ม.อ.ปัตตานี จัดกิจกรรมวันมหิดล

สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวกิ รม พระบรมราชชนก สมรสกับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มพี ระธิดา และพระโอรส เหลือไว้ ส้าหรับช่วยเหลือผู้อื่นต่อไป” และพระราชด้ารัสท่ีทรงประทาน
๓ พระองค์ คือ สมเดจ็ พระเจ้าพ่ีนางเธอ เจ้าฟา้ กัลยาณิวัฒนา กรมหลวง ให้กับนายสวัสดิ์ แดงสว่าง (ศาสตราจารย์นายแพทย์สวัสด์ิ แดงสว่าง)
สมเด็จพระมหิตลาธเิ บศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก นราธิวาสราชนครนิ ทร์ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหดิ ล นกั เรียนทนุ พระราชทาน วา่
ทรงเปน็ พระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจฬุ าลงกรณ์ พระอัฐมรามาธิบดินทร (รชั กาลท่ี ๘ ) และพระบาทสมเดจ็ พระบรม
พระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่หวั รชั กาลที่ ๕ และสมเด็จพระศรสี วรนิ ทิรา ชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร (รชั กาลที่ ๙) “ขอใหถ้ อื ผลประโยชน์ส่วนตัวเป็นท่สี อง
พระบรมราชเทวี สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงพระราชสมภพ และเป็นสมเดจ็ พระบรมอัยกาธิบดี ในพระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกล้า- ประโยชนข์ องเพ่ือนมนุษย์เปน็ กจิ ที่หนึ่ง
ในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวนั ท่ี ๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๔๓๔ เจา้ อย่หู วั ลาภทรพั ยแ์ ละเกียรติยศจะตกมาแก่ทา่ นเอง
สมเด็จพระมหิตลาธเิ บศร อดลุ ยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงอภเิ ษก ถา้ ท่านทรงธรรมะแห่งอาชีพย์ไว้ให้บริสุทธ์ิ”
ด้านการศึกษาเรม่ิ ตง้ั แต่ทรงพระเยาวม์ าก ทรงศึกษาทโี่ รงเรยี น
ราชกุมาร ในพระบรมมหาราชวัง ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๔๘ ได้ทรงเข้าเป็น จากความสนพระทัยในวิชาการแพทย์ พระองค์ได้เข้าศึกษา
นกั เรียนนายรอ้ ยหารบกในประเทศไทย ในปเี ดียวกันไดท้ รงเสด็จไปศึกษา วิชาสาธารณสุขจากประเทศอังกฤษ และทรงศึกษาวิชาสาธารณสุข และ
ณ โรงเรยี นมัธยมประเทศองั กฤษ หลังจากน้ันไดท้ รงศึกษาวชิ าทหาร และ วิชาการแพทย์จากสหรัฐอเมริกา ตามล้าดับและทรงได้รับปริญญา
วิชาทหารเรือชั้นสูง ณ ประเทศเยอรมัน ขณะทรงศึกษาในปีสุดท้ายทรง แพทยศาสตรดุษฎีบัณฑิต เกียรตินิยม เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๑ และในปี
ชนะการประกวดออกแบบเรอื ดา้ นา้ หลงั จบการศกึ ษาหลักสูตร ๔ ปี แล้ว เดียวกันก็ได้เสด็จนิวัติประเทศไทย สมเด็จพระบรมราชชนกทรงมุ่งมั่นท่ี
ไดท้ รงเขา้ ปฏบิ ัติงาน เป็นนายทหารในราชนาวีเยอรมัน เปน็ เวลา ๓ ปี ใน จะเป็นแพทย์ด้วยอุดมคติ ดังมีพระราชด้ารัสในที่ประชุมประจ้าปีของ
ปี ๒๔๕๘ ได้ทรงเสด็จนิวตั ิประเทศไทย และเข้ารับราชการในกองทัพเรือ แพทยสมาคมแห่งกรุงสยาม เมื่อปี ๒๔๗๑ ว่า พระประสงค์อันแท้จริง
เป็นเวลา ๙ เดือน ก็ทรงลาออกเน่ืองจากทรงพบอุปสรรคในการพัฒนา ของการเปน็ แพทยข์ องพระองคก์ ็คือ เพือ่ ท้าพระองคเ์ องให้เป็นประโยชน์
กองทพั เรอื ไทยให้เหมาะสม แ ก่ ม นุ ษ ย ช า ติ แ ล ะ มี พ ร ะ ร า ช ป ร ะ ส ง ค์ จ ะ ท้ า ห น้ า ท่ี แ พ ท ย์
ณ โรงพยาบาลศิริราช แต่ทางการไม่อาจสนองพระราชประสงค์ได้
ในขณะที่ทรงลาออกน้ัน ได้รับทราบถึงความขาดแคลนต่างๆ เพระฐานันดรศักดิ์ของพระองค์ และพระราชประเพณี จึงทรง
ในด้านการแพทยแ์ ละการใหก้ ารรักษาพยาบาลผู้ปว่ ย จงึ ทรงสละพระราช ไม่พอพระทัยที่จะอยู่เฉย ๆ โดยไม่ได้ท้าประโยชน์ จึงมีพระด้ารัสว่า
ทรัพย์ส่วนพระองค์ เป็นทุนการศึกษา เช่นทรงส่งบุคคลไปศึกษาวิชาการ “ โ ด ย ค ว า ม จ ง รั ก ภั ก ดี ข อ ง ฉั น ต่ อ พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว
แพทย์และพยาบาล ณ ต่างประเทศ โดยทุนส่วนพระองค์ ต้ังแต่พ.ศ. ฉันไม่สามารถจะรับหน้าท่ีใด ๆ ของรัฐบาล เพียงแต่รับเคร่ืองประดับ
๒๔๖๐ จนเสด็จทิวงคต เมื่อพระราชทานทุนการศึกษาส่วนพระองค์น้ัน และรับเงินเดือนส้าหรับการท้าเช่นนั้น ถ้าเร่ืองเป็นเช่นน้ันฉันรู้สึกว่า
ทรงมีพระราชด้ารัสว่า “เงินที่ฉันได้ใช้ออกมาเรียน หรือให้พวกเธอ ฉันควรจะออกจากหน้าท่ีนั้นดีกว่า และให้ข้าราชการท่ีควรจะท้าหน้าท่ี
ออกมาเรียนน้ี ไม่ใช่เงินของฉัน แต่เป็นเงินของราษฎร เขาจ้างให้ฉัน และเป็นทต่ี อ้ งการ ได้รบั เงนิ เดอื นมากกวา่ ฉัน เข้าทา้ แทน”
ออกมาเรียน ฉะน้ันเธอต้องต้ังใจเรียนให้ดี ให้ส้าเร็จเพ่ือจะได้กลับไปท้า
ประโยชน์แก่ประเทศชาติ และขอให้ประหยัดใช้เงิน เพื่อฉันจะได้มีเงิน ดังน้ันจึงทรงเปลี่ยนความตั้งพระทัยเสด็จไปปฏิบัติหน้าที่
แพทย์ประจ้าบ้านท่ีโรงพยาบาลแมคคอมิค จังหวัดเชียงใหม่ ตามที่

ทางโรงพยาบาลกราบทูลอัญเชิญมา ทรงมีมหาดเล็กรับใช้เพียงคนเดียว มหติ ลาธิเบศรสดุดี
ทรงใช้เวลาส่วนใหญ่กับผู้ป่วยในโรงพยาบาลและปฏิบัติพระองค์
เย่ียงแพทย์ธรรมดาสามัญผู้หน่ึง ไม่โปรดให้แพทย์ พยาบาล หรือ มหิตลาธิเบศรฉันท์ ๑๒
เจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาล ผู้ปฏิบัติงานร่วมกับพระองค์ประพฤติต่อ
พระองค์เย่ียงเจ้านายผู้สูงศักดิ์ ทรงปฏิบัติพระองค์อย่างสามัญชน เพือ่ พระปณิธาน ๏ ณ กนั ยมาสดถิ ี จตูรวสี วาร ๑
เวลาจ่ายใบส่ังยา ก็ทรงลงพระปรมาภิไธยคล้ายสามัญชนว่า สฤษฎพ์ ระกิจประทาน พระสู่สวรรค์คระไล
“มหิดลสงขลา” “ประโยชน์ตนต้องเห็นเป็นท่ีสอง วถิ ีอโรคภยั
ประโยชนข์ องมนษุ ย์คิดกจิ ที่หน่งึ ” ๏ พระมาแสดงวธิ ี ลุอฏั ฐตงิ ส์วสา ๒
แม้วา่ พระพลานามัยจะไมด่ นี กั แตก่ ็ทรงพอพระทยั เป็นอนั มาก ทรงตรัสเอื้อเพื่อไทยได้คานึง พระหากนิวัต ณ วยั พระกิจมหัคฆ์มหา
กับการที่มีโอกาสเป็นหมอได้อย่างเต็มที่ ในช่วงระยะเวลาไม่นานก็มี ให้ปล้ืมปลาบซาบซึ้งตดิ ตรึงตรา ประทานประชาพสก
กิตติศัพท์แพร่หลายไปทั่วไปว่า มีแพทย์เป็นเจ้าฟ้ามาทรงปฏิบัติงานอย่ทู ่ี เปน็ แสงทองส่องแทนเปน็ แกน่ สาร ๏ พระชนมานจะนดิ ระทดระทมระทก
โรงพยาบาลแมคคอมิค ผปู้ ว่ ยไขท้ ่มี ารับการตรวจบ้าบัดโรคท่ีโรงพยาบาล ปณธิ านปานธงลูกสงขลาฯ มิอาจคะเนคณา เสด็จดสุ ิตสถาน
ในครั้งนนั้ ขนานนามพระองคท์ ่านวา่ “หมอเจ้าฟา้ ” มุ่งกอปรกจิ คดิ เออ้ื เพ่อื ประชา ณ เบ้ืองพระบทมาลย์
เสริมสง่ คา่ สมพระปณธิ าน ๏ ลุกาลโลกสลด ณ เกลา้ นิกรนริ ันดร์
สมเด็จพระบรมราชชนกมีโอกาสประทับท่ีเชียงใหม่ บรมราชชนก
ใ ห้ ผู้ ค น ช า ว เ ชี ย ง ใ ห ม่ ไ ด้ ช่ื น ช ม ใ น พ ร ะ ก รุ ณ า ใ น ชั่ ว เ ว ล า ไ ม่ ถึ ง เ ดื อ น ด้วยเกลา้ ด้วยกระหม่อม
ก็ต้องเสด็จกลับกรุงเทพฯ เพราะทรงประชวร จนถึงวันท่ี ๒๔ กันยายน ข้าพระพทุ ธเจา้ คณะมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ๏ กตัญญุจิตประณต
พ.ศ. ๒๔๗๒ ก็เสด็จทิวงคต รวมพระชนม์มายุได้ ๓๗ ปี ๘ เดือน ระลึกพระคุณพศิ าล
กับ ๒๓ วัน เนื่องจากพระปับผาสะมีน้าคั่งและพระหทัยวาย นับเป็นการ (รศ.วันเนาว์ ยูเดน็ ประพันธ)์
สูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของวงการแพทย์ไทย ดังนั้นวันที่ ๒๔ กันยายน ด้วยเกลา้ ด้วยกระหมอ่ ม
จงึ เรียกกนั วา่ “วันมหิดล” ขา้ พระพุทธเจา้

แม้ว่าสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรม คณะมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
ราชชนก ไดเ้ สด็จทวิ งคตไปแล้ว ๙๓ ปี แต่พระราชดา้ รัสของพระองค์ท่าน (ผศ.มะเนาะ ยูเด็น ประพันธ)์
ที่ว่า " ขอให้ถือผลประโยชน์ส่วนตัวเป็นที่สอง ประโยชน์ของเพ่ือน
มนุษย์เป็นกิจที่หนึ่ง ลาภทรัพย์และเกียรติยศจะตกมาแก่ท่านเอง ๑ วันที่ ๒๔
ถ้าท่านทรงธรรมะแห่งอาชีพย์ไว้ให้บริสุทธ์ิ "ยังคงอยู่ในความทรงจ้า ๒ ๓๘ ปี
ของปวงชนชาวไทย

มหิตลานสุ รณยี ์ กาหนดการวันมหดิ ล ประจาปี ๒๕๖๕ การแต่งกาย : เครือ่ งแบบปกติขาว สวมหมวก / เคร่อื งแบบปฏบิ ัติ
วันเสารท์ ่ี ๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๕ ราชการตามที่สังกัด
ชุดสุภาพ หรือผ้าไทย โทนสีบลู-สฟี า้
ณ บรเิ วณหน้าพระราชานุสาวรียส์ มเดจ็ พระมหิตลาธิเบศร นกั เรียน/นกั ศึกษา แต่งเครอ่ื งแบบนักเรียน นักศึกษา
อดุลยเดชวกิ รม พระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครนิ ทร์ ผู้ร่วมพธิ ีสวมหนากากอนามยั หรือหนากากผาสขี าว
ตลอดการรว่ มพิธี
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปตั ตานี
*************** ๓. กจิ กรรมจิตอาสาพัฒนาหอประวตั ิ
มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ วิทยาเขตปตั ตานี
๑. พธิ ีบาเพ็ญกุศลอุทศิ ถวายแดส่ มเดจ็ พระมหิตลาธิเบศร อดลุ ยเดช ณ อาคารสานักงานอธกิ ารบดี วิทยาเขตปตั ตานี
วิกรม พระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครินทร์ ณ บริเวณหนา้ เวลา ๑๓.๑๕ น. - ถา่ ยภาพหมูร่ ่วมกนั บริเวณหนา้ อาคาร
อาคารสานักงานอธิการบดี วทิ ยาเขตปัตตานี
เวลา ๐๗.๐๐ น. - ท้าบุญตกั บาตรพระสงฆ์ จา้ นวน ๑๐ รปู สา้ นกั งานอธกิ ารบดวี ิทยาเขตปัตตานี
เวลา ๐๗.๓๐ น. - บ้าเพ็ญกุศลทักษิณานุประทาน (บงั สุกลุ ) เวลา ๑๓.๓๐-๑๖.๓๐ น. – จิตอาสาพฒั นาหอประวัติมหาวิทยาลยั -

- ถวายภัตตาหารเช้าพระสงฆ์ ๑๐ รปู สงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

๑๒ ๒. พิธถี วายเครื่องราชสกั การะและวางพวงมาลา ณ บริเวณหน้า
พระราชานสุ าวรยี ์ สมเดจ็ พระมหิตลาธเิ บศร อดลุ ยเดชวิกรม
๏ ประณต ณ เบื้องพระบาท บรมราชชนก พระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครินทร์
เวลา ๐๘.๓๐ น. - ผรู้ ่วมพิธพี รอ้ มกนั ณ บริเวณพิธี
พระคณุ พระคอบพสก เสมออุรสธดิ า เวลา ๐๙.๐๐ น. - ผู้วา่ ราชการจังหวัดปตั ตานี ประธานในพธิ ี หมายเหตุ ๑. การแตง่ กาย : สวมเสือ้ ยดื โทนสีบลู-สีฟ้า
เดินทางถึงบรเิ วณพธิ ี ๒. ขอความอนุเคราะห์น้าอปุ กรณ์ส้าหรบั ทา้
๏ พระเมตตยาธิคุณ อดลุ อนนั ต์คณา - ประธานในพิธี จดุ ธูปเทียนถวายราชสกั การะ
พระราชานุสาวรีย์ฯ ความสะอาดมาด้วย
ประคับประคองประชา ประจกั ษป์ ระเจดิ ประจง - และกลา่ วคา้ สดดุ เี ฉลิมพระเกยี รตคิ ุณ
- รองอธกิ ารบดีวิทยาเขตปตั ตานี อ่านมหติ ลาธิเบศร **************
๏ พระมอบพระกายพระกิจ อุทิศมคิ ดิ พระองค์ สดดุ ี
- ประธานในพิธี วางพวงมาลา และถวายความ
ประโยชนป์ ระสิทธป์ิ ระสงค์ คะนึงคณานกิ ร เคารพ
- รองอธกิ ารบดวี ิทยาเขตปตั ตานี วางพวงมาลา
๏ มนิ านพระโอบพระเออ้ื พระเมือ ณ เมืองอมร และถวายความเคารพ
- หน่วยงานตา่ ง ๆ ท่ีรว่ มพธิ ี วางพวงมาลา
ประกาศพระกจิ ขจร ขจายพระกิตติคุณ และถวายความเคารพ
(ชาย ค้านับ หญงิ ถอนสายบวั )
๏ จะหาจะเทยี บจะแทน มิแม้นมิปานมิปุน - เสรจ็ พิธี

เสมอเสมอื นพิรุณ ประโปรยละอองประพรม

๏ มหิตลาธิเบศร อดลุ ยเดชวกิ รม

เฉลมิ พระนามนยิ ม เสนอสนามสุธี

ดว้ ยเกลา้ ดว้ ยกระหมอ่ ม

ขา้ พระพุทธเจา้ คณะมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ศนู ย์สือ่ สารองคก์ รและกจิ การนานาชาติ
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตปตั ตานี
(ผศ.มะเนาะ ยูเดน็ ประพันธ์)
e-mail: [email protected]