1. นักเรียนชอบอ่านหนังสือนิทาน .............................................................................................. 2. แม่ชอบปลูกต้นไม้ .............................................................................................. 3. วิชชุดาอยากปั่นจักรยาน .............................................................................................. 4. แพทย์หญิงผ่าตัดคนไข้โรคมะเร็ง .............................................................................................. 5. พ่อของฉันเป็นทหาร .............................................................................................. 6. หยาดทิพย์ชอบกินข้าวหอมมะลิ .............................................................................................. 7. แพรวสอยมะม่วงเขียวเสวย .............................................................................................. 8. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กำ ลังว่ายน้ำ ท่าผีเสื้อ .............................................................................................. 9. นักเรียนชายเตะตะกร้อแรงมาก .............................................................................................. 1๐. แม่ซื้อดอกกุหลาบสีน้ำ เงิิน ............................................................................................. เฉลยแบบฝึกหัดที่ 2 เรื่อง ประโยคความเดียว คำ ชี้แจง ให้นักเรียนพิจารณาว่าคำ ที่ขีดเส้นใต้ทำ หน้าที่อะไรในประโยค และเขียนคำ ตอบให้ถูกต้อง ประธาน ขยายประธาน กริยา กรรม ขยายกรรม ขยายกริยา กริยา กรรม ประธาน ขยายกรรม ขยายประธาน กรรม กริยา ประธาน ขยายกริยา ขยายกรรม 42
1. อิ่มและน้ำ เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในรัฐสภา 2. เธอเป็นเภสัชกรแต่เต่ขาเป็นทนายความ 3. ทั้งพ่อและแม่จะตามใจลูกของตนเองอยู่เสมอ 4. เธอต้องพูดจาดี ๆ กับคนอื่นมิฉะนั้นจะไม่มีใครทำ งานด้วย 5. พอฉันไปถึงห้างก็ปิก็ปิ ดพอดี 6. ไม่แม่พรวก็บี ก็บี มต้องไปทำ งานพิเศษ 7. อายชอบทำ อาหาร ดังนั้นเขาจึงไปเรียนทำ อาหาร 8. เธออยากกินข้าวหรือก๋วยเตี๋ยว 9. ฝ้ายอยากซื้อกระเป๋าแต่ไต่ม่มีเงิน 10. ปายต้องเดินทางเย็นนี้ห นี้ รือไม่ก็ต้ ก็ต้ องเปลี่ยนตั๋ว เฉลยแบบฝึกหัดที่ 3 เรื่อง ประโยคความรวม คำ ชี้แจง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คำ สันธานที่ใช้เชื่อมประโยคความรวมต่อไปนี้ 43
….ก.... 1. พ่อและแม่จะไปสวนสาธารณะเย็นนี้ ….ข.... 2. ฉันชอบเขาแต่เต่ขาไม่ชอบฉัน ….ค.... 3. เขาทำ คะแนนสอบได้ดี เพราะเขาอ่านหนังสืออย่างหนักหน่วง ….ค.... 4. อิ่มเป็นเด็กมีน้ำ ใจ เพราะฉะนั้นทุกคนจึงเอ็นดูเขา ….ง.... 5. เธอจะไปเที่ยวหรือไปจะโรงเรียน ….ค…. 6. น้ำ ไม่อ่านหนังสือสอบจึงสอบตก ….ง…. 7. ไม่ฉัม่ ฉันก็เ ก็ ธอต้องให้อาหารปลา .…ก…. 8. พอลูกอาบน้ำ เสร็จแม่ก็ม่เ ก็ รียกมากินข้าว .…ข…. 9. ถึงหน้าเขาจะดูดุ แต่เขาก็ใก็ จดี .…ก…. 10. ธีร์เลิกเรียนแล้ว เขาก็รี ก็รีบกลับบ้านทันที เฉลยแบบฝึกหัดที่ 4 เรื่อง ประโยคความรวม คำ ชี้แจง ให้นักเรียนระบุว่าประโยคที่กำ หนดให้เป็นประโยคความรวมชนิดใด ก. ประโยคความรวมเชื่อมความคล้อยตามกัน ข. ประโยคความรวมเชื่อมความขัดแย้งกัน ค. ประโยคความรวมเชื่อมความเป็นเหตุเป็นผลกัน ง. ประโยคความรวมเชื่อมความให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง ความรู้เพิ่มเติม 1. ฉันชอบแมวแต่พ่ต่ พ่อชอบสุนัข 1. หาคำ สันธาน(คำ เชื่อม)ในประโยค 2. คำ สันธานบอกความสัมพันธ์ ของประโยค 3. ลักษณะเนื้อความประโยคหน้ากับประโยคหลัง ขัดแย้งกัน เพราะคำ สันธาน คือ แต่ 44
...........................ลูก ๆ ไปเที่ยวสวนสาธารณะ แต่แม่อยู่บ้าน ...........................คุณยายเอ็นดูหลานซึ่งเป็นเด็กขยันเรียนหนังสือ ...........................เด็กคนนั้นทำ กับข้าวเก่งมาก ...........................เธอจะกินข้าวผัดหรือกะเพรา ...........................ยางลบที่ว่ที่ว่างอยู่บนโต๊ะเป็นยางลบสีเขียว ...........................คุณครูชอบนักเรียนที่มีที่มีความซื่อสัตย์ ...........................เขาสอนภาษาไทยที่โรงเรียนวัดในประดู่ทรงธรรม ...........................ผู้ชายที่ใส่เสื้อสีดำ เป็นพี่ชายของฉัน ...........................คุณลุงบอกให้เก็บดอกไม้ที่ ม้ ปที่ลูกอยู่หลังบ้าน ...........................ลูกหมาที่เที่ดินหน้าบ้านเป็นลูกหมาของต้าร์ เฉลยแบบฝึกหัดที่ 5 เรื่อง ประโยคความซ้อน 45 คำ ชี้แจง : ให้นักเรียนพิจารณาประโยคที่กำ หนดให้ แล้วทำ เครื่องหมาย หน้าประโยคความซ้อน และเครื่องหมาย หน้าประโยคที่ไม่ใช่ ประโยคความซ้อน
1. ฉันรักเพื่อนที่มีอารมณ์ขัน ประโยคหลัก (มุขยประโยค) ฉันรักเพื่อน ประโยคย่อย (อนุประโยค) เพื่อน(ที่)มีอารมณ์ขัน คำ เชื่อม ที่ 2. ครูบอกว่าชอบดนตรีไทย ประโยคหลัก (มุขยประโยค) ครูบอก ประโยคย่อย (อนุประโยค) ครู(ว่า)ชอบดนตรีไทย คำ เชื่อม ว่า 3. ครูดุนักเรียนที่ไม่ส่งการบ้าน ประโยคหลัก (มุขยประโยค) ครูดุนักเรียน ประโยคย่อย (อนุประโยค) นักเรียน(ที่)ไม่ส่งการบ้าน คำ เชื่อม ที่ เฉลยแบบฝึกหัดที่ 6 เรื่อง ประโยคความซ้อน 46 คำ ชี้แจง : ให้นักเรียนวิเคราะห์ประโยคหลัก และประโยคย่อย พร้อมหาคำ เชื่อม จากประโยคต่อไปนี้
4. ฉันเห็นภูเขาซึ่งมีน้ำ ขังอยู่ข้างใต้ ประโยคหลัก (มุขยประโยค) ฉันเห็นภูเขา ประโยคย่อย (อนุประโยค) ภูเขา(ซึ่ง)มีน้ำ ขังอยู่ข้างใต้ คำ เชื่อม ซึ่ง 5. เราต้องอนุรักษ์ความเป็นไทยอันเป็นวัฒนธรรมของเรา ประโยคหลัก (มุขยประโยค) เราต้องอนุรักษ์ความเป็นไทย ประโยคย่อย (อนุประโยค) ความเป็นไทย(อัน)เป็นวัฒนธรรมของเรา คำ เชื่อม อัน 1. ฉันชอบแมวที่กิที่กินอาหารเก่ง ประโยคหลัก = ฉันชอบแมว ประโยคย่อย = แมว(ที่)กินอาหารเก่ง คำ เชื่อม ที่ ความรู้เพิ่มเติม 1. หาคำ เชื่อม “ที่ ซึ่ง อัน ว่า” 2. ประโยคที่อยู่หยู่ลังคำ เชื่อมจะเป็นประโยคย่อย “ ฉันชอบแมว[ที่กิที่กินอาหารเก่ง] ” 3. (ที่) เป็นประพันธสรรพนามใช้แทนคำ ที่กล่าวมาแล้ว คือ แมว เพื่อเลี่ยงการใช้คำ ซ้ำ ตัวอย่าง “ฉันชอบแมว แมวกินอาหารเก่ง” เขียนใหม่ “ ฉันชอบแมว[ที่กิที่กินอาหารเก่ง] ” ซ้ำ แทน 47
2. ข้อใดเป็นประโยคความรวมเชื่อมความคล้อย ตามกัน ก. พอปิ่นทราบผลสอบเธอก็ดีใจมาก ข. กิมจะเป็นหมอหรือทหาร ค. อั้มอ่านหนังสือทุกวัน ง. ฝนตกหนักจนน้ำ ท่วม 6. ข้อใดไม่ใช่ประโยคความเดียว ก. น้ำ ค้างอยากได้กระเป๋าใบใหม่แต่เธอไม่มีเงิน ข. นกบินผ่านหลังคาบ้าน ค. แม่ไปซื้อปลาแซลมอน ง. แมวตัวน้อยร้องเหมียวเหมียว 5. ข้อใดเป็นประโยคความเดียว ก. แพรวจะไปทะเลและห้างสรรพสินค้า ข. ปลายและอายไปเที่ยวภูเขาไฟฟูจิ ค. บีมชอบอากาศเย็นตอนช่วงกลางดึก ง. คนที่ทิพย์คุยโทรศัพท์ด้วยเมื่อวานนี้ คือพี่สาวของไก่ 3. ข้อใดเป็นประโยคความเดียวที่มีส่วนขยาย ในภาคประธาน ก. ฉันชอบบรรยากาศในยามเช้า ข. เขาไปเที่ยวที่ต่างประเทศ ค. พ่อชอบดูละครหลังข่าว ง. ผู้หญิงเสื้อสีขาวกำ ลังซักผ้า 4. ข้อความต่อไปนี้เป็นประโยคชนิดใด “ ความสำ เร็จของลูกเป็นความหวังของพ่อแม่ ” ก. ประโยคความรวม ข. ประโยคความเดียว ค. ประโยความซ้อน ง. ไม่ใช่ประโยค 1. ข้อใดเป็นประโยคความเดียวทุกประโยค ก. คุณครูเล่านิทาน , ฝนตกจึงรถติด ข. ลูก ๆ ไปเที่ยวทะเลแต่คุณยายอยู่บ้าน , น้องหิวข้าวมาก ค. พ่อปลูกต้นไม้ , แมวกินปลาทู ง. ฉันเลี้ยงแมวสีขาว , เขาเป็นคนมีน้ำ ใจ เพราะฉะนั้นคนจึงรักเขา เฉลย แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ชนิดของประโยค 48
11. ประโยคความซ้อนหมายถึงอะไร ก. ประโยคที่ประกอบด้วยประโยคหลัก และประโยคย่อยมารวมเป็นประโยคเดียวกัน ข. ประโยคที่ประกอบด้วยประโยคหลัก และประโยคย่อยมารวมเป็นประโยคเดียวกัน ไม่มีคำ เชื่อมประโยค ค. ประโยคที่ประกอบด้วยประโยคหลัก 2 ประโยคมารวมเป็นประโยคเดียวกัน ง. ประโยคที่ประกอบด้วยประโยคหลัก 2 ประโยคมารวมเป็นประโยคเดียวกัน โดยมีคำ สันธานเป็นคำ เชื่อม 12. ข้อใดเป็นประโยคความเดียว ก. ผู้ชายเสื้อสีขาวคนนั้นเต้นเก่งมาก ข. พอคุณพ่อกลับถึงบ้านคุณย่าก็เตรียมอาหารเย็น เสร็จแล้ว ค. น้องต้องส่งการบ้านมิฉะนั้นจะไม่ได้คะแนน ง. พลอยมาสายจึงถูกหักคะแนนจิตพิสัย 10. ประโยคต่อไปนี้เป็นประโยคความรวมชนิดใด “ มะม่วงมีผลผลิตมาก ดังนั้นมะม่วงจึงมีราคาถูก ” ก. ประโยคความรวมเชื่อมเนื้อความให้เลือก อย่างใดอย่างหนึ่ง ข. ประโยคความรวมเชื่อมความคล้อยตามกัน ค. ประโยคความรวมเชื่อมความเป็นเหตุเป็นผล ง. ประโยคความรวมเชื่อมความขัดแย้งกัน 9. ข้อใดเป็นประโยคความรวมเชื่อมความขัดแย้งกัน ก. เขาไปเชียงใหม่แต่ฉันไปขอนแก่น ข. ใบบัวร้องเพลงและเล่นกีตาร์ทุกวัน ค. ทั้งเขาและเธอต่างก็มีความตั้งใจเรียน ง. เธอจะเป็นครูหรือพยาบาล 8. ข้อใดเป็นประโยคความรวมเชื่อมเนื้อความ ให้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง ก. เพราะเขาเป็นนักกีฬาจึงมีร่างกายแข็งแรง ข. เธอจะอ่านหนังสือหรือปลูกต้นไม้ ค. กว่าเขาจะมาฉันก็ไปแล้ว ง. พอหัวหน้าพูดจบเขาก็ลุกขึ้นออกจากห้องประชุม ทันที 13. ประโยคความรวมหมายถึงอะไร ก. ประโยคที่ประกอบด้วย ประโยคความเดียว 2 ประโยคขึ้นขึ้ไป โดยมีคำมีคำบุพ บุ บทเป็น ป็ คำ เชื่อชื่ม ข. ประโยคที่ประกอบด้วย ประโยคความเดียว 3 ประโยคขึ้นไป ค. ประโยคที่ประกอบด้วย ประโยคความเดียว 2 ประโยคขึ้นขึ้ไป โดยมีคำมีคำสันสัธานเป็น ป็ คำ เชื่อชื่ม ง. ประโยคที่ประกอบด้วย ประโยคความเดียว 3 ประโยคขึ้นขึ้ไป โดยมีคำมีคำสันสัธานเป็น ป็ คำ เชื่อชื่ม 7. ข้อใดไม่ใช่ประโยคความรวม ก. เขาเป็นคนปากร้ายแต่ใจดี ข. ปีนี้ฝนตกทุกวันร่มจึงขายดีกว่าปีก่อน ค. น้องมะลิเรียนและเล่นกีฬาเก่ง ง. ผู้ไม่ประสงค์ออกนามบริจาคเงินสี่แสนบาท ให้โรงเรียน 49
20. ข้อใดเป็นประโยคความซ้อน ก. เธอจะนอนหรืออ่านหนังสือ ข. ฉันชอบเพื่อนที่มีนิสัยอ่อนน้อม ค. น้องอ่านหนังสือเตรียมสอบนายร้อย ง. ห้องนั่งเล่นของฉันมีขนาดกว้างมาก 18. ประโยคใดต่อไปนี้ต่างจากข้ออื่น ก. เขาเรียนร้องเพลงที่โรงเรียน ข. น้องของฉันชอบอาหารจีน ค. สิงโตคำ รามเสียงดังสนั่นลั่นป่า ง. ตึกแถวริมถนนใหญ่ที่หลังบ้านคุณย่า ถูกทุบทิ้งแล้ว 14. ข้อใดไม่ใช่ประโยคความซ้อน ก. ฉันชอบกินน้ำ หวานแต่ไม่ชอบขนมหวาน ข. พี่ชายบอกว่าการกินอาหารตอนดึกทำ ให้อ้วน ค. ลูกลูแมวที่นที่ อนหน้าน้บ้าบ้นเป็น ป็ ลูกลูแมวของนภา ง. คุณครูชอบนักเรียนที่มีความรับผิดชอบ 16. ข้อใดไม่ใช่ประโยคความซ้อน ก. เราไม่ควรใส่ใจคำ พูดอันไร้ประโยชน์ ข. คุณตาออกกำ ลังกายที่สวนสาธารณะทุกเช้า ค. น้ำ ตาลตอนกิ่งต้นมะม่วงในสวนที่อยู่ติด กับสวนดอกไม้ ง. คุณป้าบอกให้ไปตัดต้นไม้ที่ล้มอยู่หลังบ้าน 19. ข้อใดต่อไปนี้เป็นประโยคชนิดเดียวกับประโยค ต่อไปนี้ “ ฉันอาศัยบ้านซึ่งใกล้ทะเลสาบ ” ก. เขาเดินทางท่องเที่ยวโดยรถไฟ ข. คุณครูหักคะแนนนักเรียนที่ไม่ส่งการบ้าน ค. อาทิตย์และตะวันเป็นเพื่อนสนิทกัน ง. พ่อซื้อบ้านตากอากาศริมทะเล 15. ข้อใดต่อไปนี้ต่างจากข้ออื่น ก. กาคาบพริก ข. ไก่ได้พลอย ค. ลิงหลอกเจ้า ง. กว่าถั่วจะสุก งาก็ไหม้ 17. ข้อความต่อไปนี้เรียงลำ ดับชนิดของประโยค ตามข้อใด “อิ่มชอบความสงบ เธอรักธรรมชาติ จึงไปเที่ยวสวนสาธารณะ ” ก. ประโยคความเดียว ประโยคความรวม ข. ประโยคความรวม ประโยคความเดียว ค. ประโยคความเดียว ประโยคความซ้อน ง. ประโยคความรวม ประโยคความซ้อน 50
51 Note
มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2562). สืบสืค้นค้ 25 ตุลตุาคม 2565,จากHTTPS://WWW.DLTV.AC.TH/TEACHPLAN/EPISODE/15206 . (2563). สืบค้น 25 ตุลาคม 2565, จากHTTPS://DLTV.AC.TH/TEACHPLAN/EPISODE/23340 . (2564). สืบค้น 25 ตุลาคม 2565, จากHTTPS://WWW.DLTV.AC.TH/TEACHPLAN/EPISODE/36298 สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). (2565). กรุงเทพมหานคร : สำ นักพิมพ์บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ(พว.). TRUEปลูกปัญญา. (2565). สืบค้น 11 พฤศจิกายน 2565, จาก https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/ อ้างอิง 52 ประโยคสามัมัมัญมั. ป ระโ ย ค ซ้ซ้ซ้ซ้อ น . ประโยครวม. หนันันังนัสืสืสือสืเรีรีรียรีนรายวิวิวิชวิาพื้พื้พื้นพื้ฐาน หลัลัลักลัภาษาและการใช้ช้ช้ภช้าษาไทย ชั้ชั้ชั้นชั้มัมัมัธมัยมศึศึศึกศึษาปีปีปีที่ปีที่ที่ที่2 กลุ่ลุ่ลุ่มลุ่สาระการเรีรีรียรีนรู้รู้รู้ภรู้าษาไทย ตามหลัลัลักลัสูสูสูตสูรแกนกลางการศึศึศึกศึษาขั้ขั้ขั้นขั้พื้พื้พื้นพื้ฐาน พุพุพุทพุธศัศัศักศัราช 2551. ภาษาไทย ม.2 เรื่รื่รื่อรื่ง ประโยคเพื่พื่พื่อพื่การสื่สื่สื่อสื่สาร.
นางสาวรัตนาภรณ์ ว่องนิมิต 6321124026 นางสาวอภัทชา ขาวสุด 6321124038 คณะผู้จัดทำ นางสาวสุธิดา สุนา 6321124004 นางสาวณัฐริณีย์ สมใจ 6321124009 นางสาวนงลักษณ์ เที่ยงตรง 6321124034 นางสาวนุจรินทร์ เพ็ชรบุญ 6321124039 นางสาววโรชา ดีดวงพันธ์ 6321124040 นางสาวทิพยาภรณ์ ชัยเดช 6321124044
ชนิดนิของประโยค สรุปเนื้อหาสาระความรู้ เรื่องชนิดของประโยค 3 ชนิด ได้แก่ ประโยคความเดียว ประโยคความรวม ประโยคความซ้อน ในรูปแบบ Short Note ใช้ภาษาในการสรุปเนื้อหาที่ง่าย ต่อต่ความเข้า ข้ใจ มีภ มี าพประกอบ สีสัสี น สั สดใส ไฮไลท์ข้ ท์ อ ข้ ความสำ คัญ คั ที่ค ที่ วรรู้ รวมเทคนิค นิในการจำ การทำ แบบฝึก ฝึ หัด หั และแบบทดสอบ เพื่อทบทวนความรู้ใ รู้ นเนื้อหาที่เรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ชนิดของประโยค ในภาษาไทย 3 ชนิด SHORT NOTE