คู่มือความปลอดภัย หน้า 1
คู่มือความปลอดภัย หน้า 1 ค ำน ำ บริษทัเพาเวอร์บอร์น เอน็จิเนียริ่ง จา กดัมีเจตนารมณ์อนัแน่วแน่ที่จะ ดา เนินธุรกิจ โดยคา นึงถึงความปลอดภยัอาชีวอนามยัและสิ่งแวดล้อมในการ ทา งานที่ดีของ พนกังานควบคู่ไปกบัการผลิต ผลิตภณัฑ์ที่มีคุณภาพ โดยบริษทัฯ ถือวา่ความปลอดภยัในการทา งานเป็นความปราถนาอนัสูงสุด หนังสือคู่มือความปลอดภยัในการทา งานฉบบัน้ีบริษทัฯ ได้จดัทา ข้ึน เพื่อให้พนักงานทุกท่านใช้เป็นคู่มือในการปฏิบตัิงาน โดยเน้ือหาในคู่มือน้ีถือ เป็นส่วนหน่ึงของขอ้บงัคบัวา่ดว้ยการทา งาน ดงัน้นัขอให้พนกังานทุกคนเรียนรู้ และทา ความเขา้ใจให้ถ่องแทเ้พื่อสามารถนา ไปปฏิบตัิไดอ้ย่างถูกตอ้ง ท้งัน้ีเพื่อ ประโยชน์สูงสุดของท่านตลอดจนครอบครัวและบริษทัต่อไป ด้วยความปราถนาดี เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการท างาน
คู่มือความปลอดภัย หน้า 1 นโยบำยสิ่งแวดล้อม อำชีวอนำมัยและควำมปลอดภัย บริษัทจะสนับสนุนให้บุคลากรของบริษัทปฏิบัติตามกฎระเบียบ ขอ้บงัคบัและคา แนะในการทา งานอยา่งปลอดภยัและส่งเสริมกิจกรรมต่าง ๆ ใน การป้องกนัอนัตรายจากการทา งานเพื่อให้เกิดจิตส านึกในการทา งานเช่นเดียวกบั การให้บริการของบริษัท 1. ป้องกนัและปกป้อง 2. เสริมสร้างและจัดให้มี 3. สิทธิและผลประโยชน์ 4. การสื่อสาร
คู่มือความปลอดภัย หน้า 1 สำรบัญ หมวดควำมรู้หน้ำ หมวดที่ 1 กฎระเบียบ ข้อบังคับ ด้านความปลอดภัย และความรู้ทวั่ ไป 1 หมวดที่ 2 อุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายส่วนบุคคล 8 หมวดที่ 3 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานเฉพาะด้าน 15 หมวดที่ 4 สีและสัญลักษณ์ความปลอดภัย 52 หมวดที่ 5 การคัดแยกขยะ 62 หมวดที่ 6 แผนเตรียมรับและควบคุมภาวะฉุกเฉิน 65
คู่มือความปลอดภยั หน้า 1 หมวดที่ 1 กฎระเบียบ ข้อบังคับ ดา ้ นความปลอดภยัและความรู้ ทวั่ ไป
คู่มือความปลอดภยั หน้า 2 กฎระเบียบ ข้อบังคับ ด้ำนควำมปลอดภัยในกำรท ำงำน (ทั่วไป) 1.ผูป้ฏิบัติงานทุกคนต้องปฏิบตัิตามระเบียบ คา แนะน า ต่าง ๆ อย่าง เคร่งครัด อยา่ฉวยโอกาสหรือละเวน้ถา้ไม่ทราบ ไม่เขา้ใจใหถ้าม เจ้าหน้าที่ความ ปลอดภัยในการท างาน หรือหัวหน้างาน 2. ผูป้ฏิบตัิงานทุกคนเมื่อพบเห็นสภาพการทา งานที่ไม่ปลอดภยัหรือ พบวา่เครื่องมือเครื่องใชช้า รุดไม่อยู่ในสภาพที่ปลอดภยัถา้แกไ้ขดว้ย ตนเองได้ ให้ด าเนินการแก้ไขทันทีถ้าแก้ไขไม่ได้ให้รายงานให้ผูบ้ ังคับบัญชาทราบ โดยเร็ว 3. สังเกตและปฏิบตัิตามป้ายหา้ม ป้ายเตือนอยา่งเคร่งครัด 4. ห้ามบุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องเข้าไปบริเวณท างานที่ตนไม่มีหน้าที่ เกี่ยวขอ้ง 5. อยา่ทา งานในที่ลบัตาผูเ้ดียว โดยไม่มีใครทราบโดยเฉพาะการทา งาน หลังเวลาท างานปกติ 6. ตอ้งแต่งกายให้เรียบร้อยรัดกุม ไม่ขาดรุ่งริ่งห้ามมีส่วนยื่นห้อย และ หา้ม ถอดเส้ือในขณะที่ปฏิบตัิงานตามปกติ 7. ตอ้งใชอุ้ปกรณ์ป้องกนัอนัตรายส่วนบุคคลตลอดระยะเวลาการทา งาน ในสภาพปกติที่สามารถใส่ได้ 8. ห้ามใส่รองเทา้แตะ และตอ้งใส่รองเทา้หุ้มส้นตลอดเวลาทา งานใน สภาพปกติที่สามารถใส่ได้
คู่มือความปลอดภยั หน้า 3 9. หา้มหยอกลอ้เล่นกนั ในขณะปฏิบตัิ 10. ห้ามเสพของมึนเมา และเข้ามาในสถานที่ปฏิบัติงานในลักษณะมึน เมาโดยเด็ดขาด 11. ห้ามปรับแต่ง หรือซ่อมแซมเครื่องจกัรกลต่าง ๆที่ตวัเองไม่มีหน้าที่ หรือไม่ไดร้ับอนุญาต 12. ให้ใช้อุปกรณ์ป้องกันต่าง ๆ และรักษาอุปกรณ์เหล่าน้ันให้อยู่ใน สภาพที่ดีอยเู่สมอ 13. ในการซ่อมแซมอุปกรณ์ต่าง ๆ ทางไฟฟ้า ตอ้งให้ช่างไฟฟ้าหรือผูท้ี่รู้ วธิีการเท่าน้นั ปฏิบตัิหนา้ที่น้ี 14. เมื่อได้รับบาดเจ็บไม่ว่าจะเล็กน้อยเพียงใดก็ตาม ต้องรายงานให้ หวัหนา้งานและเจา้หนา้ที่ความปลอดภยัทราบ เพื่อสอบถามสาเหตุหาวธิีป้องกนั และแจง้ใหผู้ป้ฏิบตัิงานอื่น ๆ ทราบเพื่อจะไดรู้้และหาวิธีที่ดีกวา่และรับการปฐม พยาบาลเพราะหากปล่อยไวอ้าจเกิดอนัตรายในภายหลงั 15. ถา้หวัหนา้เห็นวา่ผูใ้ตบ้งัคบับญัชาไม่อยใู่นสภาพที่จะทา งานไดอ้ยา่ง ปลอดภยัตอ้งสั่งใหห้ยดุพกัทา งานทนัที
คู่มือความปลอดภยั หน้า 4 กำรรักษำควำมสะอำดและกำรจดัเกบ็วสัดุในบริเวณ ท ำงำน 1. ตอ้งจดัหาถงัหรือภาชนะสา หรับทิ้งขยะตามจุดบริเวณที่ทา งานให้ เพียงพอ 2. วสัดุอุปกรณ์หรือสิ่งของต่าง ๆตอ้งจดัเก็บไวใ้หเ้ป็นระเบียบเรียบร้อย 3. ไม่ควรนา วสัดุอุปกรณ์วางขวางทางเดิน หรือบนัไดทางข้ึน-ลง และ วางขวางอุปกรณ์ดับเพลิง 4. จดัแยกวสัดุอุปกรณ์ที่ใชง้านออกจากวสัดุที่ไม่ใชง้าน 5. ตอ้งจดัใหม้ีการดูแลรักษาความสะอาด การเก็บกวาดเศษวสัดุออก จากพ้ืนที่ก่อสร้าง เพื่อใหเ้กิดความปลอดภยัแก่ผปู้ฏิบตัิงาน กำรป้องกันมลภำวะ และสิ่งแวดล้อม 1. ขยะหรือสิ่งปฏิกูลตอ้งไดร้ับการนา ไปกา จดัในที่เหมาะสม 2. น้า มนัหรือสารไวไฟหา้มมิใหม้ีการรั่วไหลหรือทิ้งลงสู่ทางระบาย น้า หรือลา คลองสาธารณะควรไดร้ับการนา ไปกา จดัที่เหมาะสม 3. น้า ยาเคมีหรือสารที่เป็นอนัตรายต่อสุขภาพ ตอ้งไดร้ับการจดัเก็บไว้ ในที่ปลอดภัย
คู่มือความปลอดภยั หน้า 5 ค ำจ ำกัดควำมที่เกี่ยวข้อง (พรบ.ควำมปลอดภัย พ.ศ. 2554) ควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรท ำงำน หมายถึง การกระทา หรือสภาพการทา งานซ่ึงปลอดจากอนัจะทา ให้เกิดการประสบ อนัตรายต่อชีวติร่างกายจิตใจ หรือสุขภาพอนามยัอนัเนื่องจากการทา งานหรือ เกี่ยวกบัการทา งาน นำยจ้ำง หมายถึง นายจา้งตามกฎหมายวา่ดว้ยการคุม้ครองแรงงาน หมายความถึงผปู้ระกอบกิจการซ่ึงยอมใหบุ้คคลใดบุคคลหนึ่งมาท างานหรือท า ผลประโยชน์ใหแ้ก่สถานประกอบกิจการ ลูกจ้ำง หมายถึงลูกจา้งตามกฎหมายวา่ดว้ยความคุม้ครองแรงงาน หมายความถึงผซู้่ึงไดร้ับความยนิยอมใหท้า งานหรือทา ผลประโยชน์ใหแ้ก่สถาน ประกอบกิจการของนายจา้งไม่วา่จะเรียกชื่ออยา่งไรก็ตาม เจ้ำหน้ำที่ควำมปลอดภัยในกำรท ำงำน หมายถึงลูกจา้งซ่ึงนายจา้งแต่งต้งั ให้ปฏิบัติหน้าที่ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการ ท างาน
คู่มือความปลอดภยั หน้า 6 ค ำจ ำกัดควำมที่เกี่ยวข้อง (พระรำชบัญญัติเงินทดแทน พ.ศ. 2537) ประสบอันตรำย หมายถึงการที่ลูกจา้งไดร้ับอนัตรายแก่กายหรือผลกระทบ แก่จิตใจหรือถึงแก่ความตายเนื่องจากการทา งาน หรือป้องกนัรักษาประโยชน์ ใหแ้ก่นายจา้งหรือตามคา สั่งของนายจา้ง เจ็บป่ วย หมายถึงการที่ลูกจา้งเจบ็ ป่วยหรือถึงแก่ความตายดว้ยโรค ซ่ึงเกิดข้ึนตามลกัษณะ หรือสภาพของงาน หรือเนื่องจากการท างาน การประสบอันตรายจากการท างาน มีความหมายครอบคลุมถึงการ เกิดอุบตัิเหตุจากการทา งาน การเจบ็ ป่วยการเกิดโรคจากการทา งาน และการเกิด โรคอนัเกี่ยวเนื่องจากการทา งาน
คู่มือความปลอดภยั หน้า 7 ค ำจ ำกัดควำมที่เกี่ยวข้อง (มำตรฐำนระบบกำรจัดกำรด้ำนควำม ปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรท ำงำน) อันตรำย หมายถึง สภาวการณ์ที่มีเหตุอนัจะทา ใหเ้กิดความสูญเสีย อบุัติเหตุหมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่มีผใู้ดต้งัใจใหเ้กิด เมื่อเกิดข้ึนแลว้มีผลให้ เกิดการบาดเจบ็ หรือเสียชีวิต หรือทรัพย์สินเสียหาย เหตกำรณ์เกือบเกดิเป็นอุบัติเหตุหมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่มีผใู้ดต้งัใจใหเ้กิด เมื่อเกิดข้ึนแลว้ไม่มีผลใหเ้กิดการบาดเจบ็หรือเสียชีวติหรือทรัพยส์ิน เสียหาย ควำมสูญเสีย หมายถึง การบาดเจ็บ หรือเสียชีวิต หรือทรัพย์สินเสียหาย หรือ เจ็บป่ วยหรือเป็ นโรค ควำมเสี่ยง หมายถึงระดบัของอนัตรายที่บ่งบอกวา่ยอมรับไดห้รือยอมรับ ไม่ได ้ ระเบียบกำรปฏิบัติงำน หมายถึง การอธิบายภาพรวมของการท างานใน กระบวนการทา งานวา่เกี่ยวขอ้งกบัอะไรใครเมื่อไหร่ที่ไหน อยา่งไร มี เอกสารอะไรบา้งที่เกี่ยวขอ้ง ขั้นตอนและวิธีกำรปฏิบัติงำน หมายถึงการอธิบายวา่แต่ละข้นัตอนงานมี รายละเอียดการปฏิบตัิงานอยา่งไร
คู่มือความปลอดภยั หน้า 8 สำเหตุกำรเกดิอุบัตจิำกกำรท ำงำนแบ่งออกเป็ น 2 สำเหตุดังนี้ 1. กำรปฏิบัติงำนที่ไม่ปลอดภัย(Unsafe Act) 1. ใชเ้ครื่องมือโดยไม่ไดร้ับมอบหมาย 2. ทา งานหรือใชเ้ครื่องดว้ยความเร็วเกินกา หนด 3. ซ่อมแซมหรือบา รุงรักษาเครื่องขณะที่เครื่องท างาน 4. แกไ้ขเครื่องมือโดยไม่ไดร้ับมอบหมาย 5. ไม่มีป้ายเตือน 6. หยอกลอ้กนัขณะปฏิบตัิงาน 7. ใชเ้ครื่องมือที่ชา รุด หรือการใชเ้ครื่องมือไม่ถูกูวธิี 8. ยกหรือเคลื่อนยา้ยวสัดุดว้ยท่าทางที่ไม่ถูกตอ้ง 9. ไม่สวม PPE และแต่งกายไมร่ ัดกุม ขณะปฏิบตัิงาน 10. ดื่มของมึนเมา
คู่มือความปลอดภยั หน้า 9 2. สภำพกำรท ำงำนที่ไม่ปลอดภัย(Unsafe Condition) 1. เครื่องจกัรไม่มีอุปกรณ์ป้องกนัอนัตราย 2. อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องจักรที่ออกแบบไม่เหมาะสมกบัการใชง้าน 3. บริเวณพ้ืนที่ของการปฏิบตัิงานไม่เหมาะสม 4. การจดัเก็บวสัดุสิ่งของอยา่งไม่ถูกวธิี 5. การจดัเก็บสารเคมีหรือสารไวไฟที่เป็นอนัตรายไม่ถูกวธิี 6. ไม่มีการจดัระเบียบและดูแลความสะดวกของสถานที่ทา งานให้ ถูกต้องตามสุขลักษณะ 7. แสงสวา่งไม่เพียงพอ 8. ไม่มีระบบระบายและถ่ายเทอากาศที่เหมาะส, 9. ไม่มีระบบเตือนภยัที่เหมาะสม
คู่มือความปลอดภยั หน้า 10 ควำมสูญเสียจำกกำรเกดิอบุัติเหตุ การเกิดอุบัติเหตุในแต่ละคร้ัง ย่อมก่อให้เกิดความสูญเสียมากมาย นอกจากจะเกิดการบาดเจ็บ การเจ็บป่วย หรือเสียชีวิต หรือแม้แต่ทรัพย์สิน เสียหายอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องจกัรที่เกิดความเสียหายค่าใช้จ่ายในการซ่อม บา รุงแล้ว ยงัรวมถึงการสูญเสียเวลาในการผลิตที่ตอ้งหยุดและค่าใช้จ่ายอื่น ๆ หรือแม้แต่เสียภาพพจน์ของบริษทัความสูญเสียหรือค่าใชจ้่ายอนัเนื่องมาจากการ เกิดอุบตัิเหตุในโรงงานอุตสาหกรรมน้ันอาจแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ดงัน้ีคือ 1. ควำมสูญเสียทำงตรง (Direct Loss) หมายถึงจา นวนเงินที่ตอ้งจ่ายไป อนัเกี่ยวเนื่องกบัผูไ้ดร้ับบาดเจบ็ โดยตรงจากการเกิดอุบตัิเหตุหรือเป็นค่าเสียหาย ที่แสดงให้เห็นอย่างเด่นชัด ไดแ้ก่ ค่ารักษาพยาบาล, ค่าทดแทนจากการได้รับ บาดเจ็บ, ค่าทา ขวญั , ค่าทา ศพ, ค่าประกนัชีวติ
คู่มือความปลอดภยั หน้า 11 2. ควำมสูญเสียทำงอ้อม (Indirect Loss) หมายถึง ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ (ซึ่ ง ส่วนใหญ่จะคา นวณเป็นตวัเงินได)้นอกเหนือจากค่าใชจ้่ายทางตรงส าหรับการเกิด อุบัติเหตุในแต่ละคร้ัง ไดแ้ก่ ลูกจ้ำง - ได้รับความเจ็บปวด - ได้รับความทรมาน - ความพิการ - ความสูญเสียงาน - เสียขวัญและกา ลังใจ ครอบครัว - สูญเสียคนรัก - ขาดรายได้ - สูญเสียโอกาส
คู่มือความปลอดภยั หน้า 12 นำยจ้ำง - ผลผลิตลดลง - ค่าล่วงเวลา - ค่าใชจ้่ายฝึกคนงานใหม่ - ค่าซ่อมแซมเครื่องจกัร - เสียเวลา - เสียชื่อเสียง ประเทศชำติ - ขาดกา ลังคนช านาญงาน - เศรษฐกิจเสียหาย
คู่มือความปลอดภยั หน้า 13 หมวดที่2 อ ุ ปกรณ ์ป้ องกนัอนัตรายส ่ วนบ ุ คคล
คู่มือความปลอดภยั หน้า 14 อปุกรณ ์ป้องกนัอนัตรำยส่วนบุคคล อุปกรณ์ป้องกันอันตรำยส่วนบุคคลคือ อุปกรณ์ที่ใช้สวมใส่เมื่อตอ้งมีการ ปฏิบัติงาน ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดอุบตัิเหตุหรือโรคจากการท างาน เพื่อป้องกนั หรือ ลดความรุนแรงของอนัตรายจากงานและจะตอ้งสวมใส่ตลอดเวลาท างาน ต้อง สวมใส่อุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายส่วนบุคคลให้เหมาะสมกบัลกัษณะงาน แบ่ง อุปกรณ์ตามส่วนต่าง ๆของร่างกาย ดงัน้ี 1. อุปกรณ์ป้องกันศีรษะ (Head Protection Devices) ห มวกนิ รภัย ใช้ ส าหรับป้องกนัศีรษะที่อาจเกิดจากการกระแทก หรือสิ่งของล่วงหล่นใส่ขณะ ปฏิบัติงาน ต้องสวมหมวกทุกคร้ังเมื่อทา งานกบัเครื่องจกัรหรือเขา้ไปในส่วน บริเวณการผลิต
คู่มือความปลอดภยั หน้า 15 2. อุปกรณ์ป้องกันระบบทำงเดินหำยใจ (Respiratory Protection) ใช้ ส าหรับป้องกันอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจที่เกิดจากการหายใจใน บรรยากาศที่มีสิ่งปนเป้ือนที่เป็นอันตราย ในพ้ืนที่การท างานที่มีฝุ่นละออง มากกวา่ ปกติเช่น งานตดัเยบ็เส้ือผา้งานก่อสร้าง เป็นตน้ 3. อุปกรณ์ป้องกันหู(Ear Protection) ใชส้ าหรับป้องกนัหูของเรา จาก การทา งานในพ้ืนที่ที่มีเสียงดงัมากกว่าปกติ(40 – 120 เดซิเบล) เป็ นระยะเวลา นาน เช่น อุตสาหกรรมยานยนต์อุตสาหกรรมผลิตบรรจุภณัฑ์งานก่อสร้าง เป็น ต้น
คู่มือความปลอดภยั หน้า 16 4. อุปกรณ์ป้องกันใบหน้ำและดวงตำ (Face and Eye protection) ใช้ ส าหรับป้องกนัดวงตาจากสารเคมี เศษโลหะ และเศษฝุ่น ที่อาจโดนดวงตาจาก การปฏิบตัิงาน เช่น งานเชื่อมโลหะ งานตดัโลหะงานทดลองในห้องปฏิบตัิการ และงานก่อสร้าง เป็นตน้ 5. อุปกรณ์ป้องกันมือและแขน (Hand and Arm Protection) ถุงมือ นิรภัย ใช้เพื่อป้องกนัมือจากความร้อน ของมีคม สะเก็ดไฟจากงานตดัหรืองาน เชื่อม และงานที่ต้องสัมผัสสารเคมี เป็ นต้น
คู่มือความปลอดภยั หน้า 17 6. อุปกรณ์ป้องกันล ำตัว (Body Protection) ป้องกันอนัตรายจากไฟ ความร้อน โลหะที่หลอมละลาย สารเคมีที่กัดกร่อน อุณหภูมิที่เย็นจัด ไฟฟ้าแรงสูง ตลอดจนอันตรายอื่น ๆ 7. อุปกรณ์ป้องกันเท้ำ ( Foot Protection ) รองเท้านิรภัย เป็ นรองเท้าที่ ออกแบบมาเพื่อป้องกนัอนัตรายจากการทา งานในพ้ืนที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิด อนัตรายกบันิ้วเทา้ของผูป้ฏิบตัิงาน โดยหัวรองเท้าจะมีท้งัแบบโลหะ และหัว พลาสติกที่มีความทนทานสูง เพื่อใชป้ ้องกนัการกระแทก หรือสิ่งของที่มีน้า หนกั มากตกใส่เทา้พ้ืนรองเทา้บางรุ่นมีแผน่เหล็กดว้ย เพื่อป้องกนัของมีคมที่อาจแทง ทะลุผา่นพ้ืนรองเทา้นอกจากน้ีรองเทา้ยงัป้องกนัน้า มนั ไฟฟ้าและกรด-ด่าง ได้ อีกด้วย
คู่มือความปลอดภยั หน้า 18 8. อุปกรณ์ป้องกันกำรตกจำกที่สูง (Fall Protection) ใช้ส าหรับป้องกนั อันตรายจากการท างานที่สูง หรือทา งานต่างระดบัที่ตอ้งเสี่ยงกบัการพลดัตกเช่น การก่อสร้าง งานบา รุงรักษา งานสายส่งไฟฟ้า หรืองานในหลุม บ่อเพื่อป้องกนั การตก ข้อแนะน ำกำรใช้อุปกรณ์ป้องกนัอนัตรำยส่วนบุคคล สวมใส่อุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายใหเ้หมาะกบังานทุกคร้ัง เมื่อต้องการท างาน ในบริเวณที่อาจจะก่อให้เกิดอันตรายกับตัวเราได้ควรสวมอุปกรณ์ป้องกัน อนัตรายส่วนบุคคลทุกคร้ัง เช่น แว่นตา หมวก ถุงมือ รองเทา้ผา้ปิดจมูก และ เครื่องป้องกนัหูจากเสียงดงัฯลฯ ใส ่ ทุกคร้ัง ที่ท ำงำน
คู่มือความปลอดภยั หน้า 19 กำรใช้งำนตำมประเภทของอุปกรณ์ป้องกนัอนัตรำยส่วนบุคคล หากไม่แน่ใจว่าอุปกรณ์ป้องกันเหมาะสมกับงานหรือไม่ ให้ขอ ค าแนะน าจากเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการท างานหรือหัวหน้างานท าการ ตรวจสอบ จะตอ้งมนั่ใจวา่อุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายส่วนบุคคลน้นัอยูในสภาพดี ่ ถ้าหากช ารุดตอ้งรายงานและขอเปลี่ยนใหม่ทนัที กำรเก็บรักษำอุปกรณ์ป้องกันอนัตรำยส่วนบุคคล ควรเก็บรักษาไวใ้นบริเวณที่สะอาด และสามารถหยิบใช้ไดส้ะดวกไม่ ควรเก็บรวมกบัเครื่องมือเพราะทา ให้สกปรกหรือช ารุด และควรมีการท าความ สะอาดอุปกรณ์อยเสมอู่
คู่มือความปลอดภยั หน้า 20 หมวดที่ 3 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานเฉพาะด้าน
คู่มือความปลอดภยั หน้า 21 1. กฎควำมปลอดภัยในกำรท ำงำนเกี่ยวกับไฟฟ้ำ ข้อควรระวังในกำรท ำงำนเกี่ยวกับไฟฟ้ำทั่ว ๆ ไป 1 เมื่อพบวา่ ฝาครอบหรือกล่องสวิตช์ช ารุด หรือตกเสียหาย และควรรีบ เปลี่ยนและซ่อมแซมทันที 2 รักษาความสะอาดของพ้ืนบริเวณที่ซ่ึงสวติช์อยใู่กล้ๆ 3 หมนั่ส ารวจตรวจตราภายในแผงสวิตช์ตูค้วบคุมทางไฟฟ้าไม่ให้มีเศษ ผงทองแดงหรือโลหะที่น าไฟฟ้าอยู่ 4 การเปลี่ยนฟิวส์ควรใช้ฟิวส์เฉพาะงานน้นัๆ และก่อนเปลี่ยนต้องสับ สวิตช์ (ให้วงจรไฟฟ้าเปิดให้เรียบร้อยก่อน) 5 อยาใช้ ่ ฝาครอบที่ท าด้วยสารที่สามารถลุกติดไฟได้เปิ ดฝาครอบสวิตช์ 6 ต้องสับสวิตช์ให้วงจรไฟฟ้าเปิดเมื่อต้องการตรวจสอบหรือซ่อมแซม เครื่องจักรแล้วให้ท าสัญลักษณ์หรือป้ายที่สวิตช์วา่ “กา ลงัซ่อม ”
คู่มือความปลอดภยั หน้า 22 7. ก่อนสับสวิตช์ให้วงจรไฟฟ้าปิดต้องแน่ใจว่าทุกอย่างเรียบร้อยและ ได้รับสัญญาณถูกต้องและก่อนเปิดทดลองเดินเครื่องควรตรวจดูวาเครื่องจักร ่ น้นัไม่มีวตัถุอื่นใดติดหรือขดัอยู่ 8.การส่งสัญญาณเกี่ยวกบัเปิด-ปิดสวิตช์ควรท าด้วยความระมัดระวัง 9.อยาปิ ่ด-เปิดสวิตช์ขณะมือเปียกน้า 10. การสับสวิตช์ให้วงจรไฟฟ้าปิดต้องแน่ใจวา่สัญญาณน้นัถูกตอง้ 11. การขันสลักเกลียวเพื่อยึดสายไฟฟ้าต้องขันให้แน่น 12. อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ช ารุดอยาฝื ่ นใช้งานจะเกิดอนัตรายได้ ข้อควรระวังเกี่ยวกับกำรใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ไฟฟ้ำ 1. ตรวจสอบสายไฟฟ้าถ้าพบว่าช ารุ ดให้เทปพันเป็นฉนวนหุ้มให้ เรียบร้อยและตรวจจุดต่อสายไฟให้เรียบร้อยด้วย 2. อุปกรณ์ไฟฟ้าที่เคลื่อนย้ายได้ควรตรวจสอบบริเวณข้อต่อข้วัที่ติด อุปกรณ์สายไฟฟ้าอยางระมัดระวังถ้ ่าพบวา่ ช ารุดรีบเปลี่ยนให้อยูสภาพดีและ ่ เรียบร้อย
คู่มือความปลอดภยั หน้า 23 3. หมั่นตรวจสอบเครื่องมือไฟฟ้าชนิดเคลื่อนย้ายได้ต้องมีฝาครอบ ป้องกนัหลอดไฟฟ้า 4.การเปลี่ยนหรือซ่อมแซมเครื่องมือหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าถึงเป็นกรณี เล็กน้อยควรให้ช่างไฟฟ้าเป็นผู้ด าเนินการ 5. ห้ำม ! สับสายไฟฟ้าขณะที่มีกระแสไหลอยู่ 6. ห้ำมแขวนหรือหอ้ยสายไฟบนของมีคมเช่น ใบมีด ใบเลื่อย ใบพัด 7. การใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าบางชนิด เช่น มอเตอร์หม้อแปลง ควรมี ผู้รับผิดชอบในการควบคุมในการ ปิด-เปิด 8. ในส่วนที่อาจก่อให้เกิดอนัตรายควรมีเครื่องหมายแสดงไว้เช่น ป้าย ไฟ สัญญาณธงแดง เทปแดง เป็นต้น 9. ถ้าเกิดสภาพผดิปกติกบัอุปกรณ์ไฟฟ้าควรสับสวิตช์ให้วงจรไฟฟ้าเปิด แล้วแจ้งให้ผู้รับผิดชอบทราบ 10. ห้ำมปลดอุปกรณ์ป้องกันอนัตรายไฟฟ้าออก ยกเว้นกรณีที่ได้รับ อนุญาตแล้วเท่าน้นั 11. เมื่อใช้งานเสร็จแล้วควรสับสวิตช์และต้องแน่ใจวาวงจรไฟฟ้ ่ าเปิด
คู่มือความปลอดภยั หน้า 24 12. ห้ำมห่อหุ้มดวงไฟด้วยกระดาษหรือผ้า 13. ห้ำมน าสารไวไฟหรือวสัดุที่ติดไฟง่ายเข้าใกล้สวิตช์, ปลกั๊ 14. ห้ำมใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าขณะมือเปียกน้า 15. เมื่อมีผู้ได้รับอุบัติเหตุทางไฟฟ้าต้องรีบสับสวิตช์ให้วงจรไฟฟ้าเปิด ข้อที่ไม่ควรกระท ำในกำรปฏิบัติงำนเกี่ยวกับไฟฟ้ำ 1.ไมค่วรถอดปลกั๊ไฟดวยการดึงสายไฟ ้ 2.ไมควรใช้ ่ เครื่องมือและอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ช ารุด 3.ไมควรใช้ ่ ปลกั๊ไฟที่ช ารุด 4.ไมค่วรต่อพว่งไฟเกิน 5.ไมค่วรต่อปลกั๊ผดิประเภท 6. ไม่ควรซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้าด้วยตนเองถ้าหากไม่มีความรู้อย่าง แท้จริง
คู่มือความปลอดภยั หน้า 25 2. กฎควำมปลอดภัยในส ำนักงำน พื้นที่ส ำนักงำน-ทำงเดิน-ประตู 1. พ้ืนและทางเดินตองปราศจาก ้น้า โคลน รอยเป้ือน และควรให้พ้ืนที่ ส านกังานมีความสะอาดอยเสมอู่ 2. ในขณะปฏิบัติงาน ห้ามวงิ่หรือลื่นไถลแทนการเดิน 3. เก็บเศษวสัดุต่างๆ ออกจากพ้ืน 4. ห้ามวาง จดัเก็บอุปกรณ์กล่องสิ่งของต่าง ๆ ในบริเวณทางเดินหรือ ช่องประตู 5. ห้ามถือสิ่งของจา นวนมากสูงจนบังสายตา 6. สายไฟ สายโทรศัพท์ควรจดัเก็บ ผกูมดัใหเรียบร้ ้อย 7. ประตูที่มีการเปิด-ปิด สองทางให้ติดเครื่องหมาย ดึง หรือ ผลัก ให้ ชัดเจน 8.อยายืนหรือเดินใกล้ ่ ประตูที่ปิดอยู่ เพราะบุคคลอื่นอาจจะเปิดประตูมา กระแทกได้
คู่มือความปลอดภยั หน้า 26 ตู้เกบ็เอกสำร 1. ปิดลิ้นชกัตูเ้ก็บแฟ้มเอกสารทุกคร้ังที่ไม่ใช้ 2. ห้ามเปิดลิ้นชกัหลาย ๆ ช้นั ในเวลาเดียวกนั 3.จดัใส่เอกสารจากช้นัล่างสุดข้ึนไปเพื่อการถ่วงดุล 4.จัดวางตู้ให้ติดพ้ืนหรือผนงัเพื่อความปลอดภยั 5. ใช้หูจบัลิ้นชกัทุกคร้ังเมื่อจะเปิด-ปิดลิ้นชกัเพื่อป้องกนันิ้วถูกหนีบ 6. หลีกเลี่ยงการใส่แฟ้มในลิ้นชกัมากเกินไป 7. ห้ำมวางสิ่งของหนกัๆ ไวบนตู้ ้เก็บเอกสาร โต๊ะท ำงำน-เก้ำอี้ 1. ตลอดเวลาการท างานไม่ควรเปิดลิ้นชกัโตะ ค้ ๊ างไว้ให้ปิดทุกคร้ัง 2. ห้ำมเอนเกา้อ้ีกม้หยบิของที่หล่น 3. ห้ำมเลื่อนเกา้อ้ีที่มีลอ้เลื่อนขณะนงั่
คู่มือความปลอดภยั หน้า 27 4. ห้ำมเอนหรือพิงพนกัเกา้อ้ีโดยใหร้ับน้า หนักเพียงข้างเดียว 5. เกา้อ้ีที่มีการช ารุด เช่นล้อหลุด หัก ต้องท าการเปลี่ยน กำรใช้เครื่องใช้ส ำนักงำน 1. เก็บปากกา ดินสอโดยเอาปลายช้ีลง หรือวางราบในลิ้นชกั 2. หุบขากรรไกร ที่เปิดซองจดหมาย ใบมีดคัดเตอร์หรือของมีคมอื่น ๆ ให้เข้าที่ก่อนเก็บ 3. ดูแลให้มีดคัดเตอร์อยใู่นลกัษณะปลอดภยัดงัน้ี - ให้ใบมีดอยในลักษณะล็ู่อกเสมอ - ดูแลรักษาด้ามมีดให้อยในสภาพเรียบรู้่อย - เวลาหักใบมีดคัดเตอร์ให้ใช้ที่หกัที่ติดมากบัดามมีดคัดเตอร์ ้ ขณะหัก ระมัดระวังการกระเด็นของเศษใบมีดที่ หัก ห้ำมหักใบมีดกบักระจกที่โต๊ะ ท างาน 4. ที่เสียบกระดาษที่มีปลายแหลมต้องสวมที่ป้องกนัการทิ่มแทง 5. ในการขนย้ายกระดาษควรระวังกระดาษบาดมือ
คู่มือความปลอดภยั หน้า 28 6. การใช้มีดคัดเตอร์ตัดกระดาษให้ระมัดระวงัปลายนิ้วมือให้อยู่ ห่างไกลใบมีดขณะที่ท าการตดักระดาษ และอยาตัดกระดาษพร้ ่อมกนัทีเดียว มากเกินไป 7.การแกะลวดเย็บกระดาษไม่ควรใช้มือหรือเล็บ ให้ใช้ที่ดึงลวดเย็บ กระดาษทุกคร้ัง 8. ควรใช้บนั ไดหรือช้นัเหยียบ เมื่อตอ้งการหยิบของในที่สูง ไม่ควรยืน บนกล่อง โต๊ะหรือเกา้อ้ีที่มีลอหมุน้ 9. หลังเลิกงานทุกวันให้ปิดไฟฟ้าทุกดวง กำรใช้บันไดอย่ำงปลอดภัย 1.ก่อนข้ึนหรือลงบนัได ควรสังเกตสิ่งที่อาจก่อให้เกิดอนัตราย 2. ถ้าบริเวณบันไดมีแสงสว่างไม่เพียงพอ หรือช ารุด ควรแจ้งแผนก ไฟฟ้าให้ท าการเปลี่ยนทันที 3.ไมค่วรติดต้งัสิ่งดึงดูดความสนใจ เช่นโปสเตอร์ไว้บริเวณบันได 4.อยา่งวงิ่ข้ึนหรือลงบนัได
คู่มือความปลอดภยั หน้า 29 5. ห้ำมเล่นหรือหยอกลอ้กนั ในขณะข้ึนหรือลงบนัได 6. ขณะใช้บันไดให้ใช้สายตามองบันไดที่จะกา้วข้นัต่อไป อยา่ ท าการอื่น ที่อาจก่อให้เกิดอนัตราย เช่น การอ่านหนังสือหรือค้นหาสิ่งของในกระเป๋า เป็ นต้น 7.อยา่ข้ึนบนัไดเป็นกลุ่มใหญ่ในเวลาเดียวกนั สำยไฟฟ้ำและเต้ำเสียบ 1. สายไฟที่มีรอยฉีกขาด หรือปลกั๊ไฟฟ้าที่แตกร้าวต้องท าการเปลี่ยน ทันที 2. เต้าเสี ยบที่ช ารุ ดจะต้องซ่อมแซมโดยทันทีระหว่างการรอการ ซ่อมแซมต้องปิดหรือครอบเพื่อป้องกนัมิใหผู้ ้อื่นนมา ใช้งาน 3. เครื่องมือและเครื่องใช้ส านักงาน ให้วางใกล้เต้าเสียบมากที่สุด เพื่อ หลีกเลียงสายไฟที่ทอดยาวไปตามพ้ืน ส านักงาน 4. ในการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าให้แน่ใจวาแรงดันไฟฟ้ ่า เหมาะสมกบัความ ต้องการแรงดันไฟฟ้าของอุปกรณ์น้นั 5. การวางหรือการเคลื่อนย้ายเครื่องใช้ส านักงาน ต้องระวงัอยาให้ ่ มีการ วางหรือเคลื่อนย้ายไปทับสายไฟฟ้า
คู่มือความปลอดภยั หน้า 30 เครื่องถ่ำยเอกสำร 1. ติดต้งัเครื่องถ่ายเอกสารในห้องที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก 2. ไม่ควรต้งัติดผนงัมากเกินไป 3. แยกเครื่องถ่ายจากห้องปฏิบัติงาน 4. ได้กลิ่นฉุน /ไหม้ต้องเลิกใช้ชวั่คราวและทา การแจ้งซ่อม 5. บา รุงรักษาเครื่องอยเสมอู่ 6. ใช้แผนปิ ่ดทุกคร้ังเมื่อถ่ายเอกสาร 7. เมื่อไม่ใชง้านใหป้ิดสวทิช์เครื่อง 8. หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องถ่ายเอกสารถ่ายเอกสารจ านวนมากเป็นระยะ เวลานาน จนเครื่องร่อน ให้หยุดถ่ายพกัเครื่องให้เย็นแล้วค่อยทา การถ่าย เอกสารใหม่
คู่มือความปลอดภยั หน้า 31 กำรท ำงำนกับคอมพิวเตอร์ 1. ทา งานดว้ยท่าทางการทา งานที่ถูกตอ้งโดยนงั่ลึกให้เต็มเกา้อ้ีและหลงั พิงพนกัเกา้อ้ี 2. ควรจัดระดับความสูงของอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้เหมาะสมกบัผูใช้ ้งานเช่น จอคอมพิวเตอร์แป้นพิมพ์ เกา้อ้ีและโตะ๊ 3. ป รับ ความ ส ว่างภ าย ใ น ห้องท างาน และความ ส ว่างข อ ง จอคอมพิวเตอร์ ให้พอเหมาะกบัการใช้งาน ไม่เกิดแสงจา้หรือแสงสว่างไม่ เพียงพอ 4. ระยะเวลาในการทา งาน ควรทา ติดต่อกนัเพียง 50 นาที และพัก 10 นาที 5. ท าความสะอาดอุปกรณ์ต่าง ๆ อย่างสม ่าเสมอเช่น จอคอมพิวเตอร์ แป้นพิมพ์โต๊ะเกา้อ้ี 6. ทา การบริหารร่างกายเพื่อลดความเมื่อยล้าและช่วยผ่อนคลายความ ตึงเครียด ใช้เทคนิคการบริหารตาอยา่ง ง่าย ๆ เช่น - กระพริบตาบ่อย ๆ เพื่อให้น้า ตาหล่อเล้ียงไดท้วั่ตา ช่วยลดการระคาย เคืองตาได้
คู่มือความปลอดภยั หน้า 32 - ใช้ฝ่ามือปิดตาเบา ๆ เพื่อเป็นการพกัสายตาจากแสงสวางใด ่ ๆ ให้วาง ฝ่ามือบนเปลือกตาที่ปิดสนิท กดเบา ๆ เป็นเวลา 1 นาที จะรู้สึกสบายข้ึนมาก - การมองไกล เพื่อบริหารกล้ามเน้ือตาที่ใช้ในการปรับโฟกัสของ เลนส์ตา ให้มองไกลไปจากคอมพิวเตอร์ อยาง่ น้อย 6 เมตร แล้วกลับมามองที่ จอฯ ทา ซ้า 3คร้ัง - การกลอกตาเป็นวงกลม เพื่อเป็นการบริหารกล้ามเน้ือตาที่ใช้ในการ กลอกตาไปมาให้มองไปรอบ ๆ กว้าง ตาม เข็มนาฬิกา 3 รอบ และทวนเข็ม นาฬิกาอีก 3รอบ ข้อควรระวัง : ผู้ที่ท างานเกี่ยวกบั คอมพิวเตอร์ เป็นระยะเวลานาน ควรตรวจเช็คสายตาเป็นประจ าทุกปีและสวมแวน สายตาตามความ่เหมาะสม
คู่มือความปลอดภยั หน้า 33 3. กฎควำมปลอดภัยในกำรใช้รถยก(รถโฟร์คลิฟท์) 1. ก่อนใช้รถยกต้องตรวจเช็คความเรียบร้อยก่อนใช้งานทุกคร้ัง 2. ปรับต้งังาใหกว้ ้างเหมาะสมกบัวสัดุที่จะยก 3. ก่อนยกต้องตรวจสอบวัสดุที่จะยก และต้องยึดให้มนั่คง 4. การสอดงาเข้าใต้วัสดุที่จะยก ตอ้งกระทา อยา่งชา ๆ ถ้ ้ าติดขัดต้องหยุด แกไขให้ ้ เรียบร้อยก่อน 5. ห้ำมยกของเกินพิกดัที่กา หนด 6. อยา่ออกรถยกอยา่งรวดเร็วหรือหยดุอยางกะทันหัน ่ 7. ขณะรถวงิ่ใหยกวัสดุในระดับต ่า ้ที่สุดเท่าที่จะท าได้ 8. ขับรถยกด้วยความเร็วที่ปลอดภัย ถ้าผานบริเวณที่มีพนักงานปฏิบัติงาน ่ อยตู้่ องมีสัญญาณเสียงและแสงเตือน 9. การขับรถยกขณะบรรทุกของผาน่ พื้นที่เอียงให้ขับรถเดินหน้า 10. การขบัรถยกขณะบรรทุกของผา่นพื้นลำดลงให้ขับถอยหลัง
คู่มือความปลอดภยั หน้า 34 11. ต้องขับรถให้ห่างจากคันหน้าประมาณ 2-3 ช่วงคันรถ 12. ห้ำมแซงในที่แคบ 13. อยาเคลื่อนรถยกขณะที่งายกของไว้ ่สูง 14. ห้ำมใช้ช้นัวางที่ชา รุดในการยก 15. ห้ำมขนย้ายวสัดุที่จดัต้งัไม่เป็นระเบียบ 16. ห้ำมขบัรถทบัสิ่งของที่ตกอยบู่นพ้ืน 17. ห้ำมจับพวงมาลัย ขณะมือหรือถุงมือเป้ือนน้า มัน 18. ห้ำมยืน เดิน หรือท างานใต้งารถยก 19. ห้ำมโดยสารหรือบรรทุกคน บนรถยกโดยเด็ดขาด 20. การจอดรถยก ต้องลดงาลงต ่าสุด ดึงเบรกมือ ดับเครื่องยนต์แล้วดึง กุญแจออก 21. ห้ำมจอดรถยก ขวางถนนทางเดิน และประตู
คู่มือความปลอดภยั หน้า 35 4. กฎควำมปลอดภัยเกี่ยวกับกำรท ำงำนทสีู่ง 1. ห้ำมท างานบนที่สูงเพียงล าพังคนเดียว 2. ห้ำมเคลื่อนไหวตวัรวดเร็ว เมื่อทา งานสูงกวา่พ้ืนดินเกิน 2 เมตร 3. ห้ำมโยนสิ่งของหรือเครื่องมือใหแ้ก่ผูอ้ยบู่นที่สูง 4. ห้ำมทิ้งสิ่งของหรือเครื่องมือลงสู่เบ้ืองล่าง 5. การตัด เชื่อมบนที่สูง ให้ตรวจสอบและเคลื่อนยา้ยเช้ือเพลิงและสาร ไวไฟทุกชนิดในพ้ืนที่เบ้ืองล่างก่อน รวมถึงขณะตดัหรือเชื่อมใหท้า ดว้ยความ ระมัดระวัง 6. ผคู้วบคุมงานตอ้งดูแลไม่ใหใ้ครเดินผา่นเบ้ืองล่างจุดทา งาน 7. ระวังขอยกหรือ Hanger ชน เมื่อจ าเป็ นต้องท างานในเส้นทางของขอ ยก 8. ขณะยนืบนหลงัคากระเบ้ือง หา้มเหยยีบที่แผน่กระเบ้ืองโดยตรง
คู่มือความปลอดภยั หน้า 36 ควำมปลอดภัยในกำรทำ งำนบนทสีู่ง 1. การทา งานบนที่สูงเกิน 2 เมตรข้ึนไป จะต้องมีการป้องกันการตก หล่น และมีการติดต้งันงั่ร้าน 2. การทา งานบนที่สูงเกิน 4 เมตรข้ึนไป ผูป้ฏิบตัิงานจะตอ้งสวมใส่เข็ม ขดันิรภยัหรือสายช่วยชีวติตอ้งมีตาข่ายนิรภยัรอง และมีราวกนัตก 3. ช่องเปิดหรือปล่องต่าง ๆ ตอ้งมีฝาปิดหรือร้ัวก้นัความสูงไม่นอ้ยกว่า 90 เซนติเมตร 4. ทา งานบนที่ลาดชนัเกิน 15องศา ตอ้งมีการติดต้งันงั่ร้าน 5. อุปกรณ์เครื่องมือที่ใช้บนที่สูง ต้องมีการผูกยึด ไม่ให้ตกลงมา ดา้นล่าง 6. การใช้บนั ไดแบบเคลื่อนยา้ยได้มุมบนั ไดที่อยู่ตรงขา้มกบัผนงัที่พิง จะต้องวางท ามุม 75องศา 7. การใชร้ถเครน ตอ้งมีแผ่นเหล็กรองขาช้าง เพื่อป้องกนัการวางไม่ได้ ระนาบหรืออ่อนตวัซ่ึงคนขบัรถเครนและผูใ้ห้สัญญาณตอ้งผ่านการอบรม และรถเครนตอ้งผา่นการตรวจสอบจากเจา้หนา้ที่บา รุงรักษาที่เกี่ยวขอ้งก่อน นา เขา้ใชง้านในเขตหวงหา้มทุกคร้ัง
คู่มือความปลอดภยั หน้า 37 กฎพื้นฐำน (ก่อนกำรท ำงำนบนทสีู่ง) 1. ผู้ปฏิบัติงานต้องเป็ นผู้ได้รับมอบหมายและมีคุณสมบัติในการท างาน บนที่สูง 2. สวมใส่เครื่องแต่งกายใหร้ัดกุมและเรียบร้อย 3. เลือกจุดยดึที่แขง็แรงสามารถรองรับแรงกระเมื่อเกิดการตกได้ 4. สวมอุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายส่วนบุคคลขณะทา งานเสมอไดแ้ก่ถุง มือที่ปราศจากน้ ามัน รองเท้านิรภัย เข็มขัดนิรภัยชนิดเต็มตัว (Full body harness)และสายช่วยชีวติ (Lanyard, SRL) เป็ นต้น 5. เตรียมแผนการช่วยเหลือ และอุปกรณ์ช่วยเหลือ เช่น Tripod และ Winch เป็ นต้น
คู่มือความปลอดภยั หน้า 38 กฎกำรขึน้ทสีู่ง 1. การข้ึนหรือลงบนัไดแนวต้งั ใหข้้ึนลงทีละคน 2. บนัไดจะตอ้งถูกจบัยดึใหแ้น่นและมนั่คง 3. ขณะข้ึนหรือลงบนัได ให้จบัขอบบนัไดดว้ยมือ2ขา้งและกา้วข้ึนลง ด้วยความเร็วปกติ 4. ห้ามถือเครื่ องมือ หรืออุปกรณ์ใด ๆ ขณะปีนข้ึนลงบันได หากมี เครื่ องมือหรื ออุปกรณ์ที่จ าเป็ นในการใช้งาน ให้พกพาโดยการใส่ไวใ้น กระเป๋าที่ติดกบัเขม็ขดัเท่าน้นั
คู่มือความปลอดภยั หน้า 39 หลักกำรใช้บันไดพำดอย่ำงปลอดภัย ผู้ปฏิบัติงานจ าเป็ นต้องรู้หลักในการใช้บันไดพาดให้ปลอดภัย เนื่องจาก ข้นัตอนการปีนข้ึนที่สูงก็สามารถก่อใหเ้กิดอุบตัิเหตุไดเ้ช่นกนั 1. การเลือกประเภทของบันได ต้องเป็นบันไดที่รองรับน้ าหนัก ผูป้ฏิบตัิงานและงานได้มีความยาวพอเหมาะ หากทา งานเกี่ยวกบัไฟฟ้าวสัดุ ที่ใช้ท าบันไดต้องเป็ นฉนวนไฟฟ้า 2. ตรวจสภาพก่อนใชง้าน โดยตวับนัไดตอ้งไม่ชา รุด 3. บนั ไดที่มีความยาวไม่เกิน 5 เมตรสามารถยกเคลื่อนย้ายด้วยคนคน เดียวได้ โดยใช้วิธีพาดกบัไหล่แนวนอน ปลายดา้นหนา้ยาว2 เมตร ส่วนแขน อีกข้างคอยพยุงควบคุมทิศทาง 4. การปีนบนั ได ตอ้งใชบ้นั ไดที่แข็งแรง วางบนั ไดบนฐานที่มนั่คง ไม่ ลื่น และวางให้ท ามุมประมาณ 75องศา 5. การทา งานบนบนั ได้งานที่ทา จะตอ้งห่างจากบนั ไดข้นับนไม่เกิน 1 เมตร หากทา งานในที่สูงตามเกณฑต์อ้งใส่เขม็ขดันิรภยั 6. ห้ามดดัแปลงน าบนั ไดไปใช้งานอย่างอื่น เช่น พาดทา เป็นทางเดิน ระหวา่งตึกและหา้มนงั่ทา งานบนบนัได
คู่มือความปลอดภยั หน้า 40 5. กฎควำมปลอดภัยในกำรท ำงำนในพื้นที่อับอำกำศ สถานที่อับอากาศ หมายถึง บริเวณที่มีขนาดเพียงพอที่คนสามารถเข้าไป ได้มีทางเขา้ออกจา กดัเช่น ถงัไซโล ห้องนิรภยัอุโมงค์ถ้า หลุมที่มีทางเขา้จา กดั ท่อ แทงคน์ ้า ช่องใตพ้ ้ืนอาคาร เป็นตน้พ้ืนที่ซ่ึงทางเขา้ออกหรือช่องเปิดอยไู่กลจาก จุดปฏิบตัิงาน หรือมีขนาดเล็กไม่ไดอ้อกแบบมาเพื่อใหป้ฏิบตัิงานอยา่งต่อเนื่อง 1. ขออนุญาตก่อนเข้าท างานในที่อบัอากาศทุกคร้ัง 2. ตรวจสอบปริมาณออกซิเจนตอ้งอยู่ระหว่าง 19.5 – 23.5ก่อนทา งาน ทุกคร้ังกาซพิษ สารเคมีฝุ่ ๊นละออง ไอ ฟูม ค่า LEL ของสารเคมีต่าง ๆ 3. ตรวจสอบอุปกรณ์การท างานในที่อับอากาศ เช่น เครื่องช่วยหายใจ (SCBA) เชือกนิรภัย หรืออุปกรณ์ป้องกนัอนัตรายต่าง ๆ ที่เกี่ยวของให้ ้อยูใน่ สภาพพร้อมใช้งานอยตลอดเวลาู่ 4. ตรวจสอบ ทดสอบ ไฟฟ้าแสงสวาง สายไฟ อุปกรณ์ ่ ไฟฟ้า ที่ใช้ให้อยู่ ในสภาพที่ปลอดภัยจึงเข้าไปปฏิบัติงานได้ 5. เปิดพ้ืนที่อบัอากาศให้มีการระบายอากาศให้มากที่สุดและจัดให้มีการ ระบายอากาศที่เหมาะสมแก่การปฏิบัติงาน
คู่มือความปลอดภยั หน้า 41 6. มีผู้คอยช่วยเหลือบริเวณช่องทางเข้า-ออก อย่างน้อย 1คน ท าหน้าที่ คอยช่วยเหลือสนับสนุ น แจ้งข่าวและสามารถติดต่อมองดู พูดคุยได้ ตลอดเวลาเหมาะสมแก่การปฏิบัติงาน 7. สวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยให้ครบถ้วนตามสภาพการ ท างาน 8. ปิด -ก้นั - ตัด -แยกระบบเพื่อมิให้พลงังาน สาร หรือสิ่งอนัตรายใด ๆ เข้าไปในสถานที่อบัอากาศในระหวาง่ ที่มี ผู้ปฏิบตัิงานปฏิบตัิงานอยู่ 9. ตรวจสอบ ทดสอบ ไฟฟ้าแสงสว่าง สายไฟ อุปกรณ์ไฟฟ้า ให้อยู่ใน สภาพที่ปลอดภัย 10. เครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องจักรอุปกรณ์ต้องถูกต้องเหมาะสมอยู่ใน สภาพที่พร้อมจะใช้งาน 11. ห้ามสูบบุหรี่ ห้ามก่อไฟ ห้ามผู้ที่ไมเ่กี่ยวของเข้ ้าไปในพ้ืนที่อบัอากาศ 12. ก่อนและหลังปฏิบัติงาน ต้องตรวจเช็คจ านวนผู้ปฏิบตัิงานทุกคร้ัง 13. หลังจากปฏิบัติงานเสร็จแล้วทุกคร้ัง ให้ท าการตรวจสอบอุปกรณ์การ ท างานในที่อับอากาศ เช่น เครื่องช่วยหายใจ (SCBA) เชือกนิรภัย หรื อ อุปกรณ์ป้องกันอนัตรายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานอยู่ ตลอดเวลา
คู่มือความปลอดภยั หน้า 42 บทบำทหน้ำทขี่องผู้ทเี่กยี่วข้องในกำรปฏิบัติงำนใน “ที่อับอำกำศ” ผู้อนุญำต มีหน้าที่ ประเมินความเป็นอนัตรายในพ้ืนที่ออกหนงัสือ อนุญาตท างานอนุมัติให้มีการท างานในที่อับอากาศ วางแผนการปฏิบัติงาน ตรวจสอบพ้ืนที่ก่อนและระหวา่งปฏิบตัิงาน ผู้ควบคุม มีหน้าที่ วางแผนการทา งานและการป้องกันอนัตราย ควบคุมดูแลผูป้ฏิบตัิงาน ช้ีแจงหน้าที่วิธีทา งาน การป้องกนัอนัตราย สั่ง หยดุงานชวั่คราวได้ ผู้ช่วยเหลือ มีหน้าที่ ให้ความช่วยเหลือผูป้ฏิบตัิงานหากเกิดเหตุ ฉุกเฉิน ไม่ให้ผูไ้ม่เกี่ยวข้องเข้าพ้ืนที่ตรวจสอบรายชื่อและจา นวนผูเ้ข้า ปฏิบัติงาน ตรวจสอบอุปกรณ์ช่วยชีวติใหพ้ร้อมใชง้าน ผู้ปฏิบัติงำน มีหน้าที่ ตระหนักถึงความปลอดภัยในการท างาน แจ้งอันตรายเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน สวมอุปกรณ์PPE ตลอดระยะเวลา ปฏิบัติงาน หมำยเหตุ: ผูท้ี่เกี่ยวขอ้งทุกคนตอ้งผา่นการอบรมตามบทบาทหน้าที่ ตามที่กฎหมายกา หนด
คู่มือความปลอดภยั หน้า 43 6. กฎควำมปลอดภัยเกี่ยวกับกำรเชื่อม - ตัดก๊ำซ 1. พนักงานต้องท าการตรวจสอบอุปกรณ์เชื่อม – ตดัก๊าซ ก่อนใช้งานเป็น ประจ าทุกวัน โดยให้ตรวจตามรายการ ดงัต่อไปน้ี - ถงัก๊าซต้องต้งัอยบนรถเข็นและผูกมัด ู่ถงัมนั่คงหรือวางต้งัและผกูมดั อยา่งมนั่คง - วาล์วหัวถังเปิด-ปิดได้สนิท - เกจปรับแรงดนัสามารถปรับและอ่านค่าได้ - สายก๊าซต่อเข้าถงัและหวัตดัอยางถูกต้ ่อง สายไม่แตกหรือฉีกขาด - สภาพหวัตดัก๊าซไม่ช ารุด - ไม่มีการรั่วซึมที่จุดขอ้ต่อ และวาล์วหัวตัด จุดข้อต่อสายใช้เข็มขัดรัด แน่น - บริเวณต้งัชุดเชื่อม-ตดัแก๊สต้องไม่มีประกายไฟ
คู่มือความปลอดภยั หน้า 44 - มีถังดับเพลิงหรือถังบรรจุน้า ไว้บริเวณที่ต้งัชุดเชื่อม-ตัด 2. ห้ามเชื่อม - ตัด ภาชนะบรรจุ หรือที่เคยบรรจุน้า มนัเช้ือเพลิง หรือสาร ไวไฟห้ามเชื่อม - ตัดในสถานที่อับอากาศ เว้น แต่ได้จัดให้มีการระบายอากาศที่ เหมาะสม 3. รักษาความสะอาดบริเวณที่ท าการเชื่อม-ตัด 4. ตรวจสอบสาย /อุปกรณ์การใช้งานต่าง ๆ และถงัก๊าซ อยูเ่สมอก่อนใช้ งาน ห้ามนา อุปกรณ์ที่รั่วหรือชา รุดมาใช้งาน 5. ห้ามเชื่อม - ตัดโดยไม่ใส่แว่นส าหรับงานเชื่อม - ตัด ต้องสวมใส่ อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภยัส่วนบุคคลประเภท แว่นตาส าหรับงานเชื่อม – ตัดและอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภยัส่วนบุคคลอื่นที่เกี่ยวขอ้งกบัสภาพการ ท างาน เช่น ถุงมือหนัง ถุงมือผ้า 6. ห้ามแขวนหัวเชื่อม – ตัดบนอุปกรณ์ปรับความดัน และห้ามแขวนสิ่ง ใดบนอุปกรณ์ปรับความดันโดยเด็ดขาด 7. จัดให้มีคนเฝ้าปิด – เปิดวาล์วถงัก๊าซในกรณีเข้าไปเชื่อม - ตัด ในที่อับ อากาศ 8. ห้ามซ่อมวาล์วหรืออุปกรณ์ปรับความดัน ให้เปลี่ยนอุปกรณ์ที่ช ารุด ทันที
คู่มือความปลอดภยั หน้า 45 9. จัดให้มีเครื่องดับเพลิงแบบเคลื่อนย้ายได้ติดต้งัไวในบริเวณใกล้ ้ เคียงที่ สามารถน ามาใช้ดับเพลิงได้ทันที 10. ต้องระมัดระวังการขนย้ายท่อก๊าซ โดยให้ปฏิบัติดงัต่อไปน้ี - ขณะใช้งานท่อก๊าซ ต้องอยู่บนรถเข็น หรือถ้าไม่มีรถเข็นท่อก๊าซ ต้องอยในลักษณู่ะต้งัอยเสมอ หู้่ ามนอน โดยเด็ดขาด - ระหวางเคลื่อนย้ ่ ายต้องต้งัท่อก๊าซ ในแนวดิ่ง ไม่หันหลังให้ท่อกาซ๊ - ควรระมดัระวงัอนัตรายเนื่องจากพ้ืนลื่น พ้ืนเอียง สั่นสะเทือน - ให้ท าการผูกโยงยึด ท่อก๊าซ ไว้ให้มนั่คง เช่น ผูกกบัเสาหรือหลกัที่ มนั่คงเขง็แรง - ห้ามร้ังหรือยึด ขณะท่อกา ลังล้มและควรไปให้พ้นจากแนวการลม ของทอ่ 11. ห้ามยกท่อก๊าซ โดยการผูกที่อุปกรณ์ปรับความดันหรือวาล์วปิด - เปิด 12. ห้ามเชื่อมในบริเวณที่อับอากาศ เว้นแต่ได้จัดให้มีการระบายอากาศที่ เหมาะสม
คู่มือความปลอดภยั หน้า 46 13. ห้ามใช้ลวดรัดข้อต่อตาง่ ๆ ให้ใช้เข็มขัดรัดข้อต่อเท่าน้นั 14. หากไม่แน่ใจวาปลอดภัย ควรปรึกษาหัวหน้ ่างานก่อน ข้อควรระวัง: 1. ห้ามเชื่อม – ตัดโดยไม่สวมแว่นตาส าหรับงานเชื่อม - ตัดโดย เด็ดขาด 2. ห้ามเชื่อม - ตัด ภาชนะบรรจุ หรือที่เคยบรรจุน้า มนัเช้ือเพลิง หรือ สารไวไฟ