สเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยุง

สเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยุง
ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 5

ทมี่ าของการทาสเปรย์ตะไคร้หอม

ชว่ งปลายฝนตน้ หนาวบวกกบั นา้ เน่าแทบจะทกุ พืน้ ท่จี ะเตม็ ไปดว้ ย
ยงุ ทกุ ครวั เรอื นเลอื กใชย้ ากนั ยงุ กนั มาก ซง่ึ ในยากนั ยงุ มีส่วนผสมของไพรี
ทรอยด์ มีคณุ สมบตั ิทาใหก้ ารทางานของระบบประสาทและแมลงเป็น
อพมัิษพในาตคอนยท่า่เี กงริดวจดาเกรสว็ สาราเรหเหลลา่ นา่ นีิ้ จีถ้ ะกู สปง่ ลผดลปกลระอ่ ทยบอตออ่กรมะาบในบรปูปรขะอสงาคทวนัเชอ่นาเกกิดาร
อาการมนึ งง ปวดศรี ษะ กลา้ มเนือ้ กระตกุ เป็นตน้ เราจงึ นาเสนอวิธีการทา
ตะไครห้ อมไลย่ งุ ใชใ้ นครวั เรอื นซง่ึ ใชไ้ ดผ้ ลเป็นอยา่ งดี และไม่มสี ารท่เี ป็น
อนั ตรายต่อสขุ ภาพ เพ่ือเป็นการสง่ เสรมิ การใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กิดประโยชน์
และทารายใหก้ บั ตนเอง

สรรพคุณตะไคร้หอม

– ชว่ ยขบั ลม แกท้ อ้ งอืดทอ้ งเฟอ้
– ชว่ ยในการยอ่ ยอาหาร และเจรญิ อาหาร
– ช่วยปอ้ งกนั และรกั ษาโรคในชอ่ งปาก ยบั ยงั้ เชือ้ แบคทีเรยี เชือ้ รา
เชือ้ ไวรสั บางชนิด

ประโยชย์และสรรพคุณของตะไคร้หอม

ตะไครห้ อมจดั เป็นพืชตระกลู เดียวกนั กบั ตะไครบ้ า้ น แตม่ ีกล่นิ หอมฉนุ ท่แี รง
กวา่ นิยมนามาสกดั นา้ มนั หอมระเหย ตม้ นา้ ด่มื ทาธูป และใชใ้ นการปอ้ งกนั
และกาจดั แมลงศตั รูพืชตะไครห้ อม(Citronella grass)เป็นพืชใบเลีย้ ง
เด่ยี วอยใู่ นวงศ์ Gramineae พนั ธทุ์ ่นี ิยมปลกู มากเพ่ือการผลิตนา้ มนั หอม
ระเหย มอี ยู่ 2 ชนิด คือ พนั ธุ์ Cymbopogonnardus Lin. มีช่ือเรยี ก
ตามทอ้ งถ่ินตา่ งๆ เชน่ ตะไครม้ ะขดู (ภาคเหนือ) หรอื ตะไครแ้ ดง
(นครศรธี รรมราช) สว่ นอีกชนิด คือพนั ธุ์
CymbopogonwinterianusJowitt ปลกู มากบรเิ วณเกาะชวา มี
ช่ือพืน้ เมืองวา่ Mahapengiri ซง่ึ ตอ่ มาไดก้ ระจายออกไปหลายแหง่ เช่น
เกาะไตห้ วนั เกาะไฮติ และเป็นชนิดท่ปี ลกู มากในประเทศไทยตงั้ ทงิ้ ไวใ้ นโรง
เกบ็ เมลด็ เป็นเวลา 3 ช่วั โมง สามารถออกฤทธิ์ไลต่ วั เตม็ วยั และไขข่ องดว้ งถ่วั
เขียวได้

นา้ มนั หอมระเหยตะไคร้หอม

นา้ มนั หอมระเหย (volatile oil) เป็นสารอนิ ทรยี ท์ ่พี ืชสงั เคราะหข์ นึ้ มี
กล่นิ และรสเฉพาะตวั ถกู สรา้ งไวใ้ นเซลลพ์ ิเศษ ผนงั เซลล์ ตอ่ มหรือทอ่
ภายในพืช นา้ มนั หอมระเหยเกิดขนึ้ จากกระบวนการเมทาบอลิซมึ ระดบั ทตุ ิย
ภมู (ิ secondary metabolite) แตเ่ ป็นสารท่ไี มไ่ ดท้ าหนา้ ท่ีตอ่ การ
เจรญิ เติบโต เป็นสารท่พี บในพืชบางชนิด สารตงั้ ตน้ ในกระบวนการผลิต
นา้ มนั หอมระเหย เป็นสารท่ไี ดจ้ ากปฏิกิรยิ าเมแทบอลิซมึ ระดบั ปฐมภมู ิ
(primary metabolite) แตกตา่ งกนั ท่มี เี อนไซมเ์ ป็นตวั เรง่ ปฏิกิรยิ า
ของการผลิตนา้ มนั หอมระเหยแตล่ ะชนิด พืชท่ผี ลิตนา้ มนั หอมระเหยได้ จะ
สงั เคราะห์ จดั เกบ็ และปลดปลอ่ ยกล่นิ นา้ มนั หอมระเหยแตกตา่ งกนั สาหรบั
ตะไครห้ อม เป็นพืชท่สี รา้ งนา้ มนั หอมระเหยจากเซลลข์ นขนาดเลก็
(microhairs) ท่อี ย่บู รเิ วณเนือ้ เย่ือถาวร abaxial epidermisของ
ใบ

การใช้ประโยชน์จากตะไคร้หอม

การใชป้ ระโยชนท์ างดา้ นการแพทย์
ตะไครห้ อมเป็นสมนุ ไพรพืน้ บา้ นท่ีมนี า้ มนั หอมระเหยสงู กวา่ ตะไครบ้ า้ น พบในสว่ น
ใบ กาบใบ และลาตน้ มสี รรพคณุ ทางยา ใชแ้ กร้ ดิ สีดวงในปาก ปากแตกระแหง
แผลในปาก ขบั ลมในกระเพราะ ลาไส้ แกท้ อ้ งอืดทอ้ งเฟอ้

การใชป้ ระโยชนท์ างการเกษตร
นา้ มนั หอมระเหยจากตะไครห้ อม คณุ สมบตั ิปอ้ งกนั ตวั เตม็ วยั และสามารถฆา่ ไขข่ อง
ดว้ งถ่วั เขียว (Callosobruchus maculates)ซง่ึ เป็นแมลงลงในโรงเก็บเขา้
ทาลายเมลด็ ถ่วั เขียวท่ีเก็บ โดยใช้ citronellal ความเขม้ ขน้ รอ้ ยละ 5

วสั ดุ/อปุ กรณ์

• แอลกอฮอล์ 1 ลติ ร
• ตะไครห้ อม 100 กรมั
• การบรู 20 กรมั
• กานพลู 20 กรมั
• มะกรูด 50 กรมั
• ตราช่งั
• ขวดสเปรย์
• ผา้ ขาวบาง
• กระบอกฉีดยา

วธิ ีทา

1. หน่ั ตะไคร้หอมบางๆ
2. หั่นผิวมะกรดู บาง ๆ
3. ตวงแอลกอฮอล์ 1 ลิตรใสข่ วดโหลแก้ว
4. นาตะไคร้หอม มะกรดู การบรู กานพลู ใส่ลงในขวดโหล เขย่าใหเ้ ขา้
กนั ทิง้ ไว้ 7 วัน (ควรเขย่าขวดโหลทุกวนั )
5. ครบกาหนด ใช้ผ้าขาวบางกรองนา้ ตะไครห้ อมใสภ่ าชนะ
6. นากระบอกฉดี ยาดูดน้าตะไคร้หอมใสข่ วดสเปรย์

ผลติ ภณั ฑ์สเปรย์ตะไคร้หอม

เร่ืองสเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยงุ
นักเรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 5

เรื่อง สเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยุง

เง่ือนไขความรู้ เง่ือนไขคณุ ธรรม
- ตะไครห้ อมเป็นยาไลย่ งุ - ความเพยี ร
- ความสามคั คี

3หว่ ง

พอประมาณ
ตะไคร้หอมเป็นพชื ที่หา
ได้ในทอ้ งถ่นิ

เหตผุ ล มภี มู คิ มุ้ กนั
ตะไครห้ อมเปน็ พชื ทน่ี า ทาใช้เองได้ ไม่เป็น
อนั ตรายต่อสุขภาพและ
มาทายาไลย่ งุ ได้ จาหน่ายสร้างรายได้

นาไปสู่

ด้านวตั ถุ ดา้ นสงั คม ดา้ น ดา้ นวัฒนธรรม

ส่งิ แวดลอ้ ม -มคี วาม
ภาคภูมิใจใน
-นาตะไครห้ อม -ร่วมมือกนั วาง -ใช้วัตถดุ บิ ใน ปัญญาท้องถนิ่

มาทาเปน็ ยาไล่ แผนการทางาน ทอ้ งถ่ิน

ยงุ -รบั ฟงั ความ

-นาผลผลติ คดิ เหน็ ของผอู้ ืน่

จาหน่ายเป็น

การสร้างรายได้