ทรัพย์สินปัญญา

ความรู้เบ้ืองตน้ ดา้ น
ทรัพยส์ ินทางปัญญา

1. ทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property)
ทรัพยส์ ินทางปัญญา หมายถึง ผลงานอนั เกิดจากการประดิษฐ์ คิดคน้ หรือ

สร้างสรรคข์ องมนุษย์ ซ่ึงเนน้ ที่ผลผลิตของสติปัญญาและความชานาญ โดยไม่
คานึงถึงชนิดของการสร้างสรรคห์ รือวิธีในการแสดงออก
เช่น สินคา้ ต่าง ๆ การบริการ กรรมวธิ ีการผลิตทางอุตสาหกรรม เป็นตน้

2. ทรัพย์สินทางปัญญามกี ป่ี ระเภท
ในทางสากล ทรัพยส์ ินทางปัญญาแบ่งเป็น 2 ประเภท

ไดแ้ ก่ ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรม (Industrial Property) และลิขสิทธ์ิ (Copyright)

ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม ทรัพย์สินทางลขิ สิทธ์ิ

3. ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม (Industrial Property) คือ

ทรัพย์สินทางอตุ สาหกรรม หมายถึง ความคิดสร้างสรรคข์ องมนุษยท์ ี่

เก่ียวกบั สินคา้ อุตสาหกรรมต่าง ๆ ท่ีไดพ้ ฒั นาหรือคิดคน้ ข้ึนใหม่ นอกจากน้ียงั
รวมถึงการออกแบบผลิตภณั ฑเ์ ครื่องหมายการคา้ ชื่อและถิ่นที่อยทู่ างการคา้
โดยรวมถึงแหล่งกาเนิดและการป้องกนั การแข่งขนั ทางการคา้ ที่ไม่เป็นธรรม

4. ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม มกี ปี่ ระเภท
ทรัพยส์ ินทางอุตสาหกรรม ไดแ้ ก่ สิทธิบตั ร (Patent) , แบบผงั ภูมิของวงจร

รวม(Layout-Designs of Integrated Circuit), เคร่ืองหมายการคา้ (Trademark) ,

ความลบั ทางการคา้ (Trade Secrets) , ชื่อทางการคา้ (Trade Name) และ ส่ิงบ่งช้ี
ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication)

5. ลขิ สิทธ์ิ (Copyright) คือ อะไร และได้รับการคุ้มครองอย่างไร
หมายถึง สิทธิแต่เพียงผเู้ ดียวของผสู้ ร้างสรรคท์ ี่จะกระทาการใด ๆ เกี่ยวกบั งานที่ผู้

สร้างสรรคไ์ ดท้ าข้ึนตามประเภทลิขสิทธ์ิท่ีกฎหมายกาหนด ไดแ้ ก่ งานวรรณกรรมนาฏกรรม
ศิลปกรรมดนตรีกรรม โสตทศั นวสั ดุ ภาพยนตร์ สิ่งบนั ทึกเสียง งานแพร่เสียง แพร่ภาพ หรือ
งานอ่ืนใดในแผนกวรรณคดี แผนกวทิ ยาศาสตร์ หรือแผนกศิลปะ ไม่วา่ งานดงั กล่าวจะ

แสดงออกโดยวธิ ีหรือรูปแบบท้งั โดยจบั ตอ้ งไดแ้ ละจบั ตอ้ งไม่ได้ นอกจากน้นั กฎหมาย
ลิขสิทธ์ิยงั ใหค้ วามคุม้ ครองถึงสิทธิของนกั แสดงดว้ ย อยา่ งไรกต็ าม การคุม้ ครองลิขสิทธ์ิ ไม่

ครอบคลุมถึงความคิดหรือข้นั ตอน กรรมวธิ ีหรือระบบ วธิ ีใชห้ รือทางาน แนวความคิด
หลกั การการคน้ พบ หรือทฤษฎีทางวทิ ยาศาสตร์ หรือคณิตศาสตร์

6. สิทธิบัตร (Patent) คือ อะไร
คือ หนงั สือสาคญั ที่รัฐออกใหเ้ พือ่ คุม้ ครองการประดิษฐ์ (Invention) หรือ การ

ออกแบบผลิตภณั ฑ์ (Industrial Design) ท่ีมีลกั ษณะตามที่กฎหมายกาหนด ไดแ้ ก่
สิทธิบตั รการประดิษฐ์ (Invention Patent) สิทธิบตั รการออกแบบผลิตภณั ฑ์ (Design
Patent) และอนุสิทธิบตั ร (Petty Patent) ซ่ึงผทู้ รงสิทธิบตั รหรืออนุสิทธิบตั ร มีสิทธิ
เดด็ ขาด หรือ สิทธิแต่เพยี งผเู้ ดียวในการแสวงหาผลประโยชน์จากการประดิษฐ์ หรือการ
ออกแบบผลิตภณั ฑท์ ่ีไดร้ ับสิทธิบตั ร หรือ อนุสิทธิบตั รน้นั ภายในระยะเวลาตามที่
กฎหมายกาหนด

7. ประเภทของสิทธิบัตร
สิทธิบตั ร มี 3 ประเภท ไดแ้ ก่
– สิทธิบตั รการประดษิ ฐ์ (Invention Patent) หมายถึง การใหค้ วามคุม้ ครอง
การคิดคน้ เกี่ยวกบั ลกั ษณะองคป์ ระกอบโครงสร้าง หรือกลไกของ
ผลิตภณั ฑร์ วมท้งั กรรมวธิ ีในการผลิต การเกบ็ รักษา หรือการปรับปรุง
คุณภาพของผลิตภณั ฑ์

7. ประเภทของสิทธิบตั ร
สิทธิบตั ร มี 3 ประเภท ไดแ้ ก่ (ต่อ)
– สิทธิบตั รการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ (Design Patent) หมายถึง การใหค้ วาม
คุม้ ครองความคิดสร้างสรรคท์ ่ีเกี่ยวกบั รูปร่างลกั ษณะภายนอกของผลิตภณั ฑ์
องคป์ ระกอบของลวดลาย หรือสีของผลิตภณั ฑ์ ซ่ึงสามารถใชเ้ ป็นแบบ
สาหรับผลิตภณั ฑอ์ ุตสาหกรรม รวมท้งั หตั ถกรรมได้ และแตกต่างไปจากเดิม

7. ประเภทของสิทธิบตั ร
สิทธิบตั ร มี 3 ประเภท ไดแ้ ก่ (ต่อ)

– อนุสิทธิบัตร (Petty Patent) คือ การใหค้ วามคุม้ ครองการประดิษฐจ์ าก
ความคิดสร้างสรรคท์ ่ีมีระดบั การพฒั นาเทคโนโลยไี ม่สูงมาก โดยอาจเป็น
การประดิษฐค์ ิดคน้ ข้ึนใหม่ หรือปรับปรุงจากการประดิษฐท์ ี่มีอยกู่ ่อนเพยี ง
เลก็ นอ้ ย

8. ทาไมจึงควรขอรับสิทธิบตั ร
ผทู้ ่ีประดิษฐค์ ิดคน้ ส่ิงใหม่ ๆ ควรขอรับสิทธิบตั ร เพือ่ ใหไ้ ดร้ ับการตอบแทน

จากสงั คม ไดแ้ ก่
– การคุม้ ครองสิทธิอนั ชอบธรรมของผปู้ ระดิษฐแ์ ละผอู้ อกแบบ
– การไดร้ ับความคุม้ ครองสิทธิบตั ร เพอื่ ป้องกนั มิใหผ้ อู้ ่ืนแสวงหาประโยชน์
จากผลงานดงั กล่าวน้นั โดยมิชอบ ซ่ึงผปู้ ระดิษฐแ์ ละผอู้ อกแบบสามารถที่จะ
นาการประดิษฐต์ ามสิทธิบตั รน้นั ไปผลิต จาหน่าย นาเขา้ มาใน
ราชอาณาจกั รหรืออนุญาตใหบ้ ุคคลอ่ืนใชส้ ิทธิบตั รน้นั โดยไดร้ ับ
ค่าตอบแทน

9. อายุการให้ความคุ้มครองสิทธิบัตร
สิทธิบตั รการประดิษฐ์ มีอายุ 20 ปี นบั แต่วนั ขอรับสิทธิบตั รสิทธิบตั รการ

ออกแบบผลิตภณั ฑ์ มีอายุ 10 ปี นบั แต่วนั ขอรับสิทธิบตั ร

อ้างองิ

https://www.en.kku.ac.th/web
ทม่ี า : ศนู ยท์ รพั ยส์ ินทางปัญญา มหาวิทยาลยั ขอนแกน่

หนังสือความรู้เบื้องต้นด้านทรัพย์สินปัญญาเล่มนี้ เป็ นส่วนหน่ึงของเทคโนโลยี
ดจิ ิทลั เพื่อการจัดการอาชีพ รหัสวชิ า 30001 – 2003

เสนอ
ครู ปรียา ปันธิยะ

จดั ทาโดย
นางสาว เกษราภรณ์ เชียงพนั ธ์ เลขท่ี 1

สบล 64.1 สาขาวชิ าเลขานุการ
ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา พ.ศ. 2564

วทิ ยาลยั อาชีวศึกษาลาปาง