นิทรรศการออนไลน์ วันรักการอ่าน

นทิ รรศการออนไลน์
วันรักการอ่าน

“วนั รักการอา่ น” ตรงกับวนั ท่ี 2 เมษายนของทกุ ปี
สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี

ทรงได้รบั การยกยอ่ งเชิดชูวา่ เปน็ “เจ้าฟา้ นักอา่ น”
ดว้ ยทรงให้ความสาคญั กบั การรู้หนังสอื ซึ่งมคี วามสาคัญต่อการพฒั นาชาติ

โดยไดท้ รงพระราชทานลายพระหัตถ์ว่า

“ร่วมกนั ทาให้ชาวโลกอา่ นออกเขยี นได”้
(Let’s join in making a literate world)

คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบให้วันท่ี 2 เมษายน ของทุกปี เป็นวันหนังสือเด็ก
แห่งชาติและวันรักการอ่าน ด้วยพระจริยวัตรและความสนพระทัยในการอ่าน การจด
บันทึก การเขียนและการเรียนรู้ของ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จนเกิดเป็นพระราชนิพนธ์จานวนมาก อีกทั้ง
พระองค์ยังทรงส่งเสริม สนับสนุน เป็นองค์อุปถัมภ์องค์กรต่าง ๆ ที่เก่ียวข้องด้านการ
อ่านและการเรยี นรู้

พระราชประวัติ

สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ
สยามบรมราชกุมารี

พระราชสมภพ

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรม
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราช
กุมารี เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันเสาร์ที่
๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๘

เป็นสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระองค์ที่
๓ ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหา
ภูมิพลอดุลยเดชมหาราช และสมเด็จพระนาง
เจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี
พนั ปีหลวง

พระนาม “สิรินธร” น้ัน นามาจากสร้อยพระนามของสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้า
ฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ซ่ึงเป็นสมเด็จพระราชปิตุจฉา (ป้า) ใน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ภมู ิพลอดลุ ยเดช

การศึกษา

พ.ศ. ๒๕๐๑ ทรงเริม่ เข้าศึกษาระดับอนบุ าล ณ โรงเรยี นจติ รลดา
จนกระท่งั จบชนั้ ประถมศึกษาตอนปลาย ดว้ ยคะแนนสงู สุดของประเทศ
พ.ศ. ๒๕๑๕ ทรงสอบไลจ่ บชนั้ มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ในแผนกศลิ ปะ
โรงเรยี นจติ รลดา ดว้ ยคะแนนสูงสุดของประเทศ
พ.ศ. ๒๕๒๐ ทรงสาเรจ็ การศึกษาปรญิ ญาอักษรศาสตรบณั ฑติ สาขา
ประวัตศิ าสตร์ เกียรตนิ ิยมอนั ดับหน่งึ เหรยี ญทอง จากจฬุ าลงกรณ์
มหาวทิ ยาลัย ดว้ ยคะแนนเฉลย่ี ๓.๙๘

พ.ศ. ๒๕๒๒ ทรงสาเรจ็ การศกึ ษาปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิตดา้ นจารึกภาษาตะวันออก
(ภาษาสนั สกฤตและภาษาเขมร) จากคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศลิ ปากร
พ.ศ. ๒๕๒๔ ทรงสาเร็จการศกึ ษาปรญิ ญาปริญญาอักษรศาสตรมหาบณั ฑติ สาขาภาษาบาลี
และภาษาสันสกฤต จากคณะอกั ษรศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัยจากคณะอกั ษรศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย
พ.ศ. ๒๕๒๙ ทรงสาเร็จการศกึ ษาดุษฎีบณั ฑิต สาขาวิชาพฒั นศึกษาศาสตร์
คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวิโรฒ

พระปรชี าสามารถ

สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ
สยามบรมราชกุมารี

ด้านการประพนั ธ์

พระราชนพิ นธท์ ี่ทรงไว้มีจานวนมากมาย ท้ังรอ้ ยกรองและร้อยแก้ว
รอ้ ยกรอง : บทร้อยกรองพระราชนพิ นธค์ าฉันท์ ดุษฎสี งั เวย และกาพยข์ ับไม้ บทร้อยกรอง
เบด็ เตล็ด และบทร้อยกรองสาหรบั เนอ้ื เพลงทง้ั เพลงไทยและเพลงไทยสากล
ร้อยแกว้ : พระราชนิพนธ์ดา้ นวิชาการ วรรณกรรมสาหรับเยาวชน และพระราชนิพนธท์ ีท่ รง
บันทึกเรอ่ื งราวการเสด็จพระราชดาเนินต่างประเทศแตล่ ะคร้งั

ดา้ นดนตรี

ดนตรีไทย : เม่ือทรงพระเยาว์ ทรงเรียนดนตรีไทยท่ีโรงเรียนจิตรลดา ซอด้วง ซอสามสาย ซออู้ จะเข้
ระนาด และขลุ่ย เม่ือทรงเข้าศึกษาต่อจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก็ทรงดนตรีกับพระสหายในชมรม
ดนตรีไทย และทรงเรียนขบั ร้องเพลงไทย เพลงไทยทานองเสนาะ ทรงนิพนธ์เพลงลูกทุ่งเพลงเป็นแรกใน
ปี พ.ศ. ๒๕๑๓ ชื่อเพลงส้มตา และเพลงอ่ืน ๆ เช่น เพลงเต่ากินผักบุ้ง เพลงพญาโศก เพลงดุจบิดา
มารดร เพลงลอยประทีปเถา เปน็ ตน้
ดนตรสี ากล : ทรงเร่มิ เรยี นเปียโนต้งั แตพ่ ระชนมายุ ๑๐ พรรษา และทรงฝึกเคร่ืองดนตรีสากล ประเภท
เครอ่ื งเปา่ จากพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว ทรงทรมั เปตนาวงดุรยิ างคใ์ นงานคอนเสิร์ตสายใจไทย และ
ทรงระนาดฝรัง่ นาวงดรุ ิยางคใ์ นงานกาชาดคอนเสิร์ต

ดา้ นภาษา

ทรงศึกษาภาษาต่างประเทศหลาย ดังน้ี
ภาษาตะวนั ออก คือ บาลี-สันสกฤต เขมร และจีน
ภาษาตะวนั ตก คอื องั กฤษ ฝร่งั เศส และเยอรมัน

ทรงใชภ้ าษาเป็นประโยชน์ในการเสด็จพระราช
ดาเนนิ เยือนต่างประเทศ

ทรงประพนั ธ์บทกวีในภาษาน้ัน อาทิ บทกวี
พระราชนพิ นธ์ภาษาฝรง่ั เศส “les pas de mon
pere” หรือ “เดนิ ตามรอยเทา้ พ่อ”

ทรงแปลกวีนพิ นธภ์ าษาจีนกวา่ รอ้ ยบทเปน็
ภาษาไทย

ด้านศลิ ปะ

ทรงเร่ิมสนพระทยั การวาดภาพจากการไดท้ อดพระเนตร
พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวทรงวาดภาพสนี ้ามนั และขอ
พระราชทานสที เ่ี หลอื มาทรงวาดบ้าง

ทรงงานด้านนต้ี ามพระราชอธั ยาศัยโดยมิได้ทรงฝึกฝนเปน็ พิเศษ
ทรงทดลองเทคนิคต่าง ๆ และการใชส้ ี

ทรงสร้างงานศิลปะจากส่ือหลากชนดิ และวัสดุเหลือใช้

ทรงใช้คอมพิวเตอร์ในการวาดภาพนอกจากการวาดภาพ

ทรงงานป้นั ประเภทเคร่ืองเคลือบดนิ เผาไว้จานวนไม่น้อย

ทรงไดร้ ับครอบครชู ่างจากหลวงวิศาลศลิ ปกรรม (เชอื้ ปทั มจินดา)
นบั เป็นนิมติ หมายอนั ประเสรฐิ แกก่ ารเป็นช่างเขียน ชา่ งปนั้ ซึง่ เปน็
งานศลิ ปะอีกแขนงหนงึ่ ที่ทรงสนพระทยั

ด้านการทหาร

พล.อ.หญงิ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเข้ารับราชการ
เป็นอาจารย์ ในโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าเม่ือวันท่ี ๒๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓
เป็นอาจารยป์ ระจากองวิชากฎหมายและสงั คมศาสตร์

โดยในช่วงแรกทรงสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทย สังคมวิทยา พร้อมปฏิบัติพระราช
กรณียกิจในงานบริหาร งานการสอน และงานวิชาการอ่ืนๆ ทั้งน้ี พระองค์ทรงสอนท่ี
โรงเรยี นนายร้อยฯ ครัง้ สุดท้าย ในรายวชิ าไทยศกึ ษา ให้กับนักเรียนนายร้อยชัน้ ปีท่ี ๒

 ร้อยเอกหญิง เรือเอกหญิง เรืออากาศเอกหญิง และทรงได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดารงตาแหน่งนายทหาร

พเิ ศษประจากรมทหารราบท่ี 1 มหาดเล็กรกั ษาพระองค์ นายทหารพเิ ศษประจากองทพั เรือ และนายทหาร

พิเศษประจากองทพั อากาศ
 นายทหารพิเศษ ประจากองพนั ทหารราบท่ี 3 กรมทหารราบที่ 5
 นายทหารพิเศษ ประจากองนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ, ประจากองบังคับการกรม

ทหารราบท่ี 3 รักษาพระองค์ กรมนาวิกโยธิน, ประจากองนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียน

พระยศทหาร นายเรอื อากาศ กรมยุทธศึกษาทหาร และประจากองพันอากาศโยธนิ ท่ี 1 รักษาพระองค์
 ตาแหน่งอาจารย์ สว่ นการศกึ ษา โรงเรยี นนายร้อยพระจลุ จอมเกล้า

 พนั ตรีหญงิ นาวาตรีหญงิ และนาวาอากาศตรีหญิง
 นายทหารพิเศษ ประจากรมนักเรยี นรอ้ ยรกั ษาพระองค์ โรงเรียนนายรอ้ ยพระจุลจอมเกลา้
 นายกองเอก กองอาสารักษาดินแดน สานกั อานวยการกองอาสารักษาดินแดน
 พนั โทหญิง นาวาโทหญงิ นาวาอากาศโทหญงิ
 พนั เอกหญงิ นาวาเอกหญิง นาวาอากาศเอกหญงิ
 ศาสตราจารย์ (อตั รา พ.อ.)
 หัวหนา้ กองวิชาประวตั ศิ าสตร์ ส่วนการศกึ ษา โรงเรียนนายรอ้ ยพระจุลจอมเกลา้
 พลตรหี ญิง พลเรอื ตรหี ญงิ และพลอากาศตรีหญงิ ศาสตราจารย์ (อัตรา พล.ต.) และ ผู้อานวยการกองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วน

การศึกษาโรงเรยี นนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
 พลโทหญงิ พลเรอื โทหญงิ และพลอากาศโทหญงิ และ ศาสตราจารย์ (อัตรา พล.ท.)
 นายกองใหญ่ กองอาสารักษาดนิ แดน สานักอานวยการกองอาสารกั ษาดินแดน
 พลเอกหญิง พลเรอื เอกหญงิ และพลอากาศเอกหญิง
 ศาสตราจารย์ (อัตรา จอมพล)
 นายทหารพเิ ศษ ประจากองพลทหารมา้ ท่ี 2 รักษาพระองค์

ดา้ นการพฒั นาหอ้ งสมดุ และการรู้หนงั สอื

ทรงสนพระทัยการอ่านและการพัฒนาห้องสมุด ทรงรับสมาคมห้องสมุดแห่ง
ประเทศไทยฯไว้ในพระราชูปถัมภ์ เม่ือวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2519 หลายโอกาสที่เสด็จ
พระราชดาเนินต่างประเทศ ได้เสด็จเย่ียมและทรงดูงานห้องสมุดชั้นนาหลายแห่ง ซ่ึงได้
พระราชทานขอ้ แนะนาแก่สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ และบรรณารักษ์ไทยในการนา
ความรู้ไปพัฒนาห้องสมุดโรงเรียนและห้องสมุดประชาชนรวมท้ังห้องสมุดประชาชนเฉลิม
ราชกุมารที เ่ี ป็นแหลง่ เรยี นร้เู พ่ือขยายโอกาสใหป้ ระชนในการพฒั นาการรู้หนงั สอื

รายช่ือหนังสือพระราชนิพนธ์
ทหี่ ้องสมุด รร.สร.พบ. มใี ห้บริการ

ลาดบั ที่ ช่ือหนังสอื เลขเรยี กหนงั สอื

๑ รัตนพนิ จิ นทิ ศิ การศกึ ษา 379.593 ท622ร 2544
๒ ครวั สระปทุม 641.5 ท622ค
๓ รูปยาตรา ภาพทัศนาจร 779 ท622ร
๔ ศิลปะจนี 895.915 ท256ศ
๕ ยามลมหนาว 914.04 ท622ย
๖ ขา้ มฝ่ังแห่งฝนั 914.2 ท622ข 2539
๗ ประพาสภาษา 914.3 ท622ป

รายชื่อหนังสือพระราชนิพนธ์
ทหี่ ้องสมุด รร.สร.พบ. มใี ห้บริการ (ต่อ)

ลาดบั ที่ ชอ่ื หนงั สือ เลขเรยี กหนงั สอื

๘ เบอร์ลนิ สน้ิ กาแพง 914.304 ท622บ 2539
๙ เล่าเร่อื งเมอื งฝรงั่ 914.4 ท622ล 2545
๑๐ คืนถนิ่ จีนใหญ่ 915.1 ท622ค 2544
๑๑ เจียงหนานแสนงาม
๑๒ หวงเหอ ออู่ ารยธรรม 915.1 ท622จ
๑๓ เยน็ สบายชายน้า 915.1 ท622ห
๑๔ ประพาสราชสถาน 915.104 ท622ย 2545
915.4 ท622ป 2547

รายชื่อหนังสือพระราชนิพนธ์
ทหี่ ้องสมุด รร.สร.พบ. มใี ห้บริการ

ลาดับท่ี ช่อื หนงั สือ เลขเรยี กหนงั สือ

๑๕ มหัศจรรยท์ กุ วัน 915.488 ท622ม
๑๖ ม่วนซื่นเมอื งลาว 915.94 ท622ม

๑๗ ลาวตอนใต้ 915.94 ท622ลต 2539
๑๘ ลาวเหนอื เมอ่ื ปลายหนาว 915.9404 ท622ล
๑๙ มนต์รักทะเลใต้ 919.5 ท622ม
๒๐ สิงคโปร์สัญจร
915.952 ท622ส 2545
๒๑
เมื่อข้าพเจ้าเปน็ นกั เรียนนอก 923.1593 ท622มข

บทความวิชาการเรอื่ ง
การอ่าน ทักษะพ้ืนฐานสาคญั ในศตวรรษท่ี ๒๑

อา่ นเน้อื หาฉบบั เตม็ ไดท้ ี่ : https://so04.tci-thaijo.org/index.php/nlt/article/view/224501/153917



แหลง่ ทีม่ า

https://th.wikipedia.org/wiki/สมเดจ็ พระกนิษฐาธริ าชเจา้ _กรมสมเดจ็ พระเทพ
รัตนราชสุดาฯ_สยามบรมราชกมุ ารี
https://th.wikipedia.org/wiki/รายชอื่ พระเกียรตยิ ศในสมเดจ็ พระกนิษฐา
ธริ าชเจ้า_กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
https://www.sac.or.th/exhibition/princess/abilities/liturature/
http://oknation.nationtv.tv/blog/februarynews/2017/05/13/entry-1
https://www.siamturakij.com/news/3470-Read-Thailand-อา่ นเถดิ -เดก็ ไทย-อา่ น
ถวายเจ้าฟา้ นักอ่าน
https://www.posttoday.com/economy/news/619326

จัดทาโดย
หอ้ งสมดุ โรงเรยี นเสนารักษ์ กรมแพทย์ทหารบก