- คู่ มื อ G R E E N C O S -
คำ นำ ในปัจจุบันผักสลัดเป็นที่นิยมและมีการจำ หน่ายตามท้องตลาดซึ่งมีการปลูก ในรูปแบบไร้ดิน หรือแบบไฮโดรโปนิกส์ซึ่งมีต้นทุนในการปลูกที่ราคาสูง ดิฉัน จึงได้จัดทำ คู่มือ “การปลูกผักกรีนคอสด้วยวิธีการใช้ดินโดยปุ๋ยไส้เดือน” ทำ ให้ลดต้นทุนและดูแลรักษารวมไปทั้งการเก็บเกี่ยวที่ง่ายและมีขั้นตอนการ ปลูกที่ไม่ซับซ้อน ดิฉันหวังอย่างยิ่งว่า เกษตรกรและผู้ที่เกี่ยวข้องสามารถนำ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในการปลูกผักกรีนคอสไว้รับประทานหรือจำ หน่ายตาม ท้องตลาด ปรีดาภรณ์ วงค์แก้ว มีนาคม 2566
สารบัญ บั เรื่อง หน้า กรีนคอส การปลูกผักแบบใช้ดิน วัสดุ อุปกรณ์สำ หรับการปลูก การเตรียมดินปลูก การเตรียมย้ายต้นกล้าและใส่ปุ๋ย การให้น้ำ และการให้แสงแดด การเก็บเกี่ยว ประสิทธิภาพของการใช้วัสดุปลูกด้วยปุ๋ยมูลไส้เดือน ภาพตัวอย่างผักกรีนคอส 1 2 3 4 5 6 7 8 9
กรีน รี คอส กรีนคอส (Green cos) เป็นผักที่จัดอยู่ในกลุ่มผักสลัด มีลักษณะใบเรียวยาว ทรงสูง ปลูกง่าย โตไว ซ้อนกันเป็นช่อ การปลูกผักกรีนคอสมี 2 วิธี คือ การปลูกแบบใช้ดินและ ระบบไฮโดรโปนิกส์ 1
ข้อดี 1 ขั้นตอนปลูกเรียบง่าย 2 ปลอดภัยจากสารเคมี (ปลูกแบบอินทรีย์ใช้ปุ๋ยไส้เดือน) 3 ประหยัดต้นทุน ทั้งค่าปุ๋ยและยา ข้อเสีย 1 ต้องมีการปรับปรุงดินและสภาพดินก่อนปลูก 2 ต้องหมั่นดูแลและกำ จัดวัชพืช การปลูก ลู ผัก ผั แบบใช้ดิ ช้ น ดิ เป็นวิธีการปลูกแบบคุ้นเคย โดยการนำ เมล็ดพันธุ์มา เพาะและเมื่อครบ 1-2 สัปดาห์ ก็สามารถนำ ต้นกล้าย้ายลง ภาชนะที่เตรียมไว้ หรือลงแปลงปลูกได้อย่างง่าย ๆ 2
วัส วั ดุ อุปกรณ์สำ ณ์ สำหรับ รั การปลูก ลู ถาดเพาะ ขนาด 104 หลุม เมล็ดพันธุ์กรีนคอส กระถางปลูกขนาด 6 นิ้ว น้ำ หมัก EM ดินผสม ปุ๋ยมูลไส้เดือนหมัก 3
การเตรีย รี มดิน ดิปลูก ลู 1. นำ ดินผสม (วัสดุปลูกที่เหมาะกับการเพาะเมล็ด หาซื้อได้ตามร้าน ขายอุปกรณ์การเกษตร) ใส่ลงในถาดหลุมขนาด 104 หลุม 2. ใช้นิ้วหรืออุปกรณ์อื่น ๆ เช่น ฟอร์เซป ทำ ให้เป็นรูเล็ก ๆ จากนั้น นำ เมล็ดพันธุ์กรีนคอสหยอดลงในหลุมเพาะ ประมาณ 1-3 เมล็ด แล้วรดน้ำ ทิ้งไว้กลางแจ้งประมาณ 2-3 วัน จะเห็นต้นกล้าเริ่มงอก (ระหว่างนั้นเตรียม ดินสำ หรับทำ การทดลอง) 3. นำ ดินผสมกับมูลไส้เดือนหมัก โดยใช้ดินผสมกับมูลไส้เดือนหมัก อัตราส่วน 2:1 จากนั้นนำ ไปหมักด้วยน้ำ หมัก EM 10 มิลลิลิตร นำ ไปผึ่งให้ แห้ง ประมาณ 7 วัน แล้วนำ ไปใส่กระถางจึงนำ ไปวางตามแผนการทดลอง และนำ ต้นกล้าที่เพาะย้ายลงกระถางที่เตรียมไว้ 4
1. ต้นกล้าประมาณ 7-14 วัน หรือออกจำ นวนใบที่ 2-3 ย้าย ลงไปในกระถางที่จะทำ การทดลองที่เตรียมไว้ 2. ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 ในช่วง 2.5-4 สัปดาห์ โดยใช้ปุ๋ย ปริมาณ 0.025 กรัม/ กระถาง (เท่ากับ 1 กรัม/น้ำ 20 ลิตร ครบใน ช่วงเวลาที่กำ หนดใส่ปุ๋ยประมาณ 3 กรัม) **หมายเหตุ ใช้ปุ๋ยยูเรียผสมกับน้ำ 20 ลิตร เนื่องจากปุ๋ยยูเรียมีความ ร้อนจึงใส่ปุ๋ยปริมาณน้อยเพราะถ้าใส่เยอะอาจจะทำ ให้เฉาตายได้ การเตรีย รี มย้ายต้น ต้ กล้าและใส่ปุ๋ส่ ปุ๋ ย 5
การให้น้ำ ห้ น้ำ และการให้แ ห้ สงแดด การให้น้ำ ผักกรีนคอสต้องการน้ำ อย่างสม่ำ เสมอและเพียงพอต่อการเจริญเติบโต ช่วง 2 สัปดาห์แรกที่ย้ายต้นกล้าลงปลูกควรให้น้ำ เช้า-เย็น อย่างสม่ำ เสมอ และไม่ควรรดน้ำ จนแฉะเกินไปเพราะอาจจะทำ ให้เกิดโรคโคนเน่า การให้แสงแดด ผักกรีนคอสควรให้แสงเต็มที่ตลอดวัน เพราะผักสลัดต้องการแสงเต็มที่ ตลอดวัน และเป็นพืชฤดูเดียวเจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศเย็นระดับ อุณหภูมิที่เหมาะสมจะอยู่ระหว่าง 21-26 องศาเซลเซียส แต่ถ้าหากปลูกผัก สลัดในสภาพอุณหภูมิที่สูงเกินไปจะทำ ให้มีรสขมและแทงช่อดอกเร็ว แต่ อย่างไรก็สามารถปลูกได้ตลอดทั้งปีขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ 6
การเก็บ ก็ เกี่ย กี่ ว อายุการเก็บเกี่ยวของกรีนคอสเมื่ออายุ 40-45 วันซึ่งอายุนับจากเริ่ม ปลูกต้นกล้าจนถึงเก็บเกี่ยวหมด การเก็บเกี่ยวกรีนคอสควรเลือกเก็บ ขณะที่ใบยังอ่อน กรอบ ไม่เหนียว กระด้าง ไม่ควรเก็บขณะต้นแก่เพราะ จะมีรสขม วิธีการตัดโดยใช้มีดตัดตรงโคนต้น แล้วตัดแต่งใบเสียทิ้งไป จุ่มน้ำ เพื่อให้ยางสีขาวออกและสลัดนํ้าออกให้หมด เพราะถ้ามีนํ้าขังอยู่ จะเน่าเสียได้ง่าย 7
น้ำ หนัดสดต้น 40.1% ความสูงต้น 26.1% จำ นวนใบ 19.6% จำ นวนต้นที่เก็บได้ 14.3% ประสิท สิ ธิภ ธิ าพของการใช้วัส วั ดุป ดุ ลูก ลู ด้วยปุ๋ยมูล มู ไส้เดือ ดื น 8
ภาพตัว ตั อย่างผัก ผั กรีน รี คอส 9
- G R E E N C O S -