BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 37 Walaupun DAN 2030 merupakan alat penting untuk mengubah industri angkasa daripada bergantung kepada import menjadi ekosistem domestik yang kompetitif, dasar-dasar sedia ada yang lain di Malaysia turut melibatkan usaha serupa untuk mencapai matlamat ekonomi yang sejajar dengan pengukuhan makroekonomi asas, pemulihan pertumbuhan, penjanaan industri berimpak tinggi dan peningkatan keselamatan negara. Agenda ini adalah penting untuk mengembangkan ekonomi dan dianggap sebagai inisiatif asas setiap industri tanpa mengira saiz dan sumbangan ekonomi semasa. Pada asasnya, DAN 2030 adalah penting dalam memacu industri di samping memberi manfaat kepada industri lain di Malaysia. Bersama-sama dengan dasar lain yang relevan, dasar angkasa direka untuk memacu ke hadapan keutamaan negara terhadap matlamat ekonomi yang bertujuan untuk mempercepatkan peralihan ekonomi merentasi rantaian bekalan, penambahbaikan dalam tadbir urus fiskal dan pertumbuhan produktiviti. Wawasan Kemakmuran Bersama 2030 bermatlamat untuk menyediakan taraf hidup yang baik kepada semua rakyat Malaysia menjelang 2030 melalui penstrukturan semula ekonomi ke arah masyarakat yang lebih progresif, berasaskan pengetahuan dan masyarakat bernilai tinggi untuk menangani ketidakseimbangan serta memperkukuhkan pembangunan negara. Pelan 10 tahun ini adalah kesinambungan daripada Wawasan 2020 (Vision 2020) dan pelaksanaannya akan disokong dalam dua fasa; iaitu Rancangan Malaysia Ke-12 (2021–2025) dan Rancangan Malaysia Ke-13 (2025–2030). Dasar Revolusi Perindustrian Keempat (4IR) Negara berfungsi sebagai rangka kerja nasional untuk menyelaras respons dasar kerajaan dalam membuka potensi manfaat sosioekonomi dan mengurus risiko yang timbul daripada 4IR. Dasar ini bertujuan untuk merebut peluang pertumbuhan yang timbul daripada 4IR, mewujudkan ekosistem yang kondusif untuk menghadapi 4IR dan membina kepercayaan terhadap masyarakat digital yang inklusif. Wawasan Kemakmuran Bersama (2021-2030) National 4IR Policy (2021 – 2030) Dasar 4IR Negara (2021-2030) DASAR LAIN YANG RELEVAN
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS 38 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Dasar Sains, Teknologi dan Inovasi Negara (2021-2030) Pelan Tindakan Aeroangkasa Selangor (2020-2030) Pelan Tindakan Industri Aeroangkasa Malaysia (2015-2030) Rancangan Malaysia Ke-12 (2021-2025) Dasar Sains, Teknologi dan Inovasi Negara 2021-2030 (DSTIN 2021-2030) telah ditubuhkan untuk memberi panduan terhadap pembangunan STI Malaysia dalam mengukuhkan ekosistem, aplikasi teknologi dan pengenalan kepada penyelesaian STI yang baru dibangunkan dalam mewujudkan sains, teknologi, inovasi persekitaran ekonomi (STIE) yang progresif, lestari dan inklusif. Pelan Tindakan Aeroangkasa Selangor 2020-2030 (SAAP 2030) bermatlamat untuk membangunkan kluster aeroangkasa yang kukuh di Selangor selaras dengan tujuh strategi yang digariskan dalam MAIB 2030. SAAP 2030 menangani cabaran yang dihadapi oleh syarikat aeroangkasa dan menyediakan sistem sokongan yang diperlukan untuk menjadikan Selangor sebagai pilihan utama pelaburan industri aeroangkasa, sekali gus menyumbang kepada ekonomi dan pertumbuhan modal insan. Bidang tumpuan adalah pada lima subsektor: Aeroangkasa MRO, pembuatan aeroangkasa, integrasi sistem, kejuruteraan dan reka bentuk serta latihan dan pendidikan. Pelan Tindakan Industri Aeroangkasa Malaysia 2030 (MAIB 2030) telah diperkenalkan untuk memastikan pertumbuhan industri aeroangkasa yang berterusan sehingga 2030, yang disambung daripada pelan tindakan terdahulu yang telah tamat tempoh pada 2015. Pelan tindakan ini memperkenalkan tujuh strategi utama berserta inisiatif untuk memberi panduan pembangunan industri aeroangkasa tempatan. Rancangan Malaysia Ke-12 (RMK-12) 2021-2025 telah dibangunkan untuk melonjakkan pembangunan sosioekonomi Malaysia untuk kelestarian jangka panjang dengan mengutamakan pemulihan pertumbuhan ekonomi negara.
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 39 Jadual 4-1: Perbandingan polisi berdasarkan bidang fokus di bawah Rancangan Malaysia ke-12 (2021-2025): 12MP DAN 2030 SPV 2030 MAIB 2030 SAAP 2030 4IR 2030 DSTIN 2030 Rancangan Malaysia Ke-12 (2021-2025) Dasar Angkasa Negara 2030 Wawasan Kemakmuran Bersama 2030 Pelan Tindakan Industri Aeroangkasa Malaysia 2030 Pelan Tindakan Aeroangkasa Selangor 2030 Dasar 4IR Negara 2030 Dasar Sains, Teknologi dan Innovasi Negara 2030 Kategori Bidang Fokus 12MP 2025 DAN 2030 SPV 2030 MAIB 2030 SAAP 2030 4IR 2030 DSTIN 2030 Memperkukuhkan Asas Makroekonomi Menggalakkan pelaburan berkualiti Mempercepatkan peralihan ekonomi berstruktur merentasi rantaian nilai Memanfaatkan penyertaan dalam rantaian nilai global untuk mengukuhkan perdagangan dan imbangan pembayaran Mengukuhkan tadbir urus fiskal untuk meningkatkan pengurusan kewangan awam Memulihkan Momentum Pertumbuhan Meningkatkan pertumbuhan produktiviti Mengembangkan pasaran eksport Mengukuhkan peranan estet perindustrian Memacu Pertumbuhan Industri Strategik dan Berimpak Tinggi Mempercepatkan pembangunan industri berimpak tinggi Meningkatkan Pertahanan, Keselamatan, Kesejahteraan dan Perpaduan Meningkatkan keselamatan dan kedaulatan negara Meningkatkan penyampaian perkhidmatan kesihatan
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS 40 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Rajah 4-5: Tonggak Fokus yang dicadangkan di bawah SISP2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 akan memainkan peranan penting dalam perkembangan industri angkasa dalam memberikan hala tuju untuk perubahan di kalangan pemain industri di samping memanfaatkan hasrat pembangunan ekonomi, pengukuhan kapasiti pembangunaan negara dan kesejahteraan rakyat Malaysia. Pelan strategik ini akan diselaraskan dengan semua dasar yang berkaitan dan akan membuka jalan untuk menunjukkan kepentingan pembangunan industri angkasa, dengan DAN 2030 bertindak sebagai tema asas dan rujukan utama. Selain itu, inisiatif yang disesuaikan ke arah pemodenan Malaysia akan meletakkan negara di kalangan negara terkemuka global melalui usaha bersepadu kerjasama antarabangsa yang mana inisiatif tersebut akan memberikan kejelasan kepada pemain industri untuk beroperasi ke arah matlamat bersama dan mengembangkan pasaran mereka. Seperti ditunjukkan dalam Rajah 4-5, Tonggak Fokus adalah penting dalam memajukan industri angkasa di samping melengkapkan dasar sedia ada. Pelan strategik akan menggariskan inisiatif khusus yang menjurus ke arah kejayaan pembangunan industri angkasa menjelang 2030 melalui matlamat strategik dan pelan tindakan seperti yang digariskan oleh dasar sedia ada dalam ekosistem. Pada masa yang sama, pemain industri akan dapat merancang dan menyediakan usaha yang ringkas, meminimumkan risiko dan menggunakan sumber secara optimum ke arah penglibatan yang lebih besar di dalam pasaran domestik dan global. Oleh yang demikian, keyakinan pelabur boleh meningkat sekiranya teras, matlamat dan keutamaan ditentukan dengan spesifik. Ini menunjukkan atribut sedia ada yang terkandung di dalam DAN 2030 sebagai Dasar Negara yang bertindak sebagai panduan dan bahan rujukan dalam menyelaraskan usaha berkaitan angkasa. Tambahan pula, ini akan menyumbang kepada hala tuju yang diperlukan untuk Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Malaysia. TEKNOLOGI EKONOMI/ PELABURAN/MODEL PEMBIAYAAN PEMBANGUNAN MODAL INSAN RANGKA KERJA TADBIR URUS DAN INSTITUSI
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 41 Rajah 4-6: Dari Pelaburan Sektor Angkasa kepada Impak27 Kerajaan memainkan peranan penting dalam membentuk pembangunan sesuatu industri kerana mempunyai keupayaan untuk memberi impak secara langsung kepada pertumbuhan terhadap sokongan yang diperlukan oleh industri angkasa. Pemain industri dan pelabur semasa yang berpotensi akan didorong oleh insentif yang diberikan oleh kerajaan yang antara lain mendapat pengurangan cukai dan fasilitasi perdagangan. Kepelbagaian teknologi angkasa adalah penting untuk beroperasi setiap hari di seluruh dunia, terutamanya dalam komunikasi, perkhidmatan posisi, Pemantauan Bumi dan aktiviti ekonomi yang berkaitan dengan program angkasa yang dibiayai oleh kerajaan. Pada peringkat global, negara-negara sedang giat memacu impak daripada pelaburan dalam aktiviti berkaitan angkasa untuk menambah baik bidang seperti pengurangan pencemaran, panduan operasi mencari dan menyelamat serta kemajuan teknologi. Industri angkasa boleh mewujudkan peluang untuk industri lain mendapat manfaat. Justeru, adalah penting bagi pembuat dasar untuk mempertimbangkan pelbagai saluran sebelum melaksanakan dasar yang khusus untuk industri. SISP 2030 akan diselaraskan dengan dasar sedia ada yang relevan untuk memperkasa pertumbuhan dan evolusi industri angkasa. Ketiadaannya akan menyebabkan kehilangan peluang untuk pembangunan industri angkasa yang mempunyai kaitan dengan kemajuan, koheren dan kelestarian jangka panjang. Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 akan mempengaruhi impak terhadap pulangan ekonomi dan sosial seperti yang ditunjukkan dalam garis masa yang digambarkan dalam Rajah 4-6 di atas. Indikator ● Globalisasi aktiviti angkasa ● Belanjawan institusi angkasa ● Peruntukan belanjawan kerajaan ● Kadar langganan satelit jalur jebar ● Pekerjaan sektor angkasa Pelaburan Kerajaan ● Sistem satelit navigasi global & serantau ● Pemantauan Bumi ● Komunikasi Satelit ● R&D Aplikasi ● Pertahanan negara ● Infrastruktur kritikal ● Pencegahan bencana dan mitigasi ● Meteorologi ● Sains & eksplorasi ● Pemantauan perubahan iklim Impak ● Pekerjaan ● Pendapatan komersial ● Keuntungan produktiviti & kecekapan ● Penghindaran kos ● Pengurangan pencemaran ● Inovasi ● Pemindahan teknologi ● Keselamatan negara ● Kerjasama antarabangsa 27 OECD (2020), Measuring the Economic Impact of the Space Sector
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS 42 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 SISP 2030 menawarkan peluang untuk menetapkan hala tuju negara untuk memanfaatkan keupayaan tempatan dan perkukuhkan kapasiti teknologi. Justeru, pelaksanaan Pelan ini akan mewujudkan ekosistem pelaburan kewangan yang lestari, melatih bakat tersedia untuk industri dan sokongan pembangunan peraturan secara holistik. Pada dasarnya Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 adalah penting dalam mempengaruhi hala tuju industri terutamanya apabila keupayaan angkasa saling melengkapi dan membantu dasar nasional sedia ada yang lain. Sebaliknya, pengaruh dasar industri angkasa yang efektif akan memberi manfaat kepada penyelidikan saintifik, mewujudkan peluang untuk faedah ekonomi, memperkukuhkan kedaulatan negara dan boleh digunakan untuk menetapkan hala tuju pemain industri seperti ditunjukkan dalam Rajah 4-7 di bawah. Pelan SISP 2030 akan menjadi rujukan dan garis panduan untuk mempercepatkan pertumbuhan industri angkasa.
BAB 4 : POLISI DAN TADBIR URUS Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 43 Rajah 4-7: Pengaruh dasar efektif terhadap industri angkasa INDUSTRI ANGKASA Akses Internet Jalur Lebar Amaran Bencana Alam & Pencemaran Telekomunikasi & Penyiaran Navigasi Kedaulatan Negara Penderiaan Jauh Dasar yang efektif membolehkan perlindungan modal insan, aset dan kedaulatan negara Dasar yang dirancang terlebih dahulu membolehkan sokongan untuk penyelidikan saintifik Hala tuju pemain industri untuk membangunkan matlamat jangka pendek dan jangka panjang untuk memaksimumkan hasil Peraturan & insentif spesifik industri mewujudkan peluang untuk manfaat ekonomi
46 Pengenalan kepada SISP 2030 50 Tonggak 1: Teknologi 56 Tonggak 2: Pembiayaan dan Pelaburan 61 Tonggak 3: Pembangunan Modal Insan 65 Tonggak 4: Tadbir Urus dan Rangka Kerja Institusi 71 Pemacu Pertumbuhan: Aktiviti Satelit PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 BAB 5:
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 46 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Eksplorasi angkasa ialah salah satu penanda aras kemajuan sesebuah negara – menyokong inovasi dengan merangsang kemajuan dalam sains di samping memberi motivasi kepada tenaga kerja teknologi sehingga memperluaskan bidang aktiviti ekonomi manusia. Industri angkasa yang maju bukan sahaja mempunyai keupayaan untuk melancarkan roket dan satelit ke angkasa tetapi juga dapat mengekalkan industri hiliran yang mampan yang didorong oleh teknologi angkasa. Bab ini akan memberikan pengenalan kepada Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 dan perincian berkenaan strategi dan inisiatif yang dicadang bagi Pelan tersebut. PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Melalui MYSA, Pelan ini bertujuan untuk memacu industri angkasa tempatan selaras dengan Teras “Pembangunan Ekonomi” iaitu Teras 4 DAN 2030 yang mana industri angkasa lebih berdaya saing dan menyumbang ke arah ekonomi dan kemakmuran Malaysia. Pelan ini dibangunkan dalam bidang keutamaan Penyelidikan, Pembangunan, Pengkomersialan dan Inovasi (R,D,C&I) untuk industri sedia ada dan baharu bagi mewujudkan ekosistem teknologi angkasa yang akan melibatkan penyertaan industri yang merentas keseluruhan rantaian nilai. Oleh yang demikian, EMPAT (4) Tonggak Strategik telah dikenal pasti bagi Pelan ini dengan bidang liputan setiap tonggak yang dapat diringkaskan seperti berikut: Rajah 5-1: Bidang Liputan Tonggak Strategik Pengenalan kepada SISP 2030 Pembangunan Modal Insan Pembangunan bakat tempatan untuk menyediakan pengalaman, kemahiran, dan pengetahuan yang berkaitan dengan industri angkasa Teknologi Kemajuan dalam teknologi yang dipelopori oleh penyelidikan dan pembangunan berkaitan angkasa Tadbir urus & Kerangka Institusi Satu set prinsip asas untuk panduan pembangunan industri angkasa Pembiayaan & Pelaburan Asas kewangan untuk menyokong program dan inisiatif teras industri angkasa
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 47 Bagi menyelaraskan matlamat strategik dan misi DAN 2030 dalam Bab 4, strategi berikut telah dicadangkan bagi Pelan Strategik Industri Angkasa 2030: Teknologi Mengukuhkan keupayaan teknologi tempatan Pembiayaan dan Pelaburan Mewujudkan ekosistem pembiayaan & pelaburan yang lestari Pembangunan Modal Insan Membina pangkalan bakat yang tangkas dan tersedia untuk industri Tadbir Urus dan Rangka Kerja Institusi Mengukuhkan kerjasama dan meningkatkan keberkesanan tadbir urus S1: Kenal pasti bidang peluang utama S1: Mengoptimumkan dana sedia ada S1: Menggalakkan kesedaran dan minat dalam bidang berkaitan angkasa S1: Membangunkan kerangka institusi berstruktur S2: Menggalakkan persekitaran yang kondusif untuk pemindahan teknologi S2: Mewujudkan ekosistem lestari untuk dana baharu S2: Memperhalusi sistem pendidikan sedia ada untuk memadankan permintaan industri S2: Meningkatkan usaha tadbir urus dan pengawalseliaan S3: Membolehkan aplikasi teknologi yang meluas S3: Meningkatkan penyertaan dalam rantaian bekalan angkasa global S3: Memupuk kemahiran dalam tenaga kerja semasa S3: Wujudkan platform kerjasama Pemacu Pertumbuhan: Aktiviti Satelit Mewujudkan ekosistem angkasa bersepadu yang bertumpu kepada pembangunan satelit kecil dan perkhidmatan berkaitan satelit
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 48 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Rajah 5-2: Visualisasi pelaksanaan SISP 2030 Usaha awal negara dalam industri angkasa bermula dengan pembukaan rasmi Planetarium Negara pada tahun 1994. Industri angkasa yang kini diletakkan di bawah industri aeroangkasa telah mencapai kemajuan yang besar bernilai lebih RM22.5 juta dengan aktiviti berkaitan angkasa dan 40 sistem aplikasi berasaskan pembangunan teknologi angkasa. Melangkah ke hadapan, pembangunan pelan hala tuju strategik dan pelaksanaan SISP 2030 akan menjadi langkah seterusnya yang penting bagi industri angkasa Malaysia mengumpul momentum dan memastikan kesinambungan inisiatif yang dicadangkan untuk memenuhi visi industri dan mengiktiraf kepentingan industri angkasa sebagai bidang pertumbuhan utama yang menyumbang kepada pembangunan ekonomi negara. Pelaksanaan Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Pengiktirafan kepentingan industri angkasa sebagai bidang pertumbuhan utama yang menyumbang kepada pembangunan ekonomi negara Pembangunan pelan hala tuju strategik sebagai panduan Inisiatif industri angkasa Malaysia Visi 2030 Aktiviti berkaitan angkasa bernilai RM22.5 Juta 1% atau RM10 Bilion dalam Sumbangan KDNK Dikelaskan di bawah industri Aeroangkasa 5,000 pekerjaan diwujudkan 40 sistem aplikasi angkasa 90 sistem aplikasi angkasa Sekarang Keadaan
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 49 Bagi memudahkan pelaksanaan inisiatif, rajah berikut menyediakan penjelasan tahap tinggi mengenai elemen-elemen inisiatif yang dicadangkan di bawah SISP 2030. Takrifan terperinci bagi setiap elemen adalah seperti berikut: 1. Naratif Inisiatif: Rasional dan butiran pelaksanaan inisiatif untuk mencapai objektif khusus dan matlamat strategik yang lebih luas bagi setiap tonggak. 2. Hasil Utama: Keputusan kuantitatif atau kualitatif yang diperlukan untuk dijadikan ukuran kejayaan bagi memantau kemajuan setiap inisiatif. 3. Kumpulan Sasaran: Benefisiari utama, kumpulan individu atau institusi yang cenderung untuk dipengaruhi/diubah oleh inisiatif hasil daripada inisiatif tersebut. 4. Pihak Berkepentingan Utama: Entiti yang terlibat dalam pelaksanaan inisiatif. Pihak berkepentingan utama boleh terdiri daripada badan kerajaan, pertubuhan bukan kerajaan (NGO), peserta swasta atau organisasi lain yang berkaitan dengan inisiatif tersebut. 5. Garis masa: Anggaran tempoh yang diperlukan untuk melaksanakan inisiatif. Walaupun garis masa adalah anggaran umum, inisiatif boleh digeneralisasikan secara meluas kepada Jangka Pendek (1-3 Tahun), Jangka Sederhana (3-5 Tahun) dan Jangka Panjang (5-10 Tahun). Elemen Inisiatif Benefisiari utama atau kumpulan yang dimaksudkan untuk perubahan Entiti yang terlibat dalam pelaksanaan inisiatif Naratif Inisiatif: Rasional dan cara untuk melaksanakan inisiatif Hasil inisiatif yang dikehendaki Anggaran tempoh untuk menjalankan inisiatif
Teknologi BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 50 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Tonggak 1 merujuk kepada kemajuan dalam teknologi yang dipelopori oleh penyelidikan dan pembangunan (“R&D”) berkaitan angkasa yang merangkumi penggunaan Dengan kewujudan Industri 4.0, munculnya pelbagai keupayaan satelit dan potensi industri berimpak tinggi sedia ada, menunjukkan bahawa industri angkasa Malaysia telah matang untuk diteroka dan dilancarkan. Ini terbukti daripada infrastruktur angkasa negara seperti Fasiliti Pemasangan, Integrasi dan Pengujian (AIT) Satelit, Stesen Rujukan Operasi Berterusan (CORS) dan keupayaan berpotensi daripada Stesen Bumi dan pusat teknologi bernilai RM30 juta yang dijangka akan siap pada akhir 2022. Infrastruktur ini membentuk tulang belakang yang tidak kelihatan fungsinya dalam menyediakan pelbagai perkhidmatan untuk pelbagai industri dalam negara. Sehingga baru-baru ini, industri angkasa Malaysia terhenti sebahagian besarnya disebabkan tumpuan yang terhad kepada keupayaan pembangunan angkasa tempatan dan juga sebahagian besarnya bergantung kepada teknologi luar negara. Ini dapat dibuktikan dengan tiga satelit aktif yang dibeli daripada syarikat asing. Selain itu, kekurangan inkubator khusus dan program bimbingan untuk membina syarikat angkasa tempatan juga kurang di Malaysia berbanding rakan negara ASEAN yang lain. Walau bagaimanapun, cabang penyelidikan universiti seperti Makmal Fizik Angkasa, Universiti Malaya dan Makmal Sistem Angkasa, Universiti Sains Malaysia (USSL) terlibat secara aktif dalam pembangunan teknologi angkasa baharu. Kelebihan sedia ada dapat menyelaraskan strategi ini dengan Matlamat DAN 2030 untuk memperkasa teknologi angkasa melalui pelbagai aplikasi. Keadaan teknologi terkini industri angkasa Malaysia bersedia untuk dilancarkan, dengan kewujudan Industri 4.0, munculnya pelbagai keupayaan satelit dan potensi industri berimpak tinggi di Malaysia. Tonggak 1: Teknologi teknologi di angkasa lepas seperti pelancaran suborbital, eksplorasi angkasa, Pemantauan Bumi dan teknologi angkasa lain yang membawa manfaat langsung dan tidak langsung kepada Malaysia.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 51 Strategi dan inisiatif yang dibangunkan di bawah tonggak strategik pertama SISP 2030 bertujuan untuk mengukuhkan keupayaan teknologi industri angkasa tempatan dan mewujudkan platform untuk pemindahan teknologi serta kemajuan saintifik. Ini akan membolehkan peningkatan aplikasi teknologi angkasa dalam pelbagai industri. Strategi dan inisiatif utama dapat diringkaskan seperti berikut: Tonggak 1: Teknologi Strategi 1: Kenal pasti bidang peluang utama Strategi 2: Menggalakkan persekitaran yang kondusif untuk pemindahan teknologi Strategi 3: Membolehkan peluasan aplikasi teknologi Inisiatif 1: Mengenal pasti dan memperluaskan penggunaan teknologi angkasa yang baharu Inisiatif 1: Pembangunan ekosistem untuk memacu program kerjasama industri Inisiatif 1: Mengkomersialkan teknologi angkasa Inisiatif 2: Mendorong lebih banyak syarikat terhadap usaha niaga teknologi berpotensi tinggi Inisiatif 2: Mewujudkan platform khusus untuk pemindahan teknologi dalam industri angkasa Inisiatif 2: Pengembangan teknologi ke dalam sektor terbitan angkasa Inisiatif 3: Meneroka teknologi maju untuk jangka panjang Matlamat Strategik 1: Memperkukuhkan keupayaan teknologi tempatan industri angkasa yang menjadi penggerak ekonomi Malaysia.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 52 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 TEKNOLOGI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 1: KENAL PASTI BIDANG PELUANG UTAMA STRATEGI 1: KENAL PASTI BIDANG PELUANG UTAMA Inisiatif 1: Mengenal pasti dan memperluaskan penggunaan teknologi angkasa yang baharu Inisiatif 2: Menarik minat lebih banyak syarikat terhadap usaha niaga teknologi berpotensi tinggi Inisiatif ini cenderung untuk memanfaatkan kelebihan industri sedia ada di Malaysia dan membolehkan industri angkasa berfungsi sebagai arena penemuan saintifik melalui teknologi angkasa. Pada masa ini, Malaysia mempunyai beberapa keupayaan sedia ada melalui industri berimpak tinggi (sebagai contoh: pembuatan E&E, aeroangkasa, pertanian pintar) dan cabang penyelidikan universiti yang serba lengkap yang boleh membuka jalan bagi inovasi dalam pelbagai bidang. Oleh yang demikian, mengenal pasti arah aliran dan peluang yang relevan dengan industri angkasa domestik (sebagai contoh: peminiaturan, komponen atau semikonduktor bertaraf angkasa, kemajuan data dan perisian) akan menjadi langkah penting pertama sebelum beralih kepada penyaluran sumber untuk membangunkan keupayaan tersebut. Seterusnya, syarikat pemula, industri berimpak tinggi yang lain dan pemain industri berkaitan boleh menerokai penggunaan teknologi angkasa melalui penyelidikan dan pembangunan, sama ada melalui keupayaan dalaman atau luaran. Untuk memulakan revolusi teknologi angkasa, peruntukan akan ditambah bagi menarik minat syarikat membangunkan perniagaan teknologi berpotensi tinggi. Setelah mengenal pasti teknologi yang penting dalam konteks Malaysia dan sesuai berdasarkan keupayaan semasa, adalah penting untuk memperuntukkan sumber bagi menarik pemain industri untuk berkerja dengan teknologi tersebut. Jelaslah bahawa, sumber negara boleh disalurkan kepada teknologi yang memberikan nilai paling tinggi kepada negara dan juga mengukuhkan kedaulatan negara dengan membangunkan keupayaan domestik bagi teknologi kritikal. Faktor utama lain yang perlu dipertimbangkan dalam memacu langkah pantas kejayaan pelancaran teknologi adalah mewujudkan model perkongsian triple-helix (Akademia-IndustriKerajaan) dan mengkonfigurasi semula kemudahan sedia ada atau membangunkan kemudahan baharu dengan jangkaan peningkatan aktiviti dalam bidang tersebut. Hasil Utama Hasil Utama Peningkatan penggunaan sehingga 5 teknologi angkasa komersial dan berpotensi berdasarkan trend global untuk memajukan industri angkasa dan industri berkaitan di Malaysia. Peningkatan bilangan pemain tempatan yang menyediakan produk dan perkhidmatan berkaitan dengan pemboleh ubah teknologi berpotensi tinggi sehingga 3 pemain. Kumpulan sasaran ● Pemula angkasa ● Pemecut ● Inkubator Universiti Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MEDAC ● MITI Garis Masa Jangka Sederhana hingga Panjang (3-10 Tahun) Kumpulan Sasaran ● Institut penyelidikan ● Pemain industri ● Pemula angkasa ● Syarikat dalam Industri Berimpak Tinggi yang dikenal pasti Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MEDAC ● MITI Garis masa Jangka Pendek hingga Sederhana (1-5 Tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 53 TEKNOLOGI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 1: KENAL PASTI BIDANG PELUANG UTAMA Inisiatif 3: Meneroka teknologi canggih untuk jangka panjang Walaupun industri angkasa Malaysia berada di peringkat awal, rangka kerja untuk mengguna pakai teknologi angkasa yang maju akan dibangunkan untuk kejayaan jangka panjang. Kedudukan strategik Malaysia di khatulistiwa ditambah dengan kepentingan kerjasama global dan landskap komersial yang semakin berkembang dalam industri angkasa juga memberi peluang kepada teknologi yang berpotensi (contohnya pembangunan pelabuhan angkasa, perlombongan angkasa, robotik dan pengumpulan serpihan angkasa untuk meletakkan Malaysia di barisan hadapan dalam inovasi). Bagi pembangunan projek dan teknologi maju seperti pembinaan pelabuhan angkasa negara, perbincangan kerajaan-industri dan kolaborasi dengan negaranegara penerokaan angkasa maju yang lain akan menjadi kunci kejayaan pelaksanaan inisiatif berskala besar dengan mengambil kira pertimbangan kawal selia. Industri/badan kerajaan juga boleh mengikuti perkembangan global dan pencapaian tempatan bagi pemain industri tempatan mengambil bahagian dalam industri tersebut. Hasil Utama Pembangunan rangka kerja untuk mengguna pakai teknologi angkasa yang maju dalam jangka panjang. Kumpulan Sasaran ● Daya Usaha Teknologi Maju (sebagai contoh: Robotik, Pemula Pelancaran & Pendorong) ● Pemecut Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MDEC ● Badan industri ● MITI ● MIDA Garis Masa Jangka Panjang (6-10 Tahun) STRATEGI 2: MENGGALAKKAN PERSEKITARAN YANG KONDUSIF UNTUK PEMINDAHAN TEKNOLOGI Inisiatif 1: Pembangunan ekosistem untuk memacu program kerjasama industri Pembentukan ekosistem untuk syarikat angkasa tempatan untuk menjalin kerjasama bermakna dengan syarikat yang serupa akan membantu mengelakkan pertindihan usaha di kalangan syarikat tersebut dan memastikan bahawa inisiatif tidak dibangunkan secara berasingan. Kerajaan boleh memulakan inisiatif dengan membangunkan program kerjasama industri untuk syarikat angkasa tempatan dengan bertindak sebagai penghubung antara pemain industri (sama ada pemain tempatan atau pemain asing) untuk membentuk kerjasama dan menarik pelaburan asing. Program ini akan memberi peluang kepada syarikat angkasa tempatan untuk mewujudkan kerjasama antara satu sama lain dan membolehkan syarikat memanfaatkan sumber dan keupayaan syarikat lain. Untuk memacu ke hadapan pemindahan teknologi, MYSA akan membuat kolaborasi di kalangan pemain industri dengan memperkenalkan rakan kongsi yang berpotensi kepada syarikat angkasa yang berkaitan. Pewujudan ekosistem yang menggalakkan kolaborasi industri dan menarik pelaburan melalui program kerjasama dan sandbox Kumpulan sasaran ● Pemain industri ● Pemula angkasa Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MATRADE ● MITI ● MIDA ● Talent Corp Garis Masa Jangka Pendek hingga Sederhana (1-5 Tahun) Hasil Utama
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 54 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 TEKNOLOGI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 2: MENGGALAKKAN PERSEKITARAN YANG KONDUSIF UNTUK PEMINDAHAN TEKNOLOGI STRATEGI 3: MEMBOLEHKAN APLIKASI TEKNOLOGI YANG MELUAS Inisiatif 2: Mewujudkan platform khusus untuk pemindahan teknologi dalam industri angkasa Inisiatif 1: Mengkomersialkan teknologi angkasa Syarikat Malaysia boleh meningkatkan pembangunan teknologi dengan memanfaatkan kepakaran asing. Ini akan membolehkan syarikat Malaysia mempercepatkan pertumbuhan dalam industri dan bukannya mengambil proses yang panjang untuk membangunkan keupayaan dari awal. pemain industri luar negara yang beroperasi dalam industri angkasa tempatan harus diwajibkan melibatkan diri dalam pertukaran pengetahuan di kalangan rakan kongsi tempatan melalui penubuhan mekanisme pemindahan teknologi bagi memastikan rakan kongsi tempatan mendapat manfaat daripada kerjasama antarabangsa termaju. Sebagai contoh, perolehan teknologi angkasa daripada perniagaan luar negara akan memerlukan penyertaan entiti tempatan dalam proses pembangunan. MYSA akan meneroka kolaborasi dengan institusi asing, agensi angkasa dan perusahaan sebagai sebahagian daripada usaha untuk melatih bakat Malaysia dan pertukaran pengetahuan teknologi. Untuk membangunkan industri angkasa tempatan secara mampan, teknologi baharu yang dibangunkan perlu dikomersialkan untuk membolehkan pelabur awam dan swasta mencapai pulangan pelaburan yang lestari dalam syarikat angkasa tempatan. Pengkomersialan teknologi angkasa boleh membenarkan pulangan yang dijana dilaburkan semula ke dalam syarikat angkasa yang terlibat untuk meningkatkan lagi inovasi baharu teknologi angkasa. MYSA akan bertindak sebagai perunding kepada perusahaan angkasa dan syarikat pemula untuk mengkomersialkan teknologi mereka. Ini boleh memastikan bahawa syarikat yang membangunkan teknologi baharu akan dapat berkembang secara mampan melalui sumber dana dalaman. MYSA dan pihak berkepentingan tempatan akan mengadakan jerayawara atau acara untuk mempamerkan teknologi angkasa kepada perniagaan yang mempunyai potensi menggunakannya. Ini boleh mempercepatkan lagi proses pengkomersilan kerana syarikat angkasa akan dapat mewujudkan kumpulan pelanggan berpotensi yang lebih besar. Penubuhan platform angkasa khusus yang menggalakkan pemindahan teknologi daripada entiti luar negara kepada pemain angkasa tempatan. Mencapai kadar pertumbuhan pendapatan yang lestari antara 6-12% tahun ke tahun dalam industri angkasa tempatan dengan memperuntukkan pembiayaan kepada syarikat yang membangunkan teknologi dengan potensi komersial. Kumpulan sasaran ● Pemain industri ● Pemula Angkasa Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MITI ● MEDAC ● MIGHT ● TDA Garis masa Jangka Pendek hingga Sederhana (1-5 Tahun) Kumpulan sasaran ● MYSA (bahagian perundingan) ● Peserta industri ● ‘Start-up’ angkasa. Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MEDAC ● MITI ● MIGHT Garis masa Jangka Sederhana (3-5 Tahun) Hasil Utama Hasil Utama
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 55 Industri terbitan angkasa semakin banyak menggunakan teknologi angkasa seperti penderiaan jauh untuk pertanian persis, yang mana adalah penting untuk kejayaan jangka panjang industri angkasa. TEKNOLOGI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 3: MEMBOLEHKAN APLIKASI TEKNOLOGI YANG MELUAS Inisiatif 2: Pengembangan teknologi ke dalam sektor terbitan angkasa Industri terbitan angkasa semakin meningkat menggunakan teknologi angkasa seperti penderiaan jauh untuk pertanian persis. Perluasan ke sektor terbitan angkasa boleh mempertingkatkan peruntukan pembiayaan, meningkatkan kesedaran awam dan mempercepatkan penerimaan teknologi angkasa, di samping membina ekosistem yang mampan untuk elemen ini. Oleh itu, peningkatan penggunaan teknologi angkasa dalam industri terbitan angkasa adalah penting untuk kejayaan jangka panjang industri. MYSA akan mempromosikan atau memasarkan teknologi angkasa yang relevan kepada agensi kerajaan dan perniagaan. Perhubungan antara syarikat penderiaan jauh dan agensi kerajaan yang relevan boleh dibuat untuk mempromosikan penggunaan teknologi angkasa dalam sektor terbitan angkasa masing-masing. Sebagai contoh, teknologi angkasa boleh diaplikasikan dalam industri pertanian, perhutanan dan perikanan. MYSA juga akan menganjurkan acara seperti jerayawara untuk mewujudkan kesedaran di kalangan syarikat bukan berasas angkasa. Menggalakkan penggunaan sehingga 5 teknologi berkaitan angkasa setiap tahun dalam sektor terbitan angkasa. Kumpulan sasaran ● Sektor bukan angkasa (sebagai contoh: Syarikat telekomunikasi). Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● Pemain industri ● Pemula Angkasa Garis masa Jangka Sederhana (3-5 Tahun) Hasil Utama
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 56 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Malaysia telah mewujudkan pelbagai dana dan geran untuk menyokong pembangunan ekonomi tempatan melalui agensi seperti MDEC, MITI dan MTDC. Namun, tidak ada dana khusus untuk industri angkasa tempatan. Akibatnya, industri angkasa mungkin tidak menerima pembiayaan yang mencukupi untuk berkembang daripada peringkat awal ke peringkat pertumbuhan atau matang. Ketiadaan dana untuk industri angkasa mungkin juga mewujudkan persepsi di kalangan pemain asing bahawa aktiviti industri angkasa tempatan adalah terhad. Maka, tindakan perlu diambil untuk menarik pemain asing untuk memulakan operasi di Malaysia melalui insentif kewangan dan cukai. Penyediaan insentif sedemikian untuk menarik pemain global yang merupakan inisiatif yang telah pun dilaksanakan oleh Subang Aerospace Park bagi tujuan menarik pelaburan. Begitu juga dengan ekosistem pembiayaan di Malaysia yang mana tidak ada sokongan langsung untuk syarikat pemula berkaitan angkasa. Ini menimbulkan ancaman bahawa mereka perlu bersaing dengan syarikat pemula dari industri maju dan matang yang lain. Negara seperti Australia, Singapura dan Luxembourg telah pun mewujudkan dana atau organisasi yang memenuhi keperluan khusus untuk syarikat pemula dalam industri angkasa. Pelaksanaan Kerjasama Awam-Swasta (PPP) juga penting dalam menyelaraskan inisiatif swasta dengan matlamat kerajaan serta mengurangkan risiko sektor swasta untuk mempelbagaikan dan menyumbang kepada industri angkasa tempatan. Tonggak 2: Pembiayaan dan Pelaburan Pembiayaan dan Pelaburan Tonggak 2 merujuk kepada inisiatif yang boleh dilaksanakan untuk menyokong pertumbuhan industri angkasa tempatan melalui pembiayaan kerajaan, aktiviti industri sokongan dan insentif kewangan. Kolaborasi antara agensi kerajaan dan penglibatan sektor swasta akan memacu pertumbuhan dalam industri tempatan. Memastikan pembiayaan mencukupi untuk syarikat angkasa tempatan yang mempunyai potensi komersial sejajar dengan keutamaan negara yang akan memacu syarikat tersebut untuk mengembangkan industri angkasa tempatan.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 57 Tonggak 2: Ringkasan Strategi dan Inisiatif Strategi 1: Mengoptimumkan Dana Sedia Ada Strategi 2: Mewujudkan Ekosistem Lestari untuk Dana Baharu Strategi 3: Meningkatkan Penyertaan dalam Rantaian Bekalan Global Inisiatif 1: Menyediakan pengurus dana dengan akses kepada kepakaran teknikal Inisiatif 1: Menarik pelabur swasta ke syarikat angkasa tempatan Inisiatif 1: Melaksanakan PPP untuk memangkin aktiviti ekonomi Inisiatif 2: Kerajaan sebagai fasilitator proses pembiayaan Inisiatif 2: Mewujudkan pusat bagi program inkubasi Inisiatif 2: Memperkenalkan insentif angkasa yang khusus Strategi dan inisiatif yang dibangunkan di bawah tonggak strategik kedua SISP 2030 bertujuan untuk mewujudkan ekosistem pembiayaan dan pelaburan mampan yang boleh menyokong pertumbuhan syarikat angkasa tempatan, mengalihkan kebergantungan dari sumber kerajaan kepada sumber komersial serta merangsang industri angkasa yang aktif dan berdikari. Strategi dan inisiatif utama dapat diringkaskan seperti berikut: Matlamat Strategik 2: Mewujudkan ekosistem pembiayaan dan pelaburan yang lestari untuk mempromosikan pengkomersialan angkasa.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 58 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 PEMBIAYAAN DAN PELABURAN: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 1: MENGOPTIMUMKAN DANA SEDIA ADA STRATEGI 1: MENGOPTIMUMKAN DANA SEDIA ADA Inisiatif 1: Menyediakan pengurus dana dengan akses kepada kepakaran teknikal Inisiatif 2: Kerajaan sebagai fasilitator proses pembiayaan Pemain industri mengalami kesukaran untuk mendapatkan pembiayaan yang mencukupi kerana industri angkasa tempatan berada dalam peringkat pertumbuhan dan mungkin dilihat oleh pengurus dana sebagai mempunyai risiko yang lebih tinggi berbanding dengan industri sedia ada lain. Disebabkan oleh keteknikalan dan bidang khusus dalam industri angkasa, pengurus dana berkemungkinan kurang literasi untuk menilai secukupnya kebolehlaksanaan projek berkaitan angkasa yang dicadangkan. Kolaborasi akan diwujudkan dengan pengurus dana bagi melengkapkan keputusan pemberi kelulusan kepada permohonan pembiayaan dengan kepakaran teknikal berkenaan industri angkasa yang mana akan membolehkan pengurus dana membuat penilaian yang lebih baik terhadap kebolehlaksanaan projek berkaitan angkasa. Untuk menyediakan kepakaran teknikal lanjutan, agensi yang relevan akan dirujuk sebagai asas kes demi kes semasa proses permohonan antara syarikat berkaitan angkasa dan penyedia dana. Syarikat angkasa mungkin memerlukan sokongan daripada agensi yang berteraskan angkasa untuk mendapatkan pembiayaan memandangkan pembangunan industri angkasa sedang meningkat naik. Banyak syarikat yang membangunkan teknologi angkasa baharu mungkin tidak mempunyai bukti rekod prestasi atau rangkaian pelabur yang teguh. MYSA akan bertindak sebagai fasilitator antara penyedia dana dan syarikat berkaitan angkasa atau boleh berkomunikasi bagi pihak syarikat angkasa yang terlibat untuk memberi kepastian kepada pelabur berkenaan kebolehlaksanaan syarikat/projek angkasa tertentu. MYSA juga akan mengambil bahagian dalam perbincangan dengan pihak berkuasa pembangunan untuk menambah peruntukan dana yang relevan bagi teknologi angkasa. Kepentingan teknologi angkasa dalam melindungi kedaulatan negara dan menyumbang kepada ekonomi tempatan akan diperjuangkan oleh MYSA. Hasil Utama Hasil Utama Penyedia dana sedia ada akan dibantu oleh kepakaran teknikal MYSA untuk menilai kebolehlaksanaan projek berkaitan angkasa. Sehingga 5 syarikat dengan projek yang boleh dilaksanakan sejajar dengan keutamaan negara untuk menerima pengesahan pembiayaan daripada sumber swasta atau awam. Kumpulan Sasar ● Pemain industri ● Penyedia dana/geran kerajaan dan swasta Pihak Berkepentingan Utama ● MYSA ● MITI ● Bursa ● MIDA Garis masa Jangka pendek (1-3 tahun) Kumpulan Sasar ● Pemain industri ● Penyedia dana/geran kerajaan dan swasta ● Bank-bank utama Pihak Berkepentingan Utama ● MYSA ● MITI ● Bursa ● MIDA Garis masa Jangka Pendek hingga Sederhana (1-5 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 59 PEMBIAYAAN DAN PELABURAN: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 2: MEWUJUDKAN EKOSISTEM LESTARI UNTUK DANA BAHARU STRATEGI 2: MEWUJUDKAN EKOSISTEM LESTARI UNTUK DANA BAHARU Inisiatif 1: Menarik pelabur swasta ke syarikat angkasa tempatan Inisiatif 2: Mewujudkan pusat bagi program inkubasi Pelabur swasta juga boleh menyumbang kepada pertumbuhan syarikat angkasa tempatan dengan bertindak sebagai sumber pembiayaan alternatif. MYSA akan mengambil bahagian di dalam forum pelaburan untuk mewujudkan rangkaian dengan pelabur prospektif tempatan dan global. Pameran perdagangan dan acara yang relevan akan dianjurkan untuk menyebarkan kesedaran dan mewujudkan perhubungan di antara pelabur swasta dan syarikat tempatan. MYSA juga akan meneroka penganjuran forum pelaburan angkasa di Malaysia untuk menggalakkan penyertaan pelabur swasta global. Dengan sokongan agensi kerajaan, berkemungkinan boleh memberi kepastian kepada pelabur swasta global tentang masa depan industri angkasa di Malaysia. Justeru, penyertaan di peringkat antarabangsa boleh meningkatkan lagi profil syarikat tempatan di peringkat serantau dan antarabangsa. Pembangunan inovasi teknologi tidak terhad kepada syarikat sedia ada tetapi juga sering diperkenalkan oleh syarikat permulaan. Sebagai syarikat permulaan, pemain industri ini mungkin kekurangan dana pembiayaan, hubungan industri atau kepakaran untuk meningkatkan operasi secara efisien. Tambahan pula, syarikat ini mungkin tidak mempunyai bukti rekod prestasi yang mungkin mengehadkan akses untuk sokongan daripada dana atau geran kerajaan. Dana swasta dan entiti kerajaan akan berkolaborasi untuk mewujudkan Program Pemecut Angkasa Malaysia yang akan menyediakan sokongan pembiayaan, pakar perundingan dan peluang rangkaian untuk syarikat pemula angkasa tempatan dengan potensi RoI dan komersial yang tinggi. Program ini juga akan mewujudkan kerjasama dengan pemain industri untuk menyediakan perundingan atau potensi untuk membentuk kerjasama dengan syarikat pemula yang mengambil bahagian. Hasil Utama Hasil Utama MYSA memudahkan pemadanan sehingga 5 pelabur swasta dengan syarikat angkasa Malaysia. Mewujudkan pusat sehenti bagi syarikat pemula angkasa tempatan untuk menerima sokongan pembiayaan, pakar perundingan dan untuk membentuk hubungan dengan ketua industri. Kumpulan Sasar ● Pelabur swasta ● Pemula angkasa ● Pemain industri Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MATRADE ● MITI ● Bursa Garis Masa Jangka Sederhana (3-5 tahun) Kumpulan Sasar ● Pemula angkasa Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MDEC ● Pemecut ● Pelabur Sektor Swasta ● Pelabur Badan Kerajaan Garis Masa Jangka Panjang (6-10 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 60 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 PEMBIAYAAN DAN PELABURAN: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 3: MENINGKATKAN PENYERTAAN DALAM RANTAIAN BEKALAN GLOBAL STRATEGI 3: MENINGKATKAN PENYERTAAN DALAM RANTAIAN BEKALAN GLOBAL Inisiatif 1: Melaksanakan PPP untuk memangkin aktiviti ekonomi Inisiatif 2: Memperkenalkan insentif khusus angkasa Inisiatif kerajaan melalui Kerjasama Awam-Swasta (PPP) untuk memacu aktiviti dan pertumbuhan dalam industri angkasa tempatan adalah penting kerana skala projek seperti pembangunan satelit melibatkan modal yang besar atau mempunyai risiko yang agak tinggi berbanding industri lain. Model PPP boleh menjadi kaedah untuk memacu agenda nasional yang melibatkan syarikat swasta dalam pembangunan teknologi yang berkaitan dengan matlamat kerajaan untuk industri tersebut. Setelah mengenal pasti bidang tumpuan utama negara (contohnya penderiaan jauh), kerajaan akan memulakan PPP untuk melibatkan pemain industri secara progresif dalam subsektor yang relevan. PPP yang ditawarkan perlu menanggung tahap risiko yang tertentu bagi pihak syarikat swasta dengan menawarkan sokongan kewangan yang mencukupi secara pendahuluan dan/atau dengan menjamin tahap pulangan tertentu. Untuk menjadi negara berdaya saing pada skala global dan berada di barisan hadapan inovasi, syarikat angkasa tempatan perlu meningkatkan penyertaan dalam rantaian bekalan global. Usaha menarik ketua industri global untuk mewujudkan operasi di Malaysia akan membolehkan syarikat tempatan terlibat dalam aktiviti global serta membangunkan keupayaan Malaysia untuk terus berkembang menjadi pemain utama di skala serantau atau global. Kerajaan akan melanjutkan insentif cukai sedia ada dan/atau pengecualian duti import bagi industri angkasa seperti insentif industri aeroangkasa MIDA. Insentif kewangan boleh diperkenalkan dan dipasarkan untuk Pelaburan Langsung Asing (FDI). Kebolehlaksanaan pengenalan zon industri bebas atau zon komersial bebas bagi syarikat angkasa juga akan dipertimbangkan. Hasil Utama Hasil Utama Penggunaan model PPP untuk menarik penglibatan syarikat swasta dalam pembangunan industri angkasa tempatan selaras dengan agenda nasional kerajaan. Menarik pemain dalam industri angkasa global dengan sasaran sehingga 5 insentif khusus angkasa. Kumpulan Sasar ● Pemain Industri Pihak Berkepentingan Utama ● MOF ● EPU ● MOSTI ● MYSA ● UKAS Garis Masa Jangka Panjang (6-10 tahun) Kumpulan Sasar ● Pelabur antarabangsa ● Pemain industri ● Syarikat yang mahukan kepelbagaian di dalam industri angkasa Pihak Berkepentingan Utama ● MOF, LHDN, MITI, TDA ● Agensi pembangunan ● Dewan Perniagaan Garis Masa Jangka Panjang (6-10 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 61 Tonggak 3: Pembangunan Modal Insan - Asas modal insan yang kukuh dalam disiplin STEM adalah penting untuk pertumbuhan industri angkasa tempatan. Walau bagaimanapun, Pergerakan STEM negara menyatakan bahawa dari tahun 2015 hingga 2020, peratusan pelajar tamat PT3 yang memilih aliran sains tulen tidak melebihi 21% setiap tahun. Jelaslah bahawa, walaupun terdapat beberapa institusi pengajian tinggi di Malaysia yang menyediakan program ijazah pertama dan pascasiswazah yang berkaitan dengan angkasa, seperti Pusat Pengajian Fizik Universiti Sains Malaysia (USM) yang menawarkan pengkhususan kecil dalam Astronomi dan institusi lain seperti Universiti Malaya (UM), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Universiti Putra Malaysia (UPM) dan lain-lain yang menawarkan program berkaitan angkasa seperti kejuruteraan aeroangkasa, matematik dan fizik, terdapat kemungkinan wujudnya minat yang rendah di kalangan pelajar untuk mengambil kursus tersebut. Kesannya, pembangunan modal insan tempatan merosot berdasarkan laporan Pertubuhan Kerjasama dan Pembangunan Ekonomi (OECD) yang menunjukkan bahawa bekalan bagi pekerja mahir STEM di Malaysia menurun mengikut standard industri dan permintaan. Dengan inisiatif daripada kerajaan seperti Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI, sebelum ini MESTECC) dalam melaksanakan 150 pelan tindakan yang digabungkan dengan matlamat DAN 2030 untuk memacu pembangunan sains dan teknologi angkasa, masa depan pembangunan modal insan dalam STEM yang terdiri daripada subjek berkaitan angkasa akan menuju ke arah yang betul. Pembangunan Modal Insan Tonggak ini merujuk kepada pembangunan keupayaan manusia untuk menyediakan pengalaman, kemahiran dan pengetahuan yang diperlukan untuk menyumbang kepada industri angkasa. Ini termasuk penambahbaikan sistem pendidikan, program latihan, aktiviti dan pembangunan organisasi bagi bakat di semua peringkat. Pembangunan Modal Insan adalah penting untuk memacu pembangunan Sains dan Teknologi Angkasa serta membina kepakaran bagi industri angkasa tempatan.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 62 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Tonggak 3: Ringkasan Strategi dan Inisiatif Strategi 1: Mempromosikan kesedaran dan minat dalam bidang berkaitan angkasa Strategi 2: Memperhalusi sistem pendidikan sedia ada yang sepadan dengan keperluan industri Strategi 3: Memupuk kemahiran tenaga kerja semasa Inisiatif 1: Membangunkan program berkaitan angkasa untuk pelajar sekolah rendah, menengah dan Institut Pengajian Tinggi Inisiatif 1: Meningkatkan kuasa entiti seperti Rangkaian Jaminan Kualiti Institut Pengajian Tinggi (MQA) Inisiatif 1: Meningkatkan kemahiran tenaga kerja sedia ada Inisiatif 2: Menubuhkan konsortium untuk memudahkan kolaborasi antara universiti Strategi dan inisiatif yang dibangunkan di bawah tonggak strategik ketiga SISP 2030 bertujuan untuk memperkukuhkan modal insan industri angkasa tempatan dengan memperkenalkan aktiviti dan program berkaitan angkasa untuk pelajar, memperhalusi sistem pendidikan sedia ada untuk dipadankan dengan keperluan industri dan memupuk kemahiran tenaga kerja sedia ada. Strategi dan inisiatif utama dapat diringkaskan seperti berikut: Matlamat Strategik 3: Membangunkan dan memperkukuhkan keupayaan modal insan bagi menyediakan kepakaran, pengetahuan dan kemahiran untuk mendorong pertumbuhan industri angkasa tempatan.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 63 PEMBANGUNAN MODAL INSAN: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 1: MEMPROMOSIKAN KESEDARAN DAN MINAT DALAM BIDANG BERKAITAN ANGKASA STRATEGI 2: MEMPERHALUSI SISTEM PENDIDIKAN SEDIA ADA UNTUK DIPADANKAN DENGAN KEPERLUAN INDUSTRI Inisiatif 1: Membangunkan program berkaitan angkasa untuk pelajar sekolah rendah, menengah dan institut pengajian tinggi Inisiatif 1: Memperkukuhkan kordinasi entiti yang terlibat dengan sukatan pelajaran universiti Keadaan semasa dengan minat yang rendah di kalangan pelajar dalam mata pelajaran STEM adalah membimbangkan kerana industri angkasa sangat bergantung kepada mereka yang mempunyai pendidikan dan latar belakang STEM. Lantaran itu, inisiatif ini disasarkan untuk menggalakkan minat dan pemahaman pelajar mengenai industri angkasa sejak dari kecil lagi. Pengenalan aktiviti dan program berkaitan angkasa untuk pelajar di tahap masing-masing (rendah, menengah atau pengajian tinggi) akan merangkumi pertandingan berkaitan angkasa seperti mereka bentuk dan membina roket atau satelit, kem berkaitan angkasa, persidangan dan jerayawara. Lawatan sambil belajar ke MYSA juga akan dianjurkan dengan sekolah dan institusi pendidikan angkasa untuk memperluaskan kesedaran mengenai industri angkasa di kalangan generasi muda. Ketidakpadanan kemahiran di antara graduan universiti dan jangkaan industri semakin jelas beberapa tahun kebelakangan ini dalam industri angkasa tempatan. Perniagaan dalam industri tersebut menghadapi kesukaran untuk mengambil tenaga kerja dengan kemahiran yang sesuai untuk syarikat mereka, yang menyebabkan wujudnya keperluan untuk memperuntukkan masa tambahan bagi melatih graduan baharu ini sebelum pekerja baharu dapat memberi sumbangan bermakna kepada perniagaan mereka. Inisiatif ini disasarkan kepada pelajar universiti bagi memastikan graduan dilengkapi dengan pengetahuan dan set kemahiran yang relevan untuk mengurangkan ketidakpadanan kemahiran di samping meningkatkan kebolehpasaran graduan dalam industri. Penglibatan mendalam pihak berkuasa berkaitan bersama pemain industri dan MYSA dengan spektrum yang lebih luas untuk mengumpul maklum balas dan cadangan yang relevan boleh memastikan pengajaran subjek di institusi pengajian tinggi adalah yang terkini dan relevan kepada industri. Hasil Utama Hasil Utama Pembangunan program angkasa berterusan yang memberi penekanan kepada subjek STEM bagi pelajar di tahap masing-masing. MYSA hendaklah berkolaborasi apabila diperlukan dalam penglibatan dengan pemain industri untuk mendapatkan maklum balas dan cadangan berkenaan sukatan pelajaran universiti. Kumpulan Sasar ● Pelajar sekolah rendah, menengah dan Institut Pengajian Tinggi Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● NGO (contohnya ApaDiLangit) ● MOE ● MOHE Garis masa Jangka pendek (1-3 tahun) Kumpulan Sasar ● Pelajar universiti Key Stakeholders ● MOSTI ● MYSA ● Pemain Industri ● MOHE ● MQA ● Ahli akademik Garis masa Jangka Panjang (5-10 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 64 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 PEMBANGUNAN MODAL INSAN: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 2: MEMPERHALUSI SISTEM PENDIDIKAN SEDIA ADA UNTUK DIPADANKAN DENGAN KEPERLUAN INDUSTRI STRATEGI 3: MEMUPUK KEMAHIRAN DALAM TENAGA KERJA SEMASA Inisiatif 2: Menubuhkan konsortium untuk memudahkan kolaborasi antara universiti Inisiatif 1: Meningkatkan kemahiran tenaga kerja sedia ada Walaupun terdapat kolaborasi sedia ada dengan universiti, usaha ini bersifat tersebar dan pakatan sinergistik tidak sepenuhnya direalisasikan, yang membawa kepada pertindihan dalam penyelidikan berkaitan angkasa. Universiti yang biasanya beroperasi secara silo menghadapi masalah apabila memohon geran kerana permohonan mereka sering ditolak disebabkan pertindihan projek yang dicadangkan oleh pelbagai institusi. Inisiatif ini disasarkan untuk memudahkan kolaborasi di antara universiti dan institusi TVET dengan kelebihan tambahan untuk membolehkan agensi dan pemain industri yang relevan mempunyai visibiliti yang lebih baik terhadap pembangunan ekosistem pendidikan angkasa. Dengan penubuhan konsortium, wakil dari universiti dan institusi TVET dapat berkolaborasi dalam R&D, sementara MYSA dan pemain industri akan berperanan sebagai penasihat untuk memberi panduan berkenaan aktiviti yang akan dilaksanakan. Berbanding dengan industri lain, program peningkatan kemahiran dalam industri angkasa tempatan tidak dapat dilaksanakan secara komprehensif dan mencukupi bagi menangani keperluan industri. Pekerja berpengalaman dari industri lain menghadapi cabaran apabila beralih ke industri angkasa kerana sifatnya yang tersendiri, sementara pemain industri menghadapi kesukaran untuk mengambil pekerja berpengalaman dari industri lain. Inisiatif ini disasarkan untuk meningkatkan kemahiran pekerja berpengalaman seperti tenaga kerja STEM untuk melengkapkan pekerja berpengalaman ini dengan pengetahuan dan kepakaran yang relevan bagi memudahkan peralihan mereka ke dalam industri angkasa. Inisiatif ini juga disasarkan untuk menangani kelewatan dalam membangunkan kumpulan bakat seterusnya daripada sistem pendidikan formal selain daripada menangani aliran keluar tenaga kerja angkasa tempatan. Peningkatan kemahiran akan memupuk kemahiran pelbagai disiplin di kalangan pekerja berpengalaman kerana kemahiran yang boleh dipindahkan daripada industri lain boleh menyumbang kepada pertumbuhan industri angkasa. Hasil Utama Hasil Utama Penubuhan konsortium angkasa yang terdiri daripada wakil universiti dan TVET dengan lembaga penasihat industri. Pembentukan platform peningkatan kemahiran industri angkasa khusus yang terdiri daripada program yang diiktiraf industri. Kumpulan Sasar ● Universiti ● Institusi TVET Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● JPK-TVET ● Pemain industri ● MOHE/ MOE Garis masa Jangka pendek (1-3 tahun) Kumpulan Sasar ● Tenaga kerja sedia ada Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MIGHT ● JPK-TVET ● MOHE/ MOE Garis masa Jangka Sederhana (3-5 Tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 65 Tonggak 4: Tadbir Urus dan Rangka Kerja Institusi Malaysia telah melaksanakan usaha bersepadu dalam menyediakan garis panduan dalam menjalankan aktiviti berkaitan angkasa. Lembaga Angkasa Malaysia wujud sebagai sebuah badan pengawalseliaan yang penting untuk industri ini. Selain itu, dengan penubuhannya, Akta Lembaga Angkasa mempunyai objektif yang antara lain untuk mewujudkan garis panduan pengawalseliaan bagi tujuan keselamatan, peraturan objek angkasa serta langkah-langkah yang diperlukan untuk kesalahan berkaitan angkasa. Ini menunjukkan komitmen kerajaan untuk mengawal selia aktiviti berkaitan angkasa bagi menjaga keselamatan negara dan menyelaraskan aktiviti angkasa. Dengan adanya inisiatif yang diselaraskan dan penggunaan efisien amalan pengawalseliaan yang dipimpin oleh kerajaan dan agensi yang berkaitan akan menjadi penting dalam memacu pembangunan industri. Secara perbandingan, DAN 2030 memberi hala tuju yang bermakna kerana ia menggariskan pelbagai laluan dan teras strategik untuk mencapai matlamat dasarnya. Tambahan pula, promosi teknologi, pelaburan dan pembangunan modal insan kesemuanya menunjukkan ciriciri utama untuk memacu sesuatu industri, kewujudan rangka kerja institusi yang kukuh adalah penting untuk memulakan usaha ke arah pencapaian matlamat strategik yang terkandung di dalam Tonggak 4. DAN 2030 terbukti bermanfaat kerana mempunyai ciri-ciri untuk memanfaatkan pelaksanaan rangka kerja institusi yang kukuh untuk menyelaras Pelan Strategik Industri Angkasa Malaysia 2030. Tadbir Urus dan Rangka Kerja Institusi Tonggak ini merujuk kepada tanggungjawab kerajaan dan agensi berkaitan untuk melaksanakan inisiatif dan perkara-perkara berkaitan kawal selia dengan berkesan dalam ruang lingkup industri angkasa di samping memacu nilai-nilai bagi pemain industri swasta dan awam. Pelan Strategik Industri Angkasa Malaysia akan bertindak sebagai tonggak untuk memberi panduan kepada kemajuan dan pembangunan industri di Malaysia. Penubuhan Lembaga Angkasa Malaysia menunjukkan usaha aktiviti angkasa negara dijalankan dengan selamat, bertanggungjawab dan mematuhi piawaian antarabangsa.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 66 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Tonggak 4: Tadbir Urus dan Rangka Kerja Institusi Strategi 1: Membangunkan kerangka institusi yang berstruktur Strategi 2: Meningkatkan tadbir urus dan usaha pengawalseliaan Strategi 3: Mewujudkan platform kolaborasi Inisiatif 1: Membangunkan pelan hala tuju strategik angkasa yang melengkapi dasar negara dan global Inisiatif 1: Memperkukuhkan kuasa perundangan untuk menyelia aktiviti berkaitan angkasa Inisiatif 1: Menggalakkan kolaborasi pemain industri dan akademia tempatan Inisiatif 2: Mempromosikan kecekapan proses pengawalseliaan Inisiatif 2: Memperkukuhkan kolaborasi di antara badanbadan pembangunan industri Inisiatif 3: Mewujudkan ekonomi angkasa lestari Inisiatif 2: Memperkukuhkan komunikasi dengan organisasi angkasa antarabangsa yang lain Strategi dan inisiatif yang dibangunkan di bawah tonggak strategik keempat SISP 2030 bertujuan untuk menetapkan hala tuju dan pelaksanaan rangka kerja institusi. Strategi ini akan meneliti bidangbidang seperti ekonomi angkasa yang lestari, mengurangkan pertindihan untuk meningkatkan kecekapan agenda dan tujuan pengawalseliaan, kolaborasi dan komunikasi di samping mengukuhkan kedudukan Malaysia di peringkat antarabangsa. Strategi dan inisiatif utama dapat diringkaskan seperti di bawah: Matlamat Strategik 4: Memperkukuhkan kerjasama di kalangan pemain industri dan meningkatkan keberkesanan dalam tadbir urus dengan mematuhi instrumen undang-undang antarabangsa.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 67 TADBIR URUS DAN RANGKA KERJA INSTITUSI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 1: MEMBANGUNKAN RANGKA KERJA INSTITUSI BERSTRUKTUR STRATEGI 1: MEMBANGUNKAN RANGKA KERJA INSTITUSI BERSTRUKTUR Inisiatif 1: Membangunkan pelan hala tuju strategi angkasa yang melengkapi dasar nasional dan global Inisiatif 2: Memperkukuhkan kolaborasi antara badan-badan pembangunan industri Inisiatif ini adalah untuk menyusun strategi dan membangunkan pelan hala tuju angkasa yang melengkapi dasar sedia ada negara dan global. Pelan hala tuju akan menyediakan hasrat dan panduan kepada pihak berkepentingan mengenai hala tuju strategik masa depan industri angkasa. Pelan hala tuju ini akan memberi insentif kepada pemain industri untuk memainkan peranan aktif dalam menyumbang terhadap pembangunan industri. Pelan hala tuju ini juga akan menentukan inisiatif kerajaan yang akan membuka jalan untuk pelaburan, pembangunan produk dan perkhidmatan. Dasar tempatan dan global akan menjadi bahan rujukan dalam menetapkan matlamat strategik dan arah masa depan pelan hala tuju. Pelan Hala Tuju Strategi Angkasa Malaysia akan menggariskan pelan tindakan sejajar dengan pencapaian utama objektif jangka pendek hingga jangka panjang. Badan berkuasa seperti Lembaga Angkasa akan memainkan peranan untuk menyelaraskan dan menginstitusikan pelan tindakan mengikut keperluan dan hala tuju industri angkasa Malaysia. Ia juga akan menyediakan langkah-langkah khusus bagi kerajaan, pemain industri, akedemia dan orang awam sebagai pengguna. Usaha sama dengan badan-badan pembangunan industri boleh memberi kesan aktif yang positif terhadap hala tuju objektif sektor angkasa. Oleh itu, kolaborasi yang kukuh di antara badan-badan pembangunan industri boleh membuka laluan ke sempadan baharu: memudahkan perbincangan tambahan mengenai idea dan objektif baharu dalam mempromosikan hasrat industri, matlamat jangka pendek hingga jangka panjang di samping membangunkan teknologi utama berdasarkan matlamat asal. MYSA boleh bekerjasama dengan pihak berkepentingan utama untuk memperkemaskan matlamat bagi sektor angkasa dengan memudahkan cadangan kemajuan dalam industri angkasa. Ini boleh mewujudkan peluang untuk memenuhi keperluan ekonomi yang dikehendaki dan menggalakkan kemajuan industri. Hasil Utama Hasil Utama Pembangunan rangka kerja institusi berstruktur yang menyokong teknologi, buruh dan ekonomi untuk meningkatkan penyertaan industri angkasa Kebolehcapaian yang lebih baik kepada maklumat dan pengetahuan untuk membangunkan teknologi penting yang relevan dengan industri angkasa di Malaysia Kumpulan Sasar ● Pemain industri Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MOF ● JANGKA ● Lembaga Angkasa ● Majlis Sains Negara Garis Masa Jangka pendek (1-3 tahun) Kumpulan Sasar ● Pemain industri ● Penyelidik ● Institusi akademik Pihak Berkepentingan Utama ● MYSA ● MOSTI ● JANGKA ● MOHE ● MITI Garis masa Jangka pendek (1-3 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 68 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 TADBIR URUS DAN RANGKA KERJA INSTITUSI: STRATEGI DAN INISIATIF STRATEGI 2: MENINGKATKAN TADBIR URUS DAN USAHA PENGAWALSELIAAN STRATEGI 2: MENINGKATKAN TADBIR URUS DAN USAHA PENGAWALSELIAAN Inisiatif 1: Memperkukuhkan kuasa perundangan untuk menyelia aktiviti berkaitan angkasa Inisiatif 2: Mempromosikan kecekapan proses pengawalseliaan Pelaksanaan tadbir urus berstruktur diperlukan dalam mengawal selia aktiviti berkaitan angkasa. Baru-baru ini, Malaysia telah menugaskan pihak berkuasa seperti Pengawal selia Angkasa dan Lembaga Angkasa untuk menyelaras aktiviti mengikut Akta Lembaga Angkasa bagi meningkatkan mandat perundangan sedia ada. Keadaan ini wujud sebagai ciri utama dalam memperkukuhkan keupayaan pihak berkuasa khusus dalam mengawasi aktiviti berkaitan angkasa. MYSA akan mengambil bahagian dengan menyediakan bantuan dalam mengukuhkan peraturan untuk mentadbir urus industri angkasa. MYSA boleh memberi cadangan utama kepada Pengawal selia Angkasa dan Lembaga Angkasa untuk menyelaraskan aktiviti berkaitan angkasa. Dalam usaha untuk meningkatkan mandat perundangan sedia ada, MYSA akan memanfaatkan pengetahuan teknikalnya untuk membantu badan-badan ini yang akan menyokong dan menyelaraskan tindakan pengawalseliaan yang sesuai untuk aktiviti angkasa yang dijalankan di dalam dan dari Malaysia. Terdapat banyak bidang industri yang memerlukan peraturan yang mana penglibatan banyak agensi boleh menyebabkan kekeliruan. Pemain industri berhadapan dengan cabaran apabila perlu menangani isu-isu mereka bila berurusan dengan pelbagai agensi kerajaan. Kewujudan pelbagai agensi sedemikian menyukarkan pemain industri untuk memahami pelbagai fungsi mereka. Pengurusan kawal selia yang berkesan akan bergantung kepada rangka kerja institusi yang berstruktur yang mengutamakan promosi pelaksanaan proses kawal selia yang efisien. Justeru, aktiviti ini akan memastikan kecekapan prosedur pengawalseliaan yang mana adalah penting bagi pemain industri yang lama dan baharu mengambil bahagian dalam industri angkasa Malaysia. Hasil Utama Hasil Utama Meningkatkan pembangunan peraturan dan perundangan untuk mentadbir urus industri angkasa Proses kawal selia yang dipermudahkan untuk melancarkan lagi operasi perniagaan bagi pemain industri sedia ada dan baharu Kumpulan Sasar ● Pembuat dasar ● Pemain industri Pihak Berkepentingan Utama ● MYSA ● JANGKA ● Lembaga Angkasa ● MOSTI ● Bahagian Penguasa Angkasa Garis masa Jangka Sederhana (3-5 tahun) Kumpulan Sasar ● Pemain industri ● Institusi akademik Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● Lembaga Angkasa ● Majlis Sains Negara Garis masa Jangka Sederhana (3-5 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 69 STRATEGI 2: MENINGKATKAN TADBIR URUS DAN USAHA PENGAWALSELIAAN STRATEGI 3: MEWUJUDKAN PLATFORM KERJASAMA Inisiatif 3: Mewujudkan ekonomi angkasa yang mampan Inisiatif 1: Menggalakkan kerjasama antara pemain industri dan akademia Pertumbuhan industri angkasa Malaysia mungkin dihalang oleh sumber negara semasa dalam mengembangkan sektor ekonomi lain untuk masa depan. Melalui penerimaan Matlamat Pembangunan Lestari Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNSDGs), usaha Malaysia untuk penggunaan angkasa secara aman dan perkembangan sains dan teknologi angkasa akan menunjukkan sokongannya kepada Agenda Angkasa Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu 2030. Untuk tujuan ini, Malaysia akan dilihat sebagai tempat yang mempunyai kelebihan daripada segi landskap alam sekitar, sosial dan tadbir urus. Pengiktirafan MYSA dan penjajaran terhadap Agenda Angkasa Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu 2030 berkenaan sains dan teknologi angkasa serta aplikasi tersebut akan meletakkan Malaysia sebagai pemain angkasa yang bertanggungjawab yang akan terus menyokong rangka kerja undang-undang antarabangsa bagi memastikan penerokaan dan penggunaan aman ruang angkasa. Pada masa ini, secara praktisnya kolaborasi di antara institusi penyelidikan, universiti, dan pemain industri masih terhad. Justeru, perlu ada usaha bersepadu untuk meningkatkan tahap kerjasama supaya akan ada manfaat bersama: pemain industri boleh mendapat manfaat daripada kemajuan dalam penyelidikan dan pembangunan dan ahli akademik boleh mendapat manfaat daripada pemahaman yang lebih baik tentang keperluan sektor swasta. MYSA mampu menjalin kerjasama di antara pemain industri dan ahli akademik dengan menganjurkan acara seperti seminar, bengkel, mesyuarat, kumpulan meja bulat dan kumpulan fokus. Aktiviti-aktiviti ini akan meningkatkan pembangunan industri angkasa dengan menggalakkan kerjasama di antara sektor swasta dan akademik. Hasil Utama Hasil Utama Penerimagunaan sehingga 5 SDG selaras dengan Agenda Angkasa BangsaBangsa Bersatu 2030 Menggalakkan sehingga 10 usaha kerjasama untuk meningkatkan inovasi dan peluang bagi pemain industri Kumpulan Sasar ● Pemain Industri ● Pelabur tempatan dan luar negara Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MOF ● MYSA ● NGOs Garis Masa Jangka Panjang (5-10 tahun) Kumpulan Sasar ● Institusi Akademik ● Penyelidik ● Pemain industri Pihak Berkepentingan Utama ● MOF ● MIDA ● MOE ● MOSTI ● MYSA ● EPU Garis masa Jangka Panjang (5-10 tahun) TADBIR URUS DAN RANGKA KERJA INSTITUSI: STRATEGI DAN INISIATIF
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 70 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 STRATEGI 3: MEWUJUDKAN PLATFORM KERJASAMA Inisiatif 2: Memperkukuhkan komunikasi dengan organisasi angkasa antarabangsa yang lain Interaksi dengan organisasi angkasa antarabangsa telah dihadkan akibat pandemik Covid-19. Kedudukan Malaysia dalam industri angkasa boleh mencapai kemajuan dengan meneroka kolaborasi dan komunikasi yang lebih kerap dengan organisasi, agensi serta syarikat angkasa antarabangsa yang lain. Prospek inovasi, perspektif dan penemuan saintifik dapat ditingkatkan melalui komunikasi aktif dengan organisasi angkasa antarabangsa yang lain. MYSA boleh mengukuhkan usaha untuk mengembangkan secara aktif hubungan kerjanya dan mengadakan perbincangan dengan agensi angkasa antarabangsa. Seterusnya penglibatan Malaysia secara global dalam industri boleh mewujudkan peluang yang lebih besar untuk kerjasama antarabangsa dan meningkatkan kedudukannya sebagai pemain utama di rantau ASEAN. Hasil Utama Mewujudkan hubungan kerja dengan sehingga 20 organisasi angkasa antarabangsa TADBIR URUS DAN RANGKA KERJA INSTITUSI: STRATEGI DAN INISIATIF Kumpulan Sasar ● Pemula Angkasa & Syarikat ● Kerjasama Angkasa Asia Pasifik ● Pertubuhan BangsaBangsa Bersatu Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MOFA ● MYSA ● JANGKA Garis masa Jangka Sederhana (3-5 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 71 Pemacu Pertumbuhan: Aktiviti Satelit Penubuhan kluster adalah penting untuk pembangunan industri yang berdikari kerana penubuhan kluster ini akan menggalakkan persaingan dan kerjasama di kalangan pemain industri. Sebagai sebahagian daripada kluster akan membolehkan syarikat angkasa beroperasi secara lebih produktif dalam mendapatkan input, mengakses teknologi dan menyelaras aktiviti berkaitan. Justeru, kluster yang dimajukan dengan baik sering menjadi persimpangan yang mana gabungan wawasan, kemahiran dan teknologi dari pelbagai sektor boleh mencetuskan inovasi dan perniagaan baharu yang mana akan menjadi penting dalam membangunkan industri angkasa yang baru muncul. Dalam kajian yang dibuat, HPIC dianggap sebagai sektor yang memiliki peralatan teknologi yang paling sesuai untuk membangunkan ekosistem angkasa Malaysia yang mana dipilih berdasarkan penemuan industri dan analisis mengikut keutamaan negara. Navigasi, EO, pengendali satelit dan sektor peralatan Bumi telah dikenal pasti sebagai HPIC untuk kajian ini. Di samping menjadi sektor berpotensi tinggi yang menjana pendapatan, trend global yang muncul seperti pemanduan autonomi, analitiks geospatial dan kemunculan stesen Bumi bergerak juga merupakan faktor pemacu kemasukan dalam kluster. Dengan kebangkitan aktiviti berasaskan satelit, keupayaan pembuatan satelit tempatan juga boleh diterokai untuk membangunkan pengetahuan huluan di samping memacu R&D dalam sektor angkasa. Kluster Industri Berpotensi Tinggi (“HPIC”) adalah tumpuan sektor yang saling berkait dalam industri angkasa yang mempunyai nilai tinggi dan potensi berimpak tinggi ke arah pembangunan ekosistem industri. Dalam Pelan ini, sektor-sektor yang menjalankan aktiviti berkaitan satelit secara meluas ini membentuk industri satelit yang dikenal pasti sebagai HPIC. Penubuhan kluster adalah penting untuk pembangunan industri yang berdikari kerana menggalakkan persaingan dan kerjasama di kalangan peserta yang berbeza.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 72 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Kluster Industri Berpotensi Tinggi: Ringkasan Inisiatif Inisiatif 1: Membangunkan keupayaan pembuatan satelit kecil Inisiatif 2: Memacu inovasi melalui perkhidmatan data satelit berkaitan Inisiatif 3: Bakat transformasi berpusat dalam persekitaran teknologi satelit Penjajaran dengan Misi DAN 2030 1. Meningkatkan produktiviti melalui tumpuan terhadap aktiviti satelit sebagai pemacu utama pertumbuhan ekonomi. 2. Memperkasakan teknologi angkasa (contohnya imej satelit dan posisi tepat), memperkukuhkan infrastruktur tempatan dan membangunkan sumber manusia yang mahir. 3. Memanfaatkan keupayaan satelit untuk menyumbang kepada kesejahteraan sosial, penjanaan ekonomi dan pengurusan risiko bencana. 4. Mematuhi dan saling boleh kendali dengan standard dan inisiatif global. Inisiatif yang dibangunkan untuk HPIC adalah bertujuan mewujudkan industri angkasa bersepadu iaitu berpusat dalam persekitaran pembangunan satelit dan perkhidmatan berkaitan satelit untuk merangsang pertumbuhan industri angkasa. Selaras dengan misi DAN 2030, jadual di bawah meringkaskan inisiatif tiga penjuru untuk HPIC: Objektif HPIC: Mewujudkan industri angkasa bersepadu yang berpusat dalam persekitaran pembangunan satelit dan perkhidmatan berkaitan satelit untuk merangsang pertumbuhan industri angkasa.
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 73 KLUSTER INDUSTRI BERPOTENSI TINGGI: INISIATIF TIGA PENJURU Inisiatif 1: Membangunkan keupayaan pembuatan satelit kecil Dengan trend peralihan daripada GEO kepada satelit LEO yang lebih kecil, usaha satelit miniatur menjadi model perniagaan yang terbukti berkesan kerana kos pembangunan yang lebih murah dan pengeluaran secara besar-besaran yang mudah. Pada masa ini, pasaran masih belum diterokai di rantau ASEAN walaupun permintaan global berkembang (dianggarkan meningkat sebanyak USD 7.5 bilion). Untuk menjadi hab serantau bagi pembangunan satelit kecil, projek R&D industriakademia dan makmal yang dibiayai secukupnya akan menjadi penting untuk dikaji, dibiasakan dan dibina pengetahuan domestik mengenai teknologi satelit kecil. Penyediaan infrastruktur dan kemudahan teknikal akan menjadi penting untuk memenuhi keperluan penyelidikan, pelaksanaan dan pengkomersialan yang boleh dipermudahkan dengan pewujudan hab pembuatan angkasa (contohnya, komponen angkasa, pemasangan satelit dan kenderaan pelancaran) yang dimulakan oleh kerajaan. Hasil Utama Mengubah Malaysia menjadi pusat pembuatan dan operasi satelit kecil di rantau ASEAN dengan mewujudkan hab pembuatan angkasa. Kumpulan Sasar ● Pemula Pembuatan dan Operasi Satelit ● E&E Pemain Industri Pihak Berkepentingan Utama ● MOSTI ● MYSA ● MEDAC ● Kerajaan Negeri ● MITI ● MIGHT ● MIDA ● EPU Garis masa Jangka Panjang (5-10 tahun) Inisiatif 2: Memacu inovasi melalui perkhidmatan berkaitan data satelit Dengan peningkatan kebergantungan kepada data berasaskan satelit dan kemunculan AI yang membolehkan pengendalian dan manipulasi sejumlah besar data, perkhidmatan berasaskan satelit memainkan peranan penting untuk membuka wawasan perniagaan strategik. Teknologi satelit penderiaan jauh seperti Radar Bukaan Sintetik (SAR) dan Pengesanan Cahaya dan Jarak (LiDAR) juga memacu permintaan dalam sektor hiliran. Untuk membina industri hiliran berasaskan data, badan-badan kerajaan perlu terlebih dahulu menentukan bidang berkaitan (contohnya pengurusan bencana alam, pengesanan rantaian bekalan) dalam perkhidmatan data berasaskan satelit dan menyalurkan sumber (contohnya pembiayaan, pemecut, nasihat perniagaan) kepada perkhidmatan satelit bernilai tinggi. MYSA dan pemain industri yang lain boleh memainkan peranan dalam membina infrastruktur angkasa seperti mewujudkan kemudahan data angkasa untuk membolehkan akses kepada data sedia dianalisis, analitiks data khusus dan membina platform untuk pemindahan pengetahuan dan kolaborasi di antara SME dan penyelidik. Hasil Utama Mewujudkan kemudahan data angkasa untuk membolehkan inovasi perkhidmatan melalui ekonomi angkasa untuk bumi (space-for-earth). Kumpulan Sasar ● Perniagaan Perkhidmatan Satelit Pihak Berkepentingan Utama ● IGRSM ● JUPEM ● MOSTI ● MYSA ● MITI ● MIDA ● MEDAC ● MDEC ● MOF ● EPU Garis masa Jangka Sederhana (3-5 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 74 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 KLUSTER INDUSTRI BERPOTENSI TINGGI: INISIATIF TIGA PENJURU Inisiatif 3: Transformasi bakat berpusat dalam persekitaran teknologi satelit Sebagai penghubung antara segmen huluan dan hiliran, sektor pengendali satelit berpotensi untuk merangsang pertumbuhan industri angkasa secara holistik. Selain itu, perniagaan berasaskan satelit mempunyai peralatan teknologi untuk membangun dan memberi inspirasi kepada generasi pekerja angkasa seterusnya. Untuk mencetuskan rasa ingin tahu dan minat dalam angkasa dan sains, institusi pendidikan angkasa perlu menjalankan aktiviti berasaskan satelit seperti eksperimen dan pertandingan reka bentuk satelit di sekolah di samping meningkatkan kesedaran dan publisiti melalui arus perdana media. Selain itu, untuk menarik bakat berkaliber tinggi ke dalam tenaga kerja semasa, badan-badan kerajaan akan memainkan peranan dalam membiayai penyelidik dan usahawan untuk mengakses sumber saintifik di samping meningkatkan kemahiran tenaga kerja industri angkasa melalui infrastruktur teknikal sektor ini. Kesannya, inovasi dan pengembangan dalam penawaran perkhidmatan satelit mungkin memerlukan reka bentuk semula program bakat seperti pembelajaran dan pembangunan (L&D), program peningkatan kemahiran dan projek perintis untuk membangunkan kemahiran teknikal (contohnya analitiks data, robotik, aeronautikal) dan kemahiran insaniah yang boleh disebarkan ke seluruh industri. Hasil Utama Ekonomi angkasa dipacu oleh bakat yang diterajui oleh 5,000 pekerja angkasa. Kumpulan Sasar ● Pelajar (Rendah, Menengah, Pengajian Tinggi) ● Pekerja Berpengalaman ● Usahawan Pihak Berkepentingan Utama ● MOHE ● MOHR ● MYSA ● Pemain Industri Satelit ● Penyedia Pendidikan (Angkasa & STEM) Garis masa Jangka Panjang (5-10 tahun)
BAB 5 : PELAN STRATEGIK INDUSTRI ANGKASA 2030 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 75 Sebagai penghubung antara segmen huluan dan hiliran, perniagaan berasaskan satelit mempunyai peralatan teknologi untuk merangsang pertumbuhan holistik and memberi inspirasi kepada generasi pekerja angkasa seterusnya.
78 Hala Tuju KESIMPULAN BAB 6:
BAB 6 : KESIMPULAN 78 Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 Perbatasan industri angkasa seterusnya akan memerlukan aliran tetap teknologi, infrastruktur, penyedia dan perkhidmatan untuk mengalihkan Malaysia ke era angkasa komersial. Perkembangan angkasa negara pada masa lalu telah membina asas awal dan struktur tadbir urus yang boleh memajukan sektor domestik untuk bersaing dengan negaranegara angkasa yang baru muncul. Walau bagaimanapun, untuk memanfaatkan peluang global dan mengaktifkan sektor tempatan, usaha haruslah dilaksanakan dengan memberi tumpuan kepada kelestarian komersial – diikuti dengan persaingan sihat, pembiayaan yang meluas dan kolaborasi seluruh industri iaitu kerjasama melalui entiti awam, swasta, akademik dan antarabangsa. Melalui dokumen ini, Pelan Strategik Industri Angkasa 2030 telah membangunkan strategi dan inisiatif yang boleh bertindak sebagai panduan kepada industri angkasa Malaysia bagi memenuhi sasaran negara untuk menyumbang RM10 bilion dalam KDNK dan mewujudkan 5,000 peluang pekerjaan menjelang 2030 di samping mencapai matlamat industri yang lebih luas seperti yang ditetapkan oleh tonggak masingmasing. Agensi pelaksana dan pemain industri perlu melabur dalam teknologi berkebolehan, bakat tersedia industri, mekanisme pentadbiran efektif dan ekosistem komersial yang berdikari untuk pemain angkasa domestik serta komuniti Malaysia yang meluas bagi menikmati kelebihan sektor angkasa yang dinamik. Oleh hal yang demikian, inisiatif masa depan seharusnya diorientasikan ke arah tindakan dan kepantasan di samping cuba menyelesaikan potensi cabaran yang mungkin timbul daripada industri yang berkembang pesat dalam tempoh beberapa bulan, bukannya dekad. Dengan berbuat demikian, pengukuran kejayaan yang tepat pada masanya akan menjadi penting untuk memastikan usaha yang dilaburkan itu disalurkan ke arah mencapai objektif masingmasing melalui inisiatif lestari yang akan menyumbang kepada ekonomi dan kemakmuran negara, di samping memberi komitmen kepada industri angkasa yang lebih ramah alam dengan bergerak ke arah pelepasan sifar bersih dan pembentukan serpihan bersih sifar. Hala Tuju