ระบำ ดอกบับั บับั ว นายพงศกร หนูมณี โดย
คำ นำ เอกสารประกอบการเรียนเรื่องระบำ ดอกบัว ฉบับนี้จัดทำ ขึ้นโดยมี วัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นสื่อกาจัดการเรียนรู้ของนักเรียน เพื่อให้นักเรียน มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับที่มาของนาฏศิลป์ไทยเพื่อให้นักเรียนเข้าใจ เกี่ยวกับระบำ ดอกและให้นักเรียนเข้าใจองค์ประกอบของชุดการแสดง ระบำ ดอกบัวได้ถูกต้อง ตลอดทั้งผู้สนใจใฝ่เรียนรู้ที่ต้องการพัฒนาความรู้ ความเข้าใจและทักษะปฏิบัติท่ารำ ระบำ ดอกบัว หากมีข้อผิดพลาด ประการใดก็ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย นายพงศกร หนูมณี
สารบัญ บั เรื่อง หน้า ประวัติความเป็นมาของระบำ ดอกบัว เนื้อเพลง ดนตรี การแต่งกาย อุปกรณ์ประกอบการแสดง โอกาสที่ใช้แสดง รูปแบบการแสดง อ้างอิง 1 2 3 4 5 6 6 7
ประวัติความเป็นมาของระบำ ดอกบัว ระบำ ดอกบัว เป็นการแสดงชุดหนึ่งจากละครเรื่อง "รถเสน" ตอนหมู่ นางรำ แสดงถวายท้าววรถสิทธิ์ซึ่งกรมศิลปากรได้ปรับปรุงขึ้น แสดงให้ ประชาชนชมเมื่อ พ.ศ. 2500 ผู้ประพันธ์บทร้องคืออาจารย์มนตรี ตราโมท ใช้ทำ นองเพลงสร้อยโอ้ลาวของเก่า เป็นการแสดงหมู่ ผู้แสดงถือดอกบัว ออกมารำ ซึ่งดอกบัวนั้นเป็นดอกไม้ที่ชนชาวไทยใช้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์และ นิยมกันว่าเป็นดอกไม้ที่ประเสริฐการนำ ดอกบัวมาถือรำ ก็เพื่อแสดงความ คารวะต่อผู้ที่ชาวไทยให้การต้อนรับอย่างชื่นชม และอวยชัยให้พรให้มี ความสุขสำ ราญใจ 1
เนื้อเพลง เพลง หมายถึง ถ้อยคำ ที่นักประพันธ์เรียงร้อยหรือเรียบเรียงขึ้น ซึ่ง ประกอบด้วย เนื้อร้อง ทำ นอง จังหวะ ทำ ให้เกิดความไพเราะสร้างความ เพลิดเพลินให้แก่ผู้ฟัง เพลงใช้ประกอบการแสดงเพลงระบำ ดอกบัวประ ประกอบด้วย เพลงสร้อยโอ้ลาวของเก่า ดังนี้ เนื้อร้อง มนตรี ตราโมท ทำ นอง เพลงสร้อยโอ้ลาวของเก่า เหล่าข้าคณาระบำ ร้องรำ กันด้วยเริงร่า ฟ้อนส่ายให้พิศโสภา เป็นทีท่าเยื้องยาตรนาดกราย ด้วยจิตจงรักภักดี มิมีจะเหนื่อยแหนงหน่าย ขอมอบชีวิตและกาย ไว้ใต้เบื้องพระบาทยุคล เพื่อทรงเกษมสราญ และชื่นบานพระกมล ถวายฝ่ายฟ้อนอุบล ล้วนวิจิตรพิศอำ ไพ อันปทุมยอดผกา ทัศนาก็วิไล งามตระการบานหทัย หอมจรุงฟุ้งขจร ล้ายจะยวนเย้าภมร บินวะว่อนฟอนสุคันธ์ 2
ดนตรี วงดนตรีที่ใช้ประกอบการบรรเลงประกอบการแสดงระบำ วงดนตรี ประกอบการแสดง คือ วงพาทย์เครื่องห้าไม้นวม หรือไม้แข็ง ปี่ใน ฆ้องวงใหญ่ กลองทัด ตะโพน ระนาดเอก ฉิ่ง 3
การแต่งกาย การแต่งกายของระบำ ดอกบัว ลักษณะการแต่งกายผู้แสดงระบำ ดอกบัว จะนุ่งจีบหน้านาง ห่มสไบเฉียง ใส่เครื่องประดับ ดอกไม้ทัด สร้อยคอ ตุ้มหู สร้อยตัว เข็มขัดพร้อมหัวเข็มขัด รัดต้นแขน สร้อยข้อมือ และกำ ไลข้อ เท้า หรือนุ่งจีบหน้านาง ห่มสไบเฉียงสองชาย 4
อุปกรณ์ประกอบการแสดง อุปกรณ์ประกอบการแสดง หมายถึง อุปกรณ์การแสดงเป็นสิ่งที่ทำ ให้ การแสดงมีความน่าสนใจมากขึ้น ในการสร้างสรรค์อุปกรณ์การแสดง สามารถนำ ความรู้ด้านจิตรกรรมมาใช้ในการออกแบบ ตกแต่ง ลวดลาย อุปกรณ์การแสดงให้มีความสวยงาม การแสดงระบำ ดอกบัว ใช้อุปกรณ์ ประกอบการแสดงที่สำ คัญ คือ ดอกบัวประดิษฐ์ ใช้ถือประกอบการแสดง "ระบำ ดอกบัว" 5
โอกาสที่ใช้แสดง การแสดงระบำ ดอกบัวเป็นการแสดงรำ ถวายพระพร สมเด็จพระ นางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี เพื่อน้อมรำ ลึกใน พระมหากรุณาธิคุณ และเพื่อแสดงความจงรักภักดี หรือ งานรื่นเริงต่างๆ รูปแบบการแสดง 6
อ้างอิง https://online.anyflip.com/zojdk/ziql/mobile/. 7
ระบำ