SAINS TINGKATAN 3 KSSM

AKTIVITI MATAHARI YANG MEMBERI
KESAN KEPADA BUMI

Matahari adalah sebuah bintang
Matahari merupakan bebola gas yang membara

dan terdiri daripada gas hydrogen (71%) , gas
helium (27%) dan bahan bahan lain (2%).
Jarak purata matahari dari bumi ialah 149,680,000
km
Cahaya matahari mengambil masa kira-kira 8
minit untuk sampai ke bumi

ZON PEROLAKAN
 Suhu sekitar 1 000 ooo °C.
 Proses perolakan gas berlaku.
 Gas panas dari teras mengalir ke permukaan
 Seteslah tenaga dibebaskan , gas yang sejuk mengalir

semula ke bahagian teras.

ZON RADIASI
 Tenaga yang dijana dalam teras dikeluarkan dalam

bentuk foton (zarah cahaya.
 55% daripada jumlah tenaga matahari dikeluarkan

melalui zon ini.

KROMOSFERA
 Lapisan gas yang berada dibawah korona.
 Boleh dilihat semasa berlakunya gerhana matahri

penuh.
 Suhu pada lapisan kromosfera adaah sekitar 20,000 °C.

KORONA
 Lapisan gas pada matahari yang paling luar.
 Suhu boleh mencapai 15,000,000 °C.
 Hanya dapat diperhatikan ketika berlakunya gerhana

matahari.
 Membentuk lingkaran cahaya putih kebiruan

mengelilingi matahari.

FOTOSFERA
 Suhu lapisan ini adalah kira-kira 6000 °C.
 Lapisan ini melancarkan haba dan cahaya ke

persekitaran.
 Lapisan ini dapat diperhatikan oleh manusia sebagai

sinaran cahaya yang berwarna kuning .

TERAS
 Proses pelakuran nukleuas berlaku sepanjang masa

dibawah tekanan dan suhu yang tinggi.
 Atom-atom hydrogen berpadu untuk membentuk

helium yang lebih berat dan stabil
 Tindak balas ini menhasilkan tenaga yang dibebaskan

dalam bentuk haba dan cahaya .

fenomena yang berkaku di permukaan :

 Granul
 Tompok matahari
 Kitarn suria
 Semarak suria (atau prominen)
 Nyalaan suria
 Lentingan jisim korona
 Angin suria

 Fotosfera dalam atmosfera matahari terdiri
daripada granul yang kelihatan berbutir.

 Granul ialah bahagian atas zon perolakan bagi
plasma yang sangat panas .

 Tompok Matahari ialah kawasan gelap yang
kelihatan pada permukaan matahari seperti
didalam gambar.

 Tompok matahari kelihatan gelap kerana
suhunya lebih rendah.

 Aktiviti tompok matahari kelihatan wujud dan
lenyap mengikut pusingan 11 tahun yang
dikenali sebagai kitaran suria.

 Semarak suria berbentuk gelungan yang sangat
besar atau jalur melengkung yang terdiri
daripada gas menyala dibahagian atas tompok
matahari

 Kandungan dalam semarak suria ialah plasma ,
gas panas terdiri daripada hydrogen dan helium
bercas elektrik.

 Semarak suria yang terlampau besar boleh
mengakibatkan berlakunya lentingan jisin
korona

 Nyalaan suria terdiri daripada gas bercas yang
banyak meletus daripada matahari

 Kawasan tersebut mencapai kecerahan
maksimum dalam tempoh yang amat singkat

 Berlaku berdekatan tompok matahari
 Zarah gas yang bercas bertindak balas dengan

atom dan melekul dalam atmosfera bumi lali
membentuk aurora

 Berlaku dipermukaan korona
 Letusan plasma yang menyemburkan zarah gas

yang bermagnet ke angkasa lepas dan boleh
sampai ke bumi
 Zarah-zarah itu bertindakbalas dengan atom
dan molekul dalam atmosfera bumi lalu
membentuk aurora



 Membebaskan zarah dalam plasma seperti
electron ,proton, dan zarah alfa ke angkasa
lepas dengan keljuan tinggi

 MAGNETOSFERA BUMI ialah satu ruang dalam
angkasa lepas yang meliputi bumi dimana medan
magnet dalam magnetosfera bumi ialah gabungan
antara medan magnet bumi (sebagai medan
magnet utama) dengan medan magnet dalam
ruang diangkasa lepas

 Saintis percaya bahawa medan magnet bumi
dihasilkan oleh teras bumi dengan leburan besi
yang sentiasa mengalir dalam pola yang tertentu

 Besi yang mengalir dalam teras bumi itu bertindak
seperti sebuah ‘dinamo cecair’ menjadikan bumi
seperti sebuah magnet yang dikelilingi oleh
medan magnet

 Diketahui bahawa planet-planet lain dalam sistem
suria (kecuali zuhrah) juga dikelilingi oleh medan
magnet yang tersendiri

BENTUK MAGNETOSFERA
 Megnetosfera bumi terbentuk daripada interaksi

antara medan magnet yang dibawa oleh angina suria
dan medan magnet bumi
 A) medan magnet bumi

 B) magnetosfera bumi

DEFINISI MAGNETOSFERA BUMI

 Magnetosfera bumi didefinisikan sebagai satu ruang
dalam angkasa lepas yang meliputi bumi dimana
medan magnet dalam magnetosfera bumi ialah adalah
gabungan antara medan magnet bumi (sebagai medan
magnet utama ) dengan medan magnet dalam ruang
diangkasa lepas .

PEMBETUKAN MAGNETOSFERA BUMI

 Medan magnet bumi

KEPENTINGAN MAGNETOSFERA BUMI
 Magnetosfera bumi bertindak sebagai benteng

pertahanan untuk melindungi bumi daripada zarah-

zarah bercas dalam angin suria
 Jika magnetosfera bumi tidak dapat menahan angin

suria , hidupan bumi akan menerima kesan angina

suria daripada mata secara terus
 Jika tiada magnetosfera ,dijangkakan bahawa hidupan

dipermukaan bumi akan pupus

CUACA ANGKASA LEPAS

Cuaca angkasa lepas didefinisikan sebagai fenomena
yang berlaku :

 Di Permukaan matahari seperti nyalaan suria
, semarak suria (prominen) , tompok matahari
dan lentingan jisim korona

 Di angkasa lepas seperti angina suria , rebut
pancaran suria dan rebut geomagnet



i)
– ahli astronomi astrologi dan geografi Yunani
– membina model geosentrik dengan Bumi pada pusat

dan orbit yang membulat

ii)
– ahli astronomi matematik, ekonomi dan doktok Poland
– membina model heliosentrik dengan Matahari pada pusat
dan orbit yang membulat

iii)
– ahli astronomi, matematik dan astrologi Jerman
– mengubah suai model heliosentrik dengan Matahari pada
titik fokus sepunya pada orbit elips planet mengikut
Hukum Kepler

PERKEMBANGAN DAN TEKNOLOGI
DALAM PENEROKAAN ANGKASA LEPAS

Perkembangan dan Teknologi
Abad ke-11: China mencipta serbuk letupan dan menggunakan
roket primitif dalam pertempuran
1609: Teleskop pertama digunakan dalam bidang astronomi
oleh Galileo Galilei
1957: Satelit pertama – USSR Sputnik
1961: Manusia pertama di orbit – Yuri Gagarin, dalam USSR
Vostok 1
1969: Manusia pertama menjejakkan kaki di Bulan – Neil
Armstrong, US Apollo 11
1973: Penerbangan pertama ke Musytari – US Pioneer 10
1981: Penerbangan pertama kapal angkasa ulang-alik US
Columbia
1989: Penerbangan pertama ke Neptun US Voyager 2
1990: US melancarkan Teleskop Angkasa Lepas Hubble dari
kapal angkasa ulang-alik Discovery
1996: Satelit Malaysia MEASAT 1 dan 2 dilancarkan
2000: Mikrosatelit Malaysia yang pertama, TiungSAT-1
dilancarkan
2002: Agensi Angkasa NEgara (ANGKASA) ditubuhkan
2011: Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS) telah siap dibina
dengan lengkap

i) Teleskop angkasa lepas
 Seksta – digunakan untuk mengukur altitud bintang

 Teleskop Galileo – menjadi alat astronomi yang paling
banyak digunakan

 Teleskop angkasa Hubble – diletakkan dalam ruang
orbit 500km dari permukaan bumi

 Teleskop angkasa Spitzer – mengesan aktiviti dalam
angkasa lepas yang jauh

 Teleskop Radio – digunakan untuk mengesan
gelombang radio dari angkasa lepas

ii) Roket
 digunakan secara meluas dalam penerokaan angkasa

lepas

iii) Satelit
 satelit pertama, Sputnik 1 dihantar ke angkasa lepas

pada tahun 1957

iv) Kuar Angkasa
 kapal angkasa yang mengumpulkan maklumat dan

menghantarnya kembali ke Bumi

v) Penderiaan Jauh (Remote Sensing)
 kaedah mengumpul dan merekodkan maklumat dari

jarak jauh
 Pertanian: untuk mengesan kawasan
pembangunan pertanian yang bersesuaian
 Geologi: untuk mengesan lokasi seperti sumber
mineral, susutan jisim dan susutan darat
 Pengurusan bencana: untuk mengenal pasti
pencemaran dan pembakaran hutan
 Pertahanan: untuk mengesan pencerobohan
kapal, pesawat udara dan kenderaan

-Buku teks TINGKATAN 3
- [email protected]