Ultrasound

อลั ตราซาวน์ คืออะไร

•คือ คล่ืนเสียงความถ่สี ูงท่ีเกินกวา่ หูมนุษยจ์ ะไดย้ ิน (มากกวา่ 20,000 เฮิซรต์ )

• เม่ือเปิ ดเคร่ื องอลั ตร้าซาวน์ กระแสไฟฟ้าสลบั ท่ีไหลเขา้ มาภายในเคร่ื องจะผา่ นหวั ตรวจซ่ึงภายในมีผลึก ทาใหเ้ กิดการ
สนั่ สะเทือน และมีการปลอ่ ยคล่ืนเสียงความถ่สี ูงออกมาจากหวั ตรวจ ผา่ นลงสูผ่ ิวหนงั เขา้ ไปยงั อวยั วะภายในท่ีตอ้ งการตรวจ

• เม่ือเสียงกระทบเน้ือเย่ือตา่ งชนิดกนั จะเกิดการสะทอ้ นและการดูดกลบั ของเสียงไมเ่ ทา่ กนั ในเวลาท่ีไมเ่ ท่ากนั ตามระดบั ความลึก
ของเน้ือเย่ือนั้นๆ และถูกแปลผลใหป้ รากฏเป็นภาพบนจอ

• ภาพท่ีแสดงใหเ้ ห็นทางจอภาพจะแสดงในรูปแบบของจุด (Pixel) เชน่ ถา้ เป็นเน้ือเย่ือท่ีมคี วามหนาแน่นมาก เชน่ กระดูก ก็จะ
แสดงใหเ้ ห็นเป็นสีขาว ถา้ เป็นเน้ือเย่ือก็จะเป็นสว่ นท่ีมืดมากข้นึ
ถา้ เป็นของเหลวก็จะเป็นสีดา เป็นตน้

การอลั ตราซาวน์ ในไตรมาสแรก

• มีความแมน่ ยาในการประเมินอายุครรภม์ ากท่ีสุด

• ไมจ่ าเป็นตอ้ งทาเป็นทุกรายอยา่ งเป็นกิจวตั ร แตค่ วรทาเม่ือมขี อ้ บง่ ช้ีเชน่
1. จาประจาเดือนไมไ่ ดแ้ น่นอน ประจาเดือนมาไมส่ มา่ เสมอ หรือตงั้ ครรภข์ ณะใชย้ าคุมกาเนิด
2. มีอาการผิดปกติ เชน่ ปวดทอ้ ง มีเลือดออก ทาใหส้ งสยั วา่ อาจเกดิ อาการแทง้ หรือทอ้ งนอกมดลกู
3. มคี วามเส่ียงท่ีจะตง้ั ครรภแ์ ฝด เชน่ ตงั้ ครรภโ์ ดยการใชเ้ ทคโนโลยีชว่ ยการเจริญพนั ธุ์ เป็นตน้
4. เพ่ือคดั กรองกลมุ่ อาการดาวน์ โดยการวดั ความหนาของผนังคอ

• ขอ้ มูลท่ีไดจ้ ากการตรวจในไตรมาสแรก มีดังน้ี จานวนทารก อายุครรภ์ ตาแหน่งการฝงั ตวั วา่ ในหรือนอกมดลูก การมชี ีวิตของ
ทารก ความผดิ ปกติบริเวณรังไขห่ รือทอ่ นาไข่ ความพิการบางอยา่ ง เชน่ ไมม่ กี ะโหลกศีรษะ

การอลั ตราซาวน์ ในไตรมาสท่ี 2

• แนะนาใหท้ าทุกรายในชว่ งอายุครรภ์ 18- 22 สปั ดาห์ เพ่ือประเมนิ ความสมบูรณข์ องทารก

• สามารถตรวจพบความพิการแตก่ าเนิดท่ีสาคญั ไดแ้ ตกตา่ งกนั ในชว่ งรอ้ ยละ16-84

• ดูความผิดปกติของโครงสรา้ งร่างกายทารกในครรภ์ โดยเฉพาะโครงสรา้ งหลกั ไดแ้ ก่ กะโหลกศีรษะ เน้ือสมอง ใบหนา้ โครง
กระดูก แขนขา มือเทา้ ทรวงอก เน้ือปอด หวั ใจ ผนังหนา้ ทอ้ ง อวยั วะหลกั ภายในชอ่ งทอ้ ง ไดแ้ ก่ ตบั ไต ลาไส้ กระเพาะปัสสาวะ
เป็ นตน้

 มปี ระโยชน์เพือ่ ช่วยวินิจฉัยความผิดปกติของการตงั้ ครรภ์ แต่ไมใ่ ช่การตรวจท่ีจะยืนยนั หรือรบั รองความปกติ
ของทารกในครรภไ์ ด้ 100%

การอลั ตราซาวน์ ในไตรมาสที่ 3

• มกั ทาในรายท่ีมีขอ้ บง่ ช้ี เชน่

• ตรวจติดตามการเจริญเติบโตของทารก ในครรภเ์ ส่ียงสูง
• ประเมนิ นา้ หนักทารกเม่ือใกลค้ ลอด
• ประเมินทา่ ของทารก
• ตรวจติดตามตาแหน่งรก
• สงสยั ภาวะนา้ คร่าผดิ ปกติ (น้าคร่ามาก หรือนา้ คร่านอ้ ย)
• มีเลือดออกผิดปกติทางชอ่ งคลอด หรือนา้ เดิน เป็นตน้
• ตรวจความสมบูรณข์ องทารกในครรภไ์ ด้ แตอ่ าจมีขอ้ จากดั จากขนาดและทา่ ของทารก

อลั ตราซาวน์ มีอนั ตรายหรือไม่

• ยงั ไมม่ รี ายงานถงึ ผลเสียของคล่ืนเสียงความถ่สี ูงตอ่ ทารกในครรภ์

• อยา่ งไรก็ตาม ควรพิจารณาตรวจอลั ตราซาวน์เม่ือมีขอ้ บง่ ช้ีเทา่ นน้ั

ความแตกตา่ งของมิตอิ ลั ตราซาวน์

• การตรวจอลั ตราซาวนโ์ ดยทั่วไป จะใชด้ ูภาพแบบ 2 มติ ิ (2D) คือเห็นคลา้ ยๆ รูป x-ray เป็ นภาพขาวดาเคล่ือนไหวบน
จอภาพ ซ่งึ ในปัจจบุ ันการตรวจแบบ 2 มิติ ถือเป็นมาตรฐานในการตรวจเพ่ือคดั กรองความพิการทางโครงสรา้ งของทารกใน
ครรภ์

• การตรวจ 3 มิติ (3D) ท่ีเห็นกนั จะเป็นการประมวลผลภาพจาก 2 มติ ิเอามาสร้างเป็นรูป 3 มิติ คือมีความกวา้ ง ยาว ลึก
สว่ นมติ ิท่ี 4 (4D) ท่ีเพ่ิมมากค็ ือ "เวลา" แปลวา่ จะเห็นภาพ 3 มติ ิท่ีเคล่ือนไหวไดน้ ่นั เอง

อลั ตราซาวน์ 4 มิติ จาเป็ นหรือไม่

• การตรวจอลั ตราซาวน์ 4 มิติ ตอ้ งใชเ้ คร่ืองท่ีมีประสิทธิภาพสูง และผตู้ รวจตอ้ งมีความชานาญ
• ยงั ไมไ่ ดเ้ ป็นการตรวจมาตรฐานในการคดั กรองความพิการของเด็ก
• อาจใชเ้ ป็นตวั เสริมเพ่ือดูรายละเอียดกรณีท่ีพบความพิการ และชว่ ยใหภ้ าพดูเขา้ ใจงา่ ยข้นึ สาหรับคนทวั่ ไปเทา่ นัน้
• การใหบ้ ริการของเรา: ไมม่ บี ริการตรวจเพ่ือความเพลดิ เพลินในเวลาราชการ สามารถนดั ตรวจไดน้ อกเวลาราชการ

ขนั้ ตอนการตรวจอลั ตราซาวน์

• ไมต่ อ้ งมีการเตรียมตวั ใดๆ ยกเวน้
• กรณีอายุครรภน์ อ้ ยกวา่ 3 เดือน อาจตอ้ งด่ืมน้าหลายๆ แกว้ และกลนั้ ปัสสาวะ เพ่ือใหม้ ีน้าอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
จะทาใหเ้ ห็นภาพชดั เจนข้นึ
• หากมคี วามจาเป็นตอ้ งตรวจผา่ นทางชอ่ งคลอด ใหป้ ัสสาวะท้ิงกอ่ นการตรวจ

• สว่ นใหญเ่ ป็นการตรวจผา่ นทางหนา้ ทอ้ ง จะมีการทาเจลใสๆ บริเวณท่ีจะวางหวั ตรวจลงไป

• ภาพของมดลกู ทารก รก นา้ คร่า หรืออวยั วะอ่ืนๆ จะปรากฏบนจอภาพ ส่วนใหญ่เป็นภาพขาวดา เคล่ือนไหวได้ อาจมี
การบนั ทึกภาพ หรือพิมพเ์ ป็นภาพถา่ ยขนาดเลก็ และขอ้ มลู การตรวจออกมา

ขอ้ กาจดั ในการตรวจ และแปลผลอลั ตราซาวน์

• ปัจจยั ท่ีสง่ ผลกบั ความแมน่ ยาของการตรวจพบความพิการในทารก มีดงั น้ี
 คุณภาพของเคร่ืองมือท่ีตรวจ
 ประสบการณข์ องแพทยผ์ ตู้ รวจ
 เวลาท่ีมีสาหรบั การตรวจ
 ชว่ งอายุครรภท์ ่ีเขา้ รับการตรวจ
 จานวนทารก ทา่ ของทารกในครรภ์ และปริมาณนา้ คร่า
 ความหนาของผนังหนา้ ทอ้ ง

 ความพิการบางอยา่ งไมส่ ามารถตรวจพบไดโ้ ดยการตรวจอลั ตราซาวด์ หรืออาจเกิดข้ึนภายหลงั การตรวจ

ครงั้ น้นั

ค่าใชจ้ า่ ยในการตรวจอลั ตราซาวน์

• อลั ตราซาวนไ์ ตรมาสแรก 450 – 650 บาท

• อลั ตราซาวน์ไตรมาสที่ 2 และ 3 650 – 850 บาท

• อลั ตราซาวนก์ รณีทารกมีความผดิ ปกติ 1,500-2,000 บาท

• อลั ตราซาวน์ร่วมกบั การทาหตั ถการเช่น เจาะน้าครา่ 1,000-2,000 บาท

• อลั ตราซาวน์ 4 มติ ิ 2,500 บาท