E-Book วิชาวิทยาศาสตร์ ป.3 หน่วยที่ 5 อากาศรอบตัวเรา เรื่องที่ 1

เป้าหมายการเรยี นรู้

1. ระบสุ ว่ นประกอบของอากาศ บรรยายความสาคัญของอากาศ
และผลกระทบของมลพิษทางอากาศตอ่ สิง่ มีชวี ติ ได้

2. ตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของอากาศ โดยนาเสนอแนวทางการปฏิบตั ติ น
ในการลดการเกดิ มลพษิ ทางอากาศได้

สว่ นประกอบและความสาคญั ของอากาศ

อากาศเป็นส่งิ แวดล้อมทีป่ กคลมุ โลกของเราไว้
มีอากาศอย่ทู ว่ั ไปทกุ หนแห่ง เราเรียกบรเิ วณท่อี ากาศ

ปกคลมุ โลกน้วี ่า ช้ันบรรยากาศ โดยมนุษย์ สตั ว์ และพชื
ล้วนตอ้ งอาศัยอยภู่ ายในชน้ั บรรยากาศท่ีปกคลุมพื้นโลก

อากาศมีความสาคญั ต่อการดารงชวี ิตของสิ่งมชี วี ิต
อากาศที่อยู่รอบตวั เรานน้ั ยังประกอบด้วยแกส๊ และ
ส่วนประกอบอื่นๆ อกี หลายอย่าง

คาถาม อากาศทอ่ี ย่รู อบตัวเรามีความสาคัญอย่างไร

อากาศท่อี ยู่รอบตวั เราจะมไี อน้าเป็นส่วนประกอบ และยังมแี กส๊ เป็นส่วนประกอบด้วย
ได้แก่ แกส๊ ไนโตรเจน (N2) แกส๊ ออกซเิ จน (O2) แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และ
แกส๊ อ่นื ๆ ซ่งึ แกส๊ เหลา่ นีม้ ีความสาคญั กับสิง่ มีชวี ิต ดงั น้ี

แก๊สไนโตรเจน (N2) มปี ริมาณมากท่สี ุดในอากาศ ช่วยเจือจางแก๊สออกซิเจน
ที่อยูใ่ นอากาศให้มปี ริมาณเหมาะสมตอ่ การดารงชวี ติ ของสง่ิ มชี วี ติ

แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มีความสาคัญตอ่ พืชมาก
เนอ่ื งจากพชื ใช้แก๊สคาร์บอนไดออกไซดใ์ นกระบวนการสร้างอาหาร

แกส๊ อ่นื ๆ ได้แก่ แก๊สไฮโดรเจน แก๊สอาร์กอน ไอนา้ และฝุน่ ละออง
ไอน้าทาใหอ้ ากาศมคี วามชื้อและทาใหเ้ กิดปรากฏการณล์ มฟา้ อากาศตา่ ง ๆ

แกส๊ ออกซิเจน (O2) มคี วามสาคญั ตอ่ การดารงชีวิตของสิ่งมีชวี ติ ทกุ ชนิด
เพราะสงิ่ มีชวี ิตใชแ้ ก๊สออกซเิ จนในการหายใจ

มลพิษทางอากาศต่อสง่ิ มชี ีวิต

อากาศเปน็ ปัจจัยสาคัญในการดารงชีวติ
ของสง่ิ มีชีวิต แตถ่ า้ สว่ นประกอบของอากาศ

เปลยี่ นไป เช่น มฝี ุ่นละออง เขมา่ ควนั เจอื ปนอยู่
ในอากาศมากเกนิ ไป อาจก่อให้เกิดอันตรายตอ่
ส่งิ มชี วี ติ เราเรียกสภาพอากาศแบบนี้ว่า มลพษิ
ทางอากาศ

ปจั จัยท่ีก่อใหเ้ กิดมลพิษทางอากาศมหี ลายปัจจยั สว่ นใหญ่เกดิ จากการกระทาของมนษุ ย์
ย่ิงจานวนประชากรเพ่ิมมากข้นึ เท่าใดกย็ ่ิงสง่ ผลให้เกิดมลพษิ ทางอากาศเพ่ิมมากข้นึ ตามไปดว้ ย

คาถาม มลพิษทางอากาศสง่ ผลเสียต่อสง่ิ มีชวี ติ อย่างไรบ้าง

มลพิษทางอากาศและผลกระทบตอ่ ส่งิ มชี ีวิต 3

ปัญหามลพษิ ทางอากาศอาจเกิดขนึ้ ได้เองตามธรรมชาติ หรอื เกิดจากกจิ กรรมท่มี นษุ ย์กระทา เช่น

12

โรงงานอตุ สาหกรรมปลอ่ ยควันพิษ เมอื่ ภูเขาไฟเกิดระเบดิ จะปลอ่ ยควนั การเผาไหมเ้ ชื้อเพลิงทไี่ มส่ มบรู ณ์
ออกสู่ชน้ั บรรยากาศ ทาใหเ้ กิดฝนกรด เถา้ ถ่าน และแก๊สต่าง ๆ เช่น แกส๊ คาร-์ ของเครอ่ื งยนตห์ รือโรงงานอตุ สาหกรรม
เมือ่ ฝนกรดตกลงสพู่ น้ื ดินจะสง่ ผลกระทบ บอนมอนอกไซด์ แกส๊ คาร์บอนไดออก- จะทาใหเ้ กิดแกส๊ คาร์บอนมอนอกไซด์ ที่
ตอ่ สตั ว์ มนุษย์ และพชื เช่น ทาใหใ้ บของ ไซด์ แกส๊ ซลั เฟอร์ไดออกไซด์ ออกมา ก่อใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ รา่ งกายมนษุ ย์และ
พืชเสยี หาย จานวนมากและกระจายไปทว่ั สตั ว์
ช้ันบรรยากาศของโลก

แนวทางการแกป้ ัญหามลพิษทางอากาศ

1 2

สรา้ งจิตสานกึ โดยร่วมกนั ดแู ลรกั ษา ปรบั เปล่ยี นวธิ กี ารกาจดั ขยะหรอื
คณุ ภาพของอากาศในทอ้ งถ่ินไม่ใหเ้ กิด เศษอาหาร จากการเผาเปน็ วิธีการอน่ื ๆ
มลพษิ ทางอากาศ เชน่ หยดุ เผาปา่ ทีไ่ ม่กอ่ ใหเ้ กิดควันพษิ เช่น การนาเศษ
อาหารมาทาป๋ยุ หมกั

3 4 5 ลดการใชร้ ถยนต์สว่ นตวั หันมาใชร้ ถ

ออกกฎหมายควบคมุ อยา่ งเคร่งครดั ปลกู ตน้ ไม้ เพอื่ ให้ต้นไม้ชว่ ยกรอง สาธารณะใหม้ ากขึ้น
ตอ่ โรงงานอุตสาหกรรมในการปล่อย อากาศเสยี ทาใหอ้ ากาศมคี ณุ ภาพท่ีดขี นึ้
ควันพิษออกส่ชู ้ันบรรยากาศ