TING. 2 BAB 4 KESIHATAN MANUSIA

BAB 4
KESIHATAN

MANUSIA

DISEDIAKAN OLEH:
NORIZAWATI HUSSIN

BIDANG PEMBELAJARAN

4.1 PENYAKIT BERJANGKIT DAN
PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT

HASIL PEMBELAJARAN

• Membezakan dan berkomunikasi mengenai
penyakit berjangkit dan penyakit tidak berjangkit .
• Menerangkan bagaimana penyakit berjangkit

disebarkan
• Mencerakinkan penyebab dan penularan

• penyakit berjangkit.
• Menjana idea mekanisme menghalang penularan

penyakit berjangkit.

Penyakit berjangkit dan
penyakit tidak berjangkit

Penyakit berjangkit Penyakit tidak berjangkit

Disebabkan patogen secara langsung Disebabkan faktor genetic / gaya hidup
atau melalui medium / vektor
Cth: Kanser, hipertensi, diabetis, asma,
Cth: Tuberkulosis, selsema, kurap, dan penyakit kardiovaskular
panau, penyakit kencing tikus, demam
denggi, demam malaria & demam zika Tidak boleh berindah daripada individu
kepada individu lain
Boleh berpindah daripada individu
kepada individu lain

Penyakit berjangkit Bagaimanakah Penyakit Berjangkit
disebarkan melalui Disebarkan

patogen

Patogen : Organisma yang menyebabkan penyakit Patogen disebarkan oleh vektor
(pembawa patogen) dan medium (air,

udara & sentuhan)

Contoh

Virus, bakteria, protozoa, kulat
dan cacing

Penyakit Bawaan Udara

Jangkitan titisan Jangkitan habuk Contoh penyakit

• Percikan titisan air yang • Bakteria dalam ludah pesakit yang • Tuberkulosis
mengandungi patogen daripada sudah kering dan membentuk • Selsema,
mulut dan hidung. spora. • SARS
• Nfluenza A (H1N1)
• Cth : Bersin, batuk, bercakap, • Disebarkan melalui habuk & angin • Cacar Air
menguap & bernafas
Langkah pencegahan

• Menutup mulut dan hidung semasa bersin,

batuk atau menguap
• Tidak meludah merata-rata
• Elak diri daripada tempat sesak
• Memastikan tempat tinggal cukup cahaya

kerana sinar ultraungu boleh membunuh

sesetengah mikroorganisma

Penyakit Bawaan Air

Punca Contoh Langkah-langkah
pencegahan
• Biasa berlaku kawasan tanpa bekalan • Kolera
air tidak terawat. • Demam kepialu • Mencampurkan klorin dalam
• Disentri ameba kolam / sistem bekalan air
• Pembuangan tinja yang mengandungi
patogen ke dalam sungai • Tandas yang mempunyai sistem
sanitasi sempurna
• Banjir
• Sanitasi tidak sempurna • Mendidihkan air sebelum diminum
• Mencuci tangan dengan sabun

Jangkitan Penyakit Melalui Sentuhan

Contoh Sifilis Jangkitan : Hubungan seks
Gonorea
Panau HIV (AIDS) Jangkitan :
Hubungan seks &
Kurap perkongsian jarum

Punca : Kulat

Jangkitan :
Sentuhan kulit / pakaian

Jangkitan Penyakit Melalui Vektor

Vektor dan patogen

Apakah itu vektor?

Haiwan yang memindahkan patogen

Bagaimanakah
Vektor

Menyebarkan
Penyakit ?

Mekanisme Menghalang Penularan
Penyakit Berjangkit

Peringkat primer Peringkat sekunder Peringkat tertier

Meningkatkan tahap kesihatan Memutuskan transmisi Mengawal populasi vektor
• Kebersihan diri, kediaman & jangkitan melalui pengesanan • Memusnahkan tempat
pembiakan dan perlindungan
sistem sanitasi kes secara aktif dan pasif
• Memberi rawatan awal vektor
Meningkatkan daya tahan badan • Melakukan semburan membunuh
• Pengambilan vaksin kepada pesakit
• Mengasingkan pesakit vektor
Membuat pemeriksaan berkala • Menguatkuasa undang2 pada
dengan orang lain
Mengamalkan gaya hidup sihat premis yang kotor
• Menghirup udara bersih
Melindungi hos
• Menggunakan kelambu
• Memakai pakaian tebal



Latihan Formatif 4.1 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 81)

BIDANG PEMBELAJARAN

4.2 PERTAHANAN BADAN

HASIL PEMBELAJARAN • Mendefinisikan antigen, antibodi dan

• Menghuraikan dan berkomunikasi mengenai keimunan badan.
fungsi sistem pertahanan badan.
• Membezakan keimunan pasif dan
• Mewajarkan kepentingan imunisasi. keimunan aktif.

• Mewajarkan amalan yang baik ke arah • Mewajarkan dan berkomunikasi mengenai
keimunan yang mantap. kepentingan imunisasi dan tahap kesihatan
individu terhadap keluarga, sosial, ekonomi
dan negara.

Mekanisme Pertahanan

Tidak spesifik Spesifik

Barisan pertahanan pertama Barisan pertahanan kedua Barisan pertahanan ketiga

Fungsi : Fungsi : Fungsi :
Menghalang patogen Melawan patogen melalui Melawan patogen melalui

memasuki badan fagositosis penghasilan antibodi

Kulit: Operasi fagositosis: Sistem keimunan badan:
• Peluh dan sebum dirembes bagi • Sel darah putih bertindak secara • Menghasilkan antibody jika

memusnahkan mikroorganisma fagositosis dengan menelan dan patogen memasuki badan
Membran mukus: mencerna patogen menggunakan • Antibodi: Protein yang
• Terdapat pada salur pencernaan dan enzim
dihasilkan sel darah putih
pernafasan terhadap gerak balas antigen
• Memerangkap mikroorganisma • Antigen: Jasad asing yang
• Lilin (telinga), air mata, lender (faraj) meransang penghasilan
antibodi
bertindak sebagai antiseptic
memusnahkan mikroorganisma

Apakah itu imunisasi? Kepentingan Imunisasi Apakah vaksin pula?
Usaha memberikan daya tahan Mengandungi antigen
secara aktif pada bayi, kanak-kanak yang diperolehi daripada
dan dewasa terhadap penyakit virus atau bakteria yang
tertentu dengan memasukkan vaksin dilemahkan atau dimatikan

Antigen meransang sistem imun
tubuh menghasilkan antibodi
pada penyakit tertentu

• BCG : Tuberkulosis
• DTap : Difteria, Tetanus, Pertussis
• Hib : Haemophilus influenza type B
• Polio: Penyakit Polio
• MMR : Campa, beguk, Rubella
• MR : Dos booster utk campak &

Rubella
• DT : Dos booster utk Difteria &

Tetanus
• HPV : utk remaja perempuan,

kanser servik
• JE : Hanya diberikan di Sarawak

Aktif Jenis Keimunan

Buatan Semula jadi Pasif

Semula jadi • Vaksin dimasukkan ke • Anak mendapat antibodi Buatan
dalam badan : sistem
• Seseorang sembuh keimunan menghasilkan daripada susu ibu / darah • Antiserum disuntik ke dalam
daripada penyakit antibody badan pesakit.
ibu yang merentasi dinding
• Berpanjangan selepas • Berpanjangan selepas • Antiserum melawan
jangkitan jangkitan plasenta patogen tanpa ganggu
• Bersifat sementara sistem keimunan

• Segera dan sementara

Sistem Keimunan yang Mantap

Punca Sistem Keimunan Amalan Menguatkan Sistem
Menjadi Lemah Keimunan

Latihan Formatif 4.2 (Rujuk Buku Teks Sains KSSM Ting. 2 : ms 88)