LAYBODYSIL2564-6-2001

กองส่งเสรมิ การวจิ ัยและบรกิ ารวิชาการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 51



พิธสี ขู่ วัญ

โครงการประชมุ วิชาการนานาชาติ “Palm-Leaf Manuscripts in a Time Capsule”

สถาบนั วิจยั ศิลปะและวฒั นธรรมอสี าน มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

54 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองส่งเสรมิ การวจิ ยั และบริการวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

ส า ส์ น ท ำ� นุ บ �ำ รุ ง ศิ ล ป ะ แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม

ภาพ/ขา่ ว: ประชุมคณะกรรมการบริหารงานท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวัฒนธรรมและ
กองบรรณาธิการ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น มหาวิทยาลยั มหาสารคาม คร้งั ที่ ๓/๒๕๖๔

มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม

วันพธุ ที่ ๒๕ เดอื นสงิ หาคม พ.ศ.๒๕๖๔ เวลา
๐๙.๓๐ - ๑๒.๐๐ น. คณะกรรมการบริหารงาน
ทำ�นุบำ�รุงศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถ่ิน
มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม ได้ประชมุ แบบออนไลน์
โดยโปรแกรม CiscoWebex Meetings
คณะกรรมการบริหารงานทำ�นุบำ�รุง
ศลิ ปวฒั นธรรมและภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ มหาวทิ ยาลยั
มหาสารคาม ประชมุ วาระ คือ
๑. พิจารณาผลการดำ�เนินงานโครงการ
ที่ได้รับทุนสนับสนุน ภายใต้ช่ือ “โครงการทำ�นุ

กองสง่ เสริมการวจิ ยั และบริการวชิ าการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 55

บำ�รุงศิลปวัฒนธรรม ประจำ�
ปงี บประมาณ ๒๕๖๔”
๒. พิจารณาแนวทาง
ดำ�เนินงานด้านทำ�นุบำ�รุง
ศิลปวัฒนธรร ม ประจำ�
ปีงบประมาณ ๒๕๖๕
๓. พจิ ารณาตรวจสอบ
ข้อมูลการรายงานผลตัวช้ีวัด
ด้านทำ�นุบำ�รุงศิลปวัฒนธรรม
ประจำ�ปีงบประมาณ ๒๕๖๔
จำ�นวน ๘ ตวั ช้ีวัด

56 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองสง่ เสรมิ การวิจยั และบรกิ ารวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

กองส่งเสรมิ การวจิ ัยและบรกิ ารวิชาการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 57



เทคนคิ การมดั ลายย้อม

โครงการ “สบื หกู ผกู ฮ้อยรอยผา้ มหาสารคาม”: การรวบรวมและเผยแพรอ่ งค์ความรู้

“ผ้าพื้นบา้ น” ทส่ี ำ�คัญในจงั หวดั มหาสารคาม

คณะมนษุ ยศาสตรแ์ ละสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม

60 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองส่งเสรมิ การวจิ ยั และบริการวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

ส า ส์ น ท ำ� นุ บ �ำ รุ ง ศิ ล ป ะ แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม

ภาพ/ขา่ ว: มมมส จดั งานประเพณีบญุ ผะเหวดแบบวีถีใหม่ (New normal)
อภริ าม ทามแก้ว ผ่านออนไลน์

มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม

วีดทิ ศั นเ์ ปน็ องคป์ ระกอบส�ำ คญั ของการขบั เคลอื่ น
โครงการตามพันธกิจทำ�นุบำ�รุงศิลปวัฒนธรรม
ในปงี บประมาณ ๒๕๖๔ มีโครงการท่นี ำ�เสนอเร่อื ง
ราวทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั ศลิ ปวฒั นธรรมจ�ำ นวน ๔ โครงการ
มีวีดิทัศน์เผยแพร่ท้ังส้ิน ๙ เรื่อง ประกอบไปด้วย
๑. มมส จัดงานประเพณีบุญผะเหวดแบบวีถีใหม่
New normal ผา่ นออนไลน:์ ท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวฒั นธรรม
มมส ๒๕๖๔ ๒. แหข่ า้ วพนั กอ้ น “ประเพณบี ญุ ผะเหวด
แบบวถี ใี หม”่ : ท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวฒั นธรรม มมส ๒๕๖๔
๓. ผา้ ห่อคัมภรี ์ใบลาน ๑: ท�ำ นบุ ำ�รุงศิลปวฒั นธรรม
(มุ่งเป้า) มมส ๒๕๖๔ ๔. ผ้าห่อคัมภีร์ใบลาน ๒:

กองส่งเสรมิ การวจิ ยั และบรกิ ารวชิ าการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 61

ท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวฒั นธรรม (มงุ่ เปา้ )
มมส ๒๕๖๔ ๕. ผ้าหอ่ คมั ภีร์ใบ
ลาน ๓: ท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวฒั นธรรม
(ม่งุ เป้า) มมส ๒๕๖๔ ๖. ผ้าหอ่
คัมภีร์ใบลาน ๔: ทำ�นุบำ�รุง
ศิลปวัฒนธรรม (มุ่งเป้า) มมส
๒๕๖๔ ๗. ผ้าห่อคัมภีร์ใบลาน
๕: ทำ�นุบำ�รุงศิลปวัฒนธรรม
(มุง่ เป้า) มมส ๒๕๖๔ ๘. สืบหกู
ผูกฮ้อยรอยผ้ามหาสารคาม:
ท�ำ นบุ �ำ รงุ ศลิ ปวฒั นธรรม (มงุ่ เปา้ )
มมส ๒๕๖๔ และ ๙. ผ้าไหม
ลายดอกข่าบ้านนาเมือง: ทำ�นุ
บำ�รุงศิลปวัฒนธรรม (มุ่งเป้า)
มมส ๒๕๖๔

วดี โิ อดงั กลา่ ว ไดเ้ ผยแพร่
ในสอื่ สงั คมออนไลนใ์ นรปู แบบสอื่
มัลตมิ ีเดยี ใน youtube เป็นการ
เผยแพรข่ า่ วสารความรอู้ กี ชอ่ งทาง
ทม่ี ปี ระสทิ ธภาพ สงั คมสามารถ
ศกึ ษาไดก้ วา้ ง โดยแตล่ ะโครงการ
ได้นำ�เอาสาระสำ�คัญของการ
ขับเคล่ือนมานำ�เสนอให้ผู้รับชม
ได้

62 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองส่งเสริมการวิจัยและบริการวชิ าการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

กองส่งเสรมิ การวจิ ัยและบรกิ ารวิชาการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 63

64 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองส่งเสรมิ การวจิ ยั และบริการวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

ส า ส์ น ท ำ� นุ บ �ำ รุ ง ศิ ล ป ะ แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม

ขา่ ว: กองบรรณาธกิ าร ชาว มมส ร่วมพิธีแห่ขา้ วพนั กอ้ น ฮตี เดอื น ๔
ภาพ: คณะทนุษยศาสตรแ์ ละสังคมศาสตร์ ประเพณบี ุญผะเหวด ประจ�ำ ปี ๒๕๖๔

มหาวิทยาลยั มหาสารคาม คณะทนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

โครงการทำ�นุบำ�รุงศิลปวัฒนธรรมแบบมุ่งเป้า
มหาวิทยาลยั มหาสารคาม ประจ�ำ ปีงบประมาณ
๒๕๖๔ มุ่งเปา้ ในเร่ือง “ผ้า” ซึ่งหนึง่ ในชุดโครงการ
คือ โครงการ “สบื หูกผกู ฮ้อยรอยผ้ามหาสารคาม”:
การรวบรวมและเผยแพร่องค์ความรู้ “ผ้าพื้นบ้าน”
ที่สำ�คัญในจังหวัดมหาสารคาม ท่ีขับเคล่ือนโดย
คณะมนษุ ยศาสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั
มหาสารคาม

มีผลติ ผลส่วนหนง่ึ เป็นชดุ ความรู้ หนังสอื
ชอื่ สบื หกู ผกู ฮอ้ ย โดยมที งั้ ฉบบั ภาษาไทยและภาษา
อังกฤษ อนั ประกอบไปด้วยเนื้อหา คือ ๑. สบื หูก

กองสง่ เสรมิ การวิจยั และบริการวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 65

ผูกฮ้อย รอยผ้ามหาสารคาม:
นยั แหง่ ความหมาย ๒. ผา้ พนื้ บา้ น:
บทบาทาางสังคมและการ
เปลี่ยนแปลง ๓. รอยผ้า
มหาสารคาม: กรณอี �ำ เภอกนั ทรวชิ ยั

หนังสือสืบหูกผูกฮ้อย
มีเนื้อหาท่ีเสนอภูมิปัญญา
ด้านการทอผ้าในพื้นที่จังหวัด
มหาสารคาม เป็นการรวบรวม
องค์ความรู้เก่ียวกับผ้าพ้ืนบ้าน
ทงั้ ในเรอื่ งของสภาพทางภมู ศิ าสตร์
พัฒนาการทางประวัติศาสตร์
ท่ีมีส่วนสัมพันธ์กับวัฒนธรรม
การทอผ้า การเปลย่ี นแปลงทาง
ด้านเศรษฐกิจและสังคมที่มีผล
ต่อกระบวนการผลิต ตลอดจน
ศกั ยภาพการปรบั ตวั ของผคู้ นใน
ชุมชนโดยใช้ภูมิปัญญาด้านการ
ทอผ้าเป็นฐาน ซ่ึงเป็นเร่ืองราว
ของผ้าที่ศึกษาพ้ืนท่ีนำ�ร่องคือ
อำ�เภอกันทรวิชัย นอกจากเนื้อ
เบอื้ งตน้ ดังกลา่ ว หนงั สือสืบหูก
ผกู ฮอ้ ยยงั มคี วามโดดเดน่ ดว้ ยลาย
ผา้ ลกั ษณะตา่ งๆ ทไ่ี ดอ้ าศยั เกบ็
ข้อมูลจากชุมชน เพ่ือนำ�เสนอ
ให้ผู้ที่สนใจได้ศึกษาเรียนรู้ด้วย
ความร้แู ละความเขา้ ใจท่เี ต็มอ่ิม
อกี ดว้ ย

66 ทำ � นุ บำ � รุ ง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม กองส่งเสรมิ การวิจัยและบรกิ ารวชิ าการ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม

กองส่งเสรมิ การวจิ ัยและบรกิ ารวิชาการ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม สาส์นทำ�นุบำ�รุงศิลปะและวัฒนธรรม 67



เหน็ วา่ ผักหมเหย้ี น
แคมสวนอยา่ ฟ้าวยำ�่ หลายเน้อ

บาดว่าพอฝุ่นน้ำ�
มันสิปีน้ ปง่ ใบแท้แล้ว

พหูนํ ปณฺฑโิ ต ชเี ว

ผ้มู ีปญั ญาพงึ เปน็ อยูเ่ พอ่ื มหาชน