ไม้โขด

ขั้นตอน
การปลูก

1. นำวัสดุทุกอย่างมาผสมให้เข้ากัน 2. จากนั้นให้หาภาชนะที่ต้องการ นำ
หินภูเขาไฟใสรองก้นกระถางเพื่อเก็บ
ความชื้น ไม่ให้เป็นเชื้อรา อีกทั้งยังมี

แร่ธาตุ



3. นำส่วนผสมเทลงกระถางที่มีหิน 4. จากนั้นนำหัวเสน่ห์นางพิมปักลงไป
ภูเขาไฟอยู่ ในภาชนะ และจัดวางองค์ประกอบ

ตามใจชอบ



51

4. นำหินภูเขาไฟหรือหินสีโปรยปิด 5. ขั้นตอนสุดท้ายให้รดน้ำพอเปียก
หน้าดินเพื่อความสวยงาม และยังช่วย เป็นอันเสร็จ
ให้เวลารดน้ำดินไม้ไหลออกมานอก

กระถางอีกด้วย

การดูแล 1. เสน่ห์นางพิมชอบแดด 60 – 100 % สามารถเลี้ยงริมหน้าต่างแสงแดด
รักษา รำไรได้ แต่ในช่วง 1-2 เดือนแรกที่เพิ่งลงกระถาง ในตอนที่ยังไม่แตกใบควร
วางไว้ในที่แสงน้อยก่อน เมื่อเริ่มแตกใบค่อยย้ายไปรับแสงแดดบ้างบางวัน
เพื่อให้ไม้ปรับตัว จากนั้นค่อยวางรับแดดได้อย่างเต็มที่

2. การรดน้ำ รดวันเว้นวันได้ หรือ 2 – 3 ครั้งต่อสัปดาห์

3. สามารถให้ปุ๋ยละลายช้าออสโมโคท 3 - 4 ครั้ง/เดือน (ครั้งละ 3 – 4
เม็ด) เพื่อเร่งให้ใบออกเร็วขึ้น

52



โขดตำลึง


1 . ขุ ย ม ะ พ ร้ า ว
วัสดุใน 2 . แ ก ร บ ดิ บ
การปลูก 3 . ดิ น แ ค ค ตั ส
4 . ขี้ วั ว
5 . ไ ต ร โ ค เ ด อ ร์ ม า

54

ขั้ น ต อ น ก า ร ป ลู ก

1. เตรียมภาชนะตามต้องการ จากนั้นให้นำใบไม้ 2. นำวัสดุทุกอย่างมาผสมแล้วคลุกเคล้าให้เข้า
หรืออาจจะเป็นหินภูเขาไฟก็ได้ รองก้นกระถาง กัน อาจจะนำไปหมักไว้สัก 1 เดือน เพื่อไม่ให้
ดินร้อนชื้นจนเกินไป หรือจะปลูกเลยก็ได้

3. จากนั้นให้นำดินที่ผสมเทลงในภาชนะ 4. นำโขดตำลึงมาปักในภาชนะ แล้วปักไม้เล็ก ๆ
หายางหรือเชื้อกมัดไว้กับต้นตำลึง เพื่อกันไม้ให้
ต้นล้ม เป็นอันเสร็จ

55

การดูแล
รักษา

1. โขดตำลึงเป็นไม้ที่ไม่ชอบแดดแรง ควรไว้ที่ที่แดดรำไรไม่
สั ม ผั ส แ ด ด โ ด ย ต ร ง
2. การรดน้ำ รดวันเว้นวัน หรือสัปดาห์ละ 2 – 3 ครั้ง
3. อีกทั้งการปลูกควรระวังไม่ให้โดนรากแก้ว เพราะรากแก้ว
เป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก อาจจะไม่ทำให้ต้นตาย แต่จะทำให้ต้น
เจริญเติบโตช้า พักฟื้นช้า

56



บทที่ 5



ตลาดไม้โขด

ไม้โขดเป็นต้นไม้ที่เพิ่งได้รับความนิยมไม่นาน โดยเริ่มจากบัวบกโขดเป็นชนิดแรกที่ได้รับความ
นิยม ตามมาด้วยชนิดอื่น ๆ ที่มานิยมในภายหลัง ทั้งนี้ไม้โขดก็เป็นไม้ที่มีมาแต่โบราณ เป็นที่รู้จัก
ในเรื่องของสรรพคุณที่เป็นยาสมุนไพรพื้นบ้าน หรือเป็นเพียงไม้ที่มีความหมายมงคลเท่านั้น แต่
ปัจจุบันกลายมาเป็นไม้ประดับ เนื่องจากลักษณะของไม้โขดที่ฟอร์มสวยแปลกตา และโขดสวยรูป
ทรงไม่ซ้ำ ทำให้ผู้คนหันมาให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก และเกิดเป็นความต้องการอยากได้มา
ครอบครอง ไว้สะสมดูเล่น ราคาที่วางขายจึงค่อนข้างแพง ตามลักษณะของโขด หากโขดใหญ่รูป
ทรงดี ราคาก็จะแพงตามที่เห็น บางคนก็ชอบหัวเล็กที่ดูแลทั่วถึง อย่างไรก็ตามราคาของไม้โขด
แต่ละชนิด และแต่ละต้นก็ไม่เท่ากัน อยู่ที่ว่าโขดมีความสมบูรณ์ ไม่มีบาดแผล อีกทั้งยังขึ้นอยู่กับ
ความชอบส่วนบุคคลอีกด้วย

59

ราคาบอระเพ็ดพุงช้าง

บอระเพ็ดพุงช้างเสน่ห์อยู่ที่หัว หัวของพุงช้างมี
ลักษณะที่มีความโดดเด่นมาก เป็นเกร็ดหนาใหญ่ และมี
รูปทรงที่หลากหลาย รูปทรงของพุงช้างจะมีตั้งแต่ทรง
กลมหัวใหญ่ ทรงกลมหัวเล็ก มีทรงยอดฮิตคือทรงเต่า ที่
หัวจะมีลักษณะคล้ายเต่ายื่นคอ และทรงปู่ ทรงปู่คือรูป
ทรงที่แปลก ๆ มีหลุมลึกตรงกลาง หรือบิดเบี้ยว บางคน
ว่าเมื่อมองแล้วให้ความรู้สึกขลัง มีพลัง นอกจากนี้ยังมี
ใบด่าง และหัวติดมอสตามธรรมชาติ โดยส่วนใหญ่ราคา
ที่ถูกที่สุดจะเริ่มที่ 200 บาท แพงสุดถึง 20,000 บาท




60

ทรงหัวกลม
ราคา 500 - 1,000 บาท

ทรงเต่ามงคลยอดฮิต ราคาขึ้นอยู่กับ
เกร็ดหนาด้วย หากเกร็ดหนา

จะราคาสูงถึง 10,000 - 15,000 บาท
แต่ลักษณะเช่นนี้ราคาอยู่ที่
5,000 - 10,000 บาท

61

ใบด่าง
ราคา 5,000 - 10,000

บาท

หัวติดมอสธรรมชาติ
ราคา 1,000 - 5,000 บาท

ทรงปู่เกร็ดหนา
ราคา 15,000 - 20,000

บาท

62



ราคาบัวบกผา หรือ บัวหิน

บัวบกผาเป็นชนิดใหม่ที่หายาก เนื่องจากถิ่นกำเนิดของบัวผาเป็น
ไม้ที่ขึ้นอยู่เฉพาะหน้าผาเขาหินปูนที่ต้องใช้ความเสี่ยงในการนำ
แต่ละต้นลงมา อีกทั้งหัวของบัวผาจะเกาะติดกับซอกหิน การจะขุด
เอาต้นออกจึงต้องใช้ความพยายาม และต้องใช้ประสบการณ์อย่าง
มากในการขุดหรือกะเทาะหัวออกจากหิน เพื่อให้เกิดความเสียหาย
น้อยที่สุด หากหัวมีความเสียหายมาก ก็อาจกระทบต่อราคาขายได้
แต่เพราะความยากลำบากในการค้นหา และเป็นต้นที่หายากนี่เอง
ทำให้ความต้องการของผู้ซื้อมีมาก แม้หัวที่มีความเสียหายเพียงเล็ก
น้อยก็อาจไม่เป็นผลต่อผู้ซื้อที่มีความต้องการสูง และพร้อมสู้กับ
ราคาที่แพง ราคาของบัวบกผาจะมีตั้งแต่ราคาที่สามารถจับต้องได้
เริ่มตั้งแต่หัวเล็ก 90 บาท ไปจนถึงหัวขนาดปานกลางราคาเริ่มที่
200 บาท หากหัวที่ไม่มีบาทแผลก็สามารถตีราคาสูงถึง 10000 บาท
ได้เลยทีเดียว ส่วนใหญ่แล้วหัวเล็กจะนิยมมากที่สุด เนื่องจากวางมุม
ไหนก็สะดวกมากกว่า ไม่ใหญ่มากจนเกินไป

64

หัวขนาดเล็ก
ราคา 90 - 300 บาท

หัวขนาดกลาง สมบูรณ์ไม่มี
บาดแผล

ราคา 200 - 600 บาท

ใบด่าง
ราคา 500 - 1,000 บาท
หากใบด่างและหัวใหญ่
สมบูรณ์ ราคาจะอยู่ที่
5,000 - 10,000 บาท

65

ราคาบัวบกโขด หรือ บัวบกหัว

บัวบกโขดและบัวบกผาจะแตกต่างกันที่โขด บัวบกโขดลักษณะหัว
จะเป็นทรงกลมที่ชัดเจนมากกว่าบัวบกผาที่รูปทรงแตกต่างกันไป โดย
บัวบกโขดหัวจะมีลายเส้นเล็กน้อย ไม่แตกเป็นแผ่นบาง ๆ เหมือนกับ
บัวบกผา อีกทั้งจะขึ้นอยู่ใต้ดิน อยู่กันเป็นกลุ่มคล้ายเห็ดเผาะ ราคาของ
บัวบกโขดจึงค่อนข้างห่างไกลกับบัวบกผา ซึ่งบัวบกโขดส่วนใหญ่จะขาย
เป็นกิโลและนิยมหัวเล็กมากกว่าหัวใหญ่ ซึ่งจะแบ่งจากขนาดของหัว
หากขนาด 2-6 เซ็นต์ ขายกิโลละ 120 บาท, ขนาด 7-9 เซ็นต์ กิโลละ
70 บาท และ 10-16 เซ็นต์ กิโลละ 50 บาท หรือคละไซด์ 4 โล 100
บาทก็มี ทั้งนี้ยังขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของหัวด้วย

66

บัวบกโขดหัวกลม 8-9 เซนติเมตร
ถาดนี้ 150 บาท

ขายเป็นหัว โดยคิดราคา
จากขนาดของหัว ใบ และ

รูปทรง ราคาเริ่มต้นที่
20 - 250 บาท

67

ราคามะยมเงิน มะยมทอง

มะยมเงิน มะยมทองเป็นอีกหนึ่งไม้มงคล ที่มีความเชื่อเรื่องนำพาโชค
ลาภมาให้ ทั้งนี้มะยมเงิน มะยมทองยังเป็นไม้ที่หาง่ายแม้จะพบในป่าลึก แต่
จะขึ้นรวมกันเป็นกอใหญ่ ราคาขายจึงค่อนข้างถูก เริ่มตั้งแต่ 50 บาท ในหัว
เล็ก หากหัวใหญ่ขึ้นมาหน่อยจะเริ่มตั้งแต่ 70 – 300 บาท อีกทั้งบางที่ก็ขาย
มัดรวม เช่น 3 ต้น 200 บาท หรือ 5 ต้น 300 เป็นต้น ในด้านของรูปทรงก็
จะมีความหลากหลาย บ้างก็เป็นลำต้นตรง หรือในบางต้นโขดจะอ้วนสูง แล้ว
แต่ความชอบของแต่ละคน

68

ขายเป็นหัว โดยคิดราคา
จากขนาดของหัว และรูป

ทรง ราคาเริ่มต้นที่
30 - 100 บาท

ขายเป็นชุด 4 หัว
450 บาท

69

ราคาเสน่ห์นางพิม

9-12 AUGUST 2019

เสน่ห์นางพิมความพิเศษอยู่ที่ใบ ที่มีลักษณะคล้ายใบโพธิ์ บ้างก็ว่าคล้ายกับ
ค้างคาว อีกทั้งยังเป็นไม้มงคลที่มีความเชื่อว่า เสริมบารมี เพิ่มเสน่ห์มหานิยม ให้
คนรักคนหลงได้ ทำให้เสน่ห์นางพิมเป็นไม้โขดที่มีคนต้องการอีกหนึ่งต้น ราคา
ค่อนข้างเป็นมิตร ไม่แพงเกินไปสามารถจับต้องได้ โดยเริ่มตั้งแต่ 70 – 5000
บาท ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับรูปทรงที่สวย ใบเยอะ และทรงแปลก ๆ




70

เสน่ห์นางพิมใบดก
ราคา 1,000 - 5,000 บาท
ทั้งนี้อยู่ที่ขนาดของต้น และ
รูปทรงด้วย ราคาอาจเพิ่มได้อีก

เสน่ห์นางพิมทรงแปลกขนาด
ใหญ่ ราคา 1,500

ทั้งนี้หากมีใบดก ราคาอาจเพิ่ม
ขึ้นอีก

71

ร า ค า โ ข ด ตำ ลึ ง

โ ข ด ตำ ลึ ง เ ป็ น พื ช ส ว น ค รั ว ที่ จั ด ว่ า เ ป็ น ไ ม้ โ ข ด ช่ ว ง
ห ลั ง ค น เ ริ่ ม หั น ม า ใ ห้ ค ว า ม ส น ใ จ กั บ โ ข ด ตำ ลึ ง น้ อ ง ใ ห ม่
ม า แ ร ง อี ก ทั้ ง เ ป็ น ช นิ ด ที่ ห า ง่ า ย ที่ สุ ด ร า ค า ไ ม่ แ พ ง อี ก
ต่ า ง ห า ก โ ด ย เ ริ่ ม ต้ น ที่ ต้ น ล ะ 2 0 บ า ท จ น ถึ ง 5 0
บ า ท เ ท่ า นั้ น

72

โขดตำลึง 3 ต้น
350 บาท

โขดตำลึง
ต้นละ 25 บาท

73

ภาคผนวก

เส้ นทางอาชีพนั กหาไม้โขด

นายธีรวัฒน์ หอมทอง ชื่อเล่น: นุ้ย

ย้อนไปเมื่อ 2 ปีก่อน คุณนุ้ยเป็นนักศึกษาจบใหม่ที่มีความฝันว่า
อยากมีอาชีพอิสระ เขาจึงเลือกอาชีพชาวเกษตรกร อีกนัยคือ เพื่อสาน
ต่อความฝันของพ่อและแม่ที่อยากปลูกพืชผัก ใช้ชีวิตพอเพียงและ
มีความสุขกับไร่เล็ก ๆ อยู่พร้อมหน้าพร้อมตาตามประสาพ่อ แม่ ลูก
แต่เศรษฐกิจช่วงที่โคโรน่าไวรัสกำลังวิกฤตเช่นนี้ ความฝันที่วาดไว้

จึงต้องล่าช้าออกไป เขาชั่งใจอยู่นานว่าชีวิตนับจากนี้จะเป็นเช่นไร
ด้วยความที่เขาอยู่กับธรรมชาติมาตั้งแต่เด็ก เขาจึงชอบสะสมต้นไม้
และยังมีพื้นที่เล็ก ๆ สำหรับจัดสวนประดับตกแต่งบ้าน พอมีความรู้
เรื่องการปลูกและดูแลต้นไม้อยู่บ้าง อาชีพหาไม้โขดจึงเริ่มขึ้นตั้งแต่ครั้ง
นั้น ครั้งที่ไม้โขดกำลังเป็นที่นิยม และไม้โขดส่วนใหญ่ก็มีแหล่งที่มามา
จากกาญจนบุรี เขาตัดสินใจอยู่พักใหญ่ พร้อมปรึกษาพ่อและแม่
เนื่องจากต้องขึ้นเขาสูงเพื่อไป หาไม้โขด เขาเข้าใจดีว่าต้องแลกมาด้วย
ความเสี่ยงหลายอย่าง คุณนุ้ยยังเล่าอีกว่า ครั้งแรกที่ขึ้นเขาไปหาไม้
โขดนั้น ตนเองเคยลื่นไถลดินบนเขา ทำให้ได้รับบาดเจ็บเล็กน้อย
เนื่องจากไม้โขดนั้นอยู่เฉพาะบนหน้าผาเขาหินปูนที่มีความสูงถึง 650
เมตร จึงเกิดอุบัติเหตุได้ง่ายหากไม่ระวัง อีกทั้งยังเป็นครั้งแรกของคุณ
นุ้ยที่ขึ้นไปบนเขาสูงอีกด้วย แต่เขาก็ตัดสินใจเข้าสู่เส้นทางนี้ และเริ่ม
หาไม้โขดตั้งแต่นั้นมา แต่เมื่อมีประสบการณ์มากขึ้น การขึ้นเขาสูงก็
ไม่ใช่เรื่องยาก การตัดสินใจในครั้งนั้นทำให้คุณนุ้ยมีเงินเพียงพอพอที่
จะเริ่มลงทุนปลูกผักสวนครัวแปลงเล็ก ๆ ในระแวกบ้าน สานต่อความ
ฝันให้พ่อและแม่ได้ในที่สุด

75

นายนรินทร์ โคกพูล ชื่อเล่น: อ้วน

แต่เดิมคุณอ้วนบ้านเกิดอยู่ที่จังหวัดราชบุรี และแต่งงานตอนอายุ
32 ก่อนจะย้ายมาบ้านภรรยาที่จังหวัดกาญจนบุรี ได้ 11 ปี เดิม
คุณอ้วนประกอบอาชีพรับจ้างทั่วไป คุณอ้วนพอมีความสามารถด้าน
การช่าง จึงอาศัยความสามารถนี้รับจ้างก่อสร้างตามที่ต่าง ๆ ทำได้ 4
ปี เขารู้สึกว่าการออกพื้นที่ออกไปรับจ้างงานก่อสร้าง ทำให้เริ่มห่าง
ไกลจากครอบครัว จึงตัดสินลาออกจากงานดังกล่าว และเริ่มหา
ช่องทางอาชีพใหม่อีกครั้ง เขากลับมาอยู่กับภรรยา และเริ่มมองหา
อาชีพที่จะได้อยู่ใกล้ครอบครัว เขาตัดสินใจเลือกอาชีพหาของป่า
บนเขา จำพวกหน่อไม้ เห็ดป่า รวมถึงสัตว์ป่า มาขายตามบ้านเรือน
แม้ได้เงินเพียงน้อยนิด แต่ก็พอประทัง 3 ชีวิตในครอบครัวได้
การหาของป่าในครั้งนี้ทำให้คุณอ้วนได้รู้จักกับไม้โขด โดยต้นแรกที่
คุณอ้วนพบ คือ ต้นบัวบกโขด และมะยมเงิน มะยมทอง ตอนนั้น
คุณอ้วนรู้เพียงว่าบัวบกโขดเป็นไม้ที่มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลังชั้น
ดี ส่วนมะยมเงิน มะยมทอง เป็นต้นไม้มงคลเรียกเงิน เรียกทอง
เพียงเท่านั้น มาทราบภายหลังว่าช่วงนี้ไม้โขดกำลังเป็นที่นิยมใน
กลุ่มคนรักต้นไม้ จนกลายมาเป็นไม้ประดับ ที่คนให้ความสนใจ อีก
ทั้ง ยังเป็นที่ต้องการอย่างมาก เมื่อทราบอย่างนั้น คุณอ้วนจึงเริ่ม
หา ไม้โขดมาขายนับแต่นั้น ไม้โขดเปลี่ยนชีวิตครอบครัวคุณอ้วน
เป็นอย่างมาก รายได้หลักจากตรงนี้ทำให้ 3 ชีวิต สามารถลืมตาอ้า
ปากจากสถานการณ์โควิด – 19 เช่นนี้ได้อีกด้วย

76

นางธิดารัตน์ วุฒิวัย ชื่อเล่น: ดา

คุณดาเป็นภรรยาของ นายนรินทร์ โคกพูล หรือ คุณอ้วน โดยคุณ
ดานั้นจะเป็นคนขายไม้โขดที่คุณอ้วนหามา เดิมคุณดามีอาชีพขาย
อาหารตาม มีร้านสั่งเล็ก ๆ แถวบ้าน แต่เมื่อได้แต่งงานกับสามี จึงได้
แยกออกจากแม่มาสร้างครอบครัวของตน และได้ผันตัวมาเป็นแม่บ้าน
ดูแลลูก และสามีแทน เมื่อคุณอ้วนได้ปรับเปลี่ยนอาชีพมาหาไม้โขด
ด้วยความสามารถในการค้าขายของคุณดา เธอจึงเริ่มศึกษาราคาไม้
โขดจากกลุ่มขายต้นไม้ ทราบว่ารูปทรงของไม้โขดที่มีรูปร่างแตกต่าง
กัน ราคาก็จะต่างกันด้วย ซึ่งคุณดายังให้ความรู้เรื่องราคาไม้โขดไว้ว่า
การตีตลาดขายไม้โขด ราคาแต่ละชนิดก็จะแตกต่างกันออกไป แต่จะมี
ไม้โขด 2 ชนิดที่ขายดีและเรียกราคาได้แพง คือ บอระเพ็ดพุงช้าง และ
บัวบกผา โดยบอระเพ็ดพุงช้าง ราคาแพงสุดอยู่ที่ 5,000 บาท ส่วน
บัวบกผา ราคาเริ่มต้นตั้งแต่ 150 – 20,000 ทั้งนี้การตีราคาของแต่ละ
ต้นจะดูจากลายของโขด ยิ่งลายสวย และเกร็ดหนา ราคายิ่งสูง คุณ
ดาศึกษาอย่างเจาะลึก ทำให้เข้าใจตลาดไม้โขดมากขึ้น เธอจึงเลือก
เปิดร้านขายต้นไม้ โดยขายไม้โขดเป็นหลัก ไม่เพียงเท่านั้น ยังขายใน
ออนไลน์อีกด้วย

77

นายณรงค์ศักดิ์ เจริญสุข ชื่อเล่น: โอ

คุณโอ เดิมทำอาชีพรับจ้างทั่วไป ย้อนไปเมื่อ 1 ปีก่อน เป็นปีที่ช่วง
นั้นไม้โขดกำลังเป็นทีนิยม ทำให้คุณโอตัวสินใจลองเปลี่ยนอาชีพ และ
เริ่มหาไม้โขดนับแต่นั้น คุณโอใช้เวลาและประสบการณ์ในการหา
ไม้โขด ในขณะนั้นก็ศึกษาพันธุ์ของไม้โขดไปด้วย โดยพันธุ์ไม้โขดที่ได้
รับความนิยมมากที่สุด คือ บอระเพ็ดพุงช้าง, บัวบกผา หรือ บัวหิน,
เสน่ห์นางพิม, มะยมเงิน มะยมทอง, โขดตำลึง และบัวบกโขด อีกทั้ง
ไม้โขดส่วนมากจะพบที่กาญจนบุรีเท่านั้น แต่จะมีบางจังหวัดที่พบ
ไม้โขดบางชนิด เช่น เสน่ห์นางพิม พบได้ที่สามร้อยยอด และบัวบก
โขด พบได้ที่จังหวัดสระแก้วเวลา 1 ปีนี้ ทำให้คุณโอกลายเป็นพ่อค้า
รายใหญ่ที่ไม่ว่าใครที่อยากซื้อไม้โขดต้องมาซื้อกับเขา นอกจากนี้คุณโอ
ยังสามารถให้คำแนะนำในการดูแลไม้โขด เป็นความประทับใจเล็ก ๆ
ให้แก่ลูกค้าได้อีกด้วย คุณโอยังเล่าถึงความยากลำบากที่ต้องพบใน
การค้นหาไม้โขดไว้ว่าไม้โขดจะขึ้นตามซอกหินผาที่เป็นเขาหินปูน
เท่านั้น จะไม่พบที่ต่ำ ๆ จึงต้องใช้ความระมัดระวังอย่างมากในการปีน
เขา การที่จะได้มาแต่ละต้น บางครั้งต้องทุบหิน สกัดหินออก ประกอบ
กับช่วงนี้ที่เข้าสู่ช่วงฤดูฝน ความลื่นของหินจึงเป็นอุปสรรคอย่างมาก
ต้องใช้คนถึง 3 คน ในการช่วยกันจับ ช่วยกันดันในการปีนเขา และ
ต้องใช้เวลานานถึง 20 นาทีในการกะเทาะหิน เพื่อให้ไม้โขดเกิดความ
เสียหายน้อยที่สุด ทำให้บางวันต้องพักอ้างแรมบนเขาก็มี

78



อ้างอิง

หมู หมู. (14 กุมภาพันธ์ 2563). บัวบกหิน บัวบกผา บัวบกเงิน บัวบกแล้วจะ
หลงมารู้ตัวอีกที่บัวบกเต็มบ้านแล้ว. [Video].
จาก https://www.youtube.com/watch?v=IB-aXWY0QBU

หมู หมู. (22 สิงหาคม 2563). โขดตำลึงสายมินิมอล. [Video].
จาก https://www.youtube.com/watch?v=ZA45Bl4a-LA

หมู หมู. (28 ตุลาคม 2563). เสน่ห์นางพิมพ์ไม้โขดที่ไม้ได้มีดีแต่โขดใบยังสวย
อีกด้วย. [Video]. จาก https://www.youtube.com/watch?v=dP37_2K5gy4

Gu Bonsai Workshop. (12 ตุลาคม 2563). แนะนำต้น บอระเพชรพุงช้าง.
[Video]. จาก https://www.youtube.com/watch?v=VCDRc5UGuMg&t=121s

Jaruwan Thong-on. (11 สิงหาคม 2563). ปลูกไม้โขด มะยมเงืนมะยมทอง
แบบง่าย. [Video]. จากhttps://www.youtube.com/watch?v=HsXhxzQZ_YQ

PlantWithMe. (12 ธันวาคม 2563). รีวิวบัวบกผา บัวบกหิน ไม้โขดหายาก
ชนิดใหม่ใบสวยมาก Stephania kaweesakii. [Video]. จาก
https://www.youtube.com/watch?v=kwyaxtjad68

SasahzSurprise. (30 มกราคม 2563). วิธีปลูกบัวบกโขด บัวบกป่า วิธีผสม
ดินปลูก ไม้ใบประดับ ต้นไม้ตกแต่งบ้าน เลี้ยงง่าย. [Video]. จาก
https://www.youtube.com/watch?v=tlkzmDxQKSY

79