หน่วยการเรียนรู้ที่ 5

จัดทำโดย
นางสาวนฤมล ทองศรี

หน่วยการเรียนรู้ที่ 5

มีสติสักนิด พิชิตความรุนแรง

ปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยง
ต่อสุขภาพและแนวทางป้ องกัน

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

องค์ประกอบด้านสุขภาพ สังคมหรือสถานการณ์
ที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ ชีวิต หรือทรัพย์สิน

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

กอาันรกตรระาทยำต่ขออสุงขบุภคาคพลชีทวีิ่ตอหาจรืสอ่ทงผรัลพใยห์้สิเนกิด

กเานืร่อดตง่ำอจเสนาุิกขนคภชีวาวพาิตมปทเจำรระใิจญห้ำมกวี้พันาวฤเหรตินาก้ตา้รอขรงอมพงเสบสัีง่กยัคบ
งมตป่ัอจแสจลุัขยะภบเุสาคี่พยคงลโทีดอ่มยาีผจทีลล่ตตะน่เอลเสยอุขงใไนภมาก่พรูา้ตมรัวใาสก่ใขึจ้น

ปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยง

จากมลพิษต่างๆ

Next !

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

1. มลพิษทางอากาศ

เช่น อากาศที่มีแก๊ สพิษ ฝุ่ นละออง เชื้อโรค

2. มลพิษทางน้ำ

เช่น น้ำเน่าเหม็น มีสารพิษในน้ำ

3. มลพิษทางเสียง

เช่น เสียงจากแก๊ สรถจักรยานยนต์ เสียงดังจากโรงงาน
อุตสาหกรรมหรือเครื่องจักรกล

4. ขยะมูลฝอย

เช่น สิ่งปฏิกูลต่างๆ ซึ่งเป็ นแหล่งเพาะพันธุ์สะสมเชื้อโรค

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

การดำรงชีวิตอยู่ภายใต้สภาพแวดล้อมที่มีมลพิษ เนื่องจากความจำเป็ น
เรื่องที่อยู่อาศัย หรือการทำมาหากิน โดยไม่ย้ายไปอยู่ที่อื่น

แนวทางในการป้ องกัน

พยายามหลีกเลี่ยง ไม่สร้างมลพิษ หากพบภาวะมลพิษมากจนส่งผลเสีย สวมอุปกรณ์ ป้ องกัน
เพิ่มเติม ต่อสุขภาพทั้งกายและสุขภาพจิต หากจำเป็ นต้องอยู่ใน
จากแหล่งที่มี ต้องแจ้งหน่ วยงานที่เกี่ยวข้อง
มลพิศต่างๆ ให้เข้ามาตรวจสอบและแก้ไข สถานที่ที่มีมลพิษ

เช่นหน้ ากาก
เครื่องปิ ดหู

ปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยง

จากสภาพถนนและการจราจร

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ สภาพถนน สภาพการจราจร
ทัศนวิสัยไม่ดี ยานพาหนะอยู่ใน
1. สภาพถนน สภาพไม่พร้อมใช้งาน
เช่น เป็ นหลุมเป็ นบ่อ ไม่มีช่องแบ่งเส้นทางเดินรถ
ทางโค้งบนภูเขาที่ไม่มีแนวเหล็กป้ องกัน
ไม่มีสะพานลอยคนข้าม

2. สภาพการจราจร
เช่น รถแล่นเร็ว การแข่งขันรถบนท้องถนน

3. ทัศนวิสัยไม่ดี
เช่น มีหมอกควันมากจนมองไม่เห็นทาง ฝนตกหนัก

4. ยานพาหนะอยู่ในสภาพไม่พร้อมใช้งาน
เช่น เบรกไม่ดี ยางเสื่อมสภาพ

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ
และแนวทางในการป้ องกัน

1. การเดินเท้า แนวทางในการป้ องกัน

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ ข้ามถนนอย่างระมัดระวัง
ต้องข้ามทางม้าลายหรือสะพานลอย
- ขาดความระมัดระวังในการข้ามถนน เดินชิดด้านใน ถ้ามีทางเท้าให้เดินบนทางเท้า
- ไม่ข้ามทางม้าลาย สะพานลอย สวมเสื้อผ้าสีสว่าง เช่น ขาว เหลือง ขณะเดิน
- ไม่เดินชิดขวา ไม่เดินบนทางเท้า ข้ามถนน หรือขณะเดินริมถนนในเวลากลางคืน
ไม่หยอกล้อกันขณะเดินข้ามถนน หรือขณะเดิน
หรือเดินล้ำเข้ามาบนถนน ริมถนนที่ไม่มีทางเท้า
- ใส่เสื้อผ้าสีมืดทึบในเวลากลางคืน

แล้วเดินริมถนนหรือเดินข้ามถนน
- หยอกล้อหรือเล่นกันขณะข้ามถนน

หรือเดินริมถนนที่ไม่มีทางเท้า

2. การขับขี่รถจักรยานยนต์ แนวทางในการป้ องกัน

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ ควรหัดขับขี่รถให้ชำนาญก่อนนำรถ
ออกสู่ท้องถนนที่มีการสัญจรคับคั่ง
- ขับขี่ไม่ชำนาญ ไม่ฝ่ าฝื นกฎจราจร
- ไม่สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนต์ ขับรถตามความเร็วที่กฎหมายกำหนด
- ใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่ขณะขับขี่รถจักรยานยนต์ สวมหมวกนิ รภัยทุกครั้ง
- มีพฤติกรรมขับขี่รถเร็ว ฝ่าไปแดง ไม่ใช้โทรศัพท์ เคลื่อนที่ขณะขับรถ

3. การโดยสารยานพาหนะ แนวทางในการป้ องกัน

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ ขึ้นและลง เมื่อรถหรือเรือจอดสนิทแล้ว
ไม่ห้อยโหนรถโดยสาร
- ขึ้นและลงขณะที่รถ เรือ ยังจอดไม่สนิท ไม่ยื่นแขน ข้อศอก หรือศีรษะ ออกมานอกรถ
- ห้อยโหนรถโดยสาร หรือยื่นแขน ข้อศอก ไม่ขึ้นไปบนหลังคาหรือระหว่างรอยต่อตู้รถไฟ
ไม่แย่งกันขึ้น-ลงรถ หรือเรือ
หรือศีรษะออกนอกตัวรถ ไม่นั่ ง หรือยืน หรือเดินบนกราบเรือ
- นั่ง ยืน หรือเดินบนหลังคา หรือระหว่างรอยต่อ ไม่ยืนล้ำเส้นขณะรอรถไฟลอยฟ้ าหรือ
รถไฟใต้ดิน
ตู้ของรถไฟ
- แย่งกันขึ้น-ลงรถ หรือเรือ
- นั่ง ยืน หรือเดินบนกราบเรือ
- ยืนล้ำเส้นขณะรอรถไฟลอยฟ้ าหรือรถไฟใต้ดิน

ปัจจัย และ พฤติกรรมเสี่ยง

จากพิษภัยในอาหาร

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

สารพิษต่างๆ ที่ตกค้างอยู่ในพืชผัก การใส่สารสังเคราะห์ ที่มีพิษ ความไม่สะอาดของอาหาร
ลงไปในอาหาร
สารฟอร์มาลีนที่แช่อาหารทะเล การปนเปื้ อนเชื้อโรคในอาหาร
ปลาหรือผักที่มีพิษ เพื่อตกแต่งสีให้ดึงดูด เราควรเลือกรับประทานอาหาร
ความสนใจผู้บริโภค ที่ปรุงสุกอย่างถูกสุขลักษณะ

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

1. รับประทานอาหารสีฉูดฉาด
2. รับประทานอาหารประเภทเนื้อสัตว์ที่ดิ บหรือสุกๆดิ บๆ
3. รับประทานอาหารที่ปรุงอย่างไม่ถูกสุขลักษณะ
4. รับประทานอาหารที่อยู่ในภาชนะที่ไม่สะอาด
5.รับประทานอาหารที่มีสารพิษตกค้าง หรือคาดว่ามีสารพิษตกค้าง

แนวทางในการป้ องกัน

1. ไม่รับประทานอาหารที่มีสีฉูดฉาด
2. ไม่รับประทานอาหารประเภทเนื้อสัตว์ที่ดิ บหรือสุกๆดิ บๆ
3. ไม่รับประทานอาหารที่มีการปรุงไม่ถูกสุขลักษณะ
4. ไม่รับประทานอาหารที่อยู่ในภาชนะที่ไม่สะอาด
5. ไม่รับประทานอาหารตนเองเคยแพ้มาแล้ว
6. ไม่รับประทานอาหารที่มีสารพิษตกค้างอยู่ หรือคาดว่ามีสารพิษตกค้างอยู่

อาการแพ้อาหาร

อาจแบ่งได้ 3 ลัก
ษณะ คือ



1. อาการในระบบทางเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย



2. อาการที่เกิดขึ้นกับระบบทางเดินหายใจ เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล จาม



3. อาการที่เกิดขึ้นกับผิวหนัง เช่น ผื่นคัน เป็ นลมพิษ

การรู้จักหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง และการมีพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง
เป็ นแนวทางป้ องกันการเกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ

ปัจจัยจแาลกะเครพื่อฤงตเิกล่รนรสมวเสนี่ยสงนุก

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

- การใช้เครื่องเล่นมานานและขาดการซ่อมแซมดูแล
- ความบกพร่องของคนควบคุมเครื่องเล่น
- การขาดอุปกรณ์ ป้ องกัน

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

- เล่นโลดโผน ขาดความระมัดระวัง
- ไม่เชื่อฟังและไม่ปฏิบัติตามระเบียบและคำแนะนำ
- ไม่ใช้อุปกรณ์ ป้ องกัน

แนวทางในการป้ องกัน

- เล่นอย่างระมัดระวัง
- เชื่อฟังและปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้คุมเครื่องเล่น
- ใช้อุปกรณ์ ป้ องกันอันตราย

ปัจจัยจแาลกะสารเพสฤพติติกดรรมเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

- อยู่ในแหล่งที่มีสารเสพติดแพร่ระบาด เช่น ชุมชนที่มีผู้เสพหรือผู้ชาย
สถานบันเทิงที่มีการใช้สารเสพติด

- ขาดแบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต

- อยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่ใช้สารเสพติด อาจถูกชักชวนไปเสพสารเสพติดได้
- เกิดปัญหาชีวิต แล้วหาทางออกด้วยการพึ่งสารเสพติด

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

- มีความอยากรู้ อยากลองเสพสารเสพติด
- คบกับผู้ที่ใช้สารเสพติด
- ชอบเที่ยวในสถานบันเทิง ซึ่งอาจมีผู้ใช้สารเสพติด

ทำให้ถูกชักชวนให้ลองเสพได้

แนวทางในการป้ องกัน

- ไม่ทดลองใช้สารเสพติด
- ไม่คบกับผู้ที่ใช้สารเสพติด หรือเกเร ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะใช้สารเสพติด
- หลีกเลี่ยงการเที่ยวในสถานบันเทิง
- ใช้เวลาว่างทำกิจกรรมที่มีประโยชน์ เช่น เล่นกีฬา เล่นดนตรี
- เมื่อมีปัญหาหรือความเครียด ควรปรึกษาพ่อแม่ ผู้ปกครอง
เพื่อช่วยหาทางแก้ไขอย่างถูกต้อง

ปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยง

จากภัยโจรผู้ร้าย

Next !

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

- การอยู่ในสภาพแวดล้อมหรือสถานที่ที่เสี่ยงต่อการเกิดอันตราย
เช่น อยู่ในซอยลึกเปลี่ยวมีผู้ติดสารเสพติดอยู่ในบริเวณที่พักอาศัย
- สภาพสังคมและเศรษฐกิจ ทำให้คนตกงานเกิดความเครียด
เกิดการลักขโมยหรือปล้นชิงทรัพย์มากขึ้น

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

- เดินทางไปในที่เปลี่ยว หรืออยู่ในที่ลับตาคนเพียงลำพัง
และกลับบ้านหรือออกนอกบ้านตอนมืดค่ำ
- ถือกระเป๋ าอย่างไม่ระมัดระวัง
- สวมเครื่องประดับมีค่าล่อตาล่อใจพวกมิจฉาชีพ
- แต่งกายล่อแหลม เปิ ดเผยให้เห็นรูปร่าง สัดส่วนชัดเจน

แนวทางในการป้ องกัน

ไม่เดินทางในที่เปลี่ยว หรืออยู่ในที่ลับตาคนเพียงลำพัง
ไม่กลับบ้านหรือออกนอกบ้านตอนมืดค่ำ
ถือหรือสะพายกระเป๋ าด้วยความระมัดระวัง
ไม่สวมใส่เครื่องประดับที่มีค่าล่อตาล่อใจมิจฉาชีพ
แต่งกายให้มิดชิด เรียบร้อย

ปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยง

จากภัยธรรมชาติ

ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ

การอยู่ในสภาพภูมิประเทศหรือภูมิอากาศที่เสี่ยงต่อการเกิดภัยธรรมชาติ
เช่น อยู่ในแนววงแหวนแห่งไฟ (Ring of fire) รอยต่อของแผ่นเปลือก
โลก เสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหว การตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ใกล้ภูเขา
เสี่ยงต่อการเกิดดินโคลนถล่ม

พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ

ไม่ฟังข่าวสารจากสื่อต่างๆ เกี่ยวกับเรื่องภัยธรรมชาติว่ากำลังจะเกิดที่ใด
จึงไม่สามารถเตรียมพร้อมรับมือกับสถานการณ์ ได้ทัน
ไม่เชื่อข่าวสารที่ได้รับว่าจะเกิดภัยธรรมชาติ ในสถานที่ที่ตนเองอาศัยอยู่
หรือไปท่องเที่ยว

แนวทางในการป้ องกัน

ฟังข่าวสารจากสื่อต่างๆ เกี่ยวกับภัยธรรมชาติ ต้องเชื่อข่าวสารที่มาจากทาง
เพื่อให้ทราบว่าภัยธรรมชาติจะเกิดที่ใดบ้าง ราชการในเรื่องภัยธรรมชาติ
ผลกระทบเป็ นอย่างไร เพื่อเตรียมตัวป้ องกัน
แต่ถ้ามาจากแหล่งอื่น เพื่อความ
หรือรับมือได้ทัน ปลอดภัยให้เชื่อไว้ก่อน ควรถือ

คติว่า “ป้ องกันไว้ดีกว่าแก้”

หากอยู่ในพื้นที่เสี่ยงต่อภัยธรรมชาติ จัดเตรียมอุปกรณ์ สิ่งของเครื่องใช้
ต้องเข้าร่วมฝึ กซ้อมเพื่อเอาตัวรอด ที่จำเป็ นไว้ในบ้านให้พร้อมอยู่เสมอ

จากภัยธรรมชาติอยู่เสมอ

แหล่งอ้างอิง

เกียรติธนพัฒน์ หิมหงษ์. 2560. ปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพและแนวทางป้ องกัน.
สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2565, จาก https://sites.google.com/a/surinarea1.go.th.
พนม เกตุมาน. 2550. พฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น. สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2565,
จาก http://www.psyclin.co.th/new_page_78.htm

Jameszz. 2564. ปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมเสี่ยง. สิบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2565,
จาก https://intrend.trueid.net