การใหเ้ หตผุ ลแบบนริ นัยและอปุ นัย
การให้ แบบอปุ นัย
เหตผุ ล นริ นยั
การใหเ้ หตุผลแบบ อปุ นยั
อุปนัย : เป็นกระบวนการที่ใช้การสังเกต หรือ การ
ทดลองหลายๆ ครั้ง หาแบบรูปที่จะนำไปสู่ข้อสรุปซึ่งเชื่อว่า
น่าจะถกู ตอ้ ง นา่ จะเปน็ จริง เรยี กวา่ ขอ้ ความคาดการณ์
การใหเ้ หตผุ ลแบบอุปนัย คอื การนำเหตุย่อย ๆ แต่
ละเหตุมารวมกนั
การศึกษาลกั ษณะของสง่ิ มีชวี ิต ดงั น้ี
เหตุ : 1. คนทกุ คนต้องหายใจ
2. นกทกุ ตัวตอ้ งหายใจ
3. แมวทุกตวั ต้องหายใจ
4. เต่าทุกตัวต้องหายใจ
5. เสอื ทุกตวั ต้องหายใจ
สรุปผล :
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
………………………………………………………..
ชื่อ…………………………………………………………..สาขาวิชา/กลุม่ …………………………………..รหัส……………………………
ใบงานที่ 5
เร่ือง อุปนยั
1.
ทดลองชมิ ส้มในตะกร้า ของพอ่ ค้า
เหตุ : 1. ลูกท่ี 1 รสชาดหวาน
2. ลูกที่ 2 รสชาดหวาน
3. ลกู ที่ 3 รสชากหวาน
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
2. การใหเ้ หตผุ ลแบบอปุ นัย ทางคณติ ศาสตร์
เหตุ : 1. 0 + 2 = 2
2. 2 + 4 = 6
3. 4 + 6 = 10
4. 6 + 8 = 14
5. 8 + 10 = 18
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
3. จงหาผลคณู ของ จำนวนคสี่ องจำนวน เปน็ จำนวนค่ี
1x3=3 ……………….. ………………….. …………………..
…………….. ………………….. ………………….. ……………………
…………….. ………………….. ………………….. ……………………
…………….. ………………….. ………………….. ……………………
…………….. ………………….. ………………….. ……………………
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
4. ให้เลอื ก จำนวนนับมาหนงึ่ จำนวน ปฏิบัตติ ามขน้ั ตอนดงั นี้
1. คณู จำนวนนบั ทเี่ ลอื กไว้คณู ดว้ ย 4
2. บวกผลลัพธใ์ นขอ้ ท่ี 1 ด้วย 6
3. หารผลลพั ธใ์ นขอ้ 2 ดว้ ย 2
4. ลบผลหารในขอ้ 3 ด้วย 3
สรปุ ผล :
…………………………………………………………………………………
การใหเ้ หตุผลแบบ นิรนัย
นิรนัย : โดยสรุปผล จากข้อความซึ่งเป็นความจริงทั่วไป มา
เป็นข้ออ้างเพอื่ สนับสนนุ ให้เกิดขอ้ สรปุ ท่ีเป็นความรู้ใหม่
: ต้องสรุปให้อยู่ในขอบเขตของเหตุเท่านั้น จะเป็น
ข้อสรปุ ทีก่ ว้างหรือเกนิ กว่าเหตไุ มไ่ ด้ มี 2 กลุ่ม
2.1 ข้อความที่เป็นเหตุ : อาจมีหลาย ๆ เหตุ หลาย ๆ
ขอ้ ความ
2.2 ขอ้ ความสรุปผล
ข้อความ 1 และ 2 จะตอ้ งมีความสมั พันธ์กัน
(อาจจะจริงหรือไม่จริงในชีวติ ประจำวนั ก็ได)้
ตอ้ งสรปุ ใหเ้ ปน็ ไปตามเหตกุ ารณ์ต่างๆ ทก่ี ำหนดไว้
เท่านั้น
ตวั อย่าง 1
เหตุ : 1. นกทุกชนดิ บินได้
2. เพนกวิน เปน็ นกชนดิ หน่งึ
สรุปผล :
นกเพนกวนิ บินได้
ตัวอยา่ ง 2
เหตุ : 1. สัตวท์ ุกชนิดตอ้ งตาย
2. มนุษย์เปน็ สตั ว์
3. ดำเป็นสัตว์
สรปุ ผล :
ดำตอ้ งตาย
ช่ือ…………………………………………………………..สาขาวชิ า/กลมุ่ …………………………………..รหสั ……………………………
ใบงานที่ 6
เรอื่ ง นิรนัย
1.
เหตุ : 1. จำนวนทห่ี ารดว้ ย 2 ไม่ลงตัว
2. x เป็นจำนวนที่หารด้วย 2 ลงตัว
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
2.
เหตุ : 1. เดก็ ที่ขาดสารไอโอดีน ทุกคนเป็นโรคคอพอก
2. เดก็ ท่อี ยใู่ นท้องถน่ิ ท่หี ่างไกลจากทะเลทุกคน
ขาดสารไอโอดีน
3. หมู่บ้าน ก. อยหู่ า่ งไกลจากทะเล
4. เด็กชาย ต้น อยใู่ นหมู่บ้าน ก
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
3.
เหตุ : 1. สัตว์เลี้ยงทุกตวั เปน็ สตั ว์ไมด่ รุ ้าย
2. แมวทุกตัวเป็นสัตว์เลี้ยง
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
4.
เหตุ : 1. นักเรยี น ม. 4 ทุกคนแตง่ กายถกู ระเบียบ
2. สมชายเป็นนักเรยี นชั้น ม. 4
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
5.
เหตุ : 1. วนั ที่มีฝนตกทั้งวนั จะมีทอ้ งฟ้ามดื คร้ึมทกุ วัน
2. วนั นท้ี ้องฟ้ามืดครึม้
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
6.
เหตุ : 1. เรือทุกลำลอยน้ำได้
2. ถงั น้ำลอยนำ้ ได้
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
7.
เหตุ : 1. สตั วเ์ ล้ยี งลูกด้วยนม เป็นสัตว์เลือดอนุ่
2. สุนขั เลี้ยงลกู ดว้ ยนม
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
8.
เหตุ : 1. หมูอาวกาศทกุ ตัว บินได้
2. โนต๊ บนิ ได้
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
9.
เหตุ : 1. คนไทยทุกคนเปน็ ผู้ทีย่ ิ้มแย้มแจ่มใส
2. ชาวปากซัน เป็นคนยมิ้ แยม้
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
10.
เหตุ : 1. จำนวนตรรกยะทุกจำนวนเป็นจำนวนจริง
2. จำนวนเต็มทกุ จำนวน เป็นจำนวนตรรกยะ
สรปุ ผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
11.
เหตุ : 1. ผู้สำเร็จการศกึ ษาทกุ คน เปน็ บณั ฑิต
2. ผู้สำเรจ็ การศกึ ษาทกุ คน เปน็ ผูม้ ีเหตผุ ล
สรุปผล :
……………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………