ส่วนประกอบดอกมะลิ

ส่วนประกอบของดอกมะลิ

นางสาวกรภัทร์ อนันต์ชล ม.5/341 เลขที่1
แผนการเรียนวิทย์-คณิต

ส่งครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ครูชำนาญการ(ค.ศ.2)
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ประกอบรายวิชาชีววิทยา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565

คำนำ

งานแม็กกาซีน เรื่องส่วนประกอบของดอก เป็น
ส่วนหนึ่งของการจัดการเรียนรู้ของรายวิชาชีววิทยา
4 ซึ่งได้เลือกศึกษาส่วนประกอบของดอกมะลิ โดยนำ
ความรู้ที่ได้จากชั้นเรียนมาประยุกต์ใช้ และได้รับความ
รู้ความเข้าใจเป็นอย่างดี

ในการศึกษาครั้งนี้ได้จัดทำเป็นแม็กกาซีนพร้อม
คลิปวีดีโอ เพื่อเป็นประโยชน์ในการเผยแพร่ออนไลน์
เป็นข้อมูลการเรียนรู้ให้กับผู้ที่สนใจต้องการศึกษาใน
เรื่องส่วนประกอบ โครงสร้าง และข้อมูลของดอกมะลิ

ทั้งนี้ทางผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า งานแม็กกา
ซีนฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการศึกษาเรื่อง
ส่วนประกอบของดอกมะลิเป็นอย่างดี และทางผู้จัด
ทำขอขอบคุณครูผู้สอนที่มีส่วนให้ได้ศึกษาและจัดทำ
แม็กกาซีนฉบับนี้สำเร็จมา ณ โอกาสนี้ด้วย

นางสาวกรภัทร์ อนันต์ชล
ผู้จัดทำ

27 พ.ย. 2565

สารบัญ

เรื่อง หน้า
— คำนำ

— สารบัญ

— ข้อมูลทั่วไปของต้นมะลิ 1
— ข้อมูลเบื้องต้นของโครงสร้างดอกมะลิ
— ข้อมูลทางพฤษศาสตร์ของดอกมะลิ 2
— ภาพประกอบข้อมูลทางพฤษศาสตร์ของ 3
ดอกมะลิ 4
— ภาพถ่ายโครงสร้างโดยรวมทั้งหมดของ
สัณฐานภายนอก

— ภาพถ่ายโครงสร้างโดยรวมทั้งหมดของ 6
กายวิภาคภายใน
— บรรณานุกรมและเอกสารอ้างอิง

— ภาคผนวก 7



8
9

หน้าที่ 1

ข้อมูลทั่วไปของต้นมะลิ

ชื่อทั่วไป : มะลิ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Jasminum sambac L.
มะลิเป็นไม้พุ่มหรือไม้เถา มีถิ่นกำเนิดในแถบร้อนชื้นและกึ่ง
ร้อนชื้นในเอเชีย และคาบมหาสมุทรอารเบีย

ลักษณะของมะลิ

ลำต้นตั้งตรงหรือกางออก เป็นไม้พุ่มและไม้เถา
ใบเรียงแบบตรงข้ามหรือแบบสลับ อาจเป็นใบเดี่ยว หรือใบแบบขนนก
ขนาดกว้างประมาณ 3 - 5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 6 - 10
เซนติเมตร
ดอกมีสีขาวนวล เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 เซนติเมตร มีดอกเบบ
ช่อกระจุก แต่ละดอกมี 4-9 กลีบ ภายในดอกมีเกสรเพศผู้ 2 เกสร รังไข่
มี 2 ช่อง แต่ละช่องมี 2 ออวุล
ผลเป็นผลเดี่ยวหรือผลแฝด มีสีเขียวเมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีดำหรือม่วง
คล้ำ

ประโยชน์ของมะลิ

ดอกมะลิมีรสหอมเย็น มีสรรพคุณบำรุงหัวใจ แก้อาการอ่อนเพลีย
ดอกและรากสามารถบรรเทาอาการปวดศีรษะได้
น้ำมันหอมระเหยจากดอกมะลิมีฤทธิ์ไล่หมัดได้
น้ำคั้นจากรากมีฤทธิ์สงบประสาท และทำให้นอนหลับได้
รากสดใช้ทำเป็นยาล้างตาแก้เยื่อตาอักเสบได้
ใบสดสามารถนำมาตำใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง แผลโรคผิวหนังเรื้อรัง แก้
ฟกช้ำ และบาดแผลได้
รากสดสามารถช่วยรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน

หน้าที่ 2

ข้อมูลเบื้องต้น

ดอกสมบูรณ์เพศ
มีทั้งเกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียในดอก
เดียวกัน

ดอกครบส่วน
ส่วนประกอบครบ 4 ส่วน ได้แก่ กลีบดอก
กลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้และเกสรเพศเมีย

ดอกช่อ
มีดอกย่อยหลายๆ ดอกอยู่บนหนึ่ง
ก้านดอก

ดอกสมมาตรตามรัศมี
กลีบดอกมีลักษณะและขนาดใกล้เคียงกัน
และหากแบ่งตามแนวเส้นผ่านศูนย์กลาง
จะได้ 2 ส่วนที่เท่ากันมากกว่า 1 ครั้ง

ดอกเอพิจินนัส
มีกลีบเลี้ยง กลีบดอกและเกสรเพศผู้ติด
อยู่บนฐานรองดอกที่สูงกว่ารังไข่

หน้าที่ 3

ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์

ก้านดอก/ก้านดอกย่อย
ก้านดอกยาว 1-3 ซม. มีขนสั้นๆสีขาว ก้านดอก
ย่อยยาว 5-10 มม.

ฐานรองดอก
รองรับส่วนอื่นๆของดอก เชื่อมต่อออกมาจาก
ปลายก้านดอก

กลีบเลี้ยง
วงกลีบเลี้ยงรูประฆัง ลักษณะเป็นหลอดสีเขียว มี
ขนสั้นๆ ส่วนปลายแยกเป็นเส้นปลายแหลม
8-10 เส้น ยาว 5-8 มม.

กลีบดอก
ดอกมีสีขาว ยาว 1-3 ซม. โคนกลีบเกยกันเล็ก
น้อย เชื่อมกันเป็นหลอด ปลายแยกออกเป็น 5-8
กลีบ

เกสรเพศผู้
มี 2 เกสร อยู่ติดกับกลีบดอกในหลอดสีขาวที่มี
ก้านชูอับเรณูสั้นๆทั้ง 2 เกสร

เกสรเพศเมีย
มี 1 เกสร 2 ห้อง แต่ละห้องมี 2 เมล็ด

หน้าที่ 4

ภาพประกอบข้อมูลทาง
พฤกษศาสตร์ของดอกมะลิ

ก้านดอก

กลีบเลี้ยง
ฐานรองดอก

หน้าที่ 5

ภาพประกอบข้อมูลทาง
พฤกษศาสตร์ของดอกมะลิ

เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมีย

กลีบดอก

หน้าที่ 6

โครงสร้างโดยรวมของสัณฐานภายนอก

กลีบดอก

กลีบเลี้ยง
ก้านดอก

หน้าที่ 7

โครงสร้างโดยรวมของกายวิภาคภายใน

อับเรณู เกสรเพศเมีย
ก้านชูอับเรณู
ยอดเกสรเพศเมีย
เกสรเพศผู้

ก้านเกสรเพศเมีย

รังไข่

หน้าที่ 8

บรรณานุกรมและเอกสารอ้างอิง

— https://webportal.bangkok.go.th/
chatuchakmetropark/page/sub/13823/
พันธ์มะลิ
— https://www.disthai.com/17136787/
มะลิ
— https://data.addrun.org/plant/
archives/175-jasminum-sambac-l-
aiton
— https://home.kapook.com/view46361
.html
— https://khaolan.redcross.or.th/%e0%
b8%a1%e0%b8%b0%e0%b8%a5%e0%
b8%b4%e0%b8%a5%e0%b8%b2/

หน้าที่ 9

ภาคผนวก

คลิปวิดีโอขณะทำการศึกษา

URL : https://youtu.be/LQBmpKA5s6k

หน้าที่ 10

ภาคผนวก

เตรียมก่อนผ่าโครงสร้างดอกมะลิ

แยกฐานรองดอกและเกสรเพศเมียออกจากดอก

ผ่าดอกมะลิเพื่อดูโครงสร้างภายใน
ส่วนประกอบทั้งหมดของ
ดอกมะลิหลังการผ่า