บหุ้น
ค่าธรรมเนียมทนายความแทนเงินสด ซง่ึ ถอื เปน็
ค่าใช้จา่ ยในการจดั ตงั้ บรษิ ัท มี วธิ กี ารบันทึกบญั ชี
ดังนี้

ค่าบริการไดต้ กลงราคาไวใ้ นสัญญา
โดยแน่นอน

สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เลขที่ เดบิต บาท ส.ต.
เดือน วันท่ี บญั ชี บาท ส.ต.
22,500 - 20,000 -
คา่ ใชจ้ า่ ยในการจดั ตงั้ บริษัท 2,500 -

หุ้นสามัญ (200x 100)

สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามญั

ออกห้นุ สามญั 200 หนุ้ ชาระคา่ ธรรมเนียม

ทนายความ 22,500 บาท

การบนั ทกึ บัญชีเก่ียวกับการจาหนา่ ยหนุ้

ค่าบริการไม่ได้ตกลงไว้ในสญั ญาเปน็
จานวนแน่นอน แตท่ ราบราคายุติธรรม ของหุ้น

ในขณะนั้น

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เดบติ เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เลขท่ี บาท ส.ต. บาท ส.ต.
เดือน วันที่ บัญชี 21,600 -

คา่ ใชจ้ า่ ยในการจดั ตงั้ บรษิ ทั (200x108) 20,000 -
1,600 -
ห้นุ สามญั (200x 100)

สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั (200x8)

ออกหุ้นสามัญชาระคา่ ธรรมเนียมทนายความ

200 หุ้น ราคาหุ้นละ 100 บาท ราคาตลาด

หุน้ ละ 108 บาท

การบันทึกบญั ชีเก่ยี วกบั การจาหน่ายหุ้น

เป็นการออกหุ้น
แลกเปลี่ยนกับสินทรัพย์อื่นท่ี ไม่ใช่เงินสด หรือ
สินทรัพย์ท่ีได้มาจากผู้เริ่มก่อการหรือบุคคลอื่นท่ีมอบ
สินทรัพย์ ให้แก่บริษัท เช่น ที่ดิน อาคาร เครื่องจักร
รถยนต์ เป็นต้น เพ่ือไวใ้ ช้งานในบริษัท

ระบรุ าคาสินทรพั ยไ์ วใ้ น
ขอ้ ตกลงหรอื สัญญาแน่นอน

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ.25x2 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต
เดือน วันที่ บญั ชี
บาท ส.ต. บาท ส.ต.

เคร่ืองจกั ร 560,000 - 550,000 -
ทนุ เรือนหนุ้ (5,500x 100) 10,000 -
สว่ นเกนิ มูลคา่ หุ้นสามัญ

ออกหนุ้ สามญั 5,500 ห้นุ มลู คา่ หุ้นละ
100 บาท เพ่อื แลกกบั เคร่ืองจกั ร มูลคา่
560,000 บาท

การบนั ทกึ บัญชเี กยี่ วกับการจาหน่ายหนุ้

ใช้ราคาซื้อขายหุ้น (ราคาตลาด) ใน
วนั ที่ออกหุ้น

สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 1

พ.ศ.25x2 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดือน วันที่
บญั ชี บาท ส.ต. บาท ส.ต.

เครื่องจกั ร (5,500x103) 566,500 -
ทนุ เรอื นห้นุ (5,500x 100) 550,000 -
สว่ นเกนิ มูลคา่ หนุ้ สามัญ (5,500x 3) 16,500 -

ออกหนุ้ สามญั 5,500 หุน้ มลู คา่ หุน้ ละ
100 บาท ราคาตลาดของหุ้น หนุ้ ละ
103 บาท

การบนั ทึกบัญชีเกยี่ วกบั การจาหน่ายหุ้น

ในการดาเนนิ ธรุ กจิ
บางคร้ังบริษัทอาจต้องการ ขยายกิจการ โดยขอซ้ือกิจการ
ห้างหุ้นส่วน ซ่ึงจะชาระด้วยการออกหุ้นของบริษัทเพื่อเป็น
การ แลกเปล่ียน ในการพิจารณาออกหุ้นเพ่ือกับสินทรัพย์
ของธุรกิจนั้น จะต้องพิจารณาถึงราคายุติธรรม ของหุ้นทุน
ตลอดจนราคาของสินทรัพย์ที่รับโอนมาด้วย ในกรณีที่
ราคายุติธรรมของหุ้นทุนสูงกว่าราคา สินทรัพย์สุทธิท่ีรับ
โอน ใหร้ บั รู้เป็นคา่ ความนยิ มทค่ี ิดใหแ้ ก่ธรุ กิจ

การบนั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกับการจาหน่ายหุ้น

ห้างหนุ้ ส่วนจากัด วัยเยาว์

งบทดลองหลงั ปิดบัญชี

วันท่ี 31 มีนาคม 25x5

เงินสด 18,000

ลกู หนีแ้ ละตว๋ั เงินรบั 25,000

คา่ เผ่อื หนสี้ งสัยจะสูญ 500

สินค้า 58,000

เครอ่ื งใช้สานักงาน 105,000

คา่ เส่ือมราคาสะสม-เครอ่ื งใช้สานกั งาน 63,000

อาคาร 450,000

คา่ เสอื่ มราคาสะสม-อาคาร 90,000

ทีด่ นิ 900,000

เจ้าหน้ี 260,000

ทนุ -วัยวฒุ ิ 672,900

ทนุ -เยาวภา 469,600

1,556,000 1,556,000

การบันทึกบญั ชเี กี่ยวกบั การจาหนา่ ยหุ้น

การรับโอน จะรบั โอนด้วยหุน้ สามัญในส่วนท่ีเหลือจากการ
นาไปขายจานวน 28,000 หนุ้ ในราคาหุน้ ละ 52 บาท
กอ่ นรับโอนไดม้ ีขอ้ ตกลงและให้ปรบั ปรุงรายการตา่ ง ๆ

ดังนี้
1. ต้ังคา่ เผื่อหน้ีสงสยั จะสญู อีก 1,500 บาท
2. สนิ ค้าคงเหลือมรี าคาตลาดในขณะน้ัน 60,000 บาท
3. เครอื่ งใช้สานกั งานมีสภาพปัจจบุ นั 1ใน 4 ของราคา

ทนุ
4. อาคารมีสภาพปจั จุบนั 70% ของราคาทนุ
5. เงินสดของหา้ งหนุ้ ส่วนใหจ้ ่ายคนื แกผ่ ู้เป็นหนุ้ ส่วนตาม

ยอดคงเหลือในบญั ชที ุนของแต่ละคน
6. ถ้ามลู คา่ หนุ้ ทุนท่ีออกให้แก่ผูเ้ ปน็ หุ้นสว่ นสูงกว่า

สินทรพั ยส์ ทุ ธิท่ไี ดร้ ับโอน ให้บันทึกเป็นคา่ ความนยิ มโดย
โอนหุ้นสามัญให้

การบันทกึ บญั ชีเกยี่ วกับการจาหนา่ ยหนุ้

ณ วันโอน จะบันทกึ รายการเปดิ บัญชีรับโอนสนิ ทรพั ย์และ
หนส้ี ินที่ปรบั ปรงุ แล้ว ยกเวน้ เงนิ สด ผลตา่ งของรายการ
คือ มลู ค่าของสินทรัพยส์ ุทธทิ ร่ี ับโอน โดยใหต้ ัง้ ห้าง

หุ้นสว่ นเปน็ เจา้ หนี้

สมุดรายวันทวั่ ไป เลขท่ี หน้า 1
บญั ชี เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เดบติ บาท ส.ต.
เดือน วันที่ บาท ส.ต.

ลกู หน้ีและตว๋ั เงินรบั 25,000 -

สนิ คา้ (1) 60,000 -

เครื่องใชส้ านักงาน 105,000 -

อาคาร 450,000 -

ท่ดี ิน 900,000 -

คา่ ความนิยม (5) 79,750 -

คา่ เผ่อื หนี้สงสยั จะสญู (2) 2,000 -

คา่ เส่อื มราคาสะสม-เคร่ืองใชส้ านักงาน (3) 78,750 -

คา่ เส่อื มราคาสะสม-อาคาร (4) 135,000 -

เจา้ หนี้ 260,000 -

หา้ งหนุ้ สว่ นจากดั วัยเยาว์ (22,000×52) 1,144,000 -

รับโอนสนิ ทรัพย์และหน้ีสนิ จากหา้ งห้นุ สว่ น

จากดั วัยเยาว์ด้วยหนุ้ จานวน 22,000 หนุ้

การบันทกึ บญั ชเี ก่ยี วกบั การจาหนา่ ยห้นุ

(1) สินคา้ ใหป้ รบั ปรุงจาก 58,000 บาท เป็น 60,000 บาท

ดังนัน้ จงึ รับโอนในราคา 60,000 บาท

(2) ค่าเผือ่ หนสี้ งสัยจะสูญ ยอดกอ่ นปรับปรงุ 500 บาท ใหต้ ้งั เพ่ิม

อีก 1,500 บาท รวมเป็น 2,000 บาท

(3) ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-เครือ่ งใช้สานักงาน =1− 1
4
= 3 ื105,000 = 78,750 บาท
4
(4) ค่าเส่อื มราคาสะสม-อาคาร = 100−70 = 30 ื
100
450,000 = 135,000 บาท

(5) ค่าความนิยมคานวณจากผลตา่ งของทนุ ท่ีโอน =22,000ื52

= 1,144,000 บาท กับมูลค่าสนิ ทรัพย์สุทธิที่รับโอน

(25,000+60,000+105,000+450,000+900,000)−(2,000+
78,750+135,000+260,000) = 1,064,250 บาท ดงั น้ันคา่ ความนยิ ม

= 1,144,000 −1,064,250 = 79,750

การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การจาหนา่ ยห้นุ

บันทกึ การออกใบหุ้นใหห้ ้างหนุ้ ส่วนจากดั วยั เยาว์ จานวน
22,000 หนุ้ ตามราคาตลาด คอื หุ้นละ 52 บาท

สมดุ รายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท ส.ต.
บาท ส.ต.
เดือน วันที่ บญั ชี 1,144,000 - 1,100,000 -
44,000 -
หา้ งหุ้นสว่ นจากดั วัยเยาว์

ทนุ -หนุ้ าสมัญ (220,000×50)
สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามั (220,000×2)
ออกใบหุน้ ใหห้ า้ งหุน้ สว่ นจากดั วัยเยาว์

บนั ทกึ รายการขายห้นุ สามัญจานวน 28,000 หนุ้ ใน
ราคาหุน้ ละ 52 บาท

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1
เดบิต เครดิต
พ.ศ.25x2 รายการ เลขที่ บาท ส.ต. บาท ส.ต.
เดือน วันที่ บญั ชี 1,456,000 -

เงินสด 1,400,000 -
56,000 -
ทนุ -หุ้นสญั (28,000×50)
สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามญั (28,000×2)

จาหน่ายหนุ้ ทเี่ หลอื ในราคาห้นุ ละ 52 บาท

บรรณานกุ รม

นลนิ ี ดมหอม. (2556). การบัญชีบรษิ ทั จากดั
สบื คน้ จาก www.kroobannok.com

อมรรตั น์ กรธี าธร. (2556). การบญั ชีบริษทั จากัด
กรุงเทพฯ : แม็คเอด็ ดูเคชัน่ .