คู่มือการส่งกำลังและซ่อมบำรุงสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ (ตามปกติ)

คู่มือการส่งก�ำ ลังและซอ่ มบำ�รุงสงิ่ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 39
การสง่ ก�ำลังยาและเวชภัณฑส์ ิน้ เปลืองสายแพทย์
ตามคำ� สง่ั กองทัพบก ท่ี ๔๘๗/๒๕๔๓ ไดก้ �ำหนดให้ โรงพยาบาลกองทัพบก
มีภารกิจและความรับผิดชอบในการส่งก�ำลัง ยาและเวชภัณฑ์สิ้นเปลืองสายแพทย์
ให้กับหน่วยรับการสนับสนุนในพื้นท่ี ตามระบบการสนับสนุนเป็นพื้นที่ โดยใน
ยามปกติ กรมแพทย์ทหารบก จะให้การสนับสนุนโรงพยาบาลกองทัพบก โดยจ่าย
ยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองสายแพทย์ทดแทน โดยจัดส่งฯ ตรงไปยังโรงพยาบาล
กองทัพบก ทกุ แห่งทรี่ องจ่ายฯ ยาและเวชภณั ฑส์ ิน้ เปลืองไปกอ่ น
กรมแพทย์ทหารบก ได้ก�ำหนดให้โรงพยาบาลกองทัพบกในแต่ละแห่งเป็น
หน่วยสนับสนุนยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองสายแพทย์ ให้กับหน่วยรับการสนับสนุน
ในพื้นท่ี โดยก�ำหนดว่า โรงพยาบาลกองทัพบกท่ีมีที่ตั้งปกติในพื้นท่ีจังหวัดใดให้เป็น
หน่วยสนับสนุนในการส่งก�ำลังยาและเวชภัณฑ์สิ้นเปลืองสายแพทย์ให้กับหน่วยรับ
การสนับสนุนในพื้นท่ีจังหวัดเดียวกันกับที่โรงพยาบาลกองทัพบกต้ังอยู่ หรือพ้ืนที่
ใกลเ้ คยี ง โดยกรมแพทยท์ หารบกจะกำ� หนดในรปู ของแผนการแจกจา่ ยฯ และจะระบุ
ช่ือโรงพยาบาลกองทัพบกที่สนับสนุนโดยตรง และช่ือของหน่วยรับการสนับสนุน
เช่น แผนแจกจ่ายงบฝึกตามวงรอบประจ�ำปี, แผนแจกจ่ายงบป้องกันชายแดน
ตัวอย่างเช่น รพ.ค่ายเทพสตรีศรีสุนทร (อ.ทุ่งสง จว.นครศรีธรรมราช) เป็นหน่วย
สนับสนุนยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองสายแพทย์ ให้กับ ป.พัน.๑๕ (อ.ทุ่งสง
จว.นครศรธี รรมราช) เปน็ ต้น
ในบางกรณกี รมแพทยท์ หารบก จะจดั สง่ ยาและเวชภณั ฑส์ นิ้ เปลอื งสายแพทย์
โดยตรงให้กับโรงพยาบาลกองทัพบก หรือเพ่ือแจกจ่ายต่อให้กับโรงพยาบาล
กองทพั บก ในพน้ื ทกี่ องทพั ภาคเดยี วกัน หน่วยเสนารักษ์หรอื หนว่ ยรับการสนบั สนุน
ในพ้ืนท่ี เนื่องจากกรมแพทย์ทหารบกต้องการความรวดเร็วในการด�ำเนินการจัดส่ง
และป้องกันการเส่ือมสภาพของน้�ำยา จากการขนส่งฯ โดยผ่านระบบการจัดการ
เคลื่อนย้ายปกติ เช่น น้�ำยาตรวจสอบสารเสพติดของพลทหารกองประจ�ำการ, ชุด
ตรวจสอบมาลาเรียเบื้องต้น กรมแพทย์ทหารบก จึงขอให้ตัวแทนจ�ำหน่าย จัดส่ง
ส่งิ อปุ กรณด์ งั กลา่ วใหก้ บั หน่วยโดยตรง ดังนน้ั โรงพยาบาลกองทพั บก จะต้องด�ำเนิน
การในเร่ืองการตรวจรับพัสดุ (บทที่ ๕ หัวข้อข้ันตอนการตรวจรับส่ิงอุปกรณ์

40 คู่มือการส่งกำ�ลังและซอ่ มบำ�รงุ ส่งิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑

ท่ีกรมแพทย์ทหารบกส่งโดยตรงให้กับหน่วย และต้องด�ำเนินการด้านใบเบิกโดยตรง
กองคลงั แพทย์ ฯ ต่อไป
การส่งก�ำลังยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองสายแพทย์ในระบบการ
สนับสนุน เปน็ พื้นท่ี
มรี ายละเอียดและการด�ำเนนิ การสรปุ ไดด้ งั น้ี
๑. รายการยาและเวชภณั ฑ์สนิ้ เปลืองสายแพทย์
เพื่อให้การสนับสนุนยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองสายแพทย์ของโรงพยาบาล
กองทัพบก ให้กบั หน่วยรบั การสนับสนนุ ในพื้นท่เี ป็นไปอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ตอ่ เนื่อง
ทันเวลา และประหยัด กรมแพทย์ทหารบกได้ก�ำหนดรายการยาและเวชภัณฑ์
สนิ้ เปลอื งสายแพทยพ์ น้ื ฐาน ซง่ึ เปน็ รายการยาและเวชภณั ฑส์ น้ิ เปลอื งในชดุ เครอื่ งมอื
แพทย์ (ชุดกระเป๋านายสบิ พยาบาลกองร้อย (ชดุ ๔๙๖๐) และชุดเครอื่ งมอื เวชภณั ฑ์
ห้องตรวจโรคสนามเสริม (ชุด ๔๔๐๐)) ซ่ึงเป็นรายการที่อยู่ในอัตราการจัดและ
ยุทโธปกรณ์ ตอนที่ ๔ ของหมวดเสนารักษ์ เรยี กว่า รายการพื้นฐาน ในบญั ชรี ายการ
ยาและเวชภณั ฑพ์ ้นื ฐาน (๔๐ รายการ) ประจ�ำปงี บประมาณ ในหวั ข้อถดั ไป และเปน็
รายการที่โรงพยาบาลกองทัพบก ทุกแห่งใช้ในการรักษาพยาบาลเป็นประจ�ำ
อย่แู ลว้ สามารถรองจ่ายใหก้ ับหน่วยรับการสนบั สนุนได้ ทันที
๒. การสนับสนุนยาและเวชภัณฑ์สิ้นเปลืองสายแพทย์ ของ
โรงพยาบาลกองทัพบก ให้กับหนว่ ยรบั การสนบั สนุนในพืน้ ที่
ตามปกตหิ นว่ ยรบั การสนบั สนนุ จะเบกิ ยาและเวชภณั ฑส์ น้ิ เปลอื งสายแพทย์
ได้เฉพาะรายการพื้นฐาน ในบัญชีรายการยาและเวชภัณฑ์พ้ืนฐาน (๔๐ รายการ)
เท่านั้น เมื่อหน่วยรับการสนับสนุนวางใบเบิก โรงพยาบาลกองทัพบกจะต้อง
ตรวจสอบงบประมาณของหนว่ ยรบั การสนบั สนนุ ทม่ี อี ยแู่ ละมลู ฐานในการเบกิ หากมี
ข้อมูลรองรบั เพยี งพอ ใหร้ องจ่ายยาและเวชภัณฑ์สน้ิ เปลอื งสายแพทย์ ทโ่ี รงพยาบาล
กองทัพบกมีอยู่ไปก่อน ไม่ว่าจะจัดหาด้วยเงินรายรับของสถานพยาบาล หรือเงิน
งบประมาณใด ๆ ให้กับหน่วยรับการสนับสนุนโดยเร็ว โดยไม่วางใบเบิกต่อมายัง
กรมแพทย์ทหารบก

คู่มอื การส่งกำ�ลงั และซ่อมบำ�รงุ สิง่ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 41
กรณโี รงพยาบาลกองทพั บก ไมม่ ยี า หนว่ ยอาจจา่ ยยาอน่ื ทอ่ี อกฤทธค์ิ ลา้ ยกนั
ทดแทนได้ แต่ต้องมีค�ำอธิบายการใช้ยาให้กับหน่วยรับการสนับสนุนด้วย และ
โรงพยาบาลกองทัพบก จะต้องท�ำบัญชีคุมงบประมาณของหน่วยรับการสนับสนุน
แยกตามประเภทงบประมาณ พร้อมกับบันทึกข้อมูลการจ่ายหรือการรองจ่ายฯ
เพื่อจะได้ทราบสถานภาพงบประมาณของหน่วยรับการสนับสนุน และใช้เป็นข้อมูล
ในการเบิกทดแทนมายังกรมแพทย์ทหารบกต่อไป การสนับสนุนยาและเวชภัณฑ์
สิ้นเปลืองสายแพทย์ของโรงพยาบาลกองทัพบกให้กับหน่วยรับการสนับสนุน มี
รายละเอียดการปฏิบตั เิ พมิ่ เตมิ ดังนี้
๒.๑ หนว่ ยรักษาพยาบาลระดับต่ำ� กว่าโรงพยาบาล
ไดแ้ ก่ หมวดเสนารกั ษ์ ทเ่ี ปดิ ทร่ี กั ษาพยาบาลในทต่ี งั้ ปกติ ตอนพยาบาล
กองพยาบาล และหน่วยตรวจโรค ปัจจุบันไม่ได้รบั การสนบั สนนุ งบประมาณ (งบการ
แพทย)์ จากกองทพั บกแลว้ จงึ ไมจ่ ดั เปน็ หนว่ ยรบั การสนบั สนนุ ในระบบการสนบั สนนุ
เป็นพ้ืนที่ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากหน่วยรักษาพยาบาลระดับต่�ำกว่าโรงพยาบาล
บางสว่ น มคี วามพรอ้ มในเรอื่ งอาคารสถานที่ และสง่ิ อำ� นวยความสะดวกในการรกั ษา
พยาบาล บางส่วนจึงได้ปรบั เป็นหน่วยบรกิ ารปฐมภมู ิ (Primary Care Unit : PCU)
ของโรงพยาบาลกองทัพบก หรอื มีเงินรายรับของสถานพยาบาล สามารถด�ำเนินการ
จัดหายาและเวชภณั ฑ์ส้นิ เปลอื งสายแพทยไ์ ดเ้ อง
๒.๒ หน่วยเฉพาะกิจท่ีปฏิบัติราชการสนามตามแผนป้องกันชายแดน
และการสนับสนนุ หนว่ ยทีป่ ฏิบัติภารกิจในพื้นทจี่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ (จชต.)
กองกำ� ลังปอ้ งกันชายแดนของกองทัพบก (ปัจจุบันมีอยู่ ๗ กองกำ� ลงั
เช่น กองก�ำลังนเรศวร (กกล.นเรศวร), กองก�ำลังผาเมือง (กกล.ผาเมือง) เป็นต้น)
หน่วยเฉพาะกิจของกรมทหารพราน (ฉก.ทพ.), หนว่ ยเฉพาะกจิ ของหน่วยบัญชาการ
สงครามพิเศษ (ศปก.นศส.) หรือโครงการท่ีได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก
ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก (ศปก.ทบ.) เช่น โครงการจัดระบบเพื่อจัดระเบียบพ้ืนที่
ชายแดน, โครงการปราบปรามยาเสพตดิ เป็นตน้ ส่วนหน่วยทีป่ ฏบิ ัตภิ ารกจิ ในพนื้ ท่ี
จังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้แก่ หน่วยเฉพาะกิจต่าง ๆ ที่ปฏิบัติงานในพ้ืนท่ีจังหวัด
ชายแดนภาคใต้ (ฉก.หมายเลข) หน่วยเฉพาะกิจที่ปฏิบัติราชการสนาม ตามแผน

42 คมู่ อื การส่งกำ�ลังและซ่อมบ�ำ รุงสงิ่ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑
ปอ้ งกนั ชายแดน สามารถเบกิ ยาและเวชภณั ฑ์ส้นิ เปลอื งสายแพทยไ์ ด้เฉพาะรายการ
พื้นฐาน ในบัญชีรายการยาและเวชภัณฑ์พื้นฐาน (๔๐ รายการ) และยาเวชกรรม
ป้องกัน ตามเกณฑ์ท่ีกองทัพบกก�ำหนด โดยเบิกจากโรงพยาบาลกองทัพบกท่ีเป็น
หนว่ ยสนับสนุน
หนว่ ยเฉพาะกจิ ทีป่ ฏบิ ัตริ าชการสนามตามแผนปอ้ งกนั ชายแดน จะได้
รบั การสนบั สนนุ งบประมาณจากศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทพั บก สว่ นหนว่ ยทปี่ ฏบิ ตั ภิ ารกจิ
ในพื้นท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ จะได้รับการสนับสนุนงบประมาณ จากกองอ�ำนวย
การรักษาความม่ันคงภายใน (กอ.รมน.) ผ่านศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบกเช่นเดียวกัน
โดยใช้ยอดก�ำลังพลท่ีขน้ึ ปฏบิ ตั เิ ปน็ มูลฐาน อย่างไรกต็ าม กรมแพทยท์ หารบกจะแจง้
แผนแจกจ่ายฯ ของหนว่ ยเฉพาะกจิ ท่ีปฏบิ ัติราชการสนาม ตามแผนป้องกันชายแดน
รายกองทัพภาค หรอื ตามโครงการฯ แลว้ แต่กรณี เช่น แผนแจกจา่ ยฯ ของ ศปก.ทภ.๑,
แผนแจกจ่ายฯ ของ ทพ.ทภ.๓ เป็นต้น ซ่ึงรายละเอียดในแผนแจกจ่ายฯ จะ
ประกอบด้วย รายชือ่ หน่วยเฉพาะกจิ ยอดก�ำลังพล งบประมาณค่ายาและเวชภัณฑ์
จ�ำนวนการแจกจ่ายยาเวชกรรมป้องกัน ให้โรงพยาบาลกองทัพบก ท่ีเป็นหน่วย
สนบั สนนุ ทราบ สว่ นแผนแจกจา่ ยฯ ของหนว่ ยทป่ี ฏบิ ตั ภิ ารกจิ ในพนื้ ทจี่ งั หวดั ชายแดน
ภาคใต้ จะแจง้ ใหเ้ ฉพาะ รพ.คา่ ยอิงคยทุ ธบรหิ าร ทราบ ตงั้ แต่ตน้ ปงี บประมาณ (หรือ
ภายใน ธ.ค.) แต่หากโรงพยาบาลกองทัพบก ที่เป็นหน่วยสนับสนุน ยังไม่ได้รับแจ้ง
แผนแจกจ่ายฯ ในห้วงต้นปีงบประมาณ แต่มีความจ�ำเป็นต้องให้การสนับสนุน
หน่วยต้ังแต่ ต.ค. เนื่องจากการสับเปลี่ยนก�ำลัง โรงพยาบาลกองทัพบก สามารถ
รองจ่ายฯ ได้ไม่เกิน ๑ ใน ๓ ของแผนแจกจ่ายฯ เดิมในปีงบประมาณที่ผ่านมา
และโรงพยาบาลกองทพั บก ต้องถือวา่ การสนับสนนุ หน่วยเฉพาะกจิ ทปี่ ฏิบัติราชการ
สนาม ตามแผนป้องกันชายแดน ถือเป็นล�ำดับความเร่งด่วนแรก และโรงพยาบาล
กองทัพบก ควรกำ� หนดห้วงเวลาแจกจ่ายฯ ให้กับหน่วยรับการสนับสนุนเป็นห้วง ๆ
ตามความเหมาะสม โดยประสานกับหน่วยรับการสนับสนุน ท้ังน้ีเพื่อลดภาระ
การรองจ่ายของโรงพยาบาลกองทัพบก และเป็นการป้องกันยาและเวชภัณฑ์ของ
หนว่ ยรบั การสนับสนนุ เส่อื มสภาพ ได้อีกหนทางหนงึ่ ดว้ ย

คมู่ ือการสง่ กำ�ลงั และซอ่ มบ�ำ รุงส่งิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 43
๒.๓ การสนบั สนนุ การฝึกตามวงรอบประจำ� ปี
หน่วยท่ีฝึกตามวงรอบประจ�ำปี ในกรณีนี้หมายถึง การฝึกหมู่ ตอน
หมวด กองรอ้ ย กองพนั ประจ�ำปี หรือฝกึ เฉพาะหน้าท่ี ตามท่กี รมยุทธศึกษาทหารบก
(ยศ.ทบ.) เป็นผู้ก�ำหนดแผนการฝึกไว้ แนวความคิดในการสนับสนุนของกรมแพทย์
ทหารบก หมายถึง ในเวลาฝึก ให้หน่วยฝึกน�ำกระเป๋านายสิบพยาบาลกองร้อยไป
ออกฝกึ ด้วย ภายหลังจากการฝกึ กรมแพทยท์ หารบก จะสนบั สนนุ ยาและเวชภัณฑ์
ทดแทนใหก้ ับยาและเวชภัณฑ์ ในกระเป๋านายสิบพยาบาลกองรอ้ ย ท่ไี ด้ใช้ไป
ในการสนับสนุน เน่ืองจากแนวความคิด เป็นการสนับสนุนยาและ
เวชภัณฑ์ ทดแทนให้กบั ยาและเวชภณั ฑ์ ในกระเปา๋ นายสบิ พยาบาลกองรอ้ ย ดงั น้ัน
แผนแจกจ่ายฯ จึงก�ำหนดให้กับหน่วยสายแพทย์ท่ีอยู่กับหน่วยก�ำลังรบเท่าน้ัน โดย
ในแต่ละปี กรมยุทธศึกษาทหารบกจะก�ำหนดแผนแจกจ่ายฯ ค่ายาและเวชภัณฑ์
สนับสนุนการฝึกตามวงรอบประจ�ำปี โดยการพิจารณากรอบวงเงินในการสนับสนุน
ปัจจุบันยังยึดถือตามเครดิตยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลือง เพ่ือใช้ในการฝึกตามวงรอบ
ของหนว่ ยแพทยใ์ นสว่ นกำ� ลงั รบ (ผนวก ค ทา้ ยคมู่ อื ) รายการยาและเวชภณั ฑท์ ห่ี นว่ ย
รับการสนับสนุน สามารถเบิกได้จากโรงพยาบาลกองทัพบกท่ีสนับสนุนโดยตรง
ส่วนยาเวชกรรมป้องกัน หน่วยรับการสนับสนุนสามารถเบิกได้จากโรงพยาบาล
กองทัพบกท่ีสนับสนุนโดยตรง เช่นเดียวกัน โดยไม่คิดหรือหักออกจากวงเงิน หรือ
เครดติ ค่ายาและเวชภณั ฑ์ ซ่ึงการเบิกยาและเวชภณั ฑ์ และยาเวชกรรมป้องกัน เพ่ือ
การฝกึ ของหนว่ ยตา่ ง ๆ มีหลกั เกณฑด์ ังนี้
ก. การฝึกเปน็ หนว่ ยระดับหมู่ ตอน หมวด และระดบั กองรอ้ ย ให้เบิก
ยาและเวชภณั ฑ์ส้ินเปลอื ง เฉพาะในชุดกระเป๋านายสิบพยาบาลกองรอ้ ย
ข. การฝึกเป็นหน่วยระดับกองพัน และการฝึกของกองพันเสนารักษ์
กองพล ใหเ้ บกิ ยาและเวชภณั ฑส์ น้ิ เปลอื ง ไดท้ ง้ั ในชดุ กระเปา๋ นายสบิ พยาบาลกองรอ้ ย
และชุดเครื่องมือเวชภัณฑ์ห้องตรวจโรคสนามเสริม ตามรายการยาและเวชภัณฑ์
พ้นื ฐาน (๔๐ รายการ)
ค. หนว่ ยเบกิ รบั ยาและเวชภณั ฑส์ น้ิ เปลอื งจากโรงพยาบาลกองทพั บก
ทสี่ นบั สนนุ โดยตรง ภายในวงเงนิ ตามแผนแจกจา่ ยฯ ทก่ี รมยทุ ธศกึ ษาทหารบกกำ� หนด

44 คูม่ อื การส่งก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รงุ สงิ่ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
ง. ให้แนบคำ� สงั่ ฝกึ หรอื หนังสือรับรองการฝึก ประกอบการเบิก
จ. การเบิกทดแทนภายหลังการฝึก ให้เบิกได้เฉพาะหน่วยสายแพทย์
ของหน่วยพร้อมรบเคล่ือนที่เร็ว และกองพันปฏิบัติการรบพ้ืนที่ป่าและภูเขา
หน่วยสายแพทย์อ่ืน ๆ ไม่มีการเบิกทดแทนหลังการฝึก แต่จะเบิกเม่ือมีการออกฝึก
ตามวงรอบประจ�ำปี โดยมีจ�ำนวนแต่ละรายการ สัมพันธ์กับจ�ำนวนกระเป๋านายสิบ
พยาบาลกองรอ้ ย ทีห่ นว่ ยมอี ยู่
ฉ. การทหี่ นว่ ยรบั การสนบั สนนุ ขอเบกิ ยาและเวชภณั ฑ์ เกนิ กวา่ วงเงนิ
ตามแผนแจกจ่ายฯ น้ัน ให้อยู่ในดุลยพินิจของผู้อ�ำนวยการโรงพยาบาลกองทัพบก
เน่ืองจากกรมแพทย์ทหารบก ให้โรงพยาบาลกองทัพบก เบิกยาและเวชภัณฑ์ เพื่อ
สนับสนุนการฝึกทั้งหมด ได้ตั้งแต่ต้นปีงบประมาณ และให้อ�ำนาจผู้อ�ำนวยการ
โรงพยาบาลกองทัพบก ในการบริหารยาและเวชภัณฑ์ ภายในวงเงนิ ท่ีได้กำ� หนดไว้
ช. การทหี่ นว่ ยรบั การสนบั สนนุ ขอเบกิ ยาในสว่ นของยาและเวชภณั ฑ์
เสรมิ นอกรายการพนื้ ฐาน หรอื ยาและเวชภณั ฑร์ ายการอนื่ นอกเหนอื จากบญั ชรี ายการ
ยาและเวชภณั ฑพ์ นื้ ฐาน ขอใหอ้ ยใู่ นดลุ ยพนิ จิ ของผอู้ ำ� นวยการโรงพยาบาลกองทพั บก
ทั้งน้ี ต้องไม่เกินกว่าวงเงินตามแผนแจกจ่ายฯ หรืองบประมาณท่ีได้รับการจัดสรร
(ในกรณีการฝึกพิเศษ) ซ่ึงข้ึนอยู่กับระบบการทดแทนการรองจ่ายของโรงพยาบาล
กองทัพบก ดว้ ย
ซ. กรมแพทยท์ หารบก จะแจง้ แผนแจกจา่ ยคา่ ยาและเวชภณั ฑส์ นบั สนนุ
การฝึกตามวงรอบประจ�ำปี ใหก้ ับกองคลังแพทย์ฯ และโรงพยาบาลกองทพั บกที่เปน็
หน่วยสนับสนุนโดยตรงทราบ อย่างไรก็ตาม หากโรงพยาบาลกองทัพบก หรือ
หน่วยฝกึ ทราบวา่ เป็นหนว่ ยจัดตัง้ ใหม่ หรอื เปลี่ยนชอ่ื หนว่ ย หรือยา้ ยท่ีต้ังหน่วย
และมกี ารเปล่ยี นโรงพยาบาลกองทัพบก ท่สี นับสนุนโดยตรง ขอให้แจ้งโดยตรงหรอื
รายงานใหก้ บั กองการฝึก สำ� นกั การฝึก กรมยุทธศึกษาทหารบก (กกฝ.สกฝ.ยศ.ทบ.)
โทร ทบ.๘๙๐๒๔-๕ หรือ โทร ๐๒-๖๖๘๓๖๕๘ ทราบ เพ่ือปรบั แกไ้ ขแผนแจกจา่ ย
ให้ในปีงบประมาณตอ่ ไป
ฆ. การสนับสนุนยาเวชกรรมป้องกัน ให้กับหน่วยท่ีฝึกตามวงรอบ
ประจ�ำปี เป็นการสนบั สนุนใหก้ บั หนว่ ยฝกึ ฯ ไม่คิดหรอื หักออกจากวงเงิน หรอื เครดติ
ค่ายาและเวชภัณฑ์ จากแผนแจกจ่ายที่กรมแพทย์ทหารบก แจ้งให้ โรงพยาบาล

คูม่ อื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบ�ำ รุงส่งิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 45
กองทพั บก ทราบในขอ้ ซ. และหนว่ ยสามารถดรู ายละเอยี ดไดจ้ ากหวั ขอ้ การสนบั สนนุ
ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ให้กับหน่วยฝกึ ตามวงรอบประจ�ำปี
ญ. เมอื่ โรงพยาบาลกองทพั บก ทสี่ นบั สนนุ โดยตรง รองจา่ ยยา เวชภณั ฑ์
และ ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ใหก้ บั หนว่ ยฝกึ ไปแลว้ ขอใหเ้ บกิ ทดแทนการรองจา่ ยฯ มายงั
กรมแพทยท์ หารบก ต่อไป
๒.๔ การสนบั สนุนยาและเวชภณั ฑใ์ ห้กบั หนว่ ยบินกองทัพบก
โรงพยาบาลกองทพั บก ทเ่ี ปน็ หนว่ ยสนบั สนนุ โดยตรง ตอ้ งสนบั สนนุ ยา
และเวชภัณฑ์ ประจ�ำชุดปฐมพยาบาลอากาศยาน ให้กับหน่วยบินกองทัพบก (เช่น
ศบบ., ร้อย.บ.พล.ร/พล.ม. เป็นต้น) ในพื้นท่ีรับผิดชอบ แล้วเบิกทดแทนมายังกรม
แพทย์ทหารบก รวมทั้งโรงพยาบาลกองทัพบก ต้องตรวจสอบและแจ้งให้หน่วยบิน
กองทพั บกในพน้ื ทร่ี บั ผิดชอบ น�ำยาและเวชภัณฑป์ ระจำ� ชดุ ปฐมพยาบาลอากาศยาน
ในชุดมาเปล่ียนใหม่ทุกปี หรือตรวจสอบที่หน่วยบินเพ่ือไม่ให้มียาและเวชภัณฑ์
หมดอายุ
รายการและจ�ำนวน ยาและเวชภัณฑ์ โรงพยาบาลกองทัพบก
ตอ้ งสนับสนุนใหก้ บั หน่วยบนิ กองทัพบก* ดงั น้ี
๑. ยาแคปซลู AMOXYCILLIN (๕๐๐ mg) จำ� นวน ๔๐ แคปซูล
๒. ยาเม็ด PARACETAMOL (๕๐๐ mg) จำ� นวน ๒๐ เมด็
๓. ยาเม็ดแก้ทอ้ งเดิน (LOPERAMIDE HCL) จำ� นวน ๒๐ เมด็
๔. ยาเม็ดแก้ปวดท้อง (HYOSCINE-N-BUTYLBROMIDE) จ�ำนวน
๒๐ เม็ด
๕. ยาเม็ดทำ� น�ำ้ บริสุทธ์ิ จ�ำนวน ๒๔ เม็ด
๖. ANTIBIOTIC EYE OINT (OXYTETRACYCLINE) จำ� นวน ๑ หลอด
๗. ELECTROLYTE POWDER (๑๕ gm) จำ� นวน ๔ ซอง
๘. POVIDONE IODINE SOLUTION ๑๐% (๓๐ ml) จำ� นวน ๑ ขวด
๙. ผา้ ปิดตา (EYE PAD) จ�ำนวน ๒ แผน่
* ประกาศกรมแพทย์ทหารบก เร่ือง ก�ำหนดรายการสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ ประกอบชุดปฐมพยาบาล

ประจำ� อากาศยาน ลง ๒ ต.ค. ๔๓

46 คูม่ อื การส่งก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รุงสิ่งอปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑

๑๐. SOFRA TULLE จ�ำนวน ๑ แผ่น
๑๑. TENSOPLAST (พลาสเตอรย์ า) จำ� นวน ๒๐ ช้ิน
๑๒. MICROPORE ๑" x ๕ YDS จ�ำนวน ๑ มว้ น
๑๓. GAUZE ๔" x ๔" จำ� นวน ๔ ชน้ิ
๑๔. ผา้ แตง่ แผลประจ�ำบุคคล ขนาด ๔" x ๗" จ�ำนวน ๑ ห่อ
๑๕. ผ้าพันแผลสีพราง ๓๗" x ๓๗" x ๕๒" จำ� นวน ๑ ชิน้
๑๖. ผา้ พนั แผลสีพราง ๓" x ๖ YDS จ�ำนวน ๒ มว้ น
๑๗. สายยางรดั ห้ามเลือด ยาว ๗๕ ซม. จ�ำนวน ๑ เสน้
๑๘. เขม็ กลัดซอ่ นปลาย ขนาด ๒" จ�ำนวน ๔ อัน
๑๙. กรรไกรตัดผ้ากอ๊ ส ขนาด ๗" จ�ำนวน ๑ อัน
๒๐. ใบมดี ผ่าตัด เบอร์ ๑๑ จำ� นวน ๕ ใบ
๒๑. ด้ามมีดผ่าตัด เบอร์ ๓ จำ� นวน ๑ ดา้ ม
๒๒. กระเปา๋ เวชภณั ฑช์ ดุ ปฐมพยาบาลประจำ� อากาศยาน จำ� นวน ๑ ใบ
๒.๕ การจ่ายยาและเวชภณั ฑ์สนับสนนุ ภารกจิ พเิ ศษอื่น ๆ
ภารกจิ พเิ ศษ เปน็ การสงั่ ใชก้ ำ� ลงั ของหนว่ ยตา่ ง ๆ โดยคำ� สง่ั ของกองทพั บก
หรอื กองทพั ภาค เชน่ ภารกจิ การรกั ษาความสงบเรยี บรอ้ ย, ภารกจิ การอารกั ขาบคุ คล
สำ� คญั , ภารกจิ ของหนว่ ยเฉพาะกจิ เปน็ ตน้ ทง้ั น้ี หากการปฏบิ ตั ภิ ารกจิ พเิ ศษ มคี วาม
จำ� เปน็ ต้องใช้ยาและเวชภัณฑ์ จะตอ้ งเปน็ การใช้ฯ กับกำ� ลงั พลของหนว่ ยเท่านัน้ ซึ่ง
หน่วยที่ได้รับภารกิจสามารถเบิกได้ ท้ังยา เวชภัณฑ์ และยาเวชกรรมป้องกัน
จากโรงพยาบาลกองทัพบกที่สนับสนุนโดยตรง ในเร่ืองน้ีศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก
ได้ก�ำหนดแนวทางปฏบิ ัติ* ดงั น้ี
ก. การสนับสนุนของกรมแพทย์ทหารบก ต่อหน่วยต่าง ๆ ในสนาม
จะตอ้ งไดร้ บั อนมุ ตั หิ ลกั การจากกองทพั บก หรอื ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทพั บก กอ่ นทกุ ครงั้
ข. การสนับสนุนกรณีเร่งด่วน จะต้องมีการสั่งการจากผู้บังคับบัญชา
เช่น ผู้บัญชาการทหารบก หรือ ผบ.ศปก.ทบ. ก่อน กรมแพทย์ทหารบกจึงจะให้
การสนับสนุนได้
* หนังสือ ฝกบ.ศปก.ทบ. ด่วนมาก ทีต่ ่อ กห ๐๔๐๗.๒๑/๑๔๗๒ ลง ๒๔ พ.ค. ๔๒

คมู่ อื การสง่ กำ�ลังและซอ่ มบำ�รุงสิ่งอุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 47
เมอื่ โรงพยาบาลกองทพั บก ทส่ี นบั สนนุ โดยตรงทราบ สามารถรองจา่ ย
ยา เวชภัณฑ์ และยาเวชกรรมป้องกันไปก่อน และให้รีบประสานกองทัพภาค เพื่อ
รายงานขอรับการสนับสนุนงบประมาณค่ายา - เวชภัณฑ์ และยาเวชกรรมป้องกัน
เพือ่ ทดแทนการรองจ่ายฯ ตามท่ีไดจ้ ่ายจรงิ ต่อไป
เกณฑจ์ า่ ยยาและเวชภณั ฑย์ งั ไมม่ กี ารกำ� หนดไวช้ ดั เจน ขน้ึ อยกู่ บั หนว่ ย
น�ำสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ใดไปใช้ออกปฏิบัติภารกิจ ก็ควรเบิกยาและเวชภัณฑ์ตาม
รายการในชุดสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์น้ัน เช่น น�ำกระเป๋านายสิบพยาบาลกองร้อยไป
๓ ใบ ก็ควรเบิกยาและเวชภัณฑ์ตามรายการ และไม่ควรเกินจ�ำนวนที่ได้ก�ำหนดไว้
ในกระเปา๋ นายสบิ พยาบาลกองรอ้ ย รวมถงึ ใหพ้ จิ ารณาถงึ หว้ งระยะเวลาปฏบิ ตั ภิ ารกจิ
ด้วย (หากพิจารณาแลว้ เหน็ ว่าการปฏิบัตภิ ารกจิ ครง้ั นี้ ไมม่ กี ารสญู เสยี ฯ โรงพยาบาล
กองทัพบก อาจใช้เกณฑ์ในการสนับสนุนที่ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบกก�ำหนด หรือ
๑ บาท/คน/วัน) ส่วนยาเวชกรรมป้องกัน ให้ใช้เกณฑ์ตามค�ำส่ัง ทบ. (เฉพาะ)
ท่ี ๑๔๐๔/๕๓ ลง ๑๘ พ.ย. ๕๓ ในหัวขอ้ ตอ่ ไป
๒.๖ การจ่ายยาและเวชภณั ฑ์สนบั สนุนการฝกึ พเิ ศษ
การฝกึ พิเศษ ในกรณีน้ใี หห้ มายถึง การฝกึ ท่ีนอกเหนือจากการฝกึ ตาม
วงรอบประจำ� ปี เชน่ การฝกึ ร่วมผสมกับชาตพิ ันธมิตร หรอื การฝกึ ตามหลักสูตร เชน่
การฝึกหลักสูตรส่งทางอากาศ, การฝึกปรับพื้นฐาน ฯลฯ โดยปกติหน่วยรับผิดชอบ
การฝึก จะจัดท�ำวงเงินค่ายาและเวชภัณฑ์ หรือวงเงินค่ายาเวชกรรมป้องกันไว้แล้ว
และการฝึกฯ ได้รับอนุมัติจากผู้บัญชาการทหารบก ดังน้ัน ในการสนับสนุนขอให้
โรงพยาบาลกองทพั บกทส่ี นบั สนนุ โดยตรง กรณุ าประสานกบั หนว่ ยจดั การฝกึ เพอื่ ขอ
ทราบวงเงินฯ ค่ายาและเวชภัณฑ์สนับสนุนการฝึกฯ หรือในกรณีท่ีหน่วยจัด
การฝึกไม่ทราบข้อมูล ให้โรงพยาบาลกองทัพบกประสานกรมแพทย์ทหารบก (โดย
แผนกฝึก กองยุทธการและการขา่ วฯ) และสนบั สนนุ ให้ ไม่เกินวงเงนิ ทไ่ี ดร้ ับอนมุ ตั ิฯ
ทั้งนีว้ งเงินทไี่ ด้รบั แจง้ จะรวมคา่ ยาและเวชภัณฑ์ และค่ายาเวชกรรมป้องกัน ไวแ้ ลว้
เม่ือโรงพยาบาลกองทัพบก ท่ีสนับสนุนโดยตรงรองจ่ายยา เวชภัณฑ์
และยาเวชกรรมปอ้ งกนั ใหก้ บั หนว่ ยจดั การฝกึ ไปแลว้ ขอใหเ้ บกิ ทดแทนการรองจา่ ยฯ
มายัง กรมแพทยท์ หารบก (ผา่ น กองคลังแพทยฯ์ ) ต่อไป

48 คู่มือการส่งกำ�ลงั และซอ่ มบ�ำ รงุ สงิ่ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
๒.๗ การจ่ายยาและเวชภัณฑ์สนับสนุนหน่วย ตามแผนแจกจ่ายของ
กรมแพทยท์ หารบก
แผนแจกจ่ายของกรมแพทย์ทหารบก ปัจจุบันหมายถึง แผนแจกจ่าย
สนบั สนุนหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (แผน นรด.), แผนแจกจ่ายงบพระราชด�ำริ,
แผนแจกจ่ายงบเอดส์ (แผน ถุงยางอนามัย), แผนแจกจ่ายน้�ำยาตรวจสารเสพติด
เปน็ ตน้ หรอื แผนแจกจา่ ยอนื่ ใดทก่ี รมแพทยท์ หารบกเปน็ ผจู้ ดั ทำ� ขนึ้ เพอื่ ใหโ้ รงพยาบาล
กองทพั บก สนบั สนนุ ใหก้ บั หนว่ ยตามแผนแจกจา่ ย หากเปน็ วงเงนิ คา่ ยาและเวชภณั ฑ์
โรงพยาบาลกองทัพบก สามารถสนับสนุนหนว่ ยเบิกได้ภายในวงเงนิ ที่แผนแจกจ่ายฯ
กำ� หนด โดยรายการยาและเวชภัณฑจ์ ะเปน็ รายการพ้นื ฐาน ๔๐ รายการ หรือไมก่ ็ได้
เนอ่ื งจากมลู ฐานของการเสนอความตอ้ งการงบประมาณไมไ่ ดเ้ กดิ จากการนำ� กระเปา๋
นายสบิ พยาบาลไปใชใ้ นการปฏบิ ตั ภิ ารกจิ แตเ่ กดิ จากความตอ้ งการมยี าและเวชภณั ฑ์
เพื่อใช้รักษาพยาบาลขั้นต้นในหน่วยฝึก นอกเหนือจากน้ัน กรมแพทย์ทหารบกจะ
ก�ำหนดรายการส่ิงอุปกรณ์ และจ�ำนวนการแจกจ่ายไว้ชัดเจน จึงขอให้โรงพยาบาล
กองทัพบกให้การสนับสนุนหน่วย ตามรายการส่ิงอุปกรณ์และจ�ำนวน ตามที่ได้
กำ� หนดไว้
ปัจจุบันการสนับสนุนหน่วยตามแผนแจกจ่ายของกรมแพทย์ทหารบก
ค่ายาและเวชภัณฑ์ และยาเวชกรรมป้องกัน โดยเฉพาะการแจกจ่ายถุงยางอนามัย
หรอื นำ้� ยาตรวจสอบสารเสพตดิ ฯลฯ กรมแพทยท์ หารบกจะจา่ ยโดยตรงแบบอตั โนมตั ิ
ให้กับโรงพยาบาลกองทัพบก ทั้งนี้ กรมแพทย์ทหารบกพิจารณาแล้ว เห็นว่า เพื่อ
ความสะดวกในการแจกจ่ายให้กับหน่วยฝึก ส�ำหรับใช้กับพลทหารกองประจ�ำการ
ไดท้ นั ตง้ั แตเ่ ขา้ ประจำ� การ และสง่ิ อปุ กรณด์ งั กลา่ วมจี ำ� นวนมากเกนิ กวา่ ท่ี โรงพยาบาล
กองทัพบกสามารถรองจ่ายได้ อย่างไรก็ตาม เมื่อกรมแพทย์ทหารบก ได้แจกจ่าย
สง่ิ อปุ กรณด์ งั กลา่ วไปถงึ โรงพยาบาลกองทพั บกแลว้ ขอใหต้ รวจสอบกบั หนงั สอื อนมุ ตั ิ
หลักการฯ หรือวัตถุประสงค์ในแผนแจกจ่ายฯ ท่ีกรมแพทย์ทหารบกได้แจกจ่ายไป
ก่อนหนา้ น้ัน (อาจเป็นทาง e-office) ใหม้ ีความเข้าใจ และแจง้ ให้กบั หนว่ ยท่ีควบคุม
การแจกจ่ายของโรงพยาบาลกองทัพบกทราบ เพื่อจะได้ด�ำเนินการสนับสนุนหน่วย
หรือรองจ่าย หรือการแจกจ่ายเร่งด่วนได้อย่างถูกต้อง ดังนั้น หากโรงพยาบาล

คู่มือการส่งก�ำ ลงั และซอ่ มบ�ำ รุงสง่ิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 49
กองทพั บกไดร้ บั สง่ิ อปุ กรณจ์ า่ ยโดยตรงแบบอตั โนมตั แิ ลว้ เกดิ ความสงสยั ในทมี่ าทไี่ ป
ของสิ่งอุปกรณ์น้ันให้ประสานกองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ ทันที เพื่อให้สามารถด�ำเนินการ
กับสง่ิ อุปกรณ์นนั้ ไดอ้ ย่างถูกต้องต่อไป
เมอื่ โรงพยาบาลกองทพั บกทส่ี นบั สนนุ โดยตรง รองจา่ ยคา่ ยา เวชภณั ฑ์
และยาเวชกรรมปอ้ งกัน ใหก้ บั หนว่ ยตามแผนแจกจา่ ยไปแล้ว ขอให้เบิกทดแทนการ
รองจ่ายฯ มายังกรมแพทย์ทหารบก (ผ่าน กองคลังแพทย์ฯ) ต่อไป เว้นรายการ
สิ่งอุปกรณท์ ี่กรมแพทย์ทหารบก จา่ ยโดยตรงแบบอตั โนมตั ิ
๒.๘ การป้องกนั ยาและสิ่งอุปกรณ์ส้นิ เปลืองหมดอายุหรอื เส่ือมสภาพ*
เนื่องจากยา และเวชภัณฑ์บางรายการเป็นส่ิงอุปกรณ์ที่มีการก�ำหนด
อายไุ ว้ กรมแพทยท์ หารบกไดก้ ำ� หนดแนวทางในการปอ้ งกนั ยาและเวชภณั ฑส์ นิ้ เปลอื ง
หมดอายุ หรือเสือ่ มสภาพ ดงั น้ี
ก. โรงพยาบาลกองทัพบก ย�้ำเตือนให้หน่วยรับการสนับสนุนต่าง ๆ
นำ� ยาและเวชภณั ฑท์ หี่ นว่ ยมอี ยหู่ มนุ เวยี น หรอื แลกเปลย่ี นกบั โรงพยาบาลกองทพั บก
ที่สนับสนุนโดยตรง โดยยึดถือหลักเกณฑ์ของห้วงเวลา จากวันท่ีหน่วยได้เบิก - รับ
จากโรงพยาบาลกองทพั บก ครบ ๑ ปี
ข. ใหโ้ รงพยาบาลกองทพั บก จดั เจา้ หนา้ ทไ่ี ปตรวจสอบยาและเวชภณั ฑ์
ที่หน่วยรับการสนับสนุนในพ้ืนที่ อย่างน้อยปีละ ๑ ครั้ง เพ่ือช่วยแก้ปัญหาและให้
ค�ำแนะน�ำ หากตรวจพบว่าหน่วยสายแพทย์หน่วยใด มีปัญหาเร่ืองยาและเวชภัณฑ์
หมดอายุ หรอื เสอ่ื มสภาพอยเู่ ปน็ ประจำ� ใหโ้ รงพยาบาลกองทพั บกรายงานใหผ้ บู้ งั คบั
หน่วยนั้นทราบ ในกรณีเป็นหน่วยท่ีได้รับเครดิต โรงพยาบาลกองทัพบกสามารถ
พิจารณาลดเครดิตของหน่วยนั้น โดยจ่ายให้เท่าที่จ�ำเป็น ส่วนงบเครดิตที่เหลือจาก
การปรับลด โรงพยาบาลกองทัพบกสามารถน�ำไปใช้เองหรือจ่ายให้กับหน่วยอ่ืน
ท่ีตอ้ งการ พร้อมแจง้ ให้กรมแพทยท์ หารบกทราบดว้ ย

* คำ� ส่งั พบ. ท่ี ๕๖๗/๔๑ ลง ๑๒ ม.ิ ย. ๔๑ เรอ่ื ง กำ� หนดรายการยาและเวชภัณฑ์ (สิ้นเปลอื ง) พ้นื ฐาน

และการปฏิบัติ ขอ้ ๗

50 คมู่ ือการสง่ ก�ำ ลังและซอ่ มบำ�รุงสิ่งอปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
๒.๙ การเบกิ ทดแทนการรองจ่ายของโรงพยาบาลกองทัพบก
โรงพยาบาลกองทัพบก สามารถเบกิ ยาและเวชภณั ฑ์ ทดแทนการรอง
จ่ายฯ มายังกรมแพทย์ทหารบก โดยเบิกทดแทนตามวงเงินที่ได้รองจ่ายไป และ
สามารถเบิกทดแทนเป็นยาและเวชภณั ฑ์ไดท้ กุ รายการ เว้นรายการ ๖๓ - ๖๗, ๗๐
รายละเอียดตามบัญชรี ายการยาและเวชภณั ฑ์พืน้ ฐาน
การเบิกทดแทน ตามปกตกิ รมแพทย์ทหารบก กำ� หนดใหเ้ บกิ ทดแทน
ได้ ปลี ะ ๓ ครั้ง แตห่ ากมีความจ�ำเป็นก็สามารถเบิกนอกวงรอบได้ ส�ำหรับงบฝึกตาม
วงรอบประจ�ำปี กรมแพทย์ทหารบกอนุโลมให้โรงพยาบาลกองทัพบกเบิกยาและ
เวชภณั ฑ์ ตามรายการท่ตี ้องการ ที่กรมแพทยท์ หารบกมีคงคลงั กอ่ นปงี บประมาณได้
ในวงเงินท่ีโรงพยาบาลกองทัพบกต้องให้การสนับสนุน (ส่วนใหญ่วงเงินงบฝึกตามวง
รอบประจำ� ปี ไม่เปลี่ยนแปลงจากปีทผี่ า่ นมา)
การดำ� เนินการเกย่ี วกบั ใบเบกิ มีแนวทางดังนี้
ให้แยกใบเบกิ ตามงบตา่ ง ๆ ในกรณีเบิกทดแทนใหเ้ ขยี นบนหัวใบเบกิ
ให้ชัดเจนว่า เบิกทดแทนการรองจ่ายตามงบใด เพื่อให้กองคลังแพทย์ฯ สามารถ
ตัดจ่ายได้ถูกต้อง และให้แต่ละหน่วยแยกใบเบิกเป็น ๔ ประเภท ตามชนิดของ
ส่ิงอุปกรณ์ ท้ังน้ีเพ่ือให้เกิดความรวดเร็วในการจ่ายสิ่งอุปกรณ์ของกองคลังแพทย์ฯ
ดังน้ี
๑. ประเภทยาเมด็ ยาฉดี ยาผง
๒. ประเภทยาใชภ้ ายนอก ยานำ้�
๓. ประเภทยาเวชกรรมปอ้ งกัน
๔. ประเภทเวชภณั ฑ์
อยา่ งไรกต็ าม เพอื่ ใหก้ ารเบกิ สงิ่ อปุ กรณส์ ายแพทยจ์ ากกองคลงั แพทยฯ์
เป็นไปด้วยความเรียบร้อย และเป็นการสนับสนุนนโยบายของกองทัพบกฯ กองส่ง
ก�ำลังบ�ำรุงฯ ขอให้หน่วยด�ำเนินการฯ ทั้งแบบใบเบิกและแบบการเบิกส่ิงอุปกรณ์
ผา่ นระบบสารสนเทศกองทพั บก (e-Army) รายละเอยี ดตามบทท่ี ๕ ดว้ ย

คมู่ ือการส่งกำ�ลงั และซ่อมบำ�รงุ ส่ิงอปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 51
๒.๑๐ การสง่ สิ่งอปุ กรณใ์ หโ้ รงพยาบาลกองทพั บก
กองคลังแพทย์ฯ จะจัดส่งยาและเวชภัณฑ์ หรือยาเวชกรรมป้องกัน
ให้กับโรงพยาบาลกองทัพบก ผ่านส�ำนักงานขนส่ง กรมการขนส่งทหารบก (สขส.
ขส.ทบ.) เฉพาะโรงพยาบาลกองทพั บก ทเ่ี บกิ สงิ่ อปุ กรณโ์ ดยใชใ้ บเบกิ ทบ.๔๐๐ - ๐๐๗
หรอื ทบ.๔๐๐ - ๐๐๗ - ๑ เท่านัน้ ดังนั้น ในกรณีปกติ หากโรงพยาบาลกองทพั บก
ไมไ่ ด้รบั สง่ิ อปุ กรณ์ภายใน ๔๐ วนั นับจากวนั ทวี่ างใบเบิก ขอใหป้ ระสานกบั กองคลงั
แพทยฯ์ เพอื่ ด�ำเนนิ การตรวจสอบตอ่ ไป
รายละเอยี ดการเบกิ ศกึ ษาจากบทที่ ๕ การเบกิ -รับ สิ่งอุปกรณ์
ในการสนบั สนนุ หนว่ ยทขี่ น้ึ ปฏบิ ตั กิ ารตามแผนปอ้ งกนั ชายแดนของศนู ย์
ปฏิบัตกิ ารกองทัพบก หรอื แผนงานเรง่ ด่วนอนื่ เชน่ กรณเี ขาพระวหิ าร ซ่ึงในหว้ งนัน้
ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบกจะประสานให้กรมการขนส่งทหารบก จัดยานพาหนะ
เป็นการเฉพาะเพ่ือจัดส่งสิ่งอุปกรณ์ให้กับกรมฝ่ายยุทธบริการ ๙ สายงาน ไปน�ำส่ง
ให้กับหนว่ ยกำ� ลงั รบ หรือกองบญั ชาการช่วยรบส่วนแยก (บชร.สย.) ในพนื้ ทโ่ี ดยตรง
ดงั น้นั กรมแพทยท์ หารบก จึงขอใหโ้ รงพยาบาลกองทัพบก สำ� รวจยาและเวชภณั ฑ์
คงคลงั และยาเวชกรรมปอ้ งกันวางระดับ วา่ มีเพยี งพอในการใหก้ ารสนบั สนนุ หน่วย
กำ� ลงั รบ ในหว้ งระยะเวลาหนง่ึ หรอื ไม่ แลว้ เรง่ รดั เสนอความตอ้ งการ (หรอื วางใบเบกิ )
มายงั กรมแพทยท์ หารบก อยา่ งไรกต็ ามเนอ่ื งจากเปน็ แผนงานเรง่ ดว่ น เมอ่ื โรงพยาบาล
กองทัพบกได้รับส่ิงอุปกรณ์เรียบร้อยแล้ว ขอให้เร่งรัดน�ำส่งส่ิงอุปกรณ์ให้กับหน่วย
ก�ำลังรบโดยเร็ว และวางแผนในการเบิกยาและเวชภัณฑ์ให้สอดคล้องกับระยะเวลา
ในการเบกิ - รับ สง่ิ อุปกรณ์ต่อไป
๒.๑๑ การคา้ งจา่ ยและสงิ่ อปุ กรณ์ขาดแคลน
การค้างจ่าย หมายถึง ปริมาณส่ิงอุปกรณ์ ซ่ึงหน่วยจ่ายไม่สามารถ
จา่ ยใหห้ นว่ ยเบกิ ไดค้ รบในขณะทข่ี อเบกิ มา และบนั ทกึ เปน็ หลกั ฐานไวเ้ พอื่ ปลดเปลอื้ ง
คา้ งจ่ายใหเ้ มอื่ มสี งิ่ อุปกรณ์
การปลดเปลอ้ื งคา้ งจ่าย หมายถึง การจ่ายสิ่งอปุ กรณท์ ่คี ้างจา่ ยใหก้ ับ
หนว่ ยเบกิ โดยอัตโนมตั ิตามใบเบิกท่คี า้ งจ่าย

52 คมู่ อื การสง่ กำ�ลงั และซ่อมบำ�รุงสงิ่ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑

ส่งิ อุปกรณ์ขาดแคลน (สป.ขาดแคลน) หมายถงึ ส่งิ อปุ กรณ์ทห่ี น่วย
จ่ายไม่สามารถจ่ายให้กับหน่วยเบกิ ได้ในระยะรอบน้ี
การคา้ งจ่าย ถา้ หากมกี องคลงั แพทยฯ์ จะคา้ งจา่ ยเฉพาะยาเวชกรรม
ป้องกนั เท่านั้น สว่ นยาและเวชภัณฑ์ หากกองคลังแพทย์ฯ ไมม่ ี จะระบใุ นใบเบิกวา่
“สป.ขาดแคลน” และจะยกเลกิ การเบกิ ในรายการนน้ั ไม่มกี ารคา้ งจ่าย โดยกองคลงั
แพทย์ฯ จะประสานขอให้โรงพยาบาลกองทัพบกเบิกยาในรายการอ่ืนทดแทน หรือ
หากต้องการรายการเดิมขอให้โรงพยาบาลกองทัพบกประสานกับกองคลังแพทย์ฯ
วา่ ยาและเวชภณั ฑ์รายการนน้ั จะเข้าคลงั เมื่อใด แลว้ วางใบเบิกมาใหม่
การประสานกับกองคลังแพทย์ (แผนกควบคุมฯ โทร ๙๔๓๐๒ หรือ
๐๒-๓๕๔๔๔๓๖)

การส่งก�ำลังยาเวชกรรมป้องกัน และการวางระดับยาเวชกรรม
ปอ้ งกนั

การสนบั สนนุ ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ใหห้ นว่ ยเฉพาะกจิ ทป่ี ฏบิ ตั ริ าชการสนาม
ตามแผนปอ้ งกนั ชายแดน ได้แก่ กองก�ำลังชายแดนของกองทัพบก (ปัจจุบนั
มีอยู่ ๗ กองก�ำลัง เชน่ กองกำ� ลงั นเรศวร (กกล.นเรศวร), กองก�ำลังผาเมอื ง (กกล.
ผาเมือง) เป็นต้น) หน่วยเฉพาะกิจของกรมทหารพราน (ฉก.ทพ.), หน่วยเฉพาะกิจ
ของหนว่ ยบญั ชาการสงครามพเิ ศษ (ศปก.นศส.) หรอื โครงการท่ไี ด้รบั การสนบั สนุน
งบประมาณจากศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก เช่น โครงการจัดระบบเพ่ือจัดระเบียบ
พน้ื ท่ชี ายแดน, โครงการปราบปรามยาเสพติด เปน็ ตน้
ตามค�ำสั่ง กองทัพบก (เฉพาะ) ที่ ๑๔๐๔/๕๓ ลง ๑๘ พ.ย. ๕๓ เรื่อง
การแบ่งมอบเครดิตยาและเวชภัณฑ์สิ้นเปลืองกับยาเวชกรรมป้องกันส�ำหรับ
หน่วยปฏิบัติราชการสนาม ก�ำหนดให้หน่วยท่ีออกปฏิบัติราชการสนามได้รับเครดิต
ยาและเวชภณั ฑ์สนิ้ เปลอื งกบั ยาเวชกรรมปอ้ งกันตามหลกั เกณฑ์ดังน้ี
๑. ค่ายาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลอื ง ได้รบั ในอตั รา ๓๖๐ บาท/คน/ปี
๒. ยาเวชกรรมป้องกนั
๒.๑ ผงโรยเทา้ ๑ ขวด/คน/เดือน

ค่มู ือการสง่ กำ�ลังและซอ่ มบ�ำ รุงสง่ิ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 53
๒.๒ ยาทาไลแ่ มลง ๑ - ๒ หลอด/คน/เดอื น (ตามประกาศกรมแพทย์
ทหารบก)
๒.๓ ผงเคมกี �ำจัดแมลง ๑ ขวด/คน/เดือน
๒.๔ ยาเม็ดท�ำน�้ำบริสุทธิ์ ๔๘ เม็ด/คน/เดือน (เฉพาะหน่วยที่มีความ
จำ� เป็น)
๒.๕ ยาชบุ มุง้ ๑ ซอง (๑๕ ซ.ี ซี.)/คน/๔ เดือน (เฉพาะหนว่ ยทมี่ ีความ
จำ� เปน็ )
เกณฑก์ ารสนบั สนนุ ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ดงั กลา่ ว สำ� หรบั แผนปอ้ งกนั ชายแดน
อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ในแต่ละปี ข้ึนกับงบประมาณท่ีได้รับการจัดสรร ส�ำหรับ
ในปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ศนู ย์ปฏบิ ัตกิ ารกองทพั บก กำ� หนดเกณฑก์ ารจ่ายตามความ
จ�ำเป็นของแต่ละหน่วย และในแต่ละพื้นที่ ส�ำหรับแนวทางปฏิบัติในการจัดท�ำแผน
การสนบั สนุนฯ (แผนแจกจ่ายฯ) ใหเ้ ปน็ ดงั น้ี
ก. ให้โรงพยาบาลกองทัพบก ท่ีเป็นหน่วยสนับสนุน สนับสนุนหน่วย และ
เบิกทดแทนมายังกรมแพทยท์ หารบก (ผา่ น กองคลงั แพทย์ฯ) ตอ่ ไป
ข. ก�ำลังพลที่ปฏิบัติงานท่ีในกองบังคับการ จะไม่ได้รับการสนับสนุน
ยาเวชกรรมป้องกันข้อ ๒.๑ - ๒.๕ (เว้น ในกรณีที่ก�ำลังพลที่ปฏิบัติงานที่ใน
กองบังคับการ ต้องเดินทางเข้าพื้นที่ท่ีเสี่ยงต่อการติดเช้ือมาลาเรีย ตามประกาศ
กรมแพทย์ทหารบก ให้โรงพยาบาลกองทัพบกทเ่ี ป็นหนว่ ยสนับสนุนให้การสนับสนุน
ตามความเหมาะสม และเบกิ ทดแทนมายงั กรมแพทยท์ หารบก (ผา่ นกองคลงั แพทยฯ์ )
ต่อไป
ค. ยาเวชกรรมป้องกัน ดงั นี้ (เว้นจา่ ยให้ผ้ปู ฏิบัตหิ น้าที่ในกองบงั คับการ )
- ผงโรยเท้า คดิ เกณฑ์จา่ ย ๑ ขวด/คน/เดือน
- ยาทาไลแ่ มลง คดิ เกณฑจ์ า่ ย ๑ ขวด/คน/เดอื น นอกจากนนั้ ยงั พจิ ารณา
เพม่ิ เตมิ ตามความจำ� เปน็ ของพน้ื ท่ี ตามประกาศกรมแพทยท์ หารบก เรอื่ งการกำ� หนด
พ้ืนที่ท่มี คี วามเสยี่ งสูง พนื้ ท่ีทม่ี ีความเส่ยี ง และพื้นท่เี ฝา้ ระวงั การตดิ เชอื้ โรคมาลาเรีย
ฉบับทีใ่ ชอ้ ยู่ในปจั จบุ ัน
- ผงเคมีกำ� จดั แมลง คดิ เกณฑจ์ า่ ย ๑ ขวด/คน/เดอื น

54 คมู่ อื การส่งก�ำ ลงั และซอ่ มบ�ำ รุงสงิ่ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑
- ยาเม็ดทำ� นำ�้ ให้บรสิ ุทธ์ิ คดิ เกณฑจ์ ่าย ๑๐ - ๒๐% ของยอดกำ� ลงั พล
- ยาชบุ มุ้ง คดิ เกณฑ์จ่าย ๑๐ - ๒๐% ของยอดก�ำลงั พล
- ยา Doxycycline ๑๐๐ mg. ปี ๒๕๖๑ เปน็ ตน้ ไป ไมม่ ใี หก้ ารสนบั สนนุ
ตามประกาศกรมแพทยท์ หารบก เรอ่ื งคำ� แนะนำ� การปอ้ งกนั และควบคมุ โรคมาลาเรยี
- ยาพกพา ๒ รายการ Artesunate ๕๐ มิลลกิ รมั และ Mefloquine
๒๕๐ มลิ ลกิ รัม คดิ เกณฑ์จ่าย ๕ - ๑๕% ของยอดกำ� ลังพล และตามความจำ� เป็นของ
พื้นที่ ตามประกาศ กรมแพทย์ทหารบก เร่ืองค�ำแนะน�ำการป้องกันและควบคุม
โรคมาลาเรีย และตามประกาศกรมแพทย์ทหารบก เร่ืองการก�ำหนดพ้ืนท่ีที่มีความ
เส่ยี งสงู พนื้ ทท่ี มี่ คี วามเสยี่ ง และพน้ื ท่ีเฝ้าระวังการติดเชอื้ โรคมาลาเรีย
หมายเหตุ : เนอ่ื งจากในบางปีงบประมาณกรมแพทยท์ หารบก อาจจะ
ไม่สามารถจัดหา Artesunate ๕๐ มิลลิกรัม ได้ครบตามจ�ำนวน ดังน้ันประกาศ
กรมแพทย์ทหารบก เร่ืองค�ำแนะน�ำการป้องกันและควบคุมโรคมาลาเรีย ได้ก�ำหนด
ให้ DHA-PIP (Dihydro Artemisinin + Piperaquine) จำ� นวน ๙ เมด็ เปน็ ยาพกพา
แทน ยาพกพา ๒ รายการ ทกี่ ล่าวไปแล้ว ซงึ่ กรมแพทยท์ หารบกจะดำ� เนนิ การจดั หา
และแจกจ่ายใหก้ บั หนว่ ย ในกรณเี กดิ ปญั หาข้อขัดขอ้ งฯ
ง. วงเงนิ คา่ ยาพกพา ให้คดิ จากวงเงินคา่ ยาเวชกรรมป้องกัน
จ. ไมอ่ นมุ ตั ใิ หม้ กี ารสบั เปลย่ี นงบประมาณคา่ ยาเวชกรรมปอ้ งกนั เปน็ คา่ ยา
และเวชภณั ฑ์สน้ิ เปลอื งเพ่ิมเติม
ฉ. ในหว้ งต้นปงี บประมาณ ให้ กรมแพทยท์ หารบก (โดยกองคลงั แพทย์ฯ)
รองจา่ ยยาเวชกรรมป้องกัน ตามแผนป้องกันชายแดน ไปก่อนจำ� นวน ๑ ใน ๓ ของ
การสนับสนุนในปีงบประมาณที่ผ่านมา ให้กับโรงพยาบาลกองทัพบกท่ีสนับสนุน
โดยตรงใหก้ บั หนว่ ยเฉพาะกจิ ทปี่ ฏบิ ตั ริ าชการสนาม โดยอตั โนมตั แิ ละเมอ่ื โรงพยาบาล
กองทพั บกไดร้ บั สง่ิ อปุ กรณแ์ ลว้ ใหเ้ รง่ รดั สง่ มอบใหก้ บั หนว่ ยเฉพาะกจิ ทป่ี ฏบิ ตั ริ าชการ
สนาม โดยเร็ว
ช. ให้โรงพยาบาลกองทพั บก ท่สี นับสนุนโดยตรงฯ ตรวจสอบ และทบทวน
แผนแจกจ่ายฯ ในปีงบประมาณท่ีผ่านมา เพ่ือให้ทราบว่า หน่วยมีความจ�ำเป็นต้อง
สนับสนนุ หนว่ ยเฉพาะกจิ ทป่ี ฏบิ ัติราชการสนามใดบา้ ง, ในแตล่ ะหน่วย ได้รับเครดิต

คมู่ ือการสง่ ก�ำ ลังและซอ่ มบำ�รงุ สง่ิ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 55

ยา/เวชภัณฑ์ จ�ำนวนกี่บาท, ได้รับยา เวชกรรมป้องกัน ชนิดใดบ้าง จ�ำนวนเท่าไร,
ไดร้ บั เครดติ ยาพกพา หรอื ยาปอ้ งกนั โรคเทา้ ชา้ งหรอื ไม่ จำ� นวนเทา่ ไร เพอื่ เปน็ พน้ื ฐาน
ในการให้การสนับสนุนหน่วยเฉพาะกิจท่ีปฏิบัติราชการสนาม ได้ต้ังแต่ก่อนเข้าพื้นท่ี
ปฏิบัติงานหรือก่อน ต.ค. ในแต่ละปีงบประมาณ ซึ่งเป็นห้วงการสับเปลี่ยนก�ำลังใน
แต่ละปี และสามารถรองจ่ายยา/เวชภัณฑ์ และยาเวชกรรมปอ้ งกันได้ไปกอ่ นจำ� นวน
๑ ใน ๓ ของปงี บประมาณทีผ่ ่านมา
ซ. โรงพยาบาลกองทัพบก ที่สนับสนุนโดยตรงฯ ตรวจสอบแล้วพบว่า
ในพน้ื ท่รี บั ผิดชอบฯ มีหนว่ ยตอ้ งจดั ก�ำลังออกปฏิบตั ิราชการสนาม ในปีงบประมาณ
ใด สามารถรองจ่ายยา/เวชภัณฑ์และยาเวชกรรมป้องกันได้ไปก่อน ๑ ใน ๓ ของ
ปีงบประมาณที่ผ่านมาจากยาเวชกรรมป้องกันท่ีกรมแพทย์ทหารบก ได้วางระดับไว้
หากไม่เพียงพอให้เบิก - รับ มายัง กรมแพทย์ทหารบก และเมื่อโรงพยาบาล
กองทัพบก ได้รองจ่ายยาเวชกรรมป้องกันให้กับหน่วยไปแล้ว ขอให้แจ้งกรมแพทย์
ทหารบก (ผ่าน กองคลังแพทย์ฯ) ทราบ เพื่อจะได้ด�ำเนินการตัดยอดเครดิตวงเงิน
ของโรงพยาบาลกองทพั บก ทสี่ นบั สนนุ โดยตรงตอ่ หนว่ ยดงั กลา่ วในพนื้ ทปี่ ฏบิ ตั ภิ ารกจิ
การรายงานฯ ขอใหม้ ีเอกสาร ดังนี้
(๑) ใบบันทึกข้อความ ระบุชื่อหน่วยเฉพาะกิจที่ปฏิบัติราชการสนาม
ท่ีรับการสนับสนุน พร้อมทั้งยอดวงเงินท่ีให้การสนับสนุน, ช่ือหน่วยข้ึนตรง, พื้นที่
ปฏิบัติการ และโรงพยาบาลกองทัพบกใดท่ีให้การสนับสนุนโดยตรงให้กับหน่วย
ดังกลา่ วในพื้นที่ระหว่างปฏบิ ตั ภิ ารกจิ
(๒) ใบเบิกยา/เวชภัณฑ์และยาเวชกรรมป้องกัน ของหน่วยเฉพาะกิจ
ที่ปฏิบตั ิราชการสนาม
วิธีการรับประทานยาพกพา
ส�ำหรับก�ำลังพลซึ่งปฏิบัติงานในพ้ืนท่ีที่เส่ียงต่อการติดเชื้อมาลาเรีย เมื่อมี
อาการทนี่ า่ สงสยั วา่ จะเปน็ มาลาเรยี เชน่ เปน็ ไข้ หนาวสนั่ ปวดศรี ษะ ปวดเมอ่ื ย คลน่ื ไส้
อาเจยี น หรอื อาการอนื่ ๆ เชน่ ทอ้ งเดนิ ปวดทอ้ งรว่ มดว้ ยเพยี งเลก็ นอ้ ย และไมส่ ามารถ
เจาะเลือดเพื่อตรวจการติดเชื้อได้ ให้รับประทานยาดังน้ี และให้รีบออกจากพื้นที่
และเขา้ รับการรกั ษาท่โี รงพยาบาลโดยเรว็ ที่สุด

56 ค่มู ือการส่งกำ�ลงั และซ่อมบ�ำ รุงสิ่งอปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑

ก. ยาพกพาแบบท่ี ๑ Artesunate ๕๐ มิลลิกรัม และ Mefloquine
๒๕๐ มิลลิกรัม

วัน Artesunate ๕๐ มิลลิกรมั Mefloquine ๒๕๐ มลิ ลิกรมั
วันแรก ๔ เมด็ ๓ เม็ด
วันทสี่ อง ๔ เมด็ ๒ เมด็
วันท่ีสาม ๔ เม็ด -

ข. ยาพกพาแบบท่ี ๒ DHA-PIP (Dihydro Artemisinin + Piperaquine)

วัน DHA-PIP
วันแรก ๓ เมด็
วนั ทีส่ อง ๓ เม็ด
วันท่สี าม ๓ เมด็

หมายเหตุ : ยา DHA-PIP จะไดร้ ับเฉพาะกรณี กรมแพทยท์ หารบกไมส่ ามารถจดั หา
Artesunate ๕๐ mg. ได้ครบตามจำ� นวน และ กรมแพทยท์ หารบกจ่ายยา DHA-PIP
เปน็ ยาพกพาแทนยาพกพาแบบท่ี ๑ เทา่ น้นั

การสนบั สนุนยาเวชกรรมป้องกันให้กบั หน่วยฝกึ ตามวงรอบประจ�ำปี
การสนับสนุนยาเวชกรรมป้องกัน ให้กับหน่วยที่ฝึกตามวงรอบประจ�ำปี
เปน็ การสนบั สนนุ ใหก้ บั หนว่ ยฝกึ ฯ โดยไมค่ ดิ หรอื หกั ออกจากวงเงนิ หรอื เครดติ คา่ ยา
และเวชภัณฑ์ อย่างไรก็ตาม เพ่ือให้เกิดความสะดวกในการแจกจ่ายกรมแพทย์
ทหารบก จึงได้กำ� หนดรายการ และเกณฑ์ ดงั น้ี
- ผงโรยเท้า คดิ เกณฑจ์ ่าย ๑ ขวด/คน/เดือน
- ผงเคมีกำ� จดั แมลง คิดเกณฑจ์ า่ ย ๑ ขวด/คน/เดอื น
- ยาทาไลแ่ มลง คดิ เกณฑจ์ ่าย ๑ ขวด/คน/เดือน

คูม่ ือการสง่ กำ�ลงั และซอ่ มบำ�รุงสิง่ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 57

- ยาเม็ดท�ำน้�ำให้บริสุทธ์ิและยาชุบมุ้ง๑ จะจ่ายให้เม่ือมีหลักฐานยืนยันว่า
หน่วยออกฝึกในพื้นที่ที่ไม่มีน�้ำประปา หรือพ้ืนท่ีเสี่ยงต่อการติดเช้ือโรคมาลาเรีย
ตามประกาศ พบ. เรื่องการก�ำหนดพ้ืนที่ที่มีความเส่ียงสูง พื้นท่ีท่ีมีความเสี่ยง และ
พ้นื ทเี่ ฝ้าระวังการตดิ เชือ้ โรคมาลาเรีย โดยคดิ เกณฑ์ ยาเมด็ ท�ำน้�ำใหบ้ รสิ ทุ ธิ์ ๔๘ เม็ด/
คน/เดอื น และยาชุบมุ้ง ๑๕ มลิ ลิลิตร (หรือ ๑ ซอง) /คน/เดอื น
หมายเหตุ : ขอให้หน่วยกรุณาหลีกเลี่ยงการฝึกในพื้นที่ท่ีไม่มีน้�ำประปา
หรอื พ้นื ท่ีเสยี่ งต่อการติดเชอื้ โรคมาลาเรยี
ให้โรงพยาบาลกองทัพบก ที่สนับสนุนโดยตรงฯ พิจารณาจ่ายยาเวชกรรม
ป้องกัน โดยพิจารณาจ่ายจากระยะเวลาการฝึก และจ�ำนวนก�ำลังพลที่ฝึกจริง เช่น
ถ้าก�ำลังพลออกฝึก ๑๔ วัน ส�ำหรับยาท่ีก�ำหนดเกณฑ์จ่ายไว้ ๑ ขวด/คน/เดือน
กจ็ ะต้องจา่ ย ๑ ขวด/๒ คน/เดือน เปน็ ตน้ ทง้ั น้ี ขอใหโ้ รงพยาบาลกองทพั บกจา่ ยยา
เวชกรรมป้องกนั จากยาเวชกรรมป้องกันที่กรมแพทยท์ หารบก ไดว้ างระดบั ไว้ และ
เมื่อโรงพยาบาลกองทพั บก รองจา่ ยยาเวชกรรมปอ้ งกัน ตามเกณฑ์ฯ ไปแลว้ ขอให้
เบิกทดแทนมายงั กรมแพทย์ทหารบก (ผ่าน กองคลงั แพทย์ฯ) โดยเรว็ ตอ่ ไป
การวางระดับยาเวชกรรมป้องกนั *
กรมแพทย์ทหารบก ได้วางระดับยาเวชกรรมป้องกัน ให้กับโรงพยาบาล
กองทพั บก ทีส่ นับสนนุ โดยตรงฯ จ�ำนวน ๓ - ๔ รายการ ประกอบดว้ ย
๑. ผงเคมีกำ� จดั แมลง
๒. ผงโรยเท้าชนดิ ปอ้ งกัน
๓. ยาทากันยงุ (ยาทาไล่แมลง) และ
๔. ในส่วนของสารเคมีชุบมุ้ง กรมแพทย์ทหารบก จะวางระดับไว้ที่
โรงพยาบาลกองทัพบก บางหน่วยท่ีสนับสนุนโดยตรงต่อหน่วยที่ข้ึนปฏิบัติราชการ
สนาม และหนว่ ยทป่ี ฏบิ ตั ใิ นพน้ื ทเ่ี สยี่ งตอ่ การตดิ เชอ้ื มาลาเรยี ตามประกาศกรมแพทย์
ทหารบกฯ เท่าน้ัน โดยการจ่ายสารเคมีชุบมุ้ง และยาเม็ดท�ำน�้ำให้บริสุทธิ์ ให้
โรงพยาบาลกองทัพบก รายละเอยี ดตามท่ีได้กลา่ วไปแลว้

๑ ประกาศ พบ. เร่ืองการแจกจ่ายยาเวชกรรมป้องกันส�ำหรับหน่วยท่ีออกฝึกตามวงรอบประจ�ำปี และ
หน่วยปฏบิ ัติราชการสนาม (เพ่ิมเติม)

* หนังสือ พบ. ที่ กห ๐๔๔๖/๕๙๑๕ ลง ๑ ต.ค. ๔๒

58 คมู่ ือการสง่ ก�ำ ลงั และซอ่ มบ�ำ รุงส่งิ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
การวางระดับยาเวชกรรมป้องกัน เพ่ือให้โรงพยาบาลกองทัพบก ได้มียา
เวชกรรมปอ้ งกันรองจา่ ย ๓ - ๔ รายการ ให้กบั หนว่ ยรับการสนับสนุน โดยกำ� หนด
ความเร่งดว่ นในการจา่ ยฯ ใหก้ ับหน่วยตามแผนป้องกันชายแดนเปน็ ลำ� ดบั แรก และ
หน่วยทีอ่ อกฝกึ ตามวงรอบเปน็ ความเรง่ ดว่ นรอง
และเมื่อโรงพยาบาลกองทัพบก รองจ่ายยาเวชกรรมป้องกันไปแล้ว ขอให้
เบกิ ทดแทนตามรายการและจำ� นวนทโ่ี รงพยาบาลกองทพั บก ไดร้ องจา่ ยไปมายงั กรม
แพทย์ทหารบก (ผ่าน กองคลงั แพทย์ฯ) โดยเร็วต่อไป
เพ่ือให้โรงพยาบาลกองทัพบก สามารถรองจ่ายยาเวชกรรมป้องกันให้เป็น
ไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย และสอดคลอ้ งกบั แผนการปฏบิ ตั ฯิ ตา่ ง ๆ ทเี่ ปลย่ี นแปลงไปนนั้
กองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ อยู่ระหว่างการพิจารณาและทบทวนเกณฑ์การวางระดับยา
เวชกรรมป้องกัน ตามบัญชีเกณฑก์ ารวางระดับยาเวชกรรมปอ้ งกัน* ที่เจ้ากรมแพทย์
ทหารบกไดก้ รุณาอนุมตั ิไว้แล้ว ให้มีความเหมาะสมตอ่ ไป
การเบกิ ทดแทนยาเวชกรรมป้องกนั
การเบกิ ทดแทนยาเวชกรรมปอ้ งกนั ทก่ี รมแพทยท์ หารบก ไดว้ างระดบั ไวแ้ ลว้
กรมแพทย์ทหารบก ก�ำหนดให้โรงพยาบาลกองทัพบก เบิกทดแทนจากกรมแพทย์
ทหารบก ปลี ะไมเ่ กิน ๓ คร้งั (หว้ ง ธ.ค., เม.ย., ส.ค.) เวน้ กรณีท่ีจำ� นวนยาเวชกรรม
ป้องกันท่ีวางระดับไว้น้อยเกินไป หรือมีไม่พอจ่ายฯ ก็ให้โรงพยาบาลกองทัพบก
สามารถเบกิ ทดแทนได้ พรอ้ มกบั รายงานขอเพม่ิ ยอดวางระดบั ใหเ้ พยี งพอตอ่ ไป (โดย
รายงานใหก้ องส่งกำ� ลงั บำ� รุงฯ ทราบ)
การเบิกทดแทนตามแผนปอ้ งกันชายแดน หรอื แผนป้องกนั ประเทศ ให้แยก
เบกิ แตล่ ะงบตามจำ� นวนทไ่ี ดจ้ า่ ยไป สว่ นการเบกิ ทดแทน การฝกึ ตามวงรอบประจำ� ปี
ให้แนบค�ำส่ังฝึกฯ ของหน่วยประกอบการเบิก จ�ำนวน ๑ ชุด ถ้าเบิกทดแทน
หลายหนว่ ย ใหส้ รปุ รายการและจำ� นวนยาเวชกรรมปอ้ งกนั ทไี่ ดจ้ า่ ยไป แนบมาพรอ้ ม
ใบเบิกดว้ ย

* หนังสือ พบ. ท่ี กห ๐๔๔๖/๑๔๖๓ ลง ๑๖ ม.ี ค. ๕๓

คูม่ อื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบ�ำ รุงสง่ิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 59

รายละเอียดเพิ่มเติมกรุณาประสาน แผนกควบคุมฯ โทร ๙๔๓๐๒ หรือ
๐๒-๓๕๔๔๔๓๖

บัญชรี ายการยาเวชกรรมปอ้ งกันของกรมแพทยท์ หารบก* (๒๕๖๐)

ลำ� ดบั รายการ ขนาด หนว่ ย ราคาตอ่ หมาย
บรรจุ นับ หน่วย เหตุ

ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ประจำ� บคุ คล ๕ รายการ
๑ ผงเคมกี ำ� จัดแมลง ๒ ออนซ์ ๑ ขวด ๒๐.๐๐
๒ ผงโรยเท้าชนดิ ปอ้ งกัน ๓๐ กรมั ๑ ขวด ๒๐.๐๐
๓ ยาทากนั ยงุ ๕๐ มิลลิลิตร (๓๓ เปอรเ์ ซน็ ต)์ ๑ ขวด ๓๗.๐๐
๔ สารเคมีชุบมงุ้ ๑๕ ซ.ี ซี. ๑ ซอง ๒๖.๐๐
๕ ยาเมด็ ท�ำนำ้� ใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ ๑๐ เม็ด ๑ เม็ด ๓.๐๐
ยาพกพา
๖ ARTESUNATE TAB ๕๐ MG. ๑๒'S PK ๑๖๕.๐๐
๗ MEFLOQUINE TAB ๒๕๐ MG. ๑๐๐'S PK ๒,๔๐๐.๐๐
๘ DIHYDRO ARTEMISININ PIPERAQUINE
(DHA-PIP)
ยาเทา้ ช้าง
๙ DIETHYLCARBAMAZINE TAB ๓๐๐ mg. ๑๐๐'S PK ๑,๗๘๐.๐๐
(DEC)
ยาเวชกรรมปอ้ งกนั ของสถานพยาบาล
๑๐ ทรายเคลือบสารเคมกี ำ� จัดลูกน�้ำยงุ ๑ ซอง ๑๗.๐๐
๑๑ นำ�้ ยาพน่ หมอกควนั กำ� จดั ยงุ ขนาด ๒๐ ลติ ร ๑ ถัง ๒,๙๐๐.๐๐
๑๒ สารเคมีก�ำจัดแมลง ชนิดมีฤทธ์ิตกค้าง ๑ ซอง ๑๘๐.๐๐
ขนาด ๕๐ กรัม
๑๓ สารเคมีกำ� จัดแมลงวันขนาด ๑ ลติ ร ๑ ขวด ๒,๐๓๕.๐๐

* อา้ งอิงรายการและราคา สป. จากข้อมูล สป.คงคลงั กคพ.พบ. ปี ๒๕๖๐

60 คู่มอื การส่งก�ำ ลังและซ่อมบ�ำ รงุ สิ่งอุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
อตั ราสิง่ อุปกรณ์สายแพทยท์ างเวชกรรมปอ้ งกัน และการสนับสนนุ
กองทพั บกไดก้ ำ� หนดอตั ราสง่ิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (อสอ.สาย พ.) ทางเวชกรรม
ป้องกัน ส�ำหรับหน่วยรักษาพยาบาลกองทัพบก (ตามค�ำส่ังกองทัพบก (เฉพาะ) ที่
๑๔๖๕/๓๖ ลง ๒ ธ.ค. ๓๖ เรอ่ื งปรบั ปรงุ แกไ้ ขอตั ราสงิ่ อปุ กรณส์ ายแพทย์ ทางเวชกรรม
ป้องกัน ส�ำหรับหน่วยรักษาพยาบาลกองทัพบก) เพื่อเป็นหลักในการก�ำหนด
ความต้องการ การจดั หา การเก็บรกั ษาและการแจกจ่าย สิ่งอุปกรณ์สายแพทยเ์ ป็น
ไปด้วยความเหมาะสม
ปัจจุบันกรมแพทย์ทหารบก ยังสนับสนุนสิ่งอุปกรณ์ทางเวชกรรมป้องกัน
ตามอัตรา ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ทางเวชกรรมป้องกัน เฉพาะรายการส่ิงอุปกรณ์
สิน้ เปลือง จ�ำนวน ๓ รายการประกอบด้วย
๑. น�ำ้ ยาพน่ หมอกควันกำ� จัดยุง ขนาด ๒๐ ลิตร
๒. ทรายเคลือบสารเคมีก�ำจัดลูกน้ำ� ยงุ และ
๓. สารเคมีก�ำจัดแมลงวันขนาด ๑ ลติ ร
โดยใชง้ บประมาณ จากกลมุ่ งบงานสง่ กำ� ลงั และซอ่ มบำ� รงุ ยทุ โธปกรณป์ ระจำ� ปี
โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อให้โรงพยาบาลกองทัพบก และหน่วยรักษาพยาบาลท่ีได้รับ
การแจกจ่าย น�ำไปใช้ในการด�ำเนินการด้านเวชกรรมป้องกันให้กับหน่วยทหาร และ
บ้านพักของหน่วยทหาร ในที่ต้ังปกติในพื้นท่ีรับผิดชอบ เท่าน้ัน อย่างไรก็ตาม
เน่ืองการอัตราส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ ทางเวชกรรมป้องกัน ดังกล่าว ใช้เป็นหลักใน
การก�ำหนดความต้องการมาเป็นเวลานาน ประกอบโรงพยาบาลกองทัพบก และ
หน่วยรักษาพยาบาลบางหน่วย มีพ้ืนท่ีรับผิดชอบในการด�ำเนินการด้านเวชกรรม
ป้องกันมาก และบางหน่วยเป็นโรงพยาบาลกองทัพบก และหน่วยรักษาพยาบาล
ขนาดเดียวกัน ได้รับสิ่งอุปกรณ์เท่ากัน แต่มีพื้นท่ีรับผิดชอบไม่เท่ากัน บางหน่วย
ไม่มีชื่ออยู่ในบัญชีอัตราสิ่งอุปกรณ์ทางเวชกรรมป้องกัน แต่มีความจ�ำเป็นต้องใช้
กองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ จึงเห็นสมควรมีการปรับแก้ไขฯ ค�ำสั่งกองทัพบกฉบับนี้ ซึ่ง
ปจั จุบนั อยู่ในระหวา่ งดำ� เนินการรวบรวมขอ้ มูล

คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบ�ำ รุงสงิ่ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 61
ในแต่ละปี เมือ่ กรมแพทยท์ หารบก ไดจ้ ัดหาสงิ่ อปุ กรณส์ ิ้นเปลือง จ�ำนวน ๓
รายการประกอบดว้ ย นำ�้ ยาพน่ หมอกควนั ก�ำจดั ยุง ขนาด ๒๐ ลิตร, ทรายเคลือบสาร
เคมีก�ำจัดลูกน้�ำยุง และสารเคมีก�ำจัดแมลงวันขนาด ๑ ลิตร เข้าคลังเรียบร้อยแล้ว
กองคลงั แพทยฯ์ จะดำ� เนนิ การแจกจา่ ยใหก้ บั โรงพยาบาลกองทพั บก และหนว่ ยรกั ษา
พยาบาลระดบั ต�่ำกวา่ โรงพยาบาล จ�ำนวน ๑๒ หนว่ ย โดยอตั โนมตั ิ
อย่างไรก็ตาม หากโรงพยาบาลกองทัพบก และหน่วยรักษาพยาบาลที่ไม่มี
เงินรายรับของสถานพยาบาล มีความต้องการสิ่งอุปกรณ์ถาวรทางเวชกรรมป้องกัน
หรอื สง่ิ อปุ กรณส์ นิ้ เปลอื งทางเวชกรรมปอ้ งกนั ไมเ่ พยี งพอตอ่ การดำ� เนนิ การ สามารถ
เสนอความต้องการฯ มายังกรมแพทย์ทหารบก ผ่านกองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ พร้อม
เหตุผลความจ�ำเป็นในการจัดหา เพ่ือให้กองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ ด�ำเนินการในส่วนที่
เกย่ี วข้องต่อไป

ผนวก ก. 62 ค่มู อื การสง่ ก�ำ ลงั และซอ่ มบ�ำ รงุ สิ่งอปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
อัตราสิง่ อุปกรณถ์ าวรสายแพทย์ทางเวชกรรมปอ้ งกัน

ลำ� ดับ รายการ หนว่ ยนบั รพ.รร.๖ หมายเหตุ
รพ.อ.ป.ร./รพ.ค่ายสุรนา ีร
รพ.ทภ.
รพ. ่สวนการศึกษา, รพ.ขนาด ๒๐๐ เ ีตยง
รพ.ขนาด ๙๐ เ ีตยง
รพ.ขนาด ๓๐ เ ีตยง
หน่วยรักษาพยาบาลระ ัดบ �ต่ำกว่า รพ.

๑ เคร่ืองพ่นหมอกควันชนดิ ติดตง้ั บนรถยนต์ เครอ่ื ง ๑ ๑ ๑ ๑ หน่วยรักษาพยาบาลท่ีต�่ำ
๒ เครื่องพ่นหมอกควันชนิดหวิ้ ใช้เบนซนิ
๓ เครอ่ื งพน่ ฝอยละอองเคมี ยแู อลวี ชนดิ ตดิ ตง้ั บนรถยนต์ เครอ่ื ง ๖ ๖ ๕ ๔ ๓ ๒ ๒ กว่า รพ. การแจกจ่าย
๔ เครือ่ งพน่ ฝอยละอองเคมี ยูแอลวี ชนดิ สะพายหลงั
๕ เครื่องพน่ ละอองเคมชี นดิ ใช้ไฟฟ้า เคร่ือง ๑ ๑ ๑ สป.ทางเวชกรรมป้องกัน
๖ เคร่อื งตรวจหาคลอรนี ในนำ้�
๗ เคร่ืองพ่นน้�ำยาเคมีชนดิ อดั ลมขนาด ๒ ๓/๔ แกลลอน เครอ่ื ง ๖ ๖ ๒ ๒ ๑ ๑ ๑ พบ. จะพจิ ารณาตามภารกจิ
๘ เคร่อื งวดั ความดังของเสียง
๙ เคร่ืองวัดค่า พี เอช ของน้ำ� เครอ่ื ง ๒ ๒ ความจ�ำเป็น และความ
๑๐ อุปกรณเ์ กบ็ ตวั อย่างน้�ำ
เครอ่ื ง ๖ ๖ ๓ ๓ ๒ ๒ ๒ เหมาะสม

เครอ่ื ง ๒๐ ๒๐ ๑๕ ๑๒ ๑๐ ๘ ๖

เครอ่ื ง ๑ ๑

เครอื่ ง ๑ ๑

ชุด ๔ ๔ ๓ ๒ ๒ ๑ ๑

ผนวก ข.
อตั ราสงิ่ อุปกรณส์ ้นิ เปลอื งสายแพทย์ทางเวชกรรมปอ้ งกัน

ลำ� ดบั รายการ หน่วยนบั รพ.รร.๖ หมายเหตุ คู่มือการส่งก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รุงสงิ่ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 63
รพ.อ.ป.ร./รพ.ค่ายสุรนา ีร
รพ.ทภ.
รพ.ส่วนการศึกษา, รพ.ขนาด ๒๐๐ เ ีตยง
รพ.ขนาด ๙๐ เ ีตยง
รพ.ขนาด ๓๐ เ ีตยง
หน่วยรักษาพยาบาลระ ัดบ �ต่ำกว่า รพ.

๑ สารเคมีฆ่าแมลงชนิดอิมัลช่นั ละลายนำ้� ลติ ร ๑๐๐ ๑๐๐ ๖๐ ๕๐ ๔๐ ๓๐ ๒๐ หนว่ ยรกั ษาพยาบาลทตี่ ำ�่ กวา่
๒ น�ำ้ ยาพ่นหมอกควัน ถังละ ๒๐ ลิตร ถัง ๕๐ ๕๐ ๔๐ ๓๐ ๒๖ ๒๔ ๒๐ รพ. การแจกจ่าย สป.ทาง
๓ สารเคมีกำ� จดั แมลงวัน ขวดละ ๕๐๐ มล. ขวด ๕๐ ๕๐ ๔๐ ๓๐ ๒๖ ๒๔ ๒๐ เวชกรรมป้องกัน พบ. จะ
๔ สารเคมฆี า่ แมลงชนดิ ผง กก. ๒๐ ๕๐ ๔๐ ๓๐ ๒๐ ๑๕ ๑๐ พิจารณาตามภารกิจความ
๕ ทรายอะเบทชนดิ เม็ด (ABATE SAND) กก. ๕๐ ๕๐ ๔๐ ๓๕ ๓๐ ๒๕ ๒๐ จ�ำเป็น และความเหมาะสม

64 คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบำ�รุงสง่ิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑

บญั ชรี ายการยาและเวชภัณฑ์พ้นื ฐาน*

ตามท่ีกรมแพทย์ทหารบก ได้ก�ำหนดให้มีบัญชีรายการยาและเวชภัณฑ์
พื้นฐานข้ึน โดยมีวตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ดำ� เนินการตามนโยบายการสนับสนนุ การสง่ กำ� ลงั
ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์เป็นพ้ืนที่ให้หน่วยในที่ต้ังปกติ และหน่วยที่ปฏิบัติตามแผน
ปอ้ งกนั ชายแดนอยา่ งตอ่ เนอื่ งและทนั เวลารวมถงึ เปน็ หลกั ในการจดั หา การเกบ็ รกั ษา
การแจกจ่าย การเบิกทดแทน โดยมีรายการยาและเวชภัณฑ์พ้ืนฐานท่ีชัดเจน เพื่อ
สะดวกแกก่ ารปฏิบตั ิและควบคมุ
ในห้วงเวลาที่ผ่านมากองคลังแพทย์ฯ และหน่วยที่เก่ียวข้อง ได้เสนอให้
กองส่งกำ� ลังบำ� รุงฯ พิจารณาปรบั ปรงุ รายการยาและเวชภัณฑ์พนื้ ฐาน ๔๐ รายการ
และรายการเสริมนอกรายการพื้นฐาน จากบัญชีรายการยาและเวชภัณฑ์พื้นฐาน
(ผนวก ก ประกอบค�ำส่ังฯ) เพ่ือให้สอดคล้องและเหมาะสมกับแนวทางการรักษา
พยาบาลในปจั จบุ นั และตามความตอ้ งการของหนว่ ย รวมถงึ การปรบั ปรงุ ภาชนะบรรจุ
ของยาให้เหมาะสมกับการใช้งาน โดยคร้ังล่าสุดกองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ ได้จัดประชุม
เพอื่ พจิ ารณาปรบั ปรงุ /เปลยี่ นแปลงบญั ชรี ายการยาและเวชภณั ฑพ์ นื้ ฐาน เมอื่ ๖ ก.พ. ๖๐
(ใช้อยู่ในปัจจุบัน) และเจ้ากรมแพทย์ทหารบก ได้กรุณาอนุมัติ บัญชีรายการ
ยาและเวชภณั ฑพ์ ืน้ ฐานฯ ปีงบประมาณ ๒๕๖๐* ตามทีก่ องสง่ ก�ำลงั บ�ำรงุ ฯ ไดส้ รุป
ผลการประชมุ ฯ ไว้ ดงั นี้ .-

* คำ� สงั่ พบ. ที่ ๕๖๗/๔๑ ลง ๑๒ มิ.ย. ๔๑ เรือ่ ง ก�ำหนดรายการยาและเวชภัณฑ์ (ส้ินเปลือง) พ้ืนฐาน
และการปฏบิ ตั ิ
* หนงั สอื กกบ.พบ. ท่ี ตอ่ กห ๐๔๔๖.๘/๘๐๗ ลง ๒๙ มี.ค. ๖๐

คูม่ อื การส่งกำ�ลังและซอ่ มบำ�รงุ สิง่ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 65

ผนวก ก.
บญั ชรี ายการยาและเวชภณั ฑพ์ น้ื ฐาน (๒๕๖๐)

ล�ำดบั รายการ ขนาด หน่วย ราคาตอ่ หมายเหตุ
บรรจุ นับ หนว่ ย

รายการพนื้ ฐาน
ยาเม็ด
๑ PARACETAMOL ๕๐๐ MG. TAB. (แผง) ๕๐๐'S PK ๑๑๐.๐๐ (๐๒๕/๔๒)
รภท.ศอพท.
๒ CPM. ๔ MG. (แผง) ๕๐๐'S PK ๗๕.๐๐ (๐๒๖/๔๒)
รภท.ศอพท.
๓ LOPERAMIDE HCL (แผง) ๑๐๐'S PK ๔๕.๐๐ (๐๒๗/๔๒)
รภท.ศอพท.
๔ HYOSCINE-N-BUTHYL BROMIDE (แผง) ๕๐๐'S PK ๗๒๙.๗๔ (๑๓๔/๕๕)
๕ OMEPRAZOLE ๒๐ MG. CAP (แผง) ๓๕๐'S PK ๒๑๐.๐๐ (๔๖๐/๔๘)
๖ AMOXYCILLIN ๕๐๐ MG. (แผง) ๕๐๐'S PK ๕๘๙.๐๐ (๐๓๑/๔๒)
รภท.ศอพท.
๗ DICLOFENAC ๒๕ MG. TAB. (แผง) ๑๐๐๐'S PK ๑๑๗.๐๐ (๐๔๖/๔๒)
๘ DIAZEPAM ๒ MG. ๕๐๐'S PK ๕๐.๓๔ (๐๓๓/๔๒)
๙ ELECTROLYTE PDR. ๑๕ GM. ๑๕ GM. ซอง ๓.๕๐ (๐๙๘/๔๓)
รภท.ศอพท.
๑๐ BISACODYL ๕ MG. (แผง) ๕๐๐'S PK ๑๐๘.๐๐ (๐๖๓/๔๒)
๑๑ DICLOXACILLIN USP. ๕๐๐ MG. (แผง) ๕๐๐'S กลอ่ ง ๖๕๐.๐๐ (๐๔๒/๔๒)
ยาฉีดและนำ�้ เกลือ
๑๒ TRAMADOL HCL ๑๐๐ MG/๒ ML ๑๐'S PK ๘๐.๐๐ (๐๓๕/๔๒)
๑๓ DIAZEPAM ๑๐ MG/ ๒ ML. ๑'S AMP ๓.๔๐ (๐๓๔/๔๒)
องคก์ ารเภสัช
๑๔ ๕% D/S ๕๐๐ ML ๕๐๐ ML BOT ๒๗.๐๐ (๔๙๘/๔๔)
๑๕ ๐.๙% NSS ๑๐๐๐ ML ๑๐๐๐ ML BOT ๓๑.๐๐ (๔๙๘/๔๔)
๑๖ LIDOCAINE HCL ๑% ๒๐ ML BOT ๑๘.๐๐ (๐๖๑/๔๒)
องคก์ ารเภสัช
๑๗ CHLORPHENIRAMINE INJ. ๑๐'S PK ๒๒.๐๐ (๐๓๖/๔๒)
รภท.ศอพท.

66 คมู่ อื การสง่ กำ�ลังและซ่อมบ�ำ รุงสง่ิ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑

ล�ำดับ รายการ ขนาด หนว่ ย ราคาตอ่ หมายเหตุ
บรรจุ นบั หน่วย

๑๘ ATROPINE SO๔ INJ.๑/๑๐๐ ๑ ML. ๑๐'S PK ๒๒.๕๐ (๐๓๗/๔๒)
องคก์ ารเภสชั
๑๙ ADRENALINE INJ. ๑ MG./ML. ๑ ML. ๑๐'S PK ๓๒.๑๐ (๐๓๘/๔๒)
ยาใช้ภายนอก
๒๐ POVIDONE IODINE SOL. ๑๐% ๓๐ ML BOT ๑๕.๐๐ (๐๕๖/๔๒)
รภท.ศอพท.
POVIDONE IODINE SOL. ๑๐% ๔๕๐ ML BOT ๘๒.๐๐ (๐๕๖/๔๒)
รภท.ศอพท.
๒๑ BETAMETHASONE CREAM ๕ GM TUBE ๘.๐๐ (๒๒๗/๔๕)
๒๒ ANALGESIC CREAM ๓๐ GM. TUBE ๑๓.๐๐ (๐๕๑/๔๒)
รภท.ศอพท.
๒๓ NEOMYCIN+POLYMIXIN B+GRAMICIDIN ๕ ML. BOT ๑๖.๐๕ (๕๓๘/๔๔)
EYE DROP
๒๔ AROMATIC AMMONIA SPIRIT ๔๕๐ ML BOT ๖๙.๐๐ (๐๕๕/๔๒)
รภท.ศอพท.
AROMATIC AMMONIA SPIRIT ๖๐ ML BOT ๑๙.๐๐ (๐๕๕/๔๒)
รภท.ศอพท.
๒๕ ANTIFUNGAL CREAM ๑๕ GM TUBE ๙.๐๐ (๐๕๓/๔๒)
(CLOTRIMAZOLE)
๒๖ ANTIBIOTIC EYE OINT. ๓.๕ GM. TUBE ๒๑.๗๘ (๐๖๘/๔๒)
(OXYTETRACYCLINE+POLYMYXCIN)
๒๗ TOOTH ACHE SOLUTION ๓ ML. BOT ๑๖.๐๐ (๘๔๓/๔๙)
๒๘ ANTAZOLINE HCL + ๕ ML. BOT (๕๓๐/๔๔)
TETRAHYDROZOLINE HCL EYE DROP
เวชภัณฑ์
๒๙ ALCOHOL PAD ๒๐๐'S PK ๑๔๔.๔๕ (๘๐๐/๔๙)
๓๐ DISPOS. SYRINGE ๓ ML. ๑'S PK ๑.๓๐ (๓๔๐/๓๔)
๓๑ DISPOS. NEEDLE NO.๑๘ x ๑.๕" ๑๐๐'S PK ๕๓.๕๐ (๒๙๓/๓๑)
DISPOS. NEEDLE NO.๒๔ x ๑" ๑๐๐'S PK ๕๓.๕๐ (๒๙๓/๓๑)
๓๒ ELASTIC BANDAGE ๔" ยาว ๕ หลา ๑'S ROLL ๑๗.๐๐ (๐๘๐/๕๘)
ELASTIC BANDAGE ๖" ยาว ๕ หลา ๑'S ROLL ๒๔.๐๐ (๐๘๐/๕๘)

คมู่ ือการส่งกำ�ลงั และซ่อมบำ�รงุ สงิ่ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 67

ลำ� ดับ รายการ ขนาด หน่วย ราคาตอ่ หมายเหตุ
บรรจุ นับ หนว่ ย

๓๓ พลาสเตอรป์ ดิ แผลชนิดผา้ ๑๐๐'S PK ๒๘.๘๙ (๑๘๖/๕๗)
๓๔ ซองยาพลาสติก ๑๐๐'S PK ๒๕.๐๐ (๒๖๙/๕๓)
๓๕ สำ� ลีป้นั ก้อน ขนาด ๐.๓๕ กรัม ๑.๗๕ GM. ห่อ ๖.๐๐ (๓๖๒/๕๒)
ส�ำลีปัน้ ก้อน ขนาด ๐.๓๕ กรมั ๔๕๐ GM. ห่อ ๙๕.๒๓ (๒๖๘/๕๓)
สำ� ลแี บบม้วน ๔๕๐ GM. มว้ น ๙๕.๒๓ (๕๑๔/๔๘)
๓๖ ผา้ พนั แผลแบบยดื หยนุ่ ขนาด ๓ นว้ิ x ๒ เมตร ๑๒'S PK ๘๐.๐๐ (๓๖๒/๔๘)
๓๗ GAUZE ๔" x ๔" (STERILE, PK. ๕'s) ๑๐๐'S ห่อ ๘๗.๐๐ (๒๕๙/๔๙)
๓๘ INTRAVENOUS CATHETER NO.๑๘ ๑'S อัน ๑๓.๗๐ (๐๙๖/๔๓)
INTRAVENOUS CATHETER NO.๒๒ ๑'S อนั ๑๓.๗๐ (๐๙๖/๔๓)
๓๙ ผา้ ยางยึดแผล ไฮโปอัลเลอเจนนคิ ๑" ๑'S ROLL ๑๒.๘๔ (๐๙๖/๓๑)
๔๐ IV SET ๑'S SET ๙.๓๐ (๒๘๓/๓๕)
๔๑ มาส (MASK) แบบดสิ พอสเซเบลิ ชนดิ คลอ้ งหู ๕๐'S PK ๕๕.๐๐ (๐๗๗/๕๓)
ยาเสริมนอกรายการพน้ื ฐาน
ยาเม็ด
๔๒ DIMENHYDRINATE ๕๐ MG. (แผง) ๑๐๐๐'S PK ๑๗๕.๐๐ (๐๓๙/๔๔)
๔๓ IBUPROFEN ๔๐๐ MG. TAB. (แผง) ๕๐๐'S PK ๑๗๐.๐๐ (๐๓๙/๔๒)
๔๔ HYDROXYZINE HCL ๑๐ MG. TAB. ๕๐๐'S PK ๖๒.๕๐ (๐๔๐/๔๒)
๔๕ AL. HYDROXIDE+ MG. HYDROXIDE+ ๕๐๐'S PK ๒๑๔.๐๐ (๓๑๗/๔๖)
SIMETHICONE TAB. (แผง)
๔๖ CIPROFLOXACIN ๒๕๐ MG. ๑๐๐'S PK ๑๐๗.๐๐ (๑๑๑๙/๔๓)
๔๗ BROMHEXINE TAB ๘ MG. TAB. ๑๐๐๐'S PK ๑๑๙.๘๔ (๐๔๘/๔๒)
๔๘ PARACETAMOL ๔๕๐ MG. + ๕๐๐'S PK ๑๒๓.๐๐ (๐๔๒/๔๔)
ORPHENADRINE ๓๕ MG. (แผง)
๔๙ VIT. B CO. TAB. ๑๐๐๐'S PK ๒๔๓.๙๖ (๓๐๘/๕๑)
๕๐ VIT. B ๑ - ๖ - ๑๒ TAB. (แผง) ๕๐๐'S PK ๒๘๐.๐๐ (๒๒๑/๔๘)
๕๑ DOMPERIDONE หรือ DOMPERIDONE ๕๐๐'S BOT ๙๐.๐๐ (๑๑๙๔/๔๓)
MALEATE ๑๐ MG. (แผง)
๕๒ DEXTROMETROPHAN (แผง) ๒๐๐'S PK ๙๐.๐๐ (๐๓๐/๔๒)
รภท.ศอพท.

68 คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซ่อมบำ�รุงสงิ่ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑

ล�ำดบั รายการ ขนาด หน่วย ราคาตอ่ หมายเหตุ
บรรจุ นับ หน่วย

ยาน�ำ้
๕๓ ALUMINIUM HYDROXIDE + BOT ๑๑.๕๐ (๑๐๖๕/๔๓)
MAGNESIUM HYDROXIDE +
SIMETHICONE SUSP. ๒๔๐ ML.
๕๔ AMOXYCILLIN DRY SYRUP ๖๐ ML. BOT ๑๕.๐๐ (๑๑๙๐/๔๓)
(๒๕๐ MG/๕ML)
๕๕ CHLORPHENIRAMINE SYRUP ๖๐ ML. BOT ๗.๐๐ (๐๔๔/๔๔)
(๒ MG/๕ ML) รภท.ศอพท.
๕๖ PARACETAMOL SYR. ๖๐ ML. BOT ๘.๐๐ (๗๙๒/๔๓)
(๑๒๐ MG/๕ML) รภท.ศอพท.
๕๗ MIXT. TUSSIS (BROWN MIXT.) ๖๐ ML. BOT ๒๕.๐๐ (๐๔๘/๔๔)
องคก์ ารเภสัช
๕๘ MIXT. CARMINATIVE ๑๘๐ ML. BOT ๑๐.๐๐ (๓๔๔/๕๑)
องค์การเภสัช
๕๙ BROMHEXINE ๖๐ ML. SYR BOT ๘.๕๐ (๒๙๘/๕๕)
(๔ MG./๕ ML.) รภท.ศอพท.
ยาใชภ้ ายนอกอนื่ ๆ
๖๐ ALCOHOL ๗๐% ๔๕๐ ML. BOT ๒๗.๘๒ (๓๒๗/๓๔)
รภท.ศอพท.
๖๑ CALAMINE LOTION ๖๐ ML. BOT ๑๐.๐๐ (๑๖๘/๕๗)
๖๒ AF BALM ๕๐๐ GM. ๕๐๐ GM. BOT ๒๑๕.๐๐ (๐๔๗/๔๔)
รภท.ศอพท.
ยา/เวชภัณฑท์ างทนั ตกรรม*
๖๓ ยาชาบรรจุหลอดส�ำเร็จรูปใช้ในงานทันต ๕๐'S PK (๑๗๐/๓๗)
กรรมท่ัวไป
๖๔ ยาน�้ำท�ำลายเชอื้ จุลนิ ทรีย์ กูลตาราลดีไฮด์ ๕๐๐๐ ML. แกลลอน (๐๒๖/๓๖)
๖๕ เขม็ ฉดี ยาทางทนั ตกรรมแบบดสิ พอสเซเบลิ ๑๐๐'S PK (๒๙๓/๕๓)
(ชนิดสน้ั )
๖๖ เขม็ ฉดี ยาทางทนั ตกรรมแบบดสิ พอสเซเบลิ ๑๐๐'S PK (๒๙๓/๕๓)
(ชนิดยาว)

คู่มอื การส่งกำ�ลงั และซ่อมบำ�รุงส่งิ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 69

ล�ำดับ รายการ ขนาด หนว่ ย ราคาต่อ หมายเหตุ
บรรจุ นับ หน่วย

๖๗ หวั ดดู น้ำ� ลายพลาสตกิ ชนิดดิสพอสเซเบลิ ๑๐๐'S PK (๓๒๕/๓๒)
๖๘ ถุงมือตรวจโรคชนิดใช้ครั้งเดียวทิ้ง ขนาด ๑๐๐'S PK ๙๐.๐๐ (๓๘๘/๓๒)
๑๒'S PK ๗๖๐.๐๐ (๒๓๗/๔๖)
เบอร์ M, L
๖๙ เข็มเย็บแผลชนดิ ๑/๒ CIRCLE REVERSE PK ๕๖๐.๐๐ (๒๖๗/๕๓)

CUTTING ขนาด ๒๓ MM พรอ้ มไหมเยบ็
แผล ขนาด ๓/๐
๗๐ วัสดุอุดฟันช่ัวคราวชนิดแข็งตัวเม่ือได้รับ
ความชืน้

หมายเหต ุ - อนุมัติ จก.พบ. ท้ายหนังสือ กกบ.พบ. ที่ ต่อ กห ๐๔๔๖.๘/๘๐๗
ลง ๒๙ ม.ี ค.๖๐
- *รายการยา/เวชภัณฑท์ างทนั ตกรรม ไม่เปน็ รายการ สป.คงคลงั
- ราคายา/เวชภัณฑ์ อาจเปลี่ยนแปลงไปตามราคาท่ี รภท.ศอพท.
และองคก์ ารเภสชั กรรมจำ� หนา่ ยหรอื ราคาท่ี พบ. จดั หาคร้ังสุดทา้ ย
- พบ.จะดำ� เนนิ การแจกจา่ ยยา/เวชภณั ฑ์ ตามรายการยกเลกิ /เปลย่ี นแปลง
ในบัญชีรายการยาและเวชภัณฑ์พ้ืนฐานฯ ปงี บประมาณ ๒๕๕๗ คงคลงั ใหห้ มดก่อน
แลว้ จึงจา่ ยยา/เวชภัณฑ์ ตามรายการที่ปรบั ปรุง/เปล่ยี นแปลงตามบัญชีรายการและ
เวชภณั ฑ์พนื้ ฐานฯ ปีงบประมาณ ๒๕๖๐ เป็นตน้ ไป

ตรวจถูกต้อง
พ.อ. ณรงค์ น้อยนารถ
(ณรงค์ น้อยนารถ)
ผอ.กกบ.พบ.

70 ค่มู อื การส่งก�ำ ลงั และซอ่ มบ�ำ รุงสง่ิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑

การใช้ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ในอัตราการจัดยุทโธปกรณ์ (อจย.)
เพ่ือการฝกึ

หน่วยสายแพทย์ หมายถึง หน่วยสายแพทย์ในส่วนก�ำลังรบ ตัวอย่างเช่น
พัน.สร.พล.ร./ม., มว.สร.พัน.ร./ม., ตอน.สร.พล.ร/ม., หมู่ สร.พัน.ป. เป็นตน้
ด้วยหน่วยสายแพทย์ มีส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ในอัตราการจัดยุทโธปกรณ์
(อจย.) ท่ีกองทัพบกก�ำหนดไว้ สิ่งอุปกรณ์เหล่านี้ส่วนใหญ่บรรจุเป็นชุดส่ิงอุปกรณ์
ซึ่งประกอบด้วยสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์รายการย่อย บรรจุอยู่ในชุดท้ังสิ่งอุปกรณ์
สิ้นเปลือง (ยาและเวชภัณฑ์) และส่ิงอุปกรณ์ถาวร สิ่งอุปกรณ์ส้ินเปลือง (ยาและ
เวชภัณฑ)์ บางชนดิ เสื่อมสภาพหรือหมดอายุได้
เพ่ือให้หน่วยสายแพทย์ได้คุ้นเคยกับสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ในอัตราการจัด
ยทุ โธปกรณข์ องตนและไดใ้ ชส้ ง่ิ อปุ กรณท์ มี่ อี ยา่ งคมุ้ คา่ กองทพั บกจงึ กำ� หนดขอ้ ปฏบิ ตั ิ
ตอ่ ส่งิ อุปกรณส์ ายแพทย์ในอัตราการจัดยทุ โธปกรณเ์ พ่อื การฝึก และให้ปฏบิ ตั ิดงั น้ี
เมอ่ื หนว่ ยสายแพทยอ์ อกฝกึ รว่ มกบั หนว่ ยกำ� ลงั รบ ตามคำ� สง่ั กองทพั บกหรอื
ออกฝึกตามก�ำหนดวงรอบประจ�ำปีของหน่วยเองให้ใช้สิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ในอัตรา
การจดั ยทุ โธปกรณ์ ของหนว่ ยได้
๑. ยาและเวชภัณฑ์สิน้ เปลอื ง เมอ่ื ใช้หมดไปแล้ว ให้หนว่ ยปฏบิ ัตดิ งั น้ี.-
๑.๑ ให้หน่วยสายแพทย์ด�ำเนินการเบิกทดแทน จากหน่วยสนับสนุน
โดยตรง ตามท่กี รมแพทย์ทหารบก กำ� หนด เชน่ โรงพยาบาลกองทพั บก
๑.๒ การเบกิ ทดแทนตามขอ้ ๑.๑ ภายหลงั การฝกึ ใหเ้ บกิ ไดเ้ ฉพาะหนว่ ย
สายแพทยข์ องหนว่ ยพรอ้ มรบเคลอ่ื นทเ่ี รว็ กองพนั ปฏบิ ตั กิ ารพน้ื ทปี่ า่ ภเู ขา สว่ นหนว่ ย
สายแพทย์อ่ืน ๆ ให้เบิกยาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลืองก่อนจะท�ำการออกฝึก และไม่มี
การเบิกทดแทนหลงั การฝกึ
๑.๓ รายการและจำ� นวนยาและเวชภณั ฑ์ส้นิ เปลอื งในการเบิก ให้หน่วย
สายแพทยย์ ดึ ถอื ตาม ระเบยี บ คำ� ส่ัง ที่ กรมแพทยท์ หารบกประกาศ และให้หนว่ ย
หมนุ เวยี นสงิ่ อปุ กรณด์ งั กลา่ ว กบั โรงพยาบาลกองทพั บกทส่ี นบั สนนุ ตามระบบเครอื ขา่ ย
เพ่อื ปอ้ งกนั การหมดอายุ หรือเสื่อมสภาพ ตามที่ได้กล่าวไปแล้วในหวั ข้อกอ่ นหนา้

* ค�ำส่ัง ทบ. ท่ี ๔๕๙/๒๕๔๑ ลง ๑๗ พ.ย. ๔๑ เรือ่ ง การใช้ส่งิ อุปกรณส์ ายแพทยใ์ น อจย. เพอ่ื การฝึก

คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซ่อมบำ�รุงส่ิงอุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 71
๒. ให้หน่วยสายแพทย์จดั ทำ� บัญชรี ายละเอียดโดยลง วัน, เดอื น, ปี ภารกจิ
ท่ีปฏิบัติรวมทั้งรายการและจ�ำนวนสิ่งอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่น�ำออกฝึก โดยแยกเป็น
ส่ิงอุปกรณ์ถาวรและส่ิงอุปกรณ์สิ้นเปลือง (ยาและเวชภัณฑ์สิ้นเปลือง) เพื่อเป็น
หลักฐานในการตรวจสอบ
๓. สงิ่ อปุ กรณถ์ าวร เมอื่ เกดิ ชำ� รดุ สญู หาย ใหด้ ำ� เนนิ การสง่ ซอ่ มหรอื จำ� หนา่ ย
ตามระเบียบกองทัพบกว่าด้วยการซ่อมบ�ำรุง หรือการจ�ำหน่ายสิ่งอุปกรณ์ หรือ
ประกาศกรมแพทย์ทหารบก เร่ือง แนวทางการซ่อมบ�ำรุงฯ ที่ก�ำหนดไว้ (บทท่ี ๔
การซ่อมบ�ำรุง การจ�ำหน่าย และการขึ้นบัญชีคุมสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์) ในกรณี
ท่ีขออนุมัติจ�ำหน่ายเน่ืองจากช�ำรุด ภายหลังที่ได้รับอนุมัติฯ แล้ว ให้เบิกทดแทนได้
ทันทีตามสายการส่งก�ำลัง
ในการออกปฏบิ ตั กิ ารตามคำ� สงั่ กองทพั บก ใหห้ นว่ ยสายแพทยท์ อี่ อกปฏบิ ตั ิ
การสนับสนุนหน่วยก�ำลังรบ ใช้ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ในอัตราการจัดยุทโธปกรณ์
และปฏิบัติเช่นเดียวกัน และให้หน่วยสายแพทย์ พิจารณาน�ำส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์
ในอัตราการจดั ยุทโธปกรณ์ ออกใชต้ ามความจำ� เป็นอยา่ งแท้จรงิ และโดยประหยัด
ส�ำหรับงบประมาณค่ายาและเวชภัณฑ์ส้ินเปลือง ให้ดูในหัวข้อ ๒.๓
การสนับสนนุ การฝึกตามวงรอบประจำ� ปี ท่ีไดก้ ล่าวไปแล้ว

การสง่ ก�ำลงั ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ในหว้ งสถานการณ์ฉุกเฉิน

สถานการณฉ์ ุกเฉนิ (state of emergency) คอื สถานการณ์อันอาจเปน็ ภัย
ต่อความม่ันคงหรือความปลอดภัยแห่งรัฐ หรืออันอาจท�ำให้รัฐตกอยู่ในภาวะคับขัน
หรือภาวะการรบหรือการสงคราม ซ่ึงฝ่ายบริหารรัฐมีอ�ำนาจประกาศว่าพื้นท่ีใด
ก�ำลังตกอยู่ในสถานการณ์เช่นว่าโดยอาศัยอ�ำนาจตามกฎหมายของรัฐนั้น ๆ ซึ่งให้
อ�ำนาจพิเศษในการจัดการสถานการณ์ฉุกเฉิน และมักเป็นกฎหมายที่มีบทบัญญัติ
บางประการเกี่ยวกับการจ�ำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล อย่างไรก็ดี กฎหมาย
ว่าด้วยสถานการณ์ฉุกเฉินเป็นกฎหมายท่ีให้อ�ำนาจพิเศษแก่เจ้าหน้าที่ไม่เบ็ดเสร็จ
เทา่ กฎอยั การศึกหรือกฎหมายทีใ่ ช้ในสภาวะสงคราม

72 คูม่ ือการส่งกำ�ลงั และซ่อมบำ�รงุ สง่ิ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
การประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินมักมีภายหลังจากการเกิดภัยธรรมชาติ
การก่อความไม่สงบ หรือการประกาศสงคราม ซึ่งอาจมีผลให้เจ้าหน้าที่บางฝ่าย
ต้องหยุดการปฏิบัติการตามอ�ำนาจหน้าท่ีลงชั่วคราว โดยอ�ำนาจหน้าที่เช่นว่าน้ัน
อาจรวมศนู ยไ์ ปยงั เจา้ หนา้ ทอ่ี กี ฝา่ ยเพอื่ อำ� นวยความสะดวก ในการควบคมุ สถานการณ์
โดยไมช่ กั ชา้ และอาจนำ� ไปสกู่ ารหา้ มออกจากเคหสถาน (curfew) หรอื การหา้ มมวั่ สมุ
ชุมนมุ กันเพื่อการใด ๆ ก็ดี ณ พืน้ ทีน่ ้นั ในระหว่างทม่ี ีการประกาศสถานการณฉ์ กุ เฉนิ
ในห้วงเวลาท่ีผ่านมา เมื่อเกิดสถานการณ์ฉุกเฉินข้ึน หน่วยงานของกองทัพบกหรือ
หน่วยขึ้นตรงของกองทัพบก อาจจะได้รับมอบหมายให้เป็นพนักงานเจ้าหน้าท่ี
ตามมาตรา ๕ ของพระราชก�ำหนดว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน
ร่วมกับเจ้าหน้าท่ีปกครองหรือต�ำรวจ เจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือน ร่วมกันป้องกัน แก้ไข
ปราบปราม ระงบั ยบั ยงั้ ฟน้ื ฟหู รอื ชว่ ยเหลอื ประชาชน โดยการปฏบิ ตั หิ นา้ ทที่ างทหาร
ใหเ้ ป็นไปตามกฎระเบยี บ หรอื ขอ้ บงั คับเกย่ี วกบั การใชก้ ำ� ลังทหาร
อย่างไรก็ตาม ในการจัดก�ำลังทหารฯ ของหน่วยเฉพาะกิจของกองทัพบก
หรือหน่วยข้ึนตรงของกองทัพบกเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ มักมีเจ้าหน้าที่สายแพทย์
เพอื่ ชว่ ยเหลอื ดา้ นการรกั ษาพยาบาล และการสง่ กลบั ผปู้ ว่ ยเจบ็ ใหก้ บั หนว่ ยเฉพาะกจิ
รวมถึงหน่วยมีความจ�ำเป็นต้องใช้ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ ดังน้ัน จึงมีความจ�ำเป็น
ต้องกล่าวเก่ียวกับแนวทางการส่งก�ำลังสายแพทย์ในห้วงสถานการณ์ฉุกเฉิน เพื่อให้
หน่วยที่เกี่ยวข้องได้รับทราบ แนวทางการสนับสนุนให้กับหน่วยเฉพาะกิจฯ และ
การทดแทนทร่ี องจา่ ยใหก้ บั โรงพยาบาลกองทพั บก และบทบาทหนา้ ทข่ี องกรมแพทย์
ทหารบก ตอ่ ไป
หน่วยงานของกองทพั บก ท่รี ับผดิ ชอบในการใช้กำ� ลังของกองทพั บกในหว้ ง
สถานการณฉ์ กุ เฉนิ คือ ศูนย์ปฏบิ ตั กิ ารกองทัพบก โดยมีศูนยป์ ฏิบัติการกองทพั ภาค
รับผิดชอบในการใช้ก�ำลังของหน่วยขึ้นตรงกองทัพภาค ส�ำหรับงานในหน้าที่การส่ง
ก�ำลังบ�ำรุงนั้น ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก และศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาค มีหน้าท่ี
ในการวางแผน อ�ำนวยการ ประสานงาน กำ� กบั การ และด�ำเนินการเก่ียวกบั การสง่

* พ.ร.ก. วา่ ดว้ ยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉนิ พ.ศ. ๒๕๔๘

คูม่ อื การสง่ กำ�ลงั และซ่อมบำ�รุงส่งิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 73
ก�ำลังบ�ำรุงให้กับหน่วยรองหลัก หรือก�ำลังรบหลัก และหน่วยอื่น ๆ ท่ีข้ึนสมทบ
และ/หรือทขี่ นึ้ ควบคมุ ทางยุทธการ ตามแผนยทุ ธการของศนู ย์ปฏบิ ตั ิการกองทัพบก
หรอื ศนู ยป์ ฏบิ ัติการกองทพั ภาค เป็นตน้
เม่ือหน่วยได้รับค�ำส่ังฯ ให้จัดก�ำลังเป็นหน่วยเฉพาะกิจ ห้วงสถานการณ์
ฉุกเฉนิ และผู้บังคับหน่วยเฉพาะกิจ ต้องพจิ ารณาภารกิจทีไ่ ดร้ ับมอบ และงานท่ีต้อง
ปฏบิ ตั วิ า่ มงี านการบรกิ ารทางการแพทยห์ รอื ไม่ อะไรบา้ ง และสง่ั การใหผ้ รู้ บั ผดิ ชอบฯ
ด�ำเนินการจัดเตรียมส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ หรือส่ิงอุปกรณ์สายอื่น ๆ ที่ใช้งาน
การบริการทางการแพทย์ ตามรายการหรือจ�ำนวนที่ต้องการจากหน่วยของตนก่อน
ส�ำหรับการจดั เตรยี มสงิ่ อุปกรณส์ ายแพทย์ สามารถแบ่งออกเปน็ ๔ งานดงั น้ี
งานท่ี ๑ จัดเตรียมส่ิงอุปกรณ์ตามอัตราการจัดและยุทโธปกรณ์ เช่น
ชุดกระเป๋านายสิบพยาบาลกองร้อย เปลสนาม, ขาต้ังเปล, ชุดเฝือกลม เป็นต้น
ทั้งนี้หมายความรวมถึงส่ิงอุปกรณ์ สายอ่ืน ๆ ที่ใช้งานการบริการทางการแพทย์
ด้วยเช่นกัน เช่น รถยนตพ์ ยาบาล
หากหน่วยมีข้อขัดข้อง ไม่สามารถจัดส่ิงอุปกรณ์ที่มีตามอัตราการจัดและ
ยุทโธปกรณ์ได้ครบ ตามรายการหรือจ�ำนวนท่ีต้องการ ข้ันต้นให้ด�ำเนินการยืม
จากหน่วยข้างเคียงในกองพลของตนก่อน โดยให้ผู้บัญชาการกองพลเป็นผู้อนุมัติ
ใหย้ มื ไดเ้ ปน็ ครง้ั คราว* หากไมเ่ พยี งพอใหแ้ จง้ ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทพั ภาค เพอื่ ดำ� เนนิ
การตรวจสอบความตอ้ งการดงั กลา่ ว และแกไ้ ขปญั หาขอ้ ขดั ขอ้ งในระดบั กองทพั ภาค
และหากไม่เพียงพอให้ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาค รายงานให้ศูนย์ปฏิบัติการ
กองทพั บก ทราบ เพือ่ แจ้งใหก้ บั กรมฝา่ ยยทุ ธบรกิ ารทเ่ี กย่ี วข้องทราบ และแก้ปัญหา
ใหก้ ับหนว่ ยต่อไป
งานท่ี ๒ ตรวจความพร้อมของส่ิงอุปกรณ์สิ้นเปลืองในชุดส่ิงอุปกรณ์
สายแพทย์ เช่น ยาและเวชภณั ฑใ์ นชุดกระเป๋านายสิบพยาบาลกองร้อย
ในแตล่ ะปี กรมแพทยท์ หารบก จะสนบั สนนุ ยาและเวชภณั ฑ์ (ในรปู ของวงเงนิ
เครดติ งบฝึกประจ�ำปี) ทดแทนให้กบั ยาและเวชภัณฑ์ ในชดุ กระเป๋านายสบิ พยาบาล

* ค�ำสงั่ ทบ.๓๘๖/๒๕๔๓ เรอื่ ง อนุมตั ิใหย้ มื สิง่ อปุ กรณป์ ระเภท ๒ และ ๔ ระหว่างหน่วยข้นึ ตรง

74 คู่มือการสง่ กำ�ลงั และซอ่ มบ�ำ รงุ สง่ิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
กองรอ้ ย ทไ่ี ดใ้ ชไ้ ป จากการทหี่ นว่ ยนำ� กระเปา๋ นายสบิ พยาบาลกองรอ้ ยไปออกฝกึ ดว้ ย
โดยหน่วยได้เบิกยาและเวชภัณฑ์จากวงเงินเครดิตงบฝึกประจ�ำปี กับโรงพยาบาล
กองทัพบก ที่เปน็ หน่วยสนับสนุนโดยตรง ซึ่งจากวงเงนิ เครดิตงบฝกึ ประจ�ำปี นายสบิ
พยาบาลของหน่วย มีหน้าท่ีต้องหมุนเวียนใช้ยาและเวชภัณฑ์ให้ชุดกระเป๋านายสิบ
พยาบาลกองร้อยที่หน่วยได้รับ ให้มีความพร้อมในการน�ำไปใช้งานตามภารกิจของ
หนว่ ยเสมอ อยา่ งไรกต็ าม หากมขี ้อขดั ข้อง ขอใหด้ ำ� เนินการเหมอื นงานท่ี ๓
งานที่ ๓ จัดเตรียมยาและเวชภัณฑ์เพ่ิมเติม ส�ำหรับใช้รักษาพยาบาล
กำ� ลงั พล หรือทดแทนในชุดส่งิ อุปกรณ์สายแพทย์ขอ้ ๒.
เมอื่ ผบู้ งั คบั หนว่ ยเฉพาะกจิ พจิ ารณาภารกจิ ทไี่ ดร้ บั มอบ และงานทตี่ อ้ งปฏบิ ตั ิ
ว่า มีงานการบรกิ ารทางการแพทยห์ รอื ไม่ อะไรบา้ ง โดยผรู้ ับผดิ ชอบงานการบริการ
ทางการแพทย์ ต้องพิจารณาในรายละเอียดของงานท่ีต้องปฏิบัติของแต่ละงาน
ห้วงระยะเวลาท่ีต้องปฏิบัติ (ขั้นต้นอาจเป็น ๓๐ วัน) จนเป็นที่มาของรายการยา
และเวชภัณฑ์อะไรบ้าง และมีจ�ำนวนเท่าไหร่และรายงานขอรับการสนับสนุนจาก
โรงพยาบาลกองทัพบก ที่เป็นหน่วยสนับสนุนโดยตรง ทราบพร้อมใบเบิก และ
ส�ำเนาค�ำส่งั ฯ ใหห้ น่วยปฏิบตั ิ ต่อไป
งานที่ ๔ ยาเวชกรรมป้องกันประจ�ำบุคคล ๕ รายการ
ให้ผู้รับผิดชอบงานการบริการทางการแพทย์ พิจารณายอดก�ำลังพลของ
หนว่ ยเฉพาะกจิ มจี ำ� นวนเทา่ ไหร่ หว้ งระยะเวลาทต่ี อ้ งปฏบิ ตั ิ (ขนั้ ตน้ อาจเปน็ ๓๐ วนั )
และมีความจ�ำเป็นต้องใช้รายการใดบ้าง ตามหลักเกณฑ์ (ดูหัวข้อการสนับสนุน
ยาเวชกรรมป้องกัน) และรายงานขอรับการสนับสนุนจากโรงพยาบาลกองทัพบก
ทเ่ี ป็นหนว่ ยสนบั สนนุ โดยตรงทราบพรอ้ มใบเบกิ และส�ำเนาคำ� สั่งฯ ให้หนว่ ยปฏิบัติฯ
ตอ่ ไป ในกรณที โ่ี รงพยาบาลกองทพั บก ทเี่ ปน็ หนว่ ยสนบั สนนุ โดยตรง ไมม่ ยี าเวชกรรม
ป้องกันวางระดับไว้ หรือมีแต่ไม่เพียงพอให้การสนับสนุน ขอให้หน่วยเฉพาะกิจ
ประสาน โรงพยาบาลกองทพั บก นั้น เรง่ รดั เบิกมายังกรมแพทย์ทหารบก ตอ่ ไป
เมื่อโรงพยาบาลกองทัพบกได้รับใบเบิก และส�ำเนาค�ำส่ังฯ ให้หน่วยปฏิบัติ
แล้ว หากตรวจสอบความถูกต้อง และความเหมาะสม ให้รองจ่ายยาและเวชภัณฑ์
หรือยาเวชกรรมป้องกันให้กับหน่วยไปก่อนได้ แล้วให้รายงานขอรับการสนับสนุน

คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซ่อมบ�ำ รงุ สิง่ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 75
งบประมาณทดแทนทรี่ องจ่าย โดยแนบสำ� เนาใบเบิกของหนว่ ย ไปยังศูนยป์ ฏบิ ตั ิการ
กองทัพภาคต่อไป เป็นห้วง ๆ เช่น ทุกเดือน หรือ ทุก ๓ เดือน อย่างไรก็ตาม
โรงพยาบาลกองทพั บก อาจมขี อ้ ขดั ข้อง ในกรณีการขอรับการสนบั สนนุ งบประมาณ
ทดแทนที่รองจ่ายมายังศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาค เช่น ไม่มีช่องทาง หรือไม่ได้รับ
งบประมาณ โรงพยาบาลกองทัพบก อาจประสานกองส่งก�ำลังบ�ำรุงฯ เพ่ือรายงาน
ขอรับการสนับสนุนงบประมาณทดแทนที่รองจา่ ย โดยตรงมายังกรมแพทย์ทหารบก
เปน็ ครั้งคราวไป ซ่งึ สามารถกระทำ� ได้เชน่ เดยี วกัน
เมอ่ื ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทพั ภาค หรอื กรมแพทยท์ หารบก ไดร้ บั รายงานขอรบั
การสนับสนุนงบประมาณทดแทนท่ีรองจ่าย จากโรงพยาบาลกองทัพบกแล้ว ศูนย์
ปฏิบัติการกองทัพภาค หรือกรมแพทย์ทหารบก จะรายงานต่อให้ศูนย์ปฏิบัติการ
กองทพั บกทราบ โดยศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทพั บกจะสนบั สนนุ งบประมาณใหก้ รมแพทย์
ทหารบกจัดหา และแจกจ่ายยาและเวชภัณฑ์ให้กับโรงพยาบาลกองทัพบก ตาม
ความต้องการ หรือให้โรงพยาบาลกองทัพบก เบิกยาและเวชภัณฑ์ในคลังของ
กรมแพทย์ทหารบก ไปก่อน ตามวงเงนิ ทีไ่ ด้รองจ่ายไปแลว้ ต่อไป

สายการบังคับบญั ชา, สายการสนับสนนุ , สายการเสนอความตอ้ งการ
คา่ ยา เวชภณั ฑ์ และ
ยาเวชกรรมปอ้ งกนั

หรอื
เสนอความต้องการ

เบิก จา่ ย ทดแทนทร่ี องจ่าย

76 คมู่ ือการส่งก�ำ ลงั และซอ่ มบำ�รุงสง่ิ อุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑

ภายหลังจากจบภารกิจแล้ว ขอให้เร่งรัดตรวจสอบความช�ำรุดบกพร่องของ
ส่ิงอุปกรณ์ แล้วรายงานส่งซ่อมฯ ตามสายการส่งก�ำลัง โดยแจ้งหน่วยซ่อมบ�ำรุง
ทราบว่า ส่ิงอุปกรณ์ดังกล่าวช�ำรุดจากภารกิจห้วงสถานการณ์ฉุกเฉิน เพ่ือให้หน่วย
ซ่อมบ�ำรุงพิจารณาใช้ชิ้นส่วนซ่อม หรือจ้างซ่อมจากงบประมาณในส่วนใด อย่างไร
ก็ตาม ศูนยป์ ฏบิ ตั กิ ารกองทัพบก หรือศนู ยป์ ฏิบัตกิ ารกองทัพภาค อาจแจ้งให้หน่วย
ที่เก่ียวข้องทราบเป็นส่วนรวมว่า ให้แจ้งความช�ำรุดบกพร่องของสิ่งอุปกรณ์ ภารกิจ
ห้วงสถานการณ์ฉุกเฉิน จึงขอให้หน่วยติดตามข้อมูลและแจ้งความช�ำรุดบกพร่อง
ของสงิ่ อปุ กรณใ์ ห้ทันตามกำ� หนด

การสง่ ก�ำลงั สิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ในห้วงสถานการณ์ภัยพบิ ตั ิ

สถานการณ์ภัยพิบัติ คือ เหตุการณ์ท่ีอาจเกิดจากธรรมชาติ หรือเกิดจาก
การกระทำ� ของมนษุ ยท์ อ่ี าจเกดิ ขน้ึ ปจั จบุ นั ทนั ดว่ นหรอื คอ่ ย ๆ เกดิ มผี ลตอ่ ชมุ ชนหรอื
ประเทศชาติ ภัยพิบัติอาจเป็นได้ทั้งเหตุการณ์ท่ีเกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น อุทกภัย
หรือเป็นเหตุการณ์ท่ีมนุษย์กระท�ำข้ึน เช่น การแพร่กระจายของสารเคมี เป็นต้น
ซึ่งมีผลหรือก่อให้เกิดการบาดเจ็บ และเสียชีวิต ทรัพย์สินเสียหายหรือมีผลกระทบ
ต่อสง่ิ แวดล้อม
ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาติ (Natural Disasters) อาจสรปุ ไดเ้ ปน็ ๑๐ ประเภท คอื
๑. การระเบิดของภูเขาไฟ (Volcano Eruptions)
๒. แผน่ ดินไหว (Earthquakes)
๓. คลื่นใตน้ ้�ำ (Tsunamis)
๔. พายใุ นรปู แบบตา่ ง ๆ (Various Kinds of storms)
๕. อุทกภัย ( Floods)
๖. ภยั แล้ง หรอื ทุพภกิ ขภัย (Droughts)
๗. อคั คีภัย (Fires)
๘. ดินถลม่ และโคลนถล่ม (Landslides and Mudslides)
๙. พายุหมิ ะและหมิ ะถล่ม (Blizzard and Avalanches) และ
๑๐. โรคระบาดในคนและสตั ว์ (Human Epidemics and Animal Diseases)

คู่มอื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบ�ำ รุงสง่ิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 77
ในหว้ งเวลาทีผ่ า่ นมา เมอ่ื เกดิ สถานการณภ์ ัยพิบตั ิขน้ึ (จากการประกาศเขต
ภัยพิบัติฯ) หน่วยงานของกองทัพบกหรือหน่วยข้ึนตรงของกองทัพบก อาจจะได้รับ
มอบหมายให้จัดก�ำลัง เพื่อฟื้นฟูหรือช่วยเหลือประชาชนท่ีได้รับความเดือดร้อนจาก
ภัยพิบตั ิทางธรรมชาติในพ้ืนที่
อย่างไรก็ตาม โดยปกติเม่ือเกิดสถานการณ์ภัยพิบัติ หน่วยสายแพทย์มัก
ได้รับมอบหมายให้จัดก�ำลัง ได้แก่ โรงพยาบาลกองทัพบก จัดชุดแพทย์เคล่ือนท่ี
หรือชุดปฏิบัติการแพทย์สนามฉุกเฉิน (MERT: Medical Emergency Response
Team) สนับสนุนภารกิจของมณฑลทหารบก และกองพันเสนารักษ์ จัดชุดแพทย์
เคลื่อนที่ หรือชุดปฏิบัติการพิเศษทางการแพทย์ (SMOT: Special Medical
Operation Team) สนับสนุนภารกิจของกองพล หรือเมื่อปลายปี ๒๕๕๓
กรมแพทย์ทหารบก ได้รับมอบหมายให้จัดชุดแพทย์เคลื่อนที่ เป็นต้น ในการจัดชุด
แพทยเ์ คลอื่ นที่น้ัน โดยปกตแิ ลว้ ชดุ แพทยฯ์ จะไดร้ บั การสนับสนนุ ค่าใชจ้ า่ ย อาทเิ ชน่
ค่าตอบแทน หรือเบ้ียเลี้ยง ค่าน้�ำมัน (สป.๓) จากหน่วยเหนือ ส่วนค่ายาและ
เวชภัณฑ์ท่ีใช้ในการฟื้นฟูหรือช่วยเหลือประชาชน มักเป็นค่าใช้จ่ายท่ีหน่วย
สายแพทย์ โดยเฉพาะโรงพยาบาลกองทัพบก หรือกองพันเสนารักษ์ ต้องรับภาระ
ดังน้ัน จึงมีความจ�ำเป็นต้องกล่าว เก่ียวกับแนวทางการส่งก�ำลังสายแพทย์
ในหว้ งสถานการณภ์ ยั พบิ ตั ิ เพอื่ ใหห้ นว่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ งไดร้ บั ทราบ แนวทางการสนบั สนนุ
ให้กับชุดแพทย์ฯ และการทดแทนที่รองจ่ายให้กับโรงพยาบาลกองทัพบก และ
บทบาทหน้าทข่ี องกรมแพทยท์ หารบก ต่อไป
ในการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน* กระทรวงกลาโหม
ก�ำหนดให้หนว่ ยปฏิบตั จิ ะตอ้ งประมาณการความตอ้ งการงบประมาณ ทีจ่ ะขอใชเ้ งิน
ทดรองราชการพร้อมรายละเอียดประกอบ เสนอต่อ ศูนย์บรรเทาสาธารณภัย
เหล่าทัพ (เช่น ศบภ.ทบ.) ศูนย์บรรเทาสาธารณภัยกองบัญชาการทหารสูงสุด

* ประกาศกระทรวงกลาโหม เรอื่ ง หลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเง่ือนไขการใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระสบภัยพิบตั ิ
กรณฉี ุกเฉนิ พ.ศ.๒๕๔๗
* หลกั เกณฑก์ ารใช้จ่ายเงนิ ทดรองราชการเพ่อื ชว่ ยเหลือผปู้ ระสบภยั พบิ ตั ิกรณฉี กุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๕๖

78 คมู่ อื การส่งกำ�ลังและซ่อมบ�ำ รงุ สิ่งอปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
(ศบภ.บก.ทหารสูงสุด) หรือ ศูนย์บรรเทาสาธารณภัยกลาโหม (ศบภ.กห.) ตาม
ความเสยี หายที่เกิดขึน้ จรงิ โดยค่าใชจ้ ่ายที่สามารถเบิกจา่ ยไดด้ ังน้ี
๑. ค่าเบ้ียเลี้ยง ค่าเช่าท่ีพัก ค่าตอบแทนการปฏิบัติงานนอกเวลา ส�ำหรับ
เจา้ หนา้ ทท่ี มี่ คี ำ� สงั่ ใหอ้ อกชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบภยั พบิ ตั ิ ใหเ้ บกิ จา่ ยตามระเบยี บแบบแผน
ของทางราชการ
๒. ค่าน�้ำมัน ได้แก่ น�้ำมันเช้ือเพลิง และน้�ำมันหล่อล่ืน ให้เบิกจ่ายได้ตาม
เกณฑ์ส้ินเปลืองของยานพาหนะแตล่ ะชนิด และตามระยะทางในการใช้งาน
๓. คา่ ซ่อมย่อย ไดแ้ ก่ การซ่อมแซมยานพาหนะ อุปกรณเ์ คร่ืองใช้ซงึ่ ช�ำรุด
เสียหายในระหว่างปฏิบัติงานช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติให้อยู่สภาพเดิม ตามที่จ่าย
จรงิ โดยประหยดั
๔. ค่าวัสดุท่ีจ�ำเป็นในการช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติ ได้แก่ วัสดุท่ีใช้ใน
การซอ่ มแซมบา้ นเรอื นของผปู้ ระสบภยั พบิ ตั เิ พอื่ บรรเทาความเดอื ดรอ้ นใหแ้ กผ่ ปู้ ระสบ
ภัยพบิ ตั ิ และวัสดทุ ใ่ี ชใ้ นการปฏบิ ัตงิ าน เชน่ กระสอบทราย ดิน ลูกรงั เสาเขม็ ไม้แบบ
เปน็ ตน้ ตามที่จา่ ยจรงิ หลังละไม่เกนิ ๒๐,๐๐๐ บาท
๕. ค่าถุงยังชีพ ได้แก่ เครื่องอุปโภคบริโภคท่ีมีความจ�ำเป็นเร่งด่วนต่อ
การด�ำรงชีพของผู้ประสบภัยพิบัติ ตามท่ีจ่ายจริง ครอบครัวละไม่เกิน ๕๐๐ บาท
ตอ่ ถงุ
๖. คา่ ใช้จ่ายในการจดั ให้บริการรกั ษาพยาบาลแก่ประชาชน ทีเ่ จบ็ ป่วยจาก
ภัยพิบัติในสถานพยาบาลหรือจัดหน่วยแพทย์เคล่ือนท่ีไปให้บริการรักษาพยาบาล
โรคทางกายและจิต ณ จุดเกิดเหตุให้เบิกจ่ายได้เท่าที่จ่ายจริงตามอัตราค่าบริการ
ของสถานบริการสาธารณสุขที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ แต่ทั้งนี้ไม่เกิน
๕๐,๐๐๐ บาท ตอ่ คน
ในส่วนที่เก่ียวข้องกับชุดแพทย์ฯ นั้น ค่าใช้จ่ายรายการที่ ๑, ๒ เป็นความ
รับผิดชอบของหน่วยเหนือ ส่วนรายการท่ี ๓ - ๕ เป็นของหน่วยปฏิบัติอื่น
ดังนั้น ในการประมาณค่าใช้จ่ายในการจัดให้บริการรักษาพยาบาลตามประกาศ
กระทรวงกลาโหมท่ีกล่าวมาแล้วจึงท�ำได้ยาก เน่ืองจากไม่มีการก�ำหนดค่าใช้จ่าย
ต่อคนไว้ นอกจากท่ีก�ำหนดไว้ว่าต้องไม่เกิน ๕๐,๐๐๐ บาท ต่อคน อย่างไรก็ตาม

ค่มู ือการสง่ ก�ำ ลังและซ่อมบำ�รุงสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 79
หลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินทดรองราชการเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณี
ฉุกเฉิน ก�ำหนดให้ค่ายาและเวชภัณฑ์ ส�ำหรับการรักษาและควบคุมโรคระบาด
จ่ายได้ไม่เกินคนละ ๖๐ บาท ดังนั้นในการประมาณการค่าใช้จ่ายฯ ชุดแพทย์ฯ
จะต้องประมาณการความต้องการงบประมาณค่าใช้จ่ายในการจัดให้บริการรักษา
พยาบาลแก่ประชาชนที่เจ็บป่วย ส่งศูนย์บรรเทาสาธารณภัยของกองทัพภาค
ผ่านหน่วยเหนือตามสายบังคับบัญชา โดยประมาณการจ�ำนวนผู้ป่วย/ครั้ง x ๖๐
บาท x จ�ำนวนคร้ัง ในห้วงเวลาหน่ึงที่หน่วยเหนือตามสายบังคับบัญชาก�ำหนด
(ขั้นต้นอาจเป็น ๓๐ วัน) ซ่งึ จะท�ำไดง้ า่ ยกว่า
การจ�ำหนา่ ยยาและเวชภณั ฑ์ ของชดุ แพทยฯ์ ต้องทำ� โดยใช้ใบสง่ั ยาเท่านั้น
ดังนั้นเพ่อื ให้การด�ำเนนิ การเปน็ ไปด้วยความเรียบรอ้ ย จงึ ขอให้กองเภสชั กรรม หรอื
หน่วยท่ีเกี่ยวข้อง รวบรวมค่าใช้จ่ายตามจ่ายจริง (เป็นห้วง ๆ หรือเม่ือจบภารกิจ)
เสนอหน่วยเหนือเพื่อขอจัดหายาและเวชภัณฑ์ทดแทน โดยใช้เงินทดรองราชการ
และรวบรวมใบส่งั ยาเก็บรักษาให้เรยี บรอ้ ย เป็นครัง้ ๆ พรอ้ มรบั การตรวจสอบตอ่ ไป

สายการบังคบั บญั ชา, สายการสนับสนุน, สายการเสนอความประมาณการ
ค่ายา เวชภัณฑ์ และ
ยาเวชกรรมปอ้ งกัน

เบิก จ่าย เบกิ จา่ ย

เสนอประมาณการ
ค่าใช้จา่ ยในการ
รกั ษาพยาบาล

80 ค่มู อื การสง่ ก�ำ ลงั และซ่อมบ�ำ รุงสิง่ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
วัตถุประสงค์ในการจัดหาตามหลักเกณฑ์การใช้จ่ายเงินทดรองราชการ
เป็นการจัดหาทดแทนการจ่ายจริง ไม่เกินวงเงินที่ต้ังไว้ เช่น ในใบสั่งยาใช้
Paracetamol 30 เมด็ ต้องซื้อ Paracetamol 30 เม็ด แต่ในทางปฏบิ ัตไิ ม่สามารถ
กระท�ำได้ ดังนั้นในการด�ำเนินการจัดหาทดแทน เห็นสมควรให้โรงพยาบาล
กองทพั บก หรอื หนว่ ยทดี่ ำ� เนนิ การจดั หา จดั หาทดแทนเปน็ วงเงนิ แทนจดั หาเปน็ ราย
รายการและจ�ำนวนเพ่อื ความสะดวก

บทที่ ๓

แผนจัดหาและการจดั ซ้ือจดั จ้าง

แผนจัดหา

กองทัพบก ได้ก�ำหนดวิธีการในการเร่งรัดด�ำเนินการจัดหา และควบคุม
ตรวจสอบส�ำหรับหน่วยท่ีรับผิดชอบในการจัดหาสิ่งอุปกรณ์ ประจ�ำปีงบประมาณ
ไว้แน่ชดั แลว้ แต่ในทางปฏบิ ัติกลบั ไม่เปน็ ไปตามความมุ่งหมาย ซึง่ กรมสง่ ก�ำลังบ�ำรุง
ทหารบก พจิ ารณาแล้ว เหน็ วา่ สาเหตขุ องความลา่ ช้าในการจัดหา ส่วนใหญเ่ กิดจาก
การทห่ี นว่ ยทมี่ หี นา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ ไมร่ บี ดำ� เนนิ การเสยี ตงั้ แตเ่ รมิ่ ปงี บประมาณและไมม่ ี
แผนงานล่วงหน้าท่ีแน่นอน และการที่หน่วยที่มีหน้าท่ีรับผิดชอบในการจัดหาไม่มี
แผนงานทแ่ี นน่ อน จนเกดิ ความสบั สนวา่ ควรจะด�ำเนินกรรมวิธจี ดั หาตามรายการใด
ก่อนหลัง จึงขอให้หน่วยจัดท�ำแผนจัดหาเพ่ือขออนุมัติฯ แยกออกเป็นงวด ตาม
ปีงบประมาณ จะท�ำให้เกิดความสะดวกในการด�ำเนินงานของเจ้าหน้าท่ีจัดหาและ
ตรวจสอบโดยหน่วยที่เก่ียวข้อง และการขออนุมัติแผนจัดหาให้ใช้แบบบัญชี
รายละเอยี ดแผนจัดหา ตามที่ได้กำ� หนดไว้ *
ตามระเบยี บกองทพั บก วา่ ด้วยการส่งก�ำลงั บ�ำรุงสง่ิ อุปกรณป์ ระเภท ๒ และ
ประเภท ๔ กำ� หนดให้ กรมฝา่ ยยุทธบริการ และกรมฝ่ายกิจการพิเศษ ท�ำแผนจัดหา
โดยยดึ ถอื ฐานขอ้ มลู จากงบประมาณทไ่ี ดร้ บั แตล่ ะปี เสนอกรมสง่ กำ� ลงั บำ� รงุ ทหารบก
ตามระยะเวลาทก่ี �ำหนด เพอื่ ขอรับอนมุ ัตจิ ากกองทพั บก **
ในการรายงานขออนุมัติแผนจัดหา หน่วยเจ้าของโครงการ จะรายงานขอ
อนมุ ตั แิ ผนจัดหาผ่านตามสายการบงั คบั บญั ชา จนถึงกองทพั บก (ผ่าน หน่วยรับผดิ
ชอบงบประมาณหลัก/กรมฝ่ายเสนาธิการ หรือหน่วยท่ีได้รับมอบอ�ำนาจฯ ในการ

* หนังสอื กบ.ทบ. ที่ กห ๐๓๑๘/๑๖๒๒๗ ลง ๒๐ ต.ค. ๒๓
** ระเบียบ ทบ. วา่ ด้วยการสง่ ก�ำลงั สิง่ อุปกรณ์ประเภท ๒ และ ๔ พ.ศ. ๒๕๓๔

82 คู่มือการส่งก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รุงส่งิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
อนุมัติแผนจัดหาจากกองทัพบก) ทั้งน้ีข้ึนอยู่กับแหล่งเงินงบประมาณ ว่าแหล่งเงิน
นน้ั ๆ กำ� หนดใหร้ ายงานขออนมุ ตั แิ ผนจดั หาหรอื ไม่ และมเี สน้ ทางเดนิ เอกสารอยา่ งไร
อีกทงั้ ยังขึ้นอยกู่ ับประเภทของงาน และหมวดเงนิ งบประมาณดว้ ย เชน่ งานทีต่ ้อง
ด�ำเนนิ การจดั ซ้ือจดั จ้าง มหี มวดเงินเป็นคา่ วสั ดุ คา่ ครภุ ัณฑ์ ซ่ึงต่างจากงานเดินทาง
ไปราชการทมี่ ีหมวดเงนิ เปน็ ค่าเบีย้ เลี้ยง ค่าเช่าทีพ่ กั หรืองานสัมมนา ทมี่ ีหมวดเงิน
เป็นค่าใช้สอย เป็นต้น อย่างไรก็ตาม หมวดเงินท่ีไม่ได้แบ่งกลุ่มไว้ เช่น เงินอุดหนุน
เงินรายรับของสถานพยาบาล หรือ หมวดเงินรายจ่ายอื่น ให้พิจารณาจากประเภท
ของงาน กลา่ วคอื เปน็ งานทต่ี อ้ งมกี ารจดั ซอื้ จดั จา้ ง จงึ จะดำ� เนนิ การรายงานขออนมุ ตั ิ
แผนจัดหา
อยา่ งไรกต็ าม ประเภทงานจดั ซอื้ จดั จา้ งบางกรณี จำ� เปน็ ตอ้ งรายงานขออนมุ ตั ิ
แผนจดั หา หากหนว่ ยมคี วามจำ� เปน็ ตอ้ งนำ� แผนจดั หาไปใชใ้ นภายหลงั เชน่ หนว่ ยตอ้ ง
ดำ� เนนิ การขนึ้ บญั ชคี มุ สงิ่ อปุ กรณ์ ซงึ่ แผนจดั หาเปน็ เอกสารประกอบการขน้ึ บญั ชคี มุ
หรือการขอใช้จ่ายงบประมาณ ซึ่งแผนจัดหาเป็นเอกสารประกอบในการขอใช้จ่าย
งบประมาณ เป็นต้น ซ่ึงหากหน่วยเจ้าของโครงการ ไม่รายงานขออนุมัติแผนจัดหา
ใหเ้ รียบร้อย จะมีข้อขัดข้องในการด�ำเนินการในข้นั ตอ่ ไป
เอกสารประกอบการขออนมุ ัติแผนจดั หา ประกอบดว้ ย
๑. หนงั สอื นำ� มรี ายละเอยี ดประกอบดว้ ย จดั หาอะไร (กลา่ วโดยยอ่ ), เหตผุ ล
ความจ�ำเป็นในการจัดหา, งบประมาณท่ีใช้ (ถ้ามี), ขอ้ มลู ความเห็นชอบจากกรมฝา่ ย
ยุทธบริการท่เี กี่ยวขอ้ ง, ขอ้ มลู ราคากลางในการจดั หา เปน็ ตน้
๒. บัญชีรายละเอียดแผนจัดหา ตามแบบฟอร์ม ประกอบด้วย รายการ
สง่ิ อปุ กรณห์ รอื งานจา้ งเหมาทจี่ ะจดั หา, คณุ ลกั ษณะเฉพาะสงิ่ อปุ กรณ,์ ราคาตอ่ หนว่ ย,
จำ� นวน, ทมี่ าของราคา ฯลฯ ตวั อย่างแบบฟอรม์ ผนวก ฎ ทา้ ยคมู่ ือ พรอ้ มลงนาม
ตรวจถกู ต้อง โดยเจ้าหนา้ ที่ท่เี กย่ี วข้อง จำ� นวน ๒ นาย
๓. เอกสารประกอบ เชน่ ใบเสนอราคา และเอกสารท่เี ก่ยี วขอ้ งกับการจดั
ท�ำราคากลาง, คุณลักษณะเฉพาะสิ่งอุปกรณ์ หรือรายละเอียดประกอบการจ้าง,
ความเห็นชอบในการจัดหาจาก กรมฝ่ายยุทธบริการท่ีเกี่ยวข้อง หากเป็นการจัดหา
เพื่อแจกจา่ ย จะตอ้ งแนบแผนแจกจ่ายมาดว้ ย

คูม่ ือการส่งก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รงุ สิง่ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 83
บญั ชรี ายละเอยี ดแผนจดั หา นอกจากจะมรี ายละเอยี ดขา้ งตน้ แลว้ ยงั มขี อ้ มลู
เก่ยี วกบั ห้วงเวลาการจดั หาในปีงบประมาณ, หนว่ ยดำ� เนนิ การจัดหา, งวดการจดั หา
(ถ้ามี), สายงานของสายยทุ ธบริการหรอื กิจการพเิ ศษ ดว้ ย
เม่ือด�ำเนินการจัดท�ำเอกสารประกอบเรียบร้อยแล้ว ให้รายงานขออนุมัติ
แผนจัดหา ตามสายการบงั คับบัญชาจนถงึ กองทัพบก แนวทางตามคำ� สงั่ กองทพั บก
ท่ี ๕๕๕/๒๕๕๘ ลง ๑๗ ก.ย. ๕๘
เมื่อหน่วยได้รับอนุมัติแผนจัดหาฯ แล้ว สามารถด�ำเนินกรรมวิธีจัดหา
หรือจัดซ้ือจัดจ้าง ตามระเบียบฯ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดจ้างและบริหารพัสดุ
ภาครัฐได้
อย่างไรก็ตาม เมื่อมีความจ�ำเป็นต้องเปล่ียนแปลงแก้ไขรายละเอียดใน
แผนจดั หา ใหร้ ายงานแกไ้ ขแผนจดั หา และชแี้ จงเหตผุ ลความจำ� เปน็ ทต่ี อ้ งเปลย่ี นแปลง
แกไ้ ขฯ พรอ้ มจดั ทำ� ขอ้ มลู ตามแบบฟอรม์ แกไ้ ขแผนจดั หา ผนวก ฏ ทา้ ยคมู่ อื ผา่ นตาม
สายการบังคับบญั ชา จนถึงกองทพั บก เช่นเดียวกบั การรายงานขออนมุ ัตแิ ผนจดั หา
ทั้งนี้การรายงานขออนุมัติแก้ไขแผนจัดหา ให้หน่วยท่ีเก่ียวข้องด�ำเนินการให้เป็นไป
ตามคำ� สง่ั กองทพั บก ที่ ๕๕๕/๒๕๕๘ ลง ๑๗ ก.ย. ๕๘ ตอนทา้ ยของบทน้ี
การจัดท�ำบัญชีรายละเอียดแผนจัดหา ตามแบบฟอร์ม จะกล่าวในหัวข้อ
ต่อ ๆ ไป

ความต้องการสงิ่ อปุ กรณ์

ความตอ้ งการ หมายถงึ การดำ� เนนิ การตรวจสอบและพจิ ารณาความจำ� เปน็
ตอ้ งใช้ สงิ่ อปุ กรณใ์ นการปฏบิ ตั งิ าน เพอ่ื ใหไ้ ดม้ าซง่ึ รายการและจำ� นวนของสง่ิ อปุ กรณ์
ที่ต้องการใช้ส�ำหรับให้การปฏิบัติงานของหน่วยลุล่วงได้ในห้วงระยะเวลาหนึ่ง ท้ังน้ี
ในกรณีของครุภัณฑ์ต้องเป็นไปตามอัตราของหน่วยท่ีกองทัพบกได้ก�ำหนดไว้ และ
หมายความรวมถงึ การเสนอความตอ้ งการใหห้ นว่ ยทเ่ี กยี่ วขอ้ งพจิ ารณาดำ� เนนิ การดว้ ย
ดังน้ัน การด�ำเนินการเร่ืองความต้องการส่ิงอุปกรณ์ จนถึงขั้นให้สามารถ
ด�ำเนินการจัดซ้ือจัดจ้างได้ หน่วยเจ้าของโครงการ ต้องด�ำเนินการตามข้ันตอน
ดงั น้ี .-

84 คมู่ ือการสง่ ก�ำ ลังและซ่อมบำ�รุงส่งิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑
๑. การก�ำหนดความตอ้ งการ ใหห้ นว่ ยเจ้าของโครงการ สำ� รวจ ตรวจสอบ
และพจิ ารณา รายการและจ�ำนวนของส่งิ อุปกรณ์ ตามความจำ� เป็นตอ้ งใช้สิง่ อุปกรณ์
ในการปฏบิ ตั ิงาน จาก .-
๑.๑ ความตอ้ งการขั้นตน้ เปน็ ความต้องการสง่ิ อปุ กรณ์ทีห่ นว่ ยต้องการ
มไี วเ้ พอื่ การปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ของตนใหล้ ลุ ว่ ง และยงั ไมเ่ คยไดร้ บั มากอ่ น ทงั้ นเี้ ปน็ ไปตาม
อตั รากองทพั บกทีก่ ำ� หนดไว้
๑.๒ ความต้องการทดแทน เปน็ ความต้องการเพ่ือทดแทนสงิ่ อุปกรณ์ท่ี
หน่วยเคยไดร้ ับมาแล้ว ได้แก่ ทดแทนสิง่ อุปกรณ์ทใ่ี ชส้ นิ้ เปลอื งไป ทดแทนสง่ิ อปุ กรณ์
ทีถ่ กู จ�ำหน่ายไปแลว้ หรือทดแทนสง่ิ อปุ กรณท์ ี่อยรู่ ะหว่างการซอ่ มบำ� รงุ เป็นตน้
๑.๓ ความต้องการเพ่ือรักษาระดับการส่งก�ำลัง เป็นความต้องการ
สิง่ อุปกรณข์ องหน่วยสนับสนนุ หรือหน่วยส่งก�ำลงั หรอื คลงั เพอื่ ใหห้ นว่ ยสนบั สนนุ
หรือหน่วยส่งก�ำลัง หรือคลัง มีส่ิงอุปกรณ์สนับสนุนให้กับหน่วยรับการสนับสนุน
อยา่ งเพียงพอ ในห้วงระยะเวลาหนง่ึ
๑.๔ ความต้องการพิเศษ เป็นความต้องการสิ่งอุปกรณ์นอกเหนือจาก
ความตอ้ งการ ในขอ้ ๑.๑ - ๑.๓ เพ่ือสนับสนุนงานโครงการ หรือภารกิจที่ไดร้ ับมอบ
จากกองทพั บก หรอื หน่วยเหนือ ทงั้ นี้อาจไมเ่ ป็นไปตามอตั รากองทัพบกท่กี �ำหนดไว้
๒. การจัดท�ำความต้องการ ภายหลังจากท่ีหน่วยเจ้าของโครงการผ่าน
ขั้นตอนการก�ำหนดความต้องการมาแล้ว ให้ด�ำเนินการจัดท�ำข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
เพม่ิ เตมิ รปู แบบตารางผนวก ฑ ทา้ ยคมู่ อื หรอื เรยี กวา่ บญั ชรี ายละเอยี ดความตอ้ งการ
และลงนามตรวจถกู ต้องโดยเจา้ หนา้ ท่จี ดั ทำ� ความต้องการดังนี้ .-
๒.๑ ขนาดบรรจุ และหนว่ ยนบั
๒.๒ คณุ ลกั ษณะเฉพาะสง่ิ อปุ กรณ์ (หวั ขอ้ คณุ ลกั ษณะเฉพาะสง่ิ อปุ กรณ)์
๒.๓ ราคา/หน่วย (หัวข้อ ราคากลางและที่มาราคากลาง)
๒.๔ มลู คา่ และผลรวมของการเสนอความตอ้ งการในครงั้ นน้ั (จำ� นวน x
ราคา/หน่วย)
หากหน่วยมีเอกสารทีเ่ กยี่ วข้องในข้อ ๒.๒ , ๒.๓ ใหร้ วบรวมไว้ในข้ันตอนน้ี
๓. การเสนอความต้องการ ให้หนว่ ยเจ้าของโครงการ นำ� ข้อมูลแบบตาราง
จากขนั้ ตอนการจดั ทำ� ความต้องการ เสนอพรอ้ มหนังสอื น�ำ แจ้งเหตุผลความจำ� เป็น

คู่มอื การสง่ ก�ำ ลงั และซ่อมบำ�รุงส่งิ อปุ กรณ์สายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑ 85
ในการเสนอความต้องการ ไปยังผู้บังคับหน่วย (ผ่าน ฝ่ายเสนาธิการท่ีเก่ียวข้อง)
เพอื่ รายงานขออนมุ ตั คิ วามตอ้ งการฯ ผา่ นตามสายการบงั คบั บญั ชา ทงั้ นกี้ ารรายงาน
ตอ่ หรอื ไมข่ นึ้ อยกู่ บั แหลง่ เงนิ งบประมาณ ประเภทของงาน และหมวดเงนิ งบประมาณ
เชน่ เดยี วกบั การรายงานขออนมุ ตั แิ ผนจดั หา ทงั้ นก้ี ารรายงานขออนมุ ตั คิ วามตอ้ งการ
ให้หน่วยที่เกี่ยวข้องด�ำเนินการต่อไป ตามค�ำสั่งกองทัพบก ที่ ๕๕๕/๒๕๕๘
ลง ๑๗ ก.ย. ๕๘ หรือตามอนมุ ัติหลักการฯ ทเี่ ก่ยี วขอ้ ง
๔. การตรวจสอบและอนุมัติความต้องการ หน่วยเสนอความต้องการ
(หรือหน่วยเจ้าของโครงการ) รายงานตามสายการบังคับบัญชา จนถึงกองทัพบก
ตามค�ำส่งั กองทัพบก ที่ ๕๕๕/๒๕๕๘ ลง ๑๗ ก.ย. ๕๘ หรอื ตามอนมุ ัติหลกั การฯ
ท่เี กยี่ วข้อง หน่วยท่เี กย่ี วขอ้ งฯ จะตรวจสอบความตอ้ งการตามทเี่ สนอวา่ เปน็ ไปตาม
หลักเกณฑ์การเสนอความต้องการท่ีได้ก�ำหนดไว้หรือไม่ โดยการจัดประชุมเพ่ือ
พจิ ารณาความตอ้ งการ และเชิญผู้แทนหน่วยเสนอความต้องการมาชีแ้ จงในท่ีประชมุ
และตอบข้อซักถาม หรือให้หน่วยเสนอความต้องการส่งข้อมูลเพิ่มเติมก็ได้ เมื่อ
หนว่ ยท่เี สนอความต้องการไดป้ รบั แก้ไข หรอื ส่งขอ้ มลู เพ่มิ เติมแลว้ กองทพั บกหรอื
หน่วยท่ีได้รับมอบอ�ำนาจฯ ในการอนุมัติความต้องการจากกองทัพบก จะอนุมัติ
ความต้องการเพื่อให้หน่วยเสนอความต้องการ น�ำบัญชีรายละเอียดความต้องการ
ไปรายงานขออนุมตั แิ ผนจดั หา ตามที่ไดก้ ลา่ วไปแล้วต่อไป
อยา่ งไรกต็ าม การจดั ทำ� ความตอ้ งการสง่ิ อปุ กรณ์ หรอื การจดั ทำ� ความตอ้ งการ
งานจา้ งเหมาฯ ใชห้ ลกั การเดียวกนั
หมายเหตุ :
๑. การจัดหาสิ่งอุปกรณ์ (ไม่ว่าจะเป็นวัสดุ หรือครุภัณฑ์) หรือ งานจ้าง
เหมาฯ ที่ใช้เงินงบประมาณ ตอ้ งรายงานขออนุมัติความตอ้ งการและแผนจดั หา
๒. การจัดหา โดยใช้เงินรายรับของสถานพยาบาล ด�ำเนนิ การดังน้ี .-
๒.๑ วสั ดุ เชน่ ยา เวชภณั ฑ์ น้�ำยาทางพยาธวิ ิทยา วสั ดุทางทนั ตกรรม
วัสดสุ ายงานพลาธกิ าร เปน็ ตน้ หรือครุภัณฑท์ ร่ี าคาตอ่ หนว่ ยไม่เกิน ๕,๐๐๐.- บาท
ให้ด�ำเนินการถึงข้ันจัดท�ำความต้องการ และรายงานขออนุมัติด�ำเนินกรรมวิธี
จัดหาได้ โดยใช้งบดำ� เนนิ งานฯ

86 ค่มู ือการสง่ ก�ำ ลังและซ่อมบ�ำ รงุ ส่งิ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑
๒.๒ ครุภัณฑ์ และการจ้างเหมาปรับปรุงสิ่งก่อสร้าง ในลักษณะของ
งบลงทนุ ใหร้ ายงานขออนมุ ตั คิ วามต้องการ และแผนจัดหา ตามปฏทิ ินงบประมาณ
(บทที่ ๖ หัวขอ้ งบลงทุนเงินรายรบั ของสถานพยาบาล)
๒.๓ การจ้างเหมาปรับปรุงส่ิงก่อสร้าง (ซ่อมคืนสภาพ) หรือการเช่า
ส่ิงอุปกรณ์สายแพทย์ (เคร่ืองมือแพทย์) ใช้งบด�ำเนินงาน ให้รายงานขอรับความ
เห็นชอบในการจดั หา มายังกรมแพทยท์ หารบก กอ่ น (บทที่ ๖ ในหัวขอ้ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง)
๓. การจดั หาสงิ่ อปุ กรณโ์ ดยใชเ้ งนิ อดุ หนนุ ใหด้ ำ� เนนิ การเชน่ เดยี วกบั ขอ้ ๒.๑
อย่างไรก็ตาม หากหน่วยใช้เงินอุดหนุนเพื่อจัดหาสิ่งอุปกรณ์ ขอให้งดการจัดหา
ส่ิงอุปกรณ์ประเภทครุภัณฑ์ เว้น เงินอุดหนุนท่ีมีหมวดครุภัณฑ์ เช่น งบผลิตแพทย์
เพิ่ม หน่วยจึงจะสามารถใช้จดั หาครุภณั ฑไ์ ด้
๔. การจัดหาส่ิงอุปกรณ์โดยใช้งบค่าเสื่อม ของ สปสช. เน่ืองจากเป็น
การจัดหาครุภัณฑ์ หรือการจ้างซ่อมสิ่งอุปกรณ์ กรณีเป็นสิ่งอุปกรณ์สายแพทย์
ใหร้ ายงานขอรบั ความเห็นชอบในการจัดหา มายังกรมแพทยท์ หารบกก่อน หากเป็น
ส่ิงอุปกรณส์ ายอืน่ ๆ ให้รายงานขอรับความเห็นชอบในการจดั หาไปยังกรมฝ่ายยทุ ธ
บริการหรือกรมฝ่ายกิจการพิเศษที่เก่ียวข้องก่อน เม่ือได้รับอนุมัติแล้ว จึงรายงาน
ขอรบั ความเห็นชอบในการจัดหา มายงั กรมแพทยท์ หารบกตอ่ ไป

คณุ ลักษณะเฉพาะส่งิ อุปกรณ์

คณุ ลักษณะเฉพาะส่งิ อปุ กรณ์ เป็นการกำ� หนดรายละเอยี ด และคุณลักษณะ
ของสิ่งอุปกรณ์ (Specifications) เพอื่ ใชเ้ ปน็ หลกั ในการจดั ซือ้ จดั จา้ ง และการตรวจ
รับส่ิงอุปกรณ์ ให้ตรงต่อความต้องการของทางราชการ การจัดท�ำหรือการก�ำหนด
คุณลกั ษณะเฉพาะสิง่ อุปกรณ์ นอกจากจะตอ้ งกำ� หนดรายละเอยี ด และคุณลักษณะ
ของสงิ่ อปุ กรณท์ ที่ างราชการตอ้ งการแลว้ การจดั ทำ� คณุ ลกั ษณะเฉพาะสง่ิ อปุ กรณต์ อ้ ง
มีมาตรฐานในการด�ำเนินการ และไม่เป็นการกีดกันทางการค้าหรือให้มีการแข่งขัน
ราคาได้หลายราย เพือ่ ใหก้ ารจดั ซอื้ จัดจา้ งมีความโปรง่ ใส เกดิ การแข่งขันราคาอย่าง
เป็นธรรม และสามารถตรวจสอบไดต้ ามหลักธรรมาภบิ าลที่ดี

คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซ่อมบำ�รงุ ส่งิ อปุ กรณส์ ายแพทย์ (ยามปกติ) พ.ศ. ๒๕๖๑ 87
ปัจจุบัน การจัดท�ำหรือการก�ำหนดคุณลักษณะเฉพาะส่ิงอุปกรณ์ ยึดถือ
ตามค�ำสั่งกองทัพบก (เฉพาะ) ท่ี ๑๕๒๔/๖๐ ลง ๑๗ พ.ย. ๖๐ เร่ืองการก�ำหนด
และการใชค้ ุณลกั ษณะเฉพาะสิ่งอปุ กรณ์ โดยมรี ายละเอียดสรปุ ไดด้ งั นี้
๑. สิ่งอุปกรณ์ ท่ีจะต้องก�ำหนดคุณลักษณะเฉพาะสิ่งอุปกรณ์ ได้แก่ วัสดุ
และครุภัณฑ์ ท่ีด�ำเนินการจัดหาด้วยเงินงบประมาณตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อ
จดั จา้ งและการบริหารพัสดุภาครฐั
๒. การจัดซ้ือจัดจ้าง ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหาร
พัสดุภาครัฐทุกวิธีต้องใช้คุณลักษณะเฉพาะสิ่งอุปกรณ์ท่ีได้ด�ำเนินกรรมวิธีตาม
หลักเกณฑ์ฯ เป็นหลักในการจัดหาทุกครั้งเว้นการจัดหาด้วยวิธีตลาดอิเล็กทรอนิกส์
(e-market) ซึ่งได้มกี ารกำ� หนดคุณลักษณะเฉพาะสิ่งอปุ กรณไ์ ว้ในระบบข้อมลู สนิ ค้า
(e-Catalog) แล้ว ให้ใช้ข้อมูลรายละเอียดสินค้าท่ีมีในระบบดังกล่าวเป็นหลัก
ในการจัดหาได้
๓. โดยปกตกิ ารจดั ทำ� คณุ ลกั ษณะเฉพาะสงิ่ อปุ กรณ์ ใหจ้ ดั ทำ� เปน็ คณุ ลกั ษณะ
เฉพาะส่ิงอปุ กรณ์ถาวร และต้องไดร้ บั อนุมัตจิ ากกองทพั บก
๔. สงิ่ อปุ กรณท์ จี่ ำ� เปน็ ตอ้ งจดั หาเฉพาะคราว สง่ิ อปุ กรณท์ มี่ กี ารเปลย่ี นแปลง
ทางเทคโนโลยอี ยา่ งรวดเรว็ และสง่ิ อปุ กรณท์ ตี่ อ้ งจดั หาเรง่ ดว่ น ใหก้ รมฝา่ ยยทุ ธบรกิ าร
กรมฝ่ายกิจการพิเศษที่รับผิดชอบในสิ่งอุปกรณ์ รายงานกองทัพบกเพ่ือขออนุมัติ
ใช้เปน็ คุณลักษณะเฉพาะสงิ่ อปุ กรณ์ชัว่ คราวเฉพาะในปงี บประมาณ
๕. หากมีความจ�ำเป็นต้องใช้งาน คุณลักษณะเฉพาะส่ิงอุปกรณ์ชั่วคราวอีก
ในปีงบประมาณถัดไป ให้กรมฝ่ายยุทธบริการ กรมฝ่ายกิจการพิเศษท่ีรับผิดชอบ
ในสงิ่ อปุ กรณ์ รายงานกองทพั บกเพอื่ ขออนมุ ตั ใิ ชค้ ณุ ลกั ษณะเฉพาะสง่ิ อปุ กรณช์ ว่ั คราว
ขา้ มปงี บประมาณ ใชเ้ ปน็ หลกั ในการจดั หาเฉพาะปงี บประมาณถดั จากปที จ่ี ดั ทำ� เทา่ นน้ั
โดยให้หน่วยรายงานเหตุผลความจ�ำเป็น ผลการจัดซ้ือจัดจ้างที่ผ่านมา พร้อมการ
ตรวจสอบและยืนยันจากหน่วยใช้ว่า คุณลักษณะเฉพาะส่ิงอุปกรณ์ชั่วคราวดังกล่าว
ยังมคี วามทนั สมัย มคี ณุ ภาพและตรงกบั ความต้องการใช้งาน
๖. การจดั หาสง่ิ อปุ กรณ์ ทไ่ี ดร้ บั เครอ่ื งหมายมาตรฐานผลติ ภณั ฑอ์ ตุ สาหกรรม
(มอก.) หรือสิ่งอุปกรณ์ที่รับการรับรองมาตรฐานสากลอ่ืน ให้กรมฝ่ายยุทธบริการ

88 คมู่ อื การส่งก�ำ ลังและซอ่ มบ�ำ รงุ ส่งิ อุปกรณส์ ายแพทย์ (ยามปกต)ิ พ.ศ. ๒๕๖๑
กรมฝา่ ยกจิ การพิเศษท่รี ับผดิ ชอบในส่ิงอุปกรณ์ รายงานขออนุมัตใิ ช้รายละเอยี ดที่ได้
ระบุไวใ้ นมาตรฐานดงั กลา่ ว
๗. การแจง้ ซอ่ ม หรอื จา้ งปรบั ปรงุ ทท่ี ำ� ใหข้ ดี ความสามารถหรอื คณุ ลกั ษณะ
ของส่ิงอุปกรณ์เปล่ียนแปลงไปจากเดิม ให้ก�ำหนดรายละเอียดการแจ้งซ่อม ส�ำหรับ
การจา้ งผลติ ใหก้ ำ� หนดรายละเอยี ดการจา้ งปรบั ปรงุ โดยใหค้ รอบคลมุ รายละเอยี ดของ
ส่ิงอุปกรณ์ทุกรายการ และให้สามารถตรวจสอบได้ทุกข้ันตอน รวมถึงการตรวจรับ
เพอื่ ใหใ้ ชง้ านไดต้ ามความตอ้ งการของกองทพั บก และตอ้ งไดร้ บั อนมุ ตั จิ ากกองทพั บก
๘. การจ้างซ่อมหรือการจ้างบริการ ที่ต้องการผลส�ำเร็จของงานเพ่ือด�ำรง
สภาพส่ิงอุปกรณ์ สามารถใช้แบบรูปรายการ หรือรายละเอียดตามลักษณะของ
สิ่งอุปกรณ์ประเภทน้ัน ประกอบการจ้างได้โดยให้ผู้บังคับหน่วยที่ได้รับงบประมาณ
เป็นผ้อู นมุ ตั ิใหใ้ ช้เป็นหลกั ในการจ้าง
๙. กรมฝ่ายยุทธบริการ หรือกรมฝ่ายกิจการพิเศษ มีอ�ำนาจหน้าที่และ
ความรบั ผดิ ชอบ จัดทำ� คุณลกั ษณะเฉพาะส่งิ อปุ กรณ์ ในความรบั ผดิ ชอบทกี่ �ำหนดไว้
ในระเบียบกองทัพบก ว่าด้วยความรับผิดชอบในสิ่งอุปกรณ์ ฉบับที่มีผลบังคับใช้
ในปัจจบุ นั โดยด�ำเนินการใหส้ อดคลอ้ งกับความตอ้ งการของหนว่ ยใช้
๑๐. การจดั ทำ� ขอ้ มลู เปรยี บเทยี บสง่ิ อปุ กรณ์ ตอ้ งดำ� เนนิ การอยา่ งกวา้ งขวาง
ในกรณีของการจัดหาด้วยวิธีการซ้ือ ให้ใช้ข้อมูลเปรียบเทียบระหว่างย่ีห้อจ�ำนวน
ไม่น้อยกว่า ๓ ยี่ห้อ ทั้งน้ีหากด�ำเนินการอย่างกว้างขวางแล้วแต่ยังคงได้รับข้อมูล
ผลิตภัณฑ์จ�ำนวนน้อยกว่า ๓ ยี่ห้อ ต้องแสดงเอกสารหลักฐานในการด�ำเนินการ
อย่างน้อยต้องแนบประกาศเชิญชวนให้ส่งข้อมูลทางเทคนิคและหลักฐานการลง
ประกาศในเว็บไซต์ของกรมฝ่ายยุทธบริการและกรมฝ่ายกิจการพิเศษท่ีรับผิดชอบ
ในส่ิงอุปกรณ์ และเว็บไซต์ของกองทัพบก ไม่น้อยกว่า ๑๕ วัน พร้อมท้ังสรุปผล
การประชุมของคณะกรรมการตรวจสอบคุณลักษณะเฉพาะส่ิงอุปกรณ์ ซ่ึงกล่าวถึง
เหตผุ ลความจำ� เป็นของกรณดี งั กลา่ วด้วย
๑๑. เจ้ากรมฝ่ายยุทธบริการ หรือเจ้ากรมฝ่ายกิจการพิเศษท่ีรับผิดชอบใน
ส่ิงอุปกรณ์ มีอ�ำนาจในการก�ำหนด และอนุมัติใช้คุณลักษณะเฉพาะส่ิงอุปกรณ์ใน
ความรับผดิ ชอบได้เอง ดงั น้ี.-