ประติมากรรม นายสุรเดช หนูเนียม
E-book เรื่อ รื่ ง “ประติมากรรม” ฉบับนี้จั นี้ จั ดทำ ขึ้น ขึ้ เพื่อ พื่ ใช้ในการ ประกอบการเรีย รี นการสอนวิช วิ า ศิลปะ ระดับมัธยมศึกษาปีที่ ปี ที่6 ซึ่ง ซึ่ มี เนื้อ นื้ หาเกี่ย กี่ วกับประติมากรรม แบบ นูนต่ำ แบบนูนสูง และแบบลอยตัว ผู้จัดทำ หวัง วั เป็นอย่างยิ่ง ยิ่ ว่า ว่ E-book ฉบับนี้จ นี้ ะเป็นประโยชน์ต่อนักเรีย รี น ทุกคน ที่ส ที่ นใจศึกษาในเรื่อ รื่ ง “ประติมากรรม” และจะสามารถช่วย ให้นักเรีย รี นบรรลุตามวัต วั ถุประสงค์ การเรีย รี นรู้ คำ นำ
1.ทำ ความรู้จักกับประติมากรรมว่า ว่ คืออะไร สารบัญ เรื่อ รื่ ง 2.งานประติมากรรมแบ่งออกเป็น ป็ กี่ประเภท หน้า 3.แบบฝึก ฝึ หัด 4.เฉลยแบบฝึก ฝึ หัด 5.ประวัติ วั ติ ผู้จัดทำ 1 4 8 10 13
ทำ ความรู้จั รู้ ก จั กับ กั ประติม ติ ากรรมว่า ว่ คือ คื อะไร 1
ประติมากรรม (Sculpture) เป็นผล งานศิลปะที่แ ที่ สดงออกด้วยการสร้า ร้ ง รูปทรง 3 มิติ มีปริม ริ าตร มีน้ำ หนักและ กินเนื้อ นื้ ที่ใ ที่ นอากาศ โดยการใช้วัส วั ดุ ชนิดต่าง ๆ วัส วั ดุที่ใ ที่ ช้สร้า ร้ งสรรค์งาน ประติมากรรม จะเป็นตัวกำ หนดวิธี วิธี การสร้า ร้ งผลงาน ความงามของงาน ประติมากรรม เกิดจากการแสงและเงา ที่เ ที่ กิดขึ้น ขึ้ ในผลงานการสร้า ร้ งงาน ประติมากรรมทำ ได้ 4 วิธี วิธี คือ 2
1. การปั้น (Casting) เป็นการสร้า ร้ งรูปทรง 3 มิติ จากวัสดุทีเหนียว อ่อนตัว และยึดจับตัวกันได้ดี วัส วั ดุ ที่นิ ที่ นิ ยมนำ มาใช้ปั้น ได้แก่ ดินเหนียว ดินน้ำ มัน ปูน ปู แป้ง ขี้ผึ้ ขี้ ผึ้ ง ผึ้ กระดาษ หรือ รื ขี้เ ขี้ ลื่อ ลื่ ยผสมกาว เป็นต้น 2. การแกะสลัก (Carving) เป็นการสร้า ร้ งรูปทรง 3 มิติ จากวัสดุที่แ ที่ ข็ง เปราะ โดยอาศัยเครื่อ รื่ งมือ วัส วั ดุที่ นิยมนำ มาแกะ ได้แก่ ไม้ หิน กระจก แก้ว ปูนปลาสเตอร์ เป็นต้น 3. การหล่อ (Molding) เป็นการสร้า ร้ งรูปทราง 3 มิติ จากวัสดุที่ห ที่ ลอมตัวได้และกลับแข็ง ตัวได้ โดยอาศัย แม่พิมพ์ ซึ่ง ซึ่ สามารถทำ ให้เกิดผลงานที่เ ที่ หมือนกันทุก ประการตั้ง ตั้ แต่ 2 ชิ้น ชิ้ ขึ้น ขึ้ ไป วัสดุที่นิ ที่ นิ ยมนำ มาใช้หล่อ ได้แก่ โลหะ ปูน แป้ง แก้ว ขี้ผึ้ ขี้ ผึ้ ง ผึ้ ดิน เรซิ่น ซิ่ พลาสติก ฯลฯ รำ มะนา (ชิต เหรีย รี ญประชา) 4. การประกอบขึ้น ขึ้ รูป (Construction) เป็นการ สร้า ร้ งรูปทรง 3 มิติ โดยนำ วัสดุต่าง ๆ มา ประกอบ เข้าด้วยกัน และยึดติดกันด้วยวัสดุต่าง ๆ การเลือก วิธีการสร้า ร้ งสรรค์งานประติมากรรม ขึ้น ขึ้ อยู่กับวัส วั ดุที่ ต้องการใช้ ประติมากรรม ไม่ว่าจะสร้า ร้ งขึ้น ขึ้ โดยวิธี วิธีใด จะมีอยู่ 3 ลักษณะ คือ แบบนูนต่ำ แบบนูนสูง และ แบบลอยตัว ผู้สร้า ร้ งสรรค์งานประติมากรรม เรีย รี กว่า ว่ ประติมากร 3
งานประติม ติ ากรรมแบ่ง บ่ ออก เป็น ป็ กี่ปกี่ ระเภท 4
1. ประติมากรรมแบบนูนต่ำ ( Bas Relief ) เป็นรูปที่เ ที่ ป็นนูนขึ้น ขึ้ มาจากพื้น พื้ หรือ รื มีพื้น พื้ หลัง รองรับ รั มองเห็นได้ชัดเจนเพียงด้านเดียว คือ ด้านหน้า มีความสูงจากพื้น พื้ ไม่ถึงครึ่ง รึ่ หนึ่ง นึ่ ของรูปจริง ริ ได้แก่ รูปนูนแบบเหรีย รี ญ รูปนูน ที่ใ ที่ ช้ประดับตกแต่งภาชนะ หรือ รืประดับ ตกแต่งอาคารทาง สถาปัตยกรรม โบสถ์ วิห วิ ารต่างๆ พระเครื่อ รื่ งบางชนิด 5
2. ประติมากรรมแบบนูนสูง ( High Relief ) เป็นรูปต่าง ๆ ในลักษณะเช่น เดียวกับแบบนูนต่ำ แต่มีความสูงจาก พื้น พื้ ตั้ง ตั้ แต่ครึ่ง รึ่ หนึ่ง นึ่ ของรูปจริง ริ ขึ้น ขึ้ ไป ทำ ให้เห็นลวดลายที่ลึ ที่ ลึ ก ชัดเจน และ เหมือนจริง ริ มากกว่า ว่ แบบนูนต่ำ และใช้ งานแบบเดียวกับแบบนูนต่ำ 6
3. ประติมากรรมแบบลอยตัว ( Round Relief ) เป็นรูปต่าง ๆ ที่ม ที่ องเห็นได้ รอบด้านหรือ รื ตั้ง ตั้ แต่ 4 ด้านขึ้น ขึ้ ไป ได้แก่ ภาชนะต่าง ๆ รูปเคารพต่าง ๆ พระพุทธ รูป เทวรูป รูปตามคตินิยม รูปบุคคล สำ คัญ รูปสัตว์ ฯลฯ 7
แบบฝึก ฝึ หัด
1.ประติมากรรมเป็นผลงานที่แ ที่ สดงออกด้วยการสร้า ร้ งรูปทรงกี่มิ กี่ มิ ติ ตอบ 2.การสร้า ร้ งสรรค์ผลงานประติมากรรมสามารถสร้า ร้ งสรรค์ได้กี่วิ กี่ ธี วิธี ตอบ 3.ภาพข้างต้นเป็นประติมากรรมแบบใด ตอบ 4.จงยกตัวอย่างประติมากรรมแบบลอยตัวมา 2 ตัวอย่าง ตอบ 5.ประติมากรรมแบบลอยตัวสามารถมองเห็นได้กี่ด้ กี่ ด้ านขึ้น ขึ้ ไป ตอบ 9
เฉลยแบบ ฝึกหัด
1.ประติมากรรมเป็นผลงานที่แ ที่ สดงออกด้วยการสร้า ร้ งรูปทรงกี่มิ กี่ มิ ติ ตอบ 2.การสร้า ร้ งสรรค์ผลงานประติมากรรมสามารถสร้า ร้ งสรรค์ได้กี่วิ กี่ ธี วิธี ตอบ 3.ภาพข้างต้นเป็นประติมากรรมแบบใด ตอบ 4.จงยกตัวอย่างประติมากรรมแบบลอยตัวมา 2 ตัวอย่าง ตอบ 5.ประติมากรรมแบบลอยตัวสามารถมองเห็นได้กี่ด้ กี่ ด้ านขึ้น ขึ้ ไป ตอบ 3 มิติ 4วิธี วิธี ประติมากรรมแบบนูนต่ำ ภาชนะต่างๆ รูปปั้น ปั้ บุคคลสำ คัญ 4 ด้านขึ้นไป 11
บรรณานุกรม สืบค้นจาก https://coupe-court.com/วัน วั ที่ค้นหาข้อมูล: 5 กุมภาพันธ์ 2566 Everett George.(2565).ประติมากรรมมีกี่ประเภท อะไรบ้าง.
ประวัติ วั ติ ผู้เขียน นายสุรเดช หนูเนียม รหัสนักศึกษา 63100103135 กำ ลังศึกษาที่ มหาวิท วิ ยาลัยราชภัฏอุดรธานี คณะครุศาสตร์ สาชาวิช วิ าทัศนศิลป์ ชั้น ชั้ ปีที่ 3 13
ประติมากรรม