สัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ

สัญญาเช่าทรัพย์
และ

สัญญาเช่าซื้อ

คำนำ

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นโดยนักศึกษา ชิ้นงานในรายวิชา กฎหมายธุรกิจ
และการพาณิชย์ รหัสวิชา 14026115 โดยอาจารย์ผู้สอน ดร.ใยแก้ว ศีลรักษ์
มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้ทางด้านกฎหมาย เรื่องสัญญาเช่าทรัพย์
และสัญญาเช่าซื้อให้กับบุคคลที่สนใจ คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าสื่อเผย
แพร่ความรู้ด้านกฎหมายนี้ จะก่อให้เกิดประโยชน์กับผู้ที่สนใจไม่มากก็น้อย

คณะผู้จัดทำ

สารบัญ หน้า


เรื่อง 1
6
คู่สัญญาของสัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ 9


การแสดงเจตนาในการทำสัญญา 10
วัตถุประสงค์ในการทำสัญญา 12
14
สัญญาเช่าทรัพย์ 16
ลักษณะของสัญญาเช่าทรัพย์ 18
สัญญาเช่าทรัพย์ควรมีอะไรบ้าง
แบบของสัญญาเช่าทรัพย์ 20
ผลของการโอนกรรมสิทธิ์ 23
การระงับของสัญญาเช่าทรัพย์
หน้าที่ของผู้เช่าทรัพย์และผู้ให้เช่าทรัพย์

สารบัญ หน้า


เรื่อง
26
สัญญาเช่าซื้อ 28
ลักษณะของสัญญาเช่าซื้อ 32
การระงับของสัญญาเช่าซื้อ 34
หน้าที่ของผู้เช่าซื้อและผู้ให้เช่าซื้อ


ความแตกต่างระหว่างสัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ 36
ทบทวนความรู้ 39
บรรณานุกรม 51

1

คู่สัญญาของ
สัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ

คู่สัญญา ของ สัญญาเช่าทรัพย์ คือ ผู้ให้เช่าทรัพย์ กับ ผู้เช่า
ทรัพย์ ส่วนของ สัญญาเช่าซื้อ คือ ผู้ให้เช่าซื้อ กับ ผู้เช่าซื้อ โดย
ทั้งนี้จะต้องเป็นบุคคลที่มีความสามารถตามกฎหมายกำหนด
และจะเป็นโมฆียะก็ต่อเมื่อคู่สัญญาเป็น (ป.พ.พ.มาตรา 153) ->

2

1. ผู้เยาว์

ผู้เยาว์ (ป.พ.พ. มาตรา 19 และ 20) หรือต้องได้รับความยินยอมจาก
ผู้แทนโดยชอบธรรม (ป.พ.พ.มาตรา 21)

ตัวอย่าง ด.ช. A อายุ 15 ปี ได้นำเงินส่วนหนึ่งไปเช่ามอเตอร์ไซค์กับนาย B และได้ทำสัญญาด้วยการเจรจา
เรียบร้อย เมื่อได้มอเตอร์ไซค์จากนาย B แล้ว ด.ช. A ได้นำไปขับขี่ พอกลับถึงบ้าน เมื่อแม่ของ ด.ช.A เห็น
จึงได้นำมอเตอร์ไซค์คันนั้นกลับมาคืนนาย B โดยการบอกเลิกสัญญา เพราะ ด.ช. A ยังเป็นผู้เยาว์อยู่
สัญญาที่ทำระหว่างกัน จึงเป็นโมฆียะ

3

(ป.พ.พ.มาตรา 28) คนไร้ความสามารถ หรือต้องให้ผู้อนุบาลทำแทน

ตัวอย่าง A เป็นโรคสมองเสื่อมขั้นรุนแรง ศาลจึงสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ ไม่สามารถ
รักษาผลประโยชน์ของตัวเองได้ B ที่เป็นคู่สมรส (ผู้อนุบาล) จึงเข้ามาจัดการทรัพย์สิน
นำตึกแถวที่เป็นของ A ไปทำสัญญาเช่ากับ C เพื่อที่จะได้นำเงินมาจ่ายค่ารักษา A ใน
ทุกๆ เดือน

4

3. คนเสมือนไร้ความสามารถ

คนเสมือนไร้ความสามารถ (ป.พ.พ.มาตรา 32)
หรือต้องได้รับความยินยอมจากผู้พิทักษ์ (ป.พ.พ.มาตรา 34)

ตัวอย่าง A ตั้งวงกินเหล้ากับเพื่อน เมื่อเวลาผ่านไป A เมาไม่ได้สติ B ผู้เป็นเพื่อนจึงถือโอกาสนั้น
ยื่นกระดาษและปากกาให้ A เซ็นสัญญาเช่าซื้อคอนโดหรูย่านใจกลางกรุงเทพให้ตน แต่เมื่อ A
ได้สติ จึงได้ปฎิเสธไปว่า ณ เวลานั้น ตนมีสติไม่สมประกอบ และไม่รู้ว่าได้ทำการเซ็นสัญญาไป
ทำให้สัญญานั้นตกเป็นโมฆะ

5

4. คนวิกลจริต

คนวิกลจริต (ป.พ.พ.มาตรา 30)

ตัวอย่าง นาง A เป็นคนบ้าวิกลจริต แต่งตัวด้วยชุดนางรำ จัดหนักจัดเต็มอย่างกับ
นางรำมืออาชีพ เดินมาป้วนเปี้ ยนบริเวณที่มีการจัดพิธีรำแก้บนพอดิบพอดี นาง A
เกิดอยากกินลูกชิ้นปิ้ ง จึงเดินไปซื้อลูกชิ้นปิ้ ง 5 ไม้ แม่ค้าขายลูกชิ้นปิ้ งก็ขายให้โดย
ไม่เอะใจอะไร ซึ่งนาง A ก็จ่ายเงินให้ พูดจาดีเหมือนคนปกติทุกอย่าง การทำนิติกรรม
ซื้อลูกชิ้นปิ้ งของนาง A จึงมีผลเป็นนิติกรรมที่สมบูรณ์ ไม่เป็นโมฆียะ ทำให้แม่ค้าไม่มี
สิทธิบอกล้างนิติกรรมได้ เนื่องจากในขณะซื้อลูกชิ้นปิ้ ง นาง A ไม่ได้มีอาการวิกลจริต
อยู่ และแม่ค้าก็ไม่รู้ว่านาง A เป็นคนวิกลจริต

6

การแสดงเจตนา
ในการทำสัญญา

7

การแสดงเจตนาในการทำสัญญา
คือ ทำโดยสมัครใจ และจะเป็นโมฆียะก็ต่อเมื่อ





1. มีการข่มขู่ (ป.พ.พ.มาตรา 164)
ตัวอย่าง A สั่งให้ B ทำสัญญาเดี๋ยวนี้ ไม่งั้นจะทำร้ายร่างกาย




2. กลฉ้อฉล (ป.พ.พ.มาตรา 159 และ 160)
ตัวอย่าง A ชวน B มาซื้อรถใหม่ แต่ A เอารถเก่าไปทำสีใหม่เพื่อหลอกให้ B ซื้อ

3. สำคัญผิดในคุณสมบัติ (ป.พ.พ.มาตรา 156)
ตัวอย่าง A ทำสัญญาว่าจ้างให้ B มาเป็นพนักงานขับรถ แต่ในขณะที่ทำงาน B ดันเลี้ยวรถ
และถอยรถไม่เป็น สัญญาว่าจ้าง B จึงเป็นโมฆียะ เนื่องจากสำคัญผิดในคุณสมบัติ

8

4. เจตนาลวง (ป.พ.พ.มาตรา 155 วรรค 1 )



ตัวอย่าง A กับ B สมรู้ร่วมคิดกันทำนิติกรรมซื้อขายที่ดินขึ้นมา โดยไม่ได้

ต้องการจะทำการซื้อขายกันจริงๆ การแสดงเจตนาลวงนี้จึงมีผลทำให้
การทำนิติกรรมซื้อขายนี้เป็นโมฆะ ต่อมาเมื่อ B ซึ่งรู้เห็นเป็นใจกับ A นั้น นำที่ดิน
เซึม่ืง่อทาCงทไมะ่เไบดี้ยรูน้ถึเงป็เนจชตื่อนขาอลงวตงรนะหจวา่ากงกาAรซื
้แอลขะายBกันเลอยย่าแงลละวยงังๆเสีไยปเขงิานยซืใ้หอ้กทีั่บดินCผืนนั้น
มาอีก C จึงเป็นบุคคลภายนอก ผู้กระทำการโดยสุจริต และเสียหายจากการ
แสดงเจตนาลวงของ A กับ B ซึ่ง A และ B จะยกข้อต่อสู้ที่ว่า

“ ไม่ได้ต้องการขายจริงๆตกลงกันไว้แล้วตั้งแต่แรก ” ไม่ได้
กรรมสิทธิ์ในที่ดินย่อมเป็นของ C

9

วัตถุประสงค์ในการทำสัญญา

จะเป็นโมฆะก็ต่อเมื่อ (ป.พ.พ.มาตรา 150)



1. วัตถุประสงค์ชัดแจ้งโดยกฎหมาย
ตัวอย่าง รับซื้อฝากของโจร, เจ้าพนักงานรับสินบน
2. วัตถุประสงค์เป็นการพ้นวิสัย
ตัวอย่าง ซื้อแจกันที่เสียหายใช้การไม่ได้แล้ว
3. วัตถุประสงค์ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี
ตัวอย่าง ตกลงซื้อขายบริการเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี

10

สัญญาเช่าทรัพย์

11

ความหมาย

สัญญาเช่าทรัพย์ คือ สัญญาซึ่ง
บุคคลคนหนึ่งเรียกว่า "ผู้ให้เช่า" ตกลงให้
บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่า "ผู้เช่า" ได้ใช้หรือ
ได้รับประโยชน์ในทรัพย์สินอย่างใดอย่างหนึ่ง
ชั่วระยะเวลาอันมีจำกัด และผู้เช่าตกลงจะให้
ค่าเช่าตามที่ได้ตกลงกันไว้ ซึ่งผู้เช่ามีสิทธิที่
จะได้ใช้ทรัพย์สินที่เช่า แต่ไม่ได้มีกรรมสิทธิ์ใน
ทรัพย์สินที่เช่าแต่อย่างใด

12

ลักษณะของสัญญา

1. เป็นสัญญาต่างตอบแทน (ป.พ.พ.มาตรา 369)



คือ ต่างฝ่ายต่างได้ประโยชน์จากทรัพย์ที่เช่า ผู้ให้เช่าได้เงิน ผู้เช่าได้ของไปใช้
ตัวอย่าง A เช่าชุดจากร้านของ B โดยมีการเจรจาตกลงกันไว้ว่า จะจ่ายเงิน
ค่าเช่าชุดนั้น 3000 บาท เมื่อครบกำหนดเวลาเช่าจะนำชุดมาคืน
''A ได้ชุดที่เช่าไปใส่จนครบเวลากำหนด B ได้ค่าเช่าและได้ชุดคืน''

2. เป็นสัญญาที่ไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์

คือ ผู้เช่าเมื่อเช่าเสร็จต้องนำทรัพย์สินนั้นมาคืน จึงไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์ ผู้ให้เช่าอาจนำ
ทรัพย์สินของตนเองหรือผู้อื่นมาให้เช่าก็ได้หากเจ้าของอนุญาต หรือจะนำทรัพย์สินที่ตนเช่ามาไปให้
บุคคลอื่นเช่าต่ออีกทอดหนึ่ง หรือเช่าอีกหลายทอดก็ตาม (เรียกว่า เช่าช่วง) หากผู้ให้เช่าอนุญาต
ตัวอย่าง A ให้ B เช่ารถจักรยานของตน B เอาจักรยานคันนั้นไปให้ C เช่าต่ออีกทอดหนึ่งก็ได้
แต่กรรมสิทธิ์ในสินทรัพย์นั้นก็ยังเป็นของ A (เจ้าของทรัพย์) เสมอ

3. เป็นสัญญาที่มีระยะเวลาจำกัด (ป.พ.พ.มาตรา 540) 13


4. เป็นสัญญาที่ถือเอาคุณสมบัติของผู้เช่าเป็นสาระสำคัญ
การเช่าสังหาริมทรัพย์ คู่สัญญาจะตกลงกันทำการเช่า

ยาวนานเพียงใดก็ได้
การเช่าอสังหาริมทรัพย์ จะทำสัญญาเช่าสูงสุดได้แค่ 30 ปี กรณีผู้เช่าตาย สัญญาระงับ ไม่ตกทอดแก่ทายาทผู้เช่า
แม้ว่าจะไม่ครบตามกำหนดสัญญาก็ตาม (สิทธิเฉพาะตัว)
ข้อยกเว้น ผู้เช่าและผู้ให้เช่า ทรัพย์ประเภท
สังหาริมทรัพย์ อาจตกลงกันว่า จะเช่าตลอดชีวิตของผู้เช่า กรณีผู้ให้เช่าตาย สัญญาย่อมไม่ระงับ ทายาทของผู้ให้
หรือผู้ให้เช่าก็ได้ (ป.พ.พ.มาตรา 541) เช่ารับไปทั้งสิทธิและหน้าที่ของผู้ให้เช่าต่อไปจนครบกำหนด

กรณีที่ไม่ได้กำหนดระยะเวลาเช่ากันไว้ กฎหมายจะ เป็นสัญญาที่ถือเอาคุณสมบัติของผู้เช่าเป็นสาระสำคัญ
สันนิษฐานไว้เป็นพิเศษ คือ กรณีผู้เช่าเป็นนิติบุคคลเป็นสิทธิเฉพาะตัว

- การเช่าสวน สันนิษฐานตกลงเช่ากัน 1 ปี กรณีผู้เช่าเป็นนิติบุคคลเป็นสิทธิเฉพาะตัว โดยผู้เช่าเป็น
(ป.พ.พ.มาตรา 565 วรรคหนึ่ง) นิติบุคคล และต่อมานิติบุคคลได้สิ้นสภาพไป สัญญาเช่าก็จะ
ระงับเช่นกัน
- การเช่านา สันนิษฐานตกลงเช่าตลอดปีทำนา 1 ปี
ได้เก็บเกี่ยวผลผลิตก่อน (ป.พ.พ.มาตรา 565 วรรค 1)

14

สัญญาเช่าทรัพย์
ควรมีอะไรบ้าง?

15

1. รายละเอียดของผู้เช่าและผู้ให้เช่า เป็นรายละเอียดของคู่สัญญาทั้งสองฝ่าย เช่น ชื่อ-นามสกุล บ้านที่อยู่อาศัย อายุ





2. รายละเอียดของทรัพย์สินที่เช่า เช่น บ้านเลขที่ ตำแหน่งที่อยู่ซึ่งต้องระบุให้ชัดเจน ป้องกันการเข้าใจที่คลาดเคลื่อน

3. ระยะเวลาการเช่า ระบุให้ชัดเจนว่าตกลงเช่าอสังหาริมทรัพย์กี่ปี หากเกิน 3 ปีต้องไปจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่


4. ค่าตอบแทนและวิธีการชำระ ระบุเป็นจำนวนที่แน่นอนพร้อมวิธีการชำระค่าเช่าให้ชัดเจน เช่น ค่ามัดจำเท่าไหร่ จะได้คืนเมื่อไหร่

กรณีไหนจะถูกยึดค่ามัดจำ การชำระค่าเช่าให้ชำระโดยการโอนเงิน หรือเงินสด ชำระภายในวันที่เท่าไหร่ หากล่าช้ามีค่าปรับหรือไม่



5.ความรับผิดของผู้เช่า เนื่องจากผู้เช่าคือผู้เข้ามาทำประโยชน์ในทรัพย์สิน โดยในระหว่างนั้นอาจเกิดความเสียหาย
สูญหายต่อทรัพย์ได้ จึงต้องระบุให้ละเอียดในสัญญาว่า กรณีไหนต้องจ่ายค่าเสียหาย และต้องจ่ายเท่าไหร่



6. ความรับผิดของคู่สัญญากรณีผิดสัญญา ในกรณีที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งผิดสัญญา อีกฝ่ายจะสามารถฟ้องร้องบังคับคดีได้
ดังนั้น การระบุข้อรับผิดในความเสียหายหากผิดสัญญาจะทำให้การฟ้องร้องบังคับคดีทำได้ง่ายมากขึ้น



7 . รายการทรัพย์สินที่ให้เช่า ไม่ใช่รายละเอียดของทรัพย์ที่เช่าแต่เป็นสิ่งที่ติดมากับทรัพย์ที่เช่า เช่น เฟอร์นิเจอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้า
ต่างๆ ซึ่งต้องมีการทำรายการทรัพย์สิน ในกรณีผู้เช่าทำทรัพย์สินสูญหาย หรือป้องกันผู้เช่าไม่ให้ถูกคิดเงินค่าสิ่งของ
ซึ่งไม่มีอยู่ในห้องตั้งแต่แรก

16

แบบของสัญญาเช่าทรัพย์

17

สัญญาเช่าทรัพย์ เป็นสัญญาที่ไม่มีแบบ




สัญญาเช่าจะสมบูรณ์เมื่อมีการตกลงกัน
ไม่ว่าจะตกลงกันด้วยวาจาหรือลายลักษณ์อักษร

สัญญาเช่าสังหาริมทรัพย์ รวมถึงสังหาริมทรัพย์ชนิดพิเศษ
คู่สัญญาสามารถฟ้องร้องบังคับคดีได้ โดยไม่ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือ (ป.พ.พ.มาตรา 537)




สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์ (ป.พ.พ.มาตรา 538)
กรณีที่ 1 ไม่เกิน 3 ปี ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือ ลงลายมือชื่อฝ่ายที่ต้องรับผิด

ถึงจะฟ้องร้องบังคับคดีได้
กรณีที่ 2 เช่าอสังหาริมทรัพย์เกินกว่า 3 ปีหรือตลอดอายุคู่สัญญา ต้องทำเป็นหนังสือ

และจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่

18

ผลของการโอนกรรมสิทธิ์

(ป.พ.พ.มาตรา 569)

กรณีสัญญาเช่า สังหาริมทรัพย์ 19


กรณีสัญญาเช่า อสังหาริมทรัพย์
หากมีการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่เช่า

สัญญาเช่าจะระงับลง
ตัวอย่าง A ทำสัญญาเช่ารถยนต์จาก B หากมีการโอนกรรมสิทธิ์ในอสังหาริมทรัพย์
เป็นเวลา 3 ปี แล้ว 2 ปีต่อมา B ได้ขายให้แก่ C ที่เช่า ก็ไม่ทำให้สัญญาเช่าระงับลงแต่ประการใด
ทำให้สัญญาเช่าระหว่าง A กับ B ย่อมระงับลง
เนื่องจากมีการโอนกรรมสิทธิ์ที่เช่าให้แก่ C ตัวอย่าง A เช่าที่ดินจาก B เป็นเวลา 3ปี
แล้ว 1 ปีต่อมา B ได้ขายที่ดินดังกล่าวให้แก่ C ดังนั้น
สัญญาเช่าระหว่าง A กับ B ย่อมไม่ระงับลง กรณีนี้
สิทธิและหน้าที่ตามสัญญาเช่าก็จะตกแก่ C ซึ่งเป็นผู้รับ
โอนกรรมสิทธิ์ในที่ดินดังกล่าว C มีหน้าที่ต้องยอมให้ A
เช่าที่ดินต่อจนครบตามสัญญาที่ทำกับ B

การระงับของ 20
สัญญาเช่าทรัพย์
1. สิ้นสุดเนื่องจากสัญญาเช่าครบ

กำหนดเวลาที่ทำสัญญากัน

หรือถ้าเป็นกรณีเช่าตลอดอายุ
ของผู้เช่าหรือผู้ให้เช่า สัญญาย่อมระงับ
สิ้นไปเมื่อผู้ให้เช่าหรือผู้เช่าตาย แล้วแต่กรณี

(ป.พ.พ.มาตรา 564 และ 570)

21

2. มีการบอกเลิก
สัญญาเช่า

เมื่อไม่มีการผิดสัญญา ใช้เฉพาะการเช่าที่ เมื่อมีการผิดหน้าที่ตามสัญญา หรือ
ไม่มีกำหนดเวลาเท่านั้น โดยฝ่ายใดจะ กฎหมาย อาจมีข้อตกลงกันว่า
บอกเลิกสัญญาเช่าในขณะเมื่อสุดระยะ
อันเป็นกำหนดชำระค่าเช่าได้ เมื่อมีการผิดสัญญา ต้องมีการบอกกล่าว
แต่ต้องบอกกล่าวให้อีกฝ่ายรู้ตัวก่อน ล่วงหน้าให้คู่กรณีปฏิบัติให้ถูกต้องก่อน
ชั่วกำหนดเวลาชำระค่าเช่าระยะหนึ่ง และหากยังเพิกเฉย จึงจะมีสิทธิบอกเลิก
สัญญา หรืออาจตกลงกันว่า
เป็นอย่างน้อย แต่ไม่จำเป็นต้องบอกกล่าว ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งผิด ก็ให้สัญญาเช่า
ล่วงหน้ากว่า 2 เดือน (ปพพ.มาตรา 566) สิ้นสุดทันทีก็ได้


เช่น กำหนดชำระค่าเช่าเป็นรายเดือน
ให้บอกกล่าวล่วงหน้า 1 เดือน

3. การโอนสังหาริมทรัพย์ที่ทำ 22
สัญญาเช่าให้แก่ บุคคลภายนอก
4. วัตถุแห่งสัญญาเช่านั้นสูญหาย
5.ผู้เช่าถึงแก่ความตาย หรือเสื่อมประโยชน์ในการใช้งาน
(ปพพ. มาตรา 567)
เช่น บ้านที่เช่าถูกไฟไหม้

23

หน้าที่ของผู้เช่าทรัพย์
และผู้ให้เช่าทรัพย์

24

ผู้เช่าทรัพย์ ผู้ให้เช่าทรัพย์

ต้องจ่ายค่าเช่าตามที่ตกลงกับผู้ให้เช่า ต้องส่งมอบทรัพย์สิน ในสภาพที่
ซ่อมแซมดีแล้ว ให้แก่ผู้เช่า

จะใช้ทรัพย์สินที่เช่า ในกิจการ
หากส่งมอบในสภาพที่ไม่เหมาะสมแก่
ที่ไม่ได้กำหนดในสัญญาไม่ได้
การใช้งาน ผู้เช่ามีสิทธิยกเลิกสัญญาได้

ต้องสงวนทรัพย์สินที่เช่า ต้องรับผิดชอบซ่อมแซมในสิ่งจำเป็น
ให้เหมือนกับทรัพย์สินของตน
หากผู้เช่าไม่ชำระค่าเช่า ผู้ให้เช่า
ต้องยอมให้ ผู้ให้เช่าตรวจดูทรัพย์สิน สามารถบอกยกเลิกสัญญาได้
ที่เช่าเป็นครั้งคราว

25

ตัวอย่าง
สัญญาเช่าทรัพย์

https://homeloan.klungbaan.com/รู้จักสัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์/

26



สัญญาเช่าซื้อ

27

ความหมายของ

สัญญาเช่าซื้อ
สัญญาเช่าซื้อ คือ สัญญาที่เจ้าของทรัพย์สินเอา
มปาต.พร.าพ.572 ทรัพย์สินของตนออกมาให้ผู้อื่นเช่าและใช้สอย
ประโยชน์ และให้คำมั่นว่าจะขายทรัพย์นั้น หรือ
จะให้ทรัพย์สินที่เช่าตกเป็นสิทธิแก่ผู้เช่าซื้อ
เมื่อผู้เช่าซื้อชำระเงินจนครบตามที่ตกลงไว้
โดยการชำระเป็นงวดๆจนครบตามข้อตกลง

28

ลักษณะของสัญญาเช่าซื้อ

เป็นสัญญาต่างตอบแทน และเป็นสัญญาที่มีแบบ

ต้องทำเป็นหนังสือระหว่างคู่สัญญาด้วยกันเอง หากไม่ทำจะเป็นโมฆะในสัญญาจะต้องลงชื่อ
ทั้งสองฝ่าย (ป.พ.พ.มาตรา 152) ผู้ให้เช่าซื้อต้องส่งมอบทรัพย์สินที่ให้เช่าซื้อ ให้ผู้เช่าซื้อ
ได้ใช้สอยประโยชน์จากทรัพย์สินนั้น ส่วนผู้เช่าซื้อต้องชำระค่าเช่าซื้อเป็นงวดๆ จนครบตามที่
ตกลงกันไว้ในหนังสือสัญญาเป็นการตอบแทน (ป.พ.พ.มาตรา 369 และ 572)

ตัวอย่าง
A เช่าซื้อเครื่องสูบน้ำจากร้านของ B และมีการทำหนังสือระหว่างคู่สัญญาโดยมีการลงชื่อทั้งสองฝ่าย
เป็นการตกลงกันไว้ว่า A จะต้องชำระเงินค่าเช่าซื้อให้ B งวดละ 3,000 บาท จนครบตามที่ตกลงกันไว้
ตามหนังสือสัญญาเป็นการตอบแทน แล้ว B จึงจะโอนกรรมสิทธิ์ให้ A ได้เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์เครื่อง
สูบน้ำ "A ได้เครื่องสูบน้ำ B ได้เงิน"

29

ลักษณะของสัญญาเช่าซื้อ

ผู้ให้เช่าซื้อไม่ต้องเป็นเจ้าของทรัพย์สินที่ให้เช่าซื้อก็ได้
เนื่องจากกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่เช่าซื้อ
จะโอนไปยังผู้เช่าซื้อเมื่อผู้เช่าซื้อได้ชำระราคาครบถ้วน

ไม่ต้องโอนไปยังผู้เช่าซื้อทันทีขณะที่ทำสัญญาเหมือนสัญญาซื้อขาย ดังนั้น ในขณะทำสัญญา
เช่าซื้อ ผู้ให้เช่าซื้อจะเป็นเจ้าของทรัพย์สินที่ให้เช่าซื้อหรือไม่ได้เป็นเจ้าของทรัพย์สินที่ให้เช่าซื้อ
ก็ได้ ภายหลังเมื่อผู้เช่าซื้อชำระราคาครบถ้วนแล้ว ผู้ให้เช่าซื้อจะต้องเป็นเจ้าของทรัพย์สินที่ให้
เช่าซื้อ เพื่อให้สามารถโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์นั้นไปยังผู้เช่าซื้อได้ (ป.พ.พ.มาตรา 572)

ตัวอย่าง
A ทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์จาก B ในระหว่างที่ A ยังชำระราคารถยนต์แก่ B ไม่ครบถ้วน A จึงยังไม่ได้รับโอน
กรรมสิทธิ์ หากระหว่างนั้น A ทำสัญญาให้ C เช่าซื้อรถยนต์คันดังกล่าวจากตนต่ออีกทอดหนึ่ง สัญญาเช่าซื้อ
ระหว่าง A กับ C ก็สมบูรณ์ใช้บังคับกันได้ แม้ว่าขณะนั้น A ผู้ให้เช่าซื้อจะยังไม่ใช่เจ้าของ เมื่อ C ชำระครบแล้ว
A จะต้องมีกรรมสิทธิ์ในรถยนต์คันดังกล่าว เพื่อที่จะสามารถโอนกรรมสิทธิ์นั้นไปยัง C ได้ตามสัญญา

30

ลักษณะของสัญญาเช่าซื้อ

ผู้ให้เช่าซื้อเอาทรัพย์สินของตนออกให้เช่าประกอบกับ
ให้คำมั่นแก่ผู้เช่าซื้อว่าจะขายทรัพย์สินนั้น

(ป.พ.พ.มาตรา 454)




ตัวอย่าง
A เช่าซื้อเครื่องจักรยานยนต์จาก B โดยผ่อนชำระงวดละ 5,000 บาท จนกว่าจะครบ โดยใน

ระหว่างการผ่อน B จะต้องเอาจักรยานยนต์คันนั้นออกมาให้ A ได้นำไปใช้ประโยชน์ และเมื่อ A
ผ่อนชำระครบแล้ว B จะต้องโอนกรรมสิทธิ์ในสินทรัพย์นั้นให้ A เป็นเจ้าของ

31

ลักษณะของสัญญาเช่าซื้อ

สัญญาเช่าซื้อ เป็นสัญญาที่กรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่เช่าซื้อ
โอนไปยังผู้เช่าซื้อเมื่อผู้เช่าซื้อชำระเงินครบทุกงวด

(ป.พ.พ.มาตรา 459)




ตัวอย่าง
A ตกลงซื้อเครื่องสีข้าวโดยผ่อนใช้เงินกับ B โดยมีข้อตกลงกันว่า เครื่องสีข้าว

ยังเป็นของ B อยู่จนกว่า A จะชำระเงินเสร็จจนครบ เช่นนี้ตราบใดที่ A ยังชำระเงิน
ไม่ครบจำนวนก็จะไม่ได้กรรมสิทธิ์ในเครื่องสีข้าวนั้น

32

การระงับของสัญญาเช่าซื้อ

ผู้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาเมื่อใดก็ได้และต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าซื้อคืน (ป.พ.พ.มาตรา 573)



ตัวอย่าง
A เช่าซื้อรถยนต์จาก B ในราคา 120,000 บาท ตกลงชำระค่าเช่าซื้อเดือนละ 1 หมื่นบาทเป็นเวลา

12 เดือน A ใช้รถยนต์ได้ 5 เดือน โดยผ่อนชำระไป 5 งวด เกิดเบื่อรถยนต์คันที่ตนเช่าซื้อ จึงได้
ส่งมอบรถยนต์คืนให้แก่นาย B สัญญาจึงระงับสิ้นไป เพราะ A ส่งมอบรถยนต์คืนให้แก่ B

ผู้เช่าซื้อทำผิดสัญญาในข้อที่เป็นส่วนสำคัญหรือผู้เช่าซื้อ
ผิดนัดชำระค่าเช่าซื้อ 2 งวดติดต่อกัน (ป.พ.พ.มาตรา 574)




ตัวอย่าง. A เช่าซื้อรถยนต์จาก B ในราคา 120,000 บาท ตกลงชำระค่าเช่าซื้อ 12 เดือน
เดือนละ 10,000 บาท A ชำระค่าเช่าซื้อเพียง 1 เดือน แล้วขาดส่งค่าเช่าซื้อเป็นเวลา 2 เดือน
ติดต่อกัน B จึงมีสิทธิบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อได้

33

การระงับของสัญญาเช่าซื้อ

เมื่อทรัพย์ที่เช่าซื้อสูญหายไปทั้งหมด (ป.พ.พ.มาตรา 567)



ตัวอย่าง
A เช่าซื้อรถยนต์จาก B แล้ววันหนึ่ง A จอดรถยนต์ที่เช่าซื้อไว้

ที่ถนน แล้วถูกคนร้ายลักขโมยไป เมื่อถนนดังกล่าวเป็นที่จอดรถ
ได้และมีรถยนต์คันอื่นจอดอยู่หลายคัน ดังนั้นจึงเรียกว่า A
ประมาทไม่ได้ โดย A ไม่ต้องชำระค่าเช่าซื้อหรือค่าเสียหายตั้งแต่
งวดที่รถหายเป็นต้นไป

34

หน้าที่ของผู้เช่าซื้อและผู้ให้เช่าซื้อ

ผู้เช่
าซื้อ ผู้ให้เ
ช่าซื้อ

มีสิทธิครอบครอง ต้องให้คำมั่นว่าจะขายทรัพย์สิน

หรือให้ทรัพย์สินนั้น
ตกเป็นกรรมสิทธิ์

ในระหว่างการเช่าเท่านั้น
ของผู้เช่าซื้อ
ต้องชำระเงินให้แก่ผู้ให้เช่า
จนครบถ้วนตามจ
ำนวนที่ตกลงไว้ มีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ เมื่อผู้เช่าซื้อ
ผิดนัดในการชำระเงิน
สองคราวติดกันและ

กลับมาครอบครองทรัพย์สินได้ดังเดิม

มีสิทธิฟ้องต่อศาลเพื่อบังคับให้ผู้ให้เช่าซื้อ



โอนกรรมสิทธิ์มาให้ผู้เช่าได้

35

ตัวอย่างสัญญาเช่าซื้อ

https://www.lk-capital.com/สัญญาเช่าซื้อที่ดินพร้อมปลูกสร้าง

36

ความแตกต่างระหว่างสัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ

เรื่อ
ง เช่าทร
ัพย์ เช่า
ซื้อ

การเอาทรั
พย์ออกให้เช่า ไม่จำเป็นต้องเป็นเจ้าของ ต้องเป็นเจ้าของ
ค่าเ
ช่า


(ป.พ.พ.ม
าตรา 537)
(ป.พ.พ.มาตรา 572)
ไม่จำเป็นต้อง
เป็นเงิน
(ป.พ.พ.มาตรา 537) เงินเท
่านั้น
(ป.พ.พ.มาตรา 572)

แบบของ
สัญญา ไม่มีแบบ แต่ต้องมีหลักฐาน มีแบบ ต้องทำเป็นหนังสือ



ฟ้องร้องบังคับคดี (ป.พ.พ.มาตรา 152)

37

ความแตกต่างระหว่างสัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ

เรื่อ
ง เช่าท
รัพย์ เช่า
ซื้อ

หลัก
ฐาน อสังหาริมทรัพย์ไม่เกิน 3 ปี ต้องมีหลักฐาน ทรัพย์ทุกประเภทต้องทำเป็น
การโอนก
รรมสิทธิ์ ถ้าเกิน 3 ปี ต้องมีหน
ังสือ จดทะเบียนต่อ หนังสือ มิฉะนั
้น จะเป็นโมฆะ
เจ้าหน้าที่ หากไม่มีจะฟ้องร้องบังคับคดี (ป.พ.พ.มาตรา 572 วรรค 2)
การบ
อกเลิก
ไม่ได้ (ป.พ.พ.มา
ตรา 538)


ไม่มีการโอน
กรรมสิทธิ์ มีการโอนกรรมสิทธิ์
หากชำระครบ
ทุกงวด
ถ้ากำหนดเวลาจะต้องครบกำหนด
(ป.พ.พ.มาตรา 564) ถ้าไม่กำหนดจะบอก (ป.พ.พ.มาตรา 459)


ผู้เช่าซื้อบอกเลิกเมื่อใดก็ได้
ไม่ต้องบอกก
ล่าว แต่ให้ส่ง
เลิกเมื่อไหร่ก็ได้ แต่ต้องบอกล่วงหน้า มอบทรัพย์ (ป.พ.พ.มาตรา 573)
(ป.พ.พ.มาตรา 566)

38

ความแตกต่างระหว่างสัญญาเช่าทรัพย์และสัญญาเช่าซื้อ

เรื่อ
ง เช่าท
รัพย์ เช่า
ซื้อ

การชำ
ระค่าเช่า ต่ำกว่ารายเดือนเลิกได้ทันที รายเดือน ผิดนัดเกิน 2 งวด บอกเลิกได้
ขึ้นไปต้องบอกกล่
าว 15 วัน ผิดนัด ไม่ต้องบอ
กกล่าว

งวดเดียวก็เลิกได้ (ป.พ
.พ.มาตรา 560) (ป.พ.พ.มาตรา 574)

เรียกเงิน
ที่ค้างชำระ เรียกค่าเช่าที
่ค้างชำระได้ เรียกค่าเช่าซื้อไม่ได้



แต่เรียกค่าเสียหายได้

ผู้เช่
าตาย ระงับ (ยกเว้นสัญ
ญาต่างตอบแทน) ไม่ระงับ ไม่ตกท
อดไปยังทายาท

39

?

มาทวนความรู้
กันหน่อย!

40

กติกา : วงกลม เหตุการณ์ที่ทำให้สัญญาเช่าซื้อเเละเช่าทรัพย์
เป็นโมฆียะ เเละโมฆะ

ข่มขู่ หัวเราะ ร้องเพลง
หลอกลวง เต้น



จักจี้

เช่าซื้อปืนเถื่อน ผู้ทำสัญญาอายุ หลงเสน่ห์
20 ปีขึ้นไป

ผู้อนุบาลทำสัญญา ทำสัญญาตอนเมา คนบ้าเซ็นสัญญา

41


จักจี้กติกา : วงกลม เหตุการณ์ที่ทำให้สัญญาเช่าซื้อเเละเช่าทรัพย์
เป็นโมฆียะ เเละโมฆะ
ANSWERเช่าซื้อปืนเถื่อน

ผู้อนุบาลทำสัญญา
ข่มขู่ หัวเราะ ร้องเพลง

หลอกลวง เต้น
หลงเสน่ห์
ผู้ทำสัญญาอายุ คนบ้าเซ็นสัญญา
20 ปีขึ้นไป

ทำสัญญาตอนเมา

42

กติกา : โยงเส้นจับคู่ ลักษณะสัญญา
เช่าทรัพย์เเละเช่าซื้อ

เช่าทรัพย์ ต้องเป็นเจ้าของ
เช่าซื้อ
ไม่มีการโอน
กรรมสิทธิ์

ผู้เช่าตาย ระงับ

ผิดนัดเกิน 2 งวด บอกเลิก
ได้ไม่ต้องบอกกล่าว

43

เช่าทรัพย์กติกา : โยงเส้นจับคู่ ลักษณะสัญญา
เช่าทรัพย์และเช่าซื้อ
ANSWERเช่าซื้อ
ต้องเป็นเจ้าของ

ไม่มีการโอน
กรรมสิทธิ์

ผู้เช่าตาย ระงับ

ผิดนัดเกิน 2 งวด บอกเลิก
ได้ไม่ต้องบอกกล่าว

44

กติกา : เติมคำในช่องว่างให้ถูกต้อง โดยจะต้องเติมคำว่า
สัญญาเช่าทรัพย์ หรือ สัญญาเช่าซื้อ

ค่าเช่า

45

ANSWERสัญญาเช่าทรัพย์กติกา : เติมคำในช่องว่างให้ถูกต้อง โดยจะต้องเติมคำว่า
สัญญาเช่าทรัพย์ หรือ สัญญาเช่าซื้อ

ค่าเช่า

สัญญาเช่าซื้อ

46

กติกา : เติมคำในช่องว่างให้ถูกต้อง โดยจะต้องเติมคำว่า
สัญญาเช่าทรัพย์ หรือ สัญญาเช่าซื้อ

การระงับ

ไม่ระงับ ระงับ