The Iris Magazine 2017

Viewpoint

still remained. Maybe she’d invite Louis to come stay at the
cabin. Whenever she spoke of it he listened intently and with
fascination. He also had a particular interest in owls, plenty of
which enjoyed roosting in the eaves of the roof.
Eliza stopped when she reached the clearing, the sight of the
wolves’ dinner before her. Their prey was torn to pieces - clumps
of bone and cloth littered the red snow. Walking through the
carnage, she could almost hear their ferocious growling. Here a
piece of rib cage and now a torn shirt, clawed suit pants and the
leather shoes typical of city-going businessmen. Eliza marvelled
at the sight. Not even enough was left intact to a fill a coffin. Any
evidence to cause of death had been chewed up and swallowed.
She turned to leave, but a glint in the snow caught her eye. She
stooped and scooped up the ring, glancing unknowingly at the
partner on her hand. She rose and headed back to the cabin,
sliding the ring into her pocket. It’s a dog-eat-dog world, she
remembered Mark told her once. Indeed, she thought with a
smile. Indeed it is.
Emma van Schie, Grade 10

Toni Siebert - Grade 12

Michael Booysen - Grade 10 Dayna Binda - Grade 11

The Iris 149

PHSG 1902–2017

Viewpoint The Invisible Man

Toni Siebert - Grade 12 A piercing electronic beeping tears through my restful mind,
making it fuzzy and disorientated as my heavy fingers stumble
Mylo van Straten - Grade 12 over the side table to find an end to the infernal shrieking.
It’s seven-thirty. My legs, still weighted with slumber, shuffle
150 The Iris me into the kitchen. My routine mug of coffee is extra black
today; the machine knows me so well. I sit down at the tiny
PHSG 1902–2017 square table that dominates the kitchen floor in the steel
garden chair I found a couple of streets down and hang my
head. Warm plumes of steam rise from the black liquid and
caress my face. I close my eyes and imagine that it’s Julie
tenderly touching my face. I miss her so much.
We’ve been dating for three years now, Julie and I, and I am
ready for the next step. Sitting across from her, with a white
table cloth, roses and crystal spread between us, I watch her
mouth as she tells me one of her stories. I am oblivious to
what she is saying but the way her mouth curls lovingly around
each word, is extraordinary. She is extraordinary. Standing up,
suddenly ready, I fumble around in my pocket for the silver
band encrusted with diamonds and fall down to my knee.
Taking her delicate hand, I slip the band onto her finger and
she explodes into glee and tears. This is forever.
I trace the word ‘forever’ invisibly onto the cheap plastic
surface of the table with a trembling finger. My chest starts
heaving as my sobering mind starts to flood with Julie. I grab
the quarter full bottle of whiskey standing in the middle of the
table. If I get too sober, today might be the end.
I don’t know how the fire started. It spread so quickly. I run up
the stairs in a panic, the flames licking my flesh as I try to get
to the door of the bedroom. Strong, heavily-padded arms wrap
around my waist and pull me back while other heavily-padded
yellow men run to the door. They are too late. I sit on a bed
in the back of the ambulance, a blanket wrapped around my
shoulders. The fireman informs me that Julie is dead. My ears
begin to ring and my vision blurs. Black.
Nobody likes a drunk. Nobody wants to spend time with
someone who can’t stand to be sober. I own a house phone
yet I have nobody to give the number to, so it never rings. The
only time I roam the street is when I run out of booze. I trudge
into the same liquor store every second day yet the shopkeeper
doesn’t know my first name. Pulling my discoloured baseball
cap down so that people don’t get a glimpse of my bloodshot
eyes, I move through my routine life with nothing but pain,
despair and whiskey.
I am the invisible man.
Savana Summerton, Grade 12

T he Big gest Loss Of All

If I could live anywhere in the world, I wouldn’t choose a mansion
in the city with ten indoor pools, but rather my small cottage out
in the pine tree woods.
I live in a small cottage with a tiny fireplace, next to a river in
the woods. Ten horses roam freely around my house. The river
outside is my swimming pool. Living 80km from any civilisation,
I live off the land, eating mushrooms and berries, catching fish
from the river. In the days of boredom, I take my horses trotting

Charities

watch the raindrops fall; they seem as carefree as me. The next
morning I look out of the window to see a rabbit grazing, looking
happy and acting like the world will stay the same forever, but it
doesn’t …
Today I wake up in the small cottage, the one in the story, the only
difference being; the pine trees lie uprooted in a pile, weeping.
This horrible sin was committed to make space for a plastic
factory. All of the animals are long lost, or dead. My beautiful
blue river is brown and full of chemicals. The twinkling stars are
blinded by the light. The green grass, now dust, turns paler as the
trucks disrespect it.
We shouldn’t let this happen, but all is not lost. If we have power
to destroy, we have the power to restore.
Nadia Pentz, Grade 9

The beginning

As the world gets warmer,
our hearts grow more cold.
In our destructive quest
to have the most gold.

Can’t we see?
If they die,
So. Do. We.

Savana Summerton - Grade 12 So what if you want big, better, more?
through the forest. I listen to the pine trees as they whisper softly That land you cleared,
to each other; the birds noisily interrupt their quiet conversation. it was a home
When we arrive back home we go swimming in the river, floating Not a home anymore.
in the clean, clear, cool crystal water.
Then dinner comes: my favourite meal of the day. Sitting, I cook You leave the light on
the fish over the hot, crackling fire. Then I lie back and watch as the air grows dark.
as all the starts begin to step out of the dark. Observing each You don’t even try
star as it forms the night and the moon that looks down at the to lessen your mark.
earth with a bright smile, I realise how magical tonight is. The
nocturnal animals begin to cry. The wolves howl for their pack, We believe the lies
the crickets enjoy their evening choir show. I fall fast asleep and that our world is okay.
when I awake they have all become shy and have disappeared into We get called crazy,
their burrows. for saying our say.
I decide to make breakfast: blueberries and sweet honey, pine
needle juice and mushroom stew, bread made from only the The world is running out of time,
finest home-grown ears of wheat. While drinking my refreshing but all we seem to know is
juice, the sun turns the sky fuchsia. Now it is a bright, blue day. what I want, must be mine.
I have no clock; time is told by using the sun. In this world, my
world, money is just paper. I go hunting for pretty stones. There We fight for and destroy lands
is quartz everywhere. In the human mind, they are worthless but don’t take credit for the
rocks. In my mind, their beauty couldn’t be worth more. Some blood on our hands.
are perfect hexagonal crystals, while others are smooth. Some are
bumpy and have yet to be formed. We must remember never to forget!
I see a deer dart into the lush green undergrowth. A field mouse We won’t live long if we don’t change our ways!
runs, frantically trying to find food. Thunder makes its presence That I can bet.
known. I head back to my cottage. The rain begins to pelt me like
millions of bullets, but at the same time soothes me like a blanket. The end
When I arrive back home, I’m drenched and shivering. I step (I hope not)
inside and start a warm fire and wait until my cottage is toasty. I Anke Harmse, Grade 9

The Iris 151

PHSG 1902–2017

ASftreilkwaearnksehneeyeeoeeomsyfmtmuoesr’eorathhn.lea,ednryeeTudkto,gmmstnhihdelbSSovwWusaesynreyyrëihoefaee.awgeieeaesdeakernsrinrvme.toonBtdgnnrehsnogeyhakodiI‘dmepsoknlnuruVe.mueesfiorwbhrkrehcsnitvt.T,tswolaieatieeabeSsaars.eaoplannhneosyrrhrsoyiahefklehBevdiiocnnreangeueioweeigëas.ettvegeettederseatlametvuwtonnehSgoucrhlsereoeyiodlkdhghrsefse.deaiaoiaeêithnetnanendaoikoetlThonfidowvuhrbeoenqhkenouusreatihkgbserisgtisehlntwehn…uiis.‘enpekrwnootytoeedogpteiDadwwunynyohahiddah.iinehthrlsteieaoehraedehewapYktravheehraecrreortumdsiaoaeodohoseheylrtuhicrbad.adaedgniunelc,.emfeadArdhugeekpsneeAcgrsabllaêiltofcnldoedpne.ima.sgnidveln.nezgaiir.ldiopeDnono.ehkn’dsteealHtinertserrpeneyaew.irmngtiewtrealcDfloldworkmioeqtfhnthirenaoohtvekimyhrohatieueeehdetsjnanaernwierekhroi’ehivysleonawlilnodoaaynsusehteaaaiegnddserttgrlqt.oeh,isgseouTvwa.oataniTvhttmelhrorifhheeheereseeyeemenchmyeowc,rttoardahhloprgeayzieereuseszlmsamsy.dnshpygT.ie.,ueeBAeatshocne.hbrentotcBeeoeuhaeofusgethcunt.ohhmsaueTremtesuthhatsatowoeeehsnnhetmtetoorhhshnsiaisntelseycwfekaiepcthettersotufhta.oshoiTdhpnerqligonheywu.geyoaws.or
heo die rook van die kruie haar omring, die is oorweldigend en
sy voel sy begin stik, maar sy hou aan die vreemde woorde uittass
totdat sy almal gesê het. Sy voel skielik ongelooflike duiselig en
voel hoe die kamer om haar begin te draai. Die vloer en mure val
weg en vir slegs een sekonde is daar niks nie.
Toe sy haar oë oopmaak, sit sy op sagte geel sand, haar blonde
krulle van sag oor haar skouers, sy is skoon en naak. Sy kyk op
en sien die mooiste ding wat sy ooit gesien het... Sy is in ‘n grot
wat uit???
op die see... Die see wat glinster en saggies lek aan die ingang van
die grot. Die middagson skyn saggies op die golfies. Sy roep uit
van geluk verwondering en hardloop na die water toe.
Die water is warm, blou en glinster soos haar oë. Sy duik in en
voel hoe die helder soutwater al haar hartseer van die verlede
wegspoel.
Mylo van Straaten, Graad 12
Wat sou jy gedoen het?

Naam: Kate Ellen Maartens - Grade 12
Van: Visser feëverhaal gevat.
Ouderdom: Vyf-en-twintig jaar Die dominee gein, almal is tjopstil. ‘n Troue is spesiaal en ons
gaan na Frankryk. My gedagte gaan weg, ek is gefokus op my
Die hele verhouding was puik. Ons het saam gelag tot ons gesigte net-nou man.
potblou geword het. Ons het mekaar ondersteun. Ons was alles Ons is die beste span. Die Alpha en die Omega – niks gaan in
wat ons wou hê. ons pad staan nie.
Ietsie geleen, ietsie nuwe, ietsie oud, ietsie blou. Ek staan met my “Ek vra u Jakob van Wyk om my man te wees, ek belowe,” met
spierwit rok aan. Die silwer diamante glimmer en blinker in die ‘n geklopte hart sê ek sag. Die dominee kyk skans na Jacob - sy
son. Dié is ‘n mooi dag om te trou. Die voeltjies sing magiese beurt.
liedjies. Hierdie dag is my dag. Met sy stroopsoet stem sê hy; “En ek vat u Jennifer om my vrou
Met kleurvol blommetjies in hand, het ek dapper in die kerk te wees.” Sy mond raak die vloer en is spierwit-geskok. Wat sou
gestap. My pa se hande bewe as hy my lei tot my toekoms. Ek jy gedoen het!
sien hoe ‘n traan op sy gesig gly. Dis mosterd na die maal Pa maar Emma Phillips, Graad 12
ek sal jou altyd lief hê, jou katjie-kat is nou groot.
ek sien my ‘net-nou’ man. Hy lyk opgewonde, dit moet ‘n goeie
teiken wees? Ek vat sy hand, dit is yskoud. Dié dag is uit ‘n

Ek wens ek was daar

152 The Iris

PHSG 1902–2017

Viewpoint

s

.
ou
rd.
who

Emma Lourens - Grade 11 Havannah Blem - Grade 10 Michael Booysen - Grade 10

Ek wens ek was daar om wakker te word in my eie bed, waar die lewe ‘n fees is.
my kussings mooi gelee is om my drome was te hou, waar my In Danabaai, staan die wolke soos spookasem in die lug. Die
kombers mooi geweet het dat dit altyd daar moet wees om my te nagtegale sing in die vroeë oggendure en die naghemel is
beskerm teen die lelik van die lewe. toegestrooi met sterre. Daar, jubel die voëltjies in die bome saam
Ek wens ek was daar om die trane van my nefies weg te vat met my hart. Die krappe hardloop skuins oor die sand terwyl die
wanneer hulle gebroke is. Ek wou nog steeds vir hulle vertel golfies vriendelik met kindertjies speel. Daar, in Danabaai, lag
dat die belangrikste les in die lewe is dat die lewe te kort en te die mense saam met die glimlaggende son. Danabaai is my pot
asemrowend is om kwaad te wees, dat as jy trane in jou oë het jy van goud an die einde van die reënboog.
nie die lewe mooi raak kan sien nie. Ek stap nou buite. Blomme lê verlep oor die sypaadjie en mense
Ek wens ek was daar om my liefde se hand te hou en in sy blaas ongeduldig hulle toeters. Die mense beweeg soos miere in
helderblou oë te kyk en vir hom te sê dat hy vir my ‘n pragtige die straat. Hier is daar geen berge, geen see en geen aandster wat
lewe gegee het, dat hy vir my lief was en dat dit meer as genoeg vir my knipoog nie. Hier, in die stad, is die lewe ‘n nagmerrie.
was. Wanneer ek in Danabaai is, lê die aarde voor my soos ‘n kleurvolle
Ek wens ek was daar om vir my ouers dankie te sê. Dankie vir my lappiesland. Daar, is die wêreld ‘n orkes en ek dans op die ritme
ma wat vir my al haar liefde gegee het, dankie dat sy altyd daar van geluk. Ek wens ek was daar …
was. Dankie vir my pa wat regtig probeer het. Ek weet dat hy Charissa Holdt, Graad 12
jammer is, ek vergewe jou, Pa.
Ek wens ek was daar om vir een laaste keer in my sitkamer te Die beste ding ooit
Ek wens ek was daarsit met ‘n warm koppie tee op my skoot. Ek wil sien hoe die
In die vroeg oggendlug skop ons perde klein wolkies stof onder
laatmiddag sonstrale deur die groot vensters val en deur my die natgedoude laag grond uit soos ons grondpad af loop. Klein
liggaam skyn om vir my te wys dat ek hier is. Ek wens ek kon klippies kraak onder hul hoewe soos hul loop, koppe hoog en ore
voel. kierts regop in die opgewondenheid van vroeg uitry.
Ek wens ek was daar, maar ek is nie. Ek is hier en die laaste ding “Eks mal oor oggend ry”, vertel Leah soos ons ry. “Daar is niks
wat ek sien is twee skerp ligte aan my kant van die pad. vlieë nie en dis nog koel,” gaan sy aan maar ek luister nie. Die
Carol-Kate Chapman, Graad 12 son kom op voor ons, nog weggesteek deur die bome. Dit verf
‘n helder oranje randjie om die bome en gooi patrone op die
pad voor ons. Ek sug, gelukkig en tevrede in hierdie perfekte
Die wolke huil saam met my. Trane drup op my boek, terwyl die oomblik. Ek wens skielik met my hele hart dat ek die oomblik
reën teen die venster spat. Alles is blou. My gemoed is so donker kon bottel en bêre sodat ek dit altyd weer kan voel.
soos die weer buite. My hart is in stukke gebreek, soos ‘n legkaart, Die oomblik het nie lank gehou nie, want net so gou soos wat
waarvan een stukkie weg is. Ek wil alleen wees met my verdriet. hy gebeur het, kom ons op die bosrit se afdraai. Voor ek nog kan
Danabaai is vir my my eie paradysland. Dit is ‘n dorpie naby dink, draf Leah se perd vooruit en my perd volg automaties.
Mosselbaai en my gesin gaan elke jaar met vakansie daar. Hierdie Hoe dieper ons in die bosrit pad ry, verdwyn die son, weggesteek
jaar kan ons nie gaan nie, want my pa moet werk. Ek kan dit nie deur die plantasie se bome wat ‘n lang donker gang van die pad
glo nie… maak. My perd blaas hard deur sy neus en draf ‘n bietjie vinniger.
Ek wil daar wees, waar die strale van die son glinster deur die Hy weet wat gebeur as die plantasie eindig. Ek voel hoe my hart
blare. Ek wil daar wees, waar die bome hulle hande klap. Ek wil vinniger begin klop, my rustige oomblik in die son skoon vergete.
daar wees, waar die berge staan soos reuse en kyk vir my en waar Ek sien hoe Leah uit die hoek van my oog begin glimlag en haar

The Iris 153

PHSG 1902–2017

Viewpoint teels korter maak. Sy sal nie waag nie, dink ek maar voor ek iets
kon sê, begin haar perd gallop. Ek lag en ek hits my perd aan om
Toni Siebert - Grade 12 haar te jaag en hy hol agterna. Voor ons word die plantasie ligter
en die uitgang ‘n ring van goue lug. Binnekort het ek ingehaal en
Aeryn McEwen - Grade 12 ek hoor haar lag. Ek gee vir my perd ‘n ekstra skop en hy hardloop
vinniger. Sy ore is plat getrek teen die wind en sy tree lank. Die
154 The Iris wind, my hartklop en sy hoewe meng saam en suis in my ore. Die
uitgang kom nader en nader en Leah is amper langs my toe vir een
PHSG 1902–2017 helder, onsienbare oomblik is alles presies stil in tyd voor my oë
gewoondraak aan die sonlig en die groot oop vlakte voor ons lê.
Ons perde hardloop nek aan nek vir al wat hulle werd is, die wind
suis en hulle asem blaas so hard soos die wind en my hart sing in
blydskap. Hierdie, is die beste ding ooit.
Nicole Birch, Graad 12

Die verdwaalde soektog vir heuning

“Piglet belowe ons is naby,” sê Pooh met ‘n bietjie onsekerheid in
sy stem. Hy weet eintlik glad nie waar in die woud hulle is nie.
“Dis wat jy ‘n uur terug gesê het, Pooh! Waar is die boom wat
jy my wil wys en waar is ons?” “Piglet, ek het gister boom toe
gegaan en ek het hierdie pad gevolg. Ons is nie verdwaal nie,” sê
Pooh, maar ‘n deel van hom sê vir himself dat hulle is.
Pooh wou graag vir Piglet sy nuwe heuningboom wys. Hierdie
boom het vyf byneste en het die soetste heuning in wat hy al ooit
geproe het. Die boom is groot, het lekker klim takke en sy blare
is grasgroen. Definitief die mooiste boom wat Pooh al gesien het.
“Ek weet nie Pooh, ons stap al vir ure. Dit word koud en ‘n storm
is oppad. Ons moet maar teryg draai. Jy kan my ‘n ander dag die
boom wys,” sê Piglet moedeloos. Hulle besluit toe om maar om
te draai en huis toe te gaan, maar daar is ‘n probleem. Hulle weet
nie in watter rigting huis toe is nie.
Saam besluit hulle, hulle sa net hulle voetspore terug probeer
volg. Die wind word al hoe sterker, sodat Pooh Piglet se hand
moet vashou om Piglet stewige hou. Die lig word donker en die
lug word koud. Albei besef ‘n groot storm kom en hulle is in
gevaar, dit is amper nag.
HUlle voetspore word weggeblaas deur die wind, hulle is
verdwaal. “Kom Piglet vinnig! Ons sal net moet hardloop!
Hopelik kom ons by ‘n veilige plek uit!” skree Pooh bo-oor die
harde wind. Saam,hand in hand,hardloop hulle die nag in.
Danielle Grant, Graad 12

Ek wens ek was daar

“Hoekom het jy my gevat?” vra ek sag, “ek was nie klaar nie.” Sy
kyk en luister na my. “Daar was soveel wat ek nog wou doen. Dit
is nie regverdig nie.” Sy kyk en luister na my.
“Dit was een van die gelukkigste dae ooit. My hele familie was
daar en al die mense wat my lewe beter maak ook.” Sy het weer
net na my geluister. “Ons het gelag en dans en geswem en geëet.
Gebraaide vleis, pap en sous, roomys... “ Sy troos my, maar sê
nogsteeds niks nie.
“Ek het soveel onvoltooide drome gehad. Ek was besig om drome
waar te maak. Ek het my vyf jaar pla gehad om in Londen te gaan
dans. EK wou myself leer hoe om klere te maak.” Ek begin skreeu,
“Ek wou saam met my ma bak. Ek wou saam met my pa fietsry. Ek
wou ek wou, ek wou!” My asem is weg en my trane rol van my oë
uit soos ‘n waterval. Sy sê niks.

Viewpoint

“Al my vriende is daar. My ma en pa is daar, My susters is daar. Karel het opgespring en die geweer agter die deur gevat, iets
My lewe is daar. Hoe kan ek hier wees? Ek wens ek was daar.” Sy wat nie ‘n gewone reaksie is vir ‘n man wat op ‘n plaas bly vol
sê iets. Ek kan nie eers in die begin na haar luister nie – sy klink wildediere nie.
soos iets uit ‘n droom. Ek weet regtig nou hoe klink ‘n engel as Buite het Herman gelê op die grond met ‘n leeu wat oor hom
sy sing. Ek luister. staan. Hy het geskree. ‘n Teiken van lewe vir Karel. Karel het
“Wanneer jy op aarde is, wens jy jou dae verby. Jy haat die die geweer gelai en sonder huiwering na die leeu gemik en die
skoolwerk en eksamens; jy wil net in Londen gaan dans, jy ‘wil’ sneller getrek.
dinge doen maar jy doen hulle nie. Jy sê, “Ek kan dit môre doen.’ Karel was ‘n ander man na daardie dag. Hoe kan ‘n man
Wat gebeur as jy dit nie môre kan doen nie? As jy hier by my en aanbeweeg nadat hy sy eie seun doodgeskiet het. Hy het ure lank
God kom, kan jy daai dinge nie op aarde doen nie.” in Herman se kamer spandeer en hy was hartseer en alleen. ‘n Jaar
Sy gaan aan, “Jy met elke dag van jou lewe waardeer. Doen die later het Karel gesterf as gevolg van ‘n hartaanval. Sy hart kon
dinge wat jy wil doen en moenie tyd mors nie. Sy weet regtig nie meer funksioneer sonder sy seun nie. Hy is langs Herman
nooit waneer jou tyd sa opwees nie.” begrawe.
Sy begin om stadig te verdwyn. Iets gebeur met my hart. Iets Cara Schoombie, Graad 11
word geblaas in my mond.
“Een, twee, drie,” hoor ek. Water kom uit my mond. Ek is wakker. Skoonheidswedstryde
Ek lê langs die swembad. My hele familie is hier en al die mense
wat my lewe beter maak ook. Kom ek vertel jou van myself. Noem my sommer Poplap. Ek
Ek leef. was nogal mooi en rondborstig. Ek is gou geleer hoe meer ek
Bella Gioia, Graad 12 van my lyfie wys, hoe beter/ Wys daai borste, krul daai hare, sit
meer pienk in daai rok en sit genoeg grimering aan sodat jou gesig
Ongetiteld onherkenbaar is! Dit was my ma en later my agent se mantra.
Ek het gou geleer net die beste kry die prys. Sy moet beeldskoon
Eens op ‘n tyd het Karel van der Merwe saam met sy vrou en twee en plankdun wees om die kroon vol ‘diamante’ te wen. Al word
kinders op ‘n plaas gebly aan die grens van die Krugerwildtuin. dit ‘n talentvertoning genoem, is talent nie so belangrik soos die
Sy oudste seun, Herman, wat op daardie dag sewentien was, kurwes nie. My naam verander na “Gouda” – die een met die
het besluit om sy perd vir ‘n draffie te neem. Vir die res van die goue hare en goue lyf …
familie was dit ‘n doodgewone Saterdagoggend. Ma Susan het Diëte en later inspuitings hier en daar en oral in my steeds
die varsgebakte brood, wat sy vroeë daardie oggend gebak het, maerder wordende lyfie, was aan die orde van die dag. Vandat ek
dik gesmeer met botter en appelkoorskonfyt. Karel het, met klein is, is ek verbied om koekies te eet en koeldrank te drink soos
koffie in die hand, roereiers gemaak en Elnette, Karel se viertien- maatjies. Die eerste en laaste ding wat ek in die aand moes doen,
jarige dogter, het die tafel gedek. Herman se kos is warm gehou is om myself te weeg. Ek moes elke keer “te lig bevind” word,
in die oond. anders was dit nog ‘n uitmergelende sessie, vieruur die oggend in
Oggendgeselsies om die ontbyttafel. Elnette vertel van haar week die gymnasium.
by die skool en hoe moeilik die lewe van ‘n 14-jarge meisie is. Ek het geleer van bulimie en jare kon ek baie mense flous. Ek
Krel en Susan het maar geluister en advise gegee. Die gesprek was het eendag ‘n veiling van beeste bygewoon – al verskil tussen mý
onderbreek deur ‘n geskreeu wat van buite afkom. kompetsie en die van die beeste, was – die vetste een het gewen!

Stephanie Hugo - Grade 10 Kelly Lucas - Grade 12

The Iris 155

PHSG 1902–2017

Viewpoint

Die geur van heerlike boereworsrolle in die lug het my daardie
oggend laat wens ek was ‘n vet koei!
Op skool get die Geskiedenis-onderwyser ons die volgende
meegedeel – skoonheidswedstryde het begin in Griekeland
vir mans en vrouens. Skoonheid en estetiese waarde was baie
belangrik in die Griekse kultuur. Manne het deelgeneem in
euandria en vrouens in kallisteia. In albei gevalle is deelnemers
beoordeel bloot op hulle fisiese voorkoms.
In 1854 het Phineas T. Barnum, stigter van Barnum en Bailey’s-
sirkus, besluit om meer blink en glans te bring na die sirkus en
na die skoonheidswedstryde wêreldwyd. Brnum se veelvuldige
pogings om vrouens se lywe te ‘vier’, het verval toe menses ê
dit is eenvoudig om mense so ten toon en bloot te stel. Amper
het skoonheidswedstryde ‘n stille dood gestef. Maar aanhouer
wen! In 1920 het skoonheidswedstryde in die magtige VSA
getriomfeer. In 1940 is selfs die beginsel minder is meer op elke
model toegepas. Welkom bikinis!
Di neigings en giere van die VSA het natuurlik ook ons nederige
dorpie, Lelikfontein, getref.
Mettertyd het ek geleer ek is ook maar net ‘n sirkusdier, ‘n
maer enetjie wie se lyfie moes ruk en rol as die sweep van die
sogenaamde skoonheidsgurus klap. Ek het ook geleer dat daar
‘n verskil is tussen objektief en subjektief. Dat skoonheid veel
meer is as wat die oog kan sien. Ek het soms in my naarheid
gesmag na ‘n blinde wêreld waar mense net op wat hul gehoor
kan bepaal of jy mooi is. Ek, Poplap, het later Lappop op die
Ashoop geword. Gedaan en stukkend en vir niemand meer
mooi nie. Goedsmoeds op die ashoop weggegooi. My Gucci- Mikayla Isebeck - Grade 12
skoene was stukkend. My protëindrankies en kontrakte was Mense verstaan nie hoe dans my al gehelp het nie. Daar was ‘n
gedaan - daar was hier en daar nog koue pampoen in die deel van my lewe waar alles net te veel geraak het. Ek het gevoel
yskas. Maar wie skrik of hou nou van koue pampoen? Dit asof die lewe nie meer saakmaak nie. Asof ek nie meer saakmaak
was helaas te laat om te leer dat skoonheid (wat dit ookal mag nie. Die enigste plek waar ek regtig gevoel het waar ek inpas
beteken) vergaan en deug bly staan. Ingesuur in my bestaan, was by die dans. Dit help my om ‘n sterker person te wees en dit
het ek verword tot ‘n blote objek. help my groei. Hierdie glimlag wat ek elke dag op my gesig het
Ek is opgewen, geprogrammeer; my enigste opdrag: wys wat jy is as gevolg van die Here se genade, my ma se ondersteuning en
het – dit is vermaaklik, dit is mooi. Die deeg van weerstand het dans!
in my opgewel, uitgerys, onophoudelik het ek begin om gesonder Ek dink as mense net prober dans sal hulle sommer baie gelukkig
tee et. Niemand sou my kies nie, niemand sou my ‘n kontrak wees. Hulle sal weer klein goedtjies raak sien wat daardie klein
aanbied nie. Prys die Here kon ek sê, want in die warmste van my bietjie vreugde in die hart sal terugsit. ‘n Mens sal die wêreld deur
nuutgevonde kurwes, het ek besef skoonheid het so baie fasette. ander oë sien.
Was ek maar nog jonk het ek vandag ‘n plakkaat gemaak en Die rede hoekom ek dans, is omdat ek lewe. Die kinders wat
protes begin aanteken: saam met my dans, is my familie. Ek will dankie sê aan jou dans
#Skoonheidswedstryde moet val! dat jy my lewe vol vreugde gemaak het. Ek is liie vir jou dans, vir
Danielle Robbertze, Graad 11 altyd en ewig!
Bea van der Merwe, Graad 9

Die héél lekkerste iets vir my om te doen is...

Dans! Dans in die oggend, dans in die aand, dans as ek eet en
selfs as ek staan! Dans, dans, dans … dit is my taal. Dit is my lewe
waarvoor ek strewe.
Dans was al deel van my lewe toe ek slegs twee jaar oud was.
Mense dink ek is mal, maar hulle verstaan nie hoe belangrik dans
vir my is nie. As mense vir my gaan vra hoekom ek nie maar net
dans gaan los nie, gaan my antwoord altyd dieselfde bly. Dit is
dieselfde om vir ‘n plant te sê: “lewe sonder die son” of om vir ‘n
Girls High meisie te sê: “lewe sonder kos”.

156 The Iris

PHSG 1902–2017

DitnŝagwSaelpweadni abtwhohzeethbehnleeyeeoeeomsyfmtmuoesr’eorathhn.lea,ednryeeTudkto,gmmstnhihusaesesSkkbmspMKGhoa.eawgeeeageoeagrhaarolblnotetaaheBalhnlateeahebs.kegelhloirolleOtmoeaoouoe.j.Mlkieg,KtsforweosrolcsnkoattaTotugaioltgeysskalaa.moeolealaMehoghbse.lytafmeoehomBoBltctnoefeuestitjeaaalliRawšlteeeoektsteidešrsbteaamletehwetešnoplelucuhestaebeol.hgšarnhrageBfskua.alioigtoannit,atganlaoiigtkebatTofnforluhleeiaqohremkeehpuesgekhgtsaglrkmiosaašohlnlenueeie.keerraweatgltrMeGotpewdogtoelulwuy,eeaynaheothBsnga.oahtekllskeegeolorebaeh.enrelpYtwrahlleOaoasceigeutnamodsmo,ehodmomeiaynnmhlocpb.teaaSagoiušhobbc,..gefawadrArloeeaaBlwopfoeslAcg,aeMaetayttlafcntlooienšaaesštaasol,lewnhawnlgzgail.lšadoedaoanmeaa.uang’ditgbtMnHtljnSaaerrwepaihykrreeftoueatewaiehltellcmolgftsedeoywaoeqeitthtranlhr,aan.ohjeettbiK,ye,golšeheduehaoemtaosbnaagwieuagrgnooiao’,ieynslgaenaltnilnpoeloboyashgsehtefeemnogwwestbklgrqltaae.aaaaeeeoeh,,.isgseouTvwa.oatanDmltMbTmSLbmešiTvheteotoimelefapoohmmoroefrnainrtenalhfhheahocpeplgehteerueduenooš.esly,iismeeaytpyCaneeNmlkawleokanteocaaKhta,.haomdysJogeoutSgawcYa,urptMbetookoteedrilšemonraerldaboimlheohlbSoaeprwga,meeaKgeoamnyyzoiemamewrsoeuasgySeeasApzaaeoneehhlmMsamnrsnmkfyyl.dklensroysyaaiashieaeptayntalkigTišna.siedg.mm,gloaeunkayoee,meBBaeeinlmA,eatdeshs.owotoocesliaMneekereh.afmhb7rhweytiwntlolVoltlacooaeBoaeJekaeonliaibegSbowsoguhnakgeeaooeafalfauaaleelttsdgowoswhšetlthpcutniaohtlo.waaaoRks.aahrlhmsgaaueesabbaeamTeormaamsgAem1teeawsuamheg9bmfhtanrhlo9ohSatlsoaiuotakmU1ytebolweoteeakeae,ahlmnsatk,agonBjniuViamkoemtheebotialeeeamtetaetrsokdawkgheowkrmhahaarapoDohshnwaisMl,ooiamptbe.ieshirsientMeblnsMmeaaelwi.eycwfsi.tksdeeoeowkYCoadgihduclteeaiaepactrlfli.nhelbaotosatatjaKwttitnkkierešsieootgaaaaaecufr,hta.oshoiTdhpnerqligonheywu.geyoaw
Selaelo Selota ke mongwadi wa dikoša e-bile ke seopedi. Ke re go Movement. O hlokofetše ka morago ga bolwetši bjo bo kopana.
yena, sekuruana, ga se makgolo ka wena. Tlou wešu, serapeletše Ke re go tatagorena, “ka dipolelo tša gago re go topile nta thekeng
seporong setimela, ka gore bokwena ba go lebeletše. Lesego la gore dithuto ke kotse, thuto ke sebetša sa go hlabana dintwa tše
bona ka yena ke lekepekepe. Morwa segolela sa ga bo Seshego. kgolo. Ka wena re lemogile gore thuto ke kganya yeo e kganyago
Gae Moletjie go na le tshepišo, kholofelo le dimpho. go feta dietša lefaseng. Moletjie wa tla wa tswala dinatla, ke re wa
Gare ga dikwena, bakgalaka ba emiša ditsebe, ba theeleditše ka tswala le bo Julius Malema. Ruri ke nnete ke a le botša, maaka
tšona di le pedi. Ya ba ruri lehutšo ka gore gwa tsebagala le “Berlin” ga se makhura, Moletjie e dutše mmepeng wa naga, e dutše, e
gore ge go bolelwa ka Mokgadi wa ga Semenya go bolelwa ka duletše ruri. Ruri Moletjie ke gae, gae ga mahlako. Go fihlela re tla
kopana gape kua gae, Moletjie, go ya ka magoro ga se go tšwana.
Ke lebogile.
Tlou Lekgau, Grade 12

Obušenltesdhiwtšeele ka mare ge o ka mpona ke

Anya Lurema - Grade 12 Bagologolo ba rile “yo a sa kwego batho o tla kwa dinonyane”
o kare se ba be ba se bolediša ke rena bafsa ba go se theeletše
batswadi.
Ka ngwago o mongwe ke ile ka iKhwetša ke le ka gare ga seemo
seo motho mang le mang a ka se rate goba ka gare ga sona. Ke ile
ka iKhwetša ke sa tsebe pele le morago efela ka thušo ya Batswadi
le Barutiši. Ke hweditše maele gomme ka dira seo se swanetšego.
Mo bophelong re ithuta ka go dira diphošo, efela re swanetše go
ithuta go tšona. Diphošo ga di swane, gona le tšeo di sebego le
taba eupša go-na le tsela tša go fetola bophelo bja gago gore bo be
bo bokaone goba bo senyege le go feta.
Nna ke ile ka iKhwetša ke setše mphatong wa lesome mo ke ile ka
nyaka le go tlogela sekolo efela ka ipotša gore “se se sa felego se a
hlola,” le nna ntwa yeo ke lebanego le yona ke tla e fenya, nnete ke
e fentše ke ka mo lehono ke dirang Marematlo.
Ke ithutile gore o swanetše o šomele seo o se nyakago, ke ka mo ke
ipoditšego gore nka sa tsoga ke bušeleditše tša ngwago wola, ebe
ele thuto yeo nka se tsoge ke e lebetše. Ka ge seema se bolela sere
“kodumela moepa thutse a go lehumole le tšwago kgauswi.” Se se
nora gore šoma kudu ge o nyaka selo. Ke ithutile le go kgotlelela ka
gore “kgotlelelo e tswala katlego.” Ke a tshepa gore ke tla tšwelela

The Iris 157

PHSG 1902–2017

Viewpoint

efela o mpone o mpolaye ge nka gen ka tsoga ke dirile seo se ka dira Monica Martins - Grade 12
gore ke šalele morago ka dithuto tšaka. la Captain Fantastic, setšhabeng sa kgwele ya matsogo. Leina la
Mpoti Ramokgopa, Grade 12 gagwe le tumile kudu, maitemogelo a gagwe a tsebja Afrika-Borwa
le UK setšhabeng sa kgwele ya matsogo. Maryka Holtzhausen ke
M  ohlako moetapele wa Spar Proteas le Free State Crinums. O belegwe ka 2
June 1987. O goletše Kempton Park, Gauteng.
Bahumi, tšhelete ya bona ke pula ya go na ya modupi, eupša ka O thomile go raloka kgwele ya matsogo a na le mengwaga e šupa.
gare maphelong a batho ba bangwe, ga go na pula, go omile bjale O re papading ya gagwe ya mathoma o be a duma go raloka gare,
ka leganata. Tšatši ka tšatši, go thoma ge letšatši le hlaba go fihlela eupša mohlahli wa gagwe a mo ralokiša go ba monweša dino. O be
ge le sobela, bakgopedi ga ba tsebe gore ba tlo hwetša dijo naa, ba a sa thabela sephetho seo, eupša lerato la gagwe la papadi ye la mo
tlo fiwa meetse le diaparo tša go omiša mmele neng, ba tlo tšhaba hlohleletša gore a bapale gabotse.
hele ye ba e phelago naa, ba tlo ratego naa... Ge nako ya go ya yunibesithi e fihla, o be a swanetše go kgetha mo
Batho ba bantši ba nagana gore bakgopedi ka moka ke mahodu gare ga kgwele ya matsogo le le lapa la gabo. Kovies le Pukke be
a go senya tšhelete go reka diokobatši bjale, efela go na le bao ba di mo amogetše e bile o be a setše a itokišetse go ya Pukke, eupša
nyakago phetogo maphelong a bona le go ba le mešomo. Go na mohlahli wa gagwe o ile a mo hlohleletša gore a ye Kovies ka gore
le bao ba go nyakago go šoma ka thata gore ba se phele bophelo e na le menyetla ya kgwele ya matsogo e mentši. E be e le kgetho ye
bjo ba bo phelago. boima e le ruri, eupša o kgethile go ya Kovies.
Ekonomi ya naga ye ya Afrika Borwa e swanetše go phomelela Ka morago ga ngwaga a tsena Kovies, a na le mengwaga e
ka lebelo ka gore diperesente tša batho ba go se be le mešomo
le tša batho ba go se be le dintlo e ya godimo kudu. Batho ka Emma Van Skalkwyk - Grade 10
moka, bafsa le batšofadi, ba kgona go thuša bakgopedi ka go ba fa
diaparo tše maleba tša kgale, go ba fa dijo tša go ba fa maatla, go
ba fa mešomo ya go swana le go hlokomela tšhemo, bj. bj.
Beibele e re re šwanetše go thuša bao ba go hlaka gore re thabiše
Modimo le go oketša ditšhegofatšo. Mohlomongwe, Afrika
Borwa e tla ba naga ya maleba mengwageng ya go tla ge bakgopedi
ba ka thušiwa.
Obakeng Mahlako, Grade 11

Se ralokeng ka thuto bakgotse

Re kwa gantši ba re “thuto ke senotlelo sa bokamoso bjo bokaone”,
ba bolela nnete.Thuto ke motheo wa bophelo. Ka ntle le thuto o
ka se tšwele pele gabotse bophelong. Le wena ke a tshepha gore ga
o nyake go ipona o sa kgone go fepa bao o ba ratago, ka lebaka la
gore o be o sa tšeele thuto hlogong ebile o bapala ka yona.
Thuto e bula mabati a mantši mo bophelong, le moo o ka se
tshepego gore motho a ka feletša a fihlile gona. Bafsa ka bontši
ga ba tšeele thuto hlogong, bjale seo se nyamiša kudu ka gore ga
re sa phela sekgale moo e bego e se bothata go hwetša mošomo
o sa fetša sekolo gabotse. Thuto e ntšha mohlako ka gae, ka yona
bontši bja batho ba kgonne go ntšha mohlako malapeng a bona.
Bafsa ga ba kwešiše gore gore ditoro di phethagatšwa ka lebaka la
go šoma kudu sekolong, eupša bontši ba šetše ba na le tseba ge ba
bona ngwana yo a bego a palelwa sekolong a atlegile bophelong ebile
a imelwa ke ditšhelete. Ba lebala go re tšhiwana e sa hwego e leta
monono. Ga go yo a nyakago go tšeelwa fase, bjale rena bagwera a re
šomeng gore re ipone re fofela kgauswi le magodimo.Yo mongwe le
yo mongwe ke moithuti lefaseng le. Re swanetše go kodumela ka ge
go se lehumo leo le tšwago kgauswi.
Ke boledišwa ke gore ke tseba phapano gare ga sethakga sa go
palelwa, le sebodu sa go hlalefa. A re beng dithakga tša go hlalefa,
re se ke ra raloka ka thuto,re ithute e sa le semetsing gobane
thutela bogolo e a roba.
Katlego Kobola, Grade 11

Moraloki wa go tuma

Moraloki wa go tuma, wa talente ya go makatša, wa go tsebja ka

158 The Iris

PHSG 1902–2017

Viewpoint

Ao, matšatši a fetile kgale, ga go motho yo a ntshwarago letsogo.
Ke nnosi. Ke hloka bagwera le lapa. Ke dio ba tšhikanoši.
Kgopolo ya bobedi. Ke raloka le bagwera ba ka. Re raloka ka fase
go letšatši la ga fiša tšhiritšhiri. Re raloka kgwele ya maota ye re e
ratago kudu. Re bana ba go se be le melato. Bana ba go phela ba
thabile ba hwile ka ditsego. Se se bohlokwa, ke gore re bana ba go
rata bophelo.

Matšatši ao a fetile kgale, bjale ke robala mmileng, ebile ke palelwa
ke go tlogela diokobatši. Ke duma gore nkabe bophelo bo be bo
kgahliša, ke le ngwana wa go hloka melato.
Modiegi Motsoaledi, Grade 10

O tšo e lahla kae?

O tšo e lahla kae?
Ke ra yona yela e be e go dira gore o kgone
Go araba barutiši ka boikokobetšo
Yela e be e go homotša ge o nyaka go
Arabišana le batho ba bagolo go wena

O tšo e lahla kae
Selonyana sela mmago a go rutilego sona
O sa le segotlane, ke ra bona bonana
Sela se be se go gapeletša go
Swara motho yo mongwe le mongwe
Ka lerato le boleta

Kristen Katzin - Grade 12 O tšo e lahla kae tlhompho ya gago
masomepedi, o ile a kgethwa go re a raloke le Spar Proteas. Phutha diporogwana tša gago
Morago ga moo o be a sa swarege. Ka 2015 o be a le moAfrika- O sepele o nyake moo wa go e
Borwa wa mathomo wa go bapalela Netball Super League, kua Lahla tlhompho ya gago
UK ba bapalela Loughborough Lightening. Ka 2010 o bapatše O itirile sengangele ka mehla
Common Wealth Games le World Netball Series. Ka 2011 o Itokiše kapela ngwana mma
bapala World Netball Championships le World Netball Series, Pele o itshola
le tše dingwe. Bonolo Mokatse, Grade 9
Leeto la gagwe bjalo ka moraloki a hlahlwa gomme a feletša
e le nkgwete. A tšea nako a sa bonagale sehlopheng sa gabo,  Nnete
bjale o boile ka maikemisetšo le maatla a go feta peleng, ebile o
hlohleletša sehlopa sa gabo gore ba thope Brutal Fruit Premier Nnete e ya hlaba
League gape. Nnete e ya baba
Lethabo Mokhuane, Grade 10  Re ikwa re hlaselwa ge
re kwa bohloko bjo.
Nkabe ke namane morago Re bona nnete e le selotsoko seo
re nyakang go lwa le sona go itšhireletša
Ke dutše mo mmileng. Ke thoma go nagana eupša ga ke tsebe gore ka dithebe tša maaka le marumo a phoro.
ke nagantšhwa ke monagano le pelo ya ka, goba ke nagantšhwa
ke diokobatši. Ke nagana gore na go diragetše eng ka nna? Aa Re tsena ntweng le selotsoko seo
ke phošitše mo kae? Nke ke theeleditše ge boMma ba nkgalema. ba rego ke nnete.
Bjale ntebelele, ke dutše mo mmileng ke hloka bao nka ba bitšago Nnete ga e šomiše dibetša go lwa le maaka,
lapa. efela e kgona go bolaya dipelo
Kgopolo ya ka ya mathomo yeo ke e ratago ke ya boMma. Ke tšeo di khutang ka morago ga
letšatši la mathomo mo sekolong sa tlase. Ke thabile kudu ebile ke marumo a bofora.
myemyela kudu go ntšha meno a ka. Mma o ntshwere ka letsogo Neo Maepa, Grade 9
la nngele gomme tate yena o ntshwere ka la go ja.
Ke tseba gore ba nthekgile bobedi bja bona. Ke nako ya go tsena
ka phaphošing, eupša Mma ga a tlogele letsogo la ka. O le tiiša o
ka re a ka se tsogile a le tlogetše.

The Iris 159

PHSG 1902–2017

RCérdéaacttiivoens sehneeyeeoeeomsyfmtmuoesr’eorathhn.lea,ednryeeTudkto,gmmstnhihusaesehoa.wgeeearrnetBnehsgehimeouJQJCSVQMQ.’’sfioraarueecsnuuutteTiitwsitaaeervvsat.opmnnllaihééolhseoyeaddccfmehonBicnuubneueitmlneasetteoetetdelesjmmenlnwteseucthseoveo,vhnorrmlfsi.aiotiietufntntaaoemidtTnnfouhrreqdhektéuasshcgifesrissaehonnuticenerwmtttrmefdogtfiowuyeayohohrrca.httnrleseoreehtenpaYrhemcteumdsoedooeyhcb.ugiurc,.fadArepsAcgaafcnloneaslnnzgai.doeon.n’dtHnerrpytietelcfdweqthhrnohyoheuehetnawoi’iyslenilnoysshtegsgrqt.oeh,isgseouTvwa.oataniTvhttmelhrorifhheeheereseeyeemenchmyeowc,rttoardahhloprgeayzieereuseszlmsamsy.dnshpygT.ie.,ueeBAeatshocne.hbrentotcBeeoeuhaeofusgethcunt.ohhmsaueTremtesuthhatsatowoeeehsnnhetmtetoorhhshnsiaisntelseycwfekaiepcthettersotufhta.oshoiTdhpnerqligonheywu.geyoaws.or
Quelle belle vie
Ces mots je voudrais crier
Après je l’ai connu
Après j’ai vu le monde
À travers mes propres yeux
Quel miracle
Quel miracle
Ces mots je voudrais crier
Quand les mers savent,
Quand les arbres reconnaissent,
Mon nom
“Je regrette,
Je regrette”
-je crierai de mon lit
“-rien.”
Larissa Liebenberg, Grade 12

160 The Iris

PHSG 1902–2017

SKcrheraiteibveenswbtwhohrzseethb.orehnleehyeeodueeomsyfomtmuoes.r’eorathhn.lea,ednryeeTudkto,gmmstnhihusaesGJGbBWSuGuehaoa.nnrewgeeeehaieeaaritrddtnonrueotnatBenrerhGnsdgerhlZagriaimeoeuuegeel.uiitgmocssforienrDtshcsneurttTtstdmigntnegisa.esonElardhoekczZhsüyhkairfhewehBisecnneaimhoeueiireenltsnoteielttutdeeewiscmmeKeinwtnsnkKobucehsdeiooehctceBlhrypehfshn.daSior.iltifntsütnptidaokiGetTmJonifseouihaesqhenkrraeushcshthnoegshrl.risrdnhirdnenIueegienegrwengteuaetrredoesgtldneaowutyenyshnu.edhmßap.rhtDflsa,iWeoSrdeeuehaepYiiZrlhceeenbftcehäriumedsomdGednBouGareyehdcubli.maametigiuecstc,au.fkeaahsdArrecpsrrepBrs.AcigharetinadoeefcbnlGonedhnlidaagstelnnaeilzeegai.Gcwdolteoonnm..Ghn’dreete.DHtgnaeriiiropyNntßelzertatei.etu.greerlcifrdAesbwbTeqtekthhrelnBouh.elanyfepfouahüGeueihetpsnneassnwkeeei.oifF’ceioiiyslenzEnnthilnaoryesbshrteieeghnigabsmmegsrqnlteets.loeh,isgseouTvwa.oataPDJWMMThlMniaiTveeoHttmceleheebiroiierouißriitS,fnnihhe.teesuhseGnersSeeneipcnseieee.rLyheedeFmSieMen.siiaccheFhtsemmhytbaermeowca,enirltstioininelsetmniahtridaieVhgdhnlorpvrgusaieraiispaynlteziseecereuielsetirdlheserrzzeSlmösssamessiSypo.od.snnhsutrnhp,nyasTsT.vie.cii,uuJ.osehiapetBenSAeehatesrhmnhocarrinenea!r.ehbzreznnntiauotItnctBelc.eeitoenHehW.uhaieMoMusfauhtsginuetrhucuanedswt.tbiohenthhmseaeau:eaeeTiubrrEße,eßmteMesuniBennutghnuihantselrza.titngodwwostIeeiecehcstehrBSnhniVAu,hireitHhsuAeslmtettomaiwduorfbhLiprenahshnessieroiatkd,Uhissianetenilsesreeraceycwftrusnhrsekauniioswhneldpcatudheeatbitndosrßerieszudloettufil.hta.oshoiTdhpnerqligonheywu.geyoaw
Bett steht ein kleiner Tisch, der braun ist. Eine Lampe steht auf Ich habe meine Familie sehr lieb.
dem Tisch und es gibt nichts anderes. Elke du Toit, Klasse 10
Neben dem Tisch ist ein Fenster. Leider hat George den
Basketball durch das Fenster geschossen und jetzt ist das Fenster Grillen in Südafrika und in Deutschland
kaputt. Jeden Samstag spielt George Eishockey mit seinem
Bruder, Hannes. In Südafrika lieben die Leute grillen. Grillen macht Spaß, und es
Ornella Pavone, Klasse 10 ist auch sogar ein Sport für Südafrikaner. Wir grillen jährlich von
Januar bis Dezember. Wir grillen Steaks, Huhn, Geflügel und
Boerewors (das sieht aus wie Bratwurst). Natürlich grillen die
Südafrikaner mehr als die Deutschen, weil es für uns sehr wichtig
und besonders ist. Grillen macht Spaß, es ist ein Sport, eine Party
und ein sehr großer Teil unseres Lebens.
Unathi Msezane, Klasse 10

Essen

Ich liebe Essen. Am liebsten esse ich große, säftige Burger. Das
finde ich toll. Aber täglich, während der Woche, esse ich nicht
viel. Zum Frühstück esse ich nichts, weil ich keine Zeit habe und
mittags esse ich nur ein Brötchen, manchmal zwei. Aber abends
esse ich viel mehr. Meine Mutter kocht oft viel wenn sie früh
genug nach Hause kommt. Abendessen ist die Zeit, worauf ich
den ganzen Tag warte.
Im Durchschnitt esse ich sehr gesund. Nur ab und zu esse ich
vielleicht eine Schokolade oder noch etwas süßes, aber das ist
doch nicht so schlecht.
Laura Neumann, Klasse 10

Korea und Südafrika

Mieke Venter - Grade 10 Ich komme aus Korea und bin im Jahre 2010 nach Südafrika
gekommen. Korea ist ein kleines Land, aber hat eine sehr
erstaunliche Kultur. Während meiner Zeit in Sudafrika,
bemerkte ich viele Unterschiede zwischen der koreanischen und
afrikanischen Kultur. Ich weiß, es ist ziemlich komisch, dass ich
die Unterschiede zwischen Korea und Südafrika auf Deutsch
vergleiche, aber na ja, was kann man machen?

The Iris 161

PHSG 1902–2017

Viewpoint

Der erste überraschende Unterschied ist, dass die wichtigste Chantelle Pienaar - Grade 12
Etikette in Korea ist wie man die Stäbchen halt. Das ist bisschen möchte.
zufallig, aber es ist wahr. Ich denke die wichtigste Etikette in Ich habe eine Bucket Liste von den Plätzen wo ich hinreisen
Südafrika ist wie laut man kaut und dass man mit dem Mund möchte. Diese Plätze sind: Die Machu Picchu, der Eiffelturm, die
geschlossen kaut. Auch ist es interessant, wie man mit älteren Chinesische Mauer, das Sydney Opern Haus, Disneyland, der Big
Menschen spricht. Koreaner nennen nie ältere Menschen auf den Ben, das London Eye, Times Square, die Freiheitsstatue und die
Namen. Hier in Südafrika ist es ganz normal das zu tun. Pyramiden. Ich glaube, diese Plätze sind mit Geschichte und Kunst
Unterschied Nummer 2: Dating in Südafrika ist sehr offen. gefüllt. Ich kann kaum warten um um die Welt zu reisen und kann
In Korea auch. Aber die Leute in Korea finden ihr Aussehen kaum warten um neue Personen kennenzulernen.
viel wichtiger als die Leute in Südafrika. Deshalb fangen die Ich will mit meinen beiden besten Freundinnen in der ganzen
Koreaner schon ganz jung an mit den Schminken und Schmuck. Welt, meinen Schwestern reisen. Ihre Namen sind Amy und Lara.
Schon wenn sie nur zwölf Jahre alt sind, fangen die Kinder in Ich will mit Amy reisen, einfach weil sie mich zum Lachen bringt.
Korea schon damit an. Das ist natürlich immer anders für Sie ist immer eine spaβhafte Person. Ich will mit Lara reisen, weil
verschiedenen Personen, aber ich glaube es geht meistens so. Das sie sehr positiv ist und sie ist auch sehr lustig. Ich liebe meine
ist jetzt eine neue Mode in Korea geworden. Die Mädchen gehen Schwestern und kann mir nicht vorstellen, mit irgendjemandem
dafür zusammen einkaufen und ihrer Meinung nach ist das sehr anderes zu reisen.
„cool“. Mein Hauptgrund zu reisen ist meine Mutter. Meine Mutter ist
Unterschied Nummer 3: In Südafrika sind Parties üblich. In das ganze Europa durchgereist als sie etwa zwanzig Jahre alt war.
Korea gar nicht. Parties finden nur in den Nachtclubs und nicht Meiner Meinung nach hat sie ein groβes Bild der Welt. Meine
im Alltag statt. Formale Tänze in der Schule gibt es nicht, aber es Mutter ist eine schöne Person und ich bewundere sie auf jeder
gibt viele Schulfeste doch. Die Schulfeste sind mit Leichtathletik Art und Weise. Sie hat immer die besten Geschichten von den
vereinen. Dort haben alle viel Spaß. Da gibt es einen Spaß-Sport, Plätzen, wohin sie gegangen ist. Sie hat sehr viel gesehen und
ein kostliches Essen, anfeuern und sehr große Preise. viele Menschen dort getroffen.
Unterschied Nummer 4: Schule in Korea ist kostenlos für alle. Meine Mutter ermutigt mich die Welt zu bereisen, wenn ich
Koreaner brauchen nur für ihre Universitäten zu bezählen. fertig studiert habe. Wenn das nicht für meine Mutter wäre, hätte
Schule in Südafrika ist sehr teuer und das Stipendium ist einzig ich nicht die Leidenschaft, jede Gelegenheit zu nutzen, die mir
für Südafrikaner. Ich denke, dass das den armen Leuten sehr gebracht wird.
unfair ist. Außerdem haben die Grundschulen in Korea keine Die Welt ist ein Buch, und jemand, die nicht reist, liest nur eine
Uniformen. Das ist nur fürs Gymnasium. Die Koreansichen Seite.
Schulen haben auch immer ein echtes Mittagessen in der Caitlin Holtzkampf, Klasse 12
Kantine, aber das kostet dann natürlich ein bisschen extra.
Na ja, hier bin ich jetzt in Südafrika. Früher habe ich Südafrika
nicht gemocht. Es war sehr schwer für mich, al diese Unterschiede
zu übernehmen. Aber eine Weile später sind al diese Unterschiede
mir sehr interessant geworden. Manchmal ist es immer noch
schwierig oder einfach komisch, aber jetzt ist es mir egal. Ich habe
nun ein zweites Zuhause.
Yebin Cho, Klasse 12

Reisen

Obwohl ich noch nie Südafrika verlassen habe, ist es mein Traum
um die Welt zu reisen. Meine Mutter hat mir erzählt, dass die
Welt meine Auster ist. Ich glaube, wenn eine Person reist, wird
ihr Verstand für die Möglichkeiten, die die Welt bietet, geöffnet.
Wenn Leute reisen, erfahren sie sehr viel von einem Land, von
der Kultur, von dem Essen, den Menschen und der Literatur.
Nach der Schule will ich an der Universität von Pretoria
studieren. Ich will ein Jahr nach dem Studium arbeiten und dann
möchte ich gern reisen. Ich habe schon 4 Jahre gespart und ich
möchte das Geld nur zum Reisen gebrauchen. Ich will dann in
einem Land arbeiten und dann genug Geld für die Reise zum
nächsten Ort verdienen.
Ich möchte alle Arten von Transport gebrauchen. Dies wird mir
helfen Erfahrungen in einem Land zu sammeln. In das Land zu
kommen, fliege ich mit einem Flugzeug. In dem Land will ich
Züge, Taxis, Busse und Boote benutzen. Ich will auch zu Fuβ
reisen. Ich will zu Fuβ gehen, weil ich das Land kennenlernen

162 The Iris

PHSG 1902–2017

Viewpoint

German Outing

The Iris 163

PHSG 1902–2017

Charities

CHhoauristeiess

164 The Iris

PHSG 1902–2017

Charities

Comment from the Head

The Iris 165

PHSG 1902–2017

Knysna Outreach

KnysHnaouOsuetsreach

166 The Iris

PHSG 1902–2017

Old Girls

Old Girls

Before we start I would like to wish our Alma Mater a Hap- I had the privilege of attending the 2017 Matric Valediction
py 115 Birthday. held at Pretoria Boys’ High on 11 October 2017. The
2017 has been a year of growth, support, guidance and guest speaker for the Valediction was Ms Refiloe Nt’
change. The school has undergone a healing process Sekhe who matriculated from Girls’ High in 1994.
and Old Girls from around the world have re- Matric Final Assembly was held on 12 October
united to stand behind our Alma Mater. The 2017. One of our Old Girls, Debbie Walton
Old Girls’ Association (OGA) would really (née Paola) who matriculated in 1996,
like to thank Mrs Du Toit, the School addressed the Matrics of 2017 at this
Governing Body, all the staff and the assembly. From her speech the fol-
girls of the school for the role they lowing stood out: “All of us who pass
have played during these difficult times, through the corridors of this institution
all for the benefit of our beloved Pretoria have something in common: no matter
High School for Girls. Other schools have who we become, no matter where we live in
looked to Girls’ High to lead by example and the world, we will always be Girls’ High Girls.
they have followed, bringing about change. This is our common thread and we need to nurture
I attended the school’s Call to Connect day which it.”
was held in March of this year. It was a day where in- It was an emotional morning where many shed a tear.
dividuality was celebrated as the staff and girls of Pretoria
High School for Girls wore clothing that honoured their own Old Girls’ badges were handed out to the Matrics as a fare-
cultures and heritage. Stories were shared and everyone got to well token.
know each other a little better. As my last point, the OGA desperately needs Old Girls from
The Jersey Display was held in May and the PHSG Family donat- all years to join the Committee and different branches around
ed jerseys to the less fortunate members of the Community. We South Africa and abroad if we are going to survive as an organisa-
as the OGA are glad to see that this tradition still exists. tion. Succession plans need to be put in place. The Pretoria OGA
Thank you to all the Old Girls who contributed towards the Committee meets four times a year and we have the majority of
Knysna Fires. On the 14th of June a truck full of water, house- our functions in September and October. There is currently a big
hold necessities, blankets and food, collected by the school drive underway to get Old Girls of all ages to become more in-
and Old Girls, headed to Knysna for those in need. The school volved.
worked in conjunction with other schools in the community. It I would like to thank the OGA branches all over the country for
was truly such a rewarding experience. their commitment and hard work. A special thank you needs to
The Old Girls’ stall raised R 10 717 at this year’s Spring Fair. The be said to the Pretoria Committee for always being supportive
stall was equipped with delicious goodies to eat, teddy bears, and willing to help.
the famous Pauline Myers’ Lemonade, fudge, gingerbread men, Miss Kim Lovegrove
books and lots more. Chairlady of the OGA

The Iris 167

PHSG 1902–2017

Old Girls

168 The Iris

PHSG 1902–2017

Old Girls

The Iris 169

PHSG 1902–2017

Out and About Aquatics Festival

170 The Iris Pretoria High School for Girls hosted the 2017 National
Aquatics Festival on 27 and 28 January. Events included a
PHSG 1902–2017 swimming gala, diving and water polo.

Gala Results

We ranked eighth out of ten schools in the gala.

The results were as follows:
10. Durban High School for Girls
9. St Mary’s DSG Kloof
8. Pretoria High School for Girls
7. Our Lady of Fatima
6. Eunice High School
5. Clarendon High School for Girls
4. St. Stithians College
3. St Mary’s DSG Waverley
2. Durban Girls College
1. Oranje Meisies Skool
Congratulations to Kaitlyn Albertyn who won a silver
medal in the Junior 200m Freestyle.
Thank you to captains Tayla Cromhout and Emma
Scheffer for all their hard work.

Diving Results

The diving results saw PHSG end second overall.
The results were as follows:
5. Oranje Meisies Skool
4. St Mary’s Kloof
3. St. Stithians and St Andrews
2. Pretoria High School for Girls
1. St Mary’s DSG Waverley
Congratulations to Emily Burger who ranked 2nd in the
Open category and Kelly du Toit who ranked 3rd in the
U16 category.

Water Polo Results

PHSG won one of five water polo matches
and ranked seventh out of eight competing
schools. The results were as follows:
8. Pietermaritzburg High School
for Girls
7. Pretoria High School for Girls
6. Durban High School for Girls
5. St Mary’s DSG Kloof
4. Clarendon High School
3. St Stithians College B
2. St Mary’s Waverly
1. St Stithians College A

Out and About

The Iris 171

PHSG 1902–2017

Out and About

National All Girls’
Schools’ Festival

Chess : Our chess team placed third out of twelve
Hockey : participating teams.
Netbal l: Our team played six matches, of which we
Squash : won one, drew one and lost four. We placed
Tennis : twelfth out of twenty schools.
Debating: The First Team placed fifth out of twen-
Public ty-two schools. We played a total of eleven
Speaking: games and only lost two matches.
Girls High won one of the six matches
played.
A young tennis team placed a very impressive
seventh out of sixteen schools. Out of the six
matches played, we won three and lost three.
Our team reached the final four out of eight-
een schools and lost in the semi-finals to
Queenstown.
Tshilidzi Mabadzhabadzha, Tshegofatso
Matlou, Resego Matshediso and Orapeleng
Mampane competed at the festival. The
standard of this competition was extreme-
ly high and our speakers held their own,
all achieving gold or silver certificates for
their prepared speeches. Resego Matshediso
placed second for junior prepared speaking
and Tshilidzi Mabadzhabadzha was placed
second overall in the senior competition.

172 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

The Iris 173

PHSG 1902–2017

Out and About Eunice

174 The Iris Chess:

PHSG 1902–2017 PHSG lost against Eunice
Board one beat Eunice but boards two to seven lost.

Cross Country:

Seniors PHSG won
Juniors PHSG lost

Hockey:

1st Lost 0-2
2nd No match played
3rd Won 2-1
U16A Lost 0-2
U16B Drew 0-0
U16C No match played
U15A Won 3-2
U15B Won 1-0
U14A Lost 0-4
U14B Lost 1-2
U14C Drew 1-1

Netball:

All matches were cancelled.

Squash:

Our team lost 3-21 to Eunice’s team.

Tennis:

Unfortunately, rain stopped play on Saturday so a few
matches were left uncompleted. Eunice won 10 singles
matches and 2 doubles matches. Simone Pretorius
won her singles match 6-2 6-1. Ruby Lutwama lost 3-6
3-6. Our number couple lost their doubles match with
a tight score of 6-8.

Congratulations go to all players for playing valiantly
against tough opponents and tougher weather
conditions. You are all stars.

Debaters:

Only the junior team competed. Thought they spoke
courageously, they lost against the Eunice team.

Public Speaking:

This year’s participants were Siphesihle Msongweni,
Talo Chirwa, Lehlogonolo Letshela and Kelebogile
Ratsoana. Special congratulations to Kelebogile
who narrowly missed first place. Our speakers were
complimented on their original topics, beautiful
voices and their confidence.

Out and About

Grahamstown

The nineteen of us (and two teachers and our faithful
driver, Mr Phillip Mashigo) left at 3am to embark on a
journey of exploration and cultural discovery. Upon ar-
rival at The Owl House in Nieu Bethesda, we bundled out
of the bus to marvel at one of the most renown of our
South African cement artists. We also trudged in the local
river bed while being advised about identifying fossils and
learning to distinguish between hadedah droppings and
ancient fossilised bones.
At Weltevreden Farm, where we stayed the night, there
was absolutely no cell phone reception and the next morn-
ing, no electricity. However, the excellent food and warm
hospitality made up for the cold dawn and soon we were
on our way to Walter Battiss House in Somerset East.
That afternoon we rolled into Grahamstown and the
Festival where we met dynamic people, attended stim-
ulating lectures and workshops from story-telling and
singing to photography and drumming. The shows we
had the privilege of seeing were breath-taking – some
were heart-breaking while others had us rolling in the
aisles. Our emotions seesawed throughout the trip.
These five days brimmed with inspiration and celebration.
We are all so very grateful to have had the opportunity
to connect with people who share our passion of the arts.
Amy Serfontein and Amy Holtzkampf

The Iris 175

PHSG 1902–2017

Out and About

Grade 1H1oHuissetsory Tour

176 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

EEC

The Iris 177

PHSG 1902–2017

Out and About

ArHtoTuosuers

178 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

Jersey Display

The Iris 179

PHSG 1902–2017

Out and About

Inter-HoHuosue sAetshletics

180 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

Inter-House Gala

The Iris 181

PHSG 1902–2017

Out and About

GraHdoe u8seCsamp

182 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

Grade 8 Gala

The Iris 183

PHSG 1902–2017

Out and About

CommenStprfrinogmFatihre Head

184 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

The Iris 185

PHSG 1902–2017

Out and About

Grounds StaffHAopupsreesciation Day

186 The Iris

PHSG 1902–2017

Out and About

Mole Day

The Iris 187

PHSG 1902–2017

Art - Grade 12

Art - Grade 12

Ella Masako Anya Lureman Tara Pemu

Peyton Beyleveld Aeryn McEwen Alexia Morezzi

Savana Summerton Tashie Zachariades Pascale Mestdagh Margo Molchan

Amy Kotze Savana Summerton Anya Lureman Toni Siebert Isabella Goioa

188 The Iris

PHSG 1902–2017

Art - Grade 12

Themwani Chirambo Amy Finlayson
Mikayla Isebeck

Kelly Lucas Sanam Kanjee Amy Finlayson

Zeenat Salie Danielle Grant Ellen Maartens Anya Lureman

Tshepang Laka Zinhle Dzivahni Nicole Birch Danielle Grant

The Iris 189

PHSG 1902–2017

Art - Grade 11

Art - Grade 11

Anabelle Keet Dimpho Mahluangu Lauren Cooke

Kayleigh McGavin Kgaugelo Mkumbeni Emma Lourens Caitlin Schroder Beneke Disa Burger

Simone Stander Danielle Robbertze Danielle Robbertze Kgaugleo Mkumbeni Asanda Nkonde

Manushri Naaidoo Jessica Velonis Yerang Oh Megan Fourie Deren Effendi

Jodi Bartz, Kayla Froneman Dayna Binda Kamo Letswalo

190 The Iris

PHSG 1902–2017

Art - Grade 10

Art - Grade 10

Diane Pretorius Dominique Steeman Rizwaanah Saloojee

Desna Moodley Klara Kifri Mieke Venter Noa Abramovitz Emma van Schalkwyk

Havana Blem Tinashie Kupakwana Stephanie Hugo

Khanyi Nkosi Mfusi Sonti Ornella Pavone Hawa Ibrahim Stephanie Hugo

Michael Booysen Michael Booysen Monica Martins Cameron Saunders Michelle Cazalet

The Iris 191

PHSG 1902–2017

Art - Grade 9

Art - Grade 9

Ashleigh Manley Zoë Gürschl Rawdah Kurrimboccus Talia Govender Jana Bakovic

Chevandre Potts Dani van Zyl Devika Ajith Kumar Diana Hernandes

Amandla Mashigo Mika Smith Uthimna T. Nape Emma Learmont

Jenna Myer Lia Seagrave-Sutton Nyaleti Siluwa Rachel-Ann van Biljon

192 The Iris

PHSG 1902–2017

Art - Grade 8

Art - Grade 8

Kristy Louw Ann Hajin Lee Erin Crouse

Cara Burger Thashmika Naicker Jene Fourie Kaitlyn Rofail

Christa Braune Suzie Holliday Lerato Masekoameng

Jemma Labuschange Tala Elhussiny Martinique Bothma Nonkanyiso Dube

The Iris 193

PHSG 1902–2017

Art - Grade 8

Comment from the Head

w w w.phsg.org.za

WEWORK IN

HOPE

194 The Iris

PHSG 1902–2017

THE

Pretoria High School for Girls School Magazine 2017

IrHisoDuaseys



Iris Day

Comment from the Head

198 The Iris

PHSG 1902–2017