รายการตรวจสอบทางการแพทย์ สำหรับผู้ชำนาญการทหารราบ

โรงเรยี นเสนารกั ษ์
กรมแพทยท์ หารบก

รายการตรวจสอบทางการแพทย์
สาหรบั ผ้ชู านาญการทหารราบ

พ.ศ. ๒๕๖๑

...........................................................................................

คานา

รายการตรวจสอบสาหรับผู้ชานาญการทหารราบเล่มนี้ จัดทาขึ้นสาหรับทหารราบที่ปฏิบัติ
หน้าท่ี และควรมีขีดความสามารถทางด้านการแพทย์ รายการตรวจสอบภายในเล่มนี้จะกล่าวถึง
ทักษะทางการแพทย์ที่จาเป็นต้องทราบและสามารถปฏิบัติได้ มีการกาหนดเงื่อนไขและการปฏิบัติไว้
เพื่อเป็นมาตรฐาน เพื่อทาให้ทหารราบเป็นกาลังพลท่ีสามารถดูแลตนเองและเพ่ือนได้ในเบ้ืองต้น
เพื่อทีจ่ ะช่วยลดความสูญเสียจากการรบได้

หากมีข้อเสนอเพ่ิมเติมเพ่ือแก้ไขให้เน้ือหามีความเหมาะสมย่ิงข้ึน สามารถให้ข้อแนะนาได้ท่ี
แผนกวิชาการเสนารกั ษ์ กองการศึกษา โรงเรียนเสนารักษ์ กรมแพทยท์ หารบก โทร. ๙๔๓๑๓

โรงเรยี นเสนารกั ษ์ กรมแพทยท์ หารบก
พ.ย. ๒๕๖๑

สารบญั

จดุ ทดสอบ เน้อื หา หน้า
๑
๑ การรอ้ งขอการสง่ กลับสายแพทย์ ๔
๗
๒ การปฐมพยาบาลเพ่ือนวดหัวใจผายปอดกชู้ พี ๙
๑๑
๓ การดแู ลผู้ปว่ ยเจ็บจากความร้อน ๑๓
๑๕
๔ การปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดท่ีศรี ษะ ๑๗
๑๙
๕ การปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดทีท่ ้อง ๒๒

๖ การปฐมพยาบาลจุดทคี่ าดวา่ มีกระดูกหกั

๗ การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้

๘ การปฐมพยาบาลเพ่ือป้องกนั หรอื ควบคุมภาวะช๊อก

๙ การใชช้ ดุ ปฐมพยาบาลประจากายทหารในการห้ามเลือด

๑๐ การปฐมพยาบาลโดยการกาจัดสงิ่ แปลกปลอมที่อดุ กน้ั ในลาคอของผูป้ ว่ ย
เจ็บทีย่ ังสติ

๑

กจิ เฉพาะ จุดทดสอบ ๑
การรอ้ งขอการส่งกลับสายแพทย์
การรอ้ งขอการสง่ กลับสายแพทย์

เงือ่ นไขการทดสอบ กาหนดสถานการณ์ใหม้ ีผู้ปวุ ยเจบ็ ทีต่ ้องการการส่งกลบั สายแพทย์ โดยใหใ้ ชย้ ทุ โธปกรณ์
สื่อสารและรูปแบบการร้องขอการส่งกลบั สายแพทย์

มาตรฐานการทดสอบ ภายใน ๓ นาที ทาการร้องขอการส่งกลับสายแพทย์

ยุทโธปกรณ์ประจาจดุ ทดสอบ

วทิ ยุสอื่ สาร ๒ เคร่อื ง สาหรบั ผเู้ ขา้ ทดสอบหน่ึงเครื่องและกรรมการให้คะแนนหนึ่งเคร่อื ง, นาฬกิ าจบั เวลา,
โต๊ะสนาม และแบบฟอรม์ ทดสอบการร้องขอการสง่ กลบั สายแพทย์

การเตรียมจุดทดสอบ

ข้อมูลการเจ็บปุวยทีจ่ าเปน็ สาหรบั การรอ้ งขอการส่งกลับสายแพทย์ และเคลือบแผน่ ข้อมูลนด้ี ว้ ยพลาสตกิ แลว้
ตดิ /วางไวบ้ นโตะ๊ สนาม เตรยี มวิทยไุ ว้ ๒ เครื่อง พร้อมทงั้ แผ่นข้อมูลแสดงการรอ้ งขอการสง่ กลบั สายแพทย์

คาส่งั ต่อผู้เขา้ รบั การทดสอบ

“ผู้เขา้ รับการทดสอบโปรดฟัง ณ จุดทดสอบนท้ี ่านมผี ปู้ ุวยเจบ็ ทต่ี อ้ งไดร้ ับการสง่ กลับสายแพทย์ ทา่ นตอ้ งทา
การเตรียมและส่งการร้องขอการส่งกลบั สายแพทย์ ทา่ นมเี วลา ๓ นาทเี พอื่ เตรยี มและส่งการร้องขอการ
สง่ กลับสายแพทยแ์ บบ ทา่ นเขา้ ใจส่ิงท่ีต้องปฏบิ ตั หิ รอื ไม่

หากมขี ้อสงสยั ใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏบิ ัติให้ผเู้ ขา้ รบั การทดสอบทราบอกี ครั้งหนึง่
“เรมิ่ ปฏิบัติ”
จับเวลาให้ผเู้ ข้ารับการทดสอบปฏบิ ัตจิ นครบ ๓ นาที แลว้ ส่งั “เลิกทา”

๒

เครอื่ งหมายผู้ชานาญการทหารราบ

ใบบันทกึ คะแนน
จุดทดสอบ ๑ การร้องขอการส่งกลับสายแพทย์

ผูท้ ดสอบ (ชอื่ นามสกุล) ยศ สังกดั

กิจเฉพาะ ๑. ร้องขอการส่งกลับสายแพทย์ ผา่ น ไมผ่ า่ น
หัวข้อการวัดผลการปฏบิ ตั ิ
๑. ร้องขอการส่งกลบั สายแพทย์
บรรทดั ที่ ๑ ตาบลต้นทาง / ตาบลบรรทกุ เพ่ือให้พาหนะทจ่ี ะใชใ้ นการส่งกลบั ทราบ

วา่ ต้องรับผู้ปวุ ยทีไ่ หน และชว่ ยทาใหห้ นว่ ยทีร่ บั การประสานในการส่งกลับสามารถ

วางแผนการใชเ้ สน้ ทาง การส่งกลบั สาหรับยานพาหนะ (กรณีตอ้ งรบั ผ้ปู ุวยมากกว่า

หน่ึงตาแหนง่ )

บรรทดั ท่ี ๒ ความถี่วิทยุ นามเรยี กขาน และ คาลงท้าย ยานพาหนะทใ่ี ช้ในการ

สง่ กลับสามารถติดตอ่ กบั หนว่ ยท่รี อ้ งขอขณะเดินทางได้ (เมื่อมกี ารเพ่ิมเติมข้อมลู

เปล่ียนแปลงสถานการณ์หรอื ทิศทาง)

บรรทดั ที่ ๓ ผปู้ ่วยตามความเรง่ ด่วน เพือ่ ให้หน่วยควบคุมยานพาหนะในการ
ส่งกลับในการช่วยเหลอื ในการจัดลาดบั ความสาคัญของภารกจิ

ดว่ นท่สี ุด
ดว่ น
ปกติ
ตามตารางการปฏบิ ตั ิประจา
บรรทัดท่ี ๔ ความต้องการอุปกรณพ์ เิ ศษ เพื่อเปน็ การเตรียมเครอื่ งมือบรรทกุ ใน
ยานพาหนะใหพ้ ร้อมก่อนเร่ิมปฏบิ ัติภารกิจ
บรรทดั ที่ ๕ จานวนผปู้ ่วยแยกตามประเภท
จานวนผู้ปวุ ยน่งั .....คน
จานวนผู้ปุวยนอน.....คน
เพือ่ ดูจานวนที่เหมาะสมกบั ยานพาหนะในการสง่ กลบั ผ้ปู วุ ยเจบ็ ชว่ ยให้เกิด
ความรวดเรว็ ณ ตาแหน่งที่ไปรบั ผู้ปุวย
บรรทดั ที่ ๖ ความปลอดภัยของพื้นที่ ทไี่ ปรับในสถานการณส์ งคราม
– ไมม่ ีกองกาลงั ของข้าศึกในพื้นท่ี
– อาจจะมีกองกาลงั ของขา้ ศึกในพื้นที่(เข้ามาด้วยความระมัดระวงั )
– มกี องกาลังของข้าศึกในพื้นท(ี่ เขา้ มาด้วยความระมดั ระวงั )
– มีกองกาลังของข้าศึกในพ้ืนที(่ ต้องการกาลังทหารคมุ กัน)

๓

บรรทดั ท่ี ๗ การทาเครื่องหมายตาแหน่งของการรับ การใชร้ หสั เพ่อื ช่วยให้ผู้ทาการ
สง่ กลับทราบจุดท่จี ะรบั ไมค่ วรสง่ ผ่านข้อมูลสีของแถบหรือควันจนกวา่ ยานพาหนะ ใน
การส่งกลบั จะติดต่อกบั หนว่ ยเพอ่ื ความปลอดภยั ผูส้ ง่ กลบั จะต้องบอกสีและให้หนว่ ย
ยืนยนั
บรรทดั ท่ี ๘ สถานะและเชื้อชาตขิ องผู้ปว่ ย เพื่อชว่ ยในการวางแผนในการอานวย
ความสะดวกและ การระวังปูองกัน หนว่ ยทใ่ี ห้การสนบั สนุนการร้องขอ อาจจะตอ้ ง
เตรยี มล่ามในการช่วยเร่อื งการส่ือสาร
บรรทัดท่ี ๙ อ่นื ๆ เชน่ รายละเอยี ดเร่อื งภูมปิ ระเทศ หรอื เหตุการณ์ คชรน. เพ่ือให้
กาลงั พลที่ทาการสง่ กลับประเมินเสน้ ทางในการเขา้ ถงึ พื้นที่และรายละเอยี ดทสี่ าคญั

ในการปฏิบัติภารกิจ หรอื ชว่ ยในการวางแผน การปฏบิ ตั ิ เพอ่ื กาหนด ชนิดของ

ยานพาหนะ ใหเ้ หมาะสมกับภารกิจ และเวลาท่ีภารกิจจะสาเร็จ

๒. ปฏิบัติตามขั้นตอนในข้อ ๑ ภายในเวลา ๓ นาที (ตามลาดับขน้ั ตอน)

เหตุท่ีไม่ผา่ น ผา่ น ไมผ่ า่ น

ลงช่อื กรรมการ วันเดือนปี เปน็ การทดสอบซา้

๔

จดุ ทดสอบ ๒
การปฐมพยาบาลเพ่ือนวดหัวใจผายปอดก้ชู ีพ

กจิ เฉพาะ การปฐมพยาบาลเพ่ือนวดหวั ใจผายปอดกูช้ ีพ

เงอ่ื นไขการทดสอบ

กาหนดใหม้ ีผู้ปุวยเจบ็ นอนหมดสติและไมห่ ายใจ และกาหนดให้เปน็ การทดสอบในสถานการณ์ที่ไมม่ ีการสรู้ บ
หรอื มกี ารปนเปือ้ นของสารเคมี

มาตรฐานการทดสอบ
๑. ทาการปฐมพยาบาลเพื่อการปฐมพยาบาลเพอื่ นวดหวั ใจผายปอดกู้ชีพ ภายใน ๕ นาที (ตามลาดับขน้ั ตอน)
๒. ผเู้ ขา้ รับการทดสอบต้องปฏบิ ตั ติ อ่ เนื่องจนผ้ปู ุวยเจ็บหายใจ/มีชีพจร

ยุทโธปกรณป์ ระจาจุดทดสอบ
ห่นุ ฝึกสาหรับการกู้ชีพ, แอลกอฮอล์เช็ดแผล, สาลีกา้ นหรือสาลีแผ่น, นาฬกิ าจบั เวลา,

การเตรยี มจดุ ทดสอบ

จดั วางห่นุ ฝึกให้นอนควา่ เตรยี มแอลกอฮอลเ์ ช็ดแผลพร้อมสาลีกา้ นหรือสาลีแผ่น เช็ดทาความสะอาดจมูกและ
ปากของหนุ่ ก่อนเรม่ิ การทดสอบผู้เข้าการทดสอบทกุ นาย

คาสง่ั ต่อผู้เขา้ ทดสอบ

“ผ้เู ข้ารับการทดสอบโปรดฟงั ในจดุ ทดสอบนท้ี ่านจะไดท้ าการทดสอบกับผปู้ ุวยเจ็บนอนที่หมดสตแิ ละไม่
หายใจ ท่านตอ้ งปฐมพยาบาลเพื่อกู้การหายใจ (ตามลาดบั ขั้นตอน) ท่านมเี วลา ๕ นาทใี นการปฐมพยาบาล
เพือ่ กกู้ ารหายใจ (ตามลาดบั ข้ันตอน) ทา่ นเข้าใจสิ่งท่ีตอ้ งปฏิบัตหิ รือไม่”

หากมขี ้อสงสัยใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏิบัติใหผ้ เู้ ข้ารบั การทดสอบทราบอีกคร้ังหนง่ึ

“เริ่มปฏบิ ตั ิ”
จับเวลาใหผ้ เู้ ข้ารบั การทดสอบปฏบิ ัติจนครบ ๕ นาที แล้วสั่ง “เลกิ ทา”

๕

เครอื่ งหมายผชู้ านาญการทหารราบ

ใบบนั ทึกคะแนน

จุดทดสอบ ๒ การปฐมพยาบาลเพ่อื นวดหัวใจผายปอดกชู้ ีพ

ผู้ทดสอบ (ชอ่ื นามสกลุ ) ยศ สังกดั

กจิ เฉพาะ ๑. การปฐมพยาบาลเพอื่ กู้การหายใจและชีพจร (ตามลาดับขั้นตอน)

การวัดผลการปฏิบตั ิ ผ่าน ไม่ผา่ น

ก. พลิกตวั ผปู้ ุวยเจบ็ ให้นอนหงายและจัดใหน้ อนบนวัสดุแข็งและมีผิวเรียบ

๑. นง่ั คกุ เขา่ ดา้ นข้างตวั ผู้ปวุ ยเจบ็

๒. ยกแขนของผ้ปู ุวยเจ็บขา้ งท่อี ยใู่ กลเ้ ราแล้วยกขนึ้ วางเหนอื ศีรษะของผ้ปู วุ ยเจบ็

๓. จดั วางขาของผปู้ วุ ยเจ็บให้ตรงหรอื เกือบตรง

๔. วางมอื ข้างหนึง่ ไว้ดา้ นหลังศรี ษะและส่วนคอของผ้ปู ุวยเจบ็

๕. จบั ยดึ บรเิ วณท้องแขนของผปู้ ุวยเจบ็ ด้วยมืออีกขา้ ง

๖. ดงึ ตวั ผูป้ วุ ยเจ็บมาด้านท่ีเรานั่งคุกเขา่ โดยจัดท่าผู้ปวุ ยเจ็บให้แนวศรี ษะและคอตรงกับ

แนวลาตัว

๗. ทาการพลิกตัวผ้ปู วุ ยเจ็บ

๘. วางแขนผปู้ วุ ยเจ็บไวด้ า้ นขา้ งลาตัว

“ผปู้ ุวยเจ็บหมดสติ และไม่หายใจ”

ข. เปิดทางเดินหายใจ

๑. กดหนา้ ผาก/เชยคาง (ผปู้ ุวยเจ็บตอ้ งไม่มอี าการบาดเจ็บของคอหรือกระดูกสนั หลัง)

ก. คกุ เข่าลงตรงระดบั ไหล่ของผู้ปุวยเจ็บ

ข. วางมือขา้ งหน่ึงลงบนหน้าผากผู้ปวุ ยเจบ็ แลว้ กดลง

ค. ใช้นา้ หนกั ฝาุ มือในการกดหนา้ ผากให้ศรี ษะโนม้ ไปด้านหลัง

ง. ใชป้ ลายน้วิ ของมืออีกดา้ นหนง่ึ จบั ดา้ นลา่ งของบริเวณทเ่ี ปน็ กระดกู ขากรรไกร

จ. ดนั ใหค้ างเชยขนึ้

ค. ตรวจการหายใจ

๑. ในขณะที่ผปู้ ุวยอย่ใู นท่าทีจ่ ัดเพ่ือเปิดทางเดินหายใจแล้ว ให้องิ หูเหนอื บริเวณปาก

และจมูกของผู้ปุวยเจ็บ ตามองไปทางหน้าอกและทอ้ งผู้ปวุ ยเจบ็

๒. ดวู า่ หนา้ อกผปู้ วุ ยเจบ็ กระเพ่ือมหรือไม่

๓. ฟังเสียงการหายใจเวลาผ้ปู วุ ยเจบ็ หายใจออก

๔. ใช้บรเิ วณแกม้ ของทา่ นสัมผัสว่ามอี ากาศออกมาจากปากหรือจมูกผูป้ วุ ยเจ็บหรือไม่

๖

เครื่องหมายผชู้ านาญการทหารราบ

ใบบนั ทึกคะแนน

จุดทดสอบ ๒ การปฐมพยาบาลเพือ่ นวดหวั ใจผายปอดกู้ชพี (ต่อ)

ผทู้ ดสอบ (ช่ือ นามสกลุ ) ยศ สังกัด

กิจเฉพาะ ๑. การปฐมพยาบาลเพอื่ นวดหวั ใจผายปอดกู้ชพี (ตามขน้ั ตอน)

การวัดผลการปฏบิ ตั ิ ผ่าน ไมผ่ า่ น

๑. การปฐมพยาบาลเพ่ือนวดหัวใจผายปอดกู้ชพี (ตามขั้นตอน)

ง. การเปาุ ปากเพอื่ เปิดทางเดินหายใจ

๑. ในขณะท่ผี ู้ปุวยอยู่ในท่าทีจ่ ัดเพ่ือเปิดทางเดินหายใจแลว้ ใหบ้ บี จมูกของผปู้ วุ ยเจบ็

เบาๆ โดยใชม้ ือขา้ งท่ีกดหนา้ ผากของผู้ปุวยเจ็บ

๒. หายใจเข้าตามปกติ แล้วประกบปากของท่านลงบนปากของผู้ปวุ ยเจบ็ ให้แนน่

๓. เปุาลมลงไปสองครั้ง (๑ วนิ าทีต่อครง้ั ) โดยพกั หายใจเขา้ ระหวา่ งการเปาุ ปากแตล่ ะ

ครั้ง และให้มองวา่ อกของผ้ปู ุวยเจบ็ มกี ารยบุ หรอื พองตัวหรือไม่ และให้ฟงั และหรอื

สัมผสั อากาศท่ีผู้ปุวยเจ็บหายใจออกมาในจังหวะการหายใจออก

“ทา่ นเหน็ วา่ หนา้ อกของผปู้ ุวยเจ็บมีการยุบหรือพองตวั ข้ึนลง”

จ. ตรวจชีพจรทุกๆ ๕ ถึง ๑๐ วนิ าที

๑.จบั ชพี จรโดยใช้นวิ้ ชี้และนว้ิ กลางวางบนคอตรงบริเวณด้านข้างของลูกกระเดอื ก

ฝั่งทีอ่ ยใู่ กล้ตวั ท่านมากท่ีสดุ ไมใ่ ช้นิว้ หวั แมม่ ือในการจับชพี จร?

๒. “ผปู้ ุวยเจบ็ มชี ีพจร แตไ่ ม่หายใจ”

ก. เปุาปากผ้ปู ุวยเจ็บหนึ่งครัง้ ทกุ ๆ ๕ – ๖ คร้ัง / วนิ าที (๑๐ ถงึ ๑๒ คร้งั ต่อหนง่ึ

นาท)ี .

ข. ตรวจสอบการหายใจและชีพจรซา้ ทกุ ๆ ๒ นาที

ค.ทาต่อเนอื่ งจนกว่าผูป้ ุวยเจบ็ หายใจไดเ้ อง หรือจนกว่าผูท้ ผ่ี ่านการฝกึ การปฐม

พยาบาลเขา้ สนับสนนุ หรือจนกว่าแพทย์ส่งั ใหห้ ยดุ หรือจนกวา่ ทา่ นไมส่ ามารถทาต่อ

ได้แล้ว “ผปู้ ุวยหายใจเองได้แลว้ ”

ฉ. เมอื่ ผปู้ วุ ยเจ็บหายใจและมชี ีพจร จดั ใหผ้ ู้ปวุ ยนอนในท่าพกั ฟ้นื

๒. ทาการประเมนิ การปฏิบัติ ๑ ภายใน ๕ นาที (ตามลาดบั ขน้ั ตอน)

เหตุทไี่ มผ่ า่ น ผ่าน ไม่ผา่ น

ลงช่อื กรรมการ วันเดอื นปี เป็นการทดสอบซา้

๗

จุดทดสอบ ๓
การดแู ลผ้ปู ว่ ยเจบ็ จากความรอ้ น
กจิ เฉพาะ ดแู ลผู้ปุวยเจ็บจากความร้อน

เงื่อนไขการทดสอบ

กาหนดใหผ้ เู้ ข้ารบั การทดสอบทาการปฐมพยาบาลผู้ปุวยเจบ็ ทมี่ ีอาการเป็นลมแดด แต่ไม่มอี าการบาดเจบ็
รุนแรงอ่นื ๆ

มาตรฐานการทดสอบ
ทาการปฐมพยาบาลผู้ปวุ ยเจ็บจากความร้อน (โรคลมแดด) (ตามลาดบั ข้ันตอน) ภายใน ๕ นาที

ยุทโธปกรณ์ประจาจุดทดสอบ

หนุ่ ฝึก, แผน่ ประคบเย็น ๕ แผน่ , ถงั ใส่น้าแขง็ , แผน่ รองเขียน, ดินสอ, นาฬกิ าจบั เวลา, โตะ๊ สนาม และ
แบบฟอรม์ ทดสอบการดแู ลผู้ปุวยเจบ็ จากความรอ้ น

การเตรียมจดุ ทดสอบ
เตรยี มหนุ่ ฝกึ เตรียมถังน้าแข็งพรอ้ มแผน่ ประคบเยน็ ๕ แผ่น (ใชแ้ ผ่นประคบเยน็ ซ้า)

คาสงั่ ต่อผู้เข้ารับการทดสอบ

“ผู้เขา้ รับการทดสอบโปรดฟัง ในจุดทดสอบนท้ี ่านจะไดท้ าการทดสอบกับผู้ปวุ ยเจ็บจากความร้อน ทา่ นตอ้ ง
ทาการปฐมพยาบาลผู้ปวุ ยเจ็บจากความร้อน (ตามลาดบั ข้ันตอน) ท่านมเี วลา ๕ นาทีในการปฐมพยาบาล
ผ้ปู ุวยเจ็บจากความร้อน (ตามลาดับข้นั ตอน) ทา่ นเข้าใจสิ่งท่ีต้องปฏบิ ตั หิ รือไม่”

หากมีคาถาม ให้ทวนคาส่ังซา้ แต่ไมต่ ้องขยายความ

รอห้าวินาที แล้วส่งั “เร่ิมปฏิบตั ิ”

จับเวลาใหผ้ ูเ้ ข้ารับการทดสอบปฏิบตั จิ นครบ ๕ นาที แล้วสัง่ “เลกิ ทา”

๘

เครื่องหมายผู้ชานาญการทหารราบ ใบบนั ทึกคะแนน

จุดทดสอบ ๓ การดูแลผปู้ ว่ ยเจบ็ จากความรอ้ น

ผู้ทดสอบ (ช่อื นามสกลุ ) ยศ สงั กดั

กิจเฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลผู้ปุวยเจ็บจากความรอ้ น (ตามลาดับขั้นตอน)

หวั ขอ้ การวัดผลการปฏบิ ตั ิ ผา่ น ไม่ผา่ น
ผา่ น ไม่ผา่ น
๑. ปฐมพยาบาลผ้ปู ุวยเจบ็ จากความร้อน (ตามลาดบั ข้นั ตอน)

ก. พสิ จู นท์ ราบประเภทของการปุวยเจบ็ (โรคลมแดด)

ข. ผ้เู ข้ารบั การทดสอบต้องสามารถระบุอาการของโรคลมแดดได้ถูกต้อง ๑๐๐%

๑. อณุ หภมู ิร่างกายเพิ่มขึ้นอยา่ งรวดเร็ว เกนิ ๔๑ องศาเซลเซียส

๒. ผวิ หนงั รอ้ นและแหง้

๓. วงิ เวียนศีรษะ

๔ ปวดหวั

๕. คลืน่ ไส้

๖. มึนงง

๗. อ่อนเพลีย

๘. หมดสติ

๙. อาจมอี าการชกั

๑๐. ชพี จรและการหายใจแผว่ แตเ่ รว็

ค. การปฐมพยาบาลผู้ปุวยเจ็บโรคลมแดดท่ีถูกต้อง (ผปู้ วุ ยเจบ็ ทีย่ งั มสี ติ)

๑. คลายเสอื้ ผา้ ให้หลวม

๒. ให้ผปู้ วุ ยนอนลงและยกเทา้ ให้สูง

๓. ประคบตวั ผ้ปู ุวยด้วยแผน่ ประคบเย็น

ก. ขาหนีบ

ข. รักแร้

ค. รอบๆ คอ

ง. ลาตัว

(ผ้เู ขา้ ทดสอบตอ้ งไม่ยนื ครอ่ มหรือคลุมใบหนา้ ของผปู้ ุวยเจบ็ )

ง. สงั เกตอาการผู้ปุวยเจบ็ วา่ ทาการสง่ กลบั สายแพทย์

๒. ประเมนิ การปฏิบตั ิ ๑ ภายใน ๕ นาที (ตามลาดับขนั้ ตอน)

เหตทุ ีไ่ ม่ผ่าน

ลงชอื่ กรรมการ วันเดอื นปี เป็นการทดสอบซา้

๙

จดุ ทดสอบ ๔
การปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดที่ศรี ษะ

กิจเฉพาะ ปฐมพยาบาลผู้ปวุ ยเจ็บทมี่ บี าดแผลเปิดทศ่ี รี ษะ

เงือ่ นไขการทดสอบ

ผู้เขา้ รับการทดสอบต้องทาการปฐมพยาบาลผ้ปู วุ ยเจ็บทม่ี บี าดแผลเปิดที่ศรี ษะ ผปู้ วุ ยเจบ็ หายใจได้ ผู้เขา้ รบั
การทดสอบจะต้องใช้ผา้ ยืดพันแผลห้ามเลอื ดของผูป้ ุวยเจบ็ หรืออุปกรณท์ าแผลจากชดุ ปฐมพยาบาล

มาตรฐานการทดสอบ
๑. ทาการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ทศี่ รี ษะ ใหแ้ ลว้ เสร็จภายใน ๒ นาที (ตามลาดบั ขัน้ ตอน)
๒. ทาแผลโดยไม่ก่อให้เกดิ การบาดเจบ็ เพม่ิ เตมิ
๓. จัดให้ผู้ปวุ ยเจบ็ อยู่ในท่าท่ีเหมาะสม
๔. ตรวจดแู ผลวา่ ผา้ พนั แผลยงั อยู่กบั ที่

ยุทโธปกรณ์ประจาจดุ ทดสอบ

ทหารหนง่ึ นายหรอื หุ่นฝกึ , ผ้ายดื พนั แผลหา้ มเลือดหรืออุปกรณท์ าแผล, ชดุ ปฐมพยาบาล, นาฬิกาจับเวลา,
และแบบฟอร์มทดสอบการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ท่ีศีรษะ

การเตรียมจุดทดสอบ
ห่นุ หรอื ผู้ที่แสดงเป็นผู้ปวุ ยเจ็บ จาลองบาดแผลเปิดที่ศีรษะผู้ปวุ ยเจบ็

คาสั่งต่อผู้เข้ารบั การทดสอบ

“ผเู้ ข้ารบั การทดสอบโปรดฟงั ขณะนี้ ท่านจะเหน็ วา่ มีผู้ปวุ ยเจบ็ ทม่ี ีบาดแผลเปิดที่ศีรษะ ซึ่งจะต้องทาการปฐม
พยาบาลบาดแผลเปดิ ทีศ่ รี ษะให้แกผ่ ้ปู ุวยเจบ็ ทา่ นมีเวลา ๒ นาที ในการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ที่ศีรษะ
ให้แกผ่ ูป้ ุวยเจบ็ (ตามลาดบั ข้ันตอน) ทา่ นเขา้ ใจส่งิ ที่ต้องปฏิบัตหิ รอื ไม่”

หากมขี ้อสงสยั ใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏบิ ตั ิให้ผเู้ ขา้ รบั การทดสอบทราบอกี คร้งั หน่งึ
“เร่ิมปฏบิ ัติ”
จบั เวลาใหผ้ ูเ้ ขา้ รับการทดสอบปฏิบตั ิจนครบ ๒ นาที แล้วสั่ง “เลิกทา”

๑๐

เครือ่ งหมายผูช้ านาญการทหารราบ

ใบบันทึกคะแนน

จดุ ทดสอบ ๔ การปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดท่ศี รี ษะ

ผทู้ ดสอบ (ชือ่ นามสกลุ ) ยศ สังกดั

กจิ เฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดทศ่ี รี ษะ (ตามลาดับขั้นตอน)

หัวขอ้ การวดั ผลการปฏิบตั ิ ผ่าน ไม่ผา่ น

๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ทศ่ี รี ษะ (ตามลาดับขน้ั ตอน)

ก. จดั ใหผ้ ้ปู วุ ยอยู่ในท่าทเี่ หมาะสม (ผู้ปวุ ยร้สู กึ ตวั และมีบาดแผลขนาดเลก็ ท่หี นังศีรษะ)

๑. จบั ให้ผูป้ วุ ยอยู่ในท่าน่ัง

ข. เปิดดแู ผล

ค. ทาแผลใหผ้ ้ปู วุ ย

๑. ทาแผลโดยใช้ผา้ ปดิ แผลปิดลงไปทีบ่ าดแผล

๒. ปิดขอบมุมของผา้ ปิดแผลเรยี บร้อย

๓. พันผ้าปิดแผลอยา่ งแน่นหนา

๔. ไม่พนั ผ้าพันแผลปิดทับนัยน์ตาและหู หรือมดั ผา้ แนน่ จนทาใหผ้ ู้ปุวยเจ็บหายใจ

ไมอ่ อก

จ. คอยสงั เกตผูป้ ุวยวา่ มอี าการใดๆ ทจ่ี ะเป็นอนั ตรายถงึ แกช่ วี ิตหรือไม่ ทาการส่งกลับ

สายแพทย์

๒. ปฏิบตั ติ ามข้นั ตอนในข้อ ๑ ภายในเวลา ๒ นาที (ตามลาดบั ข้ันตอน)

เหตทุ ่ไี ม่ผา่ น ผ่าน ไมผ่ ่าน
ลงชอ่ื กรรมการ วนั เดือนปี เปน็ การทดสอบซา้

๑๑

จดุ ทดสอบ ๕
การปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ทชี่ ่องท้อง

กจิ เฉพาะ ปฐมพยาบาลผปู้ ุวยเจบ็ ท่มี บี าดแผลเปิดทช่ี ่องท้อง

เงื่อนไขการทดสอบ

ผเู้ ข้ารบั การทดสอบต้องทาการปฐมพยาบาลผูป้ วุ ยเจ็บที่มบี าดแผลเปดิ ทีช่ ่องท้อง ผปู้ วุ ยเจบ็ หายใจได้ ผเู้ ขา้ รับ
การทดสอบจะต้องใชผ้ า้ ยืดพันแผลห้ามเลอื ดของผูป้ ุวยเจบ็ หรอื อปุ กรณท์ าแผลจากชุดปฐมพยาบาล

มาตรฐานการทดสอบ
๑. ทาการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ทช่ี ่องท้อง ใหแ้ ลว้ เสรจ็ ภายใน ๒ นาที (ตามลาดับขั้นตอน)
๒. ทาแผลโดยไมก่ อ่ ให้เกดิ การบาดเจบ็ เพม่ิ เตมิ
๓. จัดให้ผู้ปุวยเจ็บอยใู่ นทา่ ทีเ่ หมาะสม
๔. ตรวจดูแผลว่าผา้ พนั แผลยงั อยกู่ ับท่ี

ยุทโธปกรณ์ประจาจุดทดสอบ

ทหารหนึง่ นายหรอื หุน่ ฝกึ , ผ้ายืดพันแผลห้ามเลือดหรืออุปกรณท์ าแผล, ชดุ ปฐมพยาบาลยทุ ธวธิ ีประจาบคุ คล
ดนิ สอ, นาฬิกาจับเวลา, โตะ๊ สนาม และแบบฟอรม์ ทดสอบการปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดทีช่ อ่ งท้อง

การเตรยี มจุดทดสอบ
หุ่นหรอื ผทู้ ่ีแสดงเปน็ ผูป้ ุวยเจ็บ ชดุ บาดแผลเทยี ม จาลองบาดแผลเปิดทชี่ ่องทอ้ งของผูป้ ุวยเจ็บ

คาสั่งต่อผู้เขา้ รับการทดสอบ

“ขณะน้ี จะเหน็ ว่ามีผู้ปวุ ยเจบ็ ท่ีมบี าดแผลเปดิ ท่ีชอ่ งท้อง ซ่ึงทา่ นจะต้องทาการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ที่ชอ่ ง
ท้องให้แกผ่ ้ปู ุวยเจ็บ (ตามลาดับข้ันตอน) ท่านมีเวลา ๒ นาที ในการปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ท่ชี ่องท้อง
(ตามลาดับข้ันตอน) ทา่ นเข้าใจส่ิงท่ีต้องปฏิบัตหิ รือไม่”

หากมขี ้อสงสัยใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏบิ ัติให้ผเู้ ข้ารบั การทดสอบทราบอีกครัง้ หนงึ่
“เร่มิ ปฏบิ ัติ”
จบั เวลาใหผ้ เู้ ข้ารับการทดสอบปฏิบัติจนครบ ๒ นาที แลว้ ส่ัง “เลกิ ทา”

๑๒

เคร่อื งหมายผู้ชานาญการทหารราบ

ใบบนั ทกึ คะแนน

จดุ ทดสอบ ๕ การปฐมพยาบาลบาดแผลเปดิ ทชี่ ่องท้อง

ผู้ทดสอบ (ชื่อ นามสกลุ ) ยศ สงั กดั

กิจเฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดท่ีชอ่ งท้อง (ตามลาดับข้ันตอน) ผ่าน ไม่ผา่ น
หัวข้อการวัดผลการปฏิบัติ
๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลเปิดทีช่ ่องท้อง (ตามลาดับขนั้ ตอน)
ก. จบั ใหข้ าของผู้ปวุ ยเจ็บตง้ั เขา่ ขนึ้
ข. เปดิ ดแู ผล ไม่ให้มสี ิง่ ใดปกคลุมแผล
ค. ไม่แตะต้องอวยั วะท่หี ลุดออกมา ดว้ ยมือเปล่า
ง. ทาแผลให้ผ้ปู ุวย

๑. ทาแผลโดยใช้ผา้ ปดิ แผลปดิ ลงไปที่บาดแผล
๒. ปิดขอบมุมของผ้าปิดแผลเรียบรอ้ ย
๓. พนั ผ้าปิดแผลอย่างแน่นหนา
๔. ทาแผลเรียบรอ้ ยและแนน่ หนาเพยี งพอ ผ้าปิดแผลไม่ลนื่ หลดุ
ฉ. คอยสังเกตผ้ปู ุวยว่ามีอาการใดๆ ทจี่ ะเป็นอนั ตรายถึงแกช่ วี ิตหรือไม่ ทาการส่งกลับ
สายแพทย์
๒. ปฏิบตั ติ ามขนั้ ตอนในข้อ ๑ ภายในเวลา ๒ นาที (ตามลาดบั ขนั้ ตอน)

เหตุท่ไี มผ่ ่าน ผ่าน ไม่ผ่าน
ลงชอ่ื กรรมการ วันเดอื นปี เป็นการทดสอบซา้

๑๓

จุดทดสอบ ๖
การปฐมพยาบาลจุดที่คาดว่ามกี ระดูกหัก

กิจเฉพาะ ปฐมพยาบาลจดุ ที่คาดว่ามกี ระดกู หัก ด้วยเฝอื กแสวง

เง่ือนไขการทดสอบ ผเู้ ข้ารบั การทดสอบพบผู้ปุวยเจบ็ ท่แี ขนหรอื ขาอาจจะหัก

มาตรฐานการทดสอบ
ทาการปฐมพยาบาลจุดที่คาดว่ามีกระดูกหัก ให้แลว้ เสรจ็ ภายใน ๓ นาที (ตามลาดับข้ันตอน)

ยุทโธปกรณ์ประจาจุดทดสอบ

ทหารหน่งึ นายหรอื หนุ่ ฝกึ , ไม้ดาม, ผ้าสามเหลีย่ ม ๔ ผืน, นาฬกิ าจบั เวลา, และแบบฟอร์มทดสอบเพื่อประดบั
เครือ่ งหมายผูช้ านาญการทหารราบ การปฐมพยาบาลจุดทคี่ าดวา่ มกี ระดกู หกั

การเตรียมจดุ ทดสอบ

หุ่นหรอื ผู้ที่แสดงเปน็ ผูป้ วุ ยเจ็บ ใช้ชดุ บาดแผลเทยี ม จาลองจดุ กระดูกหกั บนแขนหรือขาของผปู้ ุวยเจบ็ (ใชไ้ ม้
ดาม ส่ิงรองรบั ส่วนท่บี าดเจบ็ และผา้ สามเหล่ียมซา้ )

คาสั่งตอ่ ผ้เู ข้ารบั การทดสอบ

“ผ้เู ขา้ รับการทดสอบโปรดฟงั ขณะนี้ จะเหน็ วา่ มผี ้ปู วุ ยเจ็บทคี่ าดวา่ แขนหรือขาน่าจะหัก ซง่ึ ต้องไดร้ ับการปฐม
พยาบาลจุดที่คาดว่ามีกระดูกหกั (ตามลาดับขนั้ ตอน) ท่านมีเวลา ๓ นาที ในการปฐมพยาบาลจดุ ทีส่ งสัยวา่ มี
กระดูกหกั ใหแ้ กผ่ ปู้ วุ ยเจ็บ (ตามลาดับขั้นตอน) ท่านเข้าใจสง่ิ ทีต่ ้องปฏิบัตหิ รือไม่”

หากมขี ้อสงสยั ใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏิบัติใหผ้ เู้ ขา้ รับการทดสอบทราบอกี ครง้ั หน่งึ
“เริ่มปฏิบัติ”

จับเวลาให้ผู้เขา้ รับการทดสอบปฏิบตั จิ นครบ ๓ นาที แลว้ ส่งั “เลกิ ทา”

๑๔

เครอื่ งหมายผู้ชานาญการทหารราบ

ใบบนั ทกึ คะแนน

จุดทดสอบ ๖ การปฐมพยาบาลจดุ ทค่ี าดวา่ มกี ระดูกหกั ดว้ ยเฝือกแสวง

ผ้ทู ดสอบ (ชอ่ื นามสกลุ ) ยศ สงั กดั

กิจเฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลจุดที่คาดวา่ มีกระดูกหกั (ตามลาดบั ขั้นตอน) ผ่าน ไม่ผา่ น
หัวข้อการวดั ผลการปฏบิ ัติ
๑. ปฐมพยาบาลจดุ ทคี่ าดวา่ มีกระดูกหัก (ตามลาดบั ขนั้ ตอน)
ก. แจ้งแกผ่ ูป้ ุวยเจบ็ วา่ จะเป็นผ้ทู าการปฐมพยาบาล
ข. เลือกใชเ้ ฝือกแสวงทีม่ ีความยาวพอเหมาะสาหรับการดามกระดกู อยู่เหนือและใตจ้ ดุ
ที่มกี ระดูกหัก
ค. ตรวจสอบการไหลเวียนของเลอื ดใตจ้ ดุ ท่ีมีกระดูกหัก ท้ังก่อนและหลังเข้าเฝอื ก
ง. วางเฝอื กแสวงระหว่างบริเวณท่ีเปน็ กระดูก
จ. มัดเฝือกอยา่ งน้อยส่จี ุด (สองจดุ เหนือจุดท่ีหัก และอีกสองจดุ ข้างใตจ้ ุดทห่ี ัก) เพ่ือให้
เฝอื กอยกู่ ับที่ ไมเ่ คลอ่ื น
ฉ. ผกู เงอ่ื นตายท่ีเฝือกใหห้ า่ งจากจดุ ท่ีบาดเจ็บ
ช.ยึดแขนหรอื ขาขา้ งทใี่ สเ่ ฝือกโดยใช้ผา้ สามเหลีย่ มเพ่อื ปูองกนั ไมใ่ ห้มกี ารเคลอ่ื นไหว
อวยั วะทห่ี ัก
ซ. ตรวจสอบเฝอื กว่ายงั อยูก่ ับที่ ไม่ขยับเขย้ือน
ฌ. คอยสงั เกตผู้ปวุ ยวา่ มอี าการใดๆ ทจี่ ะเป็นอันตรายถึงแก่ชีวติ หรอื ไม่ ทาการสง่ กลบั
สายแพทย์
๒. ปฏิบัตติ ามขั้นตอนในขอ้ ๑ ภายในเวลา ๓ นาที (ตามลาดับขนั้ ตอน)

เหตุทไี่ ม่ผา่ น ผา่ น ไม่ผ่าน
ลงชื่อกรรมการ วนั เดอื นปี เป็นการทดสอบซา้

๑๕

จดุ ทดสอบ ๗
การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้

กิจเฉพาะ ปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้

เง่ือนไขการทดสอบ ผ้เู ขา้ รบั การทดสอบพบว่ามีผูป้ วุ ยเจ็บจากไฟไหม้

มาตรฐานการทดสอบ ทาการปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้ ใหแ้ ล้วเสรจ็ ภายใน ๒ นาที (ตามลาดับขนั้ ตอน)

ยทุ โธปกรณ์ประจาจุดทดสอบ

ทหารหน่งึ นายหรอื หุ่นฝกึ , อุปกรณท์ าแผล, ชดุ ปฐมพยาบาล, นาฬิกาจับเวลา, และแบบฟอร์มทดสอบการปฐม
พยาบาลบาดแผลไฟไหม้

การเตรยี มจดุ ทดสอบ

หุ่นหรือผูท้ ีแ่ สดงเป็นผู้ปุวยเจ็บ ใชช้ ุดบาดแผลเทียม จาลองจดุ ทเี่ ป็นแผลไฟไหม้บนแขนหรือขาของผปู้ ุวยเจ็บ
(ใชอ้ ุปกรณ์ทาแผลซ้า)

คาสั่งต่อผู้เข้ารบั การทดสอบ

“ผู้เข้ารบั การทดสอบโปรดฟัง ขณะน้ี จะเหน็ ว่ามผี ้ปู วุ ยเจ็บที่มบี าดแผลจากไฟไหม้ ซึ่งต้องไดร้ ับการปฐม
พยาบาลบาดแผลท่ีเกิดจากไฟไหม้ (ตามลาดบั ขน้ั ตอน) ท่านมีเวลา ๓ นาที ในการปฐมพยาบาลบาดแผลไฟ
ไหมใ้ ห้แก่ผปู้ ุวยเจบ็ (ตามลาดับขนั้ ตอน) ท่านเข้าใจส่งิ ทตี่ ้องปฏบิ ตั หิ รอื ไม่”

หากมขี ้อสงสัยให้ทบทวนคาแนะนาการปฏิบัติใหผ้ ูเ้ ข้ารบั การทดสอบทราบอกี ครั้งหน่งึ
“เริ่มปฏิบตั ิ”
จบั เวลาให้ผเู้ ขา้ รับการทดสอบปฏบิ ตั จิ นครบ ๓ นาที แล้วส่งั “เลกิ ทา”

๑๖

ผูท้ ดสอบ (ชื่อ นามสกุล) เครื่องหมายผูช้ านาญการทหารราบ สังกดั
ใบบนั ทึกคะแนน

จดุ ทดสอบ ๗ การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้
ยศ

กิจเฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้ (ตามลาดับขั้นตอน)

หวั ขอ้ การวัดผลการปฏิบัติ ผา่ น ไม่ผา่ น

๑. ปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม้ (ตามลาดบั ขัน้ ตอน)

ก. กาจัดสงิ่ ทที่ าใหเ้ กิดไฟไหม้

ข. ทาแผลใหผ้ ูป้ ุวยเจ็บ

๑. วางผ้าพนั แผลลงไปทบ่ี าดแผล

๒. ปิดขอบมุมของผา้ ปิดแผลเรยี บร้อย

๓. พันผา้ ปิดแผลแน่นพอเหมาะ

๔. พันแผลตรงบรเิ วณที่ไหม้อยา่ งเบามอื ไมใ่ ชแ้ รงกดและไม่แน่นจนเกินไป แต่ไม่

หลวมจนผ้าพันแผลเล่อื นหลดุ ได้

ค. คอยสังเกตผู้ปวุ ยวา่ มอี าการใดๆ ทจี่ ะเปน็ อันตรายถงึ แกช่ วี ิตหรือไม่ ทาการสง่ กลบั

สายแพทย์

๒. ปฏิบตั ิตามขั้นตอนในข้อ ๑ ภายในเวลา ๒ นาที (ตามลาดับขนั้ ตอน)

เหตทุ ไ่ี ม่ผ่าน ผ่าน ไมผ่ า่ น
ลงชอ่ื กรรมการ วันเดอื นปี เปน็ การทดสอบซา้

๑๗

จุดทดสอบ ๘
การปฐมพยาบาลเพื่อป้องกันหรอื ควบคุมภาวะช็อก

กิจเฉพาะ ปฐมพยาบาลเพ่อื ปูองกันหรือควบคุมภาวะช็อก

เงอ่ื นไขการทดสอบ ผเู้ ขา้ รับการทดสอบพบผปู้ วุ ยเจ็บทหี่ ายใจได้ และไม่มอี าการตกเลอื ดหรอื เลอื ดออกจน
ควบคมุ ไม่ได้ แตแ่ สดงอาการหลายอยา่ งที่แสดงถึงภาวะช็อก

มาตรฐานการทดสอบ ทาการปฐมพยาบาลเพือ่ ปูองกันหรือควบคุมภาวะชอ็ ก ให้แล้วเสร็จภายในเวลา ๓
นาที (ตามลาดับขน้ั ตอน)

ยุทโธปกรณ์ประจาจุดทดสอบ

ทหารหน่งึ นายหรือห่นุ ฝกึ , ผ้าห่ม, นาฬกิ าจับเวลา, และแบบฟอร์ม ทดสอบเพ่ือประดับเครื่องหมาย
ผู้ชานาญการทหารราบ การปฐมพยาบาลเพ่ือปูองกนั หรือควบคมุ ภาวะช็อก

การเตรียมจดุ ทดสอบ

หนุ่ หรือผู้ทีแ่ สดงเป็นผูป้ ุวยเจ็บ แสดงอาการและสญั ลักษณ์ของภาวะช็อก และให้จัดเตรียมผ้าห่มหรือร่มเงาให้
พรอ้ มสาหรบั ผู้เข้ารับการทดสอบ

คาสั่งต่อผูเ้ ข้ารับการทดสอบ

“ผู้เขา้ รับการทดสอบทุกคนโปรดฟัง ขณะน้ีมีผปู้ ุวยเจ็บทแี่ สดงอาการและสญั ลักษณ์ของภาวะช็อก ซ่ึงจะตอ้ ง
ได้รบั การปฐมพยาบาลเพอ่ื ปูองกันหรือควบคุมภาวะชอ็ กใหแ้ กผ่ ้ปู ุวยเจบ็ (ตามลาดบั ขัน้ ตอน) ทา่ นมีเวลา ๓
นาทใี นการปฐมพยาบาลเพือ่ ปูองกนั หรือควบคุมภาวะช็อคให้แกผ่ ูป้ ุวยเจบ็ (ตามลาดับข้ันตอน) ท่านเข้าใจสิ่งท่ี
ต้องปฏบิ ตั หิ รอื ไม่”

หากมขี ้อสงสยั ใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏิบตั ิให้ผเู้ ข้ารับการทดสอบทราบอีกครง้ั หนึง่
“เริม่ ปฏบิ ัติ”
จบั เวลาใหผ้ ู้เข้ารบั การทดสอบปฏิบัตจิ นครบ ๓ นาที แลว้ ส่งั “เลกิ ทา”

๑๘

เครอื่ งหมายผชู้ านาญการทหารราบ

ใบบนั ทกึ คะแนน

จุดทดสอบ ๘ การปฐมพยาบาลเพอื่ ป้องกันหรือควบคุมภาวะช็อก

ผทู้ ดสอบ (ชอ่ื นามสกลุ ) ยศ สงั กดั

กิจเฉพาะ ๑. ปฐมพยาบาลเพ่ือปอู งกันหรือควบคมุ ภาวะช็อก (ตามลาดบั ข้ันตอน) ผ่าน ไม่ผา่ น
หวั ข้อการวดั ผลการปฏิบัติ ผ่าน ไม่ผ่าน
๑. ปฐมพยาบาลเพอื่ ปูองกนั หรือควบคุมภาวะช็อก (ตามลาดับข้ันตอน)
ก. ผเู้ ขา้ รบั การทดสอบกลา่ วระบุสญั ลกั ษณ์และอาการของภาวะชอ็ ก (๕ ขอ้ จาก ๙
ข้อ)

๑. เหงือ่ ออกมาก แตต่ ัวเยน็
๒. ตวั ซดี
๓. กระสบั กระสา่ ย
๔. กระหายน้า
๕. มเี ลือดออกมาก ตกเลอื ด
๖. สบั สน
๗. หายใจเร็วกว่าปกติ
๘. ผวิ หนังเป็นจา้ ๆ สีม่วง
๙. คลนื่ ไส้ และ/หรือ อาเจยี น
ข. จัดให้ผปู้ วุ ยเจ็บอยใู่ นทา่ ทีถ่ ูกต้อง
๑. จบั ให้ผู้ปวุ ยนอนหงาย
๒. วางเทา้ ของผู้ปุวยใหส้ งู กวา่ ระดับศีรษะ
ค. คลายเสอ้ื ผา้ ออกใหห้ ลวม
ง. รักษารา่ งกายผปู้ วุ ยเจ็บให้อยใู่ นอุณหภมู ิท่ีพอเหมาะ ปูองกันไมใ่ ห้ร่างกายร้อน
เกินไปหรือเย็นเกินไป
จ. ไม่ตืน่ ตระหนก และใหค้ วามมัน่ ใจแกผ่ ปู้ วุ ยเจ็บ
ฉ. คอยสังเกตผ้ปู วุ ยวา่ มีอาการใดๆ ท่จี ะเปน็ อนั ตรายถึงแก่ชวี ิตหรือไม่ ทาการส่งกลับ
สายแพทย์
๒. ปฏิบัติตามข้นั ตอนในขอ้ ๑ ภายในเวลา ๓ นาที (ตามลาดับขน้ั ตอน)
เหตุท่ไี มผ่ ่าน

ลงช่ือกรรมการ วนั เดือนปี เปน็ การทดสอบซา้

๑๙

จุดทดสอบ ๙
การใช้ชุดปฐมพยาบาลประจากายทหารในการห้ามเลอื ด

กิจเฉพาะ ใช้ชดุ ปฐมพยาบาลประจากายทหารในการห้ามเลือด

เงอ่ื นการทดสอบ
กจิ เฉพาะท่ี ๑. ผเู้ ข้ารบั การทดสอบพบว่ามีผ้ปู วุ ยเจ็บกาลงั เลือดไหลออกทีข่ าท่อนลา่ ง
กิจเฉพาะที่ ๒. ผูเ้ ขา้ รบั การทดสอบพบว่ามผี ู้ปุวยเจ็บกาลงั เลือดไหลออกทขี่ าท่อนบน

มาตรฐานการทดสอบ
๑. ใช้อุปกรณใ์ นชุดปฐมพยาบาลในหา้ มเลอื ดให้แล้วเสรจ็ ภายใน ๕ นาที (ตามลาดบั ขัน้ ตอน)
๒. ทาการห้ามเลอื ด เพ่อื ควบคุมภาวะเสยี เลอื ด โดยไมท่ าให้ผ้ปู วุ ยเจบ็ มอี าการแย่ลง

ยุทโธปกรณป์ ระจาจุดทดสอบ

ทหารหน่ึงนายหรอื หุ่น, ชุดปฐมพยาบาลประจากายทหาร และ ผา้ สามเหลี่ยม นาฬิกาจับเวลา และแบบฟอรม์
ทดสอบการหา้ มเลอื ดด้วยชุดอุปกรณ์ประจากายทหาร

การเตรียมจดุ ทดสอบ

หุ่นหรอื ผู้ท่ีแสดงเป็นผูบ้ าดเจ็บ และใชช้ ุดบาดแผลเทยี ม จาลองจดุ ท่เี ปน็ แผลเลือดออกบนขาของผูป้ วุ ยเจบ็
(ใชอ้ ปุ กรณห์ า้ มเลือดซ้า)

คาสัง่ ต่อผ้เู ข้ารบั การทดสอบ

“ผูเ้ ขา้ รับการทดสอบโปรดฟงั ขณะนี้ ผู้เข้ารับการทดสอบพบผ้บู าดเจ็บมเี ลือดออกภายนอก และจะต้องใช้
อปุ กรณ์ในชุดปฐมพยาบาลประจากายทหารใหแ้ ก่ผูป้ วุ ยเจบ็ (ตามลาดับขน้ั ตอน) ทา่ นมีเวลา ๕ นาทใี นการ
ห้ามเลือด (ตามลาดับขนั้ ตอน) ทา่ นเขา้ ใจส่งิ ท่ตี ้องปฏิบัตหิ รือไม่”

หากมขี ้อสงสัยให้ทบทวนคาแนะนาการปฏิบัติใหผ้ ูเ้ ขา้ รบั การทดสอบทราบอกี ครั้งหน่งึ
“เริม่ ปฏบิ ัติ”
จบั เวลาให้ผ้เู ข้ารบั การทดสอบปฏิบัตจิ นครบ ๕ นาที แลว้ ส่ัง “เลิกทา”

๒๐

เครื่องหมายผู้ชานาญการทหารราบ

ใบบนั ทกึ คะแนน

จุดทดสอบ ๙ การใช้ชดุ ปฐมพยาบาลประจากายทหารหา้ มเลือด

ผ้ทู ดสอบ (ช่อื นามสกลุ ) ยศ สงั กดั

กิจเฉพาะ ๑. ใช้ผ้าแต่งแผล และผ้าพันแผลมว้ นแบบยดื ในการหา้ มเลอื ด (ตามลาดบั ขั้นตอน)

หวั ข้อการวดั ผลการปฏบิ ัติ ผา่ น ไมผ่ า่ น
ไม่ผา่ น
๑. ใชผ้ ้าแต่งแผลกดแผลห้ามเลอื ด และ ใช้ผ้าพนั แผลมว้ นแบบยดื (ตามลาดบั ขั้นตอน)

ก. เปิดแผล ถอดเสื้อผา้ เคลื่อนยา้ ยอปุ กรณห์ รือส่งกีดขวางออกจากบริเวณแผล เพื่อ

จะได้ทาแผลได้ (ผู้ทดสอบ พบบาดแผลทขี่ า)

ข. ยกขาทมี่ ีบาดแผลให้อย่สู ูงกว่า ระดับหวั ใจ

ค. ใชผ้ ้าแตง่ แผล ดว้ ยการแกะห่อผา้ แตง่ แผลออก ใช้มอื ทั้งสองข้างจบั ผา้ แตง่ แผลท่ีพับ

คล่อี อก ระวงั อยา่ ใหส้ ัมผัสด้านท่ีจะปดิ แผล

ง. วางผา้ แต่งแผลดา้ นสขี าวปิดลงบนแผลเพื่อให้เลอื ดหยุดไหล

จ. กดแผลเพือ่ หา้ มเลือด ๓ วนิ าที (เลือดหยดุ ไหล)

ฉ. พนั แผล ดว้ ยการดงึ หางผา้ แต่งแผลใหก้ างออกทั้งสองข้าง แลว้ พันหางผา้ แต่งแผล

แลว้ ผกู เงื่อนตาย

กรณที ี่เลือดยงั ไหลไมห่ ยดุ (ยังมเี ลอื ดไหลออกจากบาดแผลอย)ู่

ช. ใชผ้ ้าแต่งแผลผืนใหมพ่ นั ซา้ ลงบนผนื เดมิ หลายๆชน้ั และ/หรอื ใชผ้ า้ พันแผลมว้ น

แบบยืดหดได้ พนั ใหแ้ นน่ ตั้งแต่ขอ้ เทา้ จนเหนอื บาดแผล

ซ. เมอ่ื ควบคุมให้เลือดหยดุ ไหลได้แล้ว ตรวจสอบชีพจรที่อวยั วะนั้นๆ เพื่อดูวา่ ไมไ่ ด้

พันแผลแน่นเกินไป (คลาเจอชพี จร)

ถ. คอยสงั เกตผู้ปวุ ยวา่ มอี าการใดๆ ที่จะเปน็ อนั ตรายถึงแกช่ วี ติ หรอื ไม่ ทาการส่งกลับ

สายแพทย์

๒. ปฏิบตั ิตามขั้นตอนในขอ้ ๑ ภายในเวลา ๕ นาที (ตามลาดับขัน้ ตอน)

เหตทุ ไ่ี มผ่ ่าน ผา่ น

ลงช่ือกรรมการ วันเดอื นปี เปน็ การทดสอบซา้

๒๑

กจิ เฉพาะท่ี ๒. การใชส้ ายยางรดั ห้ามเลอื ดในการห้ามเลือด (ตามลาดับขน้ั ตอน)
๑. ใช้สายยางรัดห้ามเลือด (ตามลาดบั ข้นั ตอน)

ก. ยืดสายยางรัดออกให้มากทส่ี ุดแล้วรัดบริเวณตน้ แขนหรือต้นขา ห้ามคลายสายยาง
รัดออกโดยเดด็ ขาดจนกว่าจะถงึ มือแพทย์

ข.เขียนตวั T ( Tourniquet) ทห่ี น้าผากผบู้ าดเจบ็
ค.บันทึกเวลารดั สายยางรัดหา้ มเลอื ดไว้ในบรเิ วณท่สี ามารถมองเห็นได้งา่ ย
ง. ถา้ เลอื ดไม่หยุดไหลให้ใช้สายยางรดั เสน้ ที่ ๒ รดั เพม่ิ เหนอื สายยางรัดหา้ มเลือดอัน

แรกประมาณหนงึ่ ฝาุ มือ

๒. ปฏบิ ตั ิตามขัน้ ตอนในขอ้ ๑ ภายในเวลา ๕ นาที (ตามลาดบั ขน้ั ตอน) ผา่ น ไมผ่ ่าน
เหตุท่ไี ม่ผ่าน

ลงชอ่ื กรรมการ วนั เดือนปี เปน็ การทดสอบซา้

กจิ เฉพาะที่ ๓.การใช้การขันชะเนาะแบบแสวงเคร่ืองกับบาดแผลเปดิ ที่แขน ขา (ตามลาดับขน้ั ตอน)
๑. ใช้สายยางรดั หา้ มเลอื ด (ตามลาดบั ขั้นตอน)

ก. การทาแถบผา้ มีความกว้างไมต่ ่ากว่า 2 นิว้
ข. วางขันชะเนาะแบบแสวงเคร่ืองรอบตน้ แขน-ต้นขา
ค. ทาการผูกปม แลว้ วางไม้ขนั บนปมผา้ นั้น
ง. ทาการผกู ทบปมเหนือไม้ให้แน่น
จ. ทาการหมุนไม้ขันเพ่ือขันชะเนาะแบบแสวงเครอื่ งให้แนน่ จนกระทัง่ เลอื ดหยดุ ไหล
ฉ.ยดึ ไมข้ นั เพ่ือกนั ไม่ใหข้ นั ชะเนาะแบบแสวงเคร่ืองคลายเกลยี วโดยใชแ้ ถบผา้ หรอื เทป
พนั รอบแขนขา ถ้าใช้แถบผา้ พนั ให้ผูกหางผา้ ให้แน่น
ช. ทาเครอ่ื งหมาย T ( Tourniquet) ลงบนหน้าผากผู้บาดเจบ็ และลงเวลาท่รี ัดสายรัด
หา้ มเลอื ดแบบแสวงเคร่ือง
๒. ปฏบิ ตั ิตามขั้นตอนในขอ้ ๑ ภายในเวลา ๕ นาที (ตามลาดับขน้ั ตอน)

เหตุที่ไมผ่ า่ น ผ่าน ไม่ผา่ น

ลงช่อื กรรมการ วนั เดือนปี เป็นการทดสอบซ้า

๒๒

จดุ ทดสอบ ๑๐
การปฐมพยาบาลโดยการกาจัดสงิ่ แปลกปลอมท่ีอุดกน้ั ในลาคอของผูป้ ่วยเจบ็ ทย่ี ังมีสติ

กิจเฉพาะ ปฐมพยาบาลโดยการกาจดั ส่งิ แปลกปลอมท่ีอดุ กนั้ ในลาคอของผ้ปู วุ ยเจ็บท่ียงั มีสติ

เงื่อนไขการทดสอบ ผเู้ ข้ารับการทดสอบพบว่ามีผู้ปุวยเจบ็ ทม่ี ีอาการหายใจลาบาก เนอ่ื งจากมีวัตถุ
แปลกปลอมติดอยู่ในลาคอ

มาตรฐานการทดสอบ

๑. ทาการปฐมพยาบาลโดยกาจัดสง่ิ แปลกปลอมท่ีอุดก้ันในลาคอของผ้ปู วุ ยเจ็บทยี่ ังมีสติ (ตามลาดับ
ขน้ั ตอน)

๒. กาจดั ส่ิงกีดขวางในลาคอ โดยการรัดกระตุกใต้ลิน้ ป่ี จนกระทง่ั ผ้ปู วุ ยเจบ็ สามารถพดู หรือหายใจได้

ยทุ โธปกรณป์ ระจาจุดทดสอบ

ทหารหนึ่งนายแสดงเปน็ ผูป้ ุวยเจ็บ, นาฬกิ าจบั เวลา, และแบบฟอร์มทดสอบ การปฐมพยาบาลโดยการกาจดั ส่งิ
แปลกปลอมทอี่ ุดก้นั ในลาคอของผู้ปุวยเจ็บท่ยี ังมีสติ

การเตรียมจุดทดสอบ
ทหารทีแ่ สดงเป็นผ้บู าดเจ็บและมีภาวะหายใจลาบาก เนื่องจากมีสิง่ แปลกปลอมอดุ กน้ั ในลาคอ

คาสงั่ ตอ่ ผ้เู ข้ารบั การทดสอบ

“ผู้เข้ารบั การทดสอบโปรดฟงั ขณะนี้ ทา่ นพบว่ามีผูป้ วุ ยเจ็บท่ยี งั ไมห่ มดสตทิ ี่กาลงั หายใจลาบาก เนอ่ื งจากมีสง่ิ
แปลกปลอมอุดกั้นในลาคอ ท่านจะต้องทาการปฐมพยาบาลโดยการกาจัดสง่ิ แปลกปลอมทอ่ี ดุ กัน้ ในลาคอของ
ผ้ปู วุ ยเจ็บทย่ี งั มีสติ (ตามลาดับขน้ั ตอน) โดยมเี วลา ๔๕ วนิ าทใี นการปฏบิ ตั ิ (ตามลาดับขั้นตอน) ท่านเขา้ ใจส่งิ
ที่ต้องปฏบิ ัตหิ รือไม่”

หากมขี ้อสงสัยใหท้ บทวนคาแนะนาการปฏบิ ัติให้ผเู้ ข้ารับการทดสอบทราบอกี คร้ังหน่ึง
“เริม่ ปฏบิ ัติ”
จับเวลาใหผ้ เู้ ขา้ รับการทดสอบปฏบิ ตั จิ นครบ ๔๕ วนิ าที แลว้ สั่ง “เลิกทา”

๒๓

เคร่ืองหมายผ้ชู านาญการทหารราบ

ใบบันทกึ คะแนน

จดุ ทดสอบ ๑๐ การปฐมพยาบาลโดยการกาจดั สิ่งแปลกปลอมท่ีอุดก้ันในลาคอของผู้ปว่ ยเจ็บท่ียังมีสติ

ผ้ทู ดสอบ (ชือ่ นามสกลุ ) ยศ สังกดั

กจิ เฉพาะ ๑. ทาการปฐมพยาบาลโดยการกาจดั ส่งิ แปลกปลอมท่ีอดุ กัน้ ในลาคอของผ้ปู วุ ยเจบ็ ที่ยังมีสติ

(ตามลาดบั ข้ันตอน)

หวั ข้อการวัดผลการปฏบิ ัติ ผ่าน ไมผ่ า่ น

๑. ทาการปฐมพยาบาลโดยการกาจัดสง่ิ แปลกปลอมท่ีอดุ ก้ันในลาคอของผ้ปู ุวยเจ็บท่ียังมี

สติ (ตามลาดับขนั้ ตอน)

ก. ตรวจสอบวา่ ผูป้ ุวยเจ็บมสี ง่ิ อดุ กนั้ ในทางเดินหายใจขั้นรุนแรง

ข. ทาการรดั กระตกุ ใต้ลิน้ ป่ี

๑. ยนื ข้างหลังผูเ้ จ็บปวุ ย

๒. โอบแขนท้งั สองข้างรอบเอวของผู้เจบ็ ปวุ ย (สอดเข้าไปข้างใตเ้ สอื้ เกราะกัน

กระสนุ หากมี)

๓. กามอื ขา้ งหนึ่ง

๔.วางกาปนั้ ดา้ นนว้ิ หัวแม่โปูงไปท่ที ้อง โดยอยู่เหนือสะดอื เล็กนอ้ ย และอยู่ใตป้ ลาย

กระดูกหนา้ อก

๕. ใชม้ อื อีกข้างจับมือข้างทเ่ี ปน็ กาป้นั

๖. กดมอื ทัง้ สองขา้ งเข้าหาตัวเรว็ ๆ

ค. คอยสังเกตผปู้ ุวยว่ามอี าการใดๆ ทจี่ ะเปน็ อันตรายถึงแกช่ ีวติ หรอื ไม่

ง. มีการขอความชว่ ยเหลือทางการแพทยเ์ พอื่ ทาการรัดกระตกุ ใต้ล้ินป่ีจนกว่าสิ่ง

แปลกปลอมจะหลุดออก

๒. ปฏิบตั ิตามขั้นตอนในข้อ ๑ ภายในเวลา ๔๕ วินาที (ตามลาดบั ขั้นตอน)

เหตทุ ี่ไมผ่ ่าน ผ่าน ไม่ผา่ น
ลงชอ่ื กรรมการ วนั เดือนปี เปน็ การทดสอบซา้

๒๔

เอกสารอ้างอิง

๑. Expert Infantryman Badge USAIS PAMPHLET 350-6
๒.ค่มู อื ราชการสนาม ๒๑-๑๑ เร่อื งการปฐมพยาบาลสาหรับทหาร
๓.ค่มู ือราชการสนาม ๘-๑๐-๖ เร่อื งการส่งกลับทางการแพทยใ์ นเขตยุทธบรเิ วณ

คณะผจู้ ัดทา
แผนกวิชาการเสนารกั ษ์ กองการศกึ ษา
โรงเรียนเสนารกั ษ์ กรมแพทย์ทหารบก

๑. พ.อ.หญงิ จริ าภรณ์ ชมศรี อจ.หน.รร.สร.พบ.
๒. พ.ท. บญุ เลศิ เรือนแก้ว อจ.รร.สร.พบ.
๓. พ.ท. ณัฐพงศ์ นะราศรี อจ.รร.สร.พบ.
๔. พ.ต. ประจวบ วนั ตา อจ.รร.สร.พบ.