อิเหนา

ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

อิเหนา

สารบัญ

เรื่อง อิเหนา 01
ตอน ศึกกะหมังกุหนิง 02
03
ประวัติความเป็นมาเรื่อง อิเหนา 04
แผนภาพ วงศ์อสัญเเดหวา 04
แผนภาพ เมืองหมันหยา 05
แผนภาพ เมืองกะหมังกุหนิง 06-07
แผนภาพ เมืองล่าสำ 08
ตัวละคร 09
สรุปเนื้อเรื่องย่อ
สรุปข้อคิดที่ได้จากเรื่อง
รายชื่อสมาชิกกลุ่ม

ประวัติความเป็นมา

ความเป็นมาและจุดมุ่งหมายในการแต่ง
เรื่องอิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

อิเหนาไม่ใช่วรรณคดีไทยแท้ เป็นวรรณคดีที่ได้รับอิทธิพลมาจาก ‘ชวา’ หรือประเทศอินโดนีเซีย
ในปัจจุบัน ‘อิเหนา’ เป็นนิยายอิงประวัติศาสตร์ที่มีเค้าโครงมาจากพงศาวดารของชาวชวา ถูกแต่งขึ้น
ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ เพื่อเฉลิมพระเกียรติ ‘อิเหนา’ กษัตริย์ชวาที่เชี่ยวชาญทั้งการรบ การปกครอง
และได้สร้างความเจริญให้แก่ชวาเป็นอย่างมาก ชาวชวาจึงถือว่าอิเหนาเป็นวีรบุรุษและผู้มีฤทธิ์ ตาม
พงศาวดารเรียกอิเหนาว่า ‘ปันจี อินู กรัตปาตี’ (Punji Inu Kartapati) หรือเรียกสั้น ๆ ว่าปันหยี เรื่อง
ราวของอิเหนาจึงถูกเล่าสืบต่อกันมาจนกลายเป็นนิทานที่เต็มไปด้วยอิทธิปาฏิหาริย์

อิเหนาเริ่มเข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีเรื่องเล่าว่าพระราชธิดาในสมเด็จ

นพารงะขเ้จา้าหอลยูว่หงัวจบากรปมัโตกตศานไีดเ้ลแ่ากถ่ เวจา้ายฟ้เาจ้หาฟญ้ิางหกุญณิ
งฑทั้ลงสแอลงะจเึงจ้นาฟำ้เาคห้าญโิคงรมงงเกรุื่ฎอง  มทารแงไต่ด้งฟเัปง็น‘นบิททาลนะปคันร หโดยีย’ ซเึ่จง้า

ฟ้าหญิงกุณฑลทรงนิพนธ์บทละครเรื่องดาหลัง (อิเหนาใหญ่) ส่วนเจ้าฟ้าหญิงมงกุฎทรงนิพนธ์บท
ละครเรื่องอิเหนา (อิเหนาเล็ก) และเมื่อเสียกรุงอยุธยา ต้นฉบับบทละครเรื่องอิเหนาทั้งสองก็หายไป
ในสมัยกรุงธนบุรีก็ไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีการประพันธ์บทละครอิเหนาขึ้นใหม่

จนกระทั่งสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (รัชกาลที่ ๑) ทรงมี
พระราชประสงค์ให้ฟื้ นฟูศิลปวัฒนธรรมไทยที่เสื่อมโทรมขึ้นมาอีกครั้งจึงโปรดเกล้าให้กวีแต่ง
ละครใน* ขึ้นมาหลายเรื่อง เช่น อุณรุท ดาหลัง และอิเหนา ต่อมาพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศ
หล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒) ได้พระราชนิพนธ์อิเหนาสำหรับบทละครในลักษณะคำประพันธ์เป็น
รูปแบบกลอนบทละคร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความบันเทิงแก่ข้าราชบริพารและประชาชน

1 / 9

วงศ์อสัญเเดหวา (วงศ์เทวัญ)

ท้าวปะตาระกาหลา

ท้าวกุเรปัน ท้าดาหา ท้าวกาหลัง ท้าวสิงหัดส่าหรี

ลิกู นิหลาอระตา ดาหราวาตี ลิกู ประไหมสุหรี ประไหมสุหรี
ประไหมสุหรี ประไหมสุหรี

กระหรัดตะปาตี อิเหนา บุษบา บุษบารากา สการะหนึ่งหรัด สุหรานากง จินดาสาหรี่

วิยะดา สียะตรา

เส้นลำดับ เส้นสีส้ม (-) คนรัก
ความสัมพันธ์ เส้นสีม่วง (-) หมั้น

2/9

เมืองหมันหยา

ระตูหมันหยา

นิหลาอระตา ดาหราวาตี จิดาส่าหรี
ท้าวกุเรปัน ท้าวดาหา
โอรสท้าวมังกัน

อิเหนา วิยะดา บุษบา สียะตรา จินตะหราวาตี

เส้นลำดับ เส้นสีส้ม (-) คนรัก
ความสัมพันธ์ เส้นสีม่วง (-) หมั้น

3 / 9

เมืองกะหมังกุหนิง

ระตูกะหมังกุหนิง

ท้าวกะหมังกุหนิง ท้าวปาหยัง ท้าวประหมัน

วิหยาสะกำ

เมืองล่าสำ

ระตูล่าสำ

ท้าวล่าสำ จรกา

4/9

ตัวละคร

ท้าวดาหา ท้าวกุเรปัน

ระตูล่าสำ ระตูจรกา ระเด่นบุษบา อิเหนา จินตะหราวาตี

ระเด่นมนตรี

กะหมทั้งากวุหนิง วิหยาสะกำ สังคามาระตา

เส้นลำดับ เส้นสีส้ม (-) คนรัก เส้นสีน้ำเงิน (-) สนิท
ความสัมพันธ์
เส้นสีเขียว (-) ลูก เส้นสีแดง (-) ฆ่า

เส้นสีม่วง (-) หมั้น ความสัมพันธ์ทางสายเลือด

เส้นสีฟ้า (-) พี่น้อง ความสัมพันธ์ไม่เกี่ยวข้องทางสายเลือด

5/9

สรุปเนื้อเรื่องย่อ

เรื่องอิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

บทปดุก้ปทษไุาสร้าเดกวาระบาห้ดวคเแยปาาใพสัารมกิไนนก่งห็ณอวา้มมแหีทตงีาีจั้ัขพโผ้ดจนาาง่ึออวงนกรสแครก่ตงะวุดาตรุสกเธิ่งหนิ๔รนเรษดศูกรปาั์ปชีิันเตาหดนททงควคุรงืาาิัวกอทยนัรมญ้์พมตวา‘ีน(บงกวรุาห(าศดษะษเม์มมัทอัเาบตช้วทืนงหว่่าาอรคดวหิา’์ัยขญ‘ตาผ์อมทู่ิผอ้)ู้เาทา้าทงหย๔งิย้วร่ตเางนก)งปพวใน็โาาอหกนริฉ’ุเหเเอญะกสหมรล่่องัษวปสนงงััืนตทตนบคา้แ์ทาาแรเแ้ลิมวชายลืล้์ะวอะะ

เรทัมีืก่่พอกับอบิเใจหนินนงตาานโะตหพเรรปาะ็วนเามหตรีุนุข่ธมิอดองาาพขยรุอะ๑งอ๕ัทย้าปยีวิกกห็ไามปั(นยพหาบยย)า
อิเหนาคลั่งไคล้นางจินตะหราวาตีมากจน
ไกจึมงา่ยรโกหอรมมัธ้กนมลหัาบมกบาแ้ยาลนกะักบปลนรับะากงเมาบืุศอษวง่บารจาวดะม้ยวถกยึงบทุป้ษาฎิบวเดสาใาธหห้ า
ใครก็ได้ที่มาสู่ขอ

อนตหัโเส้อูพนอเ่าลขกมรรืปรา่อปอะสแาลนกิรระขปวจะาะาอมลตหพรงงูางบกลจาทุต)้าสษราาไนกจกปัวบด้่ใงนาก้าานใพไแะรจูดทปหบปล้้่ใทาามหรชะัูวั้ภ่หรปงภวดาากตลวาุาบพัาหงพวหดขหใดน่ทาหิีาขนำ่กึงจว่็ลองตตจรแึใ้งจงกานตอนาใ่มางกตหใาสักย้ันงภ่วรงวกบขบาะใุาุใตพษหณษงหู้้ทลบทชบีะแ่่่าอาวาเามดสงาง้เ(ีำจดวปเย(็าปะไอนพว็ดไีวนก่ง้อมชัภ่คนภ2ย์เา่าปตาายภพ‘็พวงะมิขาไหมตทพใอีป่ยาจาอง)วกรานตงาัขสะคกดนก์ณะปกาไะะปำ’

6/9

สรุปเนื้อเรื่องย่อ

เรื่องอิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

ชทกเ่ท้หมีรวกากา่ฝุ่ทุยงม่วาหเเัาำใรสชรรนลิย่หปใัปบงว้ัหงัหทอหนยน้้ิใัยเาเทหดสกหว้้่าแิงาตสดดโน่ลดรำดาาศาาะหึามหยยทชกห้ระตากีาคสาสหไำว่ทาทรดงัังก้หร้งพำสงขาฉุนนศกีหไิห้อึับนปกบัรรคลบัเาาะดงอวมงตนีหืาะกูจแอมาินหหึฉนงล่กชงมมดบต่ะัังสัวงนท่ผาบหูย้งค้หหาุเสใรเม่ปวาหยหง็า้สทนวไิาอสลั่ิง่ืปารพโเูวอ้หเหสอในมไปึาหก็รนปท้านสส้ผร่าชยาิาตั่มะยดว้งหวตนากทยูจร้ึีทเงาัหทวพ้ตาุว ท้าวกะหมังกุหนิงส่งทูตไปสู่ขอ
บุษบา แต่ได้รับการปฏิเสธจากท้าว
ดาหาจึงเตรียมจัดยกทัพไปตีเมือง
ดาหาโดยให้พระอนุชา ยกทัพมา
ช่วย ท้าวกะหมังกุหนิงให้วิหยาสะ
กำเป็นทัพหน้า พระอนุชาทั้งสอง
เป็นทัพหลัง

หอสตสิเบเัเมผกัมงกัหัืญ่งดหชอจนิกชแญาาุเาหมรกาืลจ่หวึนใอมิะงิ้หหนงตงใา้้่ยทจชจากีอัึ้็่กกงาจโกัสูสเนกทะ้รปัิชะท็รชพั่สนก้ธวงัสรำงฝยัสบง่ขไคเัาอหดบมกาย้งัืามบอมพฝทร้่่้างทาาาทา้รดไ้ยกายาะลาวฝ่ะแวตีลหกหก่มพาาะืา้มะเอสหไรัหปังปเ็งบมทกมนัคุ่ัมงหางคาูกาเ่กุมนตทุคหิ่หีางอยรนรนเิบสมิหูะง้ง็กกตกนัไัคับนนดาโร้ัวแอ้ิอนจทหิรลัเนท้พยสหัว้ใงถาฝนนอูส่สิกาาเทอะีหยจส่ึงกัสงทงนุฝำ้ดเห่าาแขา้วมายลาีกระะ

7/9

สรุปข้อคิดที่ได้จาก

เรื่องอิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

1 ความกล้าหาญ ไม่หวาดหวั่นพรั่นพรึงต่อข้าศึกศัตรู เช่น ท้าวดาหารู้ว่า
ท้าวกะหมังกุหนิง จะยกทัพออกไปสู้รบโดยมิเกรงกลัวแต่อย่างใด

2 ความรักในศักดิ์ศรี การมีขัตติยมานะหรือความสำนึกในเกียรติแห่งวงศ์
ของตนเอง เช่น อิเหนาเมื่อทราบว่าเมืองดาหาเกิดศึก แม้จะไม่อยากไป
ช่วยแต่ความรักในวงศ์อสัญแดหวา จึงต้องยกทัพไปช่วย

3 การรู้จักรักษาคำพูด เมื่อพูดไว้อย่างไรก็ต้องทำตาม แม้ว่าจะมีใครมาบีบบังคับ
หรือฝืนคำพูดหรือมีเหตุการณ์ใดๆ เกิดขึ้นก็ไม่ควรเสียคำพูด เช่น ท้าวดาหาได้
ยกบุษบาให้กับจรกาไปแล้ว เมื่อท้าวกะหมังกุหนิงส่งทูตมาขอนางให้เเก่โอรส
ของตน ก็ทรงปฏิเสธและยืนยันว่าได้ยกให้จรกาไปแล้วไม่อาจกลับคำ

4 การรู้จักให้อภัย การไม่ถือโทษโกรธแค้นกันและกัน เมื่อผิดพลาดไปก็สามารถ
อโหสิกรรมต่อกัน เช่น เมื่อทัพกะหมังกุหนิงยอมแพ้ อิเหนาก็ให้อภัยและยอม
ให้นำศพท้าวกะหมังกุหนิงและพระโอรสกลับไปทำพิธีที่เมืองได้
ความรักและความหลงใหล ควรรู้จักแยกแยะให้ออกระหว่างความรักกับความ

5 หลงใหล ในเรื่องนี้ วิหยาสะกำหลงใหลนางบุษบาแม้ได้เห็นเพียงภาพวาด และ
หากไม่ได้นางมาเป็นชายา จะต้องตายทำให้ท้าวกะหมังกุหนิงต้องทำศึกกับเมือง
ดาหา ในที่สุดสองพ่อลูกก็จบชีวิตลง อิเหนาหลงใหลนางจินตะหราจนไม่ยอม
อภิเษกกับคู่หมั้น ก่อให้เกิดความขัดเเย้งตามมามากมาย

8/9

รายชื่อกลุ่ม ม.4/7

1. นายวชิระพล จันแก้ว เลขที่ 1
2. นายธีร์รัฏฐ จารุกิจไพศาล เลขที่14
3. นายกมล วีระพงษ์ เลขที่26
4. นางสาวจิราพร ศรีวัน เลขที่ 28
5. นางสาวนัฐชพรญ์ โอฬารศิริกุลธร เลขที่ 31

9/9