jfile_no187_24286

างความร้อนด้าน rคeวtrาeมaแtขinง็ gชน้ิมงีคานวหาลมงั แกขาร็งเมช่อืามกแกสวด่างดงั Figureสารประกอบ (กIาnรteตrรmวeจtสalอliบc โpคhรaงsสeรs้า)งมจุีลลภักาษคณด้ะวเยปก็นล้อง
รเิ วณทไ่ี ด้รบั 9อทิ แธนพิ วลโนท้มางขคอวงาคม่ารค้อวนาดม้าแนข็งaใdกvลa้เnคcียinงgกันทัง้ สามเขม็ ปลายจุลแทหรลรมศนส์ลแบบั บกในั ชแ้ กสรงะทจก่ี าายลองั ขยย่าางยสม5่า0เเสทม่าอดใงนั แเสนด้อื งใน
นา่ือดง้าจนากaดdา้vนanrคเceVคiวotnรrlาeg่อื4มa0ง(ร.มtMiอ้Nอnื oนaกgพh3ว,มaนบMrคี วiaอaว่าyย-าคJeา่ uม่างtnครไaeรวอ้ l2ก.าน,0ต็ม22ใ1าแน0มขข1บง็ 8ณรม)เิ คีะวสเ่าณชังตทอ่ืเ่ากไ่ีมกดตวมร้ ่าไาบั บดกอEรm้ทิfิเfeeวธccณพิht aoลอnfทi่ืนscาtaiๆrงl พpwreoน้ื lpdeinrgtietsooแFolfiอggseลuuobrฟmemeาe1trผrg0yeสodพมnfบrกmicวับitci่oาrเonเฟsนotrสf้ืuอAcยโtAuูเลrท5eห0คtะ8raตเ3nดิกasิมlfuo(ปmrMmiรnagะuti2moกSnอai,alบlnoAdไyl6ป(ดM2้วn7ย,9เFฟe)ส-
Pกอาวอeิดกนอกdลกยจa(กั่าาTpางษรhaกรเteณนiวปremดัะน้ลtกเa่กียรaาlทเขวนบเจาว็นl วกaมค9ไ จรนน.bด่าาdุ่อลาร,รดววาอาเแ่่อืือe้วคvกแภกดานเิงเก2งกว้a่าวงงป่hมานกววลา้าค0ดnิบจยจคจณา่คแอaวสักันิcลด2วราดวาาคขเนยโviดษิเทปnก0า้านงกาคก็ง่วาiaร้คผาgุมนoลมโ)่ไณี้มงมขณดนเdบวีวล่ีคยแไเดrปาขaา้รนvกอทรั)านะ้านกขทกรร้d็นอ้aนกออื่มก่ีไ็งางไางมกบแกvังn่ดี็เตงปมทนแสราaรrวคกคจาลอcเ้ราeจีทขคnรร่า่นเีดาค่ับiามรทิดtิวาะcn็กา่เาบ้งดกr่ค้าาอเกกiบ้ตeชนงgกnธาขรดสดิกสวิทนโจรดิำ่a้ิ�gิเนพิา้มคาอตน้าึ(วงิิเพัดธกุลtนคMงว(รมriรณบเลิพMแวnกอภคeาณงกฤรแแraคท่าgลนทสteaขธาบวีคตขrบตทhทปวรthา่ีหไeคบrิาม็็ทงง้ไaร้าา่ีไดาaeาิกงaลลเใมดิเงดrคหมีงarา้ร่ีงเคปวกtัiงรiเ้งคกัatiบa้วเวยแดณจniวกลลลับรnควเ่ดอิาาิมขeg้าเไยeา่าีgฟมออาัง้ิบทนคมtขข็งรมวtมนิ่ืทนกมมกaีทยธสอเรรตน้ึaร้กรๆธไlคชีิพองีงก้.เคิ้อาสlาอ้ก,อปิพว่ื.ว่อวอกนลน,2วรงา่นงาเธัสคจณมลันนทน0ด2ใมคาเผดรบิทดาแ้านท1า่ื้าอ0ชรหทมุกเวาสลา้8างงนอ้ั้งงข1เ่ยืองไ่ีโ)คแนยนดาปจจสนใ8ณคคดสว็าrหนมมขง็นไาใา้)าeวรงันากร้ดวมะaทก็งtา้เสมงบrขโัเัง้กdกเ่ีนมมeคชสกรคงัณvอต่อaร่า้อรารอ่Fืเราaไt้อสทิะงนนกา้iื่กอมiดรnnเสังนgงชธดหงตgจ้กเมเcรuพเกมอ่ื้าพิยาi้ดานไrาวnนบมตมกือeง็นมดกลิ่้gาาี ้ Eutectic) โดยเฟสยเู ทคตกิ ทงั้ สองแบบ คอื Mg2Si และ
Al6(Mn, Fe) (Attallah et al., 2007) รวมตวั ในรูปแบบ
สารประกอบ (Intermetallic phases) มีลักษณะเป็น
เขม็ ปลายแหลมสลบั กนั กระจายอย่างสม่าเสมอในเน้อื
พน้ื

ตลกัวษอณย่าะงกราวรเดกเดิ รคว็ รดบี ว้ทยเ่ี กนดิ ้าขน้ึ กอาธรบิ เากยดิ ไวพก้ ฤอ่ ตนิกหนรรา้ มนทอกาจงาคกวนานั้ ม Figure 10 The base microstructure of
รก้อานรเก(ิดTคhวeาrมmเคa้นl bตeกhคa้างvจioาrก)กแาลรเะยก็นาตรัวแอยป่าลงงรเวฟดเสรส็วด่ง้วผยลนใ้ำ�ห้ Figure 10 TheAbAa5s08e3maluicmrionusmtruAlclotyure of AA 5083
(เกกกPกาาาeิดรรรdแเเกชกปaื่อิดาpลมพรงaเเฤt(ฟiปPตสeeิกลสtdร่ียง่aaรผpนlม.ลa,ทแใt2iหาปe0งเ้ กtคล2aดิว0งlาก).ข,มาอ2รร0เ้องป2นคล0)วยี่ (Tนาhแมeปแrลmขงaข็งlอหbงลeคhวังaากvมาiแoรrข)เง็ ชหแ่ือลละงัม อย่างไรก็ตaาlมuตmัวแinปuรmในกAาlรloเชyื่อมส่งผลให้เกิดการ

เปล่ียนแปลงของโครงสร้างจุลภาคบริเวณรอยเชื่อมหรือ
บริเวณที่ได้รับผลกระทบทางความร้อน พบว่าโครงสร้าง
จุลภาคของช้ินงานท่ีเชื่อมด้วยเครื่องมือกวนรูปทรงกระบอก
กา1โคไรดห1วเย2าลปจมวลมอะเนรมิล่ียย็วลีกFท่หนาิเาiมำ�งมgรแใตไุเนuหรปรรเrีย้เตชกeลนงื่่ออต้ืต็อง1นมัววข0าาสัส2ทมอTลด0ี งตัhบ0ุมเนeโ0กวัีเ้ืคอกันแbรโaรขรaลอปนlองuหsบรทงemสะตใเ่ีเถ่นอรลiนmnูกนื้อ็ก้าuกiกาวcแงmวทัาสrลจoนีดระุsAลรคุแเลtวชlวภrละlมuoาะเ่อื าcตyมอเมนtัีวคเยuร้ืกอสดr็บวัวeน่เงัสรดอโผoดดินิยเfลวุยม่าเชAงีสใกณ่ืชอAหาามัดรรรเ้ 5อก0ยดิ83
Figure 9 Hardness of welded specimen at เ2เพคช0บ่ืร0อกปโรมแค่ืวออ0ลาือมรรยร่ะะกางงหรหกเกวสมโฟอมอวนรรคกเสือุนบนบ้าสืชอางรเเ่งกต่Aืฟชอทลบรผงว่ืlอะ่อสมำ�เล6รสเ(ปมในใอนMหิเหMรลียอวรบ้nาเร้เ้gดา่ีพยกยู,ปรณืทอ2มิดิเงร่นาSFวบทีาากงจทiณeแคกะราไรุ)แลแป่ีไรวริรเงลกรแอวแดกภลางกะรตยลณมต็ง้ทเระาเกะรฟขจชาาับเเทหคะสากอื่งรมอักย่ีผกไบมิดว็ขงตขAตดลปกลเอโอวัอัวlจด้รา6คงกอแก(าะรงับMนิสรยกสปไรชางหผn่าากเครระงนชส,้ิลนาลปใสวทเรวร่นอFืกรขมงไาน้าeบะมกา้ห่ำ�รากมตง)กเาละทสอจานันมเ1รวทมมบุลราไเีนล1ทดทอบเชภ็วงักรฟ2ท้ด่ิีศเ่อือทษหคาสีั่วชทบมมคณอาบวมา่ืเอMสยงลิบรคงะาุน่า่งิเคgขขมลรรมวงผ2ื่เอออวิเไณเิSดชรลงวงงรมาi้้อ่ใณวือมตหนมยรรร้เ้ออกนยดิ
ifferent tool
geometries of submerged friction stir กจรรอ้อุด็ตยนบาเเมกชขพ่อื้าเพ2สคมไร0มบัง่อขร0เ่ถงอ่ืวอ0กขึงง่างตใเนรนคมโไอาดรบคือดบอ่ื้วรเรกงต่ิเาลมงววโ็ก่อณือคสนนกรรซดราวง้ัาง่ึงูปสทนกเงปรรทีลจ้ปูาค็น่ารุงลทววรงจอรภาุกลงสยมภากร่งแเรผคะาตระคลบว็กขบใบเทอหออดร่ีสกก้เงิเนิก่งสวชิดผเาคณช้ินมรลวอด่อืมางายร้ามาามถแนจนตตาเ1ลรรกก่1ทาว็วคเง2่ีจเลหขวชพ็กมาอม่ๆืบอมลงิ ุนมลเเิดชม้่วือตมยร
welded
joint of AA 5083 aluminum alloy

Figure 9 Hardness of welded specimen at different
ditfofeoFlregigenuotmrteoeot9rileHgseAaooAfrdms5un0ebe8mtsr3ieseargslouefmodwfifnrseuicumltdiboeanmdllsoetysirrpgweeecdlidmferdiecnjtoioinantt of

stir

weกldาeรdวเิ jคoiรnาtะoหfผ์ AลAโค5ร0งส83ร้าaงlจuลุ mภiาnคum alloy

การตรวจสอบโครงสรา้ งจลุ ภาคดว้ ยกลอ้ งจลุ ทรรศน์
แบบใชแ้ สงทก่ี �ำ ลงั ขยาย 50 เทา่ ดงั แสดงใน Figure 10 พบวา่ หลงั จากการเช่ือมได้ (Das et al., 2019) โดยเฉพาะในสถานะ
เนอื้ โลหะเดมิ ประกอบไปดว้ ยเฟสแอลฟาผสมกบั เฟสยเู ทคตกิ ของการเช่ือมใต้นำ้�ท่ีชนิดและปริมาณของน้ำ�ในการเชื่อม
(ใคMนือรgปูM2Sแgiบ,2SบAiสl6แ(าMลรปะnร,AะFlก6e(อM)-บEnu(,ItnFetecet)rimc()Aeโtttaดalยllilcaเฟhpสheยatูเsทaelคs.,)ตม2ิก0ลี ท0กั ัง้7ษส)ณอรงวะแมเบปตบน็วั มีอิทธิพลต่อการกิดขึ้นของความร้อนในขณะเชื่อม ดังแสดง
ใน Figure 11
รูปแบบของเคร่ืองมือกวนท่ีแตกต่างกันส่งผลอย่าง
เข็มปลายแหลมสลับกัน กระจายอยา่ งสม�ำ่ เสมอในเนือ้ พน้ื มีนัยสำ�คัญต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างจุลภาคและการ
เกิดจุดบกพร่อง จากการทดลองพบว่าเครื่องมือกวนรูปทรง
สามเหลี่ยมที่ตัวแปรเดียวกัน คือ ความเร็วหมุนเช่ือม 2000
รอบต่อนาที ความเร็วเดินเช่อื ม 112 มลิ ลิเมตรตอ่ นาที พบวา่
บริเวณรอยกวนมีการรวมตัวกันของเน้ือวัสดุ โดยจะมีการ
เรียงตัวสลับกันของเน้ือวัสดุ เนื้อวัสดุมีการไหลวนไปตาม
ทิศทางของการหมุนเชื่อมและไหลวนรอบเครื่องมือกวน
เชน่ กนั บรเิ วณรอยกวนจะมโี ครงสรา้ งจลุ ภาคทมี่ คี วามละเอยี ด
มีขนาดเฟสที่เลก็ กว่าเนอ้ื โลหะเดมิ

รอยแตกเลก็ ๆ หลงั จากการเชอ่ื มได้ (Das et al., 2019) J Sci Technol MSU
โดยเฉพ2า8ะ0ในสWถitthาaนyaะSขriอrikงunก,าYรonเgชyu่ือthมDใuตny้นa้kาuทl, D่ีชeนchิดMแauลnะkhaw AS-TMAZ

RS-TMAZ SZ

Figure 11 Microstructures of welding using the cylinder tool pin with the rotation speed at 2000 rpm
Figure 1ต 1อ่ กMารiเcกrิดอoยจsดุา่ tงบrไuกรกพcต็tรu่อามrงeหเคsลรังอื่oกงfามรwอืเชกeือ่วlมนdทรinปูีม่ gทากรwuงกสesวาา่ailnมdเnคเgdiหnรwื่อลgtehงยี่ lมมsdeือiสpnกcง่geผวyseนลlpidenedadetaดเrนt1า้ ้ือ1นt1o1โ2ล2roeหmltmrะempไamมi/mnt่สin/iมnmgwบซiiูรntงึ่hณช์ใอ่tนhงบวe่ารงิเrวเoหณtลaทา่ tนี่ไioดี้ น้รnับำ�ไsอปิทpสธeู่สิพeมลdบทัตaาิทงtาคง2วด0าา้ ม0นร0แ้อรนงrpm and
แบบรูปทรงกระบอก พบว่ามีลักษณะการเกิดจุดบกพร่อง ดึงท่ีตำ่�ลงและส่งผลให้ประสิทธิภาพรอยต่อจากการคำ�นวน
สเค่งรผ่อื ลงตม่อออื ยกก่าาวคบ งรนลรไเิเา้แกรวยณบกๆดิ บดต็จก้าารุดบันปูมเบลคท่เารกRคง่ือรSรพรงงอ-มT่อืยกรMืองต่อรกAม่อะงวZบนอืห แรกลอลปู ะวกงัทยนกรังพงพรากบบูปรรชะเวทชบ่อ่ารงอ่อืมวกงม่าลีสงโทกัดจาายษม่มี กแเาณกสหกาดะรลงกลกร่ยี อาวากยม่ารกแตวนก แสดสงใมหบเ้ หูรน็ ณผล์ใลนพั บธ์ทรี่นิเ้อวยณลงทเช่ไี่นดกนั้รบั ดงัอแิทสดธงพิในลFทigาurงeค1ว2ามร้อนด้าน
เกิดจุดบกพร่องคล้าย ๆ กับ เคร่ืองมือกว น รูป SZ แreรtrงeดaึงtiทng่ตี ่าซล่ึงงชแ่อลงะวส่า่งงผเหลAใลSห่า-T้ปนMร้ีAนะZสาไทิ ปธสิภู่สามพบรอตั ยิทตา่องดจ้าากน
การคานวนแสดงให้เห็นผลลพั ธ์ท่นี ้อยลงเช่นกนั ดงั
ทรงกระบอก โดยแสดงรอยแตกบรเิ วณดา้ นล่างรอยต่อ แสดงใน Figure 12
แ ล ะ ยัง พ บ ช่ อ ง ว่ า ง จ า ก ก า ร ล า ก ก ว น เ น้ื อ โ ล ห ะ ไ ม่

Figure 12 Microstructure welding using the triangle tool pin with the rotation speed at

Figurเ eสีย1ด2ทาMนใแiนcบทrบoำ�กsนวtอrนuงใcเตดt้นuีย้ำ�rวขeอกงัwนเคจeุรดldื่อบงinกมgพือกร2uว่0อwsน0งi0รenจูปrlgาpdทกmitรnกhงagาeสnรd่ีเsหเtwrชpลie่ืaeอี่ยldnมeมingdgleasptรแteอoนe1ยdวo1รเla2ชอtp่ืยอ1miลม1n2าแmกwmลก/ะmimวtบh/นmiรnทิiเtnh่ีไวมณe่ยทึดro่ีไตดtิดa้รกัtบันioอnิท(Kธissิพpsลienทgeาdbงoคanวtdา)2ม0ใรน้0อบน0รดิเrว้าpณนm and

ทคี่ วามเรว็ เดนิ เชอ่ื ม 112 มลิ ลเิ มตรตอ่ นาที และความเรว็ หมนุ retreating ยงั ตรวจพบช่องว่างขนาดเล็ก จะเห็นไดว้ ่ารปู ทรง

ในทไเชมาื่อ่สนมมบอ2ูรง0ณ0เ0ด์ โียรดอยวบพกตบนั่อรนอจายุดทแีบตเกกกิดบพจราิเรวก่อณกางดรจ้าไนหาลลก่าวกงนรขาออรยงเตเชน่อื้อ่เอื ชวม่นัสดกุัทนี่ คขอุณงภลเคาารพก่ือรงกอมยวือเนกชื่วอทนมไ่ีทแมลี่แะต่ยนกดึ ำ�ตไต่าปงดิ สกู่กกันานั รสเก่ง(ผิดKลขiตs้อ่sอบคiกnวพgารม่อbสงoัมทnพ่ีแdันต)ธก์ขตใอ่านงงบรเิ วณรอย
เสียดทานแแตบ่สังบเกกตวไดน้วใ่าตรอ้นย้แาตขกอมงีขเนคาดรท่ือี่ใงหมญ่ือเมก่ือวเปนรรียูปบเททีรยบงกับ กนั อเยช่าง่ือนมยั สแ�ำ ลคะญั บในรกิเาวรทณดลทอ่ีไงด้รบั อิทธิพลทางความร้อนด้าน
ส่เี หล่ยี มทเ่ีคควร่ือางมมือเรกวว็ นเทดั้งินสอเชงแ่อื บมบท1ี่ได1้ศ2ึกษมาิลวลิจัยเิ มนตอกรจตา่อกนน้ันายทังพี บ retreating ยงั ตรวจพบช่องว่างขนาดเลก็ จะเหน็ ได้ว่า
และความเรว็ หมุนเช่อื ม 2000 รอบต่อนาที เกดิ จาก รูปทรงของเคร่ืองมือกวนท่ีแตกต่างกัน ส่งผลต่อ

บรเิ วณดา้ นลา่ งรอยต่อเชน่ กนั แต่สงั เกตไดว้ ่ารอยแตก เกิดข้อบกพร่องท่ีแตกต่างกันอย่างนัยสาคญั ในการ
มขี นาดท่ใี หญ่ เม่อื เปรยี บเทียบกบั เคร่อื งมือกวนทงั้ ทดลอง
สองแบบทV่ไี oดl 4้ศ0ึก. Nษoา3ว, Mิจaยั y-Jนunอeก2จ02า1กนัน้ ยงั พบแนEวfรfeอctยof stir welding tool geometry on microstructure transformation and 281

mechanical properties of submerged friction of AA 5083 aluminum alloy

RS-TMAZ SZ AS-TMAZ

Figure 13 Microstructure welding using square tool pin with the rotation speed at
Fอิiเgลu็กrตeรอ1น3แMบiบcrสo่อsงtrกuรcาtดureดังwแeสlดd2iง0nใ0g0นrupFmsiginaungred sw1q4eludiangrespteoeoพdlลaptงั 1งin1า2นwmสiะmthส/mมtihจnงึeกrรoะtตaุ้นtiใoหn้เฟsสpeAel6d(Mant, F2e0)0เ0กดิ rpกmาร and
เบ ชร่อื ิเมวณ2ร0อก00ยารเรกชอร่ือบะมตจจา่อะยนปตารัวทะขีเแอมลงินเะฟทคส่ีตวยาวั ูเมแทเปครรว็ตwคเิกดeวนิ าldเมชinเ่อืรgม็วหs1มp1ุeน2ed atแสแจอ1าบทิตะกส1Aต2คขกบธAมก02ิพยแlเกว6lปาจ26บ(าลตารงึMรm1(ยบขเมกาะ)Mยอnตเะmรกรป็นง,ะว(ัโn้ออครตPดตF/แก,าmนวัวนยุ้นreละeาาFอด)ใใสะiมcหรยnหา้eนจผiะรน่าปp้เมอ)งึอ้ฟลสงitกเรa่นรใจสaจกมdวนจะสาtดิviดายาAเง่oกสaกมเกผัlnงกกภรn6น(ลา)นิว็สcาMา้ันใกรiข่สรnงกหวnแคอgเ่งาผ้เ,ะายวตงฟผมขรเลรFาน็กสฟคีลมeอกใตตแวส)ใรAหงรวับาห้อรlแเA้ะม6เอกนบ(้ขวขฟlจรMย6ิดสเ(นอ้็งจา่Mาปกสnะนายงส,าสร(nสดMรDรมFาต,ะขอวeอยuะFgสวัย)ดังnนe2มบานขสเSเy)ุตภกยร่งaอiกอจ่ำ�ิดตว็ผาkกงึเงกขัวพลคลuเกจเกแาอใlลเ้ฟอิดหารลิดลeงังแกะ้เงกกtสง็กเฟตผาฟนaาลาจนกสลรMlันส้.รงุล, gท2Sรiรแศลนะ์
Metgรแa2Sอ้ลl.นi,ะกหเ2กร0ลิดะ2งั กจ1จา)าารยก(ตPตเกrชวัeต่อื cไะมiดกpเด้iอสtaขนียี tใน้iึดoหใทnมน)า่ใบนนสรสแ่งเิผภบวลาบณวใกหะทวข้ขไ่ีนอดงใา้รตแดบัขน้อ็งผ้านลุภ(ดDทางั uคาแnงเสลyคดa็กวงkลาuใงมนl
การกระจFหมสทA าeอ่ลิlรตี่6)(ยงือลวัMกหแเิเตnปรมปล,าลตรวงััFดค่ยีกรeกขวดต)นาาาจงัร่อรอแมาแเปนปชกเสงรราก่อืลดว็เะทามงงหเฟรมใขีมตนเโินสอนุพรดกFวงเยย่อืชจาiขgพวสอื่รเูนuกิเอมทบrาคeบรว2ดระคก0่1าาจเล04สฟตะาอ้0บาหยสงิรรกรตจ์ลเิปอMลุวัวกั บรทณขgษะตรอ2รกรอ่ณSงอศอนเiยะนฟบาแเกอ์ทชสทลาเิอ่ืี ลรแ่ะีรมMก็วลแAจตมะgตะlคร2ต6ปกSอ(ววัMรนาiหใะมแnแนกัเเบม,ลรบนิว็ะ และFกigรuะจreาย1ต4วั (ไaด)ด้ ขีสนึ้าหในรบบั รดเิ ว้าณนทrไี่eดtrร้ eบั aผtiลnทgาซงค่งึ วเปาม็นรดอ้ น้านหทลงั ่มี ี
รเดูปินแเชบ่ือบมข1อ1ง2เฟมิลสลMิเมgต2รSตi่อแนลาะที Aเพl6(่ือMวิเnค,รFาะeห) ์ลเกั ษิดณกะากราร
เเแFปลตeก็ล)กลย่ี หหงนลกั แงัดหกปงัราแลือรงสเเปขชดลน่ือง่ียมใานนดโแอดFปนยiลgพุภงuบาขrคeวอ่าจง1สขา4านกร(าขปbดนร)เะาฟเกดนสอเ่ือดบMงมิทจgร่ีา2โSวกดมiแยตแรมวัลงขีใะทนนาAรางูปlด6ก(แทMลบ่ีnบ,
จขเFแ1Mอขลาeอ4นลอg็กก)งะงภุ(2bSเมคกลสาฟ)iีขาวง่คงสเแรผนาจนล(หมาลMาอ่ืZะกดมรใงhgAหขอ้ทจนุ2aนSlานเ้่ีเ6กnฟ(กลiาสMgว็กดแแสง่นnรล&เลดผด,งกะงงัลทFมิLรกAใe(าiะโuหZlล)งด6แ,(hก่าสเ้ยทMฟ2aวล่งมก0nnผเจสขีก,g1กาลนFด2ิกบใั Aห&าe)กกเด)l้เฟอาา6ฟทL(เรรยสกMiสหเ่ีแu่ลดิาดมnM,ตก็งกงั,นุก2ลgไกาFก0หง2รรลSeว1เกกด่าัป)น2iวงั็ตแล)แกเเแลกก่ียารลสอะนดิดิมะะดยมแกแกอง่าAทขีปาใาิงทนlรกนรล6ไแธ(กรแงาFMตกิพขบดัตigก็nตนทเกลuฟห,าา่ีrมดักสe Fจสอา�นำeกห)ไทคุภเดรวาาอชบัง้ใคา่อื่อดห่ามกนมยา้เ้เ็รเตนฟลเสอ้ มัว็กสยีrนแeอ่ืลดสtลMเงrทกeะะgาคaสแดิ 2นtตวมSกinแากสาigมบหรงูแซรบกขักล้องึ่กนรไะนเวดปะาจAนแ้งน็ดะ่าlใทด6ทอตย(าก้M�ำนน้เนใมจุภ้�ำnหทาื่อ,า้เดมก่ีเฟคFกงัคีแสแeกิดวรส)เก็างMลดมอทาก็งgรร่อาใอ2้กลนงนSนรงกตiะสFลวัคแแะigแลสทวดuละมากงrั ะมสeจแAแงูารส1lขต6กอ้4(ดนกMแนง(าหรaจnใดงน)ก,ัะ
แบบเปราะ โดยดา้ น advancing มคี วามร้อนสะสมต่า ทาFงกigลuดreังแ1ส4ด(งcใ)น Figure 14 (c)

FigFuigreur1e414ThTheAeiAnint5tee0rr8mm3eeattaalulllmilcicinppuhhmasaeasslelobsyybwsyicthasncsnuaibnnmgnieenrlegcetedrolefnrcicmttrioicnrosmstciriocwpreoelsdocinnogtphee surface of of

on the surface

AA 5083 aluminum alloy with submerged friction stir welding

Figure 15 แสดงการวิเคราะห์ปริมาณธาตุ ส่วนประกอบของธาตุเหล็ก (Figure 15 (f)) แต่จะมี
บรเิ วณรอยเช่อื มด้วยวธิ ีการวเิ คราะหธ์ าตุเชงิ ปรมิ าณ ความเปราะทง่ี ่าย (Heidarzadeh, 2016) อย่างไรกต็ าม
แ ล ะ ก า ร ท า แ บ บ จ า ล อ ง ก า ร ก ร ะ จ า ย ตั ว ข อ ง ธ า ตุ สงั เกตได้ว่าตรวจพบออกซิเจน (O) (Figure 15 (d))

282 Witthaya Sririkun, Yongyuth Dunyakul, Dech Maunkhaw J Sci Technol MSU

Figure 15 แสดงการวิเคราะห์ปริมาณธาตุบริเวณ (Figure 15 (f)) แต่จะมีความเปราะที่ง่าย (Heidarzadeh,
รอยเชอ่ื มดว้ ยวธิ กี ารวเิ คราะหธ์ าตเุ ชงิ ปรมิ าณและการท�ำ แบบ 2016) อย่างไรก็ตามสังเกตได้ว่าตรวจพบออกซิเจน (O)
จำ�ลองการกระจายตัวของธาตุ (Mapping) พบว่าอลูมิเนียม (Figure 15 (d)) เน่ืองจากน้ำ�มีส่วนประกอบของออกซิเจน
ซึ่งเป็นธาตุหลัก มีปริมาณธาตุถึง 69.2 เปอร์เซ็นต์ และมี ในรูปแบบของสารประกอบ ใHน2ทOำ�นดอังงนเด้ันียอวอกกันซกิเจ็มนีกใานรนต้ำร�วจจึง
ปรมิ าณของเหลก็ และซลิ กิ อน 0.28 และ 0.19 เปอรเ์ ซน็ ต์ ตาม แทรกตัวเข้าไปในรอยเชื่อม
ล�ำ ดับ ดังแสดงใน Figure 15 (h) ซึง่ จะรวมตัวกันในรปู แบบ พบคาร์บอนทเ่ี ป็นส่วนผสมของเหล็ก เกรด H 13 ที่ถกู ผลิต
ส&ารSปaรlaะvกaอrบavแuบ,บ2เ0ฟ1ส6)Aโlด3FยeกาแรลระวเมฟตสัวขAอl(งFสeา)รSปi ร(ะLกinอgบaนra้ีจjuะ เป็นเครื่องมือกวน ส่งผลให้คาร์บอนแพร่ลงไปในรอยเช่ือม
มีความแข็งแรงสูง เน่ืองจากมีส่วนประกอบของธาตุเหล็ก ดังแสดงใน Figure 15 (e)

Figure 15 The energy-dispersive x-ray spectroscopy analysis of
Figure 15 The energy-AdAis5p0e83rsailvumeinxu-mraaylloyspwiethcsturobmsecrogepdyfraictnioanlystsiriwseoldfingAA 5083 aluminum alloy with
สรปุ ผล สจกาารกรุปเกชผา่ือรลมศเึกสษียาดวทิจาัยนรแูปบแบบกบวเนคใรต่ือ้นง้ำ�มอือลกูมวิเนนsทียu่ีแมbตผmกสตมe่าเrกงgกรeดันdขAอfAงrictioครรnูอปวยทาsตมรt่อเงiรrส็ว3่ีเwเห7ด.eลิน0ี่ยl8เd(มช3iเค่ือnป)มวgอาผรม1์เล6เซรก0็น็วาตหมร์มิลใทุนลนิเเดทชมาสื่อตงมรอตรบพ1ง4กบค0ันวว0่าขาค้ารม่มาอเเแบฉคตขลร่่ืี่ออยง็ งนคพม่าาือคทบกวีแววาล่ามนะบรเิ วณรอย
แตกต่าจงากกนั5ส ก0รขปุ8า3อไดรงตว้ศกอ่่าึ(กสา1มษ)รบเผตัาชทิลว่ือกาิจงามกัยรลเทรสแดูลปยี สะแโอดคบบทรคงบาสวรนาเา้ มคแงตทรบ้าา่ือนงบโงทลกมาหวนะือวแนิทกรใยงวตดาสนึง้นาพทม้าบา่ี รวถ่า ตา้ นกทาวนนแรมงคีดึง่าตคำ่�สวดุ าคมอื แ7ข6ง.็ 5เ4ฉMลP่ยี a ตคาอืมล4�ำ ด4ับHV0.1 จากเคร่อื งมอื
อลูมิเนียมผเคสรอ่ืมงมเกอื กรวดนรAปู ทAรง5ก0ระ8บ3อกตท่อคี วสามเบรว็ ตัหมิทนุ าเชงอื่ กมล2แ00ล0ะรอบ เทคั้งรกอ่ื นกางรมวาดอืทนัดก(โ2ีทวคค)น้งรผวรผงลปูาิวกกทมดารร้าเรงนะรทกหบว็ดระนเสอบด้าอกอแบนิ กลทกเสะาชดค่ีารมอ่ัืดดวาโัดมารคโถ้งมค1รผ้งเบั1ิแวรแดบ2ว็ร้าบงหนมดดหดัมดัลิ ลสแุนลังาลรเิมเะมอชยจยอุดต่อื ตมรพม่อรตบขบั อว่2ไอดา่ง0น้ 0า0ทีรอบต่อ
ชิ้นงานเชือ่ ม โ(ด4ย)เกผดิ กลากรโาครง้ งตอรทวไี่ มจ่แสตอกหบกั จุดบกพร่องบริเวณรอย
โครงสร(า้ 1ง)ทตคผาว่อลงานโมกาลตทาห้าีรคนะทวทวาดามทินสเแยรอรว็ างเบดดสนิคงึาสเวมชงู ื่อาสามดุมรถต1ค1สอื้า2รน1มปุ ท0ลิ 1ไลา.ด2เิ นม3ว้ ตแ่าMรรตPง่อaดนาปงึ ทรพีะมสบคีิทวา่ ธเ่าภิฉาลพ่ยี เช่อื มพบว่าเคร่อื งมือกวนรูปทรงกระบอกมรี อยแตก
ขนาดเลก็ ในขณะท่ีเคร่อื งมอื กวนรูปทรงสามเหล่ยี ม
เคร่ืองมือกวนรูปทรงกระบอกท่ีความเร็วหมุนเช่อื ม

Vol 40. No 3, May-June 2021 Effect of stir welding tool geometry on microstructure transformation and 283

mechanical properties of submerged friction of AA 5083 aluminum alloy

(3) ผลการทดสอบความแขง็ พบวา่ บรเิ วณรอยกวนมี Das, J., Banik, S.R., Reddy, S.R.S.K., Sankar, M.R. &
คา่ ความแขง็ เฉลย่ี คอื 4240H00V0.ร1อจบากตเ่อคนราอื่ ทงมี คอื วกาวมนเทรรว็ งเดกินระเบชือ่อมก Robi, P.S. (2019). Review on process parameters
ท่ีความเร็วหมนุ เชื่อม effect on fatigue crack growth rate in friction stir
112 มิลลิเมตรตอ่ นาที welding. Materials Today Processing,18(7), 3061-
3070.
(4) ผลการตรวจสอบจดุ บกพรอ่ งบรเิ วณรอยเชอื่ มพบ
วา่ เครอ่ื งมอื กวนรปู ทรงกระบอกมรี อยแตกขนาดเลก็ ในขณะที่ Derazkola, H.A., Eyvazian, A. & Simchi, A. (2020).
เคร่ืองมือกวนรูปทรงสามเหลี่ยมและรูปทรงส่ีเหล่ียมรอยแตก Submerged friction stir welding of dissimilar joints
มจี �ำ นวนมากและขนาดทโี่ ต between an Al-Mg alloy and low carbon steel:
Thermo-mechanical modeling, microstructural
(5) ผลการวิเคราะห์โครงสร้างจุลภาคพบว่า features, and mechanical properties. Journal of
ขสานราปดรอะนกุภอบาคเฟเลส็กMลgง2Sเนi แื่อลงะจาAกl6แ(Mรงnท, Fาeงก) เลกทดิ ี่กกราะรทเปำ�ลแย่ีลนะคแปวาลมง Manufacturing Processes, 50, 68–79.
ร้อนที่เกิดในขณะเช่ือม โดยมีการเปล่ียนรูปร่างเฟสเป็น
สารประกอบ Al3Fe และเฟส Al(Fe)Si ตามล�ำ ดบั Dunyakul, Y., Meengam, C. & Maunkhaw, D. (2021).
Investigation toiler weld blank of SSM 2024 aluminum
กิตติกรรมประกาศ alloys by friction stir welding joint. Materials Science
Forum, 1020. 41-48.
งานวจิ ยั นไี้ ดร้ บั การสนบั สนนุ เครอ่ื งมอื วจิ ยั จากสาขา
วชิ าวศิ วกรรมอตุ สาหการ คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั Engler, O & Miller-Jupp, S. (2016). Control of second-phase
เทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัยสงขลา ทางคณะผู้วิจัยจึงใคร่ particles in the Al-Mg-Mn alloy AA 5083. Journal of
ขอขอบพระคุณเปน็ อย่างสูง Alloys and Compounds, 689, 998-1010.

บรรณานกุ รม Eyvazian, A., Hamouda, A., Tarlochan, F., Derazkola,
H.A., & Khodabakhshi, F.(2020). Simulation and
Anand. R & Sridhar. V.G. (2020). Studies on process experimental study of underwater dissimilar
parameters and tool geometry selecting aspects of friction-stir welding between aluminium and steel.
friction stir welding. Materials Today Processing, Journal of Materials Research and Technology, 9(3),
21(1),576-583. 3767-3781.

ASTM International. (2019a). ASTM E290-14, Standard Heidarzadeh, A. (2016). Effect of friction stir welding
test methods for bend testing of material for ductility. on microstructure and mechanical properties of
ASTM International. dissimilar Al 5083-H321 and 316L stainless steel
alloy joints. Journal of Alloys and Compounds, 680,
ASTM International. (2019b) ASTM E8/E8M-09, Standard 595-603.
test methods for tension testing of metallic materials.
ASTM International. Jebaraj, A.V., Aditya, K.V.V., Kumar, T.S., Ajaykumar, L.
& Deepak, C.R. (2020). Mechanical and corrosion
Attallah, M.M., Davis, C.L. & Strangwood, M. (2007) behaviour of aluminum alloy 5083 and its weldment
Microstructure-microhardness relationships in friction for marine applications. Materials Today Processing,
stir welded AA5251. Journal of Materials Science, 22(4), 1470-1478.
42(17), 7299-7306.
Jungsub, L., Jungho, C., Junhyeok, P., Ji-Hun Y., Sangshik K.,
Babu, K.T., Muthukumaran, S, & Kumar, C.H.B. (2019). Im D. J. & Hyokyung S. (2019). Microstructural
A study on influence of underwater friction stir welding effects on the tensile and fracture behavior of selective
on microstructural, mechanical properties and laser melted H13 tool steel under varying conditions.
formability in 5052-o aluminium alloys. Materials Materials Characterization, 155, 109817.
Science Forum, 969, 27-33.
Khan, N.Z., Khan, Z.A., Siddiquee, A.N. (2015). Effect
Chander, M.S. & Kumar, P.S. (2019). Influence of tool pin of shoulder diameter to pin diameter (D/d) ratio on
geometry on friction stir welded dissimilar aluminium tensile strength of friction stir welded 6063 aluminum
alloys-(AA5083 & AA6061). International Journal of alloy. Materials Today Processing, 2, 1450-1457.
Mechanical and Production Engineering Research
and Development, 9(2), 581-588.

284 Witthaya Sririkun, Yongyuth Dunyakul, Dech Maunkhaw J Sci Technol MSU

Kumar L, Yazar K.U, Pramanik S. (2019). Effect of fusion Podržaj, P. & Klobcar, D. (2015). Welding defects at
and friction stir welding techniques on the friction stir welding. Metalurgija, 54(2), 387-389.
microstructure, crystallographic texture and
mechanical properties of mild steel. Materials Ramesh, N.R. & Kumar, V.S.S. (2020). Experimental
Science and Engineering: A.,754, 400–410. erosion-corrosion analysis of friction stir welding
of AA 5083 and AA 6061 for sub-sea applications.
Lingaraju, D. & Salavaravu, L. (2016). A Review on Applied Ocean Research, 93, 102121.
underwater friction stir welding Modified with normal
friction stir welding setup. International Journal of Tan, Y., Wang, X., Ma, M, Zhang, J., Liu, W., Fu, R, &
Advance Research in Science and Engineering, Xiang, S. (2017). A study on microstructure and
5(10), 1-9. mechanical properties of AA 3003 aluminum alloy
joints by underwater friction stir welding. Materials
Luo. C., Li. X., Song. D, Zhou N, Li. Y, Qi. W. (2016). Characterization, 127, 41-52.
Microstructure evolution and mechanical properties
of friction stir welded dissimilar joints of Mg–Zn–Gd Tan, Y.B., Wang, X.M., Ma, M., Zhang, J.X., Liu, J.X., Fu,
and Mg–Al–Zn alloys. Materials Science and R.D. & Xiang, S. (2017). A study on microstructure
Engineering: A., 664(10), 103-113. and mechanical properties of AA 3003 aluminum
alloy joints by underwater friction stir welding.
Ma. Z.Y, Feng A.H, Chen D.L, Shen J. (2018). Recent Materials Characterization, 127, 41–52.
advance in friction stir welding/processing in
aluminum alloys: Microstructure evaluation and Wahid, M.A., Khan, Z.A. & Siddiquee, A.N. (2018).
mechanical properties. Critical Reviews in Solid Review on underwater friction stir welding: A variant
State and Materials Sciences, 43(4), 269-233. of friction stir welding with great potential of improving
joint properties. Transactions of Nonferrous Metals
Maharia, A.K, Sahu, S & Ansari, M.Z. (2018). Temperature Society of China, 28(2), 193-219.
and thermal stress distribution in underwater friction
stir welding of aluminium plates. IOP Conference Zhang, H & Liu, H. (2013). Mathematical model and
Series: Materials Science and Engineering, 404,1-5. optimization for underwater friction stir welding of a
heat-treatable aluminum alloy. Materials & Design,
Meengam, C. & Sillapasa, K. (2020). Evaluation of 45, 206-211.
optimization parameters of semi-solid metal 6063
aluminum alloy from friction stir welding process Zhang, H. & Liu, H. (2012). Characteristics and formation
using factorial design analysis. Journal of mechanisms of welding defects in underwater
Manufacturing and Materials Processing, 4(123), friction stir welded aluminum alloy. Metallography
1-16. Microstructure and Analysis, 1(6), 269–281.

Meengam. C, Chainarong. S & Muangjunburee, P. (2017). Zhang, H.J., Liu, H.J. & Yu, L. (2011). Microstructure and
Friction welding of semi-solid metal 7075 aluminum mechanical properties as a function of rotation speed
alloy. Materials Today Processing, 4, 1303–1311. in underwater friction stir welded aluminum alloy
joints. Materials & Design, 32, 4402-4407.
Pedapati, S.R., Paramaguru, D., Awang, M., Mohebbi, H.,
& Korada, S.V. (2020). Effect of process parameters Zhao, Y., Lu, Z., Yan, K., Linzhao, H. (2015). Microstructural
on mechanical properties of AA5052 joints using characterizations and mechanical properties in
underwater friction stir welding. Journal of underwater friction stir welding of aluminum and
Mechanical Engineering and Sciences, 14(1), magnesium dissimilar alloys. Materials & Design,
6259-6271. 65, 675-681.

สมการอยา่ งงา่ ยส�ำ หรบั ใชท้ �ำ นายอณุ หภมู นิ �ำ้ รอ้ นทผ่ี ลติ ไดจ้ ากระบบผลติ ไฟฟา้ และน�้ำ รอ้ น
พลังงานแสงอาทติ ยร์ ่วม
A simple equation for predicting the hot water temperature produced from a solar
photovoltaic-thermal hybrid system

สรวิศ สอนสาร1ี *, สมชาย เจยี จิตตส์ วัสด2์ิ
Sorawit Sonsaree1*, Somchai Jiajitsawat1

Received: 5 February 2021 ; Revised: 2 April 2021 ; Accepted: 19 April 2021

บทคดั ย่อ

งานวิจัยนีเ้ ปน็ การหาสมการอยา่ งงา่ ยของการผลิตน้ำ�ร้อนจากระบบผลิตไฟฟ้าและนำ�้ ร้อนพลงั งานแสงอาทติ ยภ์ ายใต้มาตรฐาน
ASHRAE 93-77 ในการศกึ ษาไดด้ �ำ เนนิ การออกแบบและสรา้ งชดุ ระบายความรอ้ นใตแ้ ผงเซลลแ์ สงอาทติ ยแ์ บบ Multicrystalline
ยหี่ อ้ Trinasolar รุน่ TSM—345PE15H ทีท่ ำ�ด้วยทอ่ ทองแดงขนาด 3/8” ทมี่ คี วามยาว 1,185 mm จ�ำ นวน 6 ทอ่ ตอ่ ร่วมกบั
ทอ่ ร่วมขนาดเสน้ ผ่านศูนย์กลาง 7/8” ทม่ี คี วามยาว 799 mm จ�ำ นวน 3 ทอ่ ผลการศึกษาพบว่า ประสทิ ธิภาพเชิงความร้อน
(รอη้อณุ ย)หลขภะอมู 1งินช9.ดุ�ำ้ 8รร5อ้ะนบแลทายะผี่ พคลวลิตาังไมงดาร้จนอ้ าทนกีส่ทรญูะไี่ บดเบ้ถสียูกผตล(Xติิด:ไตฟFัง้ RหฟUลา้ Lังแ)แลเผทะนง่าเก�้ำ ซรบั ล้อล5น์แ.พ2ส4ลงังอWงาา/ทmนติ แ2ย-ส°ห์Cงอรหือาทครือวติ สายมา์รมส่วาามรมถคาเอืรขถียηในน=เกปา-็น5รด.ส2ดูม4กกXลา+รืนอพ1ย9ลา่ .ังง8งง5าา่ นยส(�ำFหR(รτับαใช)eท้ )ำ�อนยาู่ทย่ี

คำ�ส�ำ คญั : ระบบผลิตไฟฟา้ และนำ้�ร้อนพลงั งานแสงอาทิตย์, มาตรฐาน ASHRAE 93-77

Abstract
The purpose of this research was to find a simple equation for predicting the hot water temperature produced from
solar photovoltaic-thermal hybrid system. A multicrystalline solar cell of Trinasolar model TSM—345PE15H was used
in combination with a water cooling system installed under the solar panel. The cooling system consisted of 6 copper
pipes, 3/8” diameter with a length of 1,815 mm. It is connected with 2 manifolds, 7/8” diameter with a length of 799
mm. It was found tcwhoaaett,efftirchiteeernmmtpa(eXl re:afFtfiucRrUieeLn)pcwryoad(sηuc)eeqoduf atfhrloetmoco5ao.2lsi4noglWasr/ympsh2t-eo°mtCo.vaoTnlhtdaeitchr-eethsaueblrtmscoaarlbnsebyresctoewemrfift:itceηienn=ats-(5Fa.R2(s4τiXmαp+)lee)1w9e.qa8us5a1t9io.n85f%or
and the heat loss
predicting the hot

Keywords: Solar Photovoltaic-thermal Hybrid System, ASHRAE Standard 93-77.

1* อาจารย์, สาขาวศิ วกรรมเครื่องกล คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภฏั พิบลู สงคราม จังหวดั พษิ ณุโลก 65000
2 ผู้ชว่ ยศาสตราจารย,์ หนว่ ยวจิ ัยพลังงานสะอาด คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จงั หวดั พิษณโุ ลก 65000
1* Lecturers, Major of Mechanical Engineering, Faculty of Industrial Technology, Pibulsongkram Rajabhat University, Phitsanulok Province, 65000
2 Assistant Professor, Energy Research and Promotion Center, Faculty of Science, Naresuan University, Phitsanulok Province, 65000
* Corresponding author Tel.: 063-3344448, E-mail address: [email protected]

286 Sorawit Sonsaree, Somchai Jiajitsawat J Sci Technol MSU

บทนํา สูงขึ้น ท่ีซึ่งส่งผลต่อระบบท่ีสามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้
สูงข้ึน และช่วยให้ระยะเวลาคืนทุนของระบบมีแนวโน้มลดลง
ประเทศไทยเป็นประเทศท่ีมีศักยภาพรังสีดวงอาทิตย์รายวัน (Prakash, 1994) เมื่อใช้นำ้�เป็นตัวกลางในการระบายความ
ค่อนขา้ งสงู ประมาณ 17.6 MJ/m2-day (กรมพฒั นาพลงั งาน ร้อนออกจากแผงเซลล์แสงอาทิตย์จะช่วยให้ประสิทธิภาพใน
ทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน, 2560) แต่อย่างไรก็ตาม การผลิตไฟฟ้าของแผงเซลล์แสงอาทิตย์สูงกว่าการใช้อากาศ
หากพิจารณาในส่วนของรังสีอาทิตย์ชนิดรังสีตรงจะพบว่า ในการระบายความร้อน และเมื่อเปรียบเทียบแผงเซลล์แสง
ประเทศไทยมีศักยภาพรังสีดวงอาทิตย์ชนิดรังสีตรงค่อนข้าง อาทิตยท์ ี่มกี ารติดตง้ั และไมต่ ดิ ต้งั ระบบระบายความรอ้ น พบ
ต�่ำ (Sonsaree et al., 2018 ; Thawonngamyingsakul and วา่ แผงเซลลแ์ สงอาทติ ยท์ ม่ี กี ารตดิ ตั้งระบบระบายความร้อน
Kiatsiriroat, 2012) จงึ ท�ำ ใหก้ ารเปลยี่ นรปู พลงั งานแสงอาทติ ย์ จะมีประสิทธิภาพโดยรวมสูงกวา่ Herrando et al., 2019) ได้
มาอยู่ในรูปของความร้อนอุณหภูมิสูงเพ่ือผลิตไฟฟ้าไม่ได้รับ ศกึ ษาเปรยี บเทยี บการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพแผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์
ความสนใจ ดงั น้นั การน�ำ เอาพลงั งานแสงอาทติ ยม์ าใชง้ านจึง ด้วยการระบายความร้อนด้วยนำ้� ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัย
มกั จะอยใู่ นรปู ของความรอ้ นอณุ หภมู ติ �่ำ ถงึ อณุ หภมู ปิ านกลาง สำ�คัญในการเพ่ิมปริมาณพลังงานไฟฟ้าและความร้อนท่ีผลิต
อาทิ เครอื่ งท�ำ น�้ำ รอ้ นพลงั งานแสงอาทติ ย์ (Solar water heating ไดจ้ ากแผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ คอื การเพม่ิ จ�ำ นวนทอ่ น�ำ้ Nižetić
system) และเครอ่ื งอบแหง้ พลงั งานแสงอาทติ ย์ (Solar drying et al. (2016) นำ�เสนอการเพิ่มประสิทธิภาพแผงเซลล์แสง
system) เป็นต้น (Sonsaree et al., 2018) สำ�หรบั การเปลีย่ น อาทิตย์โดยการสเปรย์นำ้�เพื่อลดอุณหภูมิเหนือแผงเซลล์แสง
รูปพลังงานแสงอาทิตย์มาอยู่ในรูปของพลังงานไฟฟ้านั้น อาทิตย์ และการสเปรย์น้ำ�เพ่ือลดอุณหภูมิเหนือและใต้แผง
ประเทศไทยได้ให้ความสนใจไปท่ีเทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้า เซลลแ์ สงอาทติ ย์ในช่วงเวลาท่ปี ริมาณรังสอี าทิตยม์ ปี ริมาณที่
จากเซลล์แสงอาทิตย์ (Photovoltaic) ดังจะเห็นได้จากแผน สงู ผลการทดสอบพบวา่ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ ของแผงเซลลแ์ สง
พัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก พ.ศ. 2561- อาทิตย์จะอยูท่ ร่ี ้อยละ 16.3 ในกรณสี เปรยน์ ้ำ�เหนอื แผงเซลล์
2580 (AEDP2018) ที่ได้ก�ำ หนดเปา้ หมายการผลติ ไฟฟา้ จาก แสงอาทติ ย์ และประสทิ ธภิ าพโดยรวมของระบบจะอยทู่ ร่ี อ้ ยละ
พลงั งานแสงอาทติ ย์สงู ถึง 12,139 MW (กรมพัฒนาพลงั งาน 14.1 เมื่อสเปรยน์ �ำ้ เหนอื และใต้แผงเซลล์แสงอาทิตยใ์ นช่วงที่
ทดแทนและอนรุ ักษพ์ ลังงาน, 2563) ทง้ั นก้ี ็เนอ่ื งจากพลงั งาน ปรมิ าณรงั สอี าทติ ยม์ ปี รมิ าณสงู C. (Duck et al., 2018) ผลทาง
แสงอาทิตย์เป็นพลังงานสะอาด และไม่มีค่าใช้จ่ายทางด้าน ด้านเศรษฐศาสตร์ของระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์
ต้นทุนพลังงาน (Mahmud et al., 2018) แต่อย่างไรก็ตาม น้ันจะขึ้นอยู่กับการออกแบบระบบ และสภาพภูมิอากาศของ
เม่ือพิจารณาถึงรูปแบบการใช้พลังงานในอาคารต่างๆ ไมว่า สถานที่ติดตั้ง เช่น ศักยภาพรังสีอาทิตย์ อุณหภูมิแวดล้อม
จะเปน็ บา้ นพกั อาศัย โรงแรม โรงพยาบาล และอพารต์ เมนท์ และความเร็วลม Huide et al. (2017) ระบบผลติ ไฟฟา้ และ
มกั จะมกี ารใชพ้ ลงั งานทง้ั ในรปู แบบของพลงั งานความรอ้ นและ น้ำ�ร้อนพลังงานแสงอาทิตย์ (Hybrid photovoltaic/thermal)
พลงั งานไฟฟา้ จงึ ท�ำ ใหก้ ารตดิ ตง้ั เทคโนโลยอี ยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ เป็นเทคโนโลยีท่ีเข้ามาช่วยแก้ไขข้อจำ�กัดในเร่ืองของพ้ืนท่ี
อาทิ เครือ่ งทำ�น้�ำ ร้อนพลังงานแสงอาทติ ย์ หรือแผงเซลล์แสง ติดต้ังได้เป็นอย่างดี เนื่องจากเป็นเทคโนโลยีท่ีสามารถผลิต
อาทิตย์ ไม่สามารถตอบโจทย์ความต้องการในการลดการใช้ ได้ทั้งพลงั งานไฟฟ้าและพลงั งานความรอ้ น Kasaeian et al.
พลังงานของอาคารได้ ดังนั้นสำ�หรับงานวิจัยน้ีจึงมีแนวคิดท่ี (2017) ศกึ ษาการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพแผงเซลลแ์ สงอาทติ ยจ์ าก
จะพัฒนาชุดระบายความร้อนออกจากแผงเซลล์แสงอาทิตย์ การติดตั้งชุดระบายความร้อนด้วยอากาศจากการพาแบบ
ซงึ่ นอกจากจะชว่ ยเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพของแผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ บังคับ ผลการศึกษาพบว่า ประสิทธิภาพเชิงความร้อนของ
จากการลดอณุ หภมู หิ ลงั แผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ (Kaldellis et al., ระบบจะมีค่าประมาณร้อยละ 15-31 เม่ือซีแผงระบายความ
2014 ; Skoplaki & Palyvos, 2009) ยังจะสามารถนำ�เอา ร้อนมีความสูง 5 mm และอัตราการไหลของมวลอากาศอยู่
พลังงานความร้อนในรูปแบบของนำ้�ร้อนท่ีได้จากการระบาย ในช่วง 0.018-0.060 kg/s ในขณะที่ประสิทธิภาพการผลิต
ความร้อนใต้แผงเซล์แสงอาทิตย์ที่ซ่ึงปกติไม่ได้นำ�มาใช้ ไฟฟา้ จากเซลลแ์ สงอาทติ ยจ์ ะมคี า่ ประมาณรอ้ ยละ 12.0-12.4
ประโยชน์มาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ โดยงานวิจัยต่างๆ ท่ีผ่าน ส�ำ หรบั งานวจิ ยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ งในประเทศไทย อนรุ ตั น์ เทวตา และ
มาประกอบไปด้วย Pang et al. (2017) ได้ท�ำ การศกึ ษาผล ยุธนา ศรีอุดม (2018) ศึกษาการเพิม่ สมรรถนะของแผงเซลล์
ของอุณหภูมิความร้อนท่ีเกิดกับแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งผล แสงอาทิตย์ด้วยการติดตั้งท่อความร้อนสำ�หรับระบายความ
ต่อประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์ โดยได้ ร้อนออกจากแผงเซลล์แสงอาทิตย์ โดยในการทดสอบแผง
ทำ�การเปรียบเทียบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่มีการติดและไม่มี เซลลแ์ สงอาทติ ย์ 3 แบบ ได้แก่ แผงเซลล์แสงอาทิตยท์ ่ไี ม่ได้
การติดต้ังชุดระบายความร้อนออกจากแผงเซลล์แสงอาทิตย์ ตดิ ตง้ั ทอ่ ความรอ้ น แผงเซลลแ์ สงอาทติ ยท์ ต่ี ดิ ตงั้ ทอ่ ความรอ้ น
พบว่า เมื่ออุณหภูมิของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ลดลงจะช่วยให้ ที่ใช้เอทานอลเป็นสารทำ�งาน และแผงเซลล์แสงอาทิตย์ท่ี
ประสิทธิภาพของการผลิตไฟฟ้าด้วยเซลล์แสงอาทิตย์เพ่ิม

Vol 40. No 3, May-June 2021 A simple equation for predicting the hot water temperature produced 287

from a Solar Photovoltaic-thermal hybrid system

ติดตั้งท่อความร้อนที่ใช้สารทำ�ความเย็น R-11 เป็นสาร วิธีการทดสอบชุดระบายความรอ้ น
ท�ำ งาน ผลการศกึ ษาพบวา่ การตดิ ตงั้ ทอ่ ความรอ้ นเพอื่ ระบาย
ความร้อนจะช่วยให้แผงเซลล์แสงอาทิตย์มีประสิทธิภาพเพ่ิม การทดสอบชุดระบายความร้อนซึ่งทำ�การทดสอบ
สูงข้ึน โดยแผงเซลล์แสงอาทิตย์ท่ีมีการติดต้ังท่อความร้อน กลางแจ้งเพื่อหาประสิทธิภาพโดยการประยุกต์ใช้มาตรฐาน
โดยใชส้ ารท�ำ ความเยน็ R-11 เปน็ สารท�ำ งานจะมปี ระสทิ ธภิ าพ ASHRAE STANDARD 93-77 (Parthiban et al., 2020) แสดง
สูงที่สุดร้อยละ 11.8 โดยที่มีอุณหภูมิผิวของแผงเซลล์ ดงั Figure 1 โดยรงั สอี าทติ ยจ์ ะตกกระทบบนระบบผลติ ไฟฟา้
แสงอาทติ ยเ์ ฉลย่ี ประมาณ 49.2 °C และนำ้�ร้อนพลังงานแสงอาทิตย์ในแนวต้ังฉากตลอดเวลาการ
จากผลการศึกษางานวิจัยข้างต้นจะเห็นได้ว่าการ ทดสอบและมขี อ้ ก�ำ หนดดงั น้ี
เพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้าของแผงเซลล์แสงอาทิตย์ (1) อัตราการไหลของของไหลมีค่าคงทเี่ ท่ากับ 0.02
สามารถทำ�ได้โดยการลดหรือการระบายอุณหภูมิความร้อน kg/s ต่อ 1 m2 ของพ้ืนที่เก็บรังสีอาทิตย์ (สำ�หรับงานวิจัยนี้
ออกจากแผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามการศกึ ษาขา้ ง แผงเซลล์แสงอาทติ ยม์ พี นื้ ท่ี 2 m2 ดังนั้น อตั ราการไหลของ
ต้นยังไม่มีการศึกษาถึงการหาสมการอย่างง่ายเพ่ือใช้ทำ�นาย ของไหลจึงเทา่ กับ 0.04 kg/s)
หาอุณหภูมินำ้�ร้อนที่ผลิตได้จากระบบผลิตไฟฟ้าและนำ้�ร้อน (2) ทดสอบที่ความเข้มรังสีดวงอาทิตย์ไม่น้อยกว่า
พลังงานแสงอาทิตย์ ที่ซ่ึงเป็นอีกปัจจัยที่สำ�คัญที่สามารถ 790 W/m2
นำ�เอาไปใช้ในการทำ�นายพลังงานความร้อนที่ระบบสามารถ (3) อุณหภูมิน้ำ�ที่ทางเข้าทดสอบสูงกว่าอุณหภูมิ
ผลิตได้ ดังน้ันในงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์หลัก คือ การ อากาศแวดลอ้ ม
หาสมการอย่างง่ายเพ่ือใช้ทำ�นายอุณหภูมินำ้�ร้อนที่ผลิตได้ (4) ส�ำ หรบั งานวจิ ยั นไี้ มค่ ดิ ผลทเ่ี กดิ จากความเรว็ ลม
จากระบบผลิตไฟฟ้าและน้ำ�ร้อนพลังงานแสงอาทิตย์ ภายใต้ เนอ่ื งจากเปน็ การทดสอบแบบกลางแจง้

ทวั่ ไปทAมม่ีSาตจีHราRฐหAานนE่าก9ยา3รอ-ท7ย7ด่ตู สาอมบทตอ้ัวงเกต็บลราังดสีอหารทอืิตสยา์ ม(Sาoรlaถrกcลo่าllวectors) Figure F1iguAre 1 sAimsimplpele ddiaigargarmamfor efxoprerimeexnpteriment
ได้อกี นัยหน่ึงคอื ตวั เก็บรงั สอี าทติ ยแ์ บบแผ่นเรยี บจะ (Reference(RAeSfeHreRnAceEASSTHARANEDSATRADN)DARD)
ถูกทด กสาอรบทภดาสใยนอใงตบา้มนภวาาิจตยัยรในฐตี้ไาดม้ น้นาดำ�ตเงั อรกาฐมลาา่านตวรทAฐ่ซาีSน่ึงHกยRาดึ รAทถEดือสเ9ปอ3บ็น-ต7ัว7เก็บ
มาตรฐรางั นสอีเดาทยี ิตวยก์ นัASกH่อRนAจEดั ท93า-ห77น่า(Jยenสkาinหsร&บั งHาilนl,ว1จิ 9ยั80น)้ี มาใช้ โดยก่อนเร่ิมดำ�เนินการทดสอบให้ทำ�ความสะอาด
ทชุด่ีใชระ้เปบใทใ็นนานั้งยกกนตาคาี้เัวรรนวทกทื่อาดลดงมสจสารอาองอ้บกบในมรนตะาัวกบคตเบาอืรกผฐร็บทาลรรนติับ่อังดไสทคฟังีออวกฟางลาทา้ แ่ามแิตวดลยรไะง้์แอดนทบ้ถน�้ำ ภ่ีบูกรจอ้แนาานผยำ�กพม่นใแนาลเรใผงับชียงงร้เาบปเนรซ็นจแ(Fมลุสนlงาaล้าอตt์-ารpทฐlaติาtนยe์
แสงอาsทolิตarยc์มoาllใeชct้ปorรsะ) โทย่ัวชไนปท์ รี่มะีจบำ�หบนผ่าลยิตอยไฟู่ตาฟม้าทแ้อลงตะลนา้าด หรือ ระบบผลิตโไดฟยฟก้า่อแนลเะรนิ่ม้ำ�ดร้อานเนพินลกังงาารนทแดสสงอาบทใิตหย้ท์กา่อคนวกาามร
รอ้ นพลเสรางั ียมงบาาจรนะถแถกสูกลงท่าอดวาไสดทอ้อบติ ีกภยนา์ทัยยไ่ีหใดตนด้้มึ่งาาคตเือนรตฐินัวากเนกาด็บรังรอกังอลส่ากีอวาแททบ่ีซิตบึ่งยยน์แึดันบ้ ถบือแเปผ่็นน กทส(ขทคใ1( Tะน่ อด4 ้ อ่าด อw กร .มสนส, i0 าังn าูลอ อ)ก ส0ด ร ต)บบีดแาเร่ากทอนวและรง็บงุุกบะ.ณลทๆออขคะบซดาุหณ้รอบดผทึ่งส้ังมภหังนัจิตลอนูลภูจะมทยติ ี้จบเาูม์ิไกนึอปะก(ทินฟุณIเ้ข็านนTป้ำ�ุก)ฟอ้เั้นกหอ็นขค้มแาอใาภกห้าแลรรกลููมา้ะเทลังต้ิ(แรรอ( ะด่ิม ่เาวT ัต จ นก ดสงดw ร ็าบ้,,าๆลอำ �oา uกร ขเ้อ กบt )น)อ้ด้อมนาแินนแขรงมัับน้ ไกอน(ลพูลหTบใงา้ีใะลAลหชรรอนmองทขัุดะุณb้ชเุงณ)อยดรร่วางะหะ่ิสมองหนนบสอุณภเดแำ้�าวภ้ันบูมยหาลสแเูม(คเแภิาพงmลนินวอวูมื่ะอw1าิน้ดาบา)ินนม0ทอันล้ำก�ำท�.ร0เตออิ้ท้ผอาั้งข0มนนึกยกลร้า-้ี์
ในสว่ นมขาอตงรชฐุดานระเดบียาวยกคันวกา่อมนรจอ้ ัดนทจำ�ะหทนา่าหยน้าสทำ�หเ่ี สรัมบองื านนกวบัิจัยน้ีชุด (ท ่ีไ ด, ้ม า )ปขระอเงมชินุดประสบิทาธยิภคาวพาเมชริง้อคนวาคม่รา้อรนงั สขดีองวชงุดอราะทบติ าย์
ทตวัรเากบบ็ ถปตรระัวรึงงับะกปสโาลยอียราชาคะงนทสวใ์นารติิทะมกยบธราน์บ้อิภรรนนัผ่าับลเพอคคติ เืไองวฟชาโมทฟิงดรค่อา้ ย้อแทวนลวอาะธจิงมนากแี �ำ้รกดาร้อแงรอ้ ผทนดนงี่ภงพขั เกาซลอยลงัลงใง่าลนชาว์แนบุดจสแรระงสระอทจงบาอุนาทาาำ้ใ�ทิตหทยติย่ีใ้ ชย์มท้์เาปไ่ีใ็นดช้้ (ค ว )ามแรลอ้ ะนอตตัอ่ ไรปาการไหลของน้า ( ) ̇ ทงั้ น้ีในการเกบ็
ความรด้อำ�นเนทินไ่ีกดาร้รอบั อกกาแรบอบอนกั้นแในบสบ่วนแขลอะงสชาุดมระาบราถยนคาวาไมปรใ้อชน้ จะทำ� ขอ้ มูลจะเป็นการเกบ็ ขอ้ มลู ในชว่ งเวลา 10.00 – 14.00
เป็ นขหจ้อะนมทา้ ูำ�ทลใเ่ีเหสบ้มท้ืออืรนางบกตถบั ้นึงตปวัใเรนกะบ็กสริทางั ธรสิภอีพาาัฒพทติเนชยิงนา์ คน่ัเวรเาอ่ื อมงงรโ้อดขนยอวขธิงอกี กงาชารุดดรรงั ะกบลาา่ ยว น. ซง่ึ จะเป็นการทดสอบแบบระยะสนั้ เพอ่ื นาผลทไ่ี ดม้ า
แลกเปคลวย่ี านมรคอ้ วนาทมไ่ี รดอ้รบันกแารลอะอรกวแมบถบงึ แเรล่อะื สงาขมอางรกถนาร�ำ ไสปญู ใชเเ้สปยี น็ ขอ้ มลู
ความรแเอ้บลน้ือะทงรตเ่ีวก้นมดิ ใถนขึงกน้ึ เารใรนื่อพรงัฒะขบอนบงากไเรดา่ือ้รงสขูญองเสกียารคแวลากมเรป้อลน่ียทนี่เคกวิดาขม้ึรน้อในน

ระบบได้

วธิ กี ารทดสอบชุดระบายความรอ้ น

การทดสอบชุดระบายความร้อนซ่ึงทาการ

ท ด ส อ บ ก ล า ง แ จ้ ง เ พ่ื อ ห า ป ร ะ สิท ธิ ภ า พ โ ด ย ก า ร
ประยุกต์ใช้มาตรฐาน ASHRAE STANDARD 93-77

(Parthiban et al., 2020) แสดงดัง Figure 1 โดยรังสี

288 Sorawit Sonsaree, Somchai Jiajitsawat J Sci Technol MSU

ทฤษฎีสำ�หรับวิเคราะห์ประสิทธิภาพของตัวเก็บ อทเกวมร ปปูธับีคิธ่ีบน็ ิบทว่งีด(ตาเกเี่าบTท2ำ�ปวัยม2กเเาwอท็ปทเ่า,ถนรชiากnนก็เ่บี่าึงนัรนเ-ถเขบตักินสมง่เเTึเงยีขบวัท้บนอื่ัสกพA−นเยีอm่าตก้นFลาก b−ก น บ็)Rรัง ร ตร /ถับ ( กI งงร τาวT งึร า งัต ร ฟ α พจิจ - นสง าัดF ะขัย ลอีโตท) ฟ เRแ ดeอ งัา ปU่ีัสดขกแงยทงโ็นูญLาแลดคอนติ เน ะเก โสวยงย สท ด าFน้ ว์ค น ีย ยถ่ี ม R ่าต ว ท U คกู ทส ร ซา ก ่ี ดLว มงั �ำ ม ึ่ง บั เ ตาดู ง พท ปก ส มา ัดก กน(ั(่าีน็นมัสแล รบัด พอ ัม พ กนื เ ง ัย ข า พน),น(ั(ก แ รา่ ี ย ัน ล ลด า งY น − แมได่ าะ ง ั ก รท)ว,ลเัิงก F ต ร แก ี่ ะ เ R ล F าอ มส Uลม −แฟ ่Rาร ด่ือ่า (Lีค วท์ล ข τ วง เ) แว ใี่ปะFอαดแ ⁄ ช าส มRงน ็สงั ใ้ )(ม ดร ดนeเτี ค ηท ปูช งแงกα)จวอทดันดล⁄Cาะาม)oั่งงีะรั e l มl ร ปูชจทันะ่ี
รังสีอาทิตย์ (หรือชุดระบายความร้อนออกจาก
แรผังงสเดี ซวลงตลอัว์แาเกสท็บงิตรอยังา์ทสทีอ่ีเวิตาทลยิตา์)ใยด์หๆรือสในางมาานรวถิจคัยนานี้คือวชณุดไรดะ้บจายก ก2ารเใขนยี งนากนรวาิจฟัยขนอี้จงะเ ป ็น ก ากรบัหา(ส ม ก, า ร−อย ่า ง ง ่า)ย⁄ เ พ ื่อจใะช้
ครส้อวนมาอมกรอราัง้กอรสจทนดีาอ่ี กว(อ1แงก)อผจางาเทซกิตลแยลผ์ทแงสเ่ีเซวงอลลาลทใ์แดิตสๆยงอ์ สคาาวทมาิตมายร์ท้อถำน�คหจาะนนถ้าวูกทณถี่ด่าไึงยดคเ้จวทาาใกหม้
ร ท้อำ�นนพ2เเใวาทปนทใวยิลธ็่านนงอังิ ธาีดกงาุณงเนแแีดบาาันสาผผาหนเ้นาวน−ยนงงแภิจเตเเวอิส ูนมนซ ซัย ริ งจ ุณ ิน ลิล นกงอน ัย ำ้�ล ตล้หีาจ า รนก ์แ ทั์แดะรภ้อโส้ีจิตาเสวแดนูมปงยะรงิกจยทอ็ นิ เ์อวคยนโาั่ีผป้ากาดิ จทวล็ รนทยา าิ ติยตั ้อ รมติมกยไทนหวีสยดา์แ่ีิธทามั้จ์รบ กี ส พา่ผีห บ า กม น(ลั ราร ก ดดต ิMส ะ า ำ�งั ไบมu)รเกด บนl กอ tล้จiผนิ cแย่าาาลrงว่ลารyกาิตแงอะsนรไสงtมยaวฟะ่าดีค่จิlบายฟlงiัยวงnดบเ้าดางพeงแั ผม่ังาร่ืลอนลยปูยชะใี้ติี่หทนัชนเพไ้อ่้ำ้ี�ฟ่ือฟใช้ า้
กับขอสงมไหกลารภทา่ีย(1ใน) ตัวเก็บรังสีอาทิตย์ ทำ�ให้ของไหลดังกล่าว
Trinaทsแาoนlลaาrะยรนนอุ่ ้ าุณTรSห้อMภน-ูม3พนิ4้5าลPรังอ้Eงน15าทHนผ่ี ลแแสติ สดไงดงดอจ้ งัาากFทiรgิะตuบrยeบ์ 3ผโล(ดงติ ายไนฟวมจิฟีวยั ้าิธนี้ีการ
มดจทางึีอี่ (กคณุ1รว)หงัาสร สม งัภม ̇ดี รส กูม อ้วดี าิเ = นงพ รเว ̇อ ม ทมิม่ ง า า= อ่่ีสือท ใ( า1ูงช ติ ขท ) ง้ ย า้นึ ิ ต ท์[ น ค ย เ ่ีเ วื ดมอ์ท[−ล งั่ือ ่ีเ านวกป− ใ นั้ ล�ำด ร อ ห า ๆ (ิม ตั ใ น ดส( รา ด า า ๆ ณ ใ,ก ม ห า ,า รส ้ รร − Fั งาถถ−Rมสา่ค ยา เีด �ำ ป รเ น ท ว น็ถ ว ค ง แ ค ณ ) ว อฟ)า]าไ]นคามดเทวรจ้ ตอ้ณาิตอนกรไยทสใ์ด์นมทไ่ี ้จ(ด(กก1่ี1ถาร้ าา))กบัูกรร งเแลาผืนองก)ใวดแเซนใดิาไธลชดลเงาีะดน้แถ้ลาเนนินผา์นทูก้งาเงนินี่วหนาเริ�ำงจซานิ้อนมาัยงวลนาน่านกจิลใยวยพ้ัีช์จแาจติดใ้ะสรลนยัางัเวงังปมนกดอิจง็าท้ีนงัายาัรน้อทกดน้ีงิตา�ำ แตรเยนลหส์แินางาบดงสอบามานแกทMวลจิาิตะuยัรเlยปอti์โcย็นดโr่าทyยดงs่ีนแยงtผิaย่ามงlมยlีเวiซนnเิธพeลำ�ีก่ือลมเา์แใาปชสรใ็นช้ง้
ดูดกลืนด้วยเมแ่ือผ่น ดคูดือกปลรืนิมราังณสีดรังวสงีดอวางทอิตาทย์ิต(ยW์ท/่ีmถูก2) M(อ โ(IPดาSaCmยทx)aมxิตแแM3ทยดi9)mีขแMย3ผผยหา่ี.าลu(6นu3เม์ผงงนห่ีอ้lะนu2(tm4เเาีรiางางอชส้นซซAlcิน5Tดtาเยนri�ำา้ดุ±±ลลprงซายcyTอหiก24วานลลonsrรลรลrุณy.รน%วwิแแtแแa์์จะ้iะ5อวaลnsบัา้sวสสบผผเัeย%หlิแนtแa์จองloใแจิงงariางงนนn×ภsยีสlผัลออยยพัlaยเเceยl้งoีMูดเมงะาาซซiดruงนnคาลลาlอททขเนิaarงรัเOลลนeว้ีัปืrวงอเานอซตตxุน่ิิ้rาeลลวpล็างนทiกงเเยย้รีnmรลจิ์์แแeทมปTืคาออ้แtต์์ในุ่ิยัnลสสu่าS็รุณนนชนผ(กยนmก์Iงงแcอ้MTm้งทแแแลชี้์ใออiับสpนrเS-กั่ผชีผ)ผดสุcซาาp3งใMu2ษลร9้ททงoงง4แลตอi,ะ.ติเwtณ5เ0อล-ิิตต1ผบแ้ซา3ซvP2ไeท์5ายยะผาทoง4ดล4ErลAดท่หีย์์แแlง5×เจ้tลิต1ลังavคิบบาเซต9PSา5์ทนซo์ยgแงว5กบบhHEยลleี้่าห่ลี์แtส9oรMa์1ยมลลแ(บาMMrะงgmโV5ตtรa์สแบแ์งอeดบuuอ้HxOcาmด่าสบสาClliนiมยttmrย(ง)งiiทผแcMVงใccทดมตอ4ตuurrสลิmอตงอ้ัyy6umีiาแ้วาpติดtssาย.ง)lทผFมิ4ธtcไttงตi์ทaaแpiงVc3ิตuฟีทดกgลllเor7rบllิ±ตuยซฟiiงอ้ัyrาาwnn.4er7บ์sลด้ยงรeeeาF%enVtลต์arแti์gลlบluiาnrบดee
ผแโแดลสลย้วงิตชอจขดM3ยแไะุาดดแดขหา่ีลuอ(ททรเ้ทาละงอ้lนอtะ�ำงิตเเi้ัางะcบหินTปยคงพนrเาrงน็yิน์ุนปiคลณวายnsเา้ ง็ทังมนุนิtaจคทณaางล่ือ่sีวนัวยทเี่lนาlัoสจถิกiาิยลนนn่ีวนlยมัมูกaมeษ้ัีคจเิกิือrยรนลโนวยัเ้อนรณดำ�มษปือาานุ่นไกยโ็มนนกมปะใณับดแTรตแาใาตดผตย้อSช้แผใมิดะังัวแนงMชผ้งแเตาเดผซน้เงกง-้ังผใซ(3ังเา้ลี็บงรนชซง4ลเนล่วรซำ้นM�้5งเลลแ์มัง)รซPา้ลลี์ทaสสก้อไE์นแลxีองห่ีับนMดiส1อแ์ลาm)าแ)้ถ5งทaาส์แงผuไอHูทกxแิต่างสmดงาiตยิอนลยmแเงท้ถซยตะา์าสอทpuิตพูทม์ลกามดoาซ่ีmยมลรลีตินงาwทึ่ง์จา์แทังดใยจeายะิงตสชpงอ้ัมะ์rทมลางo้ใยงสFนระำี�อน(าwต์าแPเiาหไาgใอมกลeยฟบmทนuชยีาาาraลrิฟต้าบด้รดxใeร)ะทถยน(้าPเี่์อกmยีาaดxร)
(สาหดรูดบั กง ล า ̇ ืน =วดจิ้ว ยั น แ ้คี ผ [อื่น เ ดซ−ูดล ลก แ ์ล (สืน ง ร อ ,ัง า ส ท−ีดติ ว ย ง )์ อ ซ า )ทง่ึ ]อิตายจ์ เข(Wยี (/นm1(ไ)12ด) ้ เ6รทกแmยกจปซับำ�ผึดัับบิอดทmลหแน่ตงนดทอ่ ลแนล3cMแช(3(2ดแcMข2จิดย้ว้ำ�่อVV์แตดuu,4,4�ะ(23cMชำ่าผาดุล่หีเกยaa00อทVสOOพrrอน่ถย55งuเ,4รดุงะับแrr้อxx22CCนa0ี่งถขรOง±±eeโr่วาะื่อ5เเii))44ผรแอrx2mmดว่ินซCน22ูกnnบปยนAคผ±e××ะ่น44ผiมา)4ย..ttงาลm็เใuuาe2ุนnบ55ล99662ทณทงไช×กาทด4ยลmm((r%%.55ิtต..มทเuานIIoิสต5้บ9ัทใค44เ6่ัวค์แซSS99นสลยน้mอF(่ีว%นาCCยVV5ทไว.อ่วสIลppสน้4ั้ำ�))ัดlคปMMตจหSmmิก9์าิ±±eายอ่งooล(ราCVผยทัแัวมวต44ม99xขรpอรaawwmmม์แษ้อ)Mหmา่±ลเ%%า..บั่ีวม่ารนรoxxาสโ66นeeทกนน4ม9้ะมอมอรii้ณดทaีwคmาใ22mmงrr็ใบ่มีจศา%.บนโโนนัขทดรxยอวชAAติ6eะมuuีคccนูรดดะอนi้ใขทง้อาาแใ้ง±±2mยrถuuัmmงตวยาามทยยนโดนอาางผี่44ไA์rrสูกาแ้ใกนu์ดcตนดดrrงหิตั%%เมมงใงงีมอee±ชหผมuทmลเตppลเ้วรยานยีีสnnขข4าหซน้งุ้มงrา่ัooอบใือ่าจิแ้น์ใแแttrานท้น%เมงนนา้ลนีwwดนดดถeยัจซผpผวลลิตน((ลกา3)ี้วงาาัnลeeขูาก6นMIIลงoา่ิจแ์mmยกา/ะะ)ยกแrrักดดtน8้เีลแ3นชนwappรสยั์ลแซmฉแษ”)ไ)/แผ์ลาุ(ดดvvxศง8าOOาe่บกกนผIนดยลไสณooimงอำ�mนูร”99วmะrดปบppางวว้ีลท้วllชถงเะาจp..ttยแะวเee11นaauอ้้น)แตาาแ์ูท่อบุกะดvซซวก์ลO55nnกggmาิน1เผงงกสทดิoตาิานระ9่ึลลงปAAeeท,pง××ว่ันนlงงตยอชccยล8ะา.ลtาน็ ตาิe1อpaอ้iiยย1คางงเัั้นงกคมบ์์้rrแSSม((นขรยo5nยccgแVV5ารวงาาษส7วรสีhhาีายนuuwวA์ู่่กวดeทาmmา/ววmาุด×งooณยใcii8ิจบามe่ึงมงยttppตมอิชrrทi”ดยัย))mคกจrทttrS(ะลกเเรvvายร้ยใcา้Vเไะททลก้อาวooะี่ซบทhดัcc33้อน(ยดuจา์ถาPเmนll่่าiiวาาา77o่ึยีงttวิตแน�ำrrอจi้ใกูกงaatรpccmมช..ชมกกนrวะยผยีข)77ใ7ggวาวuutaเvนก้ทถีจััวตรบบVVดx์9ใองeeาราiiท)ottหันcนั3ดิูกด้อ่อ9้งงงl่iา7้tนrac.ก7ใguัตบVeit้
เป็น(ส า ห (ร บ ั ง)า น เวมจิ ่อืยั น(้ีค อ ื เ)ซ ลคลแ์อื สAงอnาgทuติlaยr)์-dซeง่ึ pอeาnจdเขeยีnนt ไ ด ้ ตดังำ�แFหเชอiซgแเาุดนซuลทผร่งrลละขeติงแ์บลอยเ4สาซแ์ง์ งยทชแสลสอคุดล่ซีงลาาวะรอง่ึ์แหทาะจาFสมตริบะทiบังรยgาสตอิ้อuใแ์ยานนrยาลคมeใงทว้แ์วาตา5จาลรติ แ้นะมถว้ยผทวรผจง์ิจา้อละเเหยันซมทติ นนใล่อืไาต้า้ีลชดหถ้แทแ์ุด้ทูกนผสเ่ี รงัส้นางงะพมเทอาบซลอืาไเ่ีาลงทัสนปยลงมตกิ ตคา์แยบัอืนวิดส์ตนคางตวัอมกวงั้เิตารบักรม้อย่วบต็ ์นแรมรวั อ้สใงัเกนตดสกบั้งีบ็ แรผงั สงี
เคแ ซ คอผื อ ล าอ ื่น ลท,A ด ์แส เ(ดค nติ ู สดป ส มูอ ืัดg ยา็ คกนง,u ปหก อ เ์สล ือ lม ( aรลรา ืนม°ั ค่ือบrัท ะCืน รป -อ ื(งสอdติังS)ดรุ ณา เe สทิย ะ ด้นมว อคp ีด)์ สธห)งวย่ัืeุอณวท ิซก ินจ ิ์n แภงปธง่ึยหาัเd นัอ้ผ ม ูอมกิ รนeร์ภาป่น่อคามิืnสา้ีคิทขูจมรารืtดอญูอื(ิตเอะณสิขู ขดเค ยส เซูญ งป ียรอือกส ์ ทิลไ)งันรเง(ยีล ลสส ธหWิ มส ไไืคนแดี์ยีดภิคัมหาล/สววครเ้mอืปาณปลทงงัางวพ2รออน็Aทมส่าี)รไะาาเnม่ัีีงดรไหสชทท(Ggร้อสหสิทวงิตลติิuTอ้ำ�ีนดคงลธ(lยยเนหaτ์ิอกวรเวข)ท์์rรαรขวา-าง้ีถ่ซาวัdบร้ามทมอ)eูกมง่สึสงeสาริอตpดาูู่ญต่(ูเตอ้ทe(านยดูWมWัเจวnนัวิวตก์อ่ืสเd//รริขจ(ขลียmยmeWัับบ(ัยณืนยีค์nτท22นน/รด-tรว-αm่ีะ°ถ°ั้ีคง า้วไังC ใC ู2กดมส) ยือด ส )e )้ี ี
รใตดขท้อวั ขนณร่ี (ณบัร4ะ คอขเทวร ะ) ปห งัามณอ ืห่ี ็ น(สท,น 4น ะ สอี ( ติ่ึ)ง ห งึ่W ามั ย ค นทจจ ป /์ื(องึm่ึงง(ติึ ร °ส ส ยะC 2จ าอ -า ส์งึ))ม°(ุณม°ทส Cิ ดา Cาาธ)รหเงั )มมรถกิน์ภTดถาอ่ืหานั้wังูรมหรา,ป(นถinสไิข า ้นัรหด คูญ ไ อะ จ้ปา ือด)สเงาไร ส จ้ ทิ ดกไะอยีาคธหสสจ้ ุณคกอืภาิมทิ ลวสกหกาธAทาสมพภภิาnม่ีไมรกูาเมgรหทชกพาuิข้อ่ีงิลารl(เอนaค2ชรทเงrทร)วขงิ-ไ่ีวdถาค่ี้(หา(eม2มงึว2สลpส)รา)ู่ตทe(อม้มถWถnั่ีไวนกรงึงึหdอ้/ราขสmสeลนัรบณมมn2ทเขร-tขกกะ°่ีณัง( ้าใCา า4 ดส สร ะ )ร) ีู่ (แนอผ้าางรเทอ้ซตินล)ยล์แทลสซ่ีะงพอง่ึ าลจทงัะงติสายาน์มไเามฟร่อืฟถถ้าผูกโลนดติายไไชปดุดต้ทรดิ ะงั้ ตบพงั้าลรย่งวั คงมวากานบัมคแร้อวผนางมร้อน
เใซต(นล้แล้าผแ์รงอ้สเงนซอ)ลาลแท์แลติ สะยงพแ์ อลลาว้งั ทจงิะตาทนยา์ไจหฟะนทฟ้าา้าทหเ่ี โสนดม้ายอืทชน่ีรุดกับบรั แะตลบวั ะาเถกย่าบ็ คยรวเงั าทสมี รอ้ น
อาทติ ย์ (°C) ดงั นนั้ ประสทิ ธภิ าพเชงิ ความรอ้ นขณะใด อคใาวตทา้มแติ รยผ้อ์ งทนเซ่ีทซ่งึไีลจดละ้ร์สแบั าสจมงาาอกรแาถผทงิลตเติซยไล์จดละท้ ์แทงั้สาพงหลองัานงท้าาติ ทนยค่ีร์ใวับหาแ้กมลบัระ้อนถน้า่ายเท
จ == ง ึ ̇(ส า ม̇ ( ) า ร )ถ− ห − า ไ ด จ้ า ( ก ( ส ม , ก , า −ร−ท ่ี ( 2 ) ถ ))งึ สม((ก32((า))23ร))
(2)ขณะหน่ึง = เ(นพ้า่อื รผอ้ ลนติ )นแ้าลระอ้ พนลใชงั ง้ านไใฟนฟก้าารโดดายเชนุดินรงะาบนาวยจิ คยั วไาดมใ้ ชรอ้ทน่อ

ท่ี (4)

) =

= == ̇ ̇ ̇ ( ( , , − − , , ) ) ((24())4) )

= ( ) − ( , − ) (3)


= ̇ ( , − , ) (4)


Figure 2 Graph of a relationship between with

Figu(r e F,2 i g G−urrae p 2 h G o )raf⁄pa h r eoflaatiroenlastihoinpshbieptbweetweenen with

( ,F i g−ur e 2 เG ม r)่อื aη⁄p Ch o llo(w f ia t h)r e ( Tlแawtล,iinoะ-nT s Ah m i pb ) / bITเeปtw็นeพeาnร า ม เิ ต อwรit์ทh่ี

ใ(ช ใ้ น , ก เ าม−ร่อื อ ธ บิ า ( ย) ⁄ ถ งึ ) ต วั แเกลบ็ ะรงั ส อี า ท ติเปย็ว์นา่ พทาารงาานมอเิ ตยา่องรไ์ทร ่ี
ใชใ้ นเมกอ่ืาร อ ธ( บิ า )ย ถเงึปต็นวัตเวักทบ็ บ่ี ร่งงั บสออี กาถทงึ ติ พยลว์งั ่างาทนาทงาถ่ี นกู ดอดูยกา่ งลไนื ร
เม่อื แ ล ะ( ) เ มเเ่อืปป็็นน เ ต ท (วั อ ท ม บ่ี)ท ่งบ ่ี บแ่งลบอะกอกถ ถ งึ งพ ึ พ ล ลงัเงัปงง็านานพนททาถร่ีส่ี าูกญู มดเิ สดูตยี อกรซล์ทนงื่ึ ่ี

ชนั้ สดุ ทา้ ยจะถกู ปิดดว้ ยแผ่นไมอ้ ดั ทม่ี คี วามหนา 6 mm
ซชนงั่ึ้ ลสกัดุ ษทณา้ ยะจกะาถรูกวปางิดตดาว้ แยหแนผ่งน่ ขไอมงอ้ ชดั ดุ ทรม่ีะบคี วาายมคหวานมาร6อ้ นmใmต้
Vแแซoผผง่ึ lลงง4เเกั0ซซ.ษลลNณลลoแแ์์ ะ3สสก, งงMาออรaตติิวy-ายยJงuแแ์์ ตnสสeาดดแ2งง0หดด2น1งงัั ่งFFขiiอgguuงชrreeดุ 44ระแแบลลาะะยคFFวiiggาuuมArreeรsอ้ 55imนpใตle้
equation for predicting the hot water temperature produced 289
fFroimguareSo5larHPehaottosvionlktaiuc-nthdeerrmsalohlayrbrcidesllys(Fteambricated)
Fกigาuรrดeำ�เ5นHนิ eกaาtรทsiดnkสอuบnder solar cell (Fabricated)
ขไ อปอยดง่ารว้งะยงสกกบ่าอมาาบยปุ รรรสผกดดะำ�ลารบาาหิตณรเเบไรอนนด์ฟับทยินนิังรรฟใดต่ากกะะช้าส่องบบ้คาาแอไงรรำ�ลปบบ่าบททนะนยททขนดดวี้ สน้�ำณ(ดดสส1ราาออสส)หอ้ หดบบนออาถเรพพลังบบบั น็กลลขขใ�ำ้งัังเชรพงนนงอ้าคาื่อาานนนาใดดแขคชนสเเนว้ใวลลงนาาณอ็็ดกกมการเเหาท5้พพอร0ติานห่่ืืออยพLทาป์ใใลสี่ผชชร(งั2มะล้้ใใง)กิตกนนาอฮไานกกบดีตรค้าาวรรหหามาา
อYเใตตุณDอ้แQหรผ์ข-ภงนแรสรแ6นเูมออซ้้0สส้มาาิตนนลดงงกร0าลออทท้อาม.1์แ3าาผผ่่ีีรน,ทส7ทท5อลลง่ีกข0kตติิยตตอิิ0Wำ�นยยา่าไไห/ทWาดดงปป์์0นิตงดขข้้.รรaด5่ายะะtออกHtย์5กกงง่อ(Pส0รรออ3น�ำะะา)บบLหป(บบห4ไไปร้อ(บบ)รปปบั๊ัม2นบัผผใดดแ)นใชหใลลผ้้วว้ำ�ฮเ้ชตตย้ิิกพงยยีต้คเี่หับไไม่ิออซเฟฟา้อชอุุปปตลนณุุดฟฟกกลอMวร้้์หแาารรระIณแแณณสZภ์บขลลงUูมหา์์ดดนอะะMิขยางงััานนาอคAพตตทด้้าางว่่ออิตนลรราMไไออย้้้ำ�งั1มoปปใ์งแนน,รห5dาบนน้อพพไ้e0นนบ้้ดีีl0ลล:((ค้ 11งงัั Wว))งงาาาถถaนนมtงงัั t
(a) Font view (b) Back view กสMรทขตย3Pนุ่.นห่ีาิดWม่รี 2uอเร(กสสระาตอ้)กlPTซMtผับาุณดาางi(้ังhrาcSลม5ลรoบSหชสreเYแ3แ3Yกเกสแสนห2รลU)ทาติHyสTุซซดr0อีร44้สอภาาDD์รออาาsาmOบบไดe-ารับย55ถลลtWาฟ้หหปุWหหูงมรQQraสะาEo่งบบoPPาทใลลอก้ฟบlแิออารรcนนR1ทlอ--ใงจชiEEาNร์์รว66oาแแาnนัับบบา้2นงิง�ำดดิไ้ณถรคตยดue11Sด00ท3MM่สนสสานดใในุ่ข(กกทpค0ล55า้ว6ค์ย่วRยวชชิตั้นงงย้uu00l0ยอว�ำ้น่่HHSeออนวน3ส์eห่ีออ้้ll..เเยไLามเ)ttบD330อวขนนำfาพพ�ดซii้อ(8มาาeทท์ccAต77ุคปBชหอณด้(ล ปปrร ิ่่ิททrrมมห ไไอ ่kk่่ีี มุดe Tง-กyy 1รล้อ น ้้ 1ดด ห ออลWWอก)nิิออ ตตrกssั 2บรงัแ์น 5ิ0i อดนc ตตn้้าttนนุุVาณา ณณหสยย0ใ0 ใaa//eด รa(กร ุ00ตพดด ชิิ/ง0 2ใใll์์์2สด)วัsชllหหรTL..อc้แท้Aหหคตต)ii((4ลo55าาnnอมขาeyา33ผ�ำำภภV�lงงคัั้้ัเรHHกกง(้้(ุeeณสpaจlท้อห))น7lง2นชชจ์ )ญงููัer�ำมมัั(บบPPเิต)านินห)แปป6ดุุดวนซาสยยร3แิิจขขยชชบา)้ยกภKััฮณนวา((รรลุ่๊๊มม่่ีี.บะท์ใหหเ44ออต2ุุาหนดดะะูมลีนเคตคปตนนหเ่ีร))ส)Tเบบงง้้ ์แรทนปิออรรขต2รวเเเ้้าSาาบแแนนัสอตื่า(กา้าะะนณ็ะตอาอพ5ลยยMงงตยย้้อเบหก็ผผาาบบโรTTมก)ูขอะแอหลรร่่ีีรหหคค่ีอข-ใใทรงงยาาrrาป้า3์รอ่ีัวงลแหหโยบiiอ้ววั้้ออทห่ีบ้nnยยี่ท4เเอลจ์งุดขลป(ห่ีมมาาไ้้ไไซซ5aa อ้ิตาวงดคคนะ จตป นมมอ้ลกูดดP กMMssคนดัย ส�ำลล S(ววทท รดรEooรร,8้้าFลออปั์อ ค IIปU ลลาา ่ออีะ้้วว้ไ่ ี)รณllZZอB1( ดบุุ รณณaaวดแ)ดมม์์Oยหนนแแะ5งเจUUมิ าrrBส์ังจ้คแสเHบลปEรรหหใใาสสว1มพMMห(ไaา�ลำตตอรร้วิ้้ณออ1Rฟับ,กดtภภรลงงหอื่ัวทะ5ุุ่่ดtAA)แแ้้บนนนน้eอฟขหออรรููไ่ี0มมไผผrบคนัุ่นด้อสใใา้MMาy0าาิิตตงงตตุ้้มTTททเเooWาา้้แแซซSSกddิิ ตตมมผผลลMMaาeeททยยลลtงงรll--::t์์์์่่ีี
Figur(ea(a)3) FFAoonnmttvvuieilewtiwc rystalline sol(a(bbr)) cBBeaacllckkovfiveiwTerwinasolar
mFmiFoogiddgueeurrelleTT33SSAMMAm——mu33luti44cltr55iycPPTsrtSyEEasMl11litn—a55elHH3lisn4o5elParEsco1e5lalHl rofcTerlilnaosfolTarrimnaodseollar

อุณแชหสาภใรงูนม์จอสินแา่ว้าทบนอิตตขออยเกตง์ ก((อด า ร งัร ่ี ,ดห ย ำ� ัว ่ีห เ )นข้อจิน้อากSก3าU.รน2Oเั้น)กE็จบ(5Rะข)ท้อรอมาุ่นุปกูลกทาPรี่ไรWบดณ้จันM์คาทSกวึกTกบา-คWรุม1ก23า0ร
อต(ท(เทกปท2Rคุณบัรรดิกุศ)รeขลทเแข(Lวะตสๆใสเซื่อหมRfจอละต้มอดอeำ�างลภวาตม1ะ8้ ่แสองืยบrBแชหแ3แ3SSBหแบลณดั ลe4แูลิมูจหรอเเนน00สสลลUaaUันแ์านนอทnท3อลดูิดนะบนAAาน้ั1ttงงสระะc1ุณท้้าาOOะงอวยี้บttำ้�ขท่งจ6eออee์-งจมตททรยึกอบอล211ห°EEบะอี((อrrโ์าาุมโแิจเปุขเเอ0่่ะีี88(yyห22กมภcงคดRRาทททอปปูดเต้บอกก))eVVบคัจนทัทอูมรยงรร็็ ดนนตตจิิิมรlอ่ปัังหหืรรศต//แียใl1หิแุุ่่ติุนนกูด)22ณ(สนูโโลยยหงุุ่่ า0เนงวนนTยเนลลหห44ขปๆบออ)ขข0ส์ใ์ใส์ดตวPPwว์จ้าออVVอลิ้(นนัตลลนณ°,ับำ�อำ�ลัดoรเะไอrrSSงดดu1มคหดดโทooงะ3ขข(อ้ปวtพ((ะจ)นรTDDแญัดอื่66ไไ0แHHรมจจกทาึนณณังท่ีhิษมผเั'สสบ))บจBBังลหาาขยจดeeทeาา0ั(ตมะะงณาลล้้ตขข)อะะ--้วrrTrสเเง่ีหยที "เก11ททmิooุมปออมตัดรคคทซนนAอซุ บโีEย้00นอmวเรท่ท่ีีงงพoลูัลบวง่ึศิลรรNNกโาาอb่ีห00)ะจั้นสสcอเ)ก่่อษิดดชลืืดใออบัดดยีกSSป00Soว้อโจตาาตั ์แุดอยณสสแยงuอัด็ดงงAAน(66Uหหะโ้ สณุท่ปpลนาบ22ออแHนยปทใแแ00โุมรรOงlด((งละรว00นไลeบบหแมILLำร�ปปุ77อบบมัั OปะขตรกสE)ะิมกผภขตั))าWWเะมกกตตลลอดชมิเเอจKRดาาทนิูมดณ(พพาบาานแแว้ยูุ่่มลดออรณงงงIยี บัินิตภณรรยบหจ่่จจดะิ่ออีืือระเกกออบบวร)ย�้ำร1ผผอาตะุ่ัุนนอาาท้หหป(กุ่นนนเTัซงรร์จ6พห1ตตย1ีิจลลขนนทสบyักดาาุุง°ะ่ึกกะะ6)Hูดงันอ้าตติิ PpเเีเอLึวกสสววต°เรข5สแแรรปIหยตตeไไซRาOาW1ข(นนมมาณ5(อมมอน็สส่Tฟฟานงทอล6Kแ้8อออ'Kงกกงมwจจบม์M้า°ทงลไไิฟฟต04หมแI88,สงรรiไาาุมศาามุnอ์"ฟฟช3่5ียไูSล้้ผน่)ราป่่าา�ีีำ รรนนเาา้เหห15ุNดุ่น์ดยหด่ดงดดงยยอTทฟฟแออง)-’วว(้ ลล้วยรีีย2อลวว้้-่่Iีีายย้้หห0นนาาTบWัยว0งิะอองงยย)”่่าา้้ ออดดเเงง1ยย22ซซงง2่่ีี หหททFFลลลล่่าา3้้ยยBBููกกออลล0าา์์
mm FigFuirgeur4e H4 eHaetatssininkk uunnddeerrsosloalracreclle(Dlle(sDigens) ign)
ผ่ า น Figure 4 Heat sink under solar cell (Design)
นาด
NแระสบตดแดบาลางมดะทเลนลังดอาินสFดงอiกตgบั บจิuาrดูรeแตล16ิดะ0ตแต0ัวล°ัง้ อะแ3ยF0ส่า’iดgง0ขuง”rอดeEงังอ7)ปุFโตกดigารยuมณแrลeผท์ำ�น6ดไี่ ดภบั แ้ดาลพ�ำ ะเอนยFนิ iา่ gกงuางrรา่ eตย7ิดขตอ้ังง
ชใ้ น
น่าย

งยดึ F

ลาง
วาม ผลการ
และ ในงานว
น้าร้อน
mm กาหนด
นใต้ เซลล์แส

5 FigurFeig5urHe e5aHtesaitnskinuknudndeerrssoollaarrcceelll(lF(aFbaricbartiecda)ted) Figure 6 AFisgimurpele6 dAiasgimrapmle odfiatghreameqoufipthmeent under แบบแผ
this researcehquipment under this research มาตรฐา

ทดสอบไ

การดาเนินการทดสอบ

290 Sorawit Sonsaree, Somchai Jiajitsawat J Sci Technol MSU

Table 1 Solar cell efficiency (%) when with and without
the water cooling system

PV PVT

Total solar radiation (kW) 645.63 633.77

Electricity (kWh) 10.64 11.37

Solar cell efficiency (%) 11.54 12.55

จาก Table 1 ผลการศกึ ษาเปรยี บเทยี บประสทิ ธภิ าพ
ของแผงเซลลแ์ สงอาทติ ยใ์ นกรณที ม่ี กี ารตดิ ตงั้ และไมม่ กี ารตดิ
ต้ังชุดระบายความรอ้ น ในช่วงเวลา 9.00-15.00 น. พบว่า ใน
กรณีท่ีมีการติดต้ังชุดระบายความร้อนประสิทธิภาพโดยรวม
ของแผงเซลลจ์ ะมปี ระสทิ ธิภาพสงู กวา่ โดยจะมปี ระสทิ ธิภาพ
อยู่ที่ร้อยละ 12.55 ในขณะที่ในกรณีที่ไม่มีการติดตั้งชุด
ระบายความรอ้ นจะมปี ระสทิ ธภิ าพอยู่ทร่ี อ้ ยละ 11.54 จากผล
การศึกษาข้างต้นจะเห็นได้ว่ามีความจำ�เป็นท่ีจะต้องศึกษา
ถึงประสิทธิภาพเชิงความร้อนของชุดระบายความร้อนดัง
กล่าวด้วย ทงั้ นีเ้ พอื่ ให้ทราบถงึ ปรมิ าณความร้อน และรวมถงึ
อุณหภูมิน้ำ�รอ้ นทร่ี ะบบสามารถผลติ ได้

ประสิทธิภาพเชิงความร้อนของชุดระบาย
ความร้อน
โดยในการดำ�เนินการทดสอบได้กำ�หนดให้อุณหภูมิ
น้ำ�เข้ามีอุณหภูมิแตกต่างกัน 5 ช่วงอุณหภูมิ และแต่ละช่วง
อณุ หภมู จิ ะมอี ณุ หภมู เิ ฉลยี่ สงู กวา่ อณุ หภมู แิ วดลอ้ ม คอื 40.0,
Figure 7 Examples of installed tools 45.0, 50.0, 55.0 และ 60.0 °C (ท้ังนีท้ ี่ 60.0 °C ชดุ ระบาย

บาดาาลลงหตรบสกาล้ออนรแน์แานบฐผดวมแใเนผกทสราFไซพ่นนจิใบ้งาดศาาลดนiหยัลงเอลgทแกมใเผนหตรบสร้ึซกนานล้บช้าโดาา้าuังลออยีAนรแนลง( ใน1 ตไขทใไแผ ดหตรบ์แ้สีไ2ษานทหดุมงดr3กลาอั้งนบ�ำ�ำฐลบลผS)้อดวกดอด้้ชeนชรแยะเ่มหงนสราม์แติอากราานาใังแุFดไดุนบพ่ฐนจHผนิีดใดกวน้าผรนชงนสรศผาำ้�รจ7ระดนยาา้ไหดiพ่รนหกจยิัรใะีุ้ดเะงรRงาอลศทgลาดแนบง�ำึลอ้บรแบหรยเ้ัึ์เกรศอลคนเ่ีEซเเ้ณชกปใักนโรา้uึัสกางกาAนสะทนยีน้นมชลโสาากึลังกายยยรพีดAบม้ีไทีษนิxทุดงดrFงา้ีไาษลทรุEะงดาบคคษย2SานิอืบลงาSก่มีาดiaeะดยแ์ทสรยgามร5วาวติตงันิยนรราาากีาหทสHอคHทuิด6ดาmาก้งผด้วนผรทต9จคนวะายจง7าะดมrม4ายสแธทRาินจรลeวัาอแบงววึาRนแิ3สร์ลรจรแอดpภบิงึตดเเลัแยเา์าสกA7อ้้ทอมแอกรทนEเลสา้บาาา-สดิถทนสกมAlะทนสานสบานาอื่บ็ลEสาEe7พทยาอจนิตงิตี้ไทมะวxรงิมกตทรตานxารEบอดะหแร(้ังยาs7อยคอนิ้อกงจิaวaงัPทะ�ำ9ดาี่ทเชา้ดมไรร่เผี์าmยสปบาหนนหมาาวณาVดิอ3คำจ�ดุ2สรmกดำ�ทงวoทส้อี9มอ็pนนมรรทาเ้ง)้าาเ-เรถ์โสติสาานlานซแมวา7าอทณfาดeดกิะ3อใทจมรนดpิโทตายน์นนผอบตริบsนลา7ใยารท้ดาาาi-อถ์ืติหบรเ่ีดlผ์รรวบยสใบาโาาลnกรผณoทมe7สทด่วยฐส้ลมอันทอ้หมยเfเลิแา์ลตนช์นสรsอยปามรมยแ์อ7คตัคทอiาร่ีนทกสโาดn์กนผารล่เบีกะใรกtทอืร้วตใยาบา่ีอืบsาดณงรในaีทสย2มาาับบาotส้บดรามลAอหอกนัaนชเกนกร(ถ5ย์บมวารัทสlแแา่สี1ทSlมาอflงอาลlะกาน้บตใรศโกeเาผผดe์)รมใทกอผเแHรารกรทบา้อdกนัาาiอนืสงนบ่ถดบกกวกึาทัไตกิใdRnาผทนีมยสงเาหศบอกtลเรหากรนรดเแซยรษกoนชAรบรรบsา็ยบากะลณลดราoาผส่ีทใ(ยี์ลสราtEศคาาบปนึลPกะขสtทรlน้ตใอoรบ็sบลีทรใรตลดดaิรมงรทาบอรV9บึบาก่ทกร์แกวนัoไ่ีนรมถตดดงิะัษวงาจงไ3ทlผTไ่มไส2ารวlงสดนงัาษงึดไ-มบกlดไ)สeลดาก5ณงเแฟ่มส7รกดsมรสิทสเดำ�้ฟาสก้าิต6อกเ7ใถีกdาสาาผรกอีดน้ีสธอสนากอ4มีศดำน�า้ไอฟานมแะฟามิภฟรบห็ทวแาีาบออรลงับงดสบัรบิับแิาันนราt้้นัานึาิตตกฟาทรลรนทดาลoใบนทรตแดติบพงแกทถทดิดยชยแตะ้งาะ่แกว้ีติoดงผัไษา์้่ีไล้ีไาติาผไาดลมดมยlาสดงะรฟสsเดมยา้์งะรสกอีดน้อ17sทคพแค(คไสηใแท(ฟ้์TXนด6t9วลวมวาผอำดงลับ�บิัaนw:ง-้0จ้าาาาะัง,สกง2นtiนท=าnมาบมมe-นงแต2เอนแกาWFา-การซส)รำ้้ี�บร-ิตมวTยRนอ้ผไรา้อ5ัลม/ารลอUใิจmแกAะนอ.น้นอพดมย(mลย2ัยบงะLรรลFุไ2ณb)นช์4ัแนา่นาม)บะR้์(/คแ่Xวพง(สเธี้เIปส่หηผTτททสงมง์ขางลรภลFอα่)ด+า่า่ามออิั2มงิตiุณนูกยงมgาง5ขงา)าได1้ันับueสริผ6นหาทอฟ)ณ9งัถrำ4�ลนำ้ภeงอิ�ต.ฟเ5หร8ทชทแTยพรูม8ย.ัง้า5ร้ี่ไุ2ดaสู่ทออ่ีิดม่ิ์สแหผดับ4bณุรงนี่รังคทีลอล้จรlะใอ้อeกณุทหะั้ืางกWชาอบยาลนนกทภ่ีา้ผท2คภาทล่า/ำ้�ร้ีกิmมตูยำะวล�าวิตศรสแานิคพยนิ)า2ต้อ1กยึมลร-�้ำ์วมทค9า°นทไผ์ษะทกเCา.ยวี่สดตขสพล8ดา่ีาไมาอาา้้า5กจพกรดสลมหรมมุมณดาาก้อังดบแ้อรรสีารังงากบรลำ�อ้วนหือรภทการะะเา่รรนถสทภนาลนดถทพะะไเาปวี่ไู่าแมหสขินใดบบลมดะรวนสิอียนว้ังคกะาม้บถจจงบนง่าก้ำส�งรางึีะูคกอผางตใกถรทิาไรส่นตานาม้ลอวัรรเอธาทηมทิขดชิาม่ดตนภิอม(ิตีาฟย่Sีส่วตผีCูดไกทาากoงนยูญt้ังแลฟรพleกแ่ีlผวกห์เสถกaเเบันปฟลกลคสวดชลdใาืท็ันบนิบชตื้ยีอ่าารัyงงงิ ้่ี
ความรอ้ น 100 LPM (ลติ รตอ่ นาท)ี โดยผลการศกึ ษาเปรียบ
เทยี บสามารถแสดงได้ดงั Table 1

Vol 40. No 3, May-June 2021 A simple equation for predicting the hot water temperature produced 291

from a Solar Photovoltaic-thermal hybrid system

ซง่ึ ผลการศกึ ษาทขี่ า้ งตน้ จะเหน็ วา่ ประสทิ ธภิ าพของ พิจารณาในแง่ของการนำ�เอาความร้อนเหลือท้ิง (ความร้อน
ชดุ ระบายความรอ้ นหลงั แผงเซลลแ์ สงอาทติ ยท์ ไี่ ดถ้ กู ออกแบบ หลังแผงเซลล์แสงอาทิตย์) ที่โดยปกติไม่ได้ใช้ประโยชน์มา
มีคา่ อยู่ท่ปี ระมาณร้อยละ 19.85 ซึง่ เป็นคา่ ประสิทธิภาพท่ีไม่ กอ่ ใหเ้ กิดการใช้ประโยชนใ์ นรูปแบบตา่ งๆ ได้ เช่น การอนุ่ น�้ำ
ไดส้ งู มาก เนอื่ งจากวตั ถปุ ระสงคห์ ลกั ของแผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ ก่อนเข้าหม้อไอนำ้� (Boiler) หรือใช้ผลิตน้ำ�ร้อนป้อนให้กับ
คือ ผลิตพลังงานไฟฟา้ แตห่ ากเพยี งการเพมิ่ ชุดระบายความ อาคารต่าง เช่น โรงแรม โรงพยาบาล เป็นต้น (IEA-ETSAP,
ร้อนเข้าไปที่หลังแผงเซลล์แสงอาทิตย์จะทำ�ให้ได้พลังงาน 2015) ก็จะกอ่ ให้เกิดการใช้พลังงานอย่างคมุ้ คา่
ความร้อน (นำ้�ร้อน) มาใช้งานเพ่ิมขึ้น แต่อย่างไรก็ตามหาก

Table 2 Results of relationship between ηColl with (Tw,in - TAmb)/IT when inlet hot water temperature constant at
40.0, 45.0, 50.0, and 55.0 °C

T T Tw,in w,out Amb IT Ǫu ηColl (Tw,in - TAmb)/IT

39.2 41.1 37.4 812.1 1.92 321.0 19.8
39.2 41.1 37.3 810.1 1.92 321.0 19.8
39.2 41.1 37.3 811.1 1.92 321.0 19.8
39.2 41.1 37.4 810.1 1.92 321.0 19.8
39.2 41.1 37.4 808.1 1.92 321.0 19.9
46.1 48.1 38.9 825.5 1.96 327.7 19.8
46.1 48.1 38.8 825.2 1.96 327.7 19.9
46.1 48.1 38.9 824.8 1.96 327.7 19.9
46.1 48.1 38.9 825.8 1.96 327.7 19.8
46.1 48.1 39.2 826.8 1.96 327.7 19.8
51.3 53.2 39.9 837.4 1.98 331.1 19.8
51.2 53.2 39.9 838.2 1.98 331.1 19.7
51.2 53.2 40.0 838.0 1.98 331.1 19.8
51.2 53.2 39.8 838.2 1.98 331.1 19.7
51.2 53.2 39.9 838.0 1.98 331.1 19.8
54.8 56.9 35.4 856.4 2.02 337.7 19.7
55.0 57.0 35.4 856.0 2.02 337.7 19.7
55.0 57.0 35.4 856.0 2.02 337.7 19.7
55.0 57.0 35.4 856.7 2.02 337.7 19.7
55.0 57.0 35.4 856.4 2.02 337.7 19.7

55.0 57.0 35.4 856.0 2.02 337.7 19.7
55.0 57.0 35.4 856.7 2.02 337.7 19.7
55.0292 Soraw5it7S.0onsaree, Somch3a5i .J4iajitsawat 856.4 2.02 337.7 J Sci Technol MSU 19.7

Figure 8 ReFsiugultrse 8oRf erseullatstoiof nreslahtioipnshbipetbweteweeenn withη C o l l w ith (Tw,in (- T A m b,) / I T − )⁄

Table 3 Average diary solar radiation (H, MJ/m2-day) and Maximum (TAmb,max) and Minimum (TAmb,min) ambient
temperature (°C) (Sonsaree et al., 2018)

Month Day H TAmb,min TAmb,max
18.50 35.70
Jan 17 17.82

Feb 47 20.38 20.40 40.50

Mar 75 21.74 22.80 42.10

Apr 105 22.68 24.20 39.80

May 135 20.41 24.30 35.70

Jun 162 18.18 23.70 32.20

Jul 198 17.53 23.40 31.90

Aug 228 16.78 23.10 31.50

Sep 258 16.96 22.60 31.60

Oct 288 16.67 20.90 30.70

Nov 318 17.06 18.50 30.40

Dec 344 17.32 17.10 31.30

ผลการจาำ ลองอณุ หภมู นิ า้ำ และพลงั งานความรอ้ น ตดิ ตงั้ ณ จงั หวดั พษิ ณโุ ลก (ละตจิ ดู 16° 55› 0» N และลองตจิ ดู
ที่ได้จากการระบายความร้อนออกจากแผงเซลล์แสง 100° 30' 0" E) ทั้งนี้ในแบบจำาลองได้ใช้เซลล์แสงอาทิตย์
อาทิตย์ ทม่ี กี ารตดิ ตง้ั ชดุ ระบายความรอ้ นทท่ี าำ หนา้ ทเ่ี สมอื นเปน็ ตวั เกบ็
รงั สีอาทติ ย์ ทำางานร่วมกบั ถงั นำา้ ร้อน (ไมค่ ิดการสูญเสียความ
สมการอย่างง่ายที่ได้กล่าวในหัวข้อข้างต้นได้ถูกนำา รอ้ นทเี่ กดิ จากถงั นาำ้ ร้อน) ขนาด 50 L และอัตราการไหลของ
มาใช้ในการพัฒนาแบบจำาลองทางคณิตศาสตร์เพื่อใช้ทำานาย น้ำา 0.04 kg/s โดยปรมิ าณรงั สีอาทิตย์รายวนั เฉลยี่ (H) และ
อุณหภูมิน้ำาร้อนและพลังงานความร้อนที่ได้จากการระบาย อุณหภูมิแวดล้อม (°C) ที่เป็นตัวแทนของวันในแต่ละเดือน
ความรอ้ นออกจากแผงเซลลแ์ สงอาทติ ยจ์ าำ นวน 1 แผง ทไี่ ดถ้ กู

17.06 18.50 30.40
17.32
17.10 31.30
อนทไี่ ด้ Vol 40. No 3, May-June 2021 A simple equสรa้อtงู ioขนnน้ึอfใoอนfrrกoชpจmr่วeางdaกรicแSะtioยผnlgะaงrเเtวhซPeลhลาohลรtoo์แะtvหสwoงlวataอt่าeicงาr-วทttheนั ิตemrยหpme์จรarะอืlaมthอuyีแาrbeจนripกdวrลoโsd่านyusว้มtcไeeเดmพdว้ ่ิม่า 293
อาทติ ย์ 1คอเซ2ณุณลิตพหลศบภ์แาวสูมส่าโงติสดอระอย์แาสุณสทผมดหลิตขงภกยอดูมา์จังงริสะนศTะม้ าสึaกอี รbมษุณะlขeบาอหทา4งภยี่ ไนดูแมคำ้า้ลจิเวรพะะาาบกมิ่มFากสรigย้าอูงuครขนrวแeน้ึ อาบเอม1มบ0รก่อื ้จอจถำปนาาึงลอรกอมิอFแงกาiผgทณจuงาาrกeง
างตน้ ได้ ขวอแิจอัยบงาจนทบงั ้ี ิตจหจายวาลดัก์ (อพนแงษิ้ันสทขณดา้อโุงงมลดคูกลังณดแสังFิตกดiศgลงuาด่าrสวงั eจตTะ8รaถ)เ์ bูกพแleน่อื ลำาค3ะมาอาไนุณใดชว้ถห้เณกูปภน็นปูำามขรมิ้แอิมามวาใชูลดณใ้ใลนนร้องงกั ามสานรี แรผงั สงเอี ซาลทลยิ์แสท์ งต่ี อกาทกิตระยท์จะบมบีแนนรวะโนบ้มบเผพล่ิมติสไูงขฟึ้นฟใ้านแชลว่ งะรนะ้ายระอ้ เวนลา
ตศาสตร์ ป(้อแนสเขด้างแดบังบFจำาigลuอrงeท9า)งค(Cณhิตaศicาhสaตnรa์เพe่ือtคaำาl.น, ว2ณ01ป0ร;ิมDาณufรfiังeสี รคขอพะนึ้วุณลหาเงัมวมหง่าือ่รภาง้ปอนวูมนรันแิมิขอสาออหณงกงรอจนรือาังา้าอทสกราีอแติจะาผยกบทงลม์ายิเ่าซยแีท์ วลนคีต่ไลดววก์แ้วโากสน่ามรงอ้ะมรอุณท้อเาพบหทนบมิ่ภิตสนสยูมะรงู์จิสสะขะะมบมสน้ึ เบีอมฉนผุณขลัน่ลอห่ียิตเงอภสไนฟงููมงำ้าทฟิเรโพะ้าด่สี บิ่มแุดยาลสยะูง
มรอ้ นท่ี อF1&ช9าig7ท่วuB4งิตreeเย;วc์S9ล(kแ)oาmสnร(aCsดะanหงhr,ดaวe1ังi่าec9งhFe7วaitg4นnั au;alrS.e,eo2t8n0)as1lแa.7,ลr)eะ2ใeอ0นณุ1แe0ตหt a่ล;ภlะDมู.ช,ิแuว่2fวงf0iดeเ1วล7ล&อ้ )ามรใBะน(eหแcแสวkตดา่mง่ลงaวดะnนั งั , นป้ำารระ้อมนาพณลัง5ง6า.9นแ°สCงอในาทเดิตอื ยน์มมีแนี าวคโนม้มแเพส่ิมดสงูดงขงั ึ้นFนigั่นuเอreง 1โ0ดย
งเซลล์ อุณหภูมิของน้ำาระบายความร้อนสะสมเฉล่ียสูงท่ีสุดประมาณ Figur
จงั หวดั Phitsa
ด 100°
ทติ ยท์ ม่ี ี รสอเรซง้อัุงูณสลขนเอรรสพหอีลน้ึอซPF้งอัุงูณาภล์แใอสiลhขนทgนงัสูมหกiอีลน้ึtองuยชิงsิสาภจ์แาใrอPอa่ท์วทนะeานสูมhกnงา่ตีสกยชิiงแuสิรtจทsมกอแ่ท์วlสะะาaoิตFงาก8ขยผง่ตีnสกkรiยทuอะรอgงeมกแะl์จเะuาติเoงกขยผวpซทkrะทนยTลeะรอrงeมลบoต้ิoา์จเะาเง8pวลอีvซtรทบยะรนarลiT์แุณะoะมnลม์บนl้าoาvบหสcลอีแีรบรtหiรenaงาว์แุณะะนะนclภอย่sาบบหส(esวรCหoงูามคoงบาวโะ(lวทlhภCaอเินวยa่าบผนัพarrhิตงูาาม้คมบลiarวท่มิcมยเิหวaเตiิผhนcัพพdสริต์จารhไaลri้อ่ิมูมงaมะิ่aยaอืฟหnติ tขมnนdสสรอ์iจaรoฟไaiน้้ึอีแอูงูงาะanอืฟ้eาeขจขมนtนเออ(itฟแtมoกIน้นึ้ึีแอกาวTaaล้n่)าอืลจนนเโอlจl.ะ.แiมป่านก,n,ันกวา่นลว่2อืล้ร2มกโจเ้า0ะไ(ปมิ0่อานเาแ1 รนด ว1 พง า้รม0 กอ้ผ ้ว า้0ไ)ณม)ิ ิ่มนเแร่ดาโง)พาดอ้ผว้ ณิ่มนย่างin 5T6a.b9le°C4ใTนhเดeือrmนมaีนl eาคneมrgแyสดuงsดeังfuFli(g u ̇r)efr1o0m heat sink under solar ce
นเป็นตวั ปพอุณรละงัปอหมงคุณราภาะณณนูมหมิแติขาภ5สณอศูม6งง.าิขอ95นโสอา6ด้°าตทง.Cย9รนติรผะใ้°า์แยบลนCร์มสกาเะดใายแีดบนรอืนคงาเศนดววยดกึมอืโาคังษนนีนมวา้Tมามราทคa้อเนีมไพ่ีbมนารดlมิ่คe้อสจแ้ มสนะา4สงูกสสดแแขกมะงสน้ลึาดสเดรฉนะงมังแลันดเ่FFบฉ่ียงเัiiบggอลสFuuจง่ียูงirrาgทสeeโลuูงด่สีอ11rทeุดยง00ท่สี 1ถุดา0ึงง
คดิ การ Month Jan Feb Mar Apr May Jun July
ด 50 L
าณรงั สี ̇ 32.86 32.40 35.66 33.30 28.48 23.36 23.30 2
(°C) ท่ี
ษณุโลก (kWth)
จากนนั้
ป้อนเขา้ FPihgFPitusihgraietunsruaenFlo9iugkluo9prkerAop9mvrAPoiAbnmvhmiceiibtnebsniciaeetennnuttltoteekmmtpeprpemoervapirntaeuctrreueart(euTrAemb)( i n ( ) ) in
in

TaM(kboT WT lnQ Feȧ aM(tMthbikbhg()4ookW l luennW ė Tttrthht4heh)h4)3Je21Ta.r28nmh336TJJe22พaaha..r8n8lnบme66erว3amFn2่าleea.4ebl3r3อ0FFng22eุณe.eey.n4b4b0reห0ugr3sygภM5ey.ูaมu6f33ruuMs6Mิส55sel.a.6ะa6erf(6rสu6 f u 3lม ̇ Al)3(ข( .pf 3Q3 3rอr ̇AAo03)3)ง.pm.p3f3rfนr0rro0o้ าh2mmMร8eะ.aa24hh2MบyM8t88ee.aา4a.saay48ยyitt8nคss2kJi3iวnnuu.k2า32knJn3J63มuu.udu3.nn36nen6drde2Jesr3uro.2s2J3iFlJl3nysoua30.iuo3llg.ryae3l0lyuar0carrecc2eAehl3cl2ul.elA203mAgl3u1.l0u.go101g0n1t2hS52e.2S51HSp5e.41epo.14pt4 O2w2cO6O6ta.c3.tct38et8r N2No29tNo9v.e2ov.m02v0peD3rDa32eDe.2tc4uce.84rce8 T2To42(To54t°tao.5Ca5lt.l6a5)l6 Figur
in eac
26.38 29.20 32.48 245.56

FiguiFnrigeeFuairgceuh1r0em1o100nHtHhoottHwoattewratetwemrapteerratteurmetep(°meCrp)aetinurareetaucrhe m(°oCn()°thC) Figure 12 Total thermal energy useful (kWth) เฉล่ีย
in each month Figinureeac1h2moTnotthal thermal energy useful (kWth) ความ
FiinnigeeuaarcFcehihg1mum1roeonAF1nt1ivthgheAurvraeegrae1gi1netheแtehaสercmดrhmงamaพlloeลnntnังheeงrrgาgyนyuคsuวesfาueมlfu(รkl้อW(นtkh)รWาtยh)วัน สงู ขน้ึ
จะลด
เฉล่ีย F(kigWutrhe) ข1อ1งแแสตด่ลงะพเดลืองั งนานโดคยวปามริมร้อาณนรพาลยังวงันาน ชุดระบ
เฉคล่ียวา(มkรWอ้ tนh)ราขยอวงนั แเตฉ่ลละย่ี เขดอืองนแตโ่ลดะยเดปอื รนิมมาแีณนพวลโนัง้งมาเพน่ิม ได้สูง
ควสางูมขรน้ึอเนมร่อื าปยรวมิ นั าเณฉลรงั่ยี สขอี อางทแติ ตย่ลม์ ะแีเดนอื วนโนม้มแี เนพวม่ิ โสนงู ้มขเน้ึพแิม่ ละ นอกจ
ของแ
สงู ขจะน้ึ ลเมด่อลื ปงเรมมิ ่อื าปณรรมิ งั าสณอี รางัทสติ อี ยาม์ ทแี ติ นยว์มโแีนน้มวเพโนม่ิ ้มสลงู ดขลน้ึ งแลโะดย เฉล่ีย
สามา
จะลชดุ ลระงบเมา่อืยปควรามิ มารณอ้ รนงั จสะอี สาทมติารยถ์มผแี ลนติ วพโลนงั้มงลาดนลคงวาโมดรย้อน ตลอด

sink under solar cell Total J Sci Technol MSU
245.56
Jun July Aug Sep Oct Nov Dec

8 23.36 29243.30 So2ra3w.0i1t Son2s5a.1r4ee, S2o6m.3c8hai 2Ji9a.j2it0sawa3t2.48

อ5.ย2ูท่4่รี Wอ้ ย/mล2ะ-°1C9ห.8ร5อื สแาลมะาพรลถังเงขายี นนทเปี่สูญน็ สเสมยีกา(รXอ:ยFา่ RงUงา่L)ยสเท�ำ ห่ากรบับั
ใช้ทำ�นายอุณหภูมิน้ำ�ร้อนที่ผลิตได้จากระบบผลิตไฟฟ้าและ
นำ�้ รอ้ นพลงั งานแสงอาทติ ย์ คือ η = -5.24X + 19.85

โดยสมการดังกล่าวจะสามารถนำ�มาใช้ในการสร้าง
แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์เพ่ือให้ทราบถึงอุณหภูมิน้ำ�ร้อน
ที่แผงระบายความร้อนสามารถผลิตได้และรวมถึงเพ่ือให้
ทราบถึงพลังงานความร้อนที่เกิดจากการระบายความร้อน
FinigeuarcFehigm1u2roen1tTh2oTtaoltalitnhtheeearrmchaml eonenenthregryguyseufusle(kfuWl th)(kWth) หลังแผงเซลล์แสงอาทิตย์ท่ีโดยปกติไม่ได้นำ�ไปใช้ให้เกิด
(°C) Figure 11 แสดงพลังงานความร้อนรายวันเฉลี่ย ประโยชน์มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในจากการประยุกต์ใช้ร่วมกับ
เทคโนโลยีตา่ งๆ ตอ่ ไป

(อวรkังันาคเWสฉทวเีอฉลtิตาhา)ล่ียมยที่ย์มขริต(้อขีแอkยนนองWF์มแงวรiีแtgตแhโาน)นu่ยลตว้มrขะ่วลeโเลอนัะนดด1เงเ้มือดฉ1ลแเนืองพลตแน่ยีิ่ม่ลโสโมดดขสะดียแยอูงเงขดปชนงพ้ึนแุดืรอวลิมแตรโนนงัะลา่ลบงณ้ะมโะาจาดเเพนยดะพยลลคอืคิ่มปดังวนวสงลรามาูงมิงมมนขแีเราม้ึครนน้อณื่อ้อวนเวปมานพโจรม่ือนะรลิมรสป้มาังา้อายรเงณนมพิมวาารรา่ิมันนราังณถยสี กติ ตกิ รรมประกาศ

ขอขอบคุณ กองทนุ ส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วจิ ยั และ
นวตั กรรม (กสว.): งบประมาณปกตปิ ระจ�ำ ปงี บประมาณ พ.ศ.
2563 ท่ีได้ให้การสนับสนุนเงินทุนในการวิจัย กองทุนเพ่ือ
ผสลิงตู ขพน้ึ ลเังมง่อืานปครมวิ ามณรร้องันสไอีดา้สทูงทติ ี่ยสุดม์ ใแี นนเดวโือนน้มกเุมพภม่ิ าสพงู ันขธน้ึ ์เทแล่ากะับ สง่ เสรมิ การอนรุ กั ษพ์ ลงั งานและส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตร์
2ทเฉ2ชจ่ีคล5ะุดำ�่ีย.ลน4รขด5ะวอบลณkงWงาแไเยดตมthค้จ่ล่อืนวาะปอกาเดกมรจือจมิำ�รนานอ้ากทณนวนี่ซนจรี้ ่ึงวหะงั เัสนาสปากใอี็นนมนาพแา�ำทลตรเอติถัง่ลางยผะพาเ์มลนดลแีติ คืองั นพงนวาวาลจนมโะงั คนรสง้อวา้มาานนมลมราคดรารวลอ้ยถานงวคมันรำ�รโาเนด้อฉยวยนวลณนั่ีย และเทคโนโลยีแห่งชาติ ท่ีได้ให้การสนับสนุนเงินทุนในการ
จัดซื้อเคร่ืองมือต่างๆ และขอขอบคุณ สาขาวิชาวิศวกรรม
เครื่องกล คณะเทคโนโลยีอตุ สาหกรรม มหาวทิ ยาลัยราชภฏั
พไลดัง้งสาูงนทค่ีสวุดามในร้อเดนือรวนมกใุนมแภตา่ลพะันเดธือ์เนทต่าลกอับดท2ั้ง2ป5ีไ.ด45้ โkดWยผthล พบิ ลู สงคราม และหนว่ ยวจิ ยั พลงั งานสะอาด คณะวทิ ยาศาสตร์
รเสกดะาเนขาบือฉมรออนศบาลกงมรกึจ่ียแจถะีนษทตาสผาากา่่ีลลคคแมนติมะสาา้ีพเดนรหแดงลถวลาืดองัผะณกังงนตลานไทติT่ำ�นาดทพa่ีซคเb้ี่สจอลว่ึงlุดางeัาาเงมกพป24าร็จ3นลน้อแ.างัคพ0นลงน1วรละาาววkนังมFมนWงครiไgวาอ้tวดhuนันาส้ใrนเeมคใูงฉนสเรว1ลดุด้อแา2ยี่ือนมตไน3พดรร่ล6กาบเ้้อ.นัทะย6วนเยา่6วา่ ดกรานั kรืยอบัาเWะนยนฉ2บวtล8จhหบัน.ย่ีะร8จในือ0ะ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร จงั หวดั พษิ ณโุ ลก ส�ำ หรบั สถานทท่ี �ำ วจิ ยั
(kWth)
เอกสารอา้ งอิง
ปkรWะสตี บเาลtทhาม/อา่เยาดดกครือทบั วถนงั้าค3ปมหา4ีไรน5รด้อ.ือว5้นคโณ6ดดิดังพยkเกปWผลล็นลงัt่าhพงกวซาลาน่งึังรสพงศคาาลมกึวนงัาาษคงมราาวถรนแานอ้ สมคำ�นดวรม้อรางาวมนดใมรทชงั ้อใี่ผ้ในนTนลaทแกิตbตีเ่าไกlรด่eลดิ ว้ตะจ4ิเเลคาดอแกรอื ดลากนะทะาหร้ัง์
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. (2560).
โครงการปรับปรุงแผนท่ีศักยภาพพลังงานแสงอาทิตย์
เร่ืองของพลังงานที่เซลล์แสงอาทิตย์สามารถผลิตเพ่ิมได้นอก จากภาพถ่ายดาวเทยี มสำ�หรับประเทศไทย (ปี 2560).
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. (2563).
แผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก พ.ศ.
เหนือจากพลังงานไฟฟา้ ท่ผี ลติ ไดอ้ กี ดว้ ย 2561-2580 (AEDP2018).
อนุรัตน์ เทวตา และ ยุธนา ศรีอุดม. (2018). การศกึ ษา เชิง
สรุปผลการศกึ ษา ทดลองการเพ่ิมประสิทธิภาพแผงเซลล์แสงอาทิตย์โดย
ใชท้ อ่ ความรอ้ นแบบแบน. วารสารวชิ าการและวจิ ยั มทร.
งานวิจัยน้ีมีวัตถุประสงค์ในการหาสมการอย่างง่ายเพ่ือนำ�มา พระนคร, 12(2), 83-94.
ใช้ทำ�นายอุณหภูมินำ้�ร้อนที่ผลิตได้จากระบบผลิตไฟฟ้าและ
นำ้�ร้อนพลังงานแสงอาทิตย์ ภายใต้มาตรฐานการทดสอบตัว Chaichana,nC., Kiatsiriroat, T. & Nuntaphan, g. (2010).
เก็บรังสีอาทิตย์ ASHRAE 93-77 โดยการศึกษาจะเป็นการ Comparison of conventional flat-plate solar collector
ออกแบบและสรา้ งชดุ ระบายความรอ้ นใตแ้ ผงเซลลแ์ สงอาทติ ย์ and solar boosted heat pump using unglazed
แบบ Multicrystalline ยหี่ อ้ Trinasolar รนุ่ TSM—345PE15H collector for hot water production in small
ซง่ึ ชดุ ระบายความรอ้ นใชท้ อ่ ทองแดงขนาดเสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง slaughterhouse. Heat Transfer Engineering, 31(5),
3/8” ทมี่ คี วามยาว 1,815 mm จ�ำ นวน 6 ทอ่ ตอ่ รว่ มกบั ทอ่ รว่ ม 419-429.
ขนาดเสน้ ผา่ นศนู ยก์ ลาง 7/8” ทม่ี คี วามยาว 799 mm จ�ำ นวน 2
ท่อ ท่ีใชน้ ้ำ�เปน็ ตัวกลางในการระบายความรอ้ น ผลการศกึ ษา Duck, B. C., Fell, C. J., Anderson, K. F., Sacchetta,eC.,uD.,
พบวา่ ประสทิ ธภิ าพเชงิ ความรอ้ นประสทิ ธภิ าพเชงิ ความรอ้ น Yanping and Zhu,gY. (2018). Determining the value
(η) ของชุดระบายความร้อนที่ได้ถูกติดตั้งหลังแผงเซลล์แสง of cooling in photovoltaics for enhanced energy yield.
อาทิตย์หรือความสามารถในการดูดกลืนพลังงาน (FR(τα)e) Solar energy, 159, 337-345.

Vol 40. No 3, May-June 2021 A simple equation for predicting the hot water temperature produced 295

from a Solar Photovoltaic-thermal hybrid system

Duffie, J.A. d Beckman, W. A. (1974). Solar energy thermal Parthiban, Anandhi, Reddy, K.S., Pesala, Bala &
processes: University of Wisconsin-Madison, Solar Mallick, T.K. (2020). Effects of operational and
Energy Laboratory environmental parameters on the performance
of a solar photovoltaic-thermal collector. Energy
Herrando,,. R., Alba, Z, Io d Markides, C. N. (2019). conversion and management, 205, 112428.
A comprehensive assessment of alternative
absorber-exchanger designs for hybrid PVT-water Peng,nZ., Herfatmanesh, M. R & Liu, g. (2017). Cooled
collectors. Applied Energy, 235, 1583-1602. solar PV panels for output energy efficiency
optimisation. Energy conversion and management,
Huide,,.nX., Zhao,,L. Ma, Tao, Zg, Qixing,Wu d Hongyuan, 150, 949-955.
n. (2017). A comparative study on three types of solar
utilization technologies for buildings: Photovoltaic, Prakash, i. (1994). Transient analysis of a photovoltaic-
solar thermal and hybrid photovoltaic/thermal thermal solar collector for co-generation of electricity
systems. Energy conversion and management, 140, and hot air/water. Energy conversion and
1-13. management, 35(11), 967-972.

IEA-ETSAP. (2015). Solar Heat for Industrial Processes Skoplaki, E. & John P. A. (2009). On the temperature
Technology Brie:. International Energy Agency dependence of photovoltaic module electrical
(IEA) and Energy Technology Systems Analysis performance: A review of efficiency/power
Programme (ETSAP). correlations. Solar energy, 83(5), 614-624.

Jenkins, .PP d Hill, J. E. (1980). Testing flat-plate water Sonsaree, St, Asaoka,iT., Jiajitsawat,iS., Aguirre, H. &
heating solar collectors in accordance with the BSE Tanaka, i. (2017). VCHP-ORC power generation
and ASHRAE procedures. Final Report National from low-grade industrial waste heat combined with
Bureau of Standards. solar water heating system: Power generation and
ECnOg2ineemeisrisnigo,n4in(1i)n,d1u3s5tr9ia3l9e7s.tate of Thailand. Cogent
Kaldellis, John K, Kapsali, Marina and Kavadias, Kosmas
A. (2014). Temperature and wind speed impact on Sonsaree,tS., Asaoka,iT., Jiajitsawat,iS., Aguirre, H.
the efficiency of PV installations. Experience obtained & Tanaka, i. (2018). A small-scale solar organic
from outdoor measurements in Greece. Renewable rankine cycle power plant in thailand: three types
energy, 66, 612-624. of non-concentrating solar collectors. Solar energy,
162, 541-560.
Kasaeian,hA., Khanjari, Yasamin, Golzari, Soudabeh,
Mahian, Omid and Somchai, W. (2017). Effects Thawonngamyingsakul, C. & Kiatsiriroat, T. (2012).
of forced convection on the performance of a Potential of a solar organic rankine cycle with
photovoltaic thermal system: An experimental study. evacuated-tube solar collectors as heat source for
Experimental Thermal and Fluid Science, 85, 13-21. power generation in Thailand. Energy Science and
Technology, 4(2), 25-35.
Mahmud, M.A., Huda, Nazmul, Farjana, Shahjadi Hisan
& Candace, L. (2018). Environmental impacts of
solar-photovoltaic and solar-thermal systems with
life-cycle assessment. Energies, 11(9), 2346.

Nižetić, oS., Čoko, eD., Yadav, A. & Grubišić-Čabo, P.
(2016). Water spray cooling technique applied on
a photovoltaic panel: The performance response.
Energy conversion and management, 108, 287-296.

อทิ ธพิ ลของความเรว็ ลมตอ่ ความมเี สถยี รภาพของปน้ั จัน่ ยกต้สู ินคา้ ทา่ เรือชายฝงั่
The effect of wind speed on the stability of a ship-to-shore gantry crane

ชยั ยนั ต์ ใจบุญมา1*, ธนาพล สขุ ชนะ1
Chaiyun Jaiboonma1*, Thanaphol Sukchana1

Received: 27 March 2021 ; Revised: 11 May 2021 ; Accepted: 24 May 2021

บทคัดยอ่

วตั ถปุ ระสงคข์ องงานวจิ ยั นเี้ พอื่ ศกึ ษาอทิ ธพิ ลของความเรว็ ลมตอ่ ความมเี สถยี รภาพของปน้ั จน่ั ยกตสู้ นิ คา้ ทา่ เรอื ชายฝง่ั (Ship-to-
shore gantry crane) ขนาด 40 t (ตัน) โดยการวเิ คราะห์ดว้ ยระเบยี บวธิ ีไฟไนตเ์ อลิเมนต์ (Finite element method, FEM)
ซึ่งโครงสร้างหลกั ป้ันจั่นท�ำ ด้วยเหลก็ รูปพรรณรดี รอ้ นเกรด SM 490 ท�ำ การวิเคราะหใ์ นสภาวะปนั้ จ่นั ทำ�งานปกติและกรณหี ยุด
นิ่งชั่วขณะเม่ือมลี มปะทะในชว่ ง 16-35 m/s พิจารณาตำ�แหน่งการท�ำ งานท้ังหมด 7 ต�ำ แหน่ง โดยมแี รงกระทำ�คงทีใ่ นแนวดง่ิ
ขนาด 811,287 N (811.28 kN) และสภาวะปั้นจน่ั หยุดการทำ�งานมีลมปะทะ 48 m/s ผลการวิเคราะหจ์ ากไฟไนตเ์ อลเิ มนต์ทัง้
2 สภาวะพบว่าความเค้นสงู สดุ เกิดข้นึ บรเิ วณชุดดึง Boom (Forestay) มีคา่ เทา่ กบั 239.05 MPa ซง่ึ นอ้ ยกว่าความตา้ นทาน
แรงดงึ ครากของวัสดุ (Yield strength) และอย่ใู นชว่ งยืดหยุ่นเชงิ เส้นยังคงมคี วามปลอดภยั จากการวิบตั ิเนอ่ื งจากความเค้นเกนิ
จุดคราก แรงปฏกิ ิรยิ าสูงสดุ ของขาปั้นจ่ันเทา่ กับ 2,918.90 kN เกิดขนึ้ ท่บี ริเวณขาซา้ ยของปน้ั จนั่ และแรงปฏกิ ิรยิ าสภาวะหยดุ
การท�ำ งานไม่กอ่ ให้เกิดการยกตัวของโครงสร้าง ระยะกระจดั สูงสดุ เทา่ กบั 157.02 mm เกิดขน้ึ บริเวณปลาย Boom ซึ่งคา่ สงู สุด
ดังกล่าวอยู่ในค่าทีย่ อมอนุญาตและเงอ่ื นไขการออกแบบของปั้นจนั่ นอกจากนยี้ ังพบวา่ แรงที่เกิดจากการปะทะของลมไม่สง่ ผล
ต่อการเสยี สมดุลของโครงสรา้ งหลักปน้ั จ่ันและความแข็งแรงของช้นิ สว่ นปน้ั จั่น
ค�ำ สำ�คัญ: ป่นั จั่นยกต้สู นิ ค้า ความเคน้ ความเรว็ ลม ไฟไนตเ์ อลเิ มนต์ ความเร็วลม

Abstract

This research aimed to study the effect of wind speed on the stability of a ship-to-shore gantry crane of 40 t analyzed
using the finite element method (FEM). The main structure of the crane was made of SM 490 grade hot rolled steel.
Analyses considered the crane’s in-service state, the case when the crane was momentary out-off-service with wind
load range of 16-35 m/s total of 7 working positions. With a constant axial force of 811,287 N (811.28 kN) and the
crane in out-off-service state with a wind load of 48 m/s the results of the finite element of both states showed that the
maximum stress that occurred in the boom pull set (Forestay) was 239.05 MPa. This is less than the yield strength
of the material and in the linear elastic range it is safe from failure due to over yield strength. The maximum reaction
force of the crane leg was 2,918.90 kN occurring in the left leg of the crane. Reaction force in the out-off-service
state did not cause structure lifting. The maximum displacement was 157.02 mm occurring at the boom end with the
maximum value being within the allowable values ​a​ nd the design conditions of the crane.
Keywords: Ship-to-shoe gantry crane, Stress, Displacement, Finite element, Wind speed

1* สาขาวิชาวศิ วกรรมเครอื่ งกล คณะวศิ วกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภมู ิ หนั ตรา
เลขท่ี 60 หมู่ 3 ตำ�บล หนั ตรา อ�ำ เภอพระนครศรอี ยธุ ยา จงั หวัด พระนครศรอี ยธุ ยา 13000 โทรศพั ท์ (035) 709 101

E-mail: [email protected], E-mail: [email protected]
1* Department of Mechanical Engineering Faculty of Engineering and architecture Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi Huntra 60

Moo 3 Asian Highway, Phranakhon Si Ayutthaya 13000, Thailand,Tel. +66(0) 3570 9103
It was also found that the force caused by wind impact does not affect the imbalance of the main structure of the crane and the strength of parts

of the crane.

เพ่อื ตรวจสอบค่าความเค้นท่เี กดิ ขน้ึ ให้อยู่ในช่วงความเคน้
อนุญาต (Allowable stress) และเง่อื นไขของการออกแบบ วิธีการวิจยั
รวมถึงวิเVคoรl า40ะ.หN์คo ว3,าMมaเyส-Jียuหneา2ย0ข21องโครงสร้างปั ่นTจhันe่ ดefังfect of wind speeจdาoลnอthงeโมstเaดbลilitทy าoงf คa ณshิiตp-ศtoา-sสhตorรeโ์ gคaรnงtrสyรcา้raงnหeลกั ข29อ7ง
Klinger (2014) และทานองเดียวกนั Zhang et al (2011). ปั้นจัน่ ขนาด 17.34 x 75 x 42 m ดัง Figure 2 โดยการ
ไดท้ าการวบเิ ทครนาาำ ะหค์ วามเคน้ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ของโครงสรา้ ง Tower กาหวนิธดีกขานรวาิจดัย1:1 เท่ากบั ขนาดออกแบบ และกาหนดชนิด
crane ด้วยปั้นโปจั่นรแยกตรมู้สินไฟค้าไแนบตบ์เลอ้อลเิเลม่ือนนตข์นแาลดะใหจาญก่ในQทu่าaเรnือgชาeยt ฝั่ง เอลเิ มนต์ในจกำาาลรอวงเิโคมรเดาะลหทเ์าปงค็นณแบิตศบาสBตeรa์โmคร4งสเรน้า่อืงหงจลักากขอขงนาด
aคcolวn(า2taม0in1เสe8ียr)ต(อขSเหไนู้อสพhินกดถาi่อืp่าคแย้ ศ-ทย้าบtแึตoากบก(-ู้สกCsโษ่ินโคhาoคคoรnรา้างrรtอeaจสกงอiารnสgกาก้าeaรบงrรแn)้าขนบtงนrSภเyรบเาาeือนดทยncม่ืใอใrs่เีาตaหหiงยtn้ภญiังจมveาช่เi)าารtพาyะกะทยื่อแสอฝำาfรรoมง่ังังันบrาดแภตนแังนsาใลhรวนรFดiาะะpiกg่ิงหยแ-าuใtรจนลรorงeเกก-าี คตsากเ1ล้hอรลื่อภoงย่ยีในคrนกัยeงำายแกน้าลายึงระ ของปโั้นคจรั่นงขสนรา้าดงเ1ป7็น.3โ4คxรง7ส5ร้าxง4ท2่มี mขี นดาังดFใหiguญre่ ส2อดโดคยลก้อารงกบั
งTาanนเกโอคgำาวลรหิeเจิงมนสtัยนดรa้าตขl.งZใ์นนเh(ปา2กaดน็ 0าnโร1ค1gว9:รเิ 1ค)งeสรจtเารทาaะา้ น่าหlงกทว(เ์ ป2ับ่ีมนน0็ขขี เ1แนอนบ1าลาบ)ดดเิ,อมใBQหอนeญกuaตแma่ ์เสบn4ทอบgเ่ดานกคeแอ่ื ลบลtัง้อจะaงกา4lกกำา9(บัขห26นงน0าาเด1นอดช8วลขน)ิจอเิ ิดัยมงแนลตะ์
ธรรมชาตถเิ ชึง่นควพามาปยลุ หอดรอืภแัยผเป่น็นดสนิ ำาไคหัญวแลแะลใะหไ้เดป็ส้นรไุปตไวามว้ ่าหแลรักงการ จานZวhaนnโgหeนt ดalเ(ท2่า01ก1บั ), Q41ua0nโgหeนt aดl (2แ0ล18ะ)จแาลนะวTนaใnนgกetารalแ. บ่ง
ปกทฏาาใรกิ หศริ ้โยิึกคาษรทง(อตโาข่ี2ปสอรข0ราวกรแ0โจอแ้ากค6สบงง)รอรหบมบงไT(ไลดสคVaฟ้กวัา่รenไิคเา้rเนgคsกวงตcราหดิehเ์ามอoลกtะเลoคหกัaาิเfน้์l,พมรข.ทยนอ2ฤ(เี่ 0ตก2งกต0์0ปดิิตก(21ขัF้นรวั)9น้ึiรnขจด)มใiนัtอห่ังeกกอ้มงไาeายโดบีรlรคใู่eท้นทศวmรำาชึกิเบงeงคว่ษสาnางารtทนรคขา้าpวขสองrะาอาoงมหงคgจเปFr์คคญัาar้ันน้mกaวทอจnนsาั่นจcน่ี )ัมนe้ญุะดเsพ้วาcตยือ่o Cro(s2s0-1s9e)cจtาำ ioนnวsนเใอนลกเิ มานรตกเ์ ทาห่ากนบั ด4ค9่า6Rเอeลaเิ lมcนoตn์ จsาำtaนnวtนโขหอนงดวสั ดุ
แขง็ แรงโค(รAงllสowรา้aงbหleลsกั tแreลsะsส) ว่ แนลปะเรงะ่ือกนอไขบขโอคงรกงาสรรอา้ องกแSบhบip-รtวoม- ถึง ใหแ้ เกทกาา่่อรกกเิ ลับาำ หเ4มน1นด0คตโา่หจ์ นRานดeaวแlนลcะo5จnาำ1sนtaSวnนet ใขcนอtiกoงาวnรสั แดดบใุงั ห่งแ้FCกirgoอ่ usเิ ลsre-เsมe2นcตtiจ์oาำnนsวในน

51 Section ดัง Figure 2

ปตsh่รอoะมrสeาทิ cธrJaิภuคไแวnฟnาเิลวeคgพาไะรนทมเาชแตเพาำะควัน์เห่ล่ือน้อโอค์ ละทมใงวเิ หเเ่ีมางดกSมกน้คดียิ iเhตาวขส่าy์กรยนีึ้ คแuนัทหขลวnอาะาZายงจงh(โขมา2าaคกอn0นแรงgง2Qโขขสค0eu็องรรt)aา้งแงanงสชlไgร.รT้ิงดน(า้eo2งอt้wส0ศปa1ย่eวึนั่กl1r.ู่นชจ)c(ษ.นั่2่ขวrไa0ดางอดn1งั ท้ทวeง8Kาำ)ิ่เีดอlSกคไiว้nนดาhยgรรศุ้ญieโpวาปึกrเิ-ะษารค(t2oแหรตา0ก-าก1์ ะรา4หมร)์ (BU)
shore craSneensเiพtiv่ืiอtyบfoาr รsุhงipร-ักtoษ-shาoอreงcคo์nปtaรinะeกr เอพบ่ือทหาำ ลกาักรอขออกงแบบ (BD)

เเโสปคถ็รนงียกสรราภา้รางวสทอสพไิเรนัำาดเ่ี คขหปุคตอ้ มรอไัญรยวาาางทว้่าะยะโา่สี่จงจคหแมะมารรท์กอปแีงงำาภปลิทรสใะยัฏหะรธหธกิส้โ้าลิรพคริทิงรกียิรมหลธเงาลชสภิทขลยี่ ารขี่กาัองต้าาคพปงิเงโชวหคแัค้นาน่ ลรลมวจงักะเพสานัสเ่ตรกามยี ยา้่อยิดหงเกุเกหารหนตยา็วลร่ือรแู้สกัอืลยงกขนแิ มกโ่ อผใคคตตงนน่รัว้าปง่ดงอขใน้ัสาินนอครจนไงา้ทน่ัวหงโวมค่เวาาจินบีรเมยัอื่แรงทงนสลมอื บจะร้ีีาาไ้าทกดง้
ชายฝัง่ (Sจhาiกpน-tน้ั oก-sาhรศoึกreษาgขaอnงtrTyaCngraentea)l.ด(2้ว0ย1ว9)ธิ ไกี ดาว้ รเิ คไรฟาะไหนค์ ตว์ าม
เ(1อ9ล99ิ เ)มโดนแJsยhuขตonก็งr์gแาeรร(แงcFวลโriaคิเะnคnรietงรSeสาiเhรพะey้าหือ่ulงeใnห์โหmคล้ค(ักeร2่าแ0nงค2ลสtว0ะารmส)ม้า่วไแeงดนขtป้ศhป็งั้นึกoแรษะdรจกง,านั ่ออวFยเบิเพคชู่Eโรคว่่ือMางรใะท)งหหส่ีอM้ท์ปรน้ารรญุoงะาaาสบSvติทehถธตinpิภึง่อi-าtมoพา-
FigFuigreur1(eท1(Wม่ีทWา่มีo:าrok:hrkihntittngptpgsso:o:/f//f/wwsshwhwiiwpwp--..ttttohoh-a-sasdhdhaoarorarerate.gct.oagcmnoatmn)ryt)rcyracnreane 2. ความเ
ชั่วโมงการทำางานของชิ้นส่วนของ Ship-to-shore crane ความเคน้
เพื่อบำารุงรักษาองค์ประกอบหลักของโครงสร้างได้อย่างมี
ประสิทธิภาพและต่อเนื่อง ในงานวิจัยนี้เป็นการวิเคราะห์
อิทธิพลของความเร็วลมต่อความมีเสถียรภาพของโครงสร้าง
หลกั ปน้ั จน่ั ยกตสู้ นิ คา้ ในทา่ เรอื ชายฝง่ั (Ship-to-shore gantry โ ด ย ท่ี
Crane) ดว้ ยวธิ กี ารไฟไนตเ์ อลเิ มนต์ (Finite element method, แนวแกน

FEM) Moaveni (1999) โดยการวิเคราะห์โครงสร้างป้ันจ่ัน ความเคน้
เพือ่ ใหท้ ราบถึงตำาแหน่งวิกฤติของโครงสร้างป้นั จัน่ ท่ีรับภาระ
แรงสงู สุด ในสภาวะการทำางานปกติดงั Figure 1 (BD) และ
สภาวะหยุดการทาำ งานแบบยกเกบ็ Boom ดงั Figure 1 (BU)
โดยพิจารณาแรงปฏิกิริยาท่ีเกิดขึ้นบริเวณขาโครงสร้างหลัก โดยท่ี
ของปั้นจ่ันท่ีส่งผลทำาให้เกิดการยกตัวพลิกควำ่าของป้ันจั่น ค bnd

z

ความเค้นสูงสุดที่เกิดขึ้นของปั้นจ่ันให้อยู่ในช่วงความเค้น FFigiguurere2 2MoMdoedl eshl isph-tiop--sthoo-rsehogarentrgyacnrtarnyectryapneeotfybpeeamof4 ค bnd
อนญุ าต และระยะกระจดั สงู สดุ บรเิ วณ Boom end ทเี่ กิดขึ้น beam4 y
ใหอ้ ยใู่ นเงอ่ื นไขของผอู้ อกแบบเพอ่ื หลกี เลย่ี งการเกดิ การวบิ ตั ิ
ของโครงสร้างหลักปั้นจ่ัน(Verschoof, 2002 ; Federation My ค
Europeenne De La Manutention Section 1, 1987) Mz ค
ty ค
tz ค
Iค
ความเคน้
1. วธิ ไี ฟไนตเ์ อลเิ มนตช์ นดิ เอลเิ มนตแ์ บบ Beam4



e โ1แรจเมดะ.ลายตย1แโรจเกวFะโคโค2แมดะะร.รลาทดธิFiด.นววโรเจแ1gยตกก(zะิยybbกFวะไีมยiด่ีคาาะ.วnnาลยguบค2แโโคะรรฟ[ครMทธิiddทมมยตkยวแดกgFวะกดะก(.ruะินววบทไจ1โแเรวี1แจเรโไ่]ี2ะoeราเเร่ทีกธจมยuิบiมดรrคฟดาา[คะMะว.านคคาล.ยราลgก่ีก9(มคkะิaeดไีะันrทมมยต่ยตีบ2มยวแวยกกวFะวFไนนะ]้้ตuบ8oรevฟค[ทอMเืจ,คคFะาkเเระ1ามรนร่ีกทรใBเจเ(ธแรคทิธiิFiะerคMaดตเ์บ(คคดวทัgมอนgก่ไี{ก]มก(2ะมกิออ(iะิืืoวeอะNไจเขไีนเตนีn้ie่vีg่FีอืดรWานันนร,้้ลuบปgมFuบdoตรมคแฟ่มไค[รีaเฟMค[จ1แจเรรแโเโ1ลแMดัeiงรเแจ1โaM)็เ์งขk2มu}ikคควคมม,ดะ{เิดดตrdะ็มrตดuirะะ,vอบนนร(ต..ดบอาวาลาลืเเขเะวเิon.ไ,m]ลาไgFม]CFoeอมoreNจแววคมจนปกม้e1oยยตตe้เคกิAMrยเ:์ดรลยกกตาันFวFวkะะานรวยรriงeรกd็Fวะ{คมu}aคiaนอhงe,ดาาเขดัเl9kd็ัอn)4นรงืะะขน2ตรรgFมขeiรร2ืมhเกวททเธธิะิวแิิFFiiรรอตทปธมตroิ,ivเarvอมมืตลอiคืมggก3งตe19กกs,็iงกก((k,เะะFิิ็zgFbกอnมtu}กตอ(อ1kมไไะริyแbคีี(eก,ขแiiคeไ่่Adีีi็eีMเ์มMเnนt์ตค่ขีhเเnิggl9yรเเ9uuบบทอนรื{์รร{ฟฟe[[คคiคจแคโ1โ2uบgpMMกiอิdงrอรลงฟ[คเขช์คเMdมเขอกEnเนe1อืคคndkkgFืgFuiกิต3Wkkดงดอร9อs)็ะะekปrruuเมoปมoเ.วบบาspรมะตลr่ีวว.ลววเขลบโจเ1แริไไiงl]]9วพนอiงz็นรงืมbnld็นนe=ooeeไ้้eu}]อขohuก}y=bคจจิ,9oeคม,งรมeยdยrr:กะ็จคdแ็ด-nนคตะาานาานนะต(เชเาnารร์ิเ.เE3ลาิงอคา9soน็/kคคdรเaaิดeefditrตตลคเวdดดนrดดอกaN้)dืคิมััยขอกคมme1ื/กวดe1Jนร22pยทมมัมมตทมMoลbวว:ยFขkh2MวiรมกkอรeวFตตน9วrะมweงldeวvvว(rต=ออืืเsเvิิaงชร์,,อดดeขl9ะพืE=าะธอทััอl9kFFนรแอื=-)นรdื11,eมมe-ะMeก=iต((Fะรเเิแแihกรตี่ิ่ีทมออeาคมธล)eeิiแMMเเา์์ดิhtp,egwเsกiMาเบิ์ททก=3คคมiงmเ93sง็g{{9skน็อบบเกykงiiเbกladoลbe(ีzออะิ{ภตdn่นt[ไีต้อเเขขiσืมเเขชnอไ์nnขงเลรีมeินวเขggFFhเi=แคMม่-ontีutมWWเAtขhk(MigFขhข9ม=ปปรมมwค9้นน้oopFoบแมuบมมง่่mre-ีีปรดิมะลลoฟtgpนนฟค[zMเFกอetPชลy์ิiiงงชEFล์ทาmเอนE็็าิอodaiงuuเ}}แdr]soลbตk็iต้,,iะอdตu})อoอแ)dd-อe็็น,ขะaมrวนนpตตดต=นdspาาร็.เเบเเคeเิิ=n/นooควเตเลมtเเคขiิเน/=xเrhyrินไt4งv]ldeงzldeิดภe-จrrrt่ข(ไีoeoะnชคคมมกก์อeงyจee11rรFลeงมรรออoeงmคม:แวezคา::กค-tง็แe1th-นFskkัด2tรPรรrrานeeต2เคeรติkตคoร้นอือ//แe3aิดคัดนtmaดิzpftเกyเงกิงnแFll99kk็ดeาิmนออเลeคนนมเรร-ัmมืืิ/มลลheeal9นงoลbอhhกก2ืนริิมoลbือ้(วIeอtBตกnอIrินr4Fwเ์ตมวsกพงดmวg=ขัAv=eเกiiเ,อ/F33คsเyืงงtPข99ssรข็็mร/xkk=ขเเเ=ez,a3ิoEงเเdื9ปsอดิnnFe็-ิิttตนแyตตkเe-เzะมะขขตกอe(iแลตhอeแลeeแขา์eมมมaาttMhpมมเรน์ขขshh2w,งsปงมร็992eื้นt,ตขทhตงอr{อr4/aอ9{aggppla็iคเขoอชชน(์์ตnEEioynเลออเข์เมร์เเิลรeaมชddnิhง็์ngเบezEFhieกอgFiiะนตต1(edIออนนB())มmตImTiFตน็wมปอpFrปงดม)mมssppทoงัAmม่ีงpfกFptลงPFงอรrวงt็Pm็ขนนเemแงง์ิเiงollddteeaทิao็yแนoo}zแ9งnu}ldรeบงง(รรeehต,แee::eแ-ตตeเแแrตม์--dง็มร็egเนoeเนกนนตแ.,b-ภ่ีiาเ2าคคเtริN//mงtrอnr4บtrrt4yดดิิคปffttะ9ลขeเเiกกetข(าอraิิิดกtymm4//คเyมaร)กกคe1ริ.แeoz์emooลลbbaez์์รfน:hนงeมออ็oรลbตmk{wwรตegtทววcองา==B9n/n็,nsspเเบYZวpoงน=งขขิง็i==งme็เdrรลel9เ-cิอnกcขบee--นรือื=maะะ,ะeabehก(ออeee-ิลลตoเะaคตเเ์าาytอehhเ์ล)gswwissgeเกาาeeefเกม2งNsm็r3}kงออm9sอ็eaatkทปเdคปิเเmอeขntaตnnบ{กm4เเลลกขมมn)ขิิhขaphhแtniiBr์ตแaเล์2,มaแิม((ahtม,bมรขihรwwdppFF(9มมycงงcmmลyaค/F็aม,็p)FFนi้งomttนPPนาoคอนihtเเชioร์FิิnอooEtรPอnบอแแmneบเ4dะัดิeeลmo,eะpe)ieแตrแแr{}k--eeอต)มมrเินBแนนme..sp,มfอofงื1ttนง็rงea็yอrrrr4t4tdตืtงนทcttcงงทtaขขldeearมตr4nะaiบnyyบขรรooงeรreezzeรyค:2rhhแนนร,F4l-ez,eeคbคตต9,เbนค(nตr}kคเคต/y4tymppร)miดิtงงiางเน็็ากeepcกิิ--มm์tงam/งaa็Sอe.(eoชe,อoลbืae16eตตi{eอ{อxเเวื์์yssาwgggcตBงาวคeeBเเกก,Pเ์ช์=,,rgเคmmeเกdขndddfต=cขปปcmc4ตcลu4ea-m9กก8ปเaะhhapนค2นอเoeาลแแaน์์กaaFาแ์eewรรอaseeืr1นมr}etkอr)}aaรkbือkอ็็อเ์เamooิ6mนน)รeniioo็มmรร(znyonaนเลnnบบมaiิื,hระะ,4eeanปบมิอai9(เcะixดeerrเwNFตลมคงmงกคff,8ดิิงง,eeprrค็็FคtPfจtnมttงททtnเaaแ็ิอo4(hnnm4แtบบท(m6a)oคeeนnrน็บrryแeแเแมิ)r,,Nรbbน((emอ.ืเขอ1/Nื1eอ,bteะyืttอyyaืrr4ขตลiiมmาาtyข821fmpiByา..รืeeรอตกez4ิeeh4อนe9{{เ9จเรไggอตeccnเ/BB{เ/,,เi็งิ)Bp))oรeน,งddงงม็cmtccมecc4tmอedอaaa((ecข์cดม6oo26aaaaละตyงงy(((เแ์เgกeeeeิ12eเfกกrrr}}kk)eeจmตnr453}ตลkmdปaตลก8mm8pไnnmoอกap2น้aa2,ใแิ์aaaa))เ((iiขรรรaiะi)คค)))a)mเ,,์ดเิ)็คริeค)21ottรfenนร,enniงนครม44ตnnบmm))มะะมrr4emไงอF(((rกออิก็ืื11ิง))fecee้งyyอจอ็ืืจ1354etอททa4ื์ดnoบนoนนIงttใBค2คแโ3เโโค2กMA(04(โrMM44,k(99เ((ข,4bขxเะ9เ)))ะtFmzyเyทi21ดfccาาำ12ดfมมนคtt้ดออ5....ตiน.มตetวววoI66อeไอyyาต{ไ6,อa6c{zyBybbrSrr,,))ค))่IยzttyBMA2โ4โค0ก(โเ3(5dาMMตต/ลลคcยาาาcแรod88ร์ดaaappวaต์ลดnnย8o1งn1pรงsFmzyท์ดดeeแคCือ.5..r0e}ddทkกมมมะเเวoIิิm}))งวรรeennnmแรเทาิm้9))a6ร2ue้Itzta(เ4คโBโM(ก0A23ybbMrMSวมมทa่ยizyม5)า/ยแยารแ/กกoFmzบริิคyาเเเทaสeecับงn,n่กีก6จจดคิ1nคtรsn.5..Aจ่ีวค4คIoิ((((mooคคคCนน)เe0าddทกม่ะao6ีมนezmรงy((((nbrSะปมรขขทอ48312ื)12u((ร่นะะzeขyอ5าืบคว/หยาะรแFoรS1212ffaืืออnnนนน)้้้Iย21n1tftงIโเ0กโคคA(4(แMโโ2B3ตตร/sttsMM20คAโ(โBเ42คMค3(โโแกเกสcMMับง่เ4ีตแ)))))้ไไออ9Ctหเาีคคคคคคค0dAกมเ่ะไีะอFmzyทFmmzิyง))))คทnดเรคดดทetคDดc)))รดคu2ม.5..eดรtน5...สดตอนววะวมป์์oIดด(วววIoล6รรiา์งงดงา)a6ทคyหยa6zอออออออน/FyzbbืืืืืืืงrSSyเbbสcroSัคบงNonนm้ื่ย(อนzt่yย้5szาym/5กAายาา/รแ่งคีา/ยoูตาาารแรลดแรoaิร้วัะคann8หวะย้้เาnnีpคคคคคคคยeท1nNะdรn1sร้esLnะ่มป,วtCDacะรCรื0อdรdทสกมม)ส0iddะทงกมมมนคหขะmiงFสเmnจคคโโโคคแะลงSวิnรรi)แทรeรทง)nนnx2uท้)u2อออออออนrsืืืืืืื,Rวกoควท่/oียทแmมื้ท(อลหา)ีmมมมคคคคคคคย)ดุงะย/า/ูแ/เเสcอmักบางะเเเา้ส่cิะักีโLวเมชBก((((ก((บงดั่หววววกีtอทtNDc2รtจคAรAL่สีAn่่ี,ิวคคิaะลเคคครเiFืNNOmNกSe=เoIIIอ=สtttนคงe่คกเแโ20โ(M2โโคAแ4B((ค4โโโ(A30223คคMเกBคiีทนMMM่eมีอออออออม่นeเเเีหIสแืืืืืืืจคคโโโtเtะะมป23(เBกAโ4(M0คโงoะคaิเปมMM((oราาาาmnขxอรื่นn(อา0oปรนาขะmยRFFmmคzzหyyททคหง่าF/2/าืูียมมมSดดFFทmSzดดะล์yกคคทะ12คnนนfอดดมมม้้Dnนนน5..5......ทดN้้้ดุินดseครแววววววsเก///IIooตmLกา.5..้ลมมมมun่แดัเห,วว)ง้วแ4อรวาาหรa้Ioะ2ป-0าoวหีaaตื66คคคคคไคคอาอีสคคคzz็ะziาyybbbนbmmmะrrSSนa6อสอจโโคโคคคกะyรb,คเFMS))=่่rtยย=Sคนนน)Dzzcyytnร55งxDcราามร//sริcคคยย่ดดสาาาาาา่เเเรแรแีหรแขzooเRดตสรรyn5(คtaaวาววบะ่//ล(ราาีnnnยยลยยา์แรดัรnioทหหล0รเเm6ริลปi1n1naงขรรยมมมssทงงดทอออออออุน2รอออืืืืืืืมมมn1นแ-รืืืdmosคNาล์้oกoCCคสะNmัด(oาหววววงืdD(อmtออวe00ddืdทท(อกกชมมมมมม2ืคคนวeะะm้C222ตตตmmmคงาลงง/มมวว0ูnnงิดแแนเกมึ้า/ู)งรระoดaัระททรddจFะmัปะ0))งเFมiะ22uunSว==ทmงN็ร้dททNฐdมววนน)วน))Lu2่เเเีหททอแกLnเ่,ะ,noว่เโคนนวทน,ราาาาaวิะร))arืะ0อพ่ิยยicสปiืด)อiขส//ยยีา)นนน=iงิเาา้้เเเเเเ)นสสccขiัับะ2ลสรรบบ,งงยคจโโคคคโค์์f่่วมมม์nะiกกีี=สั/จโคคคโะหหา6์rrกเเสttมrcัnาxบมงDิnนxvAAาr่่e,ีีRห;trค,Rิิปf่/ลมมมมคคคคคคา้ีnยAะาา่(/่เเาี)งงียทteeคลรทิmปว0รล่่คaมมมีีทมมตตตeดเมม็คุออดeุรแะะมปมปน-mาuแนา้อะddอedจFmFกนดดาดั,้้วมiหววววืรรวนนัดอะนนกมปmงหวววi2อนค2Aคคนนนหหิcค−+ีหดรAงFFMขขิSSoLโบะคsทลหตMiา์รcnnนนนนนนัเFFSหห้้้้้้=เเ่=6iเSมFinS==,ssาIะมnนttกกม่เแ0โโคโ(B(2โ4คAMกค3บบr้มเเเีหรรโโ3ค4กtMtIMคแ์์เเtวMเ์่าเเ่ีหแแแsเา้้rารrราาาาFงก1หหrrะา(ราาาาางดดีีิวคคคคคคคค(tน0Fแปทััท0คค้วะะขปย;หคตตขตยาคีปeคeคคคคค2zyืFmnzมมมะ/าาตey2ะืทออคมมงนดด์ttdกdจFDDดmccอ์2กมรรiaacวดDอคงmรร(FDทอดสตสตดดetกD5...cนนeรา((นนมเละมมมม1รดดววว..เวลลลสวมมมoI)งรรoแแiiา,โ=กท)งรคeจเปงง0ราิททป0่าลii−บบ+็รออออออออizyนนma6็หrาbืืืืืืืืzนนขขิnzง้้นzAbชLooภคทคค่ลีรรyNNนตอ)คbzyb์์่oวกr์คSีอออออyรสb,คนอmmeงกืืืืืืืyา5คชb,ค((ออนนrนนนวrnn์r้้oยคนายนo่ิmmย่วะนิzcmมyบบดrื5งงิ(อcาาค//า;ููดค/tnดดรรvt8คยบัปาาาแรmnบาะััลาคะะoFรn1ระะบาาะลงัnaดดเา/กกววหหูdเเะยF6ั1nnnททััหหNNยmเเ6ddัะอืaะะn1ออtคLLรs=ทaคคN/nn่่ออdานน,,งนมววzคsdะ5่ดดaaอืคะ์Lลอะะ(รyวแcงcdือะืืIอtnอ(่รFกCอองฉd(สสาท,ยนนtอืคคว))วiiท้งงท2ืคคaiนนวตต0ะiตขขddท−+กzมมมคืมมตzตiiะ1อสส0คbสวจจคโโคคโคโโคคเขขิbะะimแแ2L,้งนตdndจFeแจeร9nndรมdiจFหสxxิวจโคโโคทScะมiงmoบบnนนนว)นmrrmง2u,,RRะนนวnnมxชหบบc)นนว่่//ีีวeสยยe0งงoาาคโRททททาว้/Fะnoลลค1คาเโnือทปอดด่เเิ/วมอืมมมมมียพ่F/ixiคดดััรุุพ่่ทi)iเว(ลานน=อืยแแ8้้โานน=ิิดออตmmคมมม/รร้้คเาา้้์์,ว์ด่ี/)=ีุ่รรเเเคเัดดัออส์เcวกก์eหหววววววังdา=ะrบยง1แออr8่rกีrาmา22rัnrา้cมrิคคคนาAAdออดัtoค(ิทdหววนcอ=;คครคNC้2ปAAีนน;นนFอปคs่ม)ีs1n่ปเ2าาโมาnิแแเเยงFFอ,าาSSคร==คคคคา==ฉา2aeจนmเ้ตือaกิ2ตmeงมมaบบzเFออz่่่/Sm=์เเเเเิืีีหหีะ0=bเแแยออเเbeาชนงง่เะมา)YZรรนดดนqาาาาาาะeาสปม่9e้ะdวเเเ7ีหงงนืดดแคเ้กว00วืนนปปeกอืขขรนรยยาาโcลล−+วโc)น0ด−22ว+Mืืปคขขิมมมมมหแ8MขาานขขิLยชท้Fสตn์์าMกกLnISรตออน็เเเBใใ2Mกกitd)รระDDมมมย1มIn/เท่nนนนSป้นมวั(qnee์้้้ระกอืะเเมเดตบบะDs(ม=ลล,ัคมมมมมมAบบคคrสมขกนมe))งงr−s8าF1)+่รร,แiาปป00Fดด1ลร้วมมอso,รแFdออดด,ฉoหทวาััdA)งน็็zzFานี้ทััาม2คคคคคคครนนbbเเN้Aปค0าีนนอzนะคิิzyออ0bออป2คกก/็bzลโyคobbค,ค,อองง/ต็ออนนนaวนนุงนภยe9ญcอีกาtย,ิิDcนน(ccนทcกeดด่ริี(นนเยทนยnnรeคคc)ดสตม่มมเสะบบะะ1ลลZYิqcดามเุคด17อc(ืััแแnnาาเ,ะอหหหเเเเ้n66แแาeจเ,n=ลเ(รบะเเมiลeจเิมสงมลล(บบิังy่หหmวด(บบ6ทyอืzmmอออออออddนตช0ภนSzอชนทA้วnลล่ืืืืืืื,ชะแแภีสะะe((่ใใงงto(ีงงค)รสคddrNวettอ8สวoงงะคช็ลนmมืืคคควววq์ื(N(อมaะdออตตตo(ตตdงคคทN(tคcmสาtoNขร้At8ควีนนอtงูง−าt8/ตตรู)+ตddddจจFFอ,ดคทรiโนนแเกกงมมiiเdงัะวว,ยะ1m,เกกาaงmmงะdืะย1ันนddจFเเดัทนนนอ(2ววNมiหิิdสวิ=เยห2งmคค0าo=นนคคLoo่ยเเzเโโ็sนนททนนวZYุ่qnนย่หาิิzาsy7ญ,่วอีตรDyมพพ่่ยฉiiaปาาiiอนะmoรF่tโฉี้าาืท2นนาายนนน==มวอ้ลลสmนส2z้้้),มมzimนดง่รรร0zbคคiดiน์์์ววz์์bุค==0bพ.ะนอbi้าชทาสตrrจคคคโคโโrr.ะ้e่มมrr((ร9ีาาใใรรtคe)ร์์วมิิ์9นน(iนนนนnาตตxq0นนนrrน;;rคคมา0c)าปปrะA6ิง(ำnน,แแRสcnn)มmขาาาาาาาแ;น−่คส้m//กnคี)า+าาoย2ลn,นปmmiy้/bnคาเเมNaaNnyทEnb,/ววลาา,เเมท็N่์ค2อออ/์xว(ะมมมนนปกอ่ืเเLรmว(ดคนดุุตอืaาาิินน2,/ิดะะddตง2อจนดดดแออoนนต,้้ววmเืืงrตา็้8กกาวุยืทrา4นัด8ญหววววใะคี)อ0dอออนนยoแวหd−−++2่nนdออoี2กคd้MMn0ยANืขขขิิ)ท้Aีนนอ์์มมNLL้AรีนนเอตตนนดL−2MMii+ุคโรรnง2อโขขิมเมมปง2annลL(แแวหเตF2aตตS=าม=ะะรต(ตมมาบบบrrลิuเยวn/)หมิ0)เ/ยพ.า่0่dเAัเเเีหnะตYZแZYาา)แแแqเFFd.11มา่่ั้เบบีื7คZYqนดดดดาอมววส7รFF์ราาาาททลััั6ตตร์คาNF10ลลปผท6NวคคขลลดFย่บmmีั//รตตดอออน,ทรแใงงชวทเm2RืนมมมอIชทybคนนใใี่tyเIE)รขccงbสววา่/์IBใใากtข)รออื((็ททงกกเIqกDLะqอคrดนรามc(0มมeดั11ส0((ยทขเเัAสแแแอข,,−==ลมมมมล)+นนทอ,eeจจเเ−iม1))+งรปรใค1,ิิi,)้เ้น,รรปบบบแแ,ปnyy0น,ชmmพ้นนnเเeมืจ)บ้นจขzzัq็นน์์เเzิิชชิoyภภรน2b่่กิิzyีีสสoนeeพm.2งงงzคคชชo็อตวุววก์์.ย่yลชbแแ,ค็ีาขญวุยีมภนนสดอญภนยไขeวม่ีงงี่อตตคยuีวคคFeนนย่ห6ttิี2)ctt88าดยมมd6YZ)dดLมมmุคnะปืคุดเเออกกกแุคดบddบะmะะ,ละยยV118อบy(bัnััyEหห็bเเ(งวว6(เ็กกงdะ(ั่ย1==่บกคคคีัLนpดคันท0้นนนใวเAzznssน)แแ0่่Aใดงnอdyyแแ(ิ=ออคคสดรรFFผ(ฉฉท้ลาาาาะมนนกกนนืส(ดงs้้dคลNอ22่tอะนงrรNzzทืคครaNคnวองอนงzzร00ย้ฉbbทnNาเืตต)นรbbตั/Dค์์้าค2ร้้า,รอzeezนนร99ปอเ0งb้นนmbdาd1จFเนนนงืนนลแแะmนนชกามiพืวคแeอนmง9แocc))eอาuนน0;น1หนนว)า0าาาdฉดัZY้้//)นนnndคคาาnnาcื)ขนนoเเเอคZYมมโัดภดทม//ไขxxปควน่ีาางม่่ปวว้ัง((นnm้นนางคมพ่ออืืniiตคคมดิิดตตมงวา่บ,,นน=จอืะีัะ่้้พ.วท(ใวเดอrrรรืตคพ.88์์วท์ว.่=ต(ีต9.่็,าม(ีrrddอออoorมddนกกาตตr8ิกนpตตะNNer้้AAาร้ีีกนนนออ86นFd;ืo6คใmอd22โโFปแงงmดmดNn้กA้แ222aaมีนนอาาืyกบmbาอ่ืรคป2NตตyEอbตy้bโวว,นโNyคาEb็mรบงองววช//,ิิาaพย็เเกยยกaL้ัคะีนกาออoL่่เเคนิอืตZYZYqqาาิ77าวาานเยตา8ะdนดดทาข้่วเืใ(คทYZค)4qภากดันไขใคลลลว่7ร)ะีnนenนดด0้nนน่nนื)ี−+้ว์์nนนนื)ชชททรภคM์์นคขขิะIIรeBBดใใใYZLคtt))รรตนนIIMiรลนแแ้ชนทยxqqน้็วงคลาแแมา(ตnคใใดดtวง)รนu((าา(ััAAะสสหpะuขข)/มมqา้รบบrหdนด)/ZY−−น)าคd))++dทใม,,ื7ZYกii()dอรรดาสืด,าขF1,,อ้ัทมืดด−วิอ+นนนเเเ,Feนniทััรองmิิิyy,จยื,่บmอ22ีัzzัmoo่ทบmาคใวีัเนนd็็กทววุุใว/เยย(คออวญญงรีี21,คนยยoคลกกeeร่่,โยน็ีcวกวคุขกกิย้ยะนrะใรี(รทนญะีeมมมใrาริตยดดุุคค่ชวีมตเออ)าย1เเม((รปวแแเYZ,N=ด้ัุครงงปนZ(eจเค้อชnนYeพิน้ค่งคมชีพบบย(ตคัyo00งำmดAAภnnา(แแแozนะeวชค((นภดาสส่ีทสอลล0า)eขAงงnคคจแแNNภาขดaaาวไง(ขว่อภีททดวNาไข)วา่สา(นนีืล,e2รรอคมร)วนนN2,สคืtอออมะทNt8นนนิดอาเเะงงตรmm่ากัาาืืคเกอิd็ะอย,1nออค็,mเงั,ากางpื00้mยี)้น,prมิเน=)ิตอ้คคนนนใยวน)นนวาใตzด0sานมมล่้ปปแลืmmดyดนสว้แมออนนืรFัมมนะรมฉัาาอ้นลนรองินาnน้เมย2ิรป่องีัธง(ชยzพพา..zั,,ม0ภbมตตา(abม.่่,((คีีค้สมมตคพ.e9ตตตeนตาเคม.่นาีนนนควน(eน66มาแา(emmDรc)แแN(คmต22ม6yyNbbาอทดี้าาดYZNNจาyyาEEbb้m/วววnคานัYZนิเn็็วแ)นเเmานนม้ิงคพกก,/xLLคnเมyAbตเิน้คคค)งคนน่myงEbรว,(ตววคีNอืงทะ็mไตตtดะเกL่,คทNนททด44อทใใคคกนr))ร8นภลชnnนนนวาม้้nnทedืืออย))ะัรodิ์์์ใคเeดากFมรร,ือN้iAFnนีชืนนอาอ้nื)วก2มโดลลนแแแคมกรงรร,คมัe2aนัครค้/,ิฟร,เตeคuuตก่ีม/้,หหลo(ีาแแ))ว//กาา/้ddิีวเZYYZิยต()ddืืิตวuาช่ตออเตาห้ืนYZวqำ่า)าตาาd7น.่เ)จdัmืLวาอัวnน่)mา.ค่่่บบาmmอ,ีแnนีีััลลคมD)่ททNนีาใใคววเเ,ดภต(ดNภานวคน็ชท่บิีัขคImทJใกกกวเขxาใใอtฐ)รงเxาIะะ(((rrรร((((ญmุาาnq(าแ(างทายกกแลา(ดระเ(ะัสAรrสรมขmรรปปาดมา−้้ไ)+ดรัา,iดชชรัีิพพย,ัมท,nัิิรปmเิด76วoonกเ้3854,นนmเเกmบ(ชอืวพิิymว(2zลooาาขขรตรขต็ภภคนเeดดะวุรลไไข2ย/ว่่คนีีราญนนลวเตี2/นนนหะรยนา22วใว่ทอะราภีกอดไLวย่นามกะะีชDชมมNคนนดSชดุดตมุคN)า่อม็็mะค(ปm)eคาา)มง))ppเะe())))ม้้็)Eนน))ิ(รดทใใเพว่ีภ0็4Aิเnpดดแแข้้มมม้ัวขืืาห(ฐนบจออสใบนนนน((น(ลจ์วรรองง)ด้าNยยึว้ื,มัค)มืาัั)ิ์ทNืาาa,เดคมก,,,,น)รร,นงmด์องงยน่ี่วเัcออาชงั)นน่ตรอเีเตงยยกคคmeานนอร/ื76รee8าZก/อยาค,ยน็นY0eลาuชZYZYขะนนา2นนดา่ทลนน2้้ดงงคคmมมาัปปตตคคิอZYน้ืมังเอmLนามิเยะะi(์น้คดด(น(ต(คททดพ.(ว็ิตตังะข.่(ตีขาดนฐเ)มี))ทนใee)((เยว์()าตต(แเFFวืืรอออแD46NคDerกกตNmัคNาmหคคตแืคNบmคอา,,นมน2คyb้,ีNyEึกbยกกZววเ้้Tีี็Ya76เม,8ิิกตต่าหกmLทคน,็นววงงทขทเอตตกาา้ีเ)oลิตขััะี้ทวขรตาnnานนใค2)่่ัีีิเnอน,ดักอั,ิภภ้nรLเืด)ก,nน์์คค่รวีมFวรxxรภeราารร((/วลตคแแeราาe/กา()/ร)),)์/รร)u(หรมม),/าาชd4ดด(าาpYZอ)dชััลทัร้ืท่หเอิิmบภ่ีม่นมนnnดmาmmm้อึาั/mmาaิn่บm(ีัดmวท(งงใ็วเดิคนนควขลล็ิi)ขาขฐcนาววงขา((ะะฐรร(((กงกก((าา((((sรละดัr(รบัชชว,ะรegมมmา(mงิชคคเรปีeeย้มมมีแย76ชำ854าพงี่ก76ค4358์eกาoใmมhมลขจจmะล2ขาข)ะววาั2))าา2ภดาืื,,ไขใคคมมว่ย2)ีบมอจอใ,็Lนนอบ2อวL)าคออeuค่่คม)ะออคชง่็)าา)))))ยยค)อ)))ลn))ร)p้ร4าาานย4ใั0ดดหับดหนนมมมนัั้มยืาบิินนมน้เเอึน้ด((ึรaองะ)ยมัan(rิเางงน,ตต)งงาา)าไนนเเ)ววoตแแคาน้นDDเ,eNNคคตะใตต,วNาาe.DคYZตกเเนาาน้งคททต์คnงเเ์เนนะนด6Bดททlเนนััติิเเดดกก,,วeFัืววอิเดดักรร,รรกeeรร//ครรว,/ครร,eeกร้ีรชช1ิตM4ว่่ตา้mm,,ชปmoตัาา่nน,ร์่((ีดดแวว็็ิิาภกขขขขาาคฐฐ(งงขดะ(((ว(((((((็ิxขา(ขาฐาา(((2mmรมดีีายยัmo767685483435ินกกnีmยSกDm76า8ลลจ((((บกขขะะ22า2นคอลอใใลาออขนวอะLLะราาVอชอL8567ม))m))))))))))ค)eมรร44)Uิ)ดมัััตตหหรบบนนนนมมนน4e้้จึึ่งัรงหงวaa)บานมนื,คม)้งงงึ,a))))))อ2่งงอ),,าย,าิิดมั์์ิเ((์ตนเวแDNคตNาเทเัิเดก,วรรeร/ร/ช่mmา(ดว็ิขขาฐง((((((mีย678435กลขะ2า2ใออL))))))))ร4ัหบนนมน้ึaงง),์
M คอื คโมอื เคมวนาตมร์ เอคบน้ แดกดั นบนYเ,อ(ลNเิ.มmน)ต์ Z ของคาน, (N/m2)
y bnd
z

Voกlา4ร0ว.เิ Nคoราก3ะ,าหรMอ์วaอเิ yคก-Jรเuาปnะ็นeห2์ป20ั้นส2จ1ภนั่าวดะว้ 1ย)วสธิ ภไี ฟาวไนะกตา์เรอTทลhาเิ eมงานeนfตfeป์แcกบt ตo่งfิ win((dOInus-spt-eeorefvfd-icsoeen)rvthi2ce)e)sสtแภaสbาiดวlitงะyแหoผยfนุดaผกsงัาhกรipาท-รtาoวง-เิsาคhนรoแาreะบหgบด์aยnงั กtrFเyกigcบ็ urarBneeo4om299
อลเิ มนต์แบ่ง (In-service) 2) สภาวะหยุดการทางานแบบยกเกบ็ Boom
ทางานปกติ (Out-off-service) แสดงแผนผงั การวเิ คราะหด์ งั Figure 4

FiFgiugruere44AAnnaalylyssisissseeqquueennccee ddiiaaggrraammooffsshhipi-pto-t-os-hsohroeregagnatrnytrcyracnreane

1ว.เิ คสรภาาะวหว1ะ.ิเ์กปคสรัน้รภณาจาะีไนั่วหมทะ์ก่มปารลีงนั้ ณามจนปีไ่ันปมะทก่มทตีำาละงิมแาปลนะะปทกกะรตณแิ ีคลดิะกลรมณปีะคทิดะลทมศิปทะทางะ 2. สภาวะหยดุ การทำางาน
ทิศXท+าแงลXะ+Y+แลทะ่ีคYว+ามทเร่ีค็ววลามมเร1็ว6ลมm/1s6เปm็ น/sควเปาม็นเครว็วาลมมเรท็ว่ี วิเคราะห์กรณีหยุดการทำางานแบบยกเก็บ Boom
ลมปทั้น่ีปจั้นัน่ จสั่นาสมาามราถรทถทาำงางาานนไไดด้ต้ตามปกติ ิ และะ 35 m/s เเปป็ น็น ปลดภาระแนวด่ิง คิดลมปะทะท่ีความเร็วลม 48 m/s เป็น
ควคาวมาเมรว็ เลรม็วทลมเ่ี รทมิ่ ่ีเกริ่มดพเกาิดยรุพนุ าแยรุรงุนตอ้แงรหงยตดุ ้อกงาหรยทุดาำ งกาานรปทน้ั าจงน่ั าชนว่ั ความเร็วลมพายุรุนแรง และหยุดการทำางานปั้นจั่นแบบยก
ขณปั้นะ(จFันr่ aชncัว่ eขsณcoะ, (2F0ra0n6c)eแsรcงoก,ร2ะ0ท0าำ 6ค)งทแี่ใรนงแกนรวะดทงิ่ าพคิจงาทร่ณีในา เก็บ Boom ทิศทางแกน X+ ซง่ึ เปน็ ทศิ ทางลมที่โครงสร้างมี
equence diagramดตงัำาแBoแfนoFหosiวghmนดuip่งrิ ถe-ทtงึoพำ5า-Gิงจsาhiroนรdrณeer7าgดตaตงั nาำาFtแแriyหgหucนrr่aeง่ nทร5eะาหงาวน่าง7Bตoาoแmหนถ่งึงระGหirวd่าeงr นเน้ำาอ่ื หโงคนจรักางกเสบราD้ากeงวaม่าdเีนนl้oาื่อaหงdจนาัมกกาเอบกีกกาดกว้าา่วน่าแหเลนนะ่่ึงือทขงิศอจทงาโากคงอรงYีกส+ดร้า้าเปนงมน็หีนทน้ำาศิ ่ึงหทขนาอักงง
ลมโดคา้ รนงชสารยา้ ฝงงั่มดนี ้งัาหFนigักuเrนe่ือ6งจาก Dead load มากกว่า และ
ทศิ ทาง Y+ เป็นทศิ ทางลมดา้ นชายฝัง่ ดงั Figure 6

ทะทศิ ทาง Figure 5 Analysis load position in-service and stowed
มเร็วลมท่ี wind
5 m/s เป็ น
ารทางาน 2. สภาวะหยดุ การทางาน
ทาคงท่ีใน วเิ คราะห์กรณีหยุดการทางานแบบยกเก็บ Boom ปลด
น่ ง ระห ว่ า ง ภาระแนวด่ิง คิดลมปะทะท่ีความเร็วลม 48 m/s เป็ น
ความเรว็ ลมพายรุ นุ แรง และหยุดการทางานปัน้ จนั่ แบบยก
FFiigguurree55AAnnaalylsyissislolaodadpopswoitsiionitndioinn-sine-rsveicrevicaendasntdowsetodwweindd เก็บ Boomขอ้ มทูลิศททางาเงทแคกนนิคปXร+ะกซอ่ึบงเกปา็ นรวทเิ คิศรทาะาหง์ปลั้นมจทนั่ ่ี ประกอบไปด้ว
2. สภาวะหยดุ การทางาน กระทาต่อปFัน้ igจuนั่ reT6abAlnea2lysภisารoะuคt-งoทff-่ีs(eDreviacde load) ของปัน้ จนั่ และ Tab
วเิ คราะห์กรณีหยุดการทางานแบบยกเก็บ Boom ปลด
Table 1 External load of ship-to-shore gantry crane Position
External load member

300 Chaiyun Jaiboonma, Thanaphol Sukchana J Sci Technol MSU

ข้อมูลทางเทคนิคประกอบการวิเคราะห์ป้ันจ่ัน ทก่ี ระท�ำ ตอ่ ปน้ั จน่ั Table 2 ภาระคงที่ (Dead load) ของปนั้ จน่ั
ประกอบไปดว้ ย Table 1 ภาระแรงภายนอก (External load) และ Table 3 ภาระลมปะทะ (Wind load) กระทำ�ต่อปั้นจัน่

Table 1 External load of ship-to-shore gantry crane Position Load
PD6
External load member (t) (N) (N.m)
PD1-PD7
Trolley load 29.70 291,357.00 -
Lifted load
Total load (Trolley load + Lifted load) 53.00 519,930.00 -
Lateral inertia force on movable parts X-direction
Lateral inertia force due to trolley acceleration 82.70 811,287.00 -

1.32 12,949.20 110,500.00

2.80 27,468.00 -

Table 2 Dead load of ship-to-shore gantry crane

Dead load member (t) Load Node
24.46
Lander and other 9.68 (N) Along left, Rear leg
Trolley rails 5.88 239,952.60 Along boom to girder
Apex pulleys 1.22 94,960.80 331
Boom end pulleys 2.55 57,682.80 282,380
Girder end pulleys 93.99 11,968.20 300,301,378,379
Machinery house equipment 45.87 25,015.50 Machinery house
Ballast 922,041.90 On lower sill beam
449,984.70

Table 3 Wind load of ship-to-shore gantry crane

Working condition Load position Wind velocity Wind load
(m/s) Wind pressure
Inservice PD1-PD7 16 (N/m2)
Stowed wind PD1-PD7 35
Out-off-service 48 q = 0.613V2
-

ผลการวิเคราะห์ 1. ผลการวิเคราะห์แรงปฏิกิริยาของปั้นจั่นทั้ง 2
สภาวะ พบวา่ แรงปฏกิ ริ ยิ าสงู สดุ ทเี่ กดิ ขน้ึ ทบ่ี รเิ วณขาดา้ นซา้ ย
ผลการวิเคราะหป์ ัน้ จนั่ ด้วยวิธไี ฟไนตอ์ เิ ลเมนต์ ใน ของป้ันจน่ั (Left sea side corner) มีค่าเทา่ กับ 2,918.90 kN
บทความน้ี แสดงค่าสูงสุดท่ีมีผลกระทบต่อโครงสร้างหลักซ่ึง และแรงปฏิกิริยาตำ่�สุดเกิดข้ึนท่ีบริเวณขาด้านขวาของป้ันจ่ัน
สอดคลอ้ งกบั งานวจิ ยั Francesco (2006) และ (Tang et al., (Right land side corner) มีค่าเท่ากับ 184.19 kN ทส่ี ภาวะ
2015) ดงั นี้ แรงปฏกิ ริ ยิ าสูงสุดของขาปนั้ จน่ั ความเคน้ สงู สดุ หยุดน่งิ ชวั่ ขณะ ลมปะทะท่ีความเร็วลม 35 m/s ทิศทางแกน
และระยะกระจดั สงู สุดท่เี กิดข้นึ ของป้นั จัน่ ดงั ต่อไปน้ี X+ ต�ำ แหนง่ การท�ำ งานทปี่ ลาย Boom (PD1) ดงั Figure 7 (A)

Voค(ดหดห(คTTlงงววััลล4aaตตาาัักก0nnมม่่ออ.ggซซไไเเNคค่่ึึปปงงeeoนนสส้้ttนน3aaออสส้้ีี ,llงงููดด..M,,สสคค22ดุุดaลล00y้้ออแแ-11Jลล55งงu))กกะะnรรeดดัับบะะงงัั2งงยยนน0าาะะ้้2ีีนนกกแแ1รรววรระะิิจจงงจจปปััยยดดัั ฏฏสสFFกกิิ งงููrrรริิaaสสยยิิ nnดุุดาาccททสสeeเเ่่ีีงงููssกกสสccดดิิooุดดุ ขขขข((นน้้ึึ22ออT00ขขงงh00ขขออe66าางง))ปปปปefััััน้้นนน้้fแแeจจจจลลcนนนนััััt่่่่ะะof windแทดดทททปปsัังลงััศ้้ศนน่่สสีิิี pะททภภจจFFeแeนนาาััiiาา่่ggรdงงววuuงแแ((ะะorrRRปกกeeหหniiฏนนggยย77thhhิกุุดดXXett((ิรนนAA++llิยsaaิ่ิ่งง))tตตาnnaชชddตาาbววัั่่แแi่าlขขssiหหtสyiiณณddนนุดoeeะะ่่งงเfกกกccaลลooิดาามมsรรrrขnnhปปทท้ึนeeipะะาาrrท-ททงง))toาา่ีบะะมม-นนททsรีคคี ททhเิ่่คคีี่่าาวoปป่่ีี เเววrณททลลeาาาา่่าามมขgยยกกaเเารรnบบััดBBวว็็tr้าooลลy11นooมม88cmmข44ra33ว..11n((55าPP99eขmmDDkkอ11//NNงss))301

(A) Max((imAAu)) mMMaarexxaiimmctuuiommn rreeaaccttiioonn ((BB)) (NNB)ooNwwoiinnwddind

((CC))(C11)661mm6 //mss/sooffowwf wiinniddndXXX--dd-diirrireeeccctttiiiooonnn (((DDD)))111666mmm/s//ssofoowff iwwndiinnddY-YYdi--rddeiicrrteeioccnttiioonn

(E)(E3)535mm/s/sofowf wininddXX-d-dirireeccttiioonn ((FF))3355mm/s/sofowf iwndindY-Ydi-rdeicrteiocntion

FFiigguurree 77 RReeaaccttioionnooffsstrtuructcutruere

ทัง้ น้ีฐานปั่นจัน่ ออกแบบให้มีการกระจายภาระแรง โครงสร้างคู่ดา้ นหน้าชายฝัง่ และทงั้ 2 สภาวะของปั้นจนั่
ปฏกิ ริ ยิ าออกเป็น 10 จุดดว้ ยลอ้ โดยมรี ะยะหา่ งเทา่ กบั เสา ค่าสงู สดุ อย่ใู นชว่ งทย่ี อมอนุญาตและค่าต่าสดุ ไม่ก่อใหเ้ กดิ
ฐานรองรบั ปั้นจนั่ (ชยั ยนั ต์ ใจบุญมา, 2551) ดงั นัน้ เสา การยกตัวพลิกคว่าของโครงสร้างปั้นจนั่ (Quang et al,
ฐานรองรบั จะรบั แรงต่อเสาเท่ากบั 291.89 kN ดงั Figure 2018)
8 จากเง่อื นไขของผู้ออกแบบการรบั น้าหนักฐานรองรบั

302 Chaiyun Jaiboonma, Thanaphol Sukchana J Sci Technol MSU

ท้ังนี้ฐานปั่นจ่ันออกแบบให้มีการกระจายภาระแรง 2. ความเคน้ สงู สดุ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ของปนั้ จน่ั เกดิ ขนึ้ ทชี่ ดุ ดงึ
ปฏิกิริยาออกเป็น 10 จุดด้วยล้อ โดยมีระยะห่างเท่ากับเสา Boom (Forestay) สภาวะปนั้ จน่ั ท�ำ งานปกตกิ รณไี มค่ ดิ แรงลม
ฐานรองรับปั้นจั่น (ชัยยันต์ ใจบุญมา, 2551) ดังน้ันเสาฐาน ปะทะ ต�ำ แหนง่ ท�ำ งานบรเิ วณปลาย Boom (PD1) มคี า่ เทา่ กบั
รองรบั จะรบั แรงต่อเสาเทา่ กบั 291.89 kN ดัง Figure 8 จาก 239.05 MPa และพบวา่ คา่ ลดลงเมอ่ื เลอื่ นภาระมายงั ต�ำ แหนง่
เงื่อนไขของผู้ออกแบบการรับนำ้�หนักฐานรองรับโครงสร้าง 2, 3 และ 4 จากนัน้ ตำ�แหนง่ 4, 5, 6 และ 7 ความเค้นท่ีเกิด
ปนั้ จน่ั ทา่ เรอื ชายฝงั่ ไดก้ �ำ หนดคา่ แรงปฏกิ ริ ยิ าอนญุ าตเสาฐาน ขนึ้ จะมคี า่ คงตัว กรณแี รงลมปะทะท่ีความเร็วลม 16 m/s และ
รองรับน�ำ้ หนัก (Support leg of ship-to-shore gantry crane) 35 m/s ทิศทางแกน Y+ ยังส่งผลให้ค่าความเค้นลดลงเล็ก
ใหม้ ีค่าไม่เกิน 294.30 kN ตอ่ เสา เน่ืองจากจะกอ่ ใหเ้ กิดความ นอ้ ย เนอื่ งจากแรงลมปะทะเปน็ การพยงุ ตวั โครงสรา้ งหลกั ของ
เสียหายแก่ฐานราก ทั้งนี้ในทางปฏิบัติแล้ว ในกรณีหยุดช่ัว ปนั้ จนั่ และไมส่ ง่ ผลตอ่ การเสยี สมดลุ ของปนั้ จน่ั แสดงดงั กราฟ
ขณะคา้ งภาระแรงแนวดง่ิ ไว้ (Stowed wind) ของป้นั จั่นนน้ั จะ Figure 9 ความเคน้ สงู สดุ ทเี่ กดิ ขน้ึ มคี า่ นอ้ ยกวา่ ความตา้ นทาน
ไม่ค้างภาระ Container ไวท้ ีต่ �ำ แหน่งปลาย Boom ผคู้ วบคุม MแรPงaด)งึ ดคงัรนานั้กคขอวางมวสัเคดน้ เุ กทรเ่ี กดดิSขMน้ึ 4อ9ย0ใู่ น(Yชiว่ eงldควsาtrมeเnคgน้ thอ,นσญุ yา=ต3แ2ล5ะ
จะเลอื่ นภาระ Container ให้อยู่ระหว่างต�ำ แหนง่ กลาง Boom
เพือ่ เป็นการกระจายแรงปฏกิ ริ ิยาท่ีเกดิ ขน้ึ ให้แกข่ าปั้นจัน่ และ MปPลaอ)ดดภังยั นจาั้นกคกาวราวมบิ ตัเคเิ น้นอ่ื ทงจ่ีเากกิดควขา้ึนมเอคยน้ ู่ใเกนนิ ชจ่วดุ คงรคาวกาขมองเวคสั ้นดุ
เสาฐานรองรับ จากนนั้ คอ่ ยปลดภาระ Container (Total lifted อนโคุญรงาสตรแ้าลงะปลอดภยั จากการวบิ ตั เิ น่ืองจากความเคน้ เกนิ จดุ ครากข
load) และเลื่อน Trolley load มายังต�ำ แหน่งที่ 6 (PD6) เพือ่
รอใหค้ วามเรว็ ลมลดลงอยใู่ นชว่ งทป่ี นั้ จนั่ สามารถท�ำ งานปกติ
ได้ ผู้ควบคุมปั้นจั่นจึงจะเร่ิมควบคุมการทำ�งานต่อไปอีกครั้ง
จากกราฟแรงปฏิกิริยาดัง Figure 7 สภาวะทำ�งานปกติของ
ปนั้ จนั่ จะพบว(Fา่ แ)ร3งป5ฏmกิ ริ/sยิ าoขfาขwอinงโdครYง-สdรiา้rงeคcดู่tiา้oนnหนา้ ชายฝง่ั

(Sea side) จะมีค่ามากกว่าคู่หลัง เกิดขึ้นท่ีตำ�แหน่งทำ�งาน
Reaction ofบมsารtยเิrวuังณcตtำ�ปuแลrหeานยง่ Bทo�ำ oงmาน(ทPี่ D2,13) ,จ4า,ก5น,้นั 6พจบนวถ่ากงึ ตาร�ำ เแลหื่อนนง่ ภทาี่ ร7ะแแรรงง
ปฏกิ ริ ยิ าจะคอ่ ยๆ ลดลงตามล�ำ ดบั และในขณะเดยี วกนั ขาของ

รง โครโคงรสงรสา้ รงา้ คงคู่ดดู่ ้าา้ นหลนงั ้า(ชLaาnยdฝsัง่ idแe)ลแะรทงปงั้ ฏ2กิ ิรสิยภาจาะวคะอ่ ขยอๆงปเพั้นิ่มจนั่
เสา 2กค0่าา1ส(ทขครQ8นึ้่างูยั้งuต)สตกa2ำ่�าดุ nตสมอสgุดัสวภยไeดัพมา่ใูtสนว่กลaว่ ะ่อMอlชนิก,ขนใPท่ว2อคหุญa0งลี่ง้เว)า1กปทด่ตาด8ิดลนั้ย่ี แ)ขังงกจอลนขอาัน่ ะมัอ้นรปงคยงอคลโ่าขกนอสควาตดูงาุญโรัวสภคมงพุดรายัเสงคอจตลสร้ายนิกแรก้า่ใูคทาล้นกงวง่ีเะาชปกคำ่�รคว่ขิัดู่ดว้นง่าบอิา้ขทจตนงตั้ึนย่ีโนั่าเิห่ คนออสน่รือยม(ดุา้งงู่Qใอชสจไนนาuารมชกุญ้ยาa่่กวคงฝnาปง่อวง่ัตgคาั้นใแแมวหจeลลเาั่นคเ้tะะมกน้ aเเดิ คlก,้นนิ
สา จดุ ครากของวสั ดุโครงสรา้ ง
ure
รบั Figure 9 Maximum stress of s

ยา 3. ผลการวิเคราะห์ระยะกระจัดของโครงสร้างปั้นจัน่ เล่อื นภาร
to- พ บ ว่าระย ะก ระจัดสูงสุด (Maximum displacement) ตามลาดบั
สา เกิดข้ึนท่ีบริเวณปลาย Boom ตาแหน่งการทางานท่ี 1 ออกแบบ
งน้ี (PD1) เท่ากบั 157.02 mm ในแนวด่ิงทิศทาง Z- สภาวะ Francesc
รง หยุดนิ่งชวั่ ขณะคา้ งภาระแรงไว้ (Stowed wind) ดงั กราฟ
าระ Figure 10 และระยะกระจดั จะค่อย ๆ ลดลงกรณี

อน Figure 9 Maximum stress oFfigstururect9ureMaximum stress of structure 7
พ่อื เลอ่ื นภาระแรงมายงั ตาแหน่งทางานท่ี 2, 3, 4, 5, 6 และ
ละ FigurFeig8ureSu8พ3p.Sบ(pผuชวopลย่ั(pาrกชtoยราัยrlะนtรัeยยวlนัgตeิเะgตค์ กoใ์ รoใจfรจาfะบบsะsจหhhุญญุ ัiดi์pรมpม-สะาt-ยoูางt,o-ะส,2s-กุ5hด2s5รo5h1ะr(e5o)Mจ1rัดgae)aขxniอmgtrงauyโmnคctrรradyงnisสepcรlra้าacงneปmeั้นeจnันt่ ) ตามลาดบั ระยะกระจดั ทเ่ี กดิ ขน้ึ อยใู่ นเง่อื นไขของการ
otal 2B.oคomวา(มFเoคre้นsสเ(หtPกaูงยDิดyสุด1)ขนุด)้ึนส่ิงเททชทภว่ัีบ่่ีาเ่ าขกกรณวบัิเิดวะะณข1คป5้ึนา้ปั7้นง.ลขภ0จา2าอยนั ่รmงะทBแปmoราั้oนงใงmไนจาวแ้ตันน่น(Sาวปแtเoดหกกwิ่งนิทดตe่dงิศิขกกทw้ึนราาiรnณงททdZ)่ีีชาไ-ดงมุดาสงั ่คนกภดรทิดาึงาว่ี ฟ1ะ ออกแบบและเกณฑ์ทอ่ี นุญาตสอดคลอ้ งกบั งานวิจยั ของ
ท่ี 6 Francesco (2006)
จัน่
คุม แรงลมปะทะ ตFiาguแrหe น10่งแทลาะรงะายนะกบรระจเิ วดั ณจะคปอ่ ลยาๆยลBดลoงoกmรณ(ี PD1)
ดัง มีค่าเท่ากับ 239.05 MPa และพบว่าค่าลดลงเม่ือเล่ือน
รง ภาระมายงั ตาแหน่ง 2, 3 และ 4 จากนัน้ ตาแหน่ง 4, 5, 6

Vol 40. No 3, May-June 2021 FiguTrehe9eMffaexcitmoufmwsintrdessspeoef dstoruncttuhree stability of a ship-to-shore gantry crane 303

33. .ผผลลกกาารรววิเคเิ ครราาะะหห์รร์ ะะยยะะกกรระะจจัดดั ขขอองงโโคครรงสร้างปั้นั จน่ั กเรละอ่ื จนัดภาจระะคแ่อรงยมๆายงัลตดาลแหงกน่งรทณาีงเลาน่ือทน่ี 2ภ,า3ร,ะ4แ, ร5ง, ม6 าแยลังะต7ำ�แหน่ง
พบวา่ ระยพะบกวร่าะจรดัะยสงูะสกดุ ระ(Mจัดaxสiูmงสuุดm (dMisapxliamcuemmdeinstp)laเกceดิ mขeนึ้ nทt)่ี ทต�ำ างมาลนาทดี่บั 2,ร3ะย, ะ4ก,ร5ะ,จ6ดั ทแเ่ีลกะดิ ข7น้ึ ตอายม่ใู นลเำ�งดอ่ื บันไรขะขยอะงกราะรจัดทเ่ี กดิ ขนึ้
บรเิ วณปเลกาิดยข้ึนBทo่ีoบmริเวตณำ�ปแหลานย่งกBาoรoทmำ�งตาานแทห่ีน1่งก(PารDท1า)งเาทนา่ ทก่ี ับ1 ออยอใู่ กนแเงบอ่ื บนแไลขะขเกอณงกฑา์ทรอ่ีอนอุญกแาบตสบอแดลคะลเกอ้ ณงกฑบั ท์งาอี่ นนวญุ ิจยัาตขอสงอดคลอ้ ง
157.02 m(PmD1ใ)นเทแน่ากวบัดง่ิ 1ท5ิศ7.ท02างmZm- ใสนภแานววะดหิง่ ยทดุ ศิ นทิ่งาชงัว่ Zข-ณสภะคาว้าะง กFับraงnาcนeวsิจcoยั ข(2อ0ง06F)rancesco (2006)
ภาระแรงหไยวุด้ (นSิ่งtชoวัw่ ขeณdะคwา้ inงภd)ารดะังแกรงรไาวฟ้ (SFtoigwuerdew1in0d)แดลงัะกรระายฟะ

Figure 10 และระยะกระจดั จะคอ่ ย ๆ ลดลงกรณี

FiFgiguurere1100DDisispplalacceemmeennttooff ssttrruuccttuurree iinn--sseerrvviiccee

พ ทFททปiลศิศิ่ีอบgานททuวยrาุ่ญาาeรงงGาะแ1Zตยแพ(รท4เiก1rPท-แะ2แdะลงับ้นDผ่าย.ลกeล(ะ1ว2กA1ละะrกร3ะX่า)บักก)รสะเรเร+mงะทกจรภรณแะ5,่ือยะดัณmิดิยาศล9ีYนจะสวสะข.ะทีสกั9ดะ+ภไดกงู้นึ 5ทภขราต(สังราBสเะว่งใีาะาดุmวทนจูงF)เิแจวแะเคmา่สดัiกกดัะตgกหหรกุดทหuสาดิาานนยใบัมrรูะงง้ัมนยขeุ่งดหอสีคแลุดน้ึX2ป7กุ1ดออ์่าน�ำ+ก9ทล1สายกเเด,ว.ากทาต่ีรภใ่0ูแ(ดบัYรนยทิดA�า่ำ4าบทง่ิ+เแก)ขาวทแกGบmำ�หง้นึบัแะเณลศิiงทาทrลmทนะdาท(นฑ5่ะวา่ี่ีวรงต่eนา9ท์กเิะปแrินาง((ค.ยOBัอ่9ลีแบลิต(รZเะ)Oน5ะหuากา-กุtญตย7นuชะิดm4ผร9-าห่tาง่อ2ขBะ-.ลmมoตป0oอ์ว.้ึจนoรf14แลffลยิเดัะoสf3ใชลา-า-ยใู่mmนตูงsะดนียยะsmสeเ�ำแmับกรeเง(ุแดrBกนmP่อrืรvvหมแoณแแวนะiDicocีจนคลดดลลไ1eeฑmดขั่าะะะ่ิงง่ัง)))์ ซcเเLตยทปซ2พใAเmoRก่ำ�่ึงทน5าr่I็งน่ึบมสmตFSn่า5กมกคุดวกีคCDวัe0าคีบัเ่า่าบั)rเข่า/รปา่A)กแสนออแ3น็3นมSริดูงอ6ง้อล้อ6งDคีคสขโก,ยะย,ป00ค/่าุ่ดา้ึนผแLกกฏ00เรสทRบวลบท0ว0ิกงูง่าF่ีอกบ่ารา่สิรmสmDนิเกาLยิรุดวm(L/รm้าบัุญาว1แณทว/งตนิ81จลา8ิเ่ีหจอ่0าขิ8ตคะตะ1ะนสลไ0ารโผ.ไใดุุชดัก0ดญดาหดลค้่อ8เโยแะ้าค้้เกาดก่าวหทลกนkตา่ดิ ยิเาLะ่ีN์แิดซชขLใLรท/กร1ขหีย้าน้ึว/ดคงา่ี81้ึนยร้เิบเปงัรLอ0ื8กคขตเรแคฏ0Tิสด=รอิเาคลวaวิกยีา=ขมงา3ะือbณิระส้มึปนว6ม3คlิยหeม,รยขั้นต6า0วา์นาแดา4,0ตจาา0วิดตร0ุลมม่ันรพไ0้/าิงBขฐม1มย0ชบนปoาอ8ส่(/า่าอขวo1L0นฏงวง่ตวm่าว8eปผิ=กิเรแา0fชAB้ันลิtฐรมขร2ีย=Iใoิจายงอค0ีSsหรoน่นัป0่งาา2eC,เ้m0ฏaก/0Aิกดิ sมSิกรmiีคิยdาDmeา่รา/
วรนิติ ปชั้นอ่ วจิเัน่ชีย(Rรi,g2h5t 5la0n)d side corner) มีค่าเท่ากับ 81.08 kN
และการเสยี สมดลุ ของปัน้ จนั่
ดงั Table 4 ไม่ส่งผลให้เกดิ การยกตวั ของโครงสรา้ งหลกั

(A()AD)isDpislapclaecmeemnet nXt -Xd-dirierecctitoionn (B) Disp(laBc)eDmisepnltacYe-mdeirnetcYti-odnirection
FFigiguurere1111DDisipslpalcaecmemenetntofofouotu-t-ooffff-s- esrevrivciece
Table 4 Reaction of out - off - service

Water side

Wind load Y-direction Wind load X-direction

304 Chaiyun Jaiboonma, Thanaphol Sukchana J Sci Technol MSU

Table 4 Reaction of out-off-service Sea side Wind load X-direction
Land side Node Reaction, kN
Wind load Y-direction
Node Reaction, kN 1 104.77
151 26.91
1 84.47 71 143.77
151 27.10
71 81.08 Wind load X-direction
Node Reaction, kN
Wind load Y-direction 72 136.95
Node Reaction, kN 168 2.35
72 197.55 142 204.07
168 2.64
142 225.97

สรปุ ผล 3 และ 4 จากน้นั ตำ�แหน่ง 4, 5, 6 และ 7 ความเค้นทเ่ี กิดขึ้นจะ
มคี า่ คงตวั อยใู่ นชว่ ง 185.74 MPa-186.98 MPa เนอื่ งจากการ
ผลการวิเคราะห์แรงปฏิกิริยาป้ันจ่ัน แรงปฏิกิริยาที่เกิดข้ึน เลอ่ื นภาระเขา้ มายงั ตวั โครงสรา้ งเปน็ การกระจายความเคน้ ให้
สูงสุดเท่ากับ 2,918.90 kN เกิดข้ึนท่ีตำ�แหน่งขาซ้ายของ แกโ่ ครงสรา้ ง คา่ สงู สดุ ทเี่ กดิ ขน้ึ มคี า่ นอ้ ยกวา่ ความตา้ นแรงดงึ
ป้ันจ่ัน (Left sea side conner) ฝั่งด้านหน้าชายฝั่ง (Sea คทรเ่ี กาดกิ ขขน้ึองอวยสั ใู่ นดชเุ กว่ รงดควSาMมเ4ค9น้ 0อนσญุ y =าต3แ2ล5ะปMลPอaดดภังยั นจั้นากคกวาารมวเคบิ ้นตั ิ
side) สภาวะการทำ�งานหยุดน่ิงชัว่ ขณะคา้ งภาระ Container เนอ่ื งจากความเคน้ เกนิ จดุ ครากของวสั ดโุ ครงสรา้ ง และผลการ
ไว้ (Stowed wind) แรงลมปะทะทค่ี วามเรว็ ลม 35 m/s ทศิ ทาง วเิ คราะหร์ ะยะกระจดั โครงสรา้ งปนั้ จนั่ ทงั้ 2 สภาวะอยใู่ นเกณฑ์
แกน X+ ต�ำ แหน่งทำ�งานปลาย Boom (PD1) ทั้งนฐี้ านของ ทอี่ นญุ าตและเงอื่ นไขในการออกแบบ คา่ สงู สดุ ทเี่ กดิ ขนึ้ เทา่ กบั
ปั้นจ่ันได้ออกแบบการกระจายแรงปฏิกิริยาออกเป็น 10 จุด 157.02 mm เกดิ ขนึ้ ทตี่ �ำ แหนง่ ปลาย Boom ทศิ ทาง Z- ในแนวดง่ิ
แรงปฏิกิรยิ าทีเ่ กดิ ข้ึนทเี่ สาฐานรองรบั เทา่ กบั 291.89 kN ซ่ึง ซึ่งมีค่าน้อยกว่า L/180 เท่ากับ 200 mm ค่าระยะกระจัด
ค่าที่เกิดขึ้นมีค่าน้อยกว่าเง่ือนไขของผู้ออกแบบได้กำ�หนด ทย่ี อมอนญุ าตตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD
เสาฐานรองรับปนั้ จัน่ ให้รบั ภาระแรงหา้ มเกนิ 294.30 kN ต่อ
เสา ซึ่งปลอดภัยต่อการวิบัติของเสาฐานรองรับป้ันจั่น และ กิตตกิ รรมประกาศ
ในเชิงปฏิบัติแล้วแรงปฏิกิริยาสูงสุดท่ีเกิดข้ึนจะมีค่าน้อยกว่า
ผลการวิเคราะห์ เน่ืองด้วยในสภาวะการทำ�งานกรณีหยุดนิ่ง การวิจัยน้ีได้รับการสนับสนุนโปรแกรม ANSYS
ชั่วขณะจะไม่คา้ งภาระ Container ไว้ท่ตี ำ�แหน่งปลาย Boom จากห้องวิจัยการเผาไหม้ข้ันสูง ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล
ผคู้ วบคมุ จะเลอื่ นภาระ Container ใหอ้ ยรู่ ะหวา่ งต�ำ แหนง่ กลาง คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ภายใต้การ
Boom เพ่อื เปน็ การกระจายแรงใหแ้ กโ่ ครงสร้างปัน้ จน่ั และเสา ควบคมุ ของ ดร. เฉลิมพล เปลง่ สะอาด
ฐานรองรับ จากนั้นค่อยปลดภาระ Container (Total lifted
load) และเลอื่ น Trolley load มายังต�ำ แหน่งที่ 6 (PD6) เพื่อ เอกสารอ้างองิ
รอความเร็วลมอยู่ในช่วงที่ปั้นจ่ันสามารถทำ�งานปกติได้จาก
นน้ั ผ้คู วบคมุ ป้นั จ่นั จึงจะเริม่ ควบคุมการทำ�งานต่อไปอกี ครั้ง ชัยยันต์ ใจบุญมา. (2551). การวิเคราะหโ์ ครงสรา้ งเครนด้วย
ผลการวิเคราะห์ความเค้นที่เกิดขึ้นของโครงสร้าง วิธีไฟไนต์อิเลเมนต์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต.
ป้ันจั่นทั้ง 2 สภาวะ พบว่าความเค้นสูงสุดเกิดขึ้นที่สภาวะ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ.
การท�ำ งานปกตกิ รณีหยดุ นิง่ ชว่ั ขณะ ต�ำ แหน่งทำ�งานท่ีปลาย
Boom (PD1) มคี า่ เทา่ กบั 239.05 MPa เกดิ ขนึ้ ทชี่ ดุ ดงึ Boom วินิต ช่อวิเชียร และวรนิติ ชอ่ วเิ ชียร. (2550). การออกแบบ
(Forestay) และพบวา่ คา่ ลดลงเมอ่ื เลอ่ื นภาระมายงั ต�ำ แหนง่ 2, โครงสร้างเหล็กตามมาตรฐาน AISC/ASD/LRFD.
จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Vol 40. No 3, May-June 2021 The effect of wind speed on the stability of a ship-to-shore gantry crane 305

Federation Europeenne De La Manutention Section 1. Przemieniecki, J.S. (1968). Theory of Matrix Structural
(1987). Rules for the Design of Hoisting Appliances. Analysis. McGraw-Hill.
Classification and Loading on Structures and
Mechanisms (3rd ed). French and German: Technical Quang, H.T., Jungwon, H., Nguyen, V.B., Choonghyun,
Committee of the Section 1 of the F.E.M. K., Jin-Hee A. & Park, I.J. (2018). Sensitivity Analysis
for Ship-to-Shore Container Crane Design. Applied
Francesco, Z. (2006). Main Structure Calculation and sciences, 7, 1-14.
Safety Checks Revision 1, Paolo De Nicola-Paceco
Portainer Cranes for Port Authority of Thailand. Via Tang, G., Chi, C., Wang, Y. & Hu, C. (2019). Strength
Borgo Vicenza. Analysis of the Main Structural Component in Ship-
to-Shore Cranes Under Dynamic Load. IEEE, 7,
Jung-Hyun J. & Sihyun K. (2020) Key Performance 23959-23966.
Indicator Development for Ship-to-Shore Crane
Performance Assessment in Container Terminal Verschoof, I.J. (2002). Cranes-Design, Practice, and
Operations. J. Mar. Sci. Eng, 8(6), 1-11. Maintenance (2nd Eds).Professional Engineering
Publishing Limited.
Klinger, C. (2014). Failures of cranes due to wind induced
vibrations. Engineering Failure Analysis, 43, 198-220. Zhang, Y., Zhao J. & Yao J. (2011) Static Structural
Finite-element Analysis of tower crane based on
Moaveni, S. (1999). Finite element analysis theory and FEM. IEEE, 220-224.
application with ANSYS. Prentice-Hall.

เรดโิ อลาเรยี นยคุ ดโี วเนยี นตอนปลายถงึ ยคุ คารบ์ อนเิ ฟอรสั ตอนตน้ จากหนา้ ตดั ชนั้ หนิ เชริ ต์
บ้านวงั ผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลยภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ของประเทศไทย
Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban Wang Pha chert
section in Pak Chom district, Loei province, northeastern Thailand

ศริ กาญจน์ จรรยา1, หทัยทิพย์ ทัศนภักด2ิ์ , มงคล อุดชาชน3
Sirakan Janya1, Hathaithip Thassanapak2, Mongkol Udchachon3

Received: 5 February 2021 ; Revised: 2 April 2021 ; Accepted: 19 April 2021

บทคดั ย่อ

ซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนจากหินเชิร์ตยุคดีโวเนียนตามแนวชั้นหินคดโค้งเลยน้ันเคยมีรายงานการค้นพบในอดีตมาแล้ว
อย่างไรก็ตามยังมีชั้นหินเชิร์ตอีกหลายพ้ืนท่ีของจังหวัดเลยยังไม่มีการศึกษาซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียน การศึกษาคร้ังน้ีได้
เลอื กพนื้ ทห่ี น้าตัดช้นั หินเชิรต์ ที่โผลป่ รากฏบริเวณเนินเขาหลงั โรงเรียนบ้านวงั ผา อ�ำ เภอปากชม จงั หวดั เลย โดยทำ�การละลาย
หนิ เชิร์ตมากกวา่ 30 ตัวอยา่ ง เพ่อื สกดั ซากดึกดำ�บรรพ์เรดโิ อลาเรียนตามข้ันตอนมาตรฐานด้วยกรดไฮโดรฟลูออริก ความเข้ม
ขน้ ร้อยละ 3-5 โดยผลการศกึ ษาพบเรดโิ อลาเรยี นอายดุ ีโวเนียนจ�ำ นวน 9 สกลุ 17 ชนิด และสามารถแบ่งออกเปน็ 2 กลุ่ม ได้แก่
กลมุ่ ที่ 1 กลมุ่ ชีวิน Polyentactinia tenera Assemblage ประกอบดว้ ย Polyentactinia tenera, P. invenusta, Ceratoikiscum
sp. cf. C. bujugum ร่วมกบั Trilonche sp. cf. T. vachardi มอี ายดุ ีโวเนยี นตอนปลาย (ฟราส์เนยี น-ฟาเมนเนยี น) และกลมุ่ ท่ี
2 กลมุ่ ชวี ิน Belowea variabilis Assemblage ประกอบดว้ ย Belowea variabilis, Trienosphaera sicarius, Archocyrtium sp.
และStigmosphaerostylus sp. cf. S. variospina ระบอุ ายุไดใ้ นช่วงดีโวเนียนตอนปลาย (ฟาเมนเนียน) ถึงอายุคาร์บอนเิ ฟอรสั
ตอนต้น
ค�ำ สำ�คัญ: เรดิโอลาเรียน ยคุ ดโี วเนียนตอนปลาย หนิ เชิรต์ แนวชั้นหนิ คดโคง้ เลย

Abstract

Some Devonian radiolarian chert sequences have been previously reported from the Loei Fold Belt. However, the
various chert sequences exposed in Loei province have not yet been studied. The chert sequence exposed at a hill
located behind the Ban Wang Pha School was selected in this study. More than 30 chert samples were collected from
the rock section. Standard chemical methods were applied using 3-5 % hydrofluoric acid for radiolarian extraction.
The results indicated that these Devonian radiolarias can be classified into 9 genera and 17 species. These faunas
can be grouped into 2 assemblages. The first assemblage, Polyentactinia tenera assemblage, includes Polyentactinia
tenera, P. invenusta, Ceratoikiscum sp. cf. C. bujugum and Trilonche sp. cf. T. vachardi and others. This assemblage
indicates of Late Devonian (Frasnian-Famennian). The second assemblage is Belowea variabilis Assemblage
including Belowea variabilis, Trienosphaera sicarius, Archocyrtium sp. and Stigmosphaerostylus sp. cf. S. variospina
and others. This assemblage indicates Late Devonian (Famennian) to early Carboniferous.
Keywords: Radiolarian, Late Devonian, Chert, Loei Fold Belt

1 นสิ ิตปรญิ ญาโท, คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อ�ำ เภอกันทรวิชัย จังหวดั มหาสารคาม 44150
2 ผู้ชว่ ยศาสตราจารย,์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อำ�เภอกนั ทรวิชัย จงั หวัดมหาสารคาม 44150
3 รองศาสตราจารย์, คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อำ�เภอกันทรวชิ ยั จังหวดั มหาสารคาม 44150
1 Master degree student, Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha sarakham 44150, Thailand
2 Assist Prof, Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha sarakham 44150, Thailand
3 Assoc Prof, Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha sarakham 44150, Thailand
* Corresponding author; Sirakan Janya, Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150, Thailand

[email protected]

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 307

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

บทนำ� คร้ังนี้จึงได้ทำ�การกำ�หนดพื้นท่ีดังกล่าวเพ่ือศึกษาซาก
ดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนอายุดีโวเนียน โดยมีวัตถุประสงค์
เรดโิ อลาเรยี น (Radiolarian) เปน็ สง่ิ มชี วี ติ เซลลเ์ ดยี วในอาณา เพ่ือจัดจำ�แนกความหลากหลายของซากดึกดำ�บรรพ์
จักรโพรทิสตา (Kingdom Protista) ช้ันย่อยเรดิโอลาเรีย เรดิโอลาเรียนท่ีมีอายุดีโวเนียน และจัดกลุ่มชีวินซาก
(Subclass Radiolaria) ท่ีดำ�รงชีวิตแบบแพลงก์ตอนอาศัย ดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนเพื่อใช้เป็นประโยชน์ในการกำ�หนด
อยบู่ ริเวณทะเลเปดิ (open marine) ในระดบั ใกลผ้ ิวนำ้�ต้งั แต่ อายกุ ารสะสมตะกอนของหน้าตัดช้นั หินเชริ ต์ บ้านวงั ผาต่อไป
ยุคแคมเบรียน (Cambrian) จนถึงปัจจุบัน โครงร่างแข็ง
ภายนอก (cortical shell) ของเรดิโอลาเรียนเกิดจากการดูด ธรณีวทิ ยาท่วั ไปของพื้นท่ีศกึ ษาบ้านวังผา
เซปบั ็นสเาปรลปือรกะกแขอบ็งหซุ้มลิ ลกิ ำ�อตนัวไดเอมอ่ือกตไาซยดล์ (งSไปiOโ2ค)รใงนรน่า�้ำ งทแะขเ็งลดมังากสลร่าา้ วง
จะตกจมลงสู่พื้นทะเลและสะสมตัวร่วมกับเศษตะกอนอื่นๆ ธรณวี ทิ ยาของประเทศไทยประกอบดว้ ยแผน่ ธรณี 2
ผา่ นกระบวนการทางธรณวี ทิ ยากลายเปน็ ชนั้ หนิ เชริ ต์ (chert) แผน่ ได้แก่ แผ่นฉาน-ไทย (Shan-Thai terrane) และแผ่นอนิ
หรือชัน้ หินเนอ้ื แก้ว (siliceous rock) (หทัยทพิ ย์ ทศั นภักดิ,์ โดจนี (Indochina terrane) (Bunopas, 1992) โดยพน้ื ทศ่ี กึ ษา
2555) และเรียกบริเวณที่มีการสะสมตะกอนแบบนี้ว่า เลน บ้านวังผานั้นต้ังอยู่ในแนวชั้นหินคดโค้งเลย ซ่ึงจัดเป็นส่วน
เรดิโอลาเรียน (Radiolarian ooze) ซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอ หน่ึงของแผ่นอินโดจีนทางด้านตะวันตก โดยมีชั้นหินตะกอน
ลาเรียนถือเป็นแหล่งข้อมูลท่ีสำ�คัญทางด้านบรรพชีวินวิทยา ที่สะสมตัวตามแนวชั้นหินคดโค้งเลยดังนี้ ชั้นหินมหายุค
ท่ีสามารถนำ�ไปใช้เป็นดัชนีบ่งช้ีถึงสภาพแวดล้อมและระบบ พาลีโอโซอิกตอนกลาง ได้แก่ หมวดหินนาโม (Na Mo
นเิ วศบรรพกาลทเ่ี กดิ ขนึ้ ในอดตี รวมถงึ สามารถนำ�ขอ้ มลู ไปใช้ Formation) เป็นหนิ ฐานของพืน้ ทม่ี อี ายุไซลเู รียนถึงดโี วเนียน
เพอ่ื ศึกษาการลำ�ดับชั้นหนิ ทางธรณวี ทิ ยาได้อกี ด้วย (Silurian-Devonian) หมวดหินปากชม (Pak Chom
การศึกษาเรดิโอลาเรียนในประเทศไทยนั้นมีการ Formation) อายุดีโวเนียนถึงคาร์บอนิเฟอรัสตอนต้น
รายงานการค้นพบครั้งแรกบริเวณภาคเหนือของประเทศ ใน (Devonian-early Carboniferous) โดยวางตัวทับหมวดหิน
อ�ำ เภอเชยี งดาว จงั หวดั เชยี งใหม่ (Caridroit et al., 1990) ระบุ นาโมและถูกปิดทับแบบไม่ต่อเน่ือง (Unconformity) ด้วย
อายุช่วงยาวต่อเน่ืองจากยุคดีโวเนียน (Devonian) คาร์บอนิ ชั้นหินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนบน ได้แก่ หมวดหินหนอง
เฟอรัส (Carboniferous) จนถึงเพอร์เมียน (Permian) หลัง ดอกบัว (Nong Dok Bua Formation) อายุคาร์บอนิเฟอรัส
จากน้ันก็มีรายงานการศึกษาในพื้นท่ีภาคเหนือเพ่ิมขึ้นอย่าง (Udchachon et al., 2014) ถกู ปดิ ทับดว้ ยหมวดหินวังสะพุง
ต่อเนื่อง (Sanjit et al., 2014 ; Wonganan & Caridroit, (Wang Saphung Formation) หมวดหินอีเลิศ (E-lert
2005b, 2005a) ส่วนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ Formation) หมวดหนิ น�้ำ มโหฬาร (Nam Mahoran Formation)
ประเทศไทยน้ันมีการค้นพบตามแนวช้ันหินคดโค้งเลย (Loei และหมวดหนิ ผาเด่อื (Pha Dua Formation) อายเุ พอร์เมยี น
Fold Belt) อ�ำ เภอปากชม จงั หวัดเลย ระบุอายุดีโวเนียนและ (กรมทรัพยากรธรณี, 2555) (Figure 1)
คาร์บอนิเฟอรัส (Sashida et al., 1993) และหลังจากนั้น การโผล่ปรากฏของหน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา
ก็มีการรายงานการค้นพบซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียน ต้ังอยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือจากอำ�เภอเมืองเลย
ในช่วงอายุดังกล่าวเพ่ิมมากขึ้นตามแนวชั้นหินคดโค้งเลย ประมาณ 70 กิโลเมตร บนเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข
(Khattamart et al., 2015 ; Saesaengseerung et al., 2007 2414 (ตำ�แหน่งละติจูด 17 องศา 77 ลิปดาเหนือ ลองจิจูด
; Thassanapak et al., 2017) 101 องศา 98 ลปิ ดาตะวนั ออก) (Figure 2) พบการโผลป่ รากฏ
อย่างไรก็ตามการศึกษาซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลา หนา้ ตดั ชนั้ หนิ เชริ ต์ บรเิ วณเนนิ เขาดา้ นหลงั โรงเรยี นบา้ นวงั ผา
เรียนตามแนวชั้นหินคดโค้งเลยน้ัน ยังมีพื้นท่ีๆ มีการโผล่ ลักษณะของหินเชิร์ตมีสีนำ้�ตาลแดงถึงสีแดงอมม่วง มีความ
ปรากฏของชั้นหินเชิร์ตอื่นๆ ท่ีน่าสนใจที่ยังไม่มีข้อมูลการ หนาแตล่ ะชั้นประมาณ 2-5 เซนติเมตร ซึง่ เป็นภเู ขาหนิ เชิรต์
ศึกษาอยู่อีกหลายพื้นท่ี โดยเฉพาะบริเวณบ้านวังผามีการ ทมี่ คี วามคดโคง้ และซบั ซอ้ นเปน็ อยา่ งมาก หลงั จากการส�ำ รวจ
โผล่ปรากฏของหน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบริเวณเนินเขาด้านหลัง พนื้ ท่ศี กึ ษา ไดท้ ำ�การเกบ็ ตวั อยา่ งท้ังหมด 3 ต�ำ แหนง่ ได้แก่
โรงเรยี นบ้านวงั ผา และเปน็ พื้นที่ๆ ยังไม่มีรายงานการศึกษา บรเิ วณเชงิ เขา กลางเขา และยอดเขา รวมมากกวา่ 30 ตวั อยา่ ง
ซากดกึ ดำ�บรรพเ์ รดโิ อลาเรยี นมากอ่ นเลย ดงั นนั้ ในการศกึ ษา (Figure 3)

ปิ ด ทับ ด้ ว ย ห ม ว ด หิน วัง ส ะ พุ ง มคี วามหนาแต่ละชนั้ ประมาณ 2-5 เซนตเิ มตร ซง่ึ เป็น

ormation) หมวดหินอีเลิศ (E-lert ภูเขาหนิ เชิร์ตท่มี ีความคดโค้งและซบั ซ้อนเป็นอย่าง

หินน้ ามโหฬาร (Nam Mahoran มาก หลังจากการสารวจพ้ืนท่ีศึกษา ได้ทาการเก็บ J Sci Technol MSU
ห ม ว ด หิ น30ผ8า เ ดS่ื iอraka(PnhJanyDau,aHathaithipตTวัhอasยs่าaงnทaงัp้ หakม,ดM3onตgาkoแlหUนd่งchไaดcแ้ hกon่บรเิ วณเชงิ เขา กลาง

เขา และยอดเขา รวมมากกวา่ 30 ตวั อย่าง (Figure 3)

วสั ดุ อปุ กรณ์ และวิธกี ารศกึ ษา
จากการสำ�รวจพ้ืนที่ศึกษาหน้าตัดช้ันหินเชิร์ต
บ้านวังผานั้นได้ทำ�การวางตำ�แหน่งการเก็บตัวอย่าง
ทั้งหมด 3 ตำ�แหน่ง ได้แก่บริเวณเชิงเขา จำ�นวน 14
ตัวอย่าง บริเวณกลางเขา 17 ตัวอย่าง และบริเวณยอดเขา
จ�ำ นวน 5 ตัวอยา่ ง รวมตัวอยา่ งทัง้ หมด 36 ตัวอยา่ งเพือ่ น�ำ
มาสกัดเอาซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนในเนื้อหินออกมา
ในขั้นตอนน้ีทำ�ในห้องปฏิบัติการทางเคมีโดยใช้กรดไฮโดร
ฟลูออริกหรือกรดกดั แกว้ (HF) ความเขม้ ข้นรอ้ ยละ 3-5 โดย
นำ�วิธีการสกัดตัวอย่างจากการศึกษาของ (Pessageno &
Newport, 1972) มาใช้ โดยในแต่ละคร้ังต้องนำ�ตัวอย่าง
หินเชิร์ตไปแช่ในสารละลายเคมีเป็นเวลา 20-24 ช่ัวโมง
แล้วทำ�การเก็บสะสมตัวอย่างตะกอนที่ละลายจากเน้ือหิน
ผ่านตะแกรงร่อนมาตรฐาน (sieved) เบอร์ 53 และ 250
ไมโครเมตร ข้นั ตอนนีท้ ำ�ซ�้ำ นาน 14 วัน จนไดต้ วั อยา่ งที่เพยี ง
พอตอ่ การศกึ ษา หลงั จากนนั้ น�ำ ตวั อยา่ งตะกอนทไี่ ดท้ งั้ หมดไป
คัดแยกซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนภายใต้กล้องจุลทรรศน์
ใช้แสงแบบสเตอริโอ (stereo microscope) และทำ�การถ่าย
ภาพตัวอย่างผ่านกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด
(scanning electron microscope: SEM) เพื่อทำ�การจัด
Figure 1 Biostratigraphic columns of Loei Fold Belt จำ�แนกความหลากหลายของซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอเรียน
showing a detail of assemblages and position of ในขน้ั ตอนต่อไป
study locality (Thassanapak et al., 2017 ;
Figure 1 Biostratigraphic columUnsdocf hLoaeci FhooldnBeelttshaolw.i,ng2a0d1e4ta)il of assemblages and position of
study locality (Thassanapak et al., 2017; Udchachon et al., 2014) ผลการศึกษาอนุกรมวิธานซากดึกดำ�บรรพ์
เรดิโอลาเรยี น
การจัดจำ�แนกเรดิโอลาเรียนในคร้ังนี้ได้ทำ�การ
จำ�แนกตามการศึกษาของ (De wever et al., 2001) สามารถ
จดั จ�ำ แนกทางอนกุ รมวิธานไดด้ งั นี้

วFiสัgดurุ eอ2ปุ กMรapณs์ hแFoลwiะignวguิธtีกrheeารlo2ศcึaกlMiษtyาaoBfpsatusndhyoWsewcatiionnnggintPBhahenaWยloอacnดchgเaขePlาrhittaจyาschนoeeวfcrนttssi5eotcunตtidoัวnyอยs่างeรcวtมioตnัวอiยn่างทัง้ หมด Systematic paleontology
Class Actinopoda
Subclass Radiolaria Müller (1858)
Superorder Polycystida Ehrenberg (1838), emend. Riedel (1967)
Family Entactiniidae Reidel (1967)
Genus Stigmospherostylus Rüst (1892), emend. Foreman (1963)
(syn: Entactinia Foreman, 1963)
Type species: Stigmospherostylus herculea (Foreman, 1963)
Stigmospherostylus pusilla (Hinde, 1899)
(Figure 4: 16) and Figure 5: 2-3)
1899 Staurosphaera pusilla Hind-Hind, p.46, pl.8, Figure 12
1963 Entactinia? Additive Foreman-Foreman, p 273, pl.1, Figure 10 ;
pl.3, Figure 9
1997 Stigmospherostylus pusilla (Hinde)-Aitchison and Stratford, p.381
2003 Stigmospherostylus pusilla (Hinde)-Wang, pl.2, figs.11-16
2005 Stigmospherostylus pusilla (Hinde)-Wonganan, pl.2, Figure 13
2017 Stigmospherostylus pusilla (Hinde)-Thassanapak, p.36, Figure 10
; p.37, figs.5-7 ; p.38, figs.5c, 7-8

จากการส ารวจพ้ืนท่ีศึกษาหน้ าตัดชั้น 36 ตัวอย่างเพ่อื นามาสกดั เอาซากดึกดาบรรพ์เรดิโอลา
หินเชิร์ตบ้านวังผานัน้ ได้ทาการวางตาแหน่งการเก็บ เรยี นในเน้ือหนิ ออกมาในขนั้ ตอนน้ีทาในหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร
ตวั อย่างทงั้ หมด 3 ตาแหน่ง ได้แก่บรเิ วณเชงิ เขา จานวน ทางเคมีโดยใชก้ รดไฮโดรฟลูออริกหรือกรดกดั แก้ว (HF)
14 ตัวอย่าง บริเวณกลางเขา 17 ตัวอย่าง และบริเวณ ความเข้มข้นร้อยละ 3-5 โดยนาวธิ ีการสกดั ตัวอย่างจาก

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 309

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะของเปลือก ลักษณะสัณฐานวิทยา: เน่ืองจากตัวอย่างท่ีได้
นอก (cortical shell) มีรูพรุน (pore frame) เหมือน มีความชำ�รุด อย่างไรก็ตามลักษณะของตัวอย่างมีความ
ตาข่ายลักษณะกลม (spherical latticed) ขนาดเล็กเท่ากัน คล้ายคลึงท่ีสามารถเทียบเคียงได้กับ Stigmosphaerostylus
มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ (main spine) ท่ีย่ืน variospina (Won) คือเรดิโอลาเรียนชนิดนี้จะมีลักษณะเด่น
ออกมาจากเปลอื กนอก คลา้ ยกบั ใบมดี 3 แฉก (three-bladed) ของเปลือกนอกแข็งหนา มีรูพรุนเหมือนตาข่ายลักษณะกลม
โดยลกั ษณะเดน่ ของเรดโิ อลาเรยี นชนดิ นจ้ี ะมจี �ำ นวนของหนาม ขนาดเล็กเท่ากัน มีหนามขนาดใหญ่ท่ีย่ืนออกมาจากเปลือก
ขนาดใหญ่ จำ�นวน 7 แทง่ นอกคลา้ ยกับใบมดี 3 แฉก ทแ่ี ขง็ หนา (robust) มีขนาดสัน้
สถานทม่ี กี ารรายงาน และชว่ งอาย:ุ พนื้ ทห่ี นา้ ตดั (short) และปลายทู่ (blunted) และมีจำ�นวนของหนามขนาด
ชน้ั หนิ เชริ ต์ บา้ นวงั ผา อ�ำ เภอปากชม พนื้ ทบี่ รเิ วณแอง่ ของขอบ ใหญ่ประมาณ 2-6 แท่ง
แผ่นอินโดจีนตามแนวชั้นหินคดโค้งเลย ทางตะวันออกของ สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นท่ี
จงั หวัดเลย ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือของประเทศไทย พนื้ ที่ หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
อ�ำ เภอเชียงดาว จังหวดั เชียงใหม่ ภาคเหนอื ของประเทศไทย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พ้ืนท่ีอำ�เภอ
มีอายุตอนปลายดีโวเนียนตอนปลาย (Late Devonain ; ปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ภาคเหนือของประเทศไทย มีอายุ
Frasnian-Famennian) พื้นท่ีทางด้านตะวันออกของรัฐ ดีโวเนียนตอนปลาย (Frasnian-Famennian) พ้ืนท่ี
New South Wales ประเทศออสเตรเลีย มีอายุ ต า ม แ น ว ริ ม ฝั่ ง แ ม่ น้ำ � โ ข ง อำ � เ ภ อ ป า ก ช ม จั ง ห วั ด
ดีโวเนียนตอนกลาง (Middle Devonain ; Givetian) พ้ืนที่ เลย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีอายุ
ทางตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน มีอายุดีโวเนียน ดี โ ว เ นี ย น ต อ น ป ล า ย ถึ ง ค า ร์ บ อ นิ เ ฟ อ รั ส ต อ น ต้ น
ตอนกลางถงึ ตอนปลาย (Middle-Late Devonain ; Givetian- (Late Devonian-early Carboniferous ; Famennian-
Frasnian) และพน้ื ทห่ี มู่หนิ Huron บรเิ วณพืน้ ท่ี Ohio shale Tournaisian) พ้ืนที่ทางตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน
ของสหรฐั อเมรกิ า มอี ายดุ โี วเนยี น (Devonian) อายุดีโวเนียนตอนปลาย (Famennian) พื้นท่ีทางเหนือของ
รัฐ Bavaria ประเทศเยอรมัน มีอายุดีโวเนียนตอนกลางถึง
Stigmospherostylus sp. cf. S. variospina (Won, 1983) ตอนปลาย และพนื้ ที่เมอื ง Riescheid ประเทศเยอรมนั มีอายุ
(Figure 4: 17 and figure 5: 1) คารบ์ อนิเฟอรสั ตอนตน้
cf. 1983 Palaeoxyphostylus variospina Won-Won, pp.156-157, pl.8,
figs.1-4, 6-22 Stigmospherostylus sp.
cf. 1986 Entactinia variospina (Won)-Gourmelon, pp. 183-184, pl.4, (Figure 5: 4-5)
Figure 1
cf. 1987 Entactinia variospina (Won)-Gourmelon, p.49, pl.3, figs.7-11 ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
cf. 1990 Entactinia variospina (Won)-Braun, p.109, pl.7, figs. 4, 6 หนา มรี พู รนุ ขนาดเลก็ เทา่ กนั มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญ่
cf. 1990 Palaeoxyphostylus variospina Won-Won, pp.137-138, pl.2, ทยี่ ื่นออกมาจากเปลือกนอกคลา้ ยกับใบมดี 3 แฉก ขนาดยาว
Figure 10 ปลายแหลม ซึ่งเป็นลักษณะสัณฐานทั่วไปของสกุลน้ี โดยท่ี
cf. 1993 Entactinia variospina (Won)-Sashida et al., figs.4, 1-14 ตัวอย่างเหล่านี้ไม่ได้แสดงถึงลักษณะเฉพาะที่จะสามารถระบุ
cf. 1994 Entactinia variospina (Won)-Kiessling, pl.4, figs.23, 24 ถงึ ระดบั ชนิดได้
cf. 2003 Stigmosphaerostylus variospina (Won)-Wong et al., pl.4, สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนที่
figs.1-7 หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
cf. 2005 Stigmosphaerostylus variospina (Won)-Wonganan and มอี ายดุ ีโวเนยี นตอนปลาย
Caridoit, figs.3-3, 3-4
cf. 2007 (Figure 5: 1) (Won)-Saesaengseerung et al., figs.8: 7, 17

310 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

FiguFi(rgpeuenr3eisF3iaFebileodludtpp1hh4ootctoomggrrlaoapnphghs).so(fBot)hf,e(tChBe)aanBt WlaonwaneWgr pPaaanrhtgocfPhceahrhtesrtceshceteiqorunteisnneccelcutd(iSoinBng0i(1nAct)olcuSlod1si(ne2-g)u0p7(A)o.f)(tDch)el,o(BsEae)n,-u(WFp)aoantgf mtPhihdeadlBechapenarrttWsoefaqcunhegenrcPteha
chert sequence (penseisquaenbcoeu(tS14401ctmo Sl7o0n5g),).(G(B),)(,H()Ca)t Uapt ploerwpearrtpoaf rcthoerft csheqeuretnsceeq(uSe80n1ceto(SS9B020)1. to S1(2)07). (D),
(E), (F) at middle part of chert sequence (S401 to S705), (G), (H) at Upper part of chert sequence (S801 to
S902).

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 311

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

Genus Trilonche Hinde (1899), emend. Foreman (1963), Aitchison and 1889 Trilonche elegans Hinde-Hinde, p.48, pl.8, Figure 22
Stratford (1997) 1997 Trilonche elegans Hinde-Aitchison and Stratford, figs.2-7, figs.3-6
(syn: Entactinosphaera Foreman 1963) 1999 Trilonche elegans Hinde-Aitchison, pl.1, figs. C, D, F, P ; pl.4,
Type species: Trilonche hindea (Hinde, 1899) figs. E, I ; pl.6, figs. B, R
Trilonche echinata (Hinde, 1899) ; emend. Aitchison and Stratford, 2003 Trilonche elegans Hinde-Wang, pl.1, Figure 22, 23
1997 2005 Trilonche elegans Hinde-Wonganan and Caridroit, pl.2, Figure 3
(Figure 5: 6, 15) 2015 Trilonche elegans Hinde-Udchachon et al., figs.7, 6-7
1899 Heliosoma echinatum Hinde-Hinde, p.50, pl.9, figs.1-2 2017 Trilonche elegans Hinde-Thassanapak et al., p.36 ; Figure 5a, 14
1963 Entactinosphaera echinata ? (Hinde)-Foreman, p.279, pl.3, ; p.37, figs.5b, 13-14 ; p.39, figs.5d, 5-6
Figure 10 ; pl.4, figs.12a-b
1975 Entactinosphaera echinata (Hinde)-Nazarov, p.60-61, pl.3, figs.1- ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
3 ; pl.4, figs.6-8 มีรูพรุนขนาดเล็กสมำ่�เสมอกัน มีลักษณะของหนามขนาด
1983 Entactinosphaera echinata (Hinde)-Nazarov and Ormiston, pl.1, ใหญ่ที่ย่ืนออกมาจากเปลือกนอกที่เกิดจากก้านภายในท่ีมี
figs.6-7 จดุ ศูนย์กลางร่วมกันคลา้ ยกบั ใบมีด 3 แฉก ยาวปลายแหลม
1993 Entactinosphaera echinata (Hinde)-Aitchison, pl.5, figs.6, 11, 14 เท่ากัน มีจำ�นวน 4-6 แท่ง โดยเรดิโอลาเรียนชนิดนี้จะมี
; pl.7, Figure 3 ลักษณะเด่นคือ หนามขนาดใหญ่แต่ละแท่งจะวางตัวทำ�มุม
1997 Entactinosphaera echinata (Hinde)-Wang, pl.3, figs.4-10 ; pl.4, ตงั้ ฉากซง่ึ กนั และกัน
figs.4, 7 สถานทม่ี กี ารรายงาน และชว่ งอาย:ุ พน้ื ทห่ี นา้ ตดั
1999 Trilonche ? echinata (Hinde)-Braun and Budil, Figure 4A ชน้ั หินเชิร์ตบา้ นวงั ผา อ�ำ เภอปากชม จงั หวัดเลย พื้นทอี่ ำ�เภอ
2003 Trilonche echinate (Hinde)-Wang et al., pl.1, Figure 16 เชยี งดาว จงั หวัดเชยี งใหม่ ภาคเหนอื ของประเทศไทย มอี ายุ
2005 Trilonche echinate (Hinde)-Wonganan and Caridroit, pl.2, figs.17, ดีโวเนียนตอนกลางถึงตอนปลาย (Givetian-Famennian)
18 พนื้ ทท่ี างตอนใตข้ องสาธารณรฐั ประชาชนจนี มอี ายดุ โี วเนยี น
2017 Trilonche echinate (Hinde)-Thassanapak et al., figs.5b: 10-12 ; ตอนกลางถึงตอนปลาย พื้นที่แผน่ ธรณี Gamilaroi ตามแนว
figs.5d: 3-4 เทือกเขา New England orogen ทางด้านตะวันออกของ
ประเทศออสเตรเลยี อายุดีโวเนียนตอนตน้ ถงึ ตอนกลาง และ
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม พ้ืนท่ีทางตะวันออกของรัฐ New South Wales ประเทศ
มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ที่ยื่นออกมาจากเปลือก ออสเตรเลยี มอี ายดุ โี วเนียนตอนกลาง (Givetian)
นอกที่เกิดจากก้าน (bars) ภายในท่ีมีจุดศูนย์กลางร่วมกัน
(concentric) คลา้ ยกับใบมดี 3 แฉก โดยเรดโิ อลาเรียนชนิดนี้ Trilonche hindea (Hinde, 1899)
จะมลี กั ษณะเดน่ คอื หนามขนาดใหญ่ 1 แทง่ ทยี่ าวปลายแหลม ( Figure 4: 20-21, 24 and figure 5: 9)
ลักษณะของบริเวณผิวเปลือกนอกถูกปกคลุมไปด้วยหนาม 1899 stylosphaera vetusta Hinde-Hinde, p.46, pl.8, Figure 10
ขนาดเล็กคล้ายปลายเข็ม (needle-like) ทำ�ให้ไม่สามารถ 1975 Entactinosphaera vetusta (Hinde)-Nazarov, p.64-65, pl.5, figs.8-
สงั เกตเหน็ ลักษณะของรูพรุนบนเปลอื กนอกได้ 10 ; pl.6, figs.9-11
สถานทมี่ กี ารรายงาน และชว่ งอาย:ุ พนื้ ทหี่ นา้ ตดั 1991 Entactinosphaera vetusta (Hinde)-Li and Wang, pl.1, figs.15, 16 ;
ชัน้ หนิ เชิรต์ บ้านวังผา มีอายุดโี วเนียนตอนปลาย พืน้ ท่อี ำ�เภอ pl.2, figs.9-11
เชียงดาว จังหวดั เชยี งใหม่ ภาคเหนอื ของประเทศไทย มอี ายุ 1997 Trilonche hindea (Hinde)-Aitchison and Stratford, p.374, figs.2-9,
ดีโวเนียนตอนกลางถึงตอนปลาย (Givetian-Famennian) 2
พ้ืนที่ของหมวดหิน Tanhe Formation ในเมือง Nanning 1999 Trilonche hindea (Hinde)-Aitchison et al., pl.2, figs.J, R ; pl.3,
มณฑลกว่างซี (Guangxi) ทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ของ Figure E ; pl.5, figs.F, H ; pl.6, figs.K, O, Q
สาธารณรฐั ประชาชนจนี มอี ายดุ โี วเนยี นตอนตน้ ถงึ ตอนกลาง 2005 Trilonche hindea (Hinde)-Wonganan and Caridroit, pl.3, figs.10,
(Early-Middle Devonian) พ้ืนที่ทางตะวันออกของรัฐ New 11, 17, 18, 21, 22, 25
South Wales ประเทศออสเตรเลยี มอี ายุดีโวเนียนตอนกลาง 2012 Trilonche hindea (Hinde)-Thassanapak et al., figs.7 ; 22-25
(Middle Devonian ; Givetian) พื้นที่ของหมวดหิน Gogo 2017 Trilonche hindea (Hinde)-Thassanapak et al., figs.5a ; 15-16,
ในแอ่ง Canning Basin ทางด้านตะวันออกของประเทศ Figure 5b ; 15, figs.5d ; 7-8
ออสเตรเลยี มีอายดุ ีโวเนียนตอนปลาย และพนื้ ทพ่ี ืน้ ทห่ี ม่หู ิน
Huron บริเวณ Ohio shale ประเทศสหรัฐอเมริกา มีอายุ ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
ดโี วเนยี นตอนปลาย (Late Devonian) มรี พู รนุ ขนาดเลก็ มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ย่ี น่ื ยาวออก
มาจากเปลือกนอกที่เกิดจากก้านภายในที่มีจุดศูนย์กลางร่วม
Trilonche elegans Hinde (1889) กัน คล้ายกับใบมีด 3 แฉก ปลายแหลม มจี �ำ นวน 4-6 แทง่
(Figure 4: 2 and figure 5: 5, 7-8) โดยเรดิโอลาเรียนชนิดนี้จะมีลักษณะเด่นคือ มีหนามขนาด

312 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

ใหญท่ มี่ คี วามยาวกวา่ ชนดิ อนื่ ๆ ซงึ่ เปน็ ลกั ษณะทใ่ี ชจ้ ดั จ�ำ แนก 1899 Trilonche vetusta Hinde-Hinde, p.48, pl.8, figs.18, 19
เรดิโอลาเรยี นชนิดน้ี 1997 Trilonche vetusta Hinde-Aitchison and Stratford, p.374, figs.2: 1,
สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนท่ี 2 ; figs.3: 1, 2
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย 1999 Trilonche vetusta Hinde-Aitchison et al., pl.2, figs. J, R ; pl.3, figs.
พื้นที่อำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ของประเทศไทย E ; pl.5, figs. F, H ; pl.6, figs. K, O, Q
มอี ายดุ โี วเนยี นตอนกลางถงึ ตอนปลาย (Givetian-Farmenian) 2003 Trilonche vetusta Hinde-Wang et al., pl.1, figs. 25-30
พ้ืนที่แผน่ ธรณี Gamilaroi ตามแนวเทือกเขา New England 2005a Trilonche vetusta Hinde-Wonganan and Caridoit, Figure 3: 6
orogen ทางด้านตะวันออกของประเทศออสเตรเลีย อายุ 2005b Trilonche vetusta Hinde-Wonganan and Caridoit, pl.3, figs. 6-9,
ดีโวเนียนตอนต้นถึงตอนกลาง และพ้ืนท่ีทางตะวันออกของ 19
New South Wales ประเทศออสเตรเลีย มีอายุดีโวเนียน 2017 Trilonche vetusta Hinde-Thassanapak et al., figs.5a: 18, 19 ;
ตอนกลาง (Givetian) figs.5d: 14, 15

Trilonche palimbola (Foreman, 1963) ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
(Figure 4: 18, 19 and figure 5: 9) มรี พู รนุ ขนาดเลก็ มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ยี่ น่ื ออกมา
1963 Entactinosphaera palimbola Foreman-Foreman, pl.2, figs.3a-d, จากเปลอื กนอกทเ่ี กดิ จากกา้ นภายในทม่ี จี ดุ ศนู ยก์ ลางรว่ มกนั
figs.7a-e คลา้ ยกบั ใบมดี 3 แฉก ยาวปลายแหลม มจี �ำ นวน 4-6 แทง่ ทมี่ ี
1987 Entactinosphaera palimbola Foreman-Gourmaelon, pl.4, figs.7-10 ความยาวเทา่ กนั โดยเรดโิ อลาเรยี นชนดิ นจี้ ะมลี กั ษณะเดน่ ของ
1993 Entactinosphaera palimbola Foreman-Sashida et al., figs.4-10 หนามขนาดใหญ่ 1 แทง่ ท่ีเบยี่ งออกมาจากระนาบในแกนตั้ง
1998 Entactinosphaera palimbola Foreman-Sashida et al., figs.17, 18 สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนท่ี
2005 Trilonche palimbola (Foreman)-Wonganan and Caridroit, pl.3, หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
figs.3-5 พื้นท่ีอำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ของประเทศไทย
2012 Trilonche palimbola (Foreman)-Thassanapak et al., figs.7 ; 20-21 มีอายุดีโวเนียนตอนกลางและตอนปลาย (Givetian-
2015 Trilonche palimbola (Foreman)-Udchachon et al., figs.7 ; 10, 11 Famennian) พ้ืนที่ของหมวดหิน Tanhe ในเมือง Nanning
2017 Trilonche palimbola (Foreman)-Thassanapak et al., p.36, Figure มณฑลกว่างซี (Guangxi) บริเวณทางด้านตะวันตกเฉียงใต้
5a, 17 ; p.37, figs.5b, 16, 17 ; p.39, figs.5d, 10,11 ของสาธารณรัฐประชาชนจีน มีอายุดีโวเนียนตอนต้นถึง
ตอนกลาง (Early-Middle Devonian) และพ้ืนที่แผ่นธรณี
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม Gamilaroi ตามแนวเทือกเขา New England orogen ทาง
มีรูพรุนขนาดเล็ก มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ที่ยื่นออก ด้านตะวันออกของประเทศออสเตรเลีย มีอายุดีโวเนียน
มาจากเปลือกนอกท่ีเกิดจากก้านภายในที่มีจุดศูนย์กลาง ตอนกลางถงึ ตอนปลาย
ร่วมกัน คล้ายกับใบมีด 3 แฉก มีลักษณะยาวปลายแหลม
มจี �ำ นวน 4-6 แทง่ โดยเรดิโอลาเรียนชนดิ นีจ้ ะมีลักษณะเดน่ Trilonche sp. cf. T. vachardi Wonganan and Caridroit, 2005
คือ มีหนามขนาดใหญ่ที่มีขนาดใหญ่ แข็งหนา และยาวกว่า (Figure 5: 11)
แทง่ อืน่ ๆ จ�ำ นวน 1 แทง่ cf. 1999 Entactinosphaera aff. E. vetusta (Hinde)-Yao and Kuwahara,
สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นท่ี pl.1, Figure 19
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย cf. 2005 Trilonche vachardi (Hinde)-Wonganan and Caridroit n. sp.,
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พื้นท่ีตอนกลาง pl.2, figs. 9-12
ของสาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชลาว มอี ายโุ วเนยี นตอน
ปลาย (Frasnian) พื้นท่ีอำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ลักษณะสัณฐานวิทยา: เน่ืองจากตัวอย่างที่ได้มี
ภาคเหนอื ของประเทศไทย มอี ายดุ ีโวเนียนตอนกลางถงึ ตอน ความช�ำ รดุ แตกหกั อยา่ งไรกต็ ามลกั ษณะของตวั อยา่ งมคี วาม
ปลาย (Givetian-Famennian) พ้ืนท่ีทางตอนเหนือของรัฐ คล้ายคลึงที่สามารถเทียบเคียงได้กับ Trilonche vachardi
Bavaria ประเทศเยอรมนั พน้ื ท่ีของหมวดหิน Gogo บริเวณ Wonganan and Caridroit คือมีลักษณะเปลือกนอกกลม
แอ่ง Canning Basin ทางด้านตะวันออกของประเทศ มรี พู รนุ ขนาดเลก็ มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ยี่ นื่ ออกมา
ออสเตรเลีย และพื้นท่ีหมู่หิน Huron บริเวณ Ohio Shale ของ จากเปลอื กนอกทเ่ี กดิ จากกา้ นภายในทม่ี จี ดุ ศนู ยก์ ลางรว่ มกนั
ประเทศสหรฐั อเมริกา มอี ายุดโี วเนียนตอนปลาย คล้ายกับใบมีด 3 แฉก ลักษณะยาวปลายแหลม โดย
เรดิโอลาเรียนชนิดนี้จะมีลักษณะเด่นคือ มีการบิด (twisted)
Trilonche vetusta Hinde (1899), emend. Aitchison and Stratford ของหนามขนาดใหญท่ ่ยี ืน่ ออกมา
(1997) สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นท่ีหน้า
(Figure 4: 27) ตัดช้ันหินเชริ ์ตตวั บา้ นวงั ผา อำ�เภอปากชม จังหวดั เลย พน้ื ที่

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 313

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

อำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ และพื้นที่ทางตอนใต้ของ ฝรง่ั เศส (France) พนื้ ทป่ี ระเทศเยอรมนั (Germany) และพนื้ ที่
สาธารณรฐั ประชาชนจนี มอี ายดุ โี วเนยี นตอนปลาย (Frasnain ทางตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้ของสาธารณรัฐประชาชน
to Famennian) จีน และพ้ืนที่ภาคเหนือของประเทศไทย (Feng et al.,
2004) มีอายุดีโวเนียนตอนปลายถึงคาร์บอนิเฟอรัสตอนต้น
Trilonche sp. (Famennian-Tournaisian)
(Figure 5: 13-14)
Triaenosphaera sp.
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม (Figure 4: 11)
มรี พู รนุ ขนาดเลก็ มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ยี่ น่ื ออกมา
จากเปลอื กนอกทเี่ กดิ จากกา้ นภายในทม่ี จี ดุ ศนู ยก์ ลางรว่ มกนั ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
คลา้ ยกับใบมดี 3 แฉก ลักษณะยาวปลายแหลม ลักษณะของ ขนาดเล็ก มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ท่ียื่นออกมาจาก
ใบมีดบางชนิดจะบางและหนา ซึ่งเป็นลักษณะสัณฐานทั่วไป เปลอื กนอกรปู รา่ งคลา้ ยกรวยลกั ษณะคลา้ ยใบมดี 3 แฉก และ
ของสกุลนี้ โดยที่ตวั อยา่ งเหลา่ นไี้ ม่ไดแ้ สดงถงึ ลกั ษณะเฉพาะ มีหนามขนาดใหญ่ที่วางตัวทำ�มุมซึ่งกันและกันคล้ายกับฐาน
ทจ่ี ะสามารถระบถุ ึงระดบั ชนดิ ได้ สามเหล่ียม ซึ่งเป็นลักษณะสัณฐานท่ัวไปของสกุลนี้ โดยท่ี
สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนที่ ตัวอย่างนี้ไม่ได้แสดงถึงลักษณะเฉพาะที่จะสามารถระบุถึง
หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย ระดับชนดิ ได้
อายดุ โี วเนียนตอนปลายถงึ ตอนต้นคาร์บอนเิ ฟอรัส สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นที่
หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
Genus Triaenosphaera Deflandre (1973) มีอายุดีโวเนียนตอนปลายถึงคาร์บอนิเฟอรัสตอนต้น (Late
Type species: Triaenosphaera sicarius Deflandre (1973) Devonian to Early Carboniferous)
Triaenosphaera sicarius Deflandre (1973)
Figure 4: 8-10 Genus Tlecerina Furutani (1983)
1973 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Deflandre, pl.2, figs. 3-4 Type species: Tlecerina horrida Furutani (1983)
1978 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Holdsworth et al., p.781, figs.2 Tlecerina sp.
; a-c (Figure 4: 12)
1986 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Gourmelon, pl.2, Figure 1
1987 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Gourmelon, pl.6, figs. 1-4 ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม
1988 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Schmidi-Effing, pl.3, Figure 5 ขนาดเล็ก มีหนามขนาดใหญ่ยื่นยาวออกมาจากเปลือกนอก
1990 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Braun, pl.11, figs. 8-9 มลี กั ษณะเป็นก้าน (rod-like long spine) และมีลักษณะของ
1993 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Braun and Schmidi-Effing, หนามขนาดเล็ก (thorn-like) ที่มีขนาดส้ันหนาปกคลุมเปลือก
pl.1, Figure 9 นอก ซึ่งเปน็ ลักษณะสณั ฐานท่วั ไปของสกุลน้ี โดยท่ตี วั อยา่ งน้ี
2001 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Liu, pl.2, figs. 5-9 ไมไ่ ดแ้ สดงถงึ ลกั ษณะเฉพาะทจ่ี ะสามารถระบถุ งึ ระดบั ชนดิ ได้
2004 Triaenosphaera sicarius Deflandre-Feng et al., pl.2, figs. 1-2 สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นที่
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตตัวอย่างบ้านวังผา อำ�เภอปากชม
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอก จงั หวดั เลย อายดุ โี วเนยี นตอนปลายถงึ คารบ์ อนเิ ฟอรสั ตอนตน้
กลมขนาดเล็ก มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ยาว
ทย่ี น่ื ออกมาจากเปลอื กนอกรปู รา่ งคลา้ ยกรวย (cone-shaped) Genus Belowea Won (1963)
มลี กั ษณะคลา้ ยใบมดี 3 แฉกทมี่ คี วามหนาของใบมดี มจี �ำ นวน Type species: Belowea variabilis (Ormiston & Lane, 1976)
4 แทง่ โดยเรดโิ อลาเรยี นชนดิ นจ้ี ะมลี กั ษณะเดน่ คอื การวางตวั Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)
ท�ำ มมุ ซงึ่ กนั แลกนั ของหนามขนาดใหญใ่ นรปู แบบ tetrahedral (Figure 4: 3)
คอื หนามขนาดใหญจ่ �ำ นวน 3 แทง่ มลี กั ษณะการวางตวั ท�ำ มมุ 1976 Cromyostylus? variabilis Ormiston and Lane - Ormiston and
ซงึ่ กนั และกนั เปน็ ฐานสามเหลยี่ ม และหนามขนาดใหญจ่ ำ�นวน Lane, Taf. 4, figs. 7-11
1 แทง่ จะตงั้ ตรงตามแนวระนาบแกนตงั้ ซงึ่ จะมคี วามแตกตา่ ง 1983 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976) - Won, Taf. 5, figs.
จาก Trilonche vetusta Hinde ที่มลี ักษณะของหนามขนาด 1-5, Taf. 13, figs. 3-5
ใหญท่ เี่ บยี่ งออกมาจากระนาบในแกนตงั้ และจ�ำ นวนของหนาม 1983 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976) - Won, Taf. 2, figs.
ขนาดใหญ่ในสกลุ Trilonche 17-22, Taf. 13, Figure 8
สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นท่ี 1990 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976) - Won, pl. 6, figs.
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย 5-13
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พื้นท่ีประเทศ

314 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

2001 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976) - Liu, pl. 1, figs. สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนท่ีศึก
1-3, pl. 2, Figure 15, pl. 3, Figure 1 หนา้ ตดั ชนั้ หนิ เชริ ต์ บา้ นวงั ผา อ�ำ เภอปากชม จงั หวดั เลย ภาค
2002 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976) - Li et al., pl. 1, ตะวนั ออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พน้ื ท่ีเมอื ง Riescheid
figs. 16-17 ในประเทศเยอรมัน และพ้ืนท่ี Heiyingshan ทางตอนใต้
ของเทือกเขา Tianshan สาธารณรัฐประชาชนจีน มีอายุ
ลกั ษณะสณั ฐานวทิ ยา: มลี กั ษณะเปลอื กนอกคอ่ น คาร์บอนเิ ฟอรสั ตอนตน้
ขา้ งกลมรี (subspherical-cortical shell) มีรพู รุนขนาดเลก็ ถงึ
เล็กมากคลา้ ยฟองน้ำ� มลี กั ษณของหนามขนาดใหญท่ ่ยี ่นื ยาว Belowea sp.
ออกมาจำ�นวน 2 แท่ง อยตู่ รงข้ามกนั โดยเรดโิ อลาเรียนชนิด (Figure 4: 7)
นจ้ี ะมลี กั ษณะเดน่ คอื มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญด่ า้ นหนง่ึ
มขี นาดใหญค่ ลา้ ยกรวยยาวปลายแหลมลกั ษณะคลา้ ยใบมดี 3 ลกั ษณะสณั ฐานวทิ ยา: มลี กั ษณะเปลอื กนอกคอ่ น
แฉก ยาวและหนา สว่ นหนามขนาดใหญอ่ กี ดา้ นหนง่ึ มลี กั ษณะ ขา้ งกลมรี มรี พู รนุ ขนาดเลก็ ถงึ เลก็ มากคลา้ ยฟองน้ำ� มลี กั ษณ
คลา้ ยใบมดี 3 แฉก ยาวและบาง ของหนามขนาดใหญ่ที่ยื่นยาวออกมาลักษณะคล้ายกับกรวย
สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนที่ศึก จำ�นวน 2 แท่ง อยู่ตรงข้ามกัน ลักษณะคล้ายใบมีด 3 แฉก
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย ซง่ึ เปน็ ลกั ษณะสณั ฐานทวั่ ไปของสกุลนี้ โดยทต่ี วั อยา่ งนีไ้ มไ่ ด้
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พื้นท่ีเมือง แสดงถงึ ลกั ษณะเฉพาะท่จี ะสามารถระบถุ ึงระดับชนดิ ได้
Riescheid ในประเทศเยอรมัน และพื้นที่ Heiyingshan สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นที่
ทางตอนใต้ของเทอื กเขา Tianshan สาธารณรฐั ประชาชนจีน หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
มีอายคุ าร์บอนเิ ฟอรัสตอนตน้ ภาคตะวันออกเฉียงของประเทศไทย อายุมีคาร์บอนิเฟอรัส
ตอนต้น
Belowea sp. cf. B. variabilis (Ormiston and Lane, 1976)
(Figure 4: 4-6) Family Polyentactiniidae Nazarov (1975)
cf. 1976 Cromyostylus? variabilis Ormiston and Lane-Ormiston and Genus Polyentactinia Foreman (1963)
Lane, Taf. 4, figs. 7-11 Type species: Polyentactinia invenusta Aitchison (1993)
cf. 1983 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)-Won, Taf. 5, Polyentactinia invenusta Aitchison (1993)
figs. 1-5, Taf. 13, figs. 3-5 (Figure 5: 19)
cf. 1983 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)-Won, Taf. 2, 1993 Polyentactinia invenusta Aitchison-Aitchison, pl.6, Figure 9 ; pl.
figs. 17-22, Taf. 13, Figure 8 7, Figure 19
cf. 1990 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)-Won, pl. 6, figs. 2017 Polyentactinia invenusta Aitchison-Thassanapak et al., figs.5a,
5-13 26-28 ; Figure 5b, 3
cf. 2001 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)-Liu, pl. 1, figs.
1-3, pl. 2, Figure 15, pl. 3, Figure 1 ลกั ษณะสัณฐานวิทยา: มีลกั ษณะเปลือกนอกกลม
cf. 2002 Belowea variabilis (Ormiston and Lane, 1976)-Liu et al., pl. 1, บางขนาดใหญ่ (thin-spherical cortical shell) มีรพู รนุ ขนาด
figs. 16-17 เล็กไม่เท่ากัน โดยลักษณะเด่นของเรดิโอลาเรียนชนิดนี้คือ
มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ย่ี นื่ ออกมาจากเปลอื กนอกจะ
ลักษณะสัณฐานวิทยา: เนื่องจากตัวอย่างท่ีได้มี แสดงลักษณะคล้ายใบมดี 3 แฉก เพียงเล็กนอ้ ยในชว่ งเริ่มตน้
ความช�ำ รดุ แตกหกั อยา่ งไรกต็ ามลกั ษณะของตวั อยา่ งมคี วาม ทม่ี คี วามยาวประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวทง้ั หมด แลว้ หลงั
คล้ายคลึงท่ีสามารถเทียบเคียงได้กับ Belowea variabilis จากนนั้ จะมลี กั ษณะเปน็ กา้ นแหลมเรยี วยาวไปจนสดุ ความยาว
(Ormiston and Lane) คอื มลี กั ษณะเปลอื กนอกคอ่ นขา้ งกลมรี จ�ำ นวน 4-6 กา้ น
(subspherical-cortical shell) มรี พู รนุ ขนาดเลก็ มีลกั ษณของ สถานที่มีการรายงาน และช่วงอายุ: พ้ืนท่ี
หนามขนาดใหญท่ ีย่ ืน่ ยาวออกมา 2 แทง่ อยู่ตรงข้ามกัน ซ่ึง หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
ตวั อยา่ งทไี่ ดจ้ ากการมคี วามชำ�รดุ จงึ ทำ�ใหส้ งั เกตเหน็ ลกั ษณะ มีอายุตอนปลายยุคดีโวเนียนตอนปลาย (Farsnian-
ของหนามด้านใดด้านหนง่ึ เทา่ นน้ั คอื จะมี 1 แท่ง ขนาดใหญ่ Famennian) พ้ืนที่แอ่งของขอบแผ่นธรณีอินโดจีนตามแนว
คล้ายกรวยยาวปลายแหลม มีลักษณะของใบมีด 3 แฉกท่ีมี ชน้ั หนิ คดโคง้ เลย ทางดา้ นตะวนั ออกของจงั หวดั เลย และพน้ื ที่
ความหนา และอีก 1 แทง่ มลี กั ษณะบางยาว มีลกั ษณะของ หมวด Gogo บรเิ วณแอง่ Canning Basin ทางภาคตะวันตก
ใบมดี 3 แฉกแบบบาง ของประเทศออสเตรเลยี มอี ายดุ โี วเนยี นตอนปลาย (Frasnian)

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 315

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

Polyentactinia tenera Aitchison (1993) มีรูพรุนขนาดเล็กคล้ายฟองน้ำ�ถึงขนาดใหญ่ มีลักษณะของ
(Figure 5: 20-24) หนามขนาดใหญ่ที่ยื่นออกมาจากเปลือกนอกกลมเรียวสั้น
1993 Polyentactinia tenera Aitchison-Aitchison, pl. 7, figs. 2, 14, 18 และยาวคล้ายปลายเข็ม ซ่ึงเป็นลักษณะสัณฐานทั่วไปของ
2017 Polyentactinia tenera Aitchison-Thassanapak et al., Figure 5a, 25 เรดิโอลาเรียนสกุลนี้ อย่างไรก็ตามตัวอย่างที่สกัดได้ไม่แสดง
ลักษณะเฉพาะท่สี ามารถระบถุ ึงระดับชนดิ ได้
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม สถานทม่ี กี ารรายงาน และชว่ งอาย:ุ พน้ื ทหี่ นา้ ตดั
โดยเรดิโอลาเรียนชนิดน้ีมีลักษณะเด่นคือ มีรูพรุนขนาดเล็ก ช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย มีอายุ
คลา้ ยฟองน�้ำ มลี กั ษณะของหนามขนาดใหญท่ ย่ี น่ื ออกมาจาก ดโี วเนยี นตอนปลาย
เปลือกนอกกลมเรียวยาวมากคล้ายเข็ม (long-rod like) มี
จ�ำ นวน 4-6 ก้าน ท่วี างตัวในลักษณะท�ำ มุมตัง้ ฉากซึ่งกันและ Family Palaeoscenidiidae Riedel (1967) ; emend. Holdsworth (1977),
กนั (perpendicular) อยา่ งชดั เจน Furutani (1983), Goodbody (1986)
สถานท่ีมีการรายงาน และช่วงอายุ: พื้นท่ี Genus Palaeoscenidium Deflandre (1953), emend. Goodbody (1986)
หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย Type species: Palaeoscenidium cladophorum Deflandre (1953)
มอี ายุดีโวเนียนตอนปลาย (Farsnian-Famennian) พนื้ ทแี่ อ่ง Palaeoscenidium sp.
ของขอบแผ่นธรณีอินโดจีนตามแนวชั้นหินคดโค้งเลย ทาง (Figure 5: 18)
ดา้ นตะวันออกของจงั หวัดเลย พ้นื ทหี่ มวด Gogo บริเวณแอ่ง
Canning Basin ทางภาคตะวันตกของประเทศออสเตรเลีย ลักษณะสณั ฐานวทิ ยา: ไม่พบลักษณะของเปลอื ก
มีอายดุ ีโวเนยี นตอนปลาย (Frasnian) นอก มีลักษณะการวางตัวของโครงร่างแข็งเหมือนกระโจม
โดยท่ีลักษณะกา้ นด้านบนประสานกนั เปน็ กระจกุ จ�ำ นวน 3-4
Polyentactinia sp. cf. P. leptosphaera Foreman (1963) ก้าน แต่ละก้านเรียวยาวและมีลักษณะของโครงสร้างคล้าย
(Figure 4: 13-14) หนามขนาดส้ันยื่นออกมาบริเวณด้านปลายส่วนฐานแต่ละ
cf. 1963 Polyentactinia leptosphaera Foreman-Foreman, pl.1, Figure 6 ก้าน อย่างไรก็ตามตัวอย่างท่ีสกัดได้ไม่แสดงลักษณะเฉพาะ
cf. 2009 Costaentactinia? leptosphaera (Foreman)-Seo and Won, pl.1, ทีส่ ามารถระบถุ งึ ระดบั ชนดิ ได้
figs. 13-20 สถานทมี่ กี ารรายงานและชว่ งอาย:ุ พนื้ ทหี่ นา้ ตดั
cf. 2015 Polyentactinia leptosphaera (Foreman)-Khattamart et al., ช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย มีอายุ
figs.4 ; 4-5 ดีโวเนียนตอนปลาย

ลักษณะสัณฐานวิทยา: เนื่องจากตัวอย่างท่ีได้ Family Ceratoikiscidae Holdaworth (1969)
มีความชำ�รุด อย่างไรก็ตามลักษณะของตัวอย่างมีความ syn. Holoeciscidae Cheng (1986)
คล้ายคลึงท่ีสามารถเทียบเคียงได้กับ Polyentactinia Genus Ceratoikiscum Deflande (1953)
leptosphaera Foreman คือมีลักษณะเปลือกนอกกลม ซ่ึง Type species: Ceratoikiscum bujugum Foreman (1963)
เรดิโอลาเรียนชนิดน้ีมีลักษณะเด่นคือ มีรูพรุนขนาดใหญ่และ Ceratoikiscum sp. cf. C. bujugum Foreman (1963)
เล็ก มีลักษณะของหนามขนาดใหญ่ท่ียื่นออกมาจากเปลือก Figure 5: 16-17
นอกกลมเรียวยาว มีจำ�นวน 4-6 ก้าน โดยมีความแตกต่าง cf. 1963 Ceratoikiscum bujugum Foreman-Foreman p. 288-290, Pl. 8,
จาก Polyentactinia tenera Aitchison บริเวณลักษณะของ Figure 4, Pl. 9, Figure 9
รูพรุน ความยาวของหนามขนาดใหญ่ และการวางตัวของ cf. 1993 Ceratoikiscum bujugum Foreman-Aitchison, Pl. 4, Figure 13,
หนามขนาดใหญท่ ไ่ี ม่ไดท้ ำ�มุมตัง้ ฉากซึง่ กนั และกัน 14
สถานทม่ี กี ารรายงาน และชว่ งอาย:ุ พน้ื ทหี่ นา้ ตดั
ชน้ั หนิ เชริ ต์ บา้ นวงั ผา และพน้ื ทบ่ี า้ นหว้ ยบอ่ ซนื อ�ำ เภอปากชม ลักษณะสัณฐานวิทยา: เน่ืองจากตัวอย่างท่ีได้มี
จงั หวดั เลย อายุดโี วเนยี นตอนปลาย ความชำ�รุด อย่างไรก็ตามลักษณะของตัวอย่างมีความ
คลา้ ยคลงึ ทสี่ ามารถเทยี บเคยี งไดก้ บั Ceratoikiscum bujugum
Polyentactinia sp. Foreman คือมีลักษณะของโครงสร้างของหนามขนาดใหญ่
(Figure 4: 15) ท่ีย่ืนเอามามีลักษณะเหมือนก้านท่ีทับกันเป็นรูปสามเหล่ียม
มีจำ�นวน 6 ก้าน กลมเรียวยาว (six long extra-triangluar
ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะเปลือกนอกกลม rod spine) แต่ตัวอย่างท่ีสกัดได้แสดงลักษณะของก้านที่ทับ
กันเพยี ง 3 ก้านเท่านั้น

316 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

สถานทมี่ กี ารรายงานและชว่ งอาย:ุ พนื้ ทห่ี นา้ ตดั ลักษณะสัณฐานวิทยา: ลักษณะรูปร่างทรง
ช้ันหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย อายุ กรวยหรือทรงหมวกม้า (cone shape or helmet shape)
ดโี วเนียนตอนปลาย พ้ืนทหี่ มวด Gogo บริเวณแอ่ง Canning เปลือกนอกค่อนข้างกลม มีรูพรุนขนาดเล็ก มีหนามที่
Basin ทางภาคตะวันตกของประเทศออสเตรเลีย และพ้ืนท่ี ย่ืนยาวออกมาจากเปลือกนอก ซ่ึงมีลักษณะคล้ายใบมีด
ทางตอนเหนือของประเทศสหรัฐอเมริกา อายุดีโวเนียน 3 แฉก โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ หนามด้านบน
ตอนปลาย (Famennian) มี 1 แท่ง ขนาดยาวเรียว ต้ังข้ึนตามแบบรูปร่างของ
ทรงกรวย และสว่ นลา่ งมี 3 แทง่ ขนาดยาวโคง้ เลก็ นอ้ ย เรยี กวา่
Order Nessellaria Ehrenberg (1875) tripod อยา่ งไรกต็ ามตวั อยา่ งมกี ารชำ�รดุ แตกหกั จงึ ไมส่ ามารถ
Family Archocyrthdae Kozur and Moster (1981) emend. Cheng (1986) ระบไุ ด้ถงึ ระดับชนิด
Genus Archocyrtium Deflande (1972) สถานที่มีการรายงานและช่วงอายุ: พื้นท่ี
Type species: Archocyrtium riedeli Deflande (1972) หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผา อำ�เภอปากชม จังหวัดเลย
Archocyrtium sp. อายดุ โี วเนยี นตอนปลายถงึ คาร์บอนเิ ฟอรัสตอนต้น
Figure 4: 1

Figure 4 SFicgaunren4inSgcaenlenicntgroenlecmtroicnromgicrraopgrhasphosforfardadioiolalariannssfrforommthethBeanBWananWg PahnagcPhehrat scehcteiornt s(SeBc0ti1o-Sn1(S2)B070)1-S1(2)07)
(all scale bars = 100 µ(mall).s1c,a2le=bAarrsc=ho1c00yrµtimu)m.1,2s=p.A(rc1h=ocSyrBtiu0m4,s2p.=(1S=BS0B60)4., 32==SBBe0l6o)w. 3e=aBvealorwiaebaivliasria(SbiBlis0(7S)B.047,).54, 6= Belowea sp.

cf. B. variabilis (4,55,=6=SBB0el1o,w6ea= sSpB. 0cf4. )B. .7v=arBiaebliolisw(e4a, 5s=p.S(BS0B10, 66)=. 8S,B094,)1. 07= TBreilaoewneaossph. a(SeBra06s).ic8a,ri9u,s1(0S=1(2)07). 11=
Triaenosphaera spT. r(iaSeBn0os7p)h.a1e2ra=siTcalericuser(iSn1a(2s)0p7.).(S11B=0T5ri)a.e1n3os,p1h4ae=raPsopl.y(eSnBt0a7c).ti1n2ia= Tslpe.cecrfin.aPs.p.le(SpBto0s5p).h1a3e, 1ra4=(SB05). 15 =
Polyentactinia sp. (SB0P2o).ly1en6t=acStintiiagsmp.ocsfp. Ph.aleeprtoosstpyhlauesrap(uSsBi0ll5u)s. 1(5S=BP0o4ly).en1ta7c=tinSiatisgpm. (oSsBp0h2)a.e16ro=sStytiglumsosspph.acerfo. sSty.luvsariospina (SB02).
18, 19= Trilonche palimpubsoilllaus(1(S8B=04S).11(27=)0S4t,ig1m9o=spShaBe0ro1s)t.yl2u0s ,sp2.1c=f. TS.. vhainriodsepaina(2(0S=B0S2)B. 0181,, 1291==TSrilBon0c3h)e. p2a2li=mbTo.laechinata (SB05).
23= T. palimbola (SB(1084=).S214(2=)0T4,.1h9i=ndSeBa01()S. 2B00, 32)1.=2T5.,h2in6d=eaT(2.0e=leSgBa0n1,s2(12=5S=BS031)(.22)20=7T, .2e6c=hinSaBta0(S2B).025)7.=23T=.Tv.etusta (SB01).

palimbola (SB04). 24= T. hindea (SB03). 25, 26= T. elegans (25= S1(2)07, 26= SB02). 27= T. vetusta
(SB01).

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 317

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

(alTl (4s.1,1cFh6a45ii=ngl==eduSTeSbr9areaFt0iilgiro25(gsmSn,uS=9cro1ehc0s71ae15p=0n)eC31shSs0.cn=2lSaeecpa1=ire9gµanS.la0eanr0Tmg9t(=oonn.11b0s)isieeak)3(1n.Tt.2c(lir)yg=seS1s..h01lccue=9i4p==Su8ntl0s,aerma=5S11o5Scltsi00e)n=ttmP.9rsip02go(9p0aS.bSm,nµm=.1lto(4em1iim4g,oTcc0lo4a)m=f.rs12i..s=cohp)1o1(rc.SgiCSohsn==Se1rg9p.ad9an36Srh0See0a,bpi0tada2r9ip11uh2geoi,h4j(0)umsu)rSs.s=5o.2mgt9o1os=y,ou1T0st1flfmy52rspu1Si=lrrlp=2uh)saoa.9sa.-(dnTd112T0seic(s0oir6p41rS.ohpio=l=l.a=)e.loe9sa.rTc(nct0siSr4Sy6a.fhpic1l.=a9np=u9.hi)0nsnSas0.(SeT21lasf.si119mr,3rtpos)v09efi=..blmrp1a2o=ooc72S.(,rnfmSlti=5.aP55cohc9S=0=fes(ho.StS20.phelSBPTy9,9v1ie9nae01a0.eo)0n.14ar1nBclviy1)o=)t1hWa..aa()es6.SiSc1npcnn1a,6h16Bit8antni==Waa10n=g0ta2ecr7iTT9adaP()t=PrSr.i)(inhini.llS1iaBoon(agCi5l2aSn04nevc=e,c9cP0o9ehsrhh)3sT10hnae.peec=.)1aur2t.e.tosee),sn(pSs.ci7cc3Stki.ehhadh,1.=i9ccisiien2n8upft(S0c.iaramS==ouut.2Tttnse5epm).sTTisu0(v(le(.l.SpSSsa3ucs.ie4e9c4l)stpl0.h0ciul0(oe.S1a(1hs12n2g-cr)9)i0(Sd.n.=a2f0(-.i9a7=n1S21(S0C,tS)s64e4S.2849,.=04)(=0110(Sb01(S197P1aTu19-==)4l,S...,jl0u03t91ge1=0)un).2.mSe9)1r9=a30,1).

Polyentactinia invenusta (S503). 20-24= P. tenera (20= S901, 21= S902, 22-24= S901). 25=

อภปิ รายผลการศกึ Pษolyาentactinia sp. (S902) Stigmosphaerostylus pusillus (Hinde), S. variospina
(Won), Stigmosphaerostylus sp., Trienosphaera
ผลการศึกษาซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนจาก sicarius Deflandre, Trienosphaera sp., Trilonche
หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบ้านวังผาสามารถจัดจำ�แนกตามอนุกรม echinate (Hinde), T. elegans Hinde, T. hindea (Hinde),
วธิ านได้ทัง้ หมด 9 สกลุ 17 ชนดิ ไดแ้ ก่ Archocyrtium sp., T. palimbola (Foreman), T. vetusta Hinde,
Beloweavariabilis(OrmistonandLane),Beloweasp.,Belowea Trilonche sp. cf. T. vachardi Wonganan and Caridroit,
sp. cf. B. variabilis (Ormiston and Lane), Ceratoikiscum sp. cf. Trilonche sp., Tlecerina sp. และ Entactiniidae gen. et sp.
C. bujugum Foreman, Paleoscenidium sp., Polyentactinia indet. โดยมรี ายละเอยี ดดังน้ี
invenusta Aitchison, P. tenera Aitchison, Polyentactinia
sp., Polyentactinia sp. cf. P. leptosphaera Foreman,

318 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

1. หน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบริเวณกลางเขา และยอด 1.3 Ceratoikiscum sp. cf. C. bujugum Foreman
เขา พบซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนชนิด Polyentactinia มรี ายงานอายดุ โี วเนียนตอนปลาย (Frasnian) บรเิ วณหมวด
tenera Aitchison, P. invenusta Aitchison, Polyentactinia หนิ บริเวณหมวดหิน Gogo บริเวณแอ่ง Canning Basin ทาง
sp., Ceratoikiscum sp. cf. C. bujugum, Trilonche echinate ด้านตะวนั ตกของประเทศออสเตรเลยี (Aitchison, 1993)
(Hinde), T. elegans Hinde, T. hindea (Hinde), T. palimbola 1.4 Trilonche sp. cf. T. vachardi Wonganan
(Foreman), T. vetusta Hinde, Trilonche sp. cf. T. vachardi and Caridroit มีรายงานอายดุ โี วเนียนตอนปลาย (Frasnain-
Wonganan and Caridroit, Trilonche sp, Stigmosphaerostylus Famenian) บริเวณอำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ภาค
pusillus (Hinde), Stigmosphaerostylus sp. cf. S. variospina เหนอื ของประเทศไทย
(Won), Stigmosphaerostylus sp, และ Entactiniidae gen. ดงั นน้ั หน้าตดั ชัน้ หินเชริ ์ตบริเวณกลางเขา และยอด
et sp. indet ทีย่ ังไมส่ ามารถระบไุ ด้ โดยทีห่ นา้ ตัดช้นั หนิ เชิร์ต เขานี้ สามารถระบุอายุจากซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียน
บรเิ วณกลางเขา และยอดเขานมี้ ซี ากดกึ ด�ำ บรรพเ์ รดโิ อลาเรยี น ทพ่ี บได้ มอี ายดุ โี วเนียนตอนปลาย (Frasnain-Famenian)
ท่ีสำ�คญั ได้แก่ 2. หน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบริเวณเชิงเขาพบซากดึก
1.1 Polyentactinia tenera Aitchison ดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนชนิด Belowea variabilis (Ormiston
มรี ายงานอายดุ โี วเนยี นตอนปลาย (Frasnian) บรเิ วณหมวดหนิ and Lane), Belowea sp., Belowea sp. cf. B. variabilis
Gogo บริเวณแอ่ง Canning Basin ทางด้านตะวันตกของ (Ormiston and Lane), Trienosphaera sicarius Deflandre,
ประเทศออสเตรเลยี (Aitchison, 1993) Trienosphaera sp., Polyentactinia sp. cf. P. leptosphaera
1.2 Polyentactinia invenusta. Aitchison Foreman, Stigmosphaerostylus sp. cf. S. variospina (Won),
มรี ายงานอายดุ โี วเนยี นตอนปลาย (Frasnian) บรเิ วณหมวดหนิ S. pusillus (Hinde), Trilonche palimbola (Forman),
Gogo บริเวณแอ่ง Canning Basin ทางด้านตะวันตกของ T. hindea (Hinde), T. elegans Hinde, T. vetusta Hinde,
ประเทศออสเตรเลีย (Aitchison, 1993) และแนวชั้นหิน T. echinate (Hinde), Trilonche sp., Archocyrtium sp.,
คดโค้งเลยบริเวณขอบแผ่นธรณีอินโดจีนในจังหวัดเลย ภาค Paleoscenidium sp., Tlecerina sp. และ Entactiniidae gen.
ตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย (Thassanapak et al., et sp. indet ทย่ี งั ไม่สามารถระบไุ ด้
2017)

Figure 6 Late DevonFiiagnurteo6eLaartelyDCeavornbioannitfoereoaurlsy Craadrbioonlaifreiraonusarsasdeiomlarbialangaessse.mblages.

โดยหน้าตัดชัน้ หินเชิร์ตบริเวณเชิงเขาน้ีมีซาก สรปุ ผลการศึกษา
ดกึ ดาบรรพ์เรดโิ อลาเรยี นท่ีเป็นซากดกึ ดาบรรพ์ดชั นี
จากผลการศกึ ษาซากดกึ ดาบรรพเ์ รดโิ อลาเรยี น

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 319

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

โดยหน้าตัดช้ันหินเชิร์ตบริเวณเชิงเขานี้มีซาก เลย ทแี่ สดงถงึ การสะสมตะกอนตง้ั แตอ่ ายดุ โี วเนยี นตอนปลาย
ดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนที่เป็นซากดึกดำ�บรรพ์ดัชนี เปน็ ต้นมา (Udchachon et al., 2011)
(index fossil) สำ�คัญ ไดแ้ ก่
2.1 Belowea variabilis (Ormiston กิตตกิ รรมประกาศ
and Lane) และ Trienosphaera sicarius Deflandre
มรี ายงานอายคุ ารบ์ อนิเฟอรัสตอนต้น (early Carboniferous) ในการศึกษาวิจัยครั้งน้ีทางผู้วิจัยขอขอบคุณภาค
ในพ้ืนท่ี Heiyingshan ทางตอนใต้ของเทือกเขา Tianshan วิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
สาธารณรฐั ประชาชนจนี (Li et al., 2002 ; Liu, 2010) ศูนย์วจิ ัยและการศึกษาบรรพชีวนิ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
2.2 Stigmosphaerostylus variospina ศูนย์เครื่องมือกลาง คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย
(Won) Archocyrtium sp. และ Polyentactinia sp. cf. มหาสารคาม และเครือ่ งมือกลาง งานบริการวิชาการและวจิ ัย
P. leptosphaera Foreman มีรายงานอายุดีโวเนียน คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่เอื้อเฟิ้อสถานท่ี
ตอนปลาย (Famennian) ในพ้ืนทอี่ �ำ เภอปากชม จังหวัดเลย และสนับสนุนการศกึ ษา
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย (Khattamart et
al., 2015 ; Saesaengseerung et al., 2007 ; Sashida et เอกสารอา้ งองิ
al., 1993)
ดังนั้นหน้าตัดชั้นหินเชิร์ตบริเวณเชิงเขานี้ สามารถ กรมทรพั ยากรธรณ.ี (2555). ธรณวี ทิ ยา จงั หวดั เลย และแหลง่
ระบุอายุจากซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนที่พบได้ มีอายุ อนุรักษ์ธรณีวิทยา. ใน เอกสารประกอบการฝึกอบรม
ดีโวเนียนตอนปลาย (Famennian) ถึงอายุคาร์บอนิเฟอรัส เชิงปฏิบัติการเพื่อเผยแพร่ความรู้ธรณีวิทยา. สำ�นัก
ตอนตน้ (early Carboniferous) ธรณวี ทิ ยา กรมทรพั ยากรธรณ.ี

สรุปผลการศึกษา หทัยทิพย์ ทัศนภักด์ิ. (2555). การใช้ข้อมูลกลุ่มชีวินเรดิโอ
ลาเรียนเพ่ือเป็นเครื่องมือในการศึกษาด้านวิวัฒนาการ
จากผลการศึกษาซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียนท่ีกล่าวมา ธรณีแปรสัณฐาน. วารสารวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ขา้ งตน้ พบวา่ หนา้ ตดั ชนั้ หนิ เชริ ต์ บา้ นวงั ผามกี ารสะสมตะกอน ขอนแกน่ , 40(1), 1–12.
ตั้งแต่อายุดีโวเนียนตอนปลายถึงอายุคาร์บอนิเฟอรัสตอนต้น
โดยสามารถจัดกลมุ่ ชวี นิ เรดิโอลาเรียนได้ดงั นี้ คอื Aitchison, J. C. (1993). Devonian (Frasnian) radiolarians
กลุ่มที่ 1 กลุ่มชีวิน Polyentactinia tenera from the GoGo Formation, Caning Basin, Western
Assemblage ประกอบดว้ ย Polyentactinia tenera Aitchison, Australia. Palaeontographica Abt, 228, 105–128.
P. invenusta Aitchison, Ceratoikiscum sp. cf. C. bujugum
Foreman ร่วมกบั Trilonche sp. cf. T. vachardi Wonganan Aitchison, Jonathan C, and Stratford, J. M. C. (1997).
and Caridroit มีอายุดีโวเนียนตอนปลาย (Frasnian- Middle Devonian (Givetian) Radiolaria from eastern
Famennian) New South Wales, Australia ; A reassessment of the
กลุ่มที่ 2 กลุ่มชีวิน Belowea variabilis Hind (1899) fauna. Neues Jahrbuch fur Geologie und
Assemblage ประกอบดว้ ย Belowea variabilis (Ormiston Palaontogie, 203(3), 369–390.
and Lane), Trienosphaera sicarius Deflandre,
Archocyrtium sp. และStigmosphaerostylus sp. cf. Bunopas, S. (1992). Reginal stratigraphic correlation
S. variospina (Won) มอี ายดุ โี วเนยี นตอนปลาย (Famennian) Thailand. In National Conference on “Geologic of
ถึงอายุคาร์บอนิเฟอรัสตอนต้น (early Carboniferous) Mineral Resources”, 189–208.
(Figure 6)
จากขอ้ มลู อายทุ สี่ รปุ ไดจ้ ากการศกึ ษาและจดั จำ�แนก Caridroit, M., Fontaine, H., Jongkanjanasoontorn, Y.,
กลุ่มชีวินซากดึกดำ�บรรพ์เรดิโอลาเรียน บริเวณพ้ืนท่ีบ้านวัง Suteethorn, V., and Vachard, D. (1990). First results
ผา พบว่ามีความสอดคล้องกับผลการวิเคราะห์ทางธรณีเคมี of a palaeontological study of Northwest Thailand.
(Geochemical analyses) ของหนิ เชริ ต์ ตามแนวชน้ั หนิ คดโคง้ In CCOP Technical Secretariat, 337–350

Cheng, Y. N. (1986). Taxonomic studies on Upper
Palezoic Radiolaria. National Museum of Nature
Science, 1, 1–311.

De wever, P., Dumitrict, A. P., Caulet, J. P., Nigrini, C., and
Caridroit, M. (2001). Radiolarians in the Sedimentary
Record. Gordon and Breach Science Publisher.

320 Sirakan Janya, Hathaithip Thassanapak, Mongkol Udchachon J Sci Technol MSU

Deflandre, G. (1953). Radiolaires fossiles. In Grasse Holdsworth, B.K. (1977). Paleozoic Radiolaria:
(Eds.), Traite de Zoologie (pp. 389–436). stratigraphic distribution in Atlantic Borderland. In
Stratigraphic Micropaleontology of Atlantic Basin and
Deflandre, G. (1972). Remarques complementaires sur la Bordderlands (pp. 167–184). Elsevier.
morphologie etb la nomenclature dequelques genres
de Radiolaires du Paleozoique. Comptes Rendus Khattamart, S., Udchachon, M., and Thassanapak, H.
de l’Académie des Sciences-Series IIA-Earth and (2015). Late Devonian radiolarians from a chert
Planetary Science, 275, 13–16. sequence in Pak Chom district of Loei Province,
Northeastern Thailand: A preliminary result. Journal
Ehrenberg, C.G. (1838). Uber die Bildung der of Science and Technology Mahasarakham
Kreidefelsen und des Kreidemergels durch University, 35(1), 1-11
unsichtbare Origanismen. Kongingliche Preussischen
Akademie der Wissenschaften zu Berlin. Li, Y., Wang, Z., Wu, H., Huang, Z., Tan, Z., and Luo,
Abhandlungen, Jahrgang, 1838, 59-147 J. (2002). Discovery of Radiolarian Fossils from
the Aiketik Group at the Western End of the South
Ehrenberg, C.G. (1875). Fortsetzung der mikrogeologischen Tianshan Mountains of China and Its Implication.
Studien als Gesamtubersicht der mikroskopischen Acta Geologica Sinica, 76(2), 146–154.
Palaontologie gleichartig analysirter Gebirgsarten
der Erde, mitspecieller Rucksicht auf den Liu, Y. (2010). Early Carboniferous Radiolarian Fauna
Polycyrtinen-Margel von Barbados. Abhandlungen from Heiyingshan South of the Tianshan Mountains
der Koniglichen Akademie der Wissenschaften zu and Its Geotectonic Significance. Acta Geologica
Berlin. Abhandlungen, Jahrgang 1875, 1-226 Sinica-English Edition, 75(1), 101–108. https://doi.
org/10.1111/j.1755-6724.2001.tb00511.x
Feng, Q., Helmcke, D., Chonglakmani, C., Ingavat-Helmcke,
R., and Liu, B. (2004). Early Carboniferous Müller, J. (1858). Uber die Thalassicoleen, Polycystinen
radiolarians from north-west Thailand: und Acanthometren des Mittelmeeres. Akademie der
Palaeogeographical implications. Palaeontology, Wissenschaften zu Berlin. Abhandlungen, Jahrgang
47(2), 377–393. https://doi.org/10.1111/j.0031- 1838, 157-155
0239.2004.00370.x
Pessageno, J. E., & Newport, R. L. (1972). A new
Foreman, H.P. (1963). Upper Devonian Radiolaria from the technique for extracting radiolarian from radiolarian
Huron member of the Ohio shale. Micropaleontology, chert. Micropaleontology, 18(2), 231–234.
9(3), 267–304.
Riedel, W. R. (1967). Protozoa. In W.B. Harland and
Furutani, H. (1983). Middle Palaeozoic Palaeoscenidiidae others (Ed.), Protozoa (pp. 649-661). Cambridge
(Radiolaria) from Mt. Yokokura, Shikoku, Japan. Univesity Press.
Part 1. Transactions and Proceedings of the
Palaeoontological Society of Japan (Nihon Saesaengseerung, D., Sashida, K., and Sardsud, A.
Koseibutsu Gakkai Hokohu Kiji), 130, 96–116. (2007). Late Devonian to Early Carboniferous
radiolarian fauna from the Pak Chom area, Loei
Goodbody, Q.H. (1986). Wenlock Paleoscenidiidae and Province, northeastern Thailand. Paleontological
Entactiniidae (Radiolaria) from the Cape Phillips Research, 11(2), 109–121.
Formation of the Canadian Arctic Archipalago.
Micropaleontology, 32(2), 129–157. Sanjit, P., Wonganan, N., and Thasod, Y. (2014).
Devonian radiolarian faunas in Pai Area, Mae Hong
Hinde, G.J. (1899). On the Radiolaria in the Devonian rock Son Province, Northern Thailand: Paleogeographic
of New South Wales. Geological Society of London implication. Journal of Science and Technology
Quarterly Journal, 55, 38–64. Mahasarakham University, 33(4), 393–402.

Holdsworth, B.K. (1969). The relationship between the
genus Albaillella Deflandre and the ceratoikiscid
Radiolaria. Micropaleontology, 15(2), 230–236.

Vol 40. No 3, May-June 2021 Late Devonian to early Carboniferous radiolarian faunas from the Ban 321

Wang Pha chert section in Pak Chom district, Loei province, ...

Sashida, K., Igo, H., Hisafa, K. I., Nakornsri, N., Won, M.-Z. (1983). Radiolarien aus dem Unterkarbon des
and Ampornmaha, A. (1993). Occurrence Rheinischen Schiefergebirges (Deutschland).
of paleozoic and early mesozoic radiolaria in Palaeontographica, Abteilung A: Palaozoologie-
Thailand (preliminary report). Journal of Southeast Stratigraphie, 182, 116–175.
Asian Earth Sciences, 8(1–4), 97–108. https://doi.
org/10.1016/0743-9547(93)90011-D Wonganan, N., & Caridroit, M. (2005a). Devonian
Radiolarians from Pai District Mae Hong Son.pdf.
Thassanapak, H., Udchachon, M., Burrett, C., and Feng, In International Conference on Geology.
Q. (2017). Geochemistry of radiolarian cherts from Geotechnology and Mineral Resources of Indochina
a Late Devonian continental margin basin, Loei fold (GEOINDO 2005), 637-648.
belt, Indo-China terrane. Journal of Asian Earth
Science, 28(1), 29–50. https://doi.org/10.1007/ Wonganan, N., & Caridroit, M. (2005b). Middle and
s12583-017-0738-4 Upper Devonian radiolarian faunas from Chiang
Dao area, Chiang Mai province, northern Thailand.
Udchachon, M., Burrett, C., Thassanapak, H., Chonglakmani, Micropaleontology, 51(1), 39–57. https://doi.org/
C., Campbell, H., and Feng, Q. (2014). Depositional 10.2113/51.1.39.
setting and paleoenvironment of an
alatoconchid-beraring Middle Permain carbonate
ramp sequence in the Indochina Terrane. Journal
of Asian Earth Science, 8, 37–55.

Udchachon, M., Thassanapak, H., Feng, Q., and
Chonglakmani, C. (2011). Geochemical constraints
on the depositional environment of Upper Devonian
radiolarian cherts from Loei, north-eastern Thailand.
Frontiers of Earth Science, 5(2), 178–190. https://
doi.org/10.1007/s11707-011-0153-6

การตรวจติดตามคุณภาพสิ่งแวดล้อมจากโครงการจัดการขยะเพื่อผลิตเป็นเชื้อเพลิง
กรณีศึกษาองค์การบริหารสว่ นตำ�บลแกง่ หางแมว จงั หวัดจันทบรุ ี
Environmental quality monitoring in a project on refuse derived fuel (RDF): A case study
of Kaeng Hang Maeo subdistrict administrative organization, Chanthaburi province

จักรพนั ธ์ โพธพิ ฒั น์1*, ภัทร ศรสี รวล2,4, สทุ ธินันท์ โสตวิถ3ี ,4
Jakkapan Potipat1*, Pattara Srisrual2,4, Suttinun Sotwitee3,4

Received: 7 April 2021 ; Revised: 5 May 2021 ; Accepted: 27 May 2021

บทคัดยอ่

การตรวจตดิ ตามคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ มจากโครงการจดั การขยะเพอื่ ผลติ เปน็ เชอื้ เพลงิ ก�ำ หนดขอบเขตการวจิ ยั ออกเปน็ 2 ประเดน็
คอื การจดั การมลู ฝอยและการบำ�บดั นำ�้ เสยี ดำ�เนนิ การเกบ็ ข้อมลู การคัดแยกมลู ฝอยจากชุมชนจำ�นวน 22 ชมุ ชน และทำ�การ
เก็บตัวอย่างนำ�้ เสยี แบบจ้วงในระบบบ�ำ บัดน้ำ�เสยี แบบบอ่ ผ่ึง ตั้งแต่เดอื นมกราคม 2563 ถงึ กันยายน 2563 วิเคราะห์ตัวบง่ ช้ี
คณุ ภาพน�ำ้ ทั้งหมด 7 ตวั ชี้วดั ได้แก่ อุณหภมู ิ พเี อช ค่าการน�ำ ไฟฟ้า ปริมาณของแข็งละลายน�้ำ ปริมาณออกซิเจนทลี่ ะลายนำ้�
บีโอดีและซีโอดี ผลการศึกษาการคัดแยกองค์ประกอบของมูลฝอยพบขยะทั่วไปสูงท่ีสุดเท่ากับร้อยละ 61 รองลงมาคือ ขยะ
อินทรีย์ ขยะรีไซเคิล และขยะอันตราย เท่ากับร้อยละ 24, 14 และ 1 ตามลำ�ดับ ผลการติดตามตรวจสอบการบำ�บัดนำ้�เสีย
ชใ้ี หเ้ หน็ ว่าประสิทธภิ าพของระบบบำ�บัดแบบบอ่ ผ่งึ ไม่สามารถลดความสกปรกจากสารอินทรียไ์ ด้ โดยพบคา่ บโี อดแี ละซโี อดสี ูง
และมคี ่าเกนิ เกณฑ์มาตรฐานนำ้�ทง้ิ ทั้งในชว่ งฤดฝู นและฤดูแลง้
คำ�สำ�คญั : การตรวจตดิ ตาม คณุ ภาพสิง่ แวดล้อม การจัดการขยะเพอ่ื ผลติ เปน็ เช้อื เพลิง แกง่ หางแมว

Abstract

The environmental quality monitoring from the project concerning refuse derived fuel (RDF) was divided into two
issues ; solid waste management and wastewater treatmentment. The data for solid waste separation were collected
from 22 communities. All wastewater samples from an oxidation pond wastewater treament system were collected
by using grab water technique during January 2020-September 2020. Seven water quality indicators were analyses ;
temperature, pH, conductivity, total dissolved solid (TDS), dissolved oxygen (DO), biochemical oxygen demand (BOD)
and chemical oxygen demand (COD). The results revealed that the highest percent of general waste was 61%, while
the percentages of organic waste, recycle waste and hazardous waste were 24%, 14% and 1% respectively. The
result of wastewater treatment investigation indicated that the efficiency of the oxidation pond treatment system could
not reduced organic substances as shown by both BOD and COD being higher than effluent standard within wet and
dry seasons.
Keywords: Monitoring, Environmental quality, Refuse Derived Fuel (RDF), Kaeng Hang Maeo

1 ผูช้ ่วยศาสตราจารย์ ภาควชิ าวทิ ยาศาสตร์สงิ่ แวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั ราชภัฏร�ำ ไพพรรณี จังหวัดจันทบุรี 22000
2 อาจารย์ ภาควชิ าสถติ ิ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยราชภฏั รำ�ไพพรรณี จังหวดั จนั ทบรุ ี 22000
3 ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ สาขาการสอื่ สารบรณู าการ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั รำ�ไพพรรณี จงั หวดั จันทบรุ ี 22000
4 ส�ำ นกั บรกิ ารวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ร�ำ ไพพรรณี จงั หวัดจนั ทบุรี 22000
1 Assist. Prof. Department of Environmental Science, Faculty of Science and Technology, Rambhai Barni Rajabhat University, Chanthaburi 22000
2 Lecturer Department of Statistics, Faculty of Science and Technology, Rambhai Barni Rajabhat University, Chanthaburi 22000
3 Assist. Prof. Integrated Communication Program, Faculty of Communication Arts, Rambhai Barni Rajabhat University, Chanthaburi 22000
4 The Office of Academic Service, Rambhai Barni Rajabhat University, Chanthaburi 22000
* Corresponding author; Assist. Prof. Dr.Jakkapan Potipat Department of Environmental Science, Faculty of Science and Technology,

Rambhai Barni Rajabhat University, Chanthaburi 22000 Email: [email protected]

Vol 40. No 3, May-June 2021 Environmental quality monitoring in a project on refuse derived fuel (RDF): 323

A case study of Kaeng Hang Maeo subdistrict administrative...

บทนำ� ปยุ๋ อนิ ทรยี ท์ ดี่ �ำ เนนิ การโดยองคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บลแกง่ หาง
แมว ตำ�บลแก่งหางแมว อำ�เภอแก่งหางแมว จงั หวัดจนั ทบุรี
จากรายงานสถานการณ์การกำ�จัดมูลฝอยของประเทศไทย เพอื่ ให้บรรลุวัตถปุ ระสงคด์ ังตอ่ ไปน้ี
ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยมีสถานท่ีกำ�จัดมูลฝอย
จำ�นวนทั้งส้ิน 2,490 แห่ง เป็นการกำ�จัดด้วยวิธีการฝังกลบ วัตถุประสงคข์ องการวิจัย
อย่างถูกสุขาภิบาล (Sanitary landfill) และหลุมกองเทเปิด
(Open dumping sites) จำ�นวน 2,419 แหง่ คดิ เปน็ ร้อยละ 1. เพอ่ื ศกึ ษาการบรหิ ารจดั การและการก�ำ จดั มลู ฝอย
97.1 ของสถานท่ีกำ�จัดขยะทั้งหมด (อรทัย เชื้อวงษ์, และ ขององค์การบริหารส่วนตำ�บลแก่งหางแมว
คณะ, 2561) องค์การบริหารส่วนตำ�บลแก่งหางแมวดำ�เนิน 2. เพื่อศึกษาคุณภาพนำ้�เสียและประสิทธิภาพของ
โครงการบริหารจัดการขยะเพ่ือให้บริการแก่ภาคประชาชน ระบบบำ�บัดน้ำ�ชะขยะจากโครงการจัดการขยะเพ่ือผลิตเป็น
ด้วยวธิ ีการแปรรปู ขยะเป็นเชอื้ เพลิง (Refuse Derived Fuel: เชอ้ื เพลงิ และปยุ๋ อนิ ทรยี ข์ ององคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บลแกง่ หาง
RDF) และปุ๋ยอินทรีย์ ซึ่งถือเป็นเทคโนโลยีทางเลือกเพื่อคัด แมว
แยกมูลฝอยท่ีมีพลังงานสูงมาแปรรูปเป็นเชื้อเพลิง ขยะเช้ือ
เพลิง RDF เป็นขยะมูลฝอยที่มีกระบวนการและขั้นตอนที่ วธิ กี ารดำ�เนินงานวจิ ัย
เป็นระบบ เช่น การคัดแยกวัสดุท่ีเผาไหม้ได้ออกมา การฉีก
หรือตัดขยะมูลฝอยออกเป็นช้ินเล็กๆ เพื่อเป็นการปรับปรุง พื้นทดี่ �ำ เนินงานวิจัย
และแปลงสภาพขยะใหเ้ ปน็ เช้อื เพลงิ แข็งที่มีคุณสมบตั ใิ นด้าน การเก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อตรวจติดตามคุณภาพ
ค่าความร้อน (Heating value) ความชืน้ ขนาดและความหนา ส่ิงแวดล้อมดำ�เนินงานในเขตพื้นท่ีขององค์การบริหารส่วน
แน่นท่ีเหมาะสมในการใช้เป็นเช้ือเพลิงสำ�หรับผลิตกระแส ตำ�บลแกง่ หางแมว อำ�เภอแกง่ หางแมว จงั หวดั จนั ทบุรี ซ่งึ มี
ไฟฟ้าหรือการผลิตพลังงานความร้อน (วสันต์ ปิเตนะ และ ขอบเขตรบั ผดิ ชอบเกบ็ รวบรวมมลู ฝอยใหก้ บั ประชาชนทง้ั สน้ิ
ดวงกมล ดงั โพนทอง, 2559) 9,470 คน จ�ำ นวน 4,503 ครวั เรอื น ครอบคลุมชุมชนทั้งหมด
พื้นท่ีหรือสถานท่ีท่ีถูกนำ�มาใช้เพื่อพักขยะ คัดแยก 22 หมู่บ้าน สำ�หรับการเก็บข้อมูลถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
ขยะ ตลอดจนการบำ�บัดหรือกำ�จัดมูลฝอยมีความเสี่ยงต่อ คือ ด้านการจัดการมูลฝอยและคุณภาพของน้ำ�เสียการเก็บ
การเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมท้ังทางตรงและทางอ้อม ตัวอย่างส่ิงแวดล้อมดำ�เนินงานภายในพ้ืนท่ีโครงการจัดการ
โดยเฉพาะปัญหาน้ำ�ชะขยะท่ีมีความสกปรกสูง สามารถแพร่ ขยะเพอื่ ผลติ เปน็ เชอื้ เพลิงและปุ๋ยอนิ ทรยี ์ (Figure 1)
กระจายลงสู่แหล่งน้ำ� พื้นดินและสามารถสะสมในระบบห่วง การเก็บตัวอย่างสิง่ แวดลอ้ ม
โซอ่ าหารของระบบนเิ วศได้ น�ำ้ ชะขยะนน้ั เปน็ น�ำ้ เสยี ทมี่ คี วาม การส�ำ รวจปรมิ าณขยะมลู ฝอยใชว้ ธิ กี าร สมุ่ ตวั อยา่ ง
เข้มข้นของสารอินทรีย์ สารอนินทรีย์ และสารที่มีความเป็น แบบงา่ ย (Simple random sampling) เพอื่ คดั เลอื กถงั พลาสตกิ
พษิ อยสู่ งู ขน้ึ อยกู่ บั องคป์ ระกอบของมลู ฝอยและระยะเวลาของ ขนาด 200 ลติ ร ทถี่ กู ใชเ้ ปน็ ภาชนะเกบ็ รวบรวมมลู ฝอยจ�ำ นวน
การกำ�จัด ถึงแม้ว่าในการออกแบบระบบการกำ�จัดขยะจะมี 22 ชุมชนๆ ละ 2 ถัง ด�ำ เนนิ การสำ�รวจทัง้ หมด 2 รอบๆ ละ 3
การติดตั้งระบบบำ�บัดนำ้�เสียจากน้ำ�ชะขยะและการป้องกัน เดอื น ต้ังแตเ่ ดือนมกราคม 2563 ถงึ มิถนุ ายน 2563 ก�ำ หนด
การรว่ั ไหลออกสูส่ งิ่ แวดลอ้ ม แต่การดำ�เนินงานในขน้ั ตอนอน่ื เกณฑ์การคัดแยกองค์ประกอบมูลฝอยออกเป็น 4 กลุ่ม คือ
ได้แก่ การคัดแยก การขนส่ง และจุดพักขยะเพ่ือรอการ ขยะท่ัวไป ขยะอินทรีย์ ขยะรีไซเคิล และขยะอันตราย ตาม
คัดแยกยังคงมีความเสี่ยงต่อการเกิดผลกระทบส่ิงแวดล้อม หลักเกณฑ์การคัดแยกมูลฝอยของกรมควบคุมมลพิษ (กรม
กรมควบคุมมลพิษชีใ้ หเ้ ห็นว่าสถานท่ีกำ�จัดมลู ฝอยและสถานี ควบคุมมลพษิ , 2557)
ขนถา่ ยขยะของภาครฐั จ�ำ นวน 371 แหง่ ถกู ปดิ การด�ำ เนนิ งาน การเก็บตวั อย่างน้ำ�เสยี ดำ�เนินการเกบ็ ตัวอย่างแบบ
เนอ่ื งจากไมส่ ามารถจดั การมลู ฝอยไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและ จ้วง (Grab sampling) จากระบบบำ�บดั นำ้�เสยี แบบบ่อผึง่ ทถ่ี ูก
ถูกต้องตามหลกั วชิ าการ ตลอดจนยังเปน็ แหลง่ ก�ำ เนดิ มลพษิ ติดตั้งภายในโครงการจัดการขยะเพ่ือผลิตเป็นเช้ือเพลิง โดย
ส่ิงแวดล้อมในพ้ืนที่ชุมชนท้องถิ่นส่งผลกระทบท้ังในระดับ ใชข้ วดปากกวา้ งขนาด 250 มลิ ลิลติ รและขวดบีโอดี กำ�หนด
หมู่บา้ นและครวั เรือน (กรมควบคุมมลพษิ , 2562) สถานเี กบ็ ตวั อยา่ งจ�ำ นวน 4 จดุ ตามโครงสรา้ งของระบบบ�ำ บดั
เพอ่ื เปน็ การเฝา้ ระวงั และวางแผนการจดั การมลู ฝอย น�้ำ เสียแบบบ่อผง่ึ (Figure 2) ตัวอยา่ งน้�ำ เสยี ถกู เกบ็ ทง้ั หมด
อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถลดผลกระทบต่อคุณภาพ 2 ครั้ง ซ่ึงแต่ละคร้ังเป็นตัวแทนของฤดูแล้ง (Dry season)
ส่ิงแวดล้อมโดยเฉพาะปัญหามลพิษทางนำ้�จากการปนเปื้อน ระหว่างเดือนมกราคม 2563 ถงึ เมษายน 2563 และฤดูฝน
ของน้ำ�ชะขยะ ดงั น้นั คณะผ้วู จิ ยั ม่งุ ติดตามตรวสอบคุณภาพ (Wet season) ระหว่างเดือนมิถุนายน 2563 ถึง กันยายน
สงิ่ แวดลอ้ มจากโครงการจดั การขยะเพอื่ ผลติ เปน็ เชอื้ เพลงิ และ 2563 แต่ละครั้งของการเก็บตัวอย่างน้ำ�กำ�หนดซ้ำ�จำ�นวน 3
ซ้�ำ

4

324 Jakkapan 1P.oกtiาpaรtว, ิเPคaรttาarะaหS์ขr้iอsrมuูลalก, SาuรtจtinัดuกnาSรoมtwูลiฝteอeย การวิเคราะห์ข้อมูลแนวโนJ้มSคcวi าTมecสhมัnoพl ันMธS์ U
ดาเนินการวเิ คราะห์ข้อมูลเชงิ ปรมิ าณด้วยการใช้ค่า ระหว่างตัวบ่งช้ีคุณภาพน้า 2 ตัวบ่งช้ีคอื บีโอดีและ
ตวั บซง่ โีชอคี้ ดณุ ใี ชภว้าธพิ วี นเิ �ำ้คร2าตะวัหบก์ ง่ าชรคี้ถอื ดบถอโี อยดแี โลดะยซนโี าอเดขใีา้ ชขว้ อ้ ธิ มวี ลูเิ คจราากะห์
ร้อยลกะาเรพว่อื เิ คแจรกาะแหจต์งอัวงอคย์ป่ารงะสกิ่งอแบวขดอลงอ้ มมูลฝอยและการ เผสกสมา่ึงียรมกจวผจถาาำ�เุดิลดกรคนใกดถำ�รนวางัหอานรรนะยนะวหี้ 2บดคิโก์ ดตบรฤาายัวบดระนแถาูหท�ำบบดค์เง้ับถดัขุณหวอนา้ มภขิเย้าคด้อาเเชรสพม4ายงีิ ลูนะเแจจส้หาุดบานเ้์กสกใบในายีนผบรรจลรถ่อะาปูกบดผนขาบถง่ึวรอมบอนวงายิเ�ำสค2กบเมรชาัดฤกาหิงนดะาเนหส้ำ�รู ทดดเ้นค์ สงังตัุ้ณใียหนนวั แภม้ีรแบูาปดบบพขบ4บนอ่อ�ำ้ง
วเิ ครกาาะรหวใ์ ิเนคเรชางิ ะคหุณ์ขภ้อามพูลดกว้ายรกจัดารกวาเิ รคมรูลาะฝหอส์ยถดาำ�นเนกินารกณาร์
วิเครแาะลหะ์ขระ้อบมบูลกเชาิงรปจรดั ิมกาาณรมดูล้วฝยกอยารแใบชบ้คอ่ารงิ ้อทยฤลษะฎเพี (่ือเอแอ้ืจมกแพจรง Y = b0 + b1X
ออกงงิาคทรวป์ฤปหิเรษคลระฎรนกิะาีอเก(จะเบออหรขญิื้อบ์สอ2มถ,ดง.พ2านม้วน5ราลูย5กตฝห5าวัออล)รอยุินณณยแเจ่ลาห์แรงะลภิญนกะูม้าาร,รเะิ2สวบค5เิยี ่5บคาม5รคกา)าาววะราหเิ จคมใ์ ัดรนเกาเปชะา็หนงิรคมค์กณุูลุณรฝภดภอา–ายพพดแด่นาบว้ ้างบย Y= b0Y+=bค1Xา่ บโี อดี
ข ด อออว้ ยกงแซอ(ลคกขTเิณุะ่าาจง็oลรทนกหtาaวนกทลี่ภายlิเำา�ะ่ลีคนรมูDตรละน้าริiวัวาคsลายาเิอsา่าคะบoนไคยยหรโlีฟว่ำ้�านvอขา์งาe้ำ�ดฟ(ะมน้อdTแีห้บเาำ้�มoลSป์ขีโเtูละสอoaน็ อ้ซีดlปlยกiมdโีDแีมรรอ:ูลลดาiิดมsTะว–sีDาซ(ิเดoTคณSีโาl่avอร)งbeขาดlคdะeีอปาห่(T1Sงกร์ค)aoแิามุณblรขiาdlนeภ็ณง:�ำ าท1Tไอพฟ)D่ีลอนฟSะกำ้�า้)ลปซปปาริเยรรจะิมมิกนนาาอ้ทาณณบ่ี เมอ่ื (mg/L)
การวิเคราะห์ข้อมูลแนวโน้มความสัมพันธ์ระหว่าง
เมอ่ื YX==คคา่ บ่าซีโอโี ดอีด(mี (mg/gL/)L)
Xb=0 แคลา่ ะซbีโอ1ดเปี (็นmคg่า/Lส)มั ประสทิ ธกิ์ ารถดถอย

b0 และ b1 เปน็ ค่าสมั ประสทิ ธิ์การถดถอย

Figure 1 The map of study area at Kaeng Hang Maeo subdistrict administrative organization
(22 communities) and the layout of RDF project

Vol 40. No 3, May-June 2021 Environmental quality monitoring in a project on refuse derived fuel (RDF): 325

A case study of Kaeng Hang Maeo subdistrict administrative...

7

Figure 2 The sampling site of wastewater treatment system (W1: Influent, W2: Effluent, W3
and W4: Underground wate6r sampling site)

Temperature Table 1 WMDiuTagltithteia-rpelpatrPhormaeaomrrfmeaTemottehemseroteettedreFrrMolioogdgeuly: r7o2e0f02waTtehreqsuaalmitypalinnlygsissite of wasTetechwniaqtueer treatment system
pH
References
Conductivity and
BDToOistaDsol lDveisdsoolxvyegdeSnoCTplidHeomn(TdpDueScr)ativtuitryeAoCInfazocitnnudhsdbeeoa(mrwtWtioioMnndko1il5fedic:redalma:tIiyonCenta3fhn0looud3fd0teahzenidwte,inmkWoledri2fmic:aettihEoondfflDWMuiuegaltittneia-rpltp,atrhor**aWe*omrfmeT3oteemsarteentredrMoWdel4: 7:2U00nderground water sampling site)
COD Total DissolCvelodseSroelfildux(TwDithS)titrimetrix Consort Model: C3030
Table 1 The methodology of water*Daungsavat and SomsiriD(ni.sd.s);o**lTvuendgkaonxanyugrueknand Tungkananuruk (2007) quaAliztyideamnoldyifsiciastion of the winkler method
*

BOD aICnnldcousTbeuanrteigofklnuax5nawFdnTiatiuhygerutauicktnrrhid(me2na0ez0t3irqi7idx)uePemeorsdciufeicbantditoinosoftfrsitchoetliwadindkwmlearinmstiesethtorcRdaaettifveeegreoonrrycgeaastnKizaaet*i*nogn Hang Maeo

*DCaOuDngsPavaatraanmd Seotmesriri (n.d.) ; **Tungkananuruk

%

Figure 3 PercentFoifgsuolrideMw3aasPeteeocracsteuegnbotdryiosafttrsiKcoatleiadndgwmHaainsngtiseMtrcaaaetoitveseguboodrriysgtraaicnttiaKzdaamteiionninsgtraHtFivaKeingogarugearnneizga4tioHnPaFeMnirgagcueeroMens4tauobePdfeoirsscdtoeriinclsCittdtsh(roAiauwfc)nsb,tatohdK(slaiBaidtsbee)utwnrracgaiicnsapHttrdteoae(vAncCgigan)ohtc,eMreagyano(eCartoyh)t adaKtibsaKtureaicrenitngp(gBr)HoHavaannindnggceM(aCe)o
%

326 Jakkapan Potipat, Pattara Srisrual, Suttinun Sotwitee J Sci Technol MSU

ผลการวิจยั ท่ีนิยมใช้ในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีปริมาตรอยู่ระหว่าง
7.5-12 ลูกบาศก์เมตร (ตาลศิ า เนยี มมณี, 2554)
การจัดการมูลฝอย การก�ำ จัดมลู ฝอย
การสำ�รวจสถานการณ์ปริมาณมูลฝอยประจำ�ปี ในอดตี ทผ่ี ่านมากอ่ นปี พ.ศ. 2556 องค์การบริหาร
พ.ศ. 2563 ในเขตพนื้ ทข่ี ององคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำ บลแกง่ หาง สว่ นต�ำ บลแกง่ หางแมวใชว้ ธิ กี ารกำ�จดั ขยะแบบเทกอง (Open
แมว ผลการศึกษาการคัดแยกองคป์ ระกอบของมลู ฝอยพบวา่ dumping) ในบริเวณชุมชนบ้านเขาส้มป่อย ซ่ึงเป็นแนวทาง
มูลฝอยส่วนใหญเ่ ป็นขยะทัว่ ไปร้อยละ 61 รองลงมาคือ ขยะ การก�ำ จดั ขยะทมี่ ผี ลกระทบตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มสงู โดยเฉพาะปญั หา
อินทรยี ์ ขยะรีไซเคลิ และขยะอนั ตราย รอ้ ยละ 24, 14 และ 1 เร่ืองกลิ่นรบกวนและน้ำ�ชะยะที่ปนเป้ือนไปสู่พื้นท่ีทางการ
ตามลำ�ดับ (Figure 3) ผลศึกษาองค์ประกอบมูลฝอยภายใน เกษตร กับท้ังมีต้นทุนการดำ�เนินงานค่อนข้างสูงประมาณ
อำ�เภอแก่งหางแมวพบวา่ ขยะทวั่ ไปมีปรมิ าณสูงทีส่ ดุ เท่ากับ 50,000 ตอ่ เดือน ดังน้ัน เพื่อเป็นการปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหา
ร้อยละ 85.8 รองลงมาคอื ขยะรไี ซเคลิ ขยะอนิ ทรีย์ และขยะ การกำ�จัดมูลขององค์การบริหารส่วนตำ�บลแก่งหางแมวใน
อนั ตราย รอ้ ยละ 11.9, 2.1 และ 0.2 ตามล�ำ ดับ ในขณะท่ผี ล ระยะยาวจึงมีการดำ�เนินโครงการจัดการขยะเพ่ือผลิตเป็น
การศกึ ษาของไพโรจน์ ไพบลู ยโ์ รจนร์ งุ่ (2560) พบวา่ ภาพรวม เชอื้ เพลิงและปุย๋ อนิ ทรีย์ ซง่ึ จำ�แนกกระบวนการกำ�จดั มูลฝอย
ขององค์ประกอบมูลฝอยของทั้งจังหวัดจันทบุรีมีปริมาณขยะ เป็น 2 ส่วน คือ การผลิตขยะเป็นเช้ือเพลิงและการนำ�ขยะ
ทั่วไปสูงสุดเท่ากับร้อยละ 58.3 รองลงมาคือ ขยะอินทรีย์ อินทรยี ์กลับมาใชใ้ หม่
ขยะรีไซเคลิ และขยะอนั ตราย รอ้ ยละ 25.8, 14.3 และ 1.5 กระบวนการผลิตขยะเป็นเชื้อเพลิงมีลักษณะแบบ
ตามลำ�ดบั (Figure 4) RDF 5 (Densified RDF) คือ การนำ�มูลฝอยท่ีเผาไหม้ได้
การเก็บรวบรวมมูลฝอยในเขตรับผิดชอบของ มาผ่านกระบวนการอัดแท่งให้มีความหนาแน่นมากกว่า
องค์การบริหารส่วนตำ�บลแก่งหางแมวดำ�เนินงานตั้งแต่ 600 กิโลกรัมต่อลูกบาศก์เมตร มีข้ันตอนที่สำ�คัญคือ การ
แหล่งกำ�เนิดคือ ประชาชนในชุมชนดำ�เนินการเก็บรวบรวม ลำ�เลียง การคดั แยก การลดปรมิ าตรและการอัดแท่ง ในขณะ
มูลฝอยด้วยตนเองในแต่ละครัวเรือนโดยเฉพาะกระบวนการ ที่กระบวนนำ�ขยะอินทรีย์กลับมาใช้ใหม่จะนำ�ขยะอินทรีย์ที่
คัดแยกซ่ึงถือเป็นหัวใจสำ�คัญของการจัดการมูลฝอยจาก ผา่ นการคดั แยกแลว้ มาสบั เพอื่ ลดปรมิ าตรและบ�ำ บดั ดว้ ยระบบ
แหลง่ ก�ำ เนดิ นอกจากนย้ี งั มกี ารสง่ เสรมิ กจิ กรรมเพอื่ การมสี ว่ น Mechanical and Bioloogical Treatment (MBT) เพ่ือเพิ่ม
ของสมาชิกภายในชุมชน เช่น การรณรงค์การลดมูลฝอย ประสิทธิภาพการย่อยสลายจนกระท่ังขยะมีเสถียรภาพและ
การอบรมการคดั แยกมูลฝอย เปน็ ตน้ ปราศจากกล่นิ ผลลพั ธ์ของการกำ�จดั ขยะองคก์ ารบรหิ ารส่วน
การบริการเก็บขนมูลฝอย (Collection service) ต�ำ บลแก่งหางแมวถูกแบ่งออกเปน็ 2 ส่วนคอื สว่ นท่ีเปน็ ขยะ
ขององค์การบรหิ ารสว่ นต�ำ บลแก่งหางแมว ถูกบริหารจดั การ พลาสตกิ หรอื ขยะเชอ้ื เพลงิ ทสี่ ามารถน�ำ ไปใชท้ ดแทนเชอ้ื เพลงิ
ตามแนวทาง Alley sevice คือ การเก็บรวบรวมมูลฝอยจาก ฟอสซสิ ในภาคอุตสาหกรรมได้ และมูลฝอยท่ีเป็นสารอนิ ทรีย์
ภาชนะรองรบั ทต่ี ง้ั ไวใ้ นบรเิ วณชมุ ชนหรอื จดุ พกั ขยะทก่ี �ำ หนด ที่ในลักษณะผงละเอียดสามารถนำ�มาปรับสภาพเพ่ือใช้
ไว้ เช่น บริเวณตลาดสด ร้านค้า โรงเรียน สถานีอนามัย เป็นวัสดุปรับคุณภาพดินได้ (วสันต์ ปิเตนะ และดวงกมล
เป็นต้น เจ้าของบ้าน สมาชิกในครัวเรือน และประชาชนที่ ดงั โพนทอง, 2559)
อาศัยในชุมชนต้องนำ�ขยะมาทิ้งในภาชนะรองรับนี้ เพื่อรอ การบ�ำ บดั คณุ ภาพน�้ำ ชะขยะจากโครงการจดั การ
การเก็บรวบรวมจากเจ้าหน้าที่โดยไม่มีการติดต่อกับสมาชิก ขยะเพ่ือผลิตเปน็ เชื้อเพลิงและปุย๋ อินทรยี ์
ในชมุ ชน ภาชนะทีร่ องรับมูลฝอยจากชมุ ชนมีลักษณะแบบถัง การบำ�บัดน้ำ�เสียจากนำ้�ชะขยะภายในโครงการ
คงท่ี (Stationary Container System: SCS) ภาชนะรวบรวม จัดการขยะเพ่ือผลิตเป็นเชื้อเพลิงและปุ๋ยอินทรีย์ดำ�เนินงาน
เปน็ ถงั พลาสตกิ ชนดิ PE ขนาด 200 ลิตรทถ่ี ูกวางไวต้ ายตวั บำ�บัดนำ้�เสียด้วยระบบบำ�บัดแบบบ่อผึ่ง (Oxidation pond)
โดยใชว้ ธิ ขี นถา่ ยมลู ฝอยจากถงั ไปยงั รถเกบ็ ขนโดยการปฏบิ ตั ิ ท่ีมีโครงสร้างเป็นรูปส่ีเหล่ียมผืนผ้าขนาดกว้าง 25 เมตร
งานของพนักงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่อยู่ประจำ� ยาว 30 เมตร ความสามารถในการรองรบั น�ำ้ เสียไดป้ ระมาณ
รถเก็บขนสำ�หรับรถเก็บขนเป็นรถยนต์บรรทุกขนาด 6 ล้อ 800 ลูกบาศก์เมตรต่อวันแหล่งน้ำ�ธรรมชาติท่ีรองรับนำ้�ท้ิงท่ี
ประเภทธรรมดาเปิดข้าง (Non-compaction side loading ผ่านการบำ�บัดแล้ว คือ ร่องน้ำ�ตามธรรมชาติซ่ึงล้อมรอบไป
truck) มีตัวถังสำ�หรับบรรทุกขยะมูลฝอยโดยไม่มีเคร่ืองจักร ด้วยพ้ืนที่ทางการเกษตร ระบบบำ�บัดนำ้�เสียชนิดบ่อผึ่งถูก
กลใดๆ ช่วยอัดขยะมูลฝอยให้แน่น นอกจากนี้ ด้านข้าง ออกแบบใหใ้ ชบ้ อ่ แฟคลั เททฟี (Facultative pond) และบอ่ บม่
ตัวถังมีช่องสำ�หรับเปิด-ปิดเมื่อต้องการนำ�ขยะมูลฝอยมา (Maturation pond) ภายในบ่อเดียวกันเน่ืองจากข้อจำ�กัด
เทลงในตัวถังรถหรือเม่ือถึงสถานที่กำ�จัดมูลฝอยก็สามารถ ทางดา้ นพ้นื ทีข่ องโครงการ
เทจากด้านท้ายของ ตัวถังรถ โดยทั่วไปขนาดความจุของถัง

Vol 40. No 3, May-June 2021 Environmental quality monitoring in a project on refuse derived fuel (RDF): 327

A case study of Kaeng Hang Maeo subdistrict administrative...

การบำ�บัดน้ำ�เสียด้วยระบบบ่อผึ่งเป็นระบบการ และ 938.7 mg/L ตามลำ�ดับ จุดเก็บน้ำ�ใต้ดิน (W3) เท่ากับ
บำ�บัดที่เหมาะสำ�หรับการควบคุมปัญหานำ้�เสียในชุมชน 28๐C, 6.1, 20.8 µs/cm, 65.4 mg/L, 7.8 mg/L, 85.3 mg/L
ท้องถิ่น เน่ืองจากช่วยลดต้นทุนค่าบำ�บัดนำ้�เสียโดยเฉพาะ และ 288.0 mg/L ตามล�ำ ดบั และ จดุ เกบ็ น�ำ้ ใตด้ นิ (W4) เทา่ กบั
ค่าใช้จ่ายในการดำ�เนินงานและค่าบำ�รุงรักษาเครื่องจักรดัง 28๐C, 5.9, 29.9 µs/cm, 49.2 mg/L, 4.2 mg/L, 112.3 mg/L
(Table 3) นอกจากนี้ การบ�ำ บดั น�้ำ เสยี แบบบอ่ ผง่ึ จะชว่ ยลดงบ และ 215.3 mg/L ตามลำ�ดับ (Table 5)
ประมาณ การออกแบบระบบ ค่าจ้างแรงงานกบั ทง้ั เป็นระบบ สำ�หรับผลการศึกษาตัวบ่งชี้คุณภาพนำ้�ในช่วง
ท่ชี ่วยประหยดั พลงั งาน เป็นรปู แบบการบริหารจัดการน�ำ้ เสยี ฤดูแล้งพบว่าจดุ น�ำ้ เข้า (W1) มคี า่ เฉลยี่ ของอุณหภมู ิของน�ำ้ ,
ท่ีเหมาะสำ�หรับการควบคุมนำ้�เสียภายในชุมชนรวมไปโดย พเี อช, คา่ การน�ำ ไฟฟา้ , ของแข็งละลายนำ�้ , ออกซเิ จนละลาย
เฉพาะกลุ่มประเทศกำ�ลังพัฒนาท่ีขาดแคลนงบประมาณเพื่อ น้ำ�, บโี อดีและซีโอดี เท่ากับ 28๐C, 6.7, 370.1 µs/cm, 206.0
ดำ�เนินโครงการบำ�บัดนำ้�เสีย สำ�หรับข้อจำ�กัดของการบำ�บัด mg/L, 1.4 mg/L, 205.9 mg/L และ 720.4 mg/L ตามล�ำ ดับ
น้ำ�เสียแบบบ่อผึ่งเป็นระบบที่ต้องการพื้นที่ในการก่อสร้าง จุดนำ้�ออก (W2) เท่ากับ 27๐C, 6.4, 797.9 µs/cm, 446.5
จำ�นวนมากและสาหร่ายที่อยู่ในระบบอาจจะเพ่ิมปริมาณสาร mg/L, 0.9 mg/L, 224.5 mg/L และ 857.1 mg/L ตามล�ำ ดบั
อินทรยี ใ์ หก้ ับนำ�้ ได้ (Butler et al., 2017) ผลการเปรียบเทยี บ จดุ เกบ็ น�ำ้ ใตด้ นิ (W3) เทา่ กบั 25๐C, 5.5, 369.8 µs/cm, 277.2
ประสิทธิภาพการบำ�บัดน้ำ�เสียเพ่ือลดความสกปรกจากสาร mg/L, 2.0 mg/L, 49.8 mg/L และ 160.1 mg/L ตามลำ�ดับ
อินทรีย์ท่ีอยู่ในรูปแบบของบีโอดีและซีโอดีของระบบบ่อผึ่ง และ จุดเกบ็ น�ำ้ ใตด้ นิ (W4) เท่ากับ 25๐C, 6.0, 233.4 µs/cm,
และระบบบำ�บัดน้ำ�เสียชนิดอ่ืนแสดงผลการเปรียบเทียบดัง 139.7 mg/L, 1.8 mg/L, 62.3 mg/L และ 98.4 mg/L ตามล�ำ ดบั
Table 4 (Table 6)
ผลการวเิ คราะหค์ ณุ ภาพน�ำ้ ชะขยะจากโครงการ ผลการศึกษาประสิทธิภาพการบำ�บัดน้ำ�เสียของ
จัดการขยะเพื่อผลิตเปน็ เช้อื เพลงิ และปุ๋ยอินทรีย์ ระบบบำ�บัดน้ำ�เสียชนิดบ่อผึ่ง พบว่าค่าความสกปรกท่ีอยู่ใน
ผลการวิเคราะห์คุณภาพนำ้�เสียจากระบบบำ�บัด รูปของบีโอดีและซีโอดีมีค่าสูงเกินเกณฑ์มาตรฐานควบคุม
นำ้�เสียแบบบ่อผึ่งเสียในโครงการจัดการขยะเพื่อผลิตเป็น การระบายน้ำ�ทิ้งจากระบบบำ�บัดนำ้�เสียรวมของชุมชน และ
เชอื้ เพลงิ และปยุ๋ อนิ ทรยี ท์ ง้ั หมด 4 จดุ คอื น�ำ้ เขา้ (W1) น�้ำ ออก มาตรฐานคุณภาพน้ำ�ท้ิงจากโรงงานอุตสาหกรรมและนิคม
(W2) และจดุ เกบ็ น�้ำ ใตด้ นิ (W3 และ W4) ทงั้ ฤดฝู นและฤดแู ลง้ อตุ สาหกรรม นอกจากนี้ ความสกปรกทต่ี รวจพบมีค่าสูงเกนิ
พบว่าตัวบ่งช้ีคุณภาพนำ้�ในช่วงฤดูฝนพบว่าจุดนำ้�เข้า (W1) เกณฑ์มาตรฐานน้ำ�ทิ้งของต่างประเทศ (Table 7) ในขณะท่ี
มีค่าเฉลี่ยของอุณหภูมิของน้ำ�, พีเอช, ค่าการนำ�ไฟฟ้า, ผลการศึกษาแนวโน้มความสัมพันธ์ระหว่าง บีโอดีและซีโอดี
ของแข็งละลายนำ้�, ออกซิเจนละลายน้ำ�, บีโอดีและซีโอดี จากจุดเก็บตัวอย่างน้ำ�ในระบบบำ�บัดนำ้�เสียท้ังหมด 4 จุด
เทา่ กบั 31๐C, 6.2, 25.7 µs/cm, 85.5 mg/L, 4.5 mg/L, 144.7 ดว้ ยวธิ วี เิ คราะหก์ ารถดถอยชใี้ หเ้ หน็ วา่ ฤดฝู นมคี า่ สมั ประสทิ ธ์ิ
mg/L และ 501.3 mg/L ตามล�ำ ดับ จุดนำ�้ ออก (W2) เทา่ กับ สหสัมพันธ์สูงกว่าฤดูแล้ง เท่ากับ 0.978 และ 0.912
33๐C, 6.9, 35.6 µs/cm, 77.5 mg/L, 1.5 mg/L, 267.2 mg/L ตามล�ำ ดับ (Table 8)

Table 3 The cost comparison between various wastewater treatment system

Wastewater treatment system Construction Land Cost Electricity Sludge diposal
Operation Mainatenance High Middle
High Middle
Activated sludge High Low High High Middle Middle
High High
Oxidation ditch High Low High High High Middle
Low Low
Trickling filter High Low Middle Middle

Rotating Biological Contactor Middle Low Middle High

Aerated lagoon Middle High High High

Oxidation pond Low High Low Low

328 Jakkapan Potipat, Pattara Srisrual, Suttinun Sotwitee J Sci Technol MSU

Table 4 The comparison of efficiency of wastewater treatment system for reduce organic substances in domestic
wastewater

Wastewater treatment system Percent of efficiency treatment References
BOD COD

Sequential Batch Reactor (SBR) 95.27-97.12 93.52-96.41 1

Compact extended aeration 39.6-70.4 59.6-77.3

Conventional activated sludge 80.3-87.8 84.9-92.0 2

Biodisc 84.3 83.5

Wetland 60.0-86.2 60.4-84.9 3

Oxidation pond 69 50 4
1(Wakode & Sayyad, 2014), 2(Colmenarejo et al., 2006), 3(Sudarsan et al., 2015), 4(Sukumaran et al., 2015)

Table 5 The result of water quality analysis in the wastewater treatment system (wet season)

Parameters Station W4
W1 W2 W3 28
5.9
Temperature (๐C) 31 33 28 29.9
49.2
pH 6.2 6.9 6.1 4.2
112.3
Conductivity (µs/cm) 25.7 35.6 20.8 215.3

Total Dissolved Solid: TDS (mg/L) 85.5 77.5 65.4

Dissolved oxygen (mg/L) 4.5 1.5 7.8

BOD (mg/L) 144.7 267.2 85.3

COD (mg/L) 501.3 938.7 288.0

Table 6 The result of water quality analysis in the wastewater treatment system (dry season)

Parameters Station W4
W1 W2 W3 25
6.0
Temperature (๐C) 28 27 25 233.4
139.7
pH 6.7 6.4 5.5 1.8
62.3
Conductivity (µs/cm) 370.1 797.9 369.8 98.4

Total Dissolved Solid: TDS (mg/L) 206.0 446.5 277.2

Dissolved oxygen (mg/L) 1.4 0.9 2.0

BOD (mg/L) 205.9 224.5 49.8

COD (mg/L) 720.4 857.1 160.1