ขั้นตอน
การปลูก
1. นำวัสดุทุกอย่างมาผสมให้เข้ากัน 2. จากนั้นให้หาภาชนะที่ต้องการ นำ
หินภูเขาไฟใสรองก้นกระถางเพื่อเก็บ
ความชื้น ไม่ให้เป็นเชื้อรา อีกทั้งยังมี
แร่ธาตุ
3. นำส่วนผสมเทลงกระถางที่มีหิน 4. จากนั้นนำหัวเสน่ห์นางพิมพ์ปักลงไป
ภูเขาไฟอยู่ ในภาชนะ และจัดวางองค์ประกอบ
ตามใจชอบ
51
4. นำหินภูเขาไฟหรือหินสีโปรยปิด 5. ขั้นตอนสุดท้ายให้รดน้ำพอเปียก
หน้าดินเพื่อความสวยงาม และยังช่วย เป็นอันเสร็จ
ให้เวลารดน้ำดินไม้ไหลออกมานอก
กระถางอีกด้วย
การดูแล 1. เสน่ห์นางพิมพ์ชอบแดด 60 – 100 % สามารถเลี้ยงริมหน้าต่างแสงแดด
รักษา รำไรได้ แต่ในช่วง 1-2 เดือนแรกที่เพิ่งลงกระถาง ในตอนที่ยังไม่แตกใบควร
วางไว้ในที่แสงน้อยก่อน เมื่อเริ่มแตกใบค่อยย้ายไปรับแสงแดดบ้างบางวัน
เพื่อให้ไม้ปรับตัว จากนั้นค่อยวางรับแดดได้อย่างเต็มที่
2. การรดน้ำ รดวันเว้นวันได้ หรือ 2 – 3 ครั้งต่อสัปดาห์
3. สามารถให้ปุ๋ยละลายช้าออสโมโคท 3 - 4 ครั้ง/เดือน (ครั้งละ 3 – 4
เม็ด) เพื่อเร่งให้ใบออกเร็วขึ้น
52
โขดตำลึง
1 . ขุ ย ม ะ พ ร้ า ว
วัสดุใน 2 . แ ก ร บ ดิ บ
การปลูก 3 . ดิ น แ ค ค ตั ส
4 . ขี้ วั ว
5 . ไ ต ร โ ค เ ด อ ร์ ม า
54
ขั้ น ต อ น ก า ร ป ลู ก
1. เตรียมภาชนะตามต้องการ จากนั้นให้นำใบไม้ 2. นำวัสดุทุกอย่างมาผสมแล้วคลุกเคล้าให้เข้า
หรืออาจจะเป็นหินภูเขาไฟก็ได้ รองก้นกระถาง กัน อาจจะนำไปหมักไว้สัก 1 เดือน เพื่อไม่ให้
ดินร้อนชื้นจนเกินไป หรือจะปลูกเลยก็ได้
3. จากนั้นให้นำดินที่ผสมเทลงในภาชนะ 4. นำโขดตำลึงมาปักในภาชนะ แล้วปักไม้เล็ก ๆ
หายางหรือเชื้อกมัดไว้กับต้นตำลึง เพื่อกันไม้ให้
ต้นล้ม เป็นอันเสร็จ
55
การดูแล
รักษา
1. โขดตำลึงเป็นไม้ที่ไม่ชอบแดดแรง ควรไว้ที่ที่แดดรำไรไม่
สั ม ผั ส แ ด ด โ ด ย ต ร ง
2. การรดน้ำ รดวันเว้นวัน หรือสัปดาห์ละ 2 – 3 ครั้ง
3. อีกทั้งการปลูกควรระวังไม่ให้โดนรากแก้ว เพราะรากแก้ว
เป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก อาจจะไม่ทำให้ต้นตาย แต่จะทำให้ต้น
เจริญเติบโตช้า พักฟื้นช้า
56
บทที่ 5 :
ราคาไม้โขด
ไม้โขดเป็นต้นไม้ที่เพิ่งได้รับความนิยมไม่นาน โดยเริ่มจากบัวบกโขดเป็นชนิดแรกที่ได้รับความ
นิยม ตามมาด้วยชนิดอื่น ๆ ที่มานิยมในภายหลัง ทั้งนี้ไม้โขดก็เป็นไม้ที่มีมาแต่โบราณ เป็นที่รู้จัก
ในเรื่องของสรรพคุณที่เป็นยาสมุนไพรพื้นบ้าน หรือเป็นเพียงไม้ที่มีความหมายมงคลเท่านั้น แต่
ปัจจุบันกลายมาเป็นไม้ประดับ เนื่องจากลักษณะของไม้โขดที่ฟอร์มสวยแปลกตา และโขดสวยรูป
ทรงไม่ซ้ำ ทำให้ผู้คนหันมาให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก และเกิดเป็นความต้องการอยากได้มา
ครอบครอง ไว้สะสมดูเล่น ราคาที่วางขายจึงค่อนข้างแพง ตามลักษณะของโขด หากโขดใหญ่รูป
ทรงดี ราคาก็จะแพงตามที่เห็น บางคนก็ชอบหัวเล็กที่ดูแลทั่วถึง อย่างไรก็ตามราคาของไม้โขด
แต่ละชนิด และแต่ละต้นก็ไม่เท่ากัน อยู่ที่ว่าโขดมีความสมบูรณ์ ไม่มีบาดแผล อีกทั้งยังขึ้นอยู่กับ
ความชอบส่วนบุคคลอีกด้วย
59
ราคาบอระเพ็ดพุงช้าง
บอระเพ็ดพุงช้างเสน่ห์อยู่ที่หัว หัวของพุงช้างมี
ลักษณะที่มีความโดดเด่นมาก เป็นเกร็ดหนาใหญ่ และมี
รูปทรงที่หลากหลาย รูปทรงของพุงช้างจะมีตั้งแต่ทรง
กลมหัวใหญ่ ทรงกลมหัวเล็ก มีทรงยอดฮิตคือทรงเต่า ที่
หัวจะมีลักษณะคล้ายเต่ายื่นคอ และทรงปู่ ทรงปู่คือรูป
ทรงที่แปลก ๆ มีหลุมลึกตรงกลาง หรือบิดเบี้ยว บางคน
ว่าเมื่อมองแล้วให้ความรู้สึกขลัง มีพลัง นอกจากนี้ยังมี
ใบด่าง และหัวติดมอสตามธรรมชาติ โดยส่วนใหญ่ราคา
ที่ถูกที่สุดจะเริ่มที่ 200 บาท แพงสุดถึง 20,000 บาท
60
ทรงหัวกลม
ราคา 500 - 1,000 บาท
ทรงเต่ามงคลยอดฮิต ราคาขึ้นอยู่กับ
เกร็ดหนาด้วย หากเกร็ดหนา
จะราคาสูงถึง 10,000 - 15,000 บาท
แต่ลักษณะเช่นนี้ราคาอยู่ที่
5,000 - 10,000 บาท
61
ใบด่าง
ราคา 5,000 - 10,000
บาท
หัวติดมอสธรรมชาติ
ราคา 1,000 - 5,000 บาท
ทรงปู่เกร็ดหนา
ราคา 15,000 - 20,000
บาท
62
ราคาบัวบกผา หรือ บัวหิน
บัวบกผาเป็นชนิดใหม่ที่หายาก เนื่องจากถิ่นกำเนิดของบัวผาเป็น
ไม้ที่ขึ้นอยู่เฉพาะหน้าผาเขาหินปูนที่ต้องใช้ความเสี่ยงในการนำ
แต่ละต้นลงมา อีกทั้งหัวของบัวผาจะเกาะติดกับซอกหิน การจะขุด
เอาต้นออกจึงต้องใช้ความพยายาม และต้องใช้ประสบการณ์อย่าง
มากในการขุดหรือกะเทาะหัวออกจากหิน เพื่อให้เกิดความเสียหาย
น้อยที่สุด หากหัวมีความเสียหายมาก ก็อาจกระทบต่อราคาขายได้
แต่เพราะความยากลำบากในการค้นหา และเป็นต้นที่หายากนี่เอง
ทำให้ความต้องการของผู้ซื้อมีมาก แม้หัวที่มีความเสียหายเพียงเล็ก
น้อยก็อาจไม่เป็นผลต่อผู้ซื้อที่มีความต้องการสูง และพร้อมสู้กับ
ราคาที่แพง ราคาของบัวบกผาจะมีตั้งแต่ราคาที่สามารถจับต้องได้
เริ่มตั้งแต่หัวเล็ก 90 บาท ไปจนถึงหัวขนาดปานกลางราคาเริ่มที่
200 บาท หากหัวที่ไม่มีบาทแผลก็สามารถตีราคาสูงถึง 10000 บาท
ได้เลยทีเดียว ส่วนใหญ่แล้วหัวเล็กจะนิยมมากที่สุด เนื่องจากวางมุม
ไหนก็สะดวกมากกว่า ไม่ใหญ่มากจนเกินไป
64
หัวขนาดเล็ก
ราคา 90 - 300 บาท
หัวขนาดกลาง สมบูรณ์ไม่มี
บาดแผล
ราคา 200 - 600 บาท
ใบด่าง
ราคา 500 - 1,000 บาท
หากใบด่างและหัวใหญ่
สมบูรณ์ ราคาจะอยู่ที่
5,000 - 10,000 บาท
65
ราคาบัวบกโขด หรือ บัวบกหัว
บัวบกโขดและบัวบกผาจะแตกต่างกันที่โขด บัวบกโขดลักษณะหัว
จะเป็นทรงกลมที่ชัดเจนมากกว่าบัวบกผาที่รูปทรงแตกต่างกันไป โดย
บัวบกโขดหัวจะมีลายเส้นเล็กน้อย ไม่แตกเป็นแผ่นบาง ๆ เหมือนกับ
บัวบกผา อีกทั้งจะขึ้นอยู่ใต้ดิน อยู่กันเป็นกลุ่มคล้ายเห็ดเผาะ ราคาของ
บัวบกโขดจึงค่อนข้างห่างไกลกับบัวบกผา ซึ่งบัวบกโขดส่วนใหญ่จะขาย
เป็นกิโลและนิยมหัวเล็กมากกว่าหัวใหญ่ ซึ่งจะแบ่งจากขนาดของหัว
หากขนาด 2-6 เซ็นต์ ขายกิโลละ 120 บาท, ขนาด 7-9 เซ็นต์ กิโลละ
70 บาท และ 10-16 เซ็นต์ กิโลละ 50 บาท หรือคละไซด์ 4 โล 100
บาทก็มี ทั้งนี้ยังขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของหัวด้วย
66
บัวบกโขดหัวกลม 8-9 เซนติเมตร
ถาดนี้ 150 บาท
ขายเป็นหัว โดยคิดราคา
จากขนาดของหัว ใบ และ
รูปทรง ราคาเริ่มต้นที่
20 - 250 บาท
67
ราคามะยมเงิน มะยมทอง
มะยมเงิน มะยมทองเป็นอีกหนึ่งไม้มงคล ที่มีความเชื่อเรื่องนำพาโชค
ลาภมาให้ ทั้งนี้มะยมเงิน มะยมทองยังเป็นไม้ที่หาง่ายแม้จะพบในป่าลึก แต่
จะขึ้นรวมกันเป็นกอใหญ่ ราคาขายจึงค่อนข้างถูก เริ่มตั้งแต่ 50 บาท ในหัว
เล็ก หากหัวใหญ่ขึ้นมาหน่อยจะเริ่มตั้งแต่ 70 – 300 บาท อีกทั้งบางที่ก็ขาย
มัดรวม เช่น 3 ต้น 200 บาท หรือ 5 ต้น 300 เป็นต้น ในด้านของรูปทรงก็
จะมีความหลากหลาย บ้างก็เป็นลำต้นตรง หรือในบางต้นโขดจะอ้วนสูง แล้ว
แต่ความชอบของแต่ละคน
68
ขายเป็นหัว โดยคิดราคา
จากขนาดของหัว และรูป
ทรง ราคาเริ่มต้นที่
30 - 100 บาท
ขายเป็นชุด 4 หัว
450 บาท
69
ราคาเสน่ห์นางพิมพ์
9-12 AUGUST 2019
เสน่ห์นางพิมพ์ความพิเศษอยู่ที่ใบ ที่มีลักษณะคล้ายใบโพธิ์ บ้างก็ว่าคล้ายกับ
ค้างคาว อีกทั้งยังเป็นไม้มงคลที่มีความเชื่อว่า เสริมบารมี เพิ่มเสน่ห์มหานิยม ให้
คนรักคนหลงได้ ทำให้เสน่ห์นางพิมพ์เป็นไม้โขดที่มีคนต้องการอีกหนึ่งต้น ราคา
ค่อนข้างเป็นมิตร ไม่แพงเกินไปสามารถจับต้องได้ โดยเริ่มตั้งแต่ 70 – 5000
บาท ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับรูปทรงที่สวย ใบเยอะ และทรงแปลก ๆ
70
เสน่ห์นางพิมพ์ใบดก
ราคา 1,000 - 5,000 บาท
ทั้งนี้อยู่ที่ขนาดของต้น และ
รูปทรงด้วย ราคาอาจเพิ่มได้อีก
เสน่ห์นางพิมพ์ทรงแปลก
ขนาดใหญ่ ราคา 1,500
ทั้งนี้หากมีใบดก ราคาอาจ
เพิ่มขึ้นอีก
71
ร า ค า โ ข ด ตำ ลึ ง
โ ข ด ตำ ลึ ง เ ป็ น พื ช ส ว น ค รั ว ที่ จั ด ว่ า เ ป็ น ไ ม้ โ ข ด ช่ ว ง
ห ลั ง ค น เ ริ่ ม หั น ม า ใ ห้ ค ว า ม ส น ใ จ กั บ โ ข ด ตำ ลึ ง น้ อ ง ใ ห ม่
ม า แ ร ง อี ก ทั้ ง เ ป็ น ช นิ ด ที่ ห า ง่ า ย ที่ สุ ด ร า ค า ไ ม่ แ พ ง อี ก
ต่ า ง ห า ก โ ด ย เ ริ่ ม ต้ น ที่ ต้ น ล ะ 2 0 บ า ท จ น ถึ ง 5 0
บ า ท เ ท่ า นั้ น
72
โขดตำลึง 3 ต้น
350 บาท
โขดตำลึง
ต้นละ 25 บาท
73
ภาคผนวก
Q &
A
นายณรงค์ศักดิ์ เจริญสุข
Q ไม้โขดมีกี่ชนิด แล้วมีชื่อเรียกว่ายังไงบ้างคะ
A เท่าที่รู้มี 9 ชนิดครับ คือ บอเพ็ดพุงช้าง, บัวบกผา หรือ
บัวบกหิน, ปอแก้ว, เสน่ห์นางพิม, มะยมเงิน มะยมทอง,
ทองหลาง, โขดตำลึง, องุ่นป่า และบัวบกโขด
Q ที่กาญจนบุรีนิยมชนิดไหนมากที่สุดคะ
A ที่กาญจนบุรีจะนิยมอยู่ 6 ชนิด คือ บอเพ็ดพุงช้าง, บัวบก
ผา หรือ บัวบกหิน, เสน่ห์นางพิม, มะยมเงิน มะยมทอง,
โขดตำลึง และบัวบกโขดครับ
Q ชนิดใดที่มีราคาแพงสุด แล้วแพงสุดถึงเท่าไหร่คะ
A โขดที่แพง ๆ คือ บัวบกผากับ บอระเพ็ดพุงช้างครับ
บัวบกผาถ้าน้ำหนักเป็นกิโลหัวสวย ๆ ราคา 10,000-
15,000 ส่วนพุงช้าง ที่เคยเห็นแพงสุด คือ 10,000 ครับ
Q ไม้โขดส่วนมากชอบชอบขึ้นที่ไหนคะ
A ไม้โขดส่วนมากชอบขึ้นตรงหน้าผาเขาสูงเขาหินปูนครับ
ไม่เคยเจอที่เตี้ยๆ อยู่แต่เขาสูง
Q อยากทราบว่ามีความยากลำบาก และอุปสรรค
ในการค้นหาอย่างไร โดยเฉพาะช่วงหน้าฝนเช่น
นี้ เคยประสบอุบัติเหตุอะไรบ้างไหมคะ
ความยากคือ เป็นเขาสูงนี่แหล่ะ อีกอย่างโขดจะอยู่ตามซอกหิน กว่าจะ
A ได้มา บางครั้งก็ต้องทุบหิน สกัดหินออก ยิ่งถ้าฝนตกนี่คือปีนยากมาก
เพราะหินมันจะลื่นมาก ๆ เคยลื่นไถลลงมาจากด้านบน เพราะช่วงฝน
ตกหน้าดินก็จะลื่นมาก แต่โชคดีแค่มีแผลถลอกนิดหน่อยเท่านั้น แต่ไม้
โขดที่หาลงมาก็ได้รับความเสียหายมาก
Q ไม้โขดนี้พบได้เฉพาะในจังหวัดกาญจนบุรีเท่านั้น
หรือพบได้ทั่วไปตามจังหวัดที่มีเขาหินปูนคะ
A ไม้โขดส่วนมากมีแค่กาญจนบุรีครับ แต่จะมีบางอย่างที่
จังหวัดอื่นมี เช่นเสน่ห์นางพิมเจอได้ที่สามร้อยยอดครับ
แล้วก็บัวบกโขดเจอได้แถว ๆ สระแก้วครับ
นรินทร์ โคกพูล
Q พอจะทราบไหมคะว่าไม้โขดแต่ละต้นนี้มีความ
พิเศษอย่างไรบ้าง ถึงได้รับความนิยมอย่างมาก
ที่นิยมที่สุด คือ พุงช้าง ซึ่งความพิเศษอยู่ที่เกร็ดครับ ในกลุ่มไม้โขดคนเลี้ยงชอบถ่ายรูปหัวพุง
ช้างที่มีเกร็ดโหด ๆ มาอวดกัน โดยส่วนใหญ่จะมีทรงยอดฮิตที่เรียกว่าทรงเต่า ทรงเต่าจะนิยม
ที่สุด เรียกว่าเต่ามงคล ก็จะมีความเชื่อว่า หากมีไว้ครอบครองก็จะทำให้อายุยืนเหมือนเต่า แล้ว
A ก็จะมีทรงปู่ ทรงปู่ คือ ทรงแปลก ๆ เกร็ดโหด ๆ เกร็ดจะหนาและใหญ่กว่ารูปทรงอื่น ที่นิยม
รองลงมา คือ บัวบกผา ซึ่งความพิเศษอยู่ที่เป็นไม้ที่หายากที่สุด เพราะขึ้นอยู่บนยอดเขาสูง
เท่านั้น ทำให้คนต้องการมาก ราคาจึงค่อนข้างสูง ต่อไปคือ บัวบกโขด ชนิดนี้ราคาจับต้องได้
ไม่แพงมาก และมีรูปทรงน่ารัก สาว ๆ นิยมซื้อไปประดับห้อง เพราะหัวเล็ก ไม้ต้องดูแลมาก ใบ
ก็สวย จึงได้รับความนิยมระดับหนึ่ง 3 ต้นที่ว่า เป็นไม้ฟอกอากาศด้วย ส่วนต้นอื่น ๆ ลุงว่าอยู่ที่
ใบ อย่างเช่น มะยมเงิน มะยมทอง มีความพิเศษที่พอเริ่มมืด ใบจะหุบ เมื่อเช้าใบจะกางออก
อีกทั้งยังเป็นไม่มงคล ที่มีความเชื่อว่าเสริมลาภ ยศ เงินทอง ส่วนเสน่ห์นางพิมพ์ ก็เป็นไม้มงคล
เช่นกัน มีความเชื่อว่า ช่วยเสริมเสน่ห์ เมตตามหานิยม ประมาณนี้ครับ
Q แล้วที่ว่าไม้โขดเป็นไม้ที่ดูแลรักษาง่าย เป็นส่วน
หนึ่งที่ได้รับความนิยมใช่ไหมคะ
ใช่ครับ ไม้โขดแถบจะไม้ต้องดูแลเลยครับ พอปลูกแค่รอให้ใบขึ้น ไม้
ต้องรดน้ำบ่อย สัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง มันก็อยู่ได้ครับ แต่ก็แล้วแต่เรา
A ว่า อาจจะอยากให้ใบดก หรืออยากตัดแต่งใบอะไรเพิ่มเติมก็ได้ เช่น
อาจจะใส่ปุ๋ย ฉีดยาฆ่าแมลงบ้างก็ย่อมได้ครับ แต่ส่วนมากที่ปลูกไม้โขด
น้อยคนที่จะเลี้ยงแล้วไม้ตายครับ เพราะไม้โขดเป็นไม้ที่ทนทานมาก อยู่
ได้ทุกสภาพอากาศ เพราะว่าถิ่นกำเนิดเขาก็มาจากป่า จากเขา แล้วยิ่ง
เขาสามารถเก็บอาหารไว้ในหัวได้แล้ว ยิ่งไม่ต้องกังวลว่าเขาจะตายง่าย
ๆ ครับ
ธิดารัตน์ วุฒิวัย
Q ราคาที่วางขาย คิดการตั้งราคาจากอะไร
ส่วนใหญ่จะคิดราคาจากรูปทรงของโขด โขดแปลกหน่อย ราคาก็
A จะแพง หรือคิดราคาจากเกร็ดหนา เกร็ดใหญ่ของพุงช้าง อาจจะ
คิดราคาจากใบเยอะด้วย ราคาไม่ตายตัวทุกชนิด แล้วแต่ว่าลูกค้า
จะรับได้กับราคาที่เราตั้งไว้ไหม ก็อาจจะมีต่อรองราคากันบ้างเล็ก
น้อย แต่ก็ไม่ได้มาก ซึ่งราคาของแต่ละต้น เริ่มต้นที่ 20 – 20,000
บาท อีกทั้งก็ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคนด้วย
Q แล้วคิดว่าไม้โขดชนิดไหนขายดีที่สุด ราคาดีที่สุดคะ
A พี่คิดว่าน่าจะเป็นพุงช้าง เนื่องจากหัวเป็นเกร็ดหนา ซึ่งชนิดอื่นไม่มี
เกร็ดแบบนี้ จึงเป็นที่นิยมที่สุด ขายดีสุด ราคาที่พี่ขายได้แพงสุดถึง
10,000 บาท
สุวิมล หอมทอง
Q คิดว่าการนำไม้โขดเหล่านี้ลงมาจากเขา
เป็นการทำลายสิ่งแวดล้อม หรือเป็นการทำลาย
ระบบนิเวศไหมคะ
คิดว่าไม่น่าจะเป็นการทำลายระบบนิเวศ หรือธรรมชาตินะคะ เพราะว่า
A ต้นไม้เหล่านี้สามารถที่จะขยายพันธุ์ด้วยสปอร์ได้ เช่น พุงช้าง มันมีต้นแม่
ที่ขนาดใหญ่มากอยู่บนเขา ซึ่งดอกของพุงช้างสามารถกระจายสปอร์ในวง
กว้าง ทำให้พุงช้างขึ้นตามที่ต่าง ๆ ไม่สูญพันธุ์แน่นอน ส่วนต้นอื่น ๆ ก็มี
เมล็ดที่งอกออกมา เมื่อสัตว์อื่น ๆ ไปกินเมล็ดเหล่านั้น แล้วถ่ายออกมา
เมล็ดที่มันกินเข้าไปก็จะงอกใหม่ออกมาเรื่อย ๆ จึงเป็นข้อยืนยันว่า ไม่
เป็นการทำลายระบบนิเวศแน่นอน
Q ต้นไม้เหล่านี้ถูกกฎหมายใช่ไหมคะ
A ใช่ค่ะ ถูกกฎหมายแน่นอนค่ะ
Q เคยได้ยินมาว่ามีบางต้นที่มีความเชื่อว่าหากเลี้ยงต้นนี้ช่วย
เรื่องเงินทอง ค้าขายร่ำรวย เลี้ยงต้นนี้มีเมตตามหานิยม
ส่วนตัวแล้วเชื่อรึเปล่าคะ
A น้าก็ไม่แน่ใจ แต่ว่าน้าเลี้ยงต้นมะยมเงิน มะยมทองอยู่ เพิ่งเอามาเลี้ยงได้ 2
เดือน เขาบอกว่าให้วางไว้หน้าบ้าน จะได้เรียกทรัพย์ น้าก็ทำตาม ช่วงนั้น
น้าถูกหวย 2 งวด แต่ถูกไม่มากหลอก ไม่รู้ว่าเกี่ยวกันรึเปล่า แต่น้าก็เชื่อนะ
คะ ตอนนี้สั่งเพิ่มอีกต้นแล้ว