Modul Fakta I PP S2

Bab 1 : Pengurusan 4. Konsep keberkesanan dan kecekapan
1. Keberkesanan :
1.1 Pengenalan kepada pengurusan
- melakukan kerja yang betul ( do the right thing ) iaitu
1. Definisi Proses merancang, mengorganisasi, memimpin menetapkan matlamat yang betul dan memilih kaedah yang
Pengurusan dan mengawal sumber manusia dan bukan tepat dalam mencapai matlamat yang telah ditetapkan
manusia secara cekap dan berkesan untuk Cth : Pekerja berjaya mengeluarkan kasut mengikut
mencapai matlamat organisasi spesifikasi yang ditetapkan

2. Kepentingan pengurusan :

1. Pencapaian matlamat menetapkan matlamat dan strategi 2. Kecekapan :
organisasi ke arah mencapai matlamat tersebut - melakukan kerja dengan betul ( do things right ) iaitu
2. Mengelakkan melalui kawalan penggunaan sumber melakukan tugas menggunakan sumber yang minimum
pembaziran secara cekap dan optimum serta dapat mengurangkan kos
3. Penyelarasan sumber mengagihkan sumber mengikuti Cth : Syarikat pengeluar kasut berjaya menghasilkan 10,500
keutamaan dan keperluan pasang kasut mengatasi sasaran yang ditetapkan oleh
4. Memimpin modal insan mendorong dan memotivasi modal syarikat iaitu 10,000 pasang
insan untuk mencapai matlamat
3. Fungsi Pengurusan organisasi 5. Peranan Pengurus ( Teori Mintzberg )
1. Antara perorangan ( Interpersonal ):

1. Perancangan proses menentukan matlamat organisasi 1.Lambang/ - menjadi wakil organisasi dlm upacara rasmi
2.Pengorganisasian dan membentuk strategi terbaik ke arah simbol/orang - perlu bina imej & reputasi yg baik kpd pihak
3. Kepimpinan mencapai matlamat tersebut terpenting berkepentingan ( pekerja,pelanggan, masy)
proses menyelaras/mengagih sumber - cth : pengurus menghadiri majlis pelancaran produk
4. Pengawalan organisasi untuk melaksanakan tugas bagi 2.Ketua/ baru, jamuan tahunan, meraikan pelanggan
mencapai matlamat organisasi pemimpin - mengarah, menyelaras akt pekerja bagi mencapai
proses mempengaruhi gelagat pekerja agar matlamat organisasi, membuat keputusan
mereka melaksanakan tugas yang ditetapkan 3.Penghubung - cth : pengurus memberi motivasi & menjadi model
dengan cekap dan berkesan bagi mencapai /pengantara ikutan kpd pekerja kea rah meningkatkan prestasi
matlamat organisasi - menjalin hubungan baik dgn pihak luar (
proses memantau pelaksanaan aktiviti dan pembekal,pelanggan, pembiaya ) bagi menyokong akt
menilai prestasi organisasi serta mengambil perniagaan
tindakan pembetulan untuk memastikan - mengekalkan hubungan baik/keharmonian dlm
matlamat organisasi tercapai organisasi ( dengan pekerja )

1

2. Bermaklumat ( Informational ) :

6. Pendekatan Pemikiran Pengurusan

1.Pemantau - peka terhadap perubahan persekitaran dalaman & 1. Pendekatan Klasikal :
/Pengawas luaran agar dpt kumpul maklumat berguna kpd org
-cth : Pengurus memantau maklumat berkaitan harga 1. T. Pengurusan - Frederick Taylor - kajian saintifik utk
2. brg, minyak dunia, perubahan dasar krjn yg beri
Penyampai kesan kpd akt organisasi Saintifik meningkatkan daya pengeluaran melalui
- menyampaikan maklumat berbentuk angka, fakta,
3. Jurucakap tafsiran kpd pekerja melalui mesy, memo, telefon kecekapan pengeluaran dan pembayaran
-cth : Pengurus menyampaikan visi, misi, objektif sykt
kpd semua pekerja ganjaran yg lebih tinggi kpd pekerja
- menyampaikan maklumat ttg org kpd pihak diluar
org ( pelanggan, pelabur, pemegang saham, media) - Prinsip :
- cth : Pengurus menyampaikan maklumat ttg prestasi
sykt melalui mesy agung tahunan, siding akhbar 1. kaedah terbaik utk setiap tugas

2. Memilih & melatih pekerja secara saintifik

3. Pembahagian tugas yg adil

4. Menggalakkan kerjasama antara pekerja &

pihak pengurusan utk mencapai matlamat

2. T. Pengurussan - Henry Fayol : 14 prinsip Asas Pengurusan

Pentadbiran 1. Pembahagian kerja – kerja yg khusus

3. Pembuatan keputusan ( Decision Making ) : 2. Esprit de corps – kerja berpasukan

3. Inisiatif – daya usaha

1. Usahawan - berusaha mengembangkan perniagaan dgn 4. Ganjaran – adil/setimpal
menjana idea baru secara kreatif & inovatif
2. Perunding Cth : Pengurus meningkatkan produktiviti dgn 5. susunan tertib – kedudukan peralatan
menggunakan sumber & teknologi terkini
3. Pengagih - berunding dgn pihak luar ( pembekal, pelanggan 6. Kesamarataan/Ekuiti – layanan yg adil
sumber pembiaya,pelabur, kesatuan sekerja )
- cth : Pengurus kew berunding dgn pihak bank bagi 7. Rantaian skala – autoriti dari atas ke bawah
4. Penyelesai mendapatkan pembiayaan
masalah/ - menyelaras agihan faktor pengeluaran kpd jab 8. Disiplin – ikut arahan/prosedur kerja
pengawal mengikut keutamaan/keperluan
gangguan - cth : Pengurus menyediakan bajet untuk 9. Paduan perintah – arahan dr seorg ketua
mengagihkan dana bagi membiayai akt sykt
- membantu pekerja menyelesaikan 10. Paduan arahan – capai matlamat yg sama
masalah/konflik yg mereka hadapi
- cth : Pengurus perlu bijak menyelesaikan masalah 11. Mengutamakan kepentingan Organisasi –
berkaitan kemerosotan pengeluaran
utamakan kepentingan organisasi

12. Pemusatan – Pembuatan keputusan

terletak pada pengurusan atasan

13. Kestabilan personel – pusinganti pekerja

yg rendah

14. Autoriti – hak membuat keputusan utk

laksanakan tugas

2

3. T. Pengurusan - Max Weber – penekanan kpd autoriti dan 4. Pendekatan Moden/Kontemporari
Birokrasi hierarki pengurusan
- Prinsip : 1. T. Sistem - anggap organisasi sebagai satu sistem yg
1. Pengkhususan kerja bagi meningkatkan
kemahiran pekerja mengandaikan setiap bahagian dlm organisasi
2. Hierarki & autoriti yg jelas supaya segala mempunyai hubungkait demi mencapai
aktiviti dpt dikoordinasikan matlamat bersama
3. Tiada sifat pilih kasih
4. Mengamalkan prosedur formal agar wujud - organisasi menerima input dan
kesamarataan dlm membuat keputusan mengubahnya melalui proses transformasi
5. Kenaikan pangkat berdasarkan merit untuk menghasilkan output

2. T. Kontingensi/ - tiada satu pendekatan terbaik yg blh
Situasi digunakan utk semua situasi
- pengurusan bergantung kpd faktor
2. Pendekatan Kemanusiaan/Gelagat kontingensi (dlmn & luaran) organisasi

1. Hubungan - Kajian Hawthorne oleh Elton Mayo - pengurus perlu kenalpasti ciri-ciri situasi
Kemanusiaan - menekankan aspek sosial di tempat kerja dan terlebih dahulu sblm memilih teknik
mengiktiraf kumpulan kerja pengurusan yg sesuai berdasarkan kpd
2. Teori Sains - menjaga hubungan baik antara pekerja
Gelagat - 1. Teori Maslow : 5 keperluan manusia ( fisiologi, perubahan persekitaran
keselamatan, sosial,penghargaan, pencapaian
hasrat diri ) 1.2 Peringkat Pengurusan
2. Teori Mc Gregor : layanan pekerja berdasarkan
andaian : 1. P. Atasan - bertanggungjawab terhadap seluruh
- Teori X : sikap negatif-malas, tak organisasi dan memastikan kejayaan seluruh
bertanggungjawab – perlu dipaksa, diarah,diancam 2. P. organisasi dgn merancang, mengorganisasi,
- Teori Y : sikap positif- rajin,bertanggungjawab – Pertengahan memimpin dan mengawal
perlu beri kepercayaan, cabaran - menentukan visi, misi, hala tuju
- terlibat dlm akt pengurusan strategik dan
3. Pendekatan Sains Pengurusan menentukan dasar – dasar organisasi
- skop membuat keputusan yg lbh luas dlm hal
1. T. Sains - penggunaan model dan formula matematik pasaran, agihan sumber
Pengurusan utk buat keputusan pengurusan -cth: Ketua Pegawai Eksekutif, Presiden,
Pengurus Besar, Pengarah Urusan
2. T. Pengurusan - penggunaan statistik dan matematik utk - bertanggungjawab kpd pengurus atasan dlm
menterjemah wawasan, hala tuju, visi,misi
Operasi menjalankan pengurusan harian - merangka rancangan taktikal di peringkat
jabatan yg selari dgn rancangan strategik
3. T. Sistem - penggunaan teknologi maklumat/sistem organisasi untuk j/masa sederhana

Pengurusan Maklumat komputer utk menguruskan organisasi

3

3. P. Bawahan - menghubungkan rancangan pengurusan 3. K. Pengurusan perancangan strategik seperti pembukaan
atasan dgn rancangan pengurusan bawahan Masa cawangan baru di luar negara
- cth: Pengurus Cawangan, Pengurus
Pemasaran, Pengurus Pengeluaran, Pengurus 4. K. - Kecekapan pengurus menggunakan masa utk
Kewangan Kemanusiaan/ menyiapkan tugasan secara cekap dan berkesan
- bertanggungjawab kpd pengurus pertengahan Perorangan - Kemampuan pengurus menyusun tugasan
dlm melaksanakan rancangan operasi dan mengikut keutamaan dan berjadual
aktiviti khusus di peringkat unit masing-masing 5. K. Teknikal - cth : Pengurus Projek menyediakan Carta
- terlibat dlm rancangan operasi seperti Gantt untuk menyusun segala aktiviti supaya
menyediakan jadual kerja dan menyelia pekerja dilaksanakan secara sistematik dan siap dlm
bawahan bagi j/masa pendek tempoh yg ditetapkan
- cth: Ketua Unit Promosi, Penyelia Mesin, - Kebolehan pengurus berinteraksi dan
Penyelia Akaun bekerjasama secara efektif dengan pihak
dalaman dan luaran organisasi
1.3 Kemahiran Pengurusan - keupayaan memimpin, mengarah,
menyelaras, memotivasikan pekerja
1. K. Konseptual - Keupayaan pengurus melihat organisasi secara - Cth : Pengurus berunding dengan
keseluruhan, memahami perkaitan antara jab pembekal/pembiaya
2. K. Pembuatan dlm org, mengenalpasti pengaruh persekitaran - Keupayaan dan kecekapan pengurus
Keputusan dlmn & luaran org mengaplikasikan teknik, kaedah, prosedur
- Kemampuan pengurus menyelesaikan tertentu dlm pekerjaan
masalah yg dihadapi organisasi, melihat - Kebolehan menggunakan dan
peluang dan ancaman drp persekitaran luaran menyelenggarakan mesin
- Kemampuan pengurus mencari, menganalisis - Cth : Penyelia kilang kain perlu mahir
dan menginterpretasi maklumat utk bentuk menggunakan mesin jahit supaya dapat
rancangan strategik organisasi memantau dan memberi tunjukajar kpd
- cth : Pengarah Urusan mampu mengadaptasi operator pengeluaran
perubahan dasar kerajaan seperti pelaksanaan
SST menggantikan GST 1.3 Perancangan
- Keupayaan pengurus menganalisis masalah, 1. Kepentingan perancangan
membentuk alternatif penyelesaian dan
memilih alternatif terbaik dlm menyelesaikan 1. Memahami - pengurus dpt mengenalpasti kekuatan,
masalah tersebut persekitaran kelemahan org, menjangkakan peluang dan
- cth : Pengurus Besar terlibat dlm membuat organisasi ancaman terhadap org agar dpt menyusun
keputusan yang besar berhubungan dengan keutamaan strategi utk menanganinya

4

2. Menyediakan - sebagai g/panduan kpd pengurus bagi Objektif Panduan kpd pengurus pertengahan & bawahan
halatuju membentuk strategi & aktiviti kearah mencapai dlm membentuk obj & strategi setiap jab & unit
organisasi Matlamat organisasi 2. Menganalisis - matlamat perlu jelas, boleh dicapai dan realistik
3. Panduan - matlamat yg dibentuk dijadikan panduan kpd Persekitaran - Cth : Sasaran jualan tahun ini ialah sebanyak
membuat pengurus utk membuat keputusan atau Perniagaan RM 5 juta
keputusan menyelesaikan sesuatu isu/masalah - Pengurus mengkaji persekitaran dalaman yg
4. Menyelaras - membantu pengurus mengagihkan sumber 3. Membentuk mempengaruhi org ( pekerja, pembekal,
sumber mengikut keperluan setiap jabatan dgn cekap Alternatif pelanggan, pembiaya )
5. Menyelaras - membantu pengurus merancang & menyusun Tindakan - Pengurus mengkaji persekitaran luaran yg
aktiviti kerja aktiviti di peringkat fungsi jab yg berbeza agar mempengaruhi org ( ekonomi, politik &
selaras dgn rancangan di peringkat organisasi 4. Menilai perundangan, sosiobudaya,teknologi )
6. Sebagai alat - kerja – kerja memantau & menilai prestasi dpt alternatif - Cth : Pengurus mengkaji kesan
kawalan dilakukan dgn berkesan krn perancangan yg kenaikan/kejatuhan harga minyak dunia,
dibentuk merupakan standard yg ditetapkan 5. Memilih perubahan citarasa pelanggan, kadar inflasi
utk dicapai Alternatif - Pengurus menjana sebanyak mungkin alternatif
Tindakan tindakan yg blh diambil bagi mencapai obj org
2. Jenis – jenis perancangan : - Pengurus membuat analisis SWOT org
Cth : Bagi meningkatkan jualan pengurus
1. Jangkamasa Panjang Sederhana Pendek menjana beberapa alternatif seperti
Tempohmasa meningkatkan promosi jualan, membuka
Penggubal 3-5 / 5-10 thn 1-3/3-5 thn Krg drp 1 thn cawangan baru, melatih lebih ramai jurujual
2. Peringkat - Pengurus mengkaji kelebihan dan kelemahan
Tempohmasa P Atasan P Pertengahan P Bawahan setiap alternatif yg dijana
Penggubal - Pengurus meneliti risiko dan kemungkinan
Skop Strategik Taktikal Operasi pulangan setiap alternatif yg dijana
- Cth : Pengurus mengkaji kos dan anggaran
3. Kegunaan 3-5 / 5-10 thn 1-3/3-5 thn Krg drp 1 thn pulangan pelaksanaan promosi jualan,
Kekerapan pembukaan cawangan baru dan melatih jurujual
Penggunaan P Atasan P Pertengahan P Bawahan - Pengurus menyusun alternatif mengikut
Cth keutamaan/kemampuan org dlm melaksanakan
VMO Obj & tindakan Obj & tindakan alternatif tersebut
- Pengurus memilih alternatif terbaik yg dijangkan
organisasi peringkat jab peringkat unit memberikan pulangan terbaik
- Cth : Pengurus memilih meningkatkan promosi
Rancangan Tetap Rancangan Sekali Guna jualan untuk produk baru di pasaran sedia ada

Berulang kali Sekali sahaja

Dasar, prosedur kerja, Bajet, Jadual Kerja,

peraturan, tatacara Carta Gantt

3. Proses Perancangan :

1. Menentukan - Pengurus atasan menetapkan matlamat
Matlamat dan menyeluruh org dlm j/masa panjang yg menjadi

5

4. Alat Perancangan 4. CPM - laluan terpanjang penggunaan masa melalui akt
dan peristiwa yg berurutan dlm rangkaian PERT
1. Analisis - Kaedah menentukan unit pengeluaran/jualan - digunakan dlm industri pembuatan n pembinaan
Pulang Modal minimum utk mendapatkan semula modal yg utk mengetahui masa akt sesuatu projek
dilaburkan dilaksanakan dgn tepat
- membolehkan pengurus meramal untung sasaran
- Cth Pengiraan: 5. Perancangan Strategik
Perniagaan Atiq mengeluarkan biskut. Kos tetap
syarikat RM 6 000. Harga jualan RM4.50 sekotak. 1. Visi - Pernyataan umum wawasan yg diharap dpt
Kos berubah sekotak biskut ialah RM 2.10 dicapai oleh org pada masa hdpn ( dlm j/masa pjg )
1. Titik Pulang Modal - Cth : Visi Air Asia – Menjadi syarikat penerbangan

= Kos Tetap tambang murah terbesar di Asia
Harga jualan seunit – Kos berubah seunit
2. Misi - Pernyataan umum ttg tujuan utama penubuhan
= RM 6 000 sesebuah organisasi
RM 4.50 – RM 2.10
- menjelaskan skop operasi syarikat, pihak
= 2, 500 kotak berkepentingan dan produk yg ditawarkan
- cth : Misi Air Asia

2. Jum kos pada titik pulang modal * Mencipta jenama ASEAN yg dikenali dunia
= Kos Tetap + Kos Berubah * Mencapai kos terendah bagi menjadikan
= RM 6 000 + RM 5,250 sesiapapun boleh terbang dgn AirAsia
= RM 11,250
2. Carta Gantt * Mengekalkan produk berkualiti tinggi,
3. Bajet - penjadualan rancangan dlm bentuk graf merangkumi teknologi bagi mengurangkan kos
mendatar menunjukkan akt – akt mengikut
susunan yg perlu disiapkan dlm tempoh yg 3. Objektif - sasaran/hasil akhir yg ingin dicapai oleh org dlm
ditetapkan
- dpt menentukan masa mula dan masa tamat j/masa tertentu pada masa hadapan yg dibentuk
setiap akt/kerja secara khusus drp misi organisasi
- dpt mengenalpasti urutan proses sesuatu projek - ciri – ciri objektif ialah spesifik, boleh diukur,
yg dilaksanakan secara sistematik boleh dicapai, realistik dan tempoh masa
- dpt menganggar tempoh masa pelaksanaan
projek bagi mengelakkan kelewatan/terbengkalai -Cth : Sasaran keuntungan tahun ini sebanyak RM
- rancangan terperinci yg dinyatakan dlm bentuk 5 juta
nilai kewangan bg pelaksanaan projek/akt
- ramalan perbelanjaan dan hasil mengikut masa 4. Strategi - rancangan menyeluruh bagaimana organisasi dpt
seperti bulanan dan tahunan
mencapai VMO yg ditetapkan
-cth : strategi korporat, strategi perniagaan

5. Taktik - satu pelan operasi yg spesifik bagi

memperincikan bagaimana sesuatu strategi itu akn
dilaksanakan dlm tempoh yg lebih pendek
- Cth : taktik ketepatan masa, taktik serangan

6

6. Dasar/Polisi - pernyataan asas yg menjadi panduan kpd Faktor O (Peluang) T (Ancaman)
7. Prosedur pengurus dlm membuat keputusan dan tindakan persekitaran - keadaan persekitaran - keadaan persekitaran
8. Standard kearah mencapai matlamat organisasi Luaran luaran org yg wujud/ luaran yg blh menghalang
- dibentuk berasaskan matlamat & strategi menyediakan ruang kpd /menyulitkan
- tatacara/langkah khusu yg perlu diikuti secara org utk meraih pelaksanaan strategi bagi
berurutan sebagai panduan kpd pekerja pencapaian yg lebih baik mencapai matlamat
melaksanakan tugas dengan betul - cth : perubahan dasar - Cth : kemasukan
- prosedur memohon pinjaman, tindakan disiplin, /galakan krjn utk pesaing baru, perubahan
pengambilan pekerja, keselamatan mengembangkan org citarasa pengguna,
- ukuran piawaian/tanda aras yg ditetapkan dan - cth : kemunculan bencana alam,
boleh digunakan utk membuat penilaian prestasi teknologi baru kemunculan produk baru,
melalui perbandingan dengan pencapaian semasa - cth : pemansuhan sekatan perniagaan,
sekatan perdagangan perubahan dasar krjn
- cth : pengurangan
7. Analisis SWOT tarif, penurunan inflasi

Faktor S (Kekuatan) W (Kelemahan) 1.4 Pengorganisasian
persekitaran - sumber yg dimiliki org - Kekurangan sumber org, 1. Kepentingan Pengorganisasian
Dalaman yg blh membantu dlm kelemahan org yg blh
proses perancangan dan menghalang proses
memberi kelebihan perancangan dan 1. Memastikan organisasi dpt beroperasi dan diuruskan dengan
bersaing kelemahan daya saing teratur dan lancar
- cth pekerja yg mahir, - cth kekurangan pekerja 2. Memastikan aktiviti/tugas dpt dilaksanakan dgn cekap dan
cekap, rajin,kreatif mahir, bahan mentah tak berkesan
- cth modal yg besar/ mencukupi/ tak berkualiti 3. Mengurangkan konflik tugas antara pekerja
kedudukan kew yg - cth jenama tak dikenali, 4. Membantu dlm pembangunan sumber manusia
kukuh/aset yg banyak reputasi tidak baik, 5. Menyusun dan menyelaras agihan pekerja dengan lebih
- cth pengurusan yg teknologi lapuk, sistematik
cekap, jenama/imej yg kekurangan modal, lokasi 6. Pengagihan dan penggunaan sumber organisasi yg lebih cekap
terkenal, reputasi yg perniagaan tak strategik, secara optimum tanpa berlakunya pembaziran
baik, jaringan pengurusan krg cekap
pengedaran yg luas
-cth teknologi yg
canggih, lokasi
perniagaan yg strategik

7

2. Bentuk Perjabatanan 3. Mengikut - Menggabugkan perjabatan mengikut fungsi dan
Matrik divisyen dimana pengurus akan melapor kpd dua
orang ketua iaitu ketua jabatan fungsian dan ketua
1. Mengikut - Pengelompokan aktiviti kerja yg khusus mengikut jabatan divisyen
Fungsi fungsi perniagaan seperti pengeluaran, pemasaran, - Rajah
kewangan dan sumber manusia
- Rajah

2. Mengikut - Pengelompokan aktiviti kerja mengikut jenis
Divisyen produk, kumpulan pelanggan dan kawasan pasaran
- Rajah Divisyen Produk

3. Bentuk – bentuk lain Struktur Organisasi

- Rajah Divisyen Pelanggan/Pasaran 1. Struktur - terdiri drp pasukan kerja dimana setiap
berdasarkan pasukan pasukan menuju kea rah mencapai
- Rajah Divisyen Geografi matlamat yg sama
2. Struktur - setiap pasuka mempunyai akauntabiliti
berdasarkan Projek terhadap prestasi organisasi
- kebaikannya dpt meningkatkan kualiti,
3. Unit Perniagaan produktiviti dan peningkatan prestasi org
Strategik (SBU)
- pekerja-pekerja akn diberikan projek
secara kekal yg mirip kpd struktur matriks
- apabila projek selesai, pekerja tidak akn
kembali kpd jab masing-masing ttp akn
meneruskan dgn projek yg baru
- pekerja perlu mempunyai kemahiran yg
lengkap utk menjlnkan sesuatu projek
- Perniagaan kecil yang terpisah
dibangunkan sebagai satu unit dlm sebuah
syarikat besar

8

4. Organisasi Tanpa - SBU mempunyai strategi dan juga obj 3. Pengelasan - aktiviti dikelaskan dan disusun mengikut
Sempadan perniagaan yg berbeza dgn sykt induk Aktiviti pengkhususan atau kategori tertentu
- memastikan barisan keluaran tertentu dpt - mengelaskan aktiviti mengikut kemahiran dan
dimajukan dan dikenali sebagai unit 4. persamaan tugas
perniagaan yg mampu berdiri sendiri Pengelompokan - cth : pembayaran kpd pembekal, menerima
- organisasi yg tidak berstruktur kerana Aktiviti bayaran drp pelanggan dan merekod belian dan
tidak wujud rantaian arahan, tiada had dlm jualan bunga boleh dikelaskan kpd satu kategori
jangkauan dalaman dan pembinaan 5. Pengagihan - aktiviti akn dikelompokkan mengikut tabii kerja
pasukan menggantikan perjabatanannya Tugas, Autoriti atau fungsi yg mudah diuruskan dengan cekap
- menekankan kpd fleksibiliti dan tindak dan dan dpt mengurangkan kos pengeluaran
balas yg cepat dan menggunakan kelebihan Tanggungjawab - aktiviti tertentu akn dipertanggungjawabkan
yg ada pada pekerja dgn lebih cekap dan kpd fungsi pemasaran, pengeluaran, kewangan
berkesan - cth : aktiviti membuat promosi dan menerima
tempahan drp pelanggan dikelompokkan di
4. Proses Pengorganisasian bawah fungsi pemasaran
- pihak pengurusan atasan akn mengagihkan
1. Penentuan - mengenalpasti matlamat organisasi dan tugas mengikut keupayaan dan kepakaran
Objektif objektif setiap jabatan dlm organisasi - autoriti membuat keputusan dan
- penting sebagai panduan utk menentukan dan tanggungjawab diagihkan kpd pekerja agar
2. menyelaras aktiviti yg perlu dilaksanakan bg mereka dpt melaksanakan tugas dgn cekap dan
Pengenalpastian mencapai objektif tersebut berkesan
Aktiviti - cth : perniagaan kedai bunga menentukan - cth : Juruwang diberi autoriti menerima dan
objektif perniagaanya iaitu meningkatkan 10 % menyimpan wang semasa perniagaan sedang
keuntungan dan meningkatkan 20 % jualan beroperasi, kerani kew diberi autoriti dan
- mengenalpasti aktiviti perniagaan yg sesuai tanggungjawab membuat bayaran kpd pembekal
dilaksanakan dgn khusus dan terperinci bagi dan merekodkan belian dan jualan bunga
mencapai matlamat dan hala tuju yg ditetapkan
- memahami aktiviti yg kritikal agar dpt 5. Manual Organisasi
membuat pengorganisasian dgn cekap dan
berkesan 1. Fail Definisi Kegunaan
- cth : aktiviti kedai bunga melibatkan pembelian meja - dokumen bagi - mengetahui senarai tugas
stok, membuat promosi, pembayaran kpd peringkat ind, unit atau & t/jawab yg perlu
pembekal, menerima tempahan drp pelanggan, jabatan dilaksanakan
menerima bayaran drp pelanggan, menggubah - mengandungi carta - mengetahui & memahami
bunga, merekod belian dan jualan bunga jab / unit yg prosedur kerja yg perlu

9

2. Manual menunjukkan dilaksanakan 3. Akauntabiliti diamanahkan dengan sempurna
Prosedur kedudukan ind dlm org, - mengetahui senarai semak - cth : Penyelia kilang bertanggungjawab
Kerja obj organisasi dan setiap keputusan & tindakan 4. Pemusatan memantau kerja – kerja yg dilaksanakan oleh
prosedur kerja yg perlu dilaksanakan Autoriti operator pengeluaran
3. berkaitan jawatan yg - menerangkan kedudukan - pekerja yg diberikan autoriti dan t/jawab
Prosedur disandang sesuatu jawatan dlm org Pemencaran melaporkan hasil kerja mereka kpd pihak atasan
Kualiti - menerangkan obj jab Autoriti dan seseorang itu blh dipersalahkan sekiranya
- dokumen rasmi yg - memberi gambaran mereka tidak menjalankan t/jawab yg diberikan
ada pada jab / unit bagaimana sesuatu kerja 5. Penugasan - cth : Pengurus pengeluaran mempunyai
- mengandungi dilaksanakan dgn bantuan Autoriti akauntabiliti terhadap produktiviti dan kualiti
prosedur kerja secara grafik dan rajah produk syarikat
terperinci,berperingkat, - panduan kpd pekerja 6. - Pemusatan autoriti : autoriti diletakkan
mengikut urutan dlm bagaimana melakukan tugas Empowermen /ditumpukan kpd pengurusan atasan dlm
proses sesuatu kerja dgn betul sesebuah organisasi dimana semua keputusan
- sebagai alat kawalan kpd /arahan dibuat oleh pengurus atasan
- dokumen yg pengurus utk pemantauan -cth : Pengurus Besar membuat keputusan
disediakan oleh org utk - memastikan keseragaman mengenai pembayaran bonus tanpa
memastikan rekod dlm melaksanakan tugas mendapatkan pandangan drp pengurus yg lain
kualiti diwujudkan dan - perlu diamalkan pada - Pemencaran autoriti : pengagihan autoriti di
diselenggara sebagai setiap peringkat organisasi mana pihak pengurusan atasan memberikan
bukti pematuhan supaya kualiti keseluruhan autoriti kpd pekerja bawahan membuat
standard & sistem organisasi dpt dicapai keputusan dlm lingkungan had tertentu
kualiti dilaksanakan berdasarkan keperluan dan kepakaran ind
- cth : Pengarah Urusan memberi autoriti kepada
6. Konsep Pengorganisasian Pengurus Cawangan membuat keputusan yg
sesuai dgn keperluan cawangan masing-masing
1. Autoriti - kuasa / hak yg sah kpd pengurus bagi membuat - proses penyerahan autoriti dan t/jawab kpd
2. T/jawab keputusan, tindakan dan arahan pekerja utk melaksanakan tugas tertentu,
- cth : Pengurus Kew mempunyai kuasa membuat membuat keputusan dan bertindak dlm bidang
pembayaran kpd pembekal dan menerima tertentu
bayaran drp pelanggan - cth : Pengurus Pemasaran menyerahkan tugas
- kewajipan utk melaksanakan tugas yg kpd Penolong Pengurus Pemasaran utk membuat
keputusan ketika beliau bercuti
- pemberian autoriti, t/jawab / penurunan kuasa
secara terkawal kpd pekerja utk membuat

10

keputusan secara bebas dlm melaksanakan tugas - jangkauan kawalan sempit : menunjukkan
- cth : Pengurus Urusan memberi kuasa kpd sedikit pekerja melaporkan kerja mereka kpd
pegawai bawahan berunding dgn pembekal seorang ketua
berdasarkan prosedur yg ditetapkan oleh syarikat - cth rajah :
- Autoriti Lini : autoriti formal yg memberi hak
7. Autoriti Lini kpd pengurus utk membuat keputusan dlm 9. Rantaian - aliran arahan drp pengurus atasan kpd pengurus
Autoriti Staf mengarah dan mengawal pekerja Arahan pertengahan, pengurus bawahan dan pekerja
- digambarkan melalui garis lurus dlm carta - garisan menegak dlm carta organisasi yg
8. Jangkauan organisasi yg menyambung pihak atas hirarki menyambung setiap jabatan / posisi pekerja
Kawalan organisasi dgn pihak bawah menunjukkan rantaian arahan
- cth : autoriti pengurus sumber manusia ialah - menerangkan konsep uniti arahan iaitu pekerja
mengambil pekerja, memecat pekerja, menilai hanya mendapat arahan drp seorang ketua
prestasi pekerja, memberi ganjaran dan latihan - cth rajah :
kpd pekerja
- Autoriti Staf : hak yg diberikan kpd pengurus utk
memberi nasihat dan perkhidmatan sokongan
berdasarkan kepakaran yg dimilikinya kpd
pengurus lini bagi menyokong aktiviti jabatan
- digambarkan melalui garisan putus-putus dlm
carta organisasi yg menunjukkan hubungan tidak
langsung dgn pihak pengurus
- cth : Juruaudit syarikat memberi nasihat
berkaitan hal – hal kewangan, Peguam syarikat
memberi nasihat dlm bidang perundangan
- menunjukkan bil pekerja yg melaporkan
kerjanya secara terus kpd pengurus
- jangkauan kawalan luas : menunjukkan ramai
pekerja melaporkan kerja mereka kpd seorang
ketua
- cth rajah :

11

1.5 Kepimpinan 2. Jenis Kepimpinan

1. Jenis kuasa 1. K. Transformational - Pemimpin akn membuat perubahan yg
drastik dlm organisasi
1. K. Sah - autoriti yg diperolehi oleh pemimpin berdasarkan 2. K. Transactional - Perubahan terhadap visi, misi
kedudukannya dlm organisasi 3. K. Berwawasan - Pemimpin berkebolehan membawa
2. K. - pemimpin berupaya mempengaruhi pengikutnya 4. K. Karismatik perubahan dan inovasi
Ganjaran berdasarkan kuasa yg diberi kpdnya utk memberi - cth : Pemimpin mendorong pekerjanya
arahan dan mengawal pekerja dlm melakukan tugas dlm melakukan perubahan merangkumi
3. K. Desakan mereka pemikiran, sikap dan komitmen
- keupayaan pemimpin menawarkan sesuatu yg - Pemimpin menentukan apa yg perlu
4. Kuasa bernilai kpd pengikutnya dlm bentuk kew dan bukan dilakukan oleh subordinat utk capai objektif
Rujukan kew organisasi
- pemimpin menawarkan ganjaran yg bernilai seperti - Pemimpin menggunakan hukuman dan
5. Kuasa kenaikan gaji, bonus kpd pengikutnya utk ganjaran utk mempengaruhi pekerja
Kepakaran mempengaruhi pengikutnya melakukan kerja mereka - cth : Pekerja yg cemerlang diberi bonus
- kuasa pemimpin mengenakan tindakan - Pemimpin yg mampu menyatakan
negatif/tekanan/ugutan kpd pengikutnya yg tidak wawasan yg realistik, munasabah dan
menunaikan tanggungjawab mereka menarik bagi masa depan organisasi
- pemimpin mempengaruhi dan mengawal perlakuan - cth : Pemimpin mampu menentukan hala
pengikutnya menggunakan tekanan seperti tuju org berdasarkan matlamat ditetapkan
memotong gaji,menurunkan pangkat - Pemimpin mempunyai kelebihan
- kebolehan pemimpin mempengaruhi pengikutnya tersendiri dlm mendorong, mengarah dan
disebabkan ciri-ciri peribadi, perlakuan, karisma, mempengaruhi pekerjanya supaya
personalitinya pemimpin yg disanjungi dan boleh melakukan tugas
dicontohi - Pemimpin menwujudkan hubungan yg
- pekerja akan mengikut arahan dan menghormati baik dgn pengikutnya
pemimpin yang pandai bergaul, baik hati, pandai - cth : Pemimpin menunjukkan contoh yg
memberi nasihat baik utk diikuti oleh pekerja
- Kuasa yg diperoleh oleh pemimpin kerana memiliki
pengetahuan, kemahiran dan pengalaman dalam
bidang kerjanya
- pemimpin menggunakan kepakarannya dlm bidang
teknikal/pengurusan utk mempengaruhi dan
mengawal pengikutnya

12

3. Gaya Kepimpinan autokratik apabila menghadapi krisis yg perlu
diperbetulkan segera dan pada masa yg sama
1. Autokratik - Semua keputusan dibuat oleh pengurus tanpa menggunakan gaya kepimpinan demokratik apabila
perlu berunding dgn pekerja cadangan yg bernas drp pekerja diperlukan utk
2. - Pengurus menggunakan kuasa sah yg ada padanya menambah baik operasi
Demokratik utk mengarah pekerja melaksanakan keputusan yg
tlh dibuatnya 4. Peranan Pemimpin
3. Laissez – - Gaya ini sesuai utk memimpin pekerja bawahan yg
Faire baharu, kurang kemahiran, tiada pengalaman 1. Jurulatih/ - menjadi seorg yg dirujuk pekerja utk mendapatkan
- memberi kebebasan kpd pekerja utk Mentor nasihat dan memberi contoh teladan kpd pekerja
4. menyumbang idea dan berbincang dlm proses 2. - menjadi seorg yg membimbing pekerja baharu /
Kontingensi membuat keputusan tetapi keputusan akhir dibuat Pembimbing/ kurang mahir agar menjlnkn kerja dgn cekap &
oleh pengurus Fasilitator berkesan
- Pekerja akan lebih komited terhadap tugas yg 3. Pendorong - menjadi seorg yg memberi motivasi pekerja agar
diberikan dan dpt meningkatkan kreativiti dan berusaha bersungguh – sungguh dlm melaksanakan
produktiviti pekerja 4. Penyelesai tugas dgn berkesan
- Gaya ini sesuai utk memimpin pengurus bawahan masalah - menjadi seorg yg suka membantu menyelesaikan
seperti Penyelia Jualan, Penyelia Kilang 5. Perunding masalah pekerjaan & peribadi pekerja
- Pekerja yg mempunyai kemahiran, kepakaran, - menjadi org tengah kpd dua pihak yg bertelagah /
pengetahuan yg tinggi dlm bidang kerjanya di beri 6. Jurucakap berselisih faham dlm menyelesaikan masalah
kebebasan membuat keputusan berdasarkan - menjadi jurucakap kpd pengikut bg meluahkan
lingkungan had tertentu 7. Sahabat isihati mereka /membawa pandangan mereka kpd
- Pekerja diberi peluang membuat pertimbangan pihak pengurusan
sendiri dlm membuat keputusan bagi 8. Ketua - menjalin hubungan persahabatan dgn pekerjanya
menyelesaikan masalah dlm bidang kerjanya /peka kpd sebarang masalah yg dihadapi pekerja
- Sesuai utk memimpin gologan profesional - mengkomunikasikan visi & matlamat yg
- Pengurus perlu memahami situasi utk ditetapkan kpd pekerja di bawah pimpinannya
menggunakan gaya kepimpinan tertentu iaitu
bergantung kpd situasi jenis pekerja dan
persekitaran organisasi
- Gaya kepimpinan yg berbeza digunakan mengikut
keadaan yg berbeza seperti kuasa ketua,
persekitaran kerja, tugas pekerja, personaliti
pekerja, kemahiran pekerja
- cthnya : pengurus menggunakan gaya kepimpinan

13

5. Perbezaan antara Pengurus dengan Pemimpin 7. Teori Motivasi :

Dimensi Pengurus Pemimpin 1. Teori Motivasi Maslow
Halatuju Membentuk Membentuk halatuju /
perancangan visi organisasi 5. K. Pencapaian - keperluan utk maju dan memperolehi
Autoriti organisasi Hasrat Diri kejayaa menggunakan segala potensi yg ada
Peranan Mendapat kuasa drp Memiliki kuasa dari 4. K. Penghargaan - pengurus memberi kebebasan bekerja dan
Tanggungjawab jawatan yg formal sumber peribadi 3. K. Sosial membuat keputusan/memberi cabaran yg
Melaksanakan fungsi Memberi inspirasi dan 2. K. Keselamatan lebih byk kpd pekerja yg berprestasi tinggi/
pengurusan dlm org memotivasikan pekerja menyediakan peluang sambung belajar
Melaksanakan tugas Menekankan hubungan 1. K. Fisiologi - keperluan utk dihargai, dihormati,diberi
mengikut arahan interpersonal yg baik kedudukan/status
dengan pengikut - pengurus menghargai prestasi pekerja dgn
Tahap Penyelesaian masalah Penyelesaian konflik menyediakan peluang kenaikan
pembuatan pengurusan dlm pekerja dan menangani pangkat/kenaikan gaji/bonus
keputusan organisasi perubahan - keperluan utk diterima oleh masy dan
menjalin persahabatan/berkasih saying
6. Perbezaan antara Pemimpin Formal dengan Pemimpin Tak Formal - pengurus membentuk pasukan kerja/
menganjurkan program sosial seperti hari
Dimensi Pemimpin Formal Pemimpin Tak Formal keluarga, lawatan,/menubuhkan kelab sukan
Matlamat Untuk memenuhi Untuk memenuhi - keperluan melindungi diri drp kecederaan
Jawatan matlamat organisasi matlamat kumpulan /kehilangan nyawa/jaminan pekerjaan & masa
Bidang kuasa Dilantik secara rasmi Mendapat persetujuan depan / keamanan
ahli - Pengurus menyediakan tempat kerja yg
Autoriti mengikut Ditentukan oleh kondusif/perlindungan insuran/skim pencen @
perundangan & kumpulan KWSP/pengesahan jawatan
peraturan organisasi - Keperluan asas utk hidup seperti makanan,
Kuasa sah Kuasa rujukan & pakaian, tempat tinggal
berdasarkan jawatan kepakaran melalui - Pengurus perlu membayar gaji yg setimpal/
dlm organisasi pengaruh & kebolehan menyediakan tempat tinggal/menyediakan
elaun pakaian/menyediakan pengangkutan

14

2. Teori Herzberg perubahan kebebasan bekerja dan
- pengurus memberi tanggungjawab agar minat &
1. Faktor - Faktor luaran kerja di mana jika ianya wujud dan kuasa, kepercayaan, kreativiti dpt ditingkatkan
Penjagaan mencukupi akan mengekalkan pekerja dlm organisasi kebebasan dan kurang
dan menyenangkan/mengurangkan ketidakpuasaan menongkong
2. Faktor hati pekerja dlm melaksanakan tugas
Motivasi - cthnya : pembayaran gaji / ganjaran kew lain yg 4. Teori Motivasi Mc Clelland
berpatutan, penyediaan tempat kerja yg kondusif,
jaminan pekerjaan 1. Keperluan - keinginan melaksanakan sesuatu yg sukar,
- Faktor dalaman kerja iaitu yg berkaitan dgn pekerjaan utk pencapaian dorongan yg kuat utk berjaya melakukan sesuatu
yg memberi kepusan kerja dan merangsang pekerja kerja dgn cemerlang
utk meningkatkan produktiviti 2. Keperluan - keinginan utk mengekalkan hubungan peribadi
-cthnya penghargaan terhadap sumbangan utk yg rapat, mengelakkan konflik, persahabatan yg
pekerja/peluang mencapai matlamat kerja yg perhubungan mesra, diterima dan dusukai org lain
mencabar/ diberikan autoriti utk laksanakan tugas/beri 3. Keperluan - keinginan utk mempengaruhi/mengawal org
perluang memajukan diri/status diri utk kuasa lain/bertanggungjawab ke atas org lain

3. Teori Motivasi Mc Gregor 8. Kepentingan Pasukan :

Teori X Andaian ttg pekerja Gaya Kepimpinan 1. Meringankan beban - melalui agihan tugas kepada ahli – ahli
Teori Y - tidak suka bekerja, - Kepimpinan Autokratik : kerja dlm pasukan
perlu dipaksa, malas, pekerja terpaksa diarah, dikawal 2. Menyiapkan kerja - melalui beban kerja yg digihkan kpd ahli
tidak suka - Pengurus akan membuat dlm tempoh ditetapkan - ahli utk disiapkan
tanggungjawab, keputusan 3. Kualiti keputusan - menjadi lebih baik kerana byk idea yg
bekerja apabila ada disumbangkan oleh ahli pasukan
insentif kew - Kepimpinan Demokratik : 4. Meningkatkan - ahli pasukan bekerjasama mencapai
- pengurus perlu beri pengurus memberi peluang kpd motivasi matlamat secara berkesan
arahan, kawalan yg pekerja dlm membuat 5. Meningkatkan - melalui kerjasama antara ahli – ahli dlm
ketat dan beri insentif keputusan persefahaman pasukan
kew - pengurus memberikan 6. Membantu - pekerja yg mempunyai kemahiran,
- suka bekerja, bijak, organisasi melatih kepakaran, pengetahuan memberi
rajin, bertenaga, pekerja baru tunjukajar kpd pekerja baru
bertanggungjawab,
bermotivasi tinggi,
sanggup hadapi

15

9. Proses Pembentukan Pasukan 2. Kekaburan - pekerja berasa tertekan kerana pihak pengurusan
peranan tidak memberikan penerangan yg jelas ttg peranan,
1. - peringkat pengenalan kemasukan ind kedlm bidang tugas dan tanggungjawab yg perlu
Pembentukan pasukan 3. Keperluan dilaksanakannya
- berlaku ketidakpastian/kekaburan ttg matlamat, tugas - tekanan juga dirasai oleh pekerja yg tidak
2. Peributan kuasa dan hubungan dlm pasukan mempunyai kemahiran utk melaksanakan tugas
- menekankan orientasi dan penyesuaian diri dlm 4. Beban - pekerja yg mahir juga akan rasa tertekan apabila
3. kalangan ahli pasukan tugas diberikan tugas yg terlalu mudah
Penyesuaian - wujud konflik, pertelingkahan, persaingan - terlalu banyak kerja yg dberikan akan
4. Pelaksanaan menyebabkan timbulnya rasa kekurangan 5. Skop kerja menyebabkan pekerja berasa tertekan terutama
5. kemajuan dlm pasukan pekerja baru/pekerja yg kurang mahir
Penangguhan - timbul permasalahan ttg siapa ketua, peranan yg 6. Gangguan - terlalu sedikit kerja juga akan menyebabkan
dimainkan, tugas yg perlu dilaksanakan, tempoh seksual pekerja berasa tertekan terutama pekerja yg mahir
pelaksanaan, skop tanggungjawab 7. Tempoh - pekerja tertekan kerana kerja yang dilakukan
- wujud keadaan harmoni apabila semua masa terlalu berbahaya, kerja yg dilakukan terlalu rutin
permasalahan/konflik dapat diselesaikan - gangguan seksual akan menyebabkan pekerja
- ahli – ahli dpt bekerjasama dan berinteraksi dgn 8. Implikasi wanita terutamanya berasa tidak selesa, takut
baik sebagai satu pasukan keputusan - tempoh masa yg pendek utk menyiapkan kerja
- mula bertindak melaksanakan tugas masing – menyebabkan pekerja mengalami kesulitan dan
masing dan menyokong antara satu sama lain berasa tertekan
- setiap ahli pasukan komited antara satu sama lain - pekerja yang terpaksa membuat keputusan yang
- apabila sesuatu tugas telah disempurnakan maka mempunyai risiko yang besar akan berasa tertekan
matlamat yg ditetapkan telahpun dicapai
- pasukan yg bersifat sementara akan dibubarkan 2. Faktor Organisasi :
apabila matlamat telah tercapai
- bagi pasukan yg bersifat kekal akan terus 1. Pengamalan - dasar,prosedur dan peraturan kerja yg terlalu
memainkan peranannya Dasar,prosedur, ketat memberikan tekanan kpd pekerja
peraturan - struktur organisasi yg terlalu rigid atau tidak
10. Punca- punca stres : organisasi luwes menyebabkan pekerja berasa tertekan
1. Faktor Pekerjaan : 2. Persekitaran - tempat kerja yg kotor, panas,bising,sesak dan
kerja berbahaya mewujudkan ketegangan dlm
1. Konflik - pekerja yang diberikan lebih drp satu peranan kalangan pekerja
peranan dalam organisasi akan berasa tertekan dan timbul 3. Faktor - pekerja akan berasa tertekan apabila tiada
konflik dalam memilih peranan yg lebih utama ganjaran dan jaminan kerja, ganjaran yg tidak setimpal dgn
pampasan kerja, gaji lewat dibayar

16

4. Kepimpinan - gaya kepimpinan autokratik, tiada autonomi, 4. Hubungan dibuang kerja
organisasi dan tidak diberi peluang dlm pembuatan personal - pekerja yg mempunyai masalah peribadi dgn jiran,
keputusan akan menyebabkan pekerja yang lama ahli keluarga, saudara mara dan rakan akan
5. Kekurangan yg mahir berasa tertekan menyebabkan berlakunya ketegangan
sokongan sosial - pekerja baru yg kurang mendapat bimbingan
dan tunjukajar drp pekerja lama, konflik dgn 11. Kaedah mengurus stres :
6. Kitaran hayat rakan sekerja dan pihak pengurusan mewujudkan
organisasi ketegangan dlm kalangan pekerja 1. Kaedah organisasi :
- organisasi yg baru ditubuhkan banyak perkara
yg belum stabil manakala organisasi yg 1. Program - organisasi perlu menyediakan kemudahan
mengalami kemerosotan, pekerja berasa pembangunan fizikal bersukan seperti padang atau gimnasium
bimbang akan kehilangan pekerjaan dan sosial supaya pekerja melupakan masalah dan
ketegangan di tempat kerja dan
3. Faktor Individu : 2. Pemilihan dan meningkatkan tahap kesihatan mereka
penempatan pekerja - organisasi boleh menganjurkan program
1. Jenis - pekerja yang tiada keyakinan diri, tidak suka seperti hari keluarga, jamuan akhir tahun,
Personaliti diarah oleh ketua, malas, tidak kreatif, tidak sabar 3. Program lawatan bagi memberi peluang kpd pekerja
dan berfikiran sempit mudah berasa tertekan pembangunan berinteraksi dan bersosial
2. Kekurangan - pekerja baru yg kurang pengalaman dlm bidang kerohanian dan - pihak pengurusan memilih pekerja yang
Pengalaman kerja akn sering mengalami kesulitan dan tekanan mental benar-benar berupaya dan mahir dlm bidang
3. Keperluan - pekerja akan berasa tertekan sekiranya majikan kerja tersebut
tidak menghargai sumbangan kpd organisasi - pihak pengurusan memberi tugas yg sesuai
4. Keupayaan - pekerja yg krg pengetahuan/kemahiran akan dengan tahap kemahiran dan pengalaman
lebih tertekan dlm melakukan tugas pekerja
- pihak pengurusan memberikan latihan kpd
4. Faktor Luaran/Persekitaran : pekerja yg tidak mahir/pekerja baru/ pekerja
yg diberi tugas baru agar mereka dpt
1. Faktor - masalah keluarga seperti menjaga anak sakit, melaksanakan tugas dgn mudah
keluarga penceraian dan kematian ahli keluarga - pihak pengurusan boleh menganjurkan
mempengaruhi ketegangan pekerja program seperti kuliah agama, kem ibadat,
2. Masalah - kos sara hidup yg meningkat, harga barang meditasi
kewangan meningkat akn memberi tekanan kpd pekerja - pengurus sentiasa memberi nasihat dan
3. Faktor - keadaan ekonomi yg meleset menyebabkan semangat kpd pekerja agar selalu bersabar,
ekonomi syarikat mengalami kerugian. Ini akan memberi tabah,tenang dan relaks dlm menghadapi
tekanan kpd pekerja kerana mereka bimbang cabaran pekerjaan

17

- pihak pengurusan boleh mengadakan 8. Program - pengurus perlu menjelaskan peranan
kursus pembangunan diri, etika dan motivasi sokongan keluarga pekerja bagi mengelak berlakunya
- organisasi boleh menyediakan bahan pertindihan peranan
4. Program bacaan utk pekerja menambah ilmu dlm - organisasi menyediakan pusat asuhan
kaunseling bidang tugas mereka kanak-kanak di tempat kerja bagi membantu
- organisasi boleh menyediakan meringankan masalah keluarga
5. Sistem mentor perkhidmatan kaunseling kpd pekerja yg - pihak pengurusan waktu kerja anjal /
menghadapi masalah peribadi, keyakinan sistem bekerja dari rmh supaya pekerja dpt
6. Persekitaran kerja diri, hubungan sosial dan kerjaya menyesuaikan waktu kerja mengikut
- pekerja boleh meluahkan perasaan dan keperluan mereka
7. Iklim organisasi mendapatkan khidmat nasihat drp kaunselor - organisasi boleh menyediakan tempat
dan reka bentuk yg terlatih bagi membantu menyelesaikan tinggal, kemudahan pengangkutan,
organisasi masalah mereka kemudahan cuti, bilik penyusuan ibu
- pihak pengurusan melantik seorang pekerja
senior sebagai mentor yg akn membimbing 2. Kaedah individu :
dan memberi tunjukajar kpd pekerja baru yg
menghadapi masalah dlm pekerjaan 1. Amalan - pekerja perlu mengambil makanan yg
- pekerja boleh merujuk kpd mentor jika pemakanan berkhasiat mengikut jadual pemakanan yg
mereka menghadapi masalah kerja, seimbang supaya mempunyai badan yg sihat
hubungan sosial dan masalah peribadi 2. Amalan - pekerja mengelakkan makanan yg tidak
- pihak pengurusan perlu menyediakan kerohanian sihat seperti makanan berminyak, berlemak,
tempat kerja yg kondusif iaitu yg bersih, alkohol dan makanan ringan supaya tidak
selesa dan selamat 3. Pengurusan masa menjejaskan kesihatan mereka
- Ketegangan kerja dpt dikurangkan dan - pekerja Islam boleh meningkatkan
pekerja lebih bermotivasi jika bekerja dlm ketenangan jiwa dengan beribadat seperti
suasana persekitaran kerja yg kondusif bersolat, berpuasa, berzikir
- pihak pengurusan perlu merekabentuk - pekerja bukan Islam boleh bermeditasi
struktur organisasi yg lebig fleksibel/lebih seperti bertafakur atau yoga utk mendapat
luwes ketenangan jiwa
- pihak pengurusan perlu mengamalkan - pekerja harus bijak menjadualkan kerja yg
komunikasi yg lebih terbuka dan penglibatan perlu dilakukan dan mewujudkan sisitem
pekerja dlm proses pembuatan keputusan pemantauan agar kerja dpt disiapkan dlm
- pihak pengurusan perlu menggunakan gaya masa yg ditetapkan
kepimpinan demokratik berbanding gaya - pekerja harus menyusun dan melaksanakan
kepimpinan autokratik kerja mengikut keutamaan

18

- pekerja perlu elak sikap menyiapkan kerja kerja,tidur semasa bekerja
pada saat – saat akhir yg menyebabkan kerja - jika ketegangan berlarutan prestasi kerja akan
tersebut kurang berkualiti dan mereka akan merosot dan kemungkinan pekerja akan meletakkan
berasa tertekan jawatan
- pekerja perlu membangunkan minda yg
4. Pembangunan kuat supaya dapat menghadapi cabaran dlm 2. Kepada Organisasi :
mental pekerjaan dgn menghadiri kursus
- pekerja perlu melakukan aktiviti yg 1. Produktiviti - kemerosotan prestasi pekerja yg stres akn
5. Pembangunan mencabar utk melatih ketahanan minda dan terjejas menyebabkan produktiviti organisasi terjejas
fizikal memupuk sikap yg tabah dan sabar dlm dan mengalami kerugian
menghadapi masalah 2. Peningkatan - organisasi terpaksa menanggung kerugian/kos
- pekerja sentiasa melakukan aktiviti seperti kos penyelenggaraan akibat kerosakan harta akibat
bersenam, riadah dan bersukan supaya vandalisme yg dilakukan oleh pekerja yg stres
mempunyai badan yg sihat dan kuat utk 3. Peningkatan - organisasi juga terpaksa menanggung kos
bekerja kadar lantik henti rawatan akibat kemalangan di tempat kerja dan
- Badan yg sihat dpt melawan penyakit yg kos perubatan utk merawat pekerja yg sakit
berbahaya dan melahirkan minda yg cerdas 4. Imej organisasi - ketegangan menyebabkan pekerja berhenti
dan dpt bekerja dgn cergas terjejas kerja dan syarikat terpaksa menanggung kos
5. Keharmonian untuk merekrut pekerja baru
12. Kesan stres : organisasi
terjejas - imej organisasi akn tercalar apabila
1. Kepada Individu : produktiviti merosot
6. Moral dan - bertambahnya kadar kemalangan di tempat
1. Fisiologi - kesan ke atas kesihatan tubuh badan seperti rasa motivasi pekerja kerja
pening kepala, sakit belakang, letih, sukar tidur, rasa berkurangan - bertambahnya kes salah faham dan
2. Psikologi hendak muntah, berpeluh pergaduhan antara rakan sekerja dan pengurus
3. Gelagat/ - mudah mendapat penyakit seperti serangan - jadual kerja terjejas kerana meningkatnya
kelakuan jantung, tekanan darah tinggi keranan sistem badan kadar ponteng kerja dan pengambilan cuti
tidak berfungsi dengan baik - pekerja yg stres tidak dpt memberi sepenuh
- gangguan emosi/perasaan seperti murung, rasa perhatian terhadap tugas
bimbang, ketakutan, sedih, cepat marah dan kecewa - pekerja kurang bersemangat dan tidak dapat
- jika perasaan ini berlarutan akan menyebabkan memberi sumbangan sepenuhnya dlm
prestasi pekerja terjejas kerana hilang tumpuan melakukan pekerja
- kesan kpd tingkahlaku pekerja iaitu menjadi ganas,
suka bergaduh, merosakkan harta pejabat, ponteng

19

1.6 Pengawalan 2. Kawalan Luaran :

1. Kepentingan Pengawalan 1. Audit - kerja – kerja audit yg dilakukan oleh juruaudit luar
Luaran yg diupah oleh organisasi utk menyemak, menilai
1. Menjamin aktiviti organisasi dilaksanakan mengikut perancangan dan memperakukan audit yg dilakukan oleh
2. Memastikan hasil yg diperolehi drp akt organisasi adalah 2. Peraturan juruaudit dalam bagi memastikan kerja audit
menepati sasaran dipatuhi
3. Memberi maklumbalas mengenai prestasi/output yg dihasilkan 3. Undang - - satu set undang-undang kecil yg terdapat dlm
4. Memastikan setiap proses dlm pemngeluaran menepati piawai yg undang sesebuah organisasi bertujuan utk menentukan
ditetapkan dgn membandingkan pencapaian sebenar dgn piawaian keharmonian,ketenteraman dan memastikan
yg telah ditetapkan kelancaran akt yg telah dirancang
5. Mengenalpasti penyelewengan atau kesilapan yg wujud utk - peraturan-peraturan yg termaktub dibentuk dan
diperbaiki ditetapkan utk mengawal kelakuan anggota masy
6. Mengelakkan berlakunya penyelewengan yg boleh merugikan agar dpt hidup dgn aman dan tenteram
organisasi

3. Proses kawalan

2. Jenis kawalan :

1. Kawalan Dalaman : 1. Menetapkan - menentukan tahap prestasi yg perlu dicapai
standard dalam tempoh masa yg ditetapkan
1. Audit - kerja-kerja memeriksa rekod-rekod kewangan dan - standard input merujuk kpd prestasi kerja ind
Dalaman sistem kawalan dalaman organisasi oleh juruaudit 2. Mengukur - standard output merujuk kpd standard
dalam organisasi itu bagi memastikan segala prosedur pencapaian kualiti,kuantiti,kos atau masa
2. Dasar dipatuhi - cth : Syarikat ABC merancang utk menjual 2
Organisasi - penetapan garis panduan yg boleh digunakan oleh 3. juta produk setahun dan mendapat keuntungan
pekerja yg berada dlm sesebuah organisasi utk Membandingkan sebanyak 5 juta
3. Prosedur melakukan tugas secara sistematik dan cekap agar - mengukur dan menilai prestasi sebenar
kerja matlamat organisasi dpt dicapai dgn berkesan pelaksanaan perancangan menggunakan kaedah
- tatacara/langkah khusus yg perlu diikuti oleh kuantitatif
pekerja secara berturutan dlm melaksanakan tugas - pengukuran prestasi dibuat secara berkala
- dasar yg ditetapkan bagi membuat sesuatu /berterusan
keputusan atau tindakan - cth : Syarikat ABC mendapat keuntungan
sebanyak 4 juta iaitu dibawah sasaran yg
ditetapkan
- membandingkan prestasi sebenar yg diukur
dgn standard yg ditetapkan bagi mengenalpasti

20

pencapaian sebarang perbezaan 2. Kawalan - pemantauan terhadap pelaksanaan aktiviti
dengan standard - cth : Syarikat ABC gagal mencapai matlamat yg semasa - semasa proses pengeluaran sedang berjalan
ditetapkan kerana hanya mencapai 4 juta bertujuan :
4. Membuat keuntungan iaitu kurang 1 juta drp standard yg 3. Kawalan - supaya kerja yang dilakukan selari dengan
langkah ditetapkan selepas piawaian/mengikut prosedur kerja yang betul
pembetulan - pengurus perlu mencari punca masalah utk - sebarang masalah/kesilapan dapat dikenalpasti agar
membentuk tindakan pembetulan tindakan pembetulan dapat segara diambil
- melaksanakan segera tindakan/alternatif bagi cth :
membetulkan penyimpangan yg berlaku - Penyelia kilang memantau cara operator pengeluaran
- cth : syarikat perlu memperbaiki kualiti produk, memotong kain
meluaskan pasaran dan meningkatkan promosi - Ketua chef memeriksa sampel masakan semasa
proses memasak
4. Kaedah Kawalan
- pemantauan/penilaian terhadap output
1. Kawalan - pemantauan ke atas input / faktor pengeluaran yang - selepas proses pengeluaran tamat
awalan digunakan dalam proses pengeluaran seperti bahan bertujuan
mentah, sumber manusia, teknologi dan modal - Memastikan hanya produk yang memenuhi piawaian
- dilakukan sebelum proses pengeluaran bermula akan dipasarkan di pasaran
- melibatkan penetapan dasar,prosedur, peraturan Contoh :
yang perlu dipatuhi - Pemeriksaan kualiti produk oleh Pengurus Kualiti
- bertujuan : selepas proses pengeluaran selesai/mengasingkan
- memastikan input yang digunakan memenuhi produk yang cacat
piawaian yang ditetapkan /
melancarkan proses pengeluaran agar tidak tergendala 5. Rajah perkaitan antara kaedah kawalan dgn proses pengeluaran :
- mengelakkan kerosakan / kecacatan pada keluaran
Cth :
- Pengurus Pembelian akan memastikan hanya bahan
mentah yang segar di beli daripada pembekal/
- Penyelia kilang memeriksa & menyelenggara mesin
sblm digunakan
- Pengurus menggubal prosedur,tatacara dan
peraturan pembelian bahan mentah/pengambilan
pekerja/pengeluaran wang/pembayaran kepada
pembekal

21

Bab 2 : Aspek Perundangan Perniagaan

6. Alat Kawalan 2.1 Akta Kontrak 1950

1. Analisis - 1. Elemen – elemen kontrak
Pulang Modal
2. Carta - Penjadualan rancangan berbentuk graf mendatar 1. Tawaran - akujanji oleh satu pihak terhadap pihak yg lain
Gantt yg menunjukkan aktiviti – aktiviti mengikut susunan
utk disiapkan berdasarkan masa yg ditetapkan bahawa ia akn melakukan sesuatu @ menahan
3. Bajet - cth : Sykt XYZ yg mendapat projek bangunan kedai
perlu menggunakan Carta Gantt utk mengawal diri drp melakukan sesuatu jika pihak lain itu
4. Analisis masa bagi menyiapkan aktiviti yg disusun mengikut
CPM/PERT urutan proses seperti membeli brg dlm masa bersedia menerima segala syarat yg ditetapkan
seminggu, menyediakan tapak selama sebulan dan
menyiapkan kerangka bangunana dlm masa dua oleh pembuat tawaran
bulan
- rancangan terperinci yg dinyatakan dlm bentuk - cth : A menawarkan utk menjual kereta dgn
nilai kewangan, merupakan ramalan /jangkaan hasil
dan perbelanjaan harga RM50,000 kpd B dan B bersetuju menerima
- cth : Syarikat XYZ perlu menyediakan bajet untk
mengawal jum belanja seperti pembelian bahan tawaran tersebut dgn syarat yg ditetapkan A
mentah, pembayaran gaji pekerja
- PERT merupakan teknik penjadualan projek yg 2. Penerimaan - apabila sesuatu pihak menerima cadangan drp
mengandungi urutan aktiviti-aktiviti yg
sebahagiannya berkaitan antara satu sama lain pihak yg membuat tawaran
supaya dilaksanakan mengikut masa yg ditetapkan
- CPM merujuk kpd laluan yg terpanjang - cth : B menerima tawaran mengikut syarat yg
penggunaan masa melalui aktiviti dan peristiwa yg
berturutan ditentukan oleh A
- cth : Syarikat XYZ menggunakan PERT utk
mengawal masa bagi setiap aktiviti yg disusun 3. Balasan - Faedah yg diperolehi kedua-dua pihak drp
seperti membina tiang dan lantai boleh dijalankan
dalam masa yg sama urusniaga yg mengikut perjanjian yg dipersetujui
- CPM mengenalpasti laluan terpanjang utk
menyiapkan bangunan kedai - cth : A menyerahkan kereta kpd B dan B

membayar harga RM 50,000 kpd A

4. Niat - Perjanjian antara dua pihak menjadi kontrak yg

sah apabila dpt membuktikan bahawa wujudnya

niat utk mengadakan hubungan yg mengikat di

sisi undang2 antara kedua2 pihak

-cth : A mmg berniat utk menjual kereta kpd B

5. Ketentuan - kontrak yg sah mestilah mengandungi

peruntukan yg nyata dan tentu seperti bahasa yg

mudah difahami serta mencapai perkara pokok @

syarat utama perjanjian

- cth : A merupakan pemilik sah kereta yg hendak

dijual / A perlu menyatakan jenis kereta kpd B

bagi mengelak ketidaktentuan kontrak yg blh

menyebabkan perjanjian batal

6. Keupayaan - kelayakan seseorang utk membuat kontrak iaitu

22

dewasa, berakal sempurna dan tidak hilang 2. Penerimaan hendaklah samada menerima tawaran atau
kelayakan jelas, mutlak dan tidak sebaliknya
- cth : A dan B memenuhi syarat membuat bersyarat - Penerima tawaran harus menepati
kontrak iaitu berumur 18 thn ke atas/tidak gila 3. Penerimaan mestilah terma tawaran
dibuat secara biasa dan
2. Elemen penting tawaran munasabah - Penerima tawaran mesti membuat
penerimaan dgn cara yg munasabah /
1. Tawaran mesti - mengandungi terma yg jelas berkaitan 4. Penerimaan hendaklah wajib menunaikan cara penerimaan
jelas, lengkap dan tujuan, nilaian dan tempoh masa kontrak dibuat dlm j/masa yg yg ditentukan oleh pembuat tawaran
muktamad munasabah - Penerimaan mesti dibuat dlm
2. Tawaran perlu - tawaran yg khusus kpd seseorang, maka 5. Penerimaan lengkap tempoh yg ditetapkan oleh pembuat
dibuat kpd pihak pihak lain tidak boleh menerima tawaran sebaik sahaja pembuat tawaran / dlm tempoh yg sesuai
tertentu tersebut tawaran mengetahui dan - Penerimaan lengkap apabila ia
- tawaran kpd sekelompok org, maka menerimanya sampai kpd pengetahuan pembuat
3. Tawaran adalah tawaran blh diterima oleh sesiapa sahaja tawaran
berbeza drp - pelawaan tawaran ialah melakukan
pelawaan tawaran perundingan maka tidak terikat dgn terma
dlm perundingan tersebut
- cth jualan jualan melalui katalog, edaran & 5. Elemen penting balasan
pengiklanan,lelongan dan pameran

3. Sebab penamatan tawaran 1. Balasan mesti - Pembuat tawaran & Penerima tawaran
mempunyai unsur mesti mendapat faedah masing-masing
1. Pembuat tawaran - En. Ali membatalkan tawaran utk timbal balik terhadap kontrak yg dijalankan
menamatkan/membatalkan menjual rumahnya kpd Abu sblm 2. Balasan tidak - Sesiapa sahaja blh memberi balasan
tawaran sblm penerimaan Abu menerima tawaran tersebut semestinya datang w/pun dia bkn pihak yg terlibat dlm
dibuat drp penerima janji kontrak tersebut
2. Luputnya waktu tawaran - Tawaran tamat jika Abu tidak 3. Balasan lampau - Janji yg dibuat bagi membalas sesuatu
membuat penerimaan dlm masa adalah sah di sisi perbuatan yg telah dilakukan sblm ini
3. Penolakan tawaran oleh ditetapkan oleh pembuat tawaran undang - undang
penerima tawaran - Abu menolak tawaran Ali utk
4. Kematian/ketidaksiuman menjual rumahnya 4. Balasan tidak - Balasan drp penerima tawaran tidak
pembuat tawaran - Ali mati sblm Abu membuat semestinya semestinya berharga / nilai berpadanan
penerimaan tawaran berpadanan dgn sesuatu yg ditawarkan oleh pembuat
tawaran atas dasar persetujuan bersama
4. Elemen penting penerimaan 5. Balasan semestinya - Sesuatu balasan mestilah sesuatu yg
sah di sisi undang - tidak bertentangan dgn undang- undang
1. Penerimaan yg dibuat - Penerima tawaran mesti undang negara
mestilah dikomunikasikan memberitahu pembuat tawaran

23

6. Kelayakan membuat kontrak 3. Perjanjian itu - perjanjian yg mempunyai tujuan dan
merupakan fraud / balasan yg bersifat tipu muslihat
1. Dewasa - berusia 18 tahun dan ke atas penipuan /memperdayakan orang lain cth :
perjanjian utk menipu harta org lain
2. Berakal sempurna - tidak gila/blh berfikir secara rasional 4. Perjanjian itu - perjanjian yg akn mengakibatkan
mendatangkan bencana kpd nyawa dan harta org lain
3. Tidak hilang - tiada halangan undang2 utk berkontrak – bencana kpd diri dan cth : perjanjian utk mencederakan org
keupayaan tidak muflis, bkn seorang banduan harta orang lain lain dan merosakkan harta

7. Syarat – syarat kontrak

1. Kontrak sah - suatu perjanjian yg blh dikuatkuasakan secara 5. Perjanjian itu tidak - perjanjian yg menggalakkan perlakuan
sah menurut undang – undang kerana bermoral / yg tidak bermoral serta bertentangan
2. Kontrak tidak mengandungi semua elemen utama kontrak bertentangan dgn dgn ketenteraman awam cth :
sah - suatu perjanjian yg tidak blh dikuatkuasakan kepentingan awam pelacuran, pemerdagangan manusia
oleh undang-undang kerana tidak mematuhi
3. Kontrak batal elemen-elemen utama kontrak 9. Perkara yg mewujudkan kontrak boleh batal
- suatu perjanjian yg batal sejak drp peringkat
4. Kontrak boleh awal dan seolah-olah tiada sebarang kontrak 1. Paksaan - penggunaan sebarang bentuk kekerasan,
batal antara pihak-pihak yg berkontrak ancaman terhadap diri/harta seseorang
- suatu perjanjian yg sah pada awalnya sehingga 2. Pengaruh tak bertujuan utk memaksanya membuat
5. Pelepasan diketepikan atau dibatalkan oleh salah satu berpatutan/pengaruh kontrak
kontrak pihak yg terlibat dlm kontrak tersebut tidak wajar - cth : A ingin B membeli rumahnya dgn
6. Remedi - suatu kontrak dilepaskan/ditamatkan dan herga RM 50,000. A mengugut utk
tidak lagi dikehendaki melaksanakan kewajipan 3. Salah nyataan memukul B jika enggan membeli rumah
- pemulihan atau tuntutan ganti rugi yg blh itu. B membeli rumah tersebut krn takut
ditentut oleh satu pihak yg mengalami kerugian dipukul. Kontrak ini blh batal krn ada unsur
apabila satu pihak lain memungkiri janji paksaan
- suatu kontrak yg diwujudkan kerana satu
8. Perkara yg mewujudkan kontrak batal pihak lain telah dipengaruhi oleh
kedudukan seseorang
1. Perjanjian itu - perjanjian secara nyata dilarang oleh - cth : seorg peguam menasihati A
dilarang oleh undang- undang-undang cth : perjudian, mendapatkan perkhidmatannya sebanyak
undang perjanjian yg menjejaskan kebebasan RM20,000 sedangkan A blh mendapatkan
dan kestabilan perkahwinan dan perkhidmatan peguam lain pada harga RM
perjanjian yg mengahalang perdagangan 10,000 sahaja. Kontrak ini blh batal kerana
dianggap peguam itu menggunakan
2. Perjanjian itu - perjanjian yg menyalahi undang- pengaruh tidak wajar atas anak guamnya
bersifat undang walaupun tidak dinyatak secara - kenyataan tidak benar secara tipu
mengecewakan undang terang ianya dilarang cth : perjanjian muslihat utk mendorong seseorang lain
- undang mengelak dr membayar cukai

24

4. Fraud/penipuan memasuki kontrak 3. Dengan kemungkiran melepaskan sebarang tanggungan yg
5. Khilaf/silap - cth : A dan B terlibat dgn perjanjian kontrak telah diikat sblmnya
jualbeli ladang pertanian. A secara tipu
muslihat menyakinkan B bahawa tanah itu 4. Dengan kekecewaan - apabila satu pihak dlm kontrak
subur dan sesuai utk menanam sayuran. B kontrak enggan melaksanakan kontrak
bersetuju utk membelinya. Kontrak ini blh seperti yg telah dipersetujui, pihak
batal kerana wujud unsur salahnyataan 5. Dengan penguatkuasaan yg lagi satu blh melepaskan diri drp
- sebarang perbuatan yg dilakukan dgn undang-undang kontrak
niat utk memperdaya pihak yg lain 6. Dengan tiada - satu kontrak yg sah pada mulanya
memasuki kontrak kemungkinan dikatakan mengecewakan apabila
- cth : X menjual kereta kpd Y dan berlaku satu perkara diluar jangkaan
memaklumkan bahawa kereta itu tidak yg menjadikannya mustahil utk
pernah terlibat dlm kemalangan. dilaksanakan
Sebenarnya kereta tersebut pernah - suatu kontrak dilepaskan apabila
terlibat dlm tiga kemalangan yg teruk. L pelaksanaan kontrak itu tamat
percaya dan bersetuju membeli kereta itu. - kontrak blh dilepaskan apabila
Y boleh membatalkan kontrak kerana X berlaku keadaan yg tidak mungkin
telah melakukan fraud akan mengizinkan kontrak dpt
- kesilapan terhadap fakta penting yg dilaksanakan seperti kemusnahan
dibuat oleh kedua-dua pihak yg berkontrak brg yg dikontrakkan, kematian org
- cth : Dlm kes Raffles lwn Wichelhaus, W yg berkontrak, kegagalan matlamat
bersetuju menjual kapas yg diangkut oleh kontrak, timbulnya ketidaksahihan
kapal dlm bln Okt, manakala R bersetuju
membeli kapas yg diangkut dlm bln Dis. 11. Bentuk – bentuk remedi :
Maka kontrak blh batal kerana wujud
khilaf ttg bln pengangkutan kapal 1. Ganti rugi - meletakkan pihak yg menanggung kerugian
pada tempat sepatutnya ia berada sekiranya
10. Perkara yg menyebabkan pelepasan kontrak 2. Pelaksanaan tidak berlaku pecah kontrak dgn membayar
spesifik pampasan mengikut nilai pelaksanaannya
1. Dengan pelaksanaan - pihak-pihak yg berkontrak telah 3. Injunksi - satu perintah mahkamah utk mengarahkan
syarat – syarat kontrak melaksanakan sepenuhnya satu pihak melaksanakan obligasi / akujanji
tanggungjawab & hak masing- 4. Quantum menurut terma kontrak seperti yg terdpt dlm
2. Dengan persetujuan masing mengikut syarat- syarat dlm kontrak
semua pihak yg berkontrak kontrak - arahan mahkamah yg ditujukan kpd org
- pihak-pihak yg berkontrak tertentu utk menghalangnya drp melakukan
bersetuju melepaskan diri drp sesuatu/menyuruhnya meneruskan melakukan
kewajipan di bwh kontrak iaitu sesuatu
- satu pampasan berbentuk bayaran yg blh

25

meruit dituntut oleh pihak yg dimungkiri di dlm kontrak rumah yg ingin dijual kpd B
terhadap apa yg telah dilakukannya sblm - sesuatu brg dijual melalui perihalan mestilah
kontrak dimungkiri 3. Jualan melalui secocok/sama dgn apa yg ditunjukkan melalui
perihalan katalog/deskripsinya/iklan
2.2 Akta Kontrak Jualan Barang - Barang - cth : A membeli kereta drp seorang jurujual,
4. Mengenai setelah menerima kereta tersebut A
1. Elemen utama Kontrak Jualan Barang – Barang kualiti dan memeriksanya dn mendapati kereta tersebut
kelayakan sama seperti yg diperihalkan oleh jurujual
1. Wujudnya dua pihak iaitu penjual dan pembeli - tidak ada waranti/syarat tersirat berkaitan
2. Wujud pemindahan hak milik drp penjual kpd pembeli 5. Jualan melalui kualiti dan kelayakan bagi apap-apa maksud
3. Wujud barang sebagai subjek utama yg dikontrakkan contoh /sampel tertentu bagi brg yg dibekalkan dibawah suatu
4. Terdapat balasan dlm bentuk wang kpd satu pihak kpd pihak yg kontrak jualan kecuali :
lain i. pembeli secara nyata/tersirat memberitahu
penjual bagi brg yg diperlukan bergantung kpd
2. Jenis barang : kepakaran penjual
ii. kualiti boleh dagang – dgn syarat jika pembeli
1. Barang sedia ada - brg yg sudah dimiliki dan disimpan oleh telah memeriksa barang itu, dan sebarang
2. Barang masa hadapan penjual kecacatan patut didedahkan
- cth rumah milik Ali, brg yg dijual - brg yg hendak dijual mestilah secocok dgn
dikedai runcit/pasaraya sampel dari segi mutu, pembeli berpeluang
- brg yg dibuat oleh penjual slps kontrak membandingkan/memeriksa brg dan barang
jualan dibuat hendaklah bebas drp sebarang kecacatan yg
mungkin tidak kelihatan pada pemeriksaan
3. Jenis – jenis syarat tersirat terhadap contoh

1. Masa - pihak yg berkontrak bebas menentukan masa 4. Elemen utama yang perlu ada dalam Kontrak Jualan Barang :
pembayaran pembayaran, samada masa itu penting atau
sebaliknya 1. Wujud dua pihak iaitu penjual dan pembeli
2. Mengenai hak - cth : sekiranya pembeli gagal membayar dlm 2. Wujud pemindahan hak milik daripada penjual kpd pembeli
milik tempoh masa tertentu tidak menyebabkan 3. Wujud barang sebagai subjek utama yang dikontrakkan
kontrak itu batal kecuali dinyatakan dlm kontrak 4. Terdapat balasan dalam bentuk wang drp satu pihak kpd pihak
- penjual perlu mempunyai hak milik yg sah ke yang lain
atas brg yg hendak dijual dan pada masa hak
milik brg tersebut berpindah kpd pembeli
- cth : A mempunyai hak milik yg sah ke atas

26

5. Elemen – elemen lain dlm Kontrak Jualan secara lisan dan bertulis kpd jurujual
- cara/kaedah yg digunakan oleh penghantar utk
1. Waranti - jaminan terhadap atribut produk dimana jika 3. Saluran menyampaikan maklumat kpd penerima
mungkir, memberikan satu hak utk pembeli /media - cth : Pengurus jualan membuat pembentangan
2. Keterangan menuntut gantirugi ttp bkn hak utk menolak dengan menggunakan komputer, LCD / membuat
3. Bebas dari produk tersebut 4. Dekod panggilan telefon
kesulitan - hak pengguna utk mendapat maklumat - proses di mana penerima cuba menterjemah
4. Boleh guna mengenai brg yg ingin dibeli 5. Penerima maklumat yg diterima drp penghantar kpd bentuk
5. Mutu - brg yg dibeli dpt digunakan dgn mudah, tidak 6. yg boleh difahami
rosak pada penggunaan yg pertama dan tidak Maklumbalas - cth : jurujual cuba mentafsir dan memahami
membahayakan pengguna maklumat yg diterima drp pengurus jualan
- brg yg dijual mesti dpt digunakan pada masa - pihak yg mendapat maklumat drp penghantar
brg itu dibeli dan selari dgn kehendak pembeli - cth: jurujual merupakan penerima maklumat
- kualiti brg mesti bersesuaian dgn tujuan - respon yg dilakukan oleh penerima terhadap
penggunaan, selamat digunakan dan maklumat yg diterima drp penghantar secara lisan
mempunyai kualiti blh dagang atau bukan lisan
- cth : kerani menanyakan soalan/ memberi
cadangan kpd pengurus jualan

Bab 3 : Kemahiran Komunikasi 2. Halangan komunikasi
1. Proses komunikasi
1. Fizikal - gangguan yg wujud secara nyata & langsung
1. Penghantar - pihak yg mencetuskan idea/mesej/maklumat yg 2. Psikologikal - cth : bunyi bising kenderaan & mesin, bunyi
2. Enkod ingin dikongsi/ disampaikan kpd penerima telefon, berckp dlm dewan dlm dewan tanpa
- cth : Penghantar iaitu pengurus jualan yg ingin 3. Sosiologikal pembesar suara, halangan dinding
memberi taklimat kpd jurujual - perbezaan cara berfikir, persepsi/tanggapan yg
- proses di mana penghantar cuba menterjemah berbeza antara penghantar dgn penerima yg
maklumat yg ingin disampaikan kpd bentuk yg blh dipengaruhi oleh taraf pendidikan, pengalaman,
difahami oleh penerima (lisan, tulisan, visual) emosi, ciri-ciri peribadi,latar belakang
- cth : Pengurus jualan menyampaikan maklumat - cth : tanggapan yg berbeza terhadap bunyi
letupan berdasarkan pengalaman masing-masing
- perbezaan interaksi dan budaya yg berbeza
antara penerima dan penghantar
- cth : penggunaan perkataan aku ketika berckp
dgn org tua dianggap biadap dlm budaya masy
Melayu

27

4. Semantik - penggunaan istilah yg mempunyai banyak makna 4. Jenis – jenis komunikasi
yg disalahtafsir
- cth : perkataan daki bermaksud kotoran dan Dimensi 1. Kom. Lisan 2. Kom. Bukan Lisan
memanjat - menggunakan huruf,
Media - menggunakan suara, simbol
- lambat diterima
percakapan/pertuturan - blh direkodkan
- lebih mahal
Maklumbalas - diperolehi dgn segera

3. Bentuk komunikasi Bukti - Tidak boleh disimpan

1. Menegak - pertukaran maklumat antara dua pihak pada Kos - lebih murah
peringkat yg berlainan dlm jabatan yg sama
- cth : Pengurus Kew melaporkan kedudukan kew 5. Komunikasi Lisan
kpd Pengurus Besar
- rajah : 1. Mesyuarat - melibatkan pengaliran maklumat dua hala
antara ahli kump dlm situasi formal utk
mencetuskan idea yg bernas

2. Mendatar - pertukaran maklumat antara dua pihak dlm jab 2. Perbincangan - perbincangan dlm kump kerja utk merancang
yg berlainan pada peringkat yg sama dan menyelesaikan masalah
- cth : Pengurus Pemasaran membentangkan bajet 3. - pengaliran mesej sehala drp pembentang kpd
kpd Pengurus Kew Pembentangan audien dlm satu situasi yg formal melibatkan
- rajah : hasil drp kajian ilmiah/kertas kerja/laporan kew
4. Ucapan - pengaliran maklumat sehala drp pemberi
maklumat kpd audiens

6. Komunikasi Bukan Lisan

3. Melintang - pertukaran maklumat antara dua jabatan 1. Visual - Kaedah komunikasi yang melibatkan penggunaan
berbeza pada peringkat yg berbeza 2. Bertulis carta dan graf, gambar atau foto, carta aliran, gambar
- cth : Pengurus kew mendapatkan maklumat drp rajah, penggunaan video, teks, grafik dan animasi
penyelia jualan sebagai alat bantuan untuk menerangkan sesuatu
- rajah : kepada audiens
-Cth:Pengurus Pemasaran menggunakan kain rentang
untuk menunjukkan gambar produk baru
- cth : Pengurus menampal simbol arah laluan/ peta
lokasi tempat berkumpul jika berlaku kebakaran
- Komunikasi melalui penggunaan simbol bertulis atau
perkataan dalam bentuk sehala dan formal.
- Komunikasi sehala yang melibatkan penggunaan
bahasa, tatabahasa, struktur ayat dan gaya penulisan.

28

3. Bahasa -Cth: Pengurus menghantar surat/memo 6. Surat – - komunikasi bertulis secara formal yg digunakan
Badan pemberitahuan mesyuarat menyurat utk membuat permohonan, aduan,
- Cth : Pengurus menghantar bil/ katalog produk 7. Laporan pemberitahuan, pertanyaan
melalui e-mel kepada pelanggan - cth : Pengurus menghantar surat permohonan
- Komunikasi yang melibatkan pergerakan atau 8. Buletin mengadakan carnival jualan kpd pihak berkuasa
perawakan anggota badan manusia daripada muka - pemberian maklumat secara rasmi drp pihak
hingga ke kaki, cara berpakaian dll 9. e-mel bawahan kpd pihak atasan menerangkan hasil
- Cth : Pengurus menunjukkan perubahan air muka 10. Pekeliling kajian/penemuan
untuk menggambarkan perasaan marah/geram/sedih -cth : laporan soal selidik, laporan kualiti, laporan
- Cth Pengawal keselamatan menunjukkan arah keluar kedudukan kewangan
menggunakan tangan - laporan bertulis yg ringkas diterbitkan secara
berkala utk memaparkan perkembangan terbaru,
7. Media komunikasi berita – berita penting yg ditujukan kpd pekerja
dlm organisasi
1. Bersemuka - komunikasi secara berhadapan pada satu tempat - cth : buletin dicetak secara bulanan utk
2. Telefon yg sama melaporkan akt dan berita terkini ttg organisasi
3. Internet - cth : mesyuarat, perbincangan, pembentangan, - pertukaran maklumat menggunakan internet /
ucapan, perbualan intranet dengan cepat pada kos yg murah
- berhubung melalui pertuturan dlm jarak yg jauh - Pengurus pemasaran menghantar e-mel kpd
tanpa perlu bersemuka pelanggan utk mempromosikan produk
- cth : Pengurus caw timur menelefon pengurus - Penyampaian maklumat yg ringkas dan khusus
caw selatan untuk bertukar maklumat kpd pihak organisasi yg mendorong tindakan
segera oleh penerima
- jaringan / rangkaian perhubungan antarabangsa
yg membolehkan pengguna komputer di seluruh 8. Proses mendengar
dunia berhubung antara satu sama lain
- cth : Pengurus pemasaran mempromosikan 1. Menerima - pendengar menerima maklumat yg disampaikan
produk di laman sesawang sykt oleh penghantar dlm btk perkataan, tulisan,
2. Memahami bahasa badan
4. Intranet - jarinagn / rangkaian perhubungan dlmn yg 3. Mengingati - pendengar cuba mentafsir & menganalisis
digunakan oleh organisasi utk menyampaikan 4. Menilai maksud mesej yg disampaikan dlm btk yg difahami
5. maklumat kpd pekerjanya dgn cepat 5. Memberi - pendengar menyimpan mesej dlm minda utk
Memorandum - cth: Pengurus kew dpt menghantar laporan kew tindak balas dikeluarkan semula apabila diperlukan
kpd Pengarah - pendengar menilai kesahihan mesej berdasarkan
- komunikasi bertulis yg formal mengandungi pertimbangan sendiri
maklumat berunsur desakan, permintaan, rayuan - pendengar memberi maklumbalas terhadap
berkaitan sesuatu isu mesej seperti menanya soalan , bahasa badan
-cth : Memorandum di hantar kpd agensi kerajaan
berkenaan isu kenaikan harga brg, isu pencemaran

29

2. Asingkan - perunding perlu elak drp menunjukkan emosi

9. Teknik mendengar secara berkesan manusia drp yg negatif & ketepikan masalah peribadi

1. Mendengar - secara empati : pendengar cuba merasai, masalah semasa berunding
secara empati dan menghayati perasaan penghantar semasa
objektif berkomunikasi 3. Jana pelbagai - pelbagai alternatif penyelesaian perlu
- secara objektif : pendengar menilai maksud
2. Mendengar mesej dgn adil/tanpa berat sebelah pilihan dibentuk bagi memberi manfaat kpd semua
secara kritikal dan - secara kritikal : mendengar dgn minda yg
non-judgemental kritis dan perhatian yg serius pihak yg terlibat dlm perundingan
- secara non-judgemental : mendengar dgn
3. Mendengar fikiran terbuka dan elak penghakiman awal 4. Guna kriteria - bagi memastikan keputusan rundingan
secara cetek dan - secara cetek : memahami maksud mesej yg
mendalam tersurat/maklumat asas sahaja yg objektif dan diterima baik oleh semua perunding, satu
- secara mendalam : memahami maksud mesej
yg tersirat boleh diterima kriteria khusus yg mengikut standard dan sah dr

umum segi undang – undang perlu dibentuk

12. Elemen perundingan

1. Maklumat - Dalam melaksanakan perundingan kedua-dua

pihak perlu mempunyai maklumat yang lengkap

- Fakta yang tepat berkaitan dengan apa yang

hendak dirundingkan.

10. Teknik mendengar secara aktif - Semakin banyak maklumat maka semakin baik

1. Mengulang - pendengar menyebut semula maksud hasil sesuatu rundingan
maksud pembicara berulang kali utk memastikan
pembicara kefahamannya berkaitan fakta penting 2. Masa - Cthnya : Perundingan dengan pembekal
2. Meluahkan - pendengar meluahkan apa yg difahami bagi memerlukan maklumat yang lengkap seperti jenis
kefahaman menghayati perasaan pembicara dan kuantiti bahan mentah, tempoh pembekalan,
terhadap maksud - memberi keyakinan kpd pembicara utk harga, tempoh bayaran
pembicara meneruskan penyampaian mesej seterusnya
3. Menanya - Pendengar mengemukakan pertanyaan - Merujuk kepada jumlah peruntukan masa yang
soalan terhadap perkara yg kurang difahami utk elak
salah faham dan menunjukkan pendengar ditetapkan semasa hendak menjalankan rundingan.
berminat / memberi perhatian
- Sekiranya perkara yang hendak dirunding adalah
sukar maka jumlah masa yang diperuntukan

11. Prinsip berunding mestilah lebih berbanding dengan perkara yang
mudah dirundingkan.
1. Tumpuan kpd - semua perunding memberi tumpuan kpd isu
minat bukan yg ingin diselesaikan - Cthnya perundingan dengan pembiaya yang
kedudukan - elak drp mengambil kesempatan menguasai dijalankan dengan tergesa – gesa boleh
perundingan menggunakan kedudukan/pangkat mengakibatkan kerugian kerana pihak lain akan
mengambil kesempatan terhadap keadaan yang
terdesak itu

30

3. Kuasa - Merujuk kepada keupayaan pembuat keputusan 6. Personaliti - perlakuan /keterampilan/ perwatakan individu
4. Etika semasa rundingan dibuat yang terlibat semasa proses perundingan
5. Budaya 7. Aspek
- Seseorang yang menjadi wakil dalam perundingan Sosial - Cth perlakuan/ personaliti yang harus dimiliki
mestilah mempunyai kuasa yang berpunca dari
kuasa kepakaran dan kuasa sah semasa mengadakan perundingan:
-Cthnya pengurus pengeluaran mempunyai kuasa
dalam membuat keputusan berkaitan dengan - Menunjukkan kesungguhan semasa mengadakan
perundingan dengan pembekal perundingan

- Merupakan satu standard kelakuan seseorang - Bersifat tolak ansur semasa mengadakan
dilindungi dengan kesesuaian moral atau akhlak perundingan.

sama ada betul atau salah berkaitan dengan - Saling mempercayai antara satu sama lain.
sesuatu komunikasi.
- Bersifat fleksibel dan dapat menyesuaikan diri
- Semasa melaksanakan perundingan sebolehnya semasa perundingan.
pihak yang terlibat cuba mematuhi etika yang
dipersetujui bersama - Mendengar secara aktif semasa mengadakan
- Cthnya pengurus mematuhi peraturan yang
ditetapkan/memberikan maklumat yang perundingan.
tepat/berunding dengan niat yang baik dan jujur, - Bersedia dari segi fizikal yang sesuai, seperti
bersopan dan bertolak ansur semasa berunding berpakaian yang sesuai dengan situasi

- Merupakan satu set amalan cara hidup yang perundingan.
diamalkan secara tradisi oleh sekelompok
masyarakat. - Merujuk kepada norma hidup yang diamalkan
oleh sekelompok masyarakat tertentu.
-Dalam melaksanakan perundingan terutama
sekali bagi kedua pihak yang mempunyai latar - Perkara ini penting untuk diketahui oleh mereka
budaya yang berlainan seharusnya mempelajari
adat budaya pihak yang terlibat dalam yang ingin mengadakan perundingan supaya aspek
perundingan sosial tidak menjadi penghalang kepada proses
perundingan.
supaya sesuatu perundingan itu berjalan dengan
baik. - Cth : Perunding haruslah mempunyai kebolehan

- Contoh: amalan budaya seperti subbudaya etnik, mendengar, mengambilkira/menghormati
sub budaya pekerjaan, sub budaya agama,politik
dan juga geografi. pendapat pihak lain

13. Tahap perundingan

1. - perundingan dlm diri ind itu sendiri dgn mentafsir
Intrapersonal sendiri maklumat sblm membuat keputusan
- cth Pengurus membuat pesanan drp pembekal
berdasarkan kpd persepsinya

2. - perundingan antara ind dgn ind / sekumpulan ind
Interpersonal lain

31

- cth Perundingan antara majikan dgn kesatuan 14. Strategi perundingan
sekerja menuntut kenaikan gaji
3. 1. Good - Good Guy bersifat lembut dan sopan sementara
Intrajabatan - perundingan dlm lingkungan jab itu sendiri guy,Bad guy Bad guy bersifat agresif dan mendesak semasa
4. - cth Pengurus kew berbincang dgn penyelia akaun perundingan
Interjabatan ttg laporan kew sykt 2. Nibbling - Good Guy berperanan memujuk pihak lawan
5. Nasional - perundingan antara dua atau lbh jab dlm 3. Trial Balloon supaya sanggup menerima tawaran
organisasi bagi menyelaras kerja 4. Red herring - cth : Pengurus pembelian secara agresif
6. Dua hala - cth Pengurus Pengeluaran berbincang dgn mendesak utk membeli produk pada harga yg
Pengurus Kew ttg bajet membeli mesin 5. Outrageous lebih murah manakala pembekal dgn sopan
7. Serantau - perundingan antara dua atau lebih organisasi dlm memujuk pengurus dgn menawarkan harga yg
negara yg sama lebih sesuai
8. Pelbagai - cth Perundingan antara dua buah syarikat yg - Satu pihak mengemukakan permintaan lain slps
hala menjlnkan projek kjrn seperti membina lebuhraya, perundingan dicapai
empangan, lapangan terbang - cth : Pengurus Pembelian meminta pengurangan
9. Global/ - perundingan yg melibatkan dua pihak dr negara harga sedikit demi sedikit sehingga persetujuan di
Antarabangsa yg berlainan capai dgn pembekal
- cth Perundingan krjn Malaysia dan Indonesia - satu pihak mengemukakan cadangan akhir
mengenai isu pekerja asing samada setuju atau tidak
- cth : Pengurus Pembelian mencadangkan satu
- perundingan yg melibatkan beberapa buah harga yg paling rendah bagi menguji samada
negara serantau pembekal setuju ataupun tidak
- cth sykt multinasional dari Asia Tenggara - satu pihak mengemukakan isu sampingan yg
berunding utk membuat usahasama dlm munasabah utk alih perhatian pihak lawan drp
perniagaan membincangkan isu utama supaya keputusan
- perundingan yg melibatkan beberapa buah perundingan memihak kpdnya
negara di serantau yg berlainan - cth : Pengurus Pembelian mengalihkan isu
- sykt multinasional dari Asia Tenggara dan Asia pengurangan harga kpd kaedah dan tempoh
Tengah berunding utk membuat usahasama dlm bayaran
perniagaan - satu strategi psikologi yg mengganggu emosi
- Perundingan antara negara – negara di dalam pihak lawan supaya menerima tawaran
dunia bg membincangkan isu sejagat - cth : Pengurus Pembelian mengugut pihak
- Mesyuarat WTO yg membincangkan isu pembekal sekiranya perundingan gagal maka
perdagangan dunia, WHO yg membincangkan isu pembekal tidak berpeluang utk berunding dgn
kesihatan dunia pembeli lain

32

6. Apparent - Satu pihak berpura – pura menarik diri drp 5. Perakaunan - ICT dpt meningkatkan kecekapan akauntan dlm
withdrawal perundingan agar pihak lawan merasa terdesak menyediakan penyata kewangan seperti kunci kira-
utk bersetuju dgn tawaran 6. Komunikasi kira, penyata pendapatan dan penyata aliran tunai
7. Limited - cth : Pengurus Pembelian mengugut utk menarik - Perisian USB Accounting mempercepatkan proses
authority diri drp perundingan dan menyatakan akn 7. Pengurusan penyediaan penyata kewangan
membeli drp pembekal lain Inventori - ICT menjadikan sistem komunikasi lebih berkesan,
- satu pihak memberi alasan dgn berpura-pura cepat dan murah
menyatakan beliau tidak mempunyai kuasa - cth : Syarikat boleh menghantar bil kpd pengguna
membuat keputusan kpd melalui e-mel
- cth : Pengurus Pembelian menangguhkan - cth : Intranet digunakan utk pekerja dlm organisasi
perundingan dgn alasan tidak berkuasa berkomunikasi dgn cepat
mengubah terma tawaran /membuat keputusan - ICT membantu org menyimpan data pembekal
- Pengawalan inventori dpt dilakukan dgn sistematik
15. Peranan/kepentingan ICT dalam pengurusan perniagaan dan dpt dikemaskini secara dlm talian
- cth : Sistem Point Of Sales digunakan utk merekod
1. - ICT digunakan dlm kerja mereka bentuk , keluar masuk inv, mengira baki inv
Pengeluaran memproses dan membungkus produk
- cth : Penggunaan Computer-Aided-Design (CID) dlm 16. Peranan internet dalam meluaskan peluang perniagaan
2. Pemasaran merekabentuk model kereta, Penggunaan mesin yg
dikawal secara automatik menggunakan sistem 1. e-dagang - proses menjlnkan perniagaan melalui rangkaian
3. Kewangan komputer dlm kilang komp/internet seperti membeli & menjual brgn,
- ICT membantu menyebarkan maklumat secara membuat tempahan dan byrn secara dlm talian
4. Pengurusan meluas dgn cepat pada kos yg rendah - cth : e-pay, e-shop, PayPal
Sumber - cth : Pengurus menggunakan laman sesawang, - Kelebihan:
Manusia media sosial, e-mel utk mempromosikan produk
- ICT meningkatkan kecekapan org dlm merekodkan • Pemasaran lebih luas
urusniaga, penyediaan laporan kewangan dan • Menjimatkan masa
merancang kewangan • Menggantikan konsep manual
- cth : Menggunakan perisian khusus utk
menyediakan belanjawan, laporam kewangan • Mengurangkan kos
- cth : Pembayaran/penerimaan wang menggunakan • Modal permulaan yg rendah
kad kredit, kad debit, mesin ATM, CDM
- ICT meningkatkan pengurusan sumber manusia 2. e- • Pelanggan mempunyai byk pilihan
seperti penyimpanan data pekerja, merekod pemasaran - kaedah pemasaran melalui media eletronik utk
kehadiran dan penilaian prestasi mengkomunikasikan, mempromosikan dan
- cth : Kehadiran pekerja direkadkan menggunakan 3. e- memasarkan produk dlm talian
sistem i-hadir perolehan - cth : Mudah.my, Lazada, Zalora, Shopee
- membolehkan pembekal memasarkan brgn secara
terus melalui internet

33

- membolehkan persembahan katalog, menghantar 6. Peningkatan - maklumat yg mudah diakses oleh pekerja
sebut harga, menerima tempahan dan pembayaran perkhidmatan mempercepatkan urusan dgn pelanggan
secara dlm talian drp agensi krjn pelanggan
- melakukan urusan perbankan secara dlm talian
4. e- menggunakan laman web bank Bab 4 : Pembuatan keputusan
perbankan - Pengguna bank blh membayar bil, membuat pindahan
wang, menyemak baki akaun tanpa perlu ke bank 1. Jenis keputusan
5. e-mail - Maybank2u, CIMBCliks,i- Rakyat
- surat, pesanan, mesej dlm bentuk fail yg 1. Rutin - keputusan yg berkaitan dgn masalah yg
6. laman dikirim/diterima melalui rangkaian komputer berulang/kerap berlaku
sosial - cth : Yahoo Mail, gmail, hot mail - keputusan utk menyelesaikan masalah yg biasa
7. SMS - perkhidmatan membentuk kump sosial dlm talian utk berlaku /blh dijangka
perkongsian maklumat, mengiklankan produk - keputusan yg dibuat menggunakan kaedah yg
8. e- - cth : Facebook, Twitter, Instagram telah distrukturkan/telah diprogramkan
government - Khidmat pesanan ringkas menggunakan telefon - keputusan yg kurang berisiko
bimbit, komputer peribadi utk mempromosikan produk
- cth : Whatsapp, WeChat, Telegram 2. Tak Rutin - keputusan yg berkaitan dgn masalah yg jarang
- Penggunaan teknologi maklumat krjn bagi berlaku
memudahkan urusan dgn jabatan n agensi krjn seperti - keputusan utk menyelesaikan masalah baru / tidak
pembaharuan passport, pembaharuan lesen, membuat dijangka berlaku
aduan, mentaksir cukai - keputusan yg dibuat menggunakan kaedah baru
Cth : MyEG, e-Hasil, e-Aduan, e-penyata gaji yg tidak distrukturkan/tidak diprogramkan
- keputusan yg berisiko

17. Peranan intranet dalam organisasi 2. Proses pembuatan keputusan

1. Perkongsian - maklumat blh diakses bila-bila masa oleh 1. - Pengurus perlu kenalpasti masalah, punca samada
maklumat pekerja dlm org atau antara cawangan Mengenalpas drp faktor dlmn atau luaran
2. Pengurangan - borang blh diakses dan diisi secara dlm talian ti masalah - Pengurus mendefinisikan masalah secara ringkas,
penggunaan tanpa perlu dicetak jelas, tepat dan khusus serta mengkategorikannya
kertas kpd masalah utama atau masalah sampingan
3. Keselamatan - setiap pekerja diberi kata laluan/no pin yg - cthnya masalah kemerosotan jualan kereta,
data berbeza utk memastikan data tidak dicerobohi pengurus perlu kenalpasti punca kemerosotan
4. Menjimatkan - maklumat blh disampaikan secara serentak samada di sebabkan oleh perubahan citarasa
masa dlm masa yg sama kpd kakitangan dlm org pengguna, jurujual yg kurang mahir, kualiti kereta yg
rendah
5. Memupuk - maklumat blh dikongsi utk memudahkan
kerjasama pembentukan pasukan kerja yg lebih efektif

34

2. Mengutip - Pengurus perlu mendapatkan/mengumpul 3. Alat pembuatan keputusan kuantitatif
data maklumat yg relevan dgn masalah sebanyak mungkin
- samada drp sumber dlmn @ luaran organisasi 1. Statistik - maklumat dlm bentuk angka dikumpul,disusun,
3. - kaedah mengutip data : soal selidik, temubual,
Menganalisis pemerhatian deskriptif ditafsir menggunakan model statistik utk bantu
data - cthnya : kadar kemerosotan jualan, jenis model pengurus buat keputusan / kesimpulan
4. Menjana kereta, bil dan keupayaan jurujual - Min : purata set data iaitu jum semua nilai/data
alternatif - Pengurus menilai/mentafsir data yg diperolehi
- Analisis dibuat menggunakan statistik deskriptif, dibahagikan dgn bil data
5. Menilai carta - Mod : nilai/data yg kerap berulang
alternatif - Cthnya pengurus mengira min, mod utk - Median : nilai/data yg terletak ditengah-tengah dlm
menunjukkan kemerosotan jualan ikan susunan menaik
6. Memilih - Pengurus membentuk pelbagai alternatif utk
alternatif menyelesaikan masalah - Julat : perbezaan antara nilai terbesar dgn nilai
- Idea diperoleh melalui kaedah sumbang saran, terkecil dlm satu set data
teknik Delphi, Kumpulan Fokus
- Cth : Pengurus mengadakan sesi sumbang saran dgn - sisihan piawai : purata jarak/sisihan setiap nom drp
pasukan jualan dgn mencadangkan tiga idea iaitu nilai purata
meningkatkan promosi jualan, meningkatkan
kemahiran jurujual dan mengubahsuai rekabentuk 2. Carta dan - dilukis utk memaparkan maklumat berangka dlm
kereta bagi menyelesaikan masalah kemerosotan
jualan kereta Graf bentuk grafik yg menarik dan mudah difahami
- Pengurus menganalisis kelebihan dan kelemahan - kebaikan :
setiap alternatif yg disenaraikan i. lebih cepat kerana dpt menjelaskan byk perkara
- Penggunaan analisis SWOT, Rajah Tulang Ikan, ii. lebih objektif dan tepat utk membuat keputusan
Pokok Keputusan utk menganalisa data
- cthnya : Pengurus menggunakan pokok keputusan yg tepat da nada bukti
utk menghitung nilai jangkaan kew terbaik drp iii. menjimatkan kos, masa dan tenaga
alternatif yg ada bagi mengatasi masalah iv. mudah difahami kerana persembahan dlm bentuk
kemerosotan jualan kereta
- Pengurus memilih satu alternatif penyelesaian yg grafik yg lebih jelas
terbaik iaitu yg memberikan pulangan tertinggi
- cthnya : pengurus memilih utk meningkatkan 3. Pokok - satu gambarajah yg merujuk kpd pembentukan
promosi jualan kerana memberikan pulangan yg
tertinggi pada kos yg terendah keputusan alternatif pilihan yg dpt membantu pembuatan

keputusan utk memilih keputusan yg terbaik
- kebaikan :
i. keputusan dibuat dlm bentuk objektif kerana

menggunakan data-data berangka yg lebih tepat
ii. memudahkan proses menbuat analisis dan
perbandingan

iii. proses pembuatan keputusan menjadi lebih cepat
kerana menggunakan teknologi serta boleh
diprogramkan bagi jenis keputusan rutin

35

4. Alat pembuatan keputusan kualitatif 3. lebih bernas
Kumpulan - ind drp pelbagai latar belakang pengetahuan,
1. Analisis - digunakan utk menganlpasti masalah sebenar Fokus kemahiran dan pengalaman dikumpulkan utk
Tulang Ikan melalui percambahan fikiran menyumbangkan maklumat dlm format berstruktur
4. Teknik - seorang moderator/fasilitator dilantik utk
- 4 langkah utama : Delphi membantu kump membuat perbincangan
1. mengenalpasti masalah yg berlaku - kump terdiri drp 8 – 14 org ahli
2. mengenalpasti punca-punca utama yg 5. - ahli akanmeneri pendapat dan ahli lain blh memberi
menyebabkan masalah itu berlaku Kumpulan komen supaya idea menjadi lebih kreatif
3. mengenalpasti punca-punca sampingan bagi setiap Nominal - satu keputusan akn dicapai berdasarkan persetujuan
punca utama semua ahli
4. mengenalpasti punca sebenar yg menyebabkan - kaedah pembuatan keputusan yg kreatif dan
masalah itu berlaku memerlukan masa yg lam
- rajah : - ahli kump akan memberi idea melalui beberapa
pusingan
2. - kaedah utk mendapatkan alternatif penyelesaian - jenis keputusan yg dibuat adalah berisiko tinggi
Sumbang masalah - ahli kump tidak akan bersemuka dan identiti ahli
saran - melalui pencambahan fikiran, semua ahli dlm kump dirahsiakan
blh menyumbangkan fikiran/pendapat ttg topik yg - kebaikan :
dibincangkan secara bebas • Idea yg byk drp pelbagai pihak diperolehi
- ciri – ciri : • Amat sesuai utk menyelesaikan isu yg sensitive
• Semua idea perlu diterima tidak kira samada • Idea dpt dijana dgn baik kerana pemberi idea

munasabah/tidak relevan diberi beberapa pusingan utk menyumbang idea
• Ahli bebas menyumbang seberapa byk - digunakan utk mendapatkan idea yg terhad
- keputusan dibuat melalui persetujuan majoriti dlm
idea,semakin byk idea semakin baik keputusan masa yg singkat
dpt dibuat - ahli kump akan bertukar idea dan ahli panel
• Tidak dibenarkan mengkritik/menilai idea ditubuhkan bagi membuat keputusan
• Beberapa idea blh digabung utk menjadikan ia
5. Faktor kedapatan maklumat dalam pembuatan keputusan

1. Kaedah - kaedah mendapatkan maklumat yg jelas dan drp
mendapat sumber yg sahih, maka keputusan yg dibuat adalah
maklumat lebih baik
- maklumat boleh diperolehi drp sumber primer
dan sekunder, dimana maklumat drp sumber

36

primer lebih tepat berbanding sumber sekunder 6. Faktor kecekapan pembuat keputusan dlm pembuatan
Cth : maklumat drp soal selidik terhadap pengguna
adalah lebih tepat keputusan
- sekiranya jumlah maklumat yg diperolehi adalah
2. Kuantiti banyak dan drp pelbagai sumber, maka pembuatan 1. Kebijaksanaan - Pengurus yg memiliki pendidikan yg tinggi,
maklumat keputusan yg lebih baik dpt dibuat pengetahuan & pengalaman yg luas mampu
- cth : maklumat yg lengkap ttg bahan membuat 2. Kreativiti buat keputusan yg tepat
3. J/masa pakaian seperti kos, jenis kain, pembekal, kualiti 3. Personaliti - Pengurus yg kreatif mampu menjana idea
mendptkan - sekiranya masa yg diberikan utk mendaptkan 4. Nilai yg diamalkan baru dlm membuat keputusan
maklumat maklumat panjang, maklumat yg lebih byk dan oleh pembuat - Pengurus yg konservatif sgt teliti /berhati-
berkualiti akan diperolehi da keputusan yg dibuat keputusan hati dlm membuat keputusan
4. Kualiti akn lebih tepat 5. Intuisi - Pandangan pengurus terhadap sesuatu
maklumat/ - cth : Pengurus akan memperolehi lebih byk perkara seperti nilai agama, politik,
kesesuaian maklumat ttg punca yg menyebabkan masalah 6. Kemahiran ekonomi,sosial, teoritikal mempengaruhi
maklumat kemerosotan jualan pakaian jika masa yg lebih pembuatan keputusan
panjang diberikan - Pengurus membuat keputusan berdasarkan
5. Ketepatan - sekiranya maklumat yg bersesuaian / relevan gerak hatinya yg terbentuk drp
maklumat /terkini dgn isu yg diperolehi drp sumber yg sahih, pengalaman/pengetahuan lampau
maka keputusan yg baik dpt dibuat - Pengurus yang pakar/mahir dlm sesuatu
- cth : maklumat yg bersesuaian dgn sykt pakaian bidang pekerjaan berupaya membuat
seperti citarasa pengguna, fesyen terkini, jenis keputusan yg tepat
material
- sekiranya maklumat yg diperolehi tepat dan 7. Faktor situasi dalam pembuatan keputusan
memberikan gambaran yg sebenar drp sumber yg
sah dan boleh dipercayai, maka keputusan yg 1. Kepastian - Pembuat keputusan mempunyai maklumat yg
dibuat adalah lebih baik byk, lengkap, tepat ttg punca masalah &
- cth : maklumat ttg umur dan jantina penduduk 2. alternatif penyelesaian
diperolehi drp Jabatan Pendaftaran Negara Ketidakpastian - Keputusan yg dibuat diyakini mencapai
membantu syrkt dlm membuat segmentasi pasaran matlamat yg ditetapkan
pakaian - Keputusan yg dibuat utk menyelesaikan masalah
yg sering berlaku
- cth : Keputusan membeli bahan mentah,
pengambilan pekerja
- Pembuat keputusan tidak mempunyai
maklumat yg byk, lengkap, tepat ttg punca
masalah & alternatif penyelesaian
- Keputusan yg dibuat diyakini mencapai

37

3. Risiko matlamat yg ditetapkan
4. Kesamaran - Pembuat keputusan menggunakan pengalaman,
kreativiti utk membuat ramalan ke atas situasi yg
berlaku
- cth : Keputusan menghadapi kemasukan
pesaing baru yg tidak dijangka
- Keputusan dibuat dlm keadaan persekitaran yg
sentiasa berubah dan sukar dijangka
- maklumat yg diperolehi tidak lengkap/ kurang
tepat
- cth : menjual produk di pasaran baru
- Keputusan dibuat dlm keadaan persekitaran yg
paling sukar
- Pembuat keputusan langsung tidak mempunyai
maklumat yg tepat/lengkap utk menjana
alternatif
- hasil drp keputusan yg dibuat tidak jelas/tidak
mungkin dicapai
- Pengurus perlu berimaginatif dan bersikap
analitikal dlm pemerhatian dlm menyelesaikan
masalah

38