4 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 51
Jadual 4.1: Atribut, Subatribut dan Takrif Subatribut DHP KKM4: Nilai, Sikap dan Profesionalisme
Atribut Subatribut Takrif
Moral
Keperibadian, adab dan kesopanan mengikut nilai-nilai murni dan positif sejagat yang umumnya
Jati Diri diterima dan dianggap baik di mata komuniti.
Ciri-ciri asal usul diri seseorang individu seperti adat, bahasa, budaya dan agama yang menjadi
4.1 Nilai dan Sikap Proaktif teras dan lambang keperibadiannya dan menyerlahkan semangat patriotisme dan kecintaan
Penampilan kepada negara bangsa.
Berdikari Sikap yang positif dengan merangka dan mengawal tindakan yang dilakukan lebih awal daripada
jangkaan yang akan berlakunya sesuatu perkara atau kejadian.
Ciri-ciri perwatakan, perilaku serta kekemasan dan kesesuaian pemakaian dengan suasana
dalam interaksi dengan orang lain dan dalam mengurus atau melaksanakan sesuatu tugasan.
Sikap tidak bergantung kepada bantuan orang lain untuk melakukan sesuatu tugasan.
Kesukarelaan Sikap suka membantu orang lain dan mengambil berat hal ehwal komuniti untuk kesejahteraan
bersama.
Tanggungjawab
Kerja Kewajipan yang dipikul seperti yang ditetapkan dalam skop tugas dan terma rujukan jawatan yang
disandang.
4.2 Etika dan Hubungan Kerja
Profesionalisme Etika Kerja Hubungan dengan rakan sekerja atau dalam sesebuah institusi, kumpulan kerja dan komuniti
alam pekerjaan.
Integriti Sistem peraturan moral atau prinsip-prinsip perilaku yang menjadi amalan di tempat kerja atau
persekitaran kerja.
Tahap kejujuran dan bertindak secara lurus dalam mengekal atau mempertahankan prinsip,
pegangan dan akauntabilitinya semasa melaksanakan tugasan.
4 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 52
DHP KKM4 Atribut Subatribut
Nilai, Sikap dan Nilai dan Sikap Moral
Profesionalisme
Etika dan Jati Diri
Profesionalisme Proaktif
Penampilan
Berdikari
Kesukarelaan
Tanggungjawab Kerja
Hubungan Kerja
Etika Kerja
Integriti
Rajah 4.1: Kerangka Konsep DHP KKM4: Nilai, Sikap dan Profesionalisme
4 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 53
Jadual 4.2: Rubrik DHP KKM4: Nilai, Sikap dan Profesionalisme
Tahap Contoh
Guna
Atribut Subatribut Pakai Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Moral Fasa Awal Tidak Mengamalkan Mengamalkan nilai- Mengamalkan Sentiasa Tunjuk cara /
Program mengamalkan nilai-nilai murni nilai murni dan nilai-nilai murni dan mengamalkan Pembentangan /
Pengajian nilai-nilai murni atau berkelakuan berkelakuan baik berkelakuan baik nilai-nilai murni Kerja
atau tidak baik hanya dalam dalam banyak dalam hampir dan berkelakuan Berkumpulan /
berkelakuan baik beberapa keadaan. semua keadaan. baik dalam apa Refleksi /
sepertimana keadaan. jua keadaan. Kajian Kes
sepatutnya.
Nilai, Sikap dan Fasa Akhir Tidak Menunjukkan Menunjukkan Menunjukkan Sentiasa Main Peranan /
Profesionalisme Jati Diri Program menunjukkan sikap yang sikap mahu sikap mahu menunjukkan Kajian Kes /
Pengajian minat untuk berbelah bagi mempertahankan mempertahankan sikap mahu Refleksi
mempertahankan dalam maruah bangsa, maruah bangsa, mempertahankan
maruah bangsa, mempertahankan agama dan negara agama dan negara maruah bangsa,
agama dan maruah bangsa, dalam banyak dalam hampir agama dan negara
negara. agama dan keadaan. semua keadaan. dalam apa jua
negara. keadaan.
Proaktif Fasa Awal Tidak dapat Menunjukkan Menunjukkan Menunjukkan sikap Sentiasa Sangkutan /
Program menunjukkan sikap aktif yang sikap aktif dan aktif dan positif menunjukkan Tugasan /
pengajian sikap aktif pada terhad dalam positif dalam dalam hampir sikap aktif dan Projek / Kerja
mana-mana banyak keadaan. banyak keadaan. semua keadaan. positif dalam apa Berkumpulan /
keadaan. jua keadaan Refleksi
walaupun kritikal.
4 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 54
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Penampilan Pakai Pentaksiran
Nilai, Sikap dan
Profesionalisme Berdikari Fasa Menunjukkan Menunjukkan Menunjukkan Menunjukkan Sentiasa Pembentangan /
Pertengahan penampilan diri penampilan diri penampilan diri penampilan diri menunjukkan Sangkutan /
Etika dan Kesukarelaan Program dan pemakaian atau pemakaian dan pemakaian dan pemakaian penampilan diri Aktiviti Dalam &
Profesionalisme Tanggungjawab Pengajian yang tidak yang kurang yang sesuai yang sesuai dan pemakaian Luar Kuliah /
Kerja sesuai. sesuai. dengan keadaan dengan keadaan yang sesuai Pengurusan Acara
Fasa secara umum. pada kebanyakan dengan keadaan / Main Peranan /
Pertengahan Menunjukkan Menunjukkan masa. sepanjang masa. Kerja
Program sikap sentiasa kecenderungan Menunjukkan Berkumpulan
Pengajian bergantung untuk sikap Menunjukkan Sentiasa
kepada bantuan bergantung kebergantungan sikap menunjukkan Projek individu /
orang lain dalam kepada bantuan kepada diri kebergantungan sikap Pembentangan
melaksanakan orang lain dalam sendiri secara kepada diri sendiri kebergantungan individu / Refleksi
sesuatu melaksanakan umum dalam dalam kebanyakan kepada diri sendiri individu
tugasan. sesuatu melakukan perkara dalam dalam semua
tugasan. sesuatu melakukan perkara dalam
tugasan. sesuatu tugasan. melakukan
sesuatu tugasan.
Fasa Tidak Kurang Bersetuju Menawarkan diri Menawarkan diri Lawatan /
Pertengahan menunjukkan menunjukkan menawarkan diri secara sukarela bagi melakukan Pembelajaran
Program minat untuk minat untuk apabila diminta dalam sesuatu dan menunjukkan Khidmat / Kerja
Pengajian menawarkan diri menawarkan diri melakukan tugasan tanpa kebolehan untuk Kebajikan / Kerja
dalam sesuatu dalam sesuatu sesuatu diminta. mengetuai Berkumpulan /
tugasan. tugasan. tugasan. sesuatu tugasan. Refleksi
Tidak Menjalankan Menjalankan Menjalankan tugas
menjalankan tugas yang tugas yang
Fasa tugas yang diberi mengikut diberi mengikut Menjalankan tugas yang diberi Sangkutan /
Pertengahan diberi walaupun skop kerja skop kerja yang Projek / Kerja
Program dengan dengan memenuhi yang diberi melebihi skop Berkumpulan /
Pengajian pengawasan. pengawasan. jangkaan. Kajian Kes
mengikut skop kerja yang
kerja yang ditetapkan dan
melebihi jangkaan. menlangkaui
jangkaan.
4 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 55
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Hubungan Fasa Mempunyai Mempunyai Mempunyai hubungan Mempunyai Mempunyai Sangkutan /
Kerja Pertengahan hubungan yang tidak hubungan yang yang memuaskan hubungan yang hubungan yang Projek / Kerja
Program harmoni dengan kurang harmoni dengan rakan sekerja, baik dengan amat baik dengan Berkumpulan /
Etika Kerja Pengajian rakan sekerja, dengan rakan institusi, kumpulan rakan sekerja, rakan sekerja, Kajian Kes
institusi, kumpulan sekerja, institusi, kerja dan komuniti di institusi, institusi,
Integriti Fasa Akhir kerja dan komuniti di kumpulan kerja tempat kerja. kumpulan kerja kumpulan kerja Kerja
Program tempat kerja. dan komuniti di dan komuniti di dan komuniti di Berkumpulan /
Pengajian tempat kerja. Mengamalkan budaya tempat kerja. tempat kerja. Refleksi /
kerja yang baik Mengamalkan Sangkutan /
Etika dan Fasa Akhir Tidak mengamalkan Kurang seperti berakhlak, budaya kerja Sentiasa Projek / Kajian
Profesionalisme Program budaya kerja yang mengamalkan menepati waktu, yang baik mengamalkan Kes
Pengajian baik seperti budaya kerja cekap, produktif dan seperti budaya kerja yang
berakhlak, menepati yang baik seperti berhemah di tempat berakhlak, sangat baik
waktu, cekap, berakhlak, kerja secara umum. menepati waktu, seperti berakhlak,
berhemah dan menepati waktu, cekap, produktif menepati waktu,
produktif di tempat cekap, berhemah dan berhemah cekap, produktif
kerja dan mempunyai dan produktif di di tempat kerja dan berhemah di
masalah disiplin tempat kerja. pada tempat kerja pada
semasa menjalankan kebanyakan setiap masa.
tugasan. masa.
Tidak amanah, jujur, Kurang amanah, Menjalankan sesuatu Menjalankan Sentiasa Sangkutan,
tulus dan telus dalam jujur, tulus dan tugasan dengan sifat sesuatu tugasan menjalankan Refleksi / Projek /
menjalankan sesuatu telus dalam amanah, jujur, tulus dengan sifat sesuatu tugasan Kajian Kes /
tugasan. menjalankan dan telus yang amanah, jujur, dengan sifat Penilaian
sesuatu tugasan. memuaskan. tulus dan telus amanah, jujur, Keserupaan /
yang tulus dan telus Main Peranan
sepenuhnya. yang sepenuhnya
dalam apa jua
keadaan.
BAB
05
DHP KKM5: KEMAHIRAN KOMUNIKASI,
KEPIMPINAN DAN KERJA
BERPASUKAN
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 57
DHP KKM5: Kemahiran Komunikasi, Kemahiran berkomunikasi melibatkan
Kepimpinan dan Kerja Berpasukan komunikasi yang berkesan dalam bahasa
Melayu dan bahasa Inggeris serta bahasa ketiga
Bahagian ini mengandungi definisi, glosari yang melibatkan peserta dalam konteks yang
subatribut, kerangka konsep dan rubrik bagi berlainan.
DHP KKM5: Kemahiran Komunikasi,
Kepimpinan dan Kerja Berpasukan. Kemahiran kepimpinan didefinisikan sebagai
satu proses dua hala dalam memotivasikan
Definisi individu serta menggerakkan sumber dalam
pencapaian satu matlamat yang dikongsi
Kemahiran berkomunikasi didefinisikan bersama oleh semua ahli kumpulan. Kemahiran
sebagai kebolehan menyampaikan maklumat kepimpinan melibatkan keupayaan untuk
secara efektif dan berkesan. Seseorang yang mengamalkan ciri kepimpinan dalam
mempunyai kemahiran secara lisan, bukan lisan pelbagai aktiviti.
dan bertulis
membantu Kemahiran kerja berpasukan didefinisikan
perkongsian sebagai satu proses bekerjasama dengan
maklumat semua ahli bagi sesuatu kumpulan dalam
untuk tujuan mencapai satu tujuan yang sama. Kemahiran
pendidikan kerja berpasukan melibatkan kebolehan untuk
dan bekerjasama dengan pihak lain daripada
kepentingan pelbagai latar belakang sosiobudaya bagi
bersama. mencapai tujuan yang sama.
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 58
Kerangka Konsep
Kerangka Konsep DHP KKM5: Kemahiran
Komunikasi, Kepimpinan dan Kerja
Berpasukan memaparkan pecahan DHP
KKM5 kepada atribut dan subatribut seperti
yang ditunjukkan oleh Rajah 5.1.
Glosari Subatribut Rubrik
DHP KKM5: Kemahiran Komunikasi, Rubrik bagi DHP KKM5: Kemahiran
Kepimpinan dan Kerja Berpasukan Komunikasi, Kepimpinan dan Kerja
mengandungi empat atribut dan 13 subatribut. Berpasukan memperincikan atribut dan
Takrif bagi setiap satu subatribut tersebut turut subatribut dari segi tahap guna pakai; kriteria
diberikan dalam Jadual 5.1. pencapaian, iaitu sangat lemah, lemah,
memuaskan, baik, dan sangat baik; dan
contoh tugasan pentaksiran (Jadual 5.2).
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 59
Jadual 5.1: Atribut, Subatribut dan Takrif Subatribut DHP KKM5:
Kemahiran Komunikasi, Kepimpinan dan Kerja Berpasukan
Atribut Subatribut Takrif
5.1 Komunikasi Lisan Kejelasan Idea Penyampaian isi yang terang, nyata dan dapat difahami dengan mudah.
Keyakinan Idea
5.2 Komunikasi Bertulis Pembentangan idea yang dilakukan dengan yakin dan menyakinkan.
5.3 Kepimpinan Keberkesanan dan Artikulasi Idea
5.4 Kerja Berpasukan Idea yang disampaikan dengan berkesan dan boleh diguna pakai serta dapat menyelesaikan
masalah.
Kefahaman dan Menjawab Soalan Mampu memahami soalan yang diaju dan menjawab dengan tepat.
Kesesuaian Penyampaian dengan Tahap Menyesuaikan perkara yang disampaikan dan cara penyampaian di khalayak yang berbeza.
Khalayak
Kejelasan Penulisan Penulisan yang mematuhi penggunaan tatabahasa yang betul dan dapat menyampaikan
maksud dengan tepat.
Kesinambungan dalam Penulisan
Penulisan idea yang koheren atau mempunyai keterikatan antara satu ayat dengan ayat yang
Penulisan yang Sistematik lain agar mudah difahami.
Pengetahuan dan Pemahaman
Kepimpinan Penulisan yang mempunyai pendekatan atau kaedah turutan atau susunan yang jelas dan
mudah difahami.
Kadar pengetahuan dan kefahaman terhadap konsep asas kepimpinan.
Kepimpinan Berkesan Kemampuan menunjukkan ciri-ciri kepimpinan terhadap diri sendiri dan/atau orang lain.
Membina Hubungan Baik Memberikan kerjasama kepada orang lain.
Peranan Bersilih Ganti Mampu memegang peranan yang berbeza mengikut keadaan.
Menghormati dan Menerima Pendapat Mendengar dan mengambil kira pandangan pihak lain.
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 60
DHP KKM5 Atribut Subatribut
Komunikasi Lisan Kejelasan Idea
Keyakinan Idea
Kemahiran Komunikasi Keberkesanan dan Artikulasi Idea
Komunikasi, Bertulis Kefahaman dan Menjawab Soalan
Kepimpinan dan Kerja Kesesuaian Penyampaian dengan Tahap Khalayak
Berpasukan Kepimpinan
Kejelasan Penulisan
Kerja Berpasukan Kesinambungan dalam Penulisan
Penulisan yang Sistematik
Pengetahuan dan Pemahaman Kepimpinan
Kepimpinan Berkesan
Membina Hubungan Baik
Peranan Bersilih Ganti
Menghormati dan Menerima Pendapat
Rajah 5.1: Kerangka Konsep DHP KKM5: Kemahiran Komunikasi, Kepimpinan dan Kerja Berpasukan
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 61
Jadual 5.2: Rubrik DHP KKM5: Kemahiran Komunikasi, Kepimpinan dan Kerja Berpasukan
Tahap Guna Contoh
Pakai
Atribut Subatribut Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Kejelasan Idea Sepanjang Tidak boleh Boleh Boleh Boleh Boleh
program menyampaikan menyampaikan menyampaikan menyampaikan menyampaikan
pengajian idea dan idea dan idea dengan jelas idea dengan idea dengan
memerlukan memerlukan namun jelas. sangat jelas.
Komunikasi Sepanjang banyak penambahbaikan memerlukan Pembentangan
Lisan Keyakinan Idea program penambahbaikan. lanjut. sedikit Boleh Boleh / Kritik / Main
penambahbaikan. menyampaikan menyampaikan Peranan /
pengajian Tidak boleh Boleh idea dengan idea dengan Drama /
menyampaikan menyampaikan Boleh yakin dan sangat yakin Demonstrasi
idea dengan yakin idea dengan menyampaikan menyakinkan. dan
Keberkesanan Sepanjang dan menyakinkan. yakin dan idea dengan yakin menyakinkan.
dan Artikulasi program menyakinkan dan menyakinkan Boleh
Idea pengajian Tidak boleh namun namun menyampaikan Boleh
menyampaikan memerlukan memerlukan idea dengan menyampaikan
idea dengan penambahbaikan sedikit berkesan dan idea dengan
berkesan. lanjut. penambahbaikan. petah. sangat
berkesan dan
Boleh Boleh petah.
menyampaikan menyampaikan
idea dengan idea dengan
berkesan namun berkesan namun
memerlukan memerlukan
penambahbaikan sedikit
lanjut. penambahbaikan.
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 62
Tahap Guna Contoh
Pakai
Atribut Subatribut Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Kefahaman dan Sepanjang Tidak Boleh memahami dan Boleh memahami Boleh Boleh Pembentangan
menjawab program memahami dan menjawab soalan dan menjawab memahami dan memahami dan / Kritik / Main
soalan pengajian tidak dapat tetapi kurang soalan dengan menjawab menjawab Peranan /
menjawab bertepatan dengan memuaskan. soalan dengan soalan dengan Drama /
Komunikasi Kesesuaian soalan. kehendak soalan. baik. cemerlang. Demonstrasi
Lisan Penyampaian Boleh Boleh
dengan Tahap Tidak boleh Boleh menyesuaikan menyesuaikan Boleh menyesuaikan Tugasan /
Khalayak Sepanjang menyesuaikan pembentangan pembentangan menyesuaikan pembentangan Kajian Kes /
program pembentangan kepada tahap kepada tahap pembentangan kepada tahap Kritik /
pengajian kepada tahap khalayak tetapi khalayak dengan kepada tahap khalayak Semakan /
khalayak. memerlukan memuaskan. khalayak dengan Artikel Jurnal /
Kejelasan Sepanjang penambahbaikan dengan baik. cemerlang. Tesis
Penulisan program Tidak boleh lanjut. Boleh menulis
pengajian menulis idea Boleh menulis idea idea dengan jelas Boleh menulis Boleh menulis
dengan jelas. dengan jelas dan dan memerlukan idea dengan idea dengan
memerlukan sedikit jelas. sangat jelas.
Tidak berupaya penambahbaikan penambahbaikan.
menulis idea. lanjut. Boleh menulis Boleh menulis
idea dengan idea dengan
Komunikasi Kesinambungan Sepanjang Tidak boleh Boleh menulis idea Boleh menulis baik. sangat baik.
Bertulis dalam Penulisan program menulis idea dan memerlukan idea dengan
pengajian dengan penambahbaikan memuaskan. Boleh menulis Boleh menulis
sistematik. lanjut. idea dengan idea dengan
sistematik. sangat
Penulisan yang Sepanjang Boleh menulis idea Boleh menulis sistematik.
Sistematik program dengan sistematik idea dengan
pengajian dan memerlukan sistematik dan
penambahbaikan memerlukan
lanjut. sedikit
penambahbaikan.
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 63
Tahap Contoh
Atribut Subatribut Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Kepimpinan Pakai Pentaksiran
Kerja Pengetahuan Sepanjang Tiada bukti jelas Boleh Boleh Boleh Mempamerkan
Berpasukan dan program tentang mempamerkan mempamerkan mempamerkan bukti jelas tentang
Pemahaman pengajian pengetahuan dan pengetahuan dan pengetahuan dan pengetahuan pengetahuan dan
Kepimpinan pemahaman yang kefahaman asas kefahaman asas dan kefahaman pemahaman yang
Sepanjang dizahirkan dalam kepimpinan dalam kepimpinan dalam asas dizahirkan dalam
Kepimpinan program amalan. amalan tetapi amalan tetapi kepimpinan amalan dengan
Berkesan pengajian memerlukan memerlukan dalam amalan sangat baik.
penambahbaikan. sedikit dengan baik.
Membina Sepanjang penambahbaikan.
Hubungan Baik program Tiada bukti jelas Boleh memimpin Boleh memimpin Boleh Mempamerkan Tugasan
pengajian kebolehan anggota kumpulan anggota kumpulan memimpin bukti jelas berkumpulan
memimpin sehingga projek sehingga projek anggota kebolehan (pembentangan /
anggota mencapai objektif mencapai objektif kumpulan memimpin perbincangan /
kumpulan secara tetapi dengan dengan berkesan sehingga projek anggota kumpulan projek)
berkesan dalam kesan yang terhad yang baik dan mencapai dengan berkesan
mencapai dan memerlukan memerlukan objektif dengan dalam mencapai
objektif. penambahbaikan. sedikit berkesan. objektif.
penambahbaikan.
Tiada bukti jelas Boleh membina Boleh membina Mempamerkan
kebolehan hubungan baik, Boleh membina hubungan baik, bukti jelas
membina dan bekerjasama hubungan baik, dan kebolehan
hubungan baik dengan anggota dan bekerjasama bekerjasama membina
dan bekerjasama lain dengan kesan dengan anggota dengan anggota hubungan baik
dengan anggota terhad untuk lain untuk lain untuk dan bekerjasama
kumpulan secara mencapai objektif mencapai objektif mencapai dengan anggota
berkesan dalam yang sama tetapi yang sama dan objektif yang kumpulan secara
mencapai memerlukan memerlukan sama. berkesan dalam
objektif. penambahbaikan. sedikit mencapai objektif.
penambahbaikan.
5 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 64
Tahap Guna Contoh
Pakai
Atribut Subatibut Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Kerja Pentaksiran
Berpasukan
Peranan Sepanjang Tiada bukti yang Berusaha Boleh Boleh Mempamerkan
Bersilih Ganti program jelas agihan mempamerkan mempamerkan mempamerkan bukti jelas
pengajian peranan bersilih agihan peranan agihan peranan agihan peranan agihan peranan
ganti antara ketua yang bersilih yang bersilih ganti yang bersilih bersilih ganti
kumpulan dan ganti antara ketua antara ketua ganti antara antara ketua Tugasan
ahli kumpulan kumpulan dengan kumpulan untuk ketua kumpulan kumpulan dan berkumpulan
yang dizahirkan kesanterhad mencapai objektif untuk mencapai ahli kumpulan (pembentangan
dalam amalan. untuk mencapai yang sama tetapi objektif yang yang dizahirkan / perbincangan /
objektif yang memerlukan sama. dalam amalan. projek)
Tidak sama tetapi sedikit
Menghormati Sepanjang menunjukkan memerlukan penambahbaikan. Menghormati Menghormati
dan Menerima program rasa hormat dan penambahbaikan. dan menerima dan menerima
Pendapat pengajian tidak menerima Menghormati dan dengan baik dengan sangat
pendapat anggota Kurang menerima pendapat ahli baik pendapat
kumpulan menghormati dan pendapat ahli kumpulan bagi ahli kumpulan
sehingga menerima kumpulan bagi mencapai bagi mencapai
menimbulkan pendapat ahli mencapai objektif. objektif. objektif.
konflik. kumpulan alam
mencapai objektif
kumpulan.
BAB
06
DHP KKM6: KEMAHIRAN
MENYELESAIKAN MASALAH
DAN KEMAHIRAN SAINTIFIK
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 67
DHP KKM 6: Kemahiran Penyelesaian Pelajar wajar menggunakan kemahiran pemikiran
Masalah dan Kemahiran Saintifik kritikal dan analitikal untuk menjana penyelesaian
alternatif dan melaksanakan penyelesaian
Bahagian ini mengandungi definisi, glosari masalah.
subatribut, kerangka konsep dan rubrik bagi
DHP KKM6: Kemahiran Penyelesaian Masalah Kemahiran Saintifik ialah kebolehan
dan Kemahiran Saintifik. intelektual untuk memproses secara aktif dan
mahir dalam pembentukan konsep, analisis,
Definisi aplikasi, sintesis dan/atau penilaian maklumat
yang didapati melalui cerapan, atau dijana
Kemahiran menyelesaikan masalah daripada pemerhatian, pengalaman, muhasabah
melibatkan kebolehan untuk mengenal pasti diri, pertimbangan atau komunikasi sebagai
masalah, menjana penyelesaian alternatif, panduan kepada kepercayaan dan tindakan.
menilai dan memilih penyelesaian alternatif,
Kemahiran ini melibatkan pemikiran kritikal dan
iaitu kreatif untuk menghasilkan
membuat keputusan/pendapat yang telah
dan dipertimbangkan dengan sebaik-baiknya dan
melaksanakan secara logik/teratur. Hujah-hujah tidak diterima
keputusan dengan mudah tanpa bukti-bukti yang kukuh
dan yang diambil kira untuk menyokong sesuatu
melaksanakan hujah atau kesimpulan. Juga, kemahiran ini dapat
penyelesaian. dirangsang melalui proses tidak berstruktur,
seperti sumbang saran atau melalui proses
berstruktur seperti pemikiran lateral.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 68
Tugasan yang terlibat dalam kemahiran saintifik Kerangka
seperti mengintegrasikan idea sedia ada untuk Konsep
menghasilkan penyelesaian baharu, membentuk
kemungkinan bagi perkara yang wujud dan Kerangka
membayangkan atau mencipta sesuatu yang Konsep DHP
baharu. KKM6:
Kemahiran
Glosari Subatribut Penyelesaian
Masalah dan
DHP KKM6: Kemahiran Penyelesaian Kemahiran Saintifik memaparkan pecahan
Masalah dan Kemahiran Saintifik DHP KKM6 kepada atribut dan subatribut
mengandungi dua atribut dan 12 subatribut. seperti yang ditunjukkan oleh Rajah 6.1.
Takrif bagi setiap satu subatribut tersebut
turut diberikan dalam Jadual 6.1. Rubrik
Rubrik bagi DHP KKM6: Kemahiran
Penyelesaian Masalah dan Kemahiran
Saintifik memperincikan atribut dan
subatribut dari segi tahap guna pakai;
kriteria pencapaian, iaitu sangat lemah,
lemah, memuaskan, baik, dan sangat baik;
dan contoh tugasan pentaksiran (Jadual 6.2).
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 69
Jadual 6.1: Atribut, Subatribut dan Takrif Subatribut DHP KKM6:
Kemahiran Penyelesaian Masalah dan Kemahiran Saintifik
Atribut Subatribut Takrif
Kenal Pasti Masalah Proses mengecam dan mengesan sesuatu isu yang boleh menimbulkan
masalah atau konflik.
6.1 Penyelesaian Analisis Proses pengasingan atau pemeriksaan dengan teliti sesuatu seperti data yang
Masalah Aplikasi dikumpul, dicerap atau didapati, untuk dijadikan elemen-elemen kecil untuk
membuat keputusan atau interpretasi.
Pelaksanaan terhadap sesuatu idea atau kaedah untuk menyelesaikan masalah.
Sintesis dan Penilaian Penyatuan atau proses kombinasi elemen-elemen kecil untuk dijadikan satu
idea, penyelesaian atau sistem baharu.
Membuat Keputusan Proses pemikiran untuk memilih satu penyelesaian daripada beberapa alternatif.
Pembentukan Konsep Proses pembentukan idea atau penyelesaian baharu.
Penjanaan Penyelesaian Proses melahirkan penyelesaian baharu atau alternatif.
Pelaksanaan Proses menjalankan penyelesaian atau idea sehingga berkesan.
6.2 Kemahiran Penilaian dan Pemilihan Proses membuat penilaian dan pemilihan bagi keputusan yang telah dibuat.
Saintifik Integrasi
Pembangunan Proses mengumpulkan elemen-elemen, idea, penyelesaian, orang atau sistem
Ciptaan untuk berfungsi bersama.
Proses perkembangan, penambahan atau penambahbaikan hasil atau ekoran
daripada sesuatu kejadian.
Tindakan untuk membuat, mencipta, mereka bentuk atau menghasilkan sesuatu
yang belum wujud sebelum ini.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 70
DHP KKM6 Attribut Subattribut
Penyelesaian Kenal Pasti Masalah
Masalah Analisis
Aplikasi
Kemahiran Kemahiran Saintifik
Penyelesaian Sintesis dan Penilaian
Masalah dan Membuat Keputusan
Kemahiran Saintifik
Pembentukan Konsep
Penjanaan Penyelesaian
Pelaksanaan
Penilaian dan Pemilihan
Integrasi
Pembentukan
Ciptaan
Rajah 6.1: Kerangka Konsep DHP KKM6:
Kemahiran Penyelesaian Masalah dan Kemahiran Saintifik
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 71
Jadual 6.2: Rubrik DHP KKM6: Kemahiran Penyelesaian Masalah dan Kemahiran Saintifik
Attribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh
Pakai Tugasan
Boleh mengenal Boleh mengenal Boleh mengenal Pentaksiran
pasti dan pasti dan pasti dan
Kenal Pasti Fasa awal Tidak boleh Boleh mengenal menerangkan menerangkan menerangkan
Masalah program mengenal pasti pasti dan masalah dengan masalah dengan masalah dengan
pengajian dan menerangkan menerangkan sedikit bantuan. tepat dan jelas sangat tepat,
masalah walaupun masalah dengan tanpa bantuan. terperinci dan
dengan bantuan. bantuan yang jelas.
maksimum.
Penyelesaian Sepanjang Tidak boleh Kurang Boleh menyusun Boleh menyusun Boleh menyusun Peperiksaan
Masalah program menyusun dan berkemampuan dan menganalisis dan menganalisis dan menganalisis (tulisan esei) /
pengajian menganalisis data menyusun dan data atau maklumat data atau data atau laporan projek
Analisis atau maklumat menganalisis data yang dicerap / maklumat yang maklumat yang / tugasan /
yang dicerap / atau maklumat yang didapati tetapi dicerap / didapati, dicerap / didapati, prestasi projek
didapati dan tidak dicerap / didapati kurang berjaya boleh mengenal boleh mengenal praktikal /
berjaya mengenal dan tidak berjaya mengenal pasti pasti faktor yang pasti faktor yang kajian kes /
pasti faktor yang mengenal pasti faktor yang menyumbang menyumbang latihan amali /
menyumbang faktor yang menyumbang kepada masalah / kepada masalah/ projek akhir /
kepada masalah / menyumbang kepada masalah / isu atau boleh isu dengan tepat main peranan
isu atau kepada masalah/ isu isu atau tidak menerangkan atau boleh
menjelaskan atau menjelaskan menerangkan punca punca masalah. menerangkan
punca masalah. punca masalah. masalah dengan punca masalah
jelas. dengan jelas.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 72
Attribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Contoh
Pakai Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Boleh Boleh
mengaplikasi
Aplikasi Fasa awal atau Tidak boleh Boleh mengaplikasi Boleh mengaplikasi mengaplikasi idea/ilmu baharu
pertengahan mengaplikasi idea/ sedikit idea / ilmu idea / ilmu baharu idea / ilmu kepada masalah
program ilmu baharu kepada baharu kepada masalah kepada masalah yang baharu kepada yang diberi serta
pengajian masalah yang yang diberi. diberi dengan masalah yang mencadangkan
diberi. bantuan rakan atau diberi tanpa aplikasi
pensyarah. sebarang alternatif.
bantuan.
Boleh Boleh Peperiksaan
mengumpul / (tulisan esei) /
Penyelesaian mengumpul / mencerap laporan projek
Masalah maklumat untuk / tugasan /
mencerap sintesis dan prestasi projek
Sintesis dan penilaian serta praktikal /
Penilaian Tidak berjaya Menghadapi kesukaran Boleh mengumpul / maklumat untuk menawarkan kajian kes /
untuk mengumpul / mencerap maklumat sintesis dan kesimpulan latihan amali /
Fasa pertengahan mengumpul / mencerap maklumat untuk sintesis dan penilaian serta yang sangat projek akhir /
program untuk sintesis dan penilaian serta menawarkan jelas dengan main peranan
pengajian mencerap penilaian. menawarkan kesimpulan yang menunjukkan
maklumat untuk beberapa bukti yang baik dengan banyak bukti
mudah untuk menunjukkan yang kukuh
sintesis dan membuat kesimpulan. bukti yang kukuh serta berkualiti
untuk untuk
penilaian. menyokong
keputusan
menyokong tersebut.
keputusan
tersebut.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 73
Tahap Guna Contoh
Pakai
Attribut Subatribut Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Penyelesaian Membuat Fasa Tidak boleh Kurang berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Peperiksaan
Masalah Keputusan pertengahan membanding dan membuat membuat membuat membuat (Tulisan Esei) /
program membezakan keputusan keputusan yang keputusan yang keputusan yang Laporan projek /
pengajian maklumat, idea berasaskan memuaskan baik berasaskan sangat baik Tugasan /
dan penyelesaian perbandingan berasaskan perbandingan berasaskan Prestasi projek
walaupun dengan antara maklumat, perbandingan antara perbandingan Praktikal /
bantuan. idea dan antara maklumat, maklumat, idea antara Kajian kes /
penyelesaian yang idea dan dan maklumat, idea Latihan amali /
sedia ada . penyelesaian penyelesaian dan Projek akhir /
yang sedia ada. yang sedia ada. penyelesaian Main peranan
yang sedia ada.
Kemahiran Pembentukan Sepanjang Tidak boleh Boleh menjana Boleh menjana Boleh menjana Boleh menjana Tugasan /
Saintifik Konsep program menjana sebarang idea mudah atau idea baharu idea baharu idea Laporan projek /
pengajian idea baharu. idea yang bukan dengan bantuan yang baharuyang Prestasi projek
baharu. rakan-rakan atau bersesuaian dan mantap, praktikal /
pensyarah. tepat. berkualiti dan Kajian kes,
mempunyai analisis kes,
potensi untuk Latihan amali /
dilaksanakan. Projek akhir /
Main peranan
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 74
Attribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Penjanaan Fasa Tidak boleh Boleh Boleh Boleh Boleh menyelesaikan Peperiksaan (tulisan
Penyelesaian pertengahan menyelesaikan menyelesaikan menyelesaikan menyelesaikan masalah atau esei) / laporan projek /
program masalah atau masalah atau masalah atau masalah atau menawar tugasan / prestasi
pengajian menawar menawar menawar menawar penyelesaian projek praktikal /
penyelesaian penyelesaian penyelesaian penyelesaian alternatif dengan kajian kes / latihan
alternatif. alternatif dengan alternatif dengan alternatif dengan sangat tepat, amali / projek akhir
bantuan yang sedikit bantuan. tepat dan jelas terperinci dan jelas. /main peranan
maksimum. tanpa bantuan.
Kemahiran Boleh mengenal Boleh membuat
Saintifik
Boleh mengenal Boleh mengenal pasti pelbagai perbandingan antara
Pelaksanaan pasti pelbagai strategi / idea /
pasti pelbagai strategi / idea / penyelesaian dan pelbagai strategi / Peperiksaan (tulisan
penyelesaian dan membuat
Boleh mengguna strategi / idea / membuat pemilihan pemilihan untuk idea / penyelesaian esei) / laporan projek /
untuk menyelesaikan
Fasa strategi / idea / penyelesaian dan menyelesaikan masalah serta dan menilai serta tugasan / prestasi
pertengahan masalah tanpa menggunakan
program penyelesaian lama membuat bantuan. beberapa atau memilih kaedah yang projek praktikal /
pengajian. kombinasi
untuk menyelesaikan pemilihan untuk paling efektif dan kajian kes / analisis
masalah menyelesaikan menggunakannya kes/ latihan amali /
masalah dengan untuk menambah baik projek akhir /main
bantuan. situasi atau peranan
menyelesaikan
penyelesaian. masalah.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 75
Attribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Penilaian dan Fasa Tidak boleh Boleh menilai Boleh menilai Boleh menilai Boleh menilai Peperiksaan
Pemilihan pertengahan memilih beberapa beberapa beberapa beberapa (tulisan esei) /
Kemahiran program penyelesaian penyelesaian penyelesaian penyelesaian dan penyelesaian dan laporan projek /
Saintifik pengajian alternatif yang tetapi tidak dan memilih memilih memilih tugasan / prestasi
sesuai. dapat memilih penyelesaian penyelesaian penyelesaian yang projek praktikal /
Integrasi Fasa akhir penyelesaian yang sesuai yang sesuai serta sesuai serta kajian kes / analisis
program yang sesuai. tetapi hanya dapat menyelesaikan kes/ latihan amali /
pengajian dapat menyelesaikan masalah dengan projek akhir / main
menyelesaikan masalah dengan teratur dan efisien. peranan
sebahagian memuaskan.
daripada
Tidak boleh Boleh masalah. Boleh Boleh menyatukan
menyatukan idea- menyatukan menyatukan idea- idea-idea sedia
idea sedia ada. idea-idea sedia Boleh idea sedia ada ada dan boleh
ada tetapi tidak menyatukan dan boleh menghasilkan
boleh idea-idea sedia menghasilkan penyelesaian
menghasilkan ada dan boleh penyelesaian baharu dengan
penyelesaian menghasilkan baharu dengan sangat jelas.
baharu. penyelesaian jelas.
baharu dengan
bantuan.
6 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 76
Attribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Fasa akhir Tidak boleh berfikir Berupaya Berupaya Berupaya menjana Berupaya menjana Tugasan / Laporan
Pembentukan program dan menjana idea menjana idea menjana idea idea baharu yang idea baharu yang projek / Prestasi
baharu untuk baharu dengan baharu tetapi mungkin praktikal sangat praktikal projek praktikal /
pengajian penambahbaikan. bantuan untuk mungkin tidak untuk untuk dilaksanakan. Kajian kes / Latihan
penambahbaikan. praktikal untuk pelaksanaan. amali / Projek akhir
pelaksanaan. /Main peranan
Kemahiran Boleh Tugasan / Laporan
Saintifik menghasilkan
Fasa akhir Tidak boleh Boleh idea / produk Boleh Boleh menghasilkan projek / Prestasi
Ciptaan program menghasilkan menghasilkan dengan sedikit menghasilkan idea idea / produk di luar projek praktikal /
pengajian sebarang / produk . idea / produk bantuan. / produk tanpa jangkaan. Kajian kes / Latihan
dengan bantuan. bantuan. amali / Projek akhir
/Main peranan
BAB
07
DHP KKM7: KEMAHIRAN PENGURUSAN
MAKLUMAT DAN PEMBELAJARAN
SEPANJANG HAYAT
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 79
DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan Kadang kala ia melibatkan mereka yang
Maklumat dan Pembelajaran Sepanjang mempunyai kepentingan dan hak ke atas
Hayat maklumat tersebut. Pengurusan maklumat
bermaksud menyusun dan mengawal struktur,
pemprosesan dan penghantaran maklumat.
Pembelajaran sepanjang hayat ditakrifkan
secara umum sebagai pembelajaran yang
dilaksanakan sepanjang hidup: Pembelajaran
secara luwes, pelbagai dan boleh dialami pada
masa yang berlainan dan di tempat yang
berbeza serta merentasi sektor.
Bahagian ini mengandungi definisi, glosari
subatribut, kerangka konsep dan rubrik bagi
DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan Maklumat
dan Pembelajaran Sepanjang Hayat.
Definisi
Pengurusan maklumat ialah pengumpulan
dan pengurusan yang berkaitan maklumat
daripada satu atau lebih sumber dan
pengedaran maklumat kepada satu atau lebih
pengguna.
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 80
Glosari Subatribut Kerangka Konsep
DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan Maklumat Kerangka Konsep DHP KKM7: Kemahiran
dan Pembelajaran Sepanjang Hayat Pengurusan Maklumat dan Pembelajaran
mengandungi tiga atribut dan 12 subatribut. Sepanjang Hayat memaparkan pecahan DHP
Takrif bagi setiap satu subatribut tersebut turut KKM7 kepada Atribut dan Subatribut seperti
diberikan dalam Jadual 7.1. yang ditunjukkan dalam Rajah 7.1.
Rubrik
Rubrik bagi DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan
Maklumat dan Pembelajaran Sepanjang Hayat
memperincikan atribut dan subatribut dari segi
tahap guna pakai; kriteria pencapaian iaitu
sangat lemah, lemah, memuaskan, baik, dan
sangat baik; dan contoh tugasan
pentaksiranseperti Jadual 7.2.
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 81
Jadual 7.1: Atribut, Subatribut dan Takrif Subatribut DHP KKM7:
Kemahiran Pengurusan Maklumat dan Pembelajaran Sepanjang Hayat
Atribut Subatribut Takrif
7.1 Mencari dan Senarai Rujukan Jumlah senarai rujukan berkaitan dengan tugas yang diberikan
Mengurus
Pelbagai Bentuk Relevan Bersesuaian dan berkaitan dengan tugasan yang diberikan
Maklumat Mengoptimumkan penggunaan pelbagai bentuk rujukan dengan mengoptimumkan pelbagai
Optimum Sumber rujukan.
7.2 Pembelajaran
Autonomi Penapisan Penapisan - memilih, mengelolakan dan mendapatkan maklumat mengikut senarai rujukan.
Maklumat
Penzahiran idea secara terang dan berkesan dalam penulisan serta dapat difahami oleh
Artikulasi pembaca
Rujukan Bahan atau sumber keterangan lanjutan mengenai sesuatu perkara sebagai panduan
Penglibatan Diri Tahap penglibatan, keinginan, minat, optimis dan keterlibatan yang dipaparkan bagi
mempertingkatkan proses pembelajaran.
Idea Baharu Mengemukakan pandangan dan pendapat yang tercetus daripada penerokaan kendiri.
Pembelajaran Pembelajaran terarah kendiri yang melibatkan pembelajaran yang menghubung kait dengan
Kendiri maklumat baharu tentang konsep dan proses yang lebih tersusun dan lengkap.
Minat Keinginan mencari peluang untuk menambah ilmu pengetahuan dengan melakukan penerokaan
7.3 Minda Ingin Tahu terhadap sesuatu isu dan melaksanakan tugas semampu mungkin.
Inisiatif Tahap keupayaan yang mempamerkan keinginan seseorang memulakan dan menyelesaikan
Daya Usaha tugasan.
Menunjukkan usaha dalam membuat pencarian maklumat.
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 82
DHP KKM7 Attribut Subattribut
Senarai Rujukan
Kemahiran Mencari dan
Pengurusan Mengurus Relevan
Maklumat dan Optimum Sumber
Pembelajaran Pelbagai Bentuk Penapisan Maklumat
Sepanjang Maklumat
Artikulasi
Hayat Pembelajaran Rujukan
Autonomi Penglibatan Diri
Idea Baharu
Minda Ingin Tahu Pembelajaran Kendiri
Minat
Inisiatif
Daya Usaha
Rajah 7.1: Kerangka Konsep DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan Maklumat dan Pembelajaran Sepanjang Hayat
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 83
Jadual 7.2: Rubrik DHP KKM7: Kemahiran Pengurusan Maklumat dan
Pembelajaran Sepanjang Hayat
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Senarai Sepanjang Tidak memenuhi Kurang memenuhi Memenuhi Memenuhi Melebihi
Rujukan Pengajian keperluan jumlah keperluan jumlah sebahagian keperluan keperluan jumlah
senarai rujukan senarai rujukan keperluan jumlah senarai senarai rujukan.
yang diperlukan. yang diperlukan. senarai jumlah rujukan.
rujukan yang
diperlukan.
Mencari dan Sepanjang Tiada rujukan Rujukan yang Rujukan yang Rujukan yang Rujukan yang Tunjuk cara /
Mengurus Pengajian yang sesuai dan dikumpul dikumpul adalah Tugasan /
Pelbagai Bentuk Relevan relevan. dikumpul kurang mencukupi memenuhi relevan dan Pembentangan
Maklumat tugas yang sangat Individu / Projek
Tidak boleh sesuai dan terhad. dan relevan. diberikan pada bersesuaian Individu /
menggunakan tahap baik. dengan tugas. Refleksi /
maklumat Analisis Kes /
daripada rujukan. Boleh Demonstrasi
menggunakan
Optimum Sepanjang Boleh Boleh Boleh maklumat secara
Sumber Pengajian menggunakan menggunakan menggunakan maksimum
maklumat maklumat maklumat daripada rujukan.
daripada rujukan daripada daripada
secara mínimum. rujukan secara rujukan secara
sederhana. dengan baik.
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 84
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Penapisan Sepanjang Tidak boleh Boleh Boleh membuat Boleh membuat Boleh membuat
maklumat Pengajian membuat membuat tapisan yang tapisan yang tapisan yang
tapisan tapisan terhad memuaskan bagi tepat bagi sangat tepat bagi
maklumat yang bagi maklumat maklumat yang maklumat yang maklumat yang
diperlukan. yang diperlukan. diperlukan. diperlukan.
diperlukan
Mencari dan Sepanjang Amat kurang Kurang Boleh Boleh Boleh Tunjuk cara /
Mengurus Pengajian menggunakan menggunakan menggunakan menggunakan menggunakan Tugasan /
Pelbagai Bentuk rujukan dalam rujukan dalam rujukan dalam rujukan dalam rujukan dalam Pembentangan
Maklumat penulisan. penulisan. penulisan dengan penulisan dengan penulisan dengan Individu / Projek
memuaskan. baik. sangat baik. Individu / Refleksi /
Artikulasi Analisis Kes /
Demonstrasi
Rujukan Sepanjang Tiada Kurang Penggunaan Penggunaan Penggunaan
Pengajian menggunakan menggunakan sumber rujukan sumber rujukan. sumber rujukan
sumber sumber yang berpatutan. dengan sangat
rujukan. rujukan. baik.
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 85
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh Tugasan
Pakai Pentaksiran
Penglibatan Sepanjang Kurang Meminimumkan Berusaha untuk Konsisten dalam Melibatkan diri Tugasan /
Diri Pengajian melibatkan diri penglibatan diri membiasakan diri melibatkan diri sepenuhnya Pembentangan
dalam dalam dalam bagi dalam Individu / Projek
pembelajaran pembelajaran pembelajaran pembelajaran pembelajaran Individu /
autonomi. autonomi. autonomi. autonomi. secara Refleksi /
autonomi. Analisis Kes /
Demonstrasi
Pembelajaran Idea Baharu Sepanjang Tiada Idea Mempunyai idea Mempunyai idea Mempunyai idea Mempunyai idea Tunjuk cara /
Autonomi Pengajian baharu untuk baharu yang baharu yang baharu yang baharu yang Tugasan /
menyelesaikan. lemah untuk sederhana untuk baik untuk sangat baik Pembentangan
menyelesaikan menyelesaikan menyelesaikan untuk Individu / Kajian
masalah masalah. masalah. menyelesaikan Kes /
masalah. Demonstrasi
Pembelajaran Sepanjang Tidak melakukan Melakukan sedikit Melakukan Melakukan Melakukan Tugasan /
sebarang pembelajaran pembelajaran pembelajaran pembelajaran Pembentangan
Kendiri Pengajian pembelajaran kendiri. kendiri yang kendiri yang kendiri yang Individu / Kajian
kendiri. memuaskan. baik. sangat baik. Kes /
Demonstrasi
7 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 86
Contoh
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pakai Pentaksiran
Minda Ingin
Tahu Minat Sepanjang Tiada keinginan Mempunyai Mempunyai Mempunyai Mempunyai
Pengajian untuk meneroka sedikit keinginan keinginan yang keinginan yang keinginan yang
sesuatu isu bagi untuk meneroka memuaskan untuk baik untuk sangat baik
melaksanakan sesuatu isu bagi meneroka sesuatu meneroka sesuatu untuk
tugasan. melaksanakan isu bagi isu bagi meneroka
tugasan. melaksanakan melaksanakan sesuatu isu
tugasan. tugasan. bagi
melaksanakan
Inisiatif Sepanjang Tidak Mempamerkan Mempamerkan Mempamerkan tugasan. Tunjuk cara /
Pengajian mempamerkan inisiatif yang inisiatif yang inisiatif yang baik Tugasan /
inisiatif dalam lemah dalam sederhana dalam dalam Mempamerkan Pembentangan
menyelesaikan menyelesaikan menyelesaikan menyelesaikan inisiatif yang Individu /
tugasan. tugasan. tugasan. tugasan. sangat baik Refleksi /
dalam Projek Individu
menyelesaikan / Kajian kes /
tugasan. Demonstrasi
Daya Usaha Sepanjang Tidak mempunyai Mempunyai Mempunyai daya Mempunyai daya Mempunyai
Pengajian daya usaha dalam daya usaha usaha yang usaha yang baik daya usaha
menyiapkan yang sedikit memuaskan dalam dalam yang sangat
tugasan. dalam menyiapkan menyiapkan baik dalam
menyiapkan tugasan. tugasan. menyiapkan
tugasan. tugasan.
BAB
08
DHP KKM8: KEMAHIRAN MENGURUS
DAN KEUSAHAWANAN
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 89
DHP KKM 8: Kemahiran Mengurus dan Keusahawanan merangkumi minda
Keusahawanan keusahawanan dan kemahiran
keusahawanan.
Bahagian ini mengandungi definisi, glosari
subatribut, kerangka konsep dan rubrik bagi Minda Keusahawanan merujuk kepada
DHP KKM8: Kemahiran Mengurus dan pemikiran yang mempengaruhi perlakuan
Keusahawanan. manusia ke arah hasil dan aktiviti
keusahawanan. Individu yang berminda
Definisi keusahawanan berkecenderungan ke arah
Kemahiran Mengurus adalah merupakan inovasi, peluang dan hasil reka cipta baharu.
kemahiran asas pengurusan organisasi atau
kumpulan yang meliputi kemahiran Kemahiran Keusahawanan pula meliputi:
mengurus masa, membuat keputusan, • Kemampuan belajar melalui pengalaman
menyusun idea, memberi arahan kerja dan
mendorong atau memberi motivasi kepada keusahawanan,
ahli. • Kreativiti,
• Inovasi,
• Pengenalpastian peluang dan strategi
keusahawanan,
• Toleransi risiko,
• Lokus kawalan dalaman,
• Pencapaian tinggi dan ketabahan
• Pengurusan kewangan.
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 90
Glosari Subatribut Rubrik
DHP KKM8: Kemahiran Mengurus dan Rubrik bagi DHP KKM8: Kemahiran
Keusahawanan mengandungi tiga atribut dan 14 Mengurus dan Keusahawanan
subatribut. Takrif bagi setiap satu subatribut memperincikan atribut dan subatribut dari
tersebut turut diberikan dalam Jadual 8.1.
segi tahap guna pakai dan kriteria
Kerangka Konsep pencapaian iaitu bagi kemahiran mengurus
dan minda keusahawanan diukur dengan
Kerangka Konsep DHP KKM8: Kemahiran sangat lemah, lemah, memuaskan, baik, dan
Pengurusan dan Keusahawanan sangat baik dan contoh tugasan pentaksiran
memaparkan pecahan DHP KKM8 kepada seperti dalam Jadual 8.2.
Atribut dan Subatribut seperti yang
ditunjukkan pada Rajah 8.1. Kemahiran keusahawanan pula diukur dengan
tiga tahap; asas, pertengahan dan lanjutan. Ia
menggunakan rubrik yang sama dengan
kemahiran mengurus dan minda keusahawanan.
Tahap penggunanan indikator digunakan
untuk tahap asas. Bagi tahap pertengahan
kedudukan indikator sangat lemah bermula
dari lemah dan berakhir dengan indikator
tambahan bagi sangat baik. Manakala bagi
tahap lanjutan, kedudukan indikator sangat
lemah diukur dari kedudukan memuaskan
dan ditambah dengan dua indikator baharu
seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 8.3.
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 91
Jadual 8.1: Atribut, Subatribut dan Takrif Subatribut DHP KKM8: Kemahiran Mengurus dan Keusahawanan
Atribut Subatribut Takrif
8.1 Kemahiran
Pengurusan Masa Proses merancang dan melaksanakan kawalan masa yang digunakan untuk sesuatu aktiviti,
Mengurus terutamanya untuk meningkatkan keberkesanan, kecekapan atau produktiviti.
8.2 Minda Membuat Proses pemilihan kepercayaan atau tindakan yang perlu daripada beberapa keberangkalian
Keusahawanan
Keputusan alternatif.
8.3 Kemahiran
Keusahawanan Organisasi Idea Menyatakan idea dengan jelas, koheren dan tersusun/teratur.
Agihan Kerja Agihan tanggungjawab dan kuasa kepada suatu kumpulan untuk melaksanakan aktiviti-aktiviti.
Motivasi Bermotivasi dan mendorong rakan-rakan lain untuk menyiapkan setiap tugasan dan aktviti.
Visi Mempunyai wawasan berinovasi bagi menyelesaikan masalah dunia sebenar.
Mempunyai kesedaran bahawa bagi menjadi seorang usahawan seseorang memerlukan
Jaringan hubungan keusahawanan melalui pembentukan pasukan, integriti peribadi, komunikasi dan
tawaran yang baik.
Keterujaan Mempunyai perasaan seronok atau suka dalam menjalankan aktiviti bidang keusahawanan.
Pengalaman Pembelajaran yang diperolehi melalui penglibatan dalam aktiviti keusahawanan.
Keusahawanan
Pengenalpastian Proses mencari peluang melaksanakan idea keusahawanan mengikut strategi yang telah
Peluang dirancang hasil daripada kreativiti ialah proses mengumpul menjana idea-idea baharu dan inovasi
Keusahawanan dalam mengaplikasikan idea kepada amalan.
Toleransi Risiko Sikap dan kesediaan usahawan dalam mengenal pasti dan mengambil langkah menghadapi
risiko.
Lokus Kawalan Sikap percaya bahawa asas kejayaan adalah terletak pada kerja sendiri dan mampu mengawal
Dalaman kehidupan.
Pencapaian dan Keupayaan meletakkan sasaran yang lebih tinggi dan juga ketabahan dalam menghadapi
Ketabahan cabaran.
Pengurusan Keupayaan untuk mengendalikan komponen kewangan dan sumber.
Kewangan
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 92
HPP8 Atribut Subatribut
Kemahiran Pengurusan Pengurusan Masa
Mengurus dan Minda Pembuatan Keputusan
Keusahawanan
Keusahawanan Organisasi Idea
Kemahiran Agihan Kerja
Motivasi
Keusahawanan Visi
Jaringan
Keterujaan
Peluang Keusahawanan
Pengalaman Keusahawanan
Toleransi Risiko
Lokus Kawalan Dalaman
Pencapaian dan Ketabahan
Mengurus Kewangan
Rajah 8.1: Kerangka Konsep DHP KKM8: Kemahiran Mengurus dan Keusahawanan
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 93
Jadual 8.2: Rubrik DHP KKM8: Kemahiran Mengurus dan Keusahawanan
Tahap Guna Contoh
Pakai
Atribut Subatribut Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Tugasan
Pentaksiran
Pengurusan Semua Tahap / Tiada usaha Jarang Kadang-kadang Menyediakan kerja Melengkapkan Kerja Kursus /
Masa Tahun untuk menyelesaikan dapat menyelesaikan dalam tempoh tugas-tugas Tugasan
Pengajian menyiapkan kerja kerja dalam kerja dalam tempoh yang diberikan lebih awal
Pembuatan dalam tempoh. tempoh. yang diberikan. dengan daripada jadual Tugasan /
Keputusan Semua Tahap / menggunakan dengan Laporan
Tahun Tidak boleh Tidak boleh Berusaha untuk kemahiran mewujudkan Refleksi
Pengajian mengurus masa. mengurus masa mengurus masa. pengurusan masa pelan dan
dengan baik. jadual waktu
Ada usaha yang Ada usaha yang untuk
Pengurusan memuaskan untuk baik untuk menyiapkan
membuat keputusan membuat kerja itu.
Tiada usaha Ada sedikit usaha dan mempunyai keputusan dan Ada usaha yang
untuk membuat untuk membuat kefahaman yang mempunyai sangat baik
keputusan dan keputusan dan memuaskan tentang kefahaman yang untuk membuat
tidak memahami memahami sedikit keadaan dan pilihan- baik tentang keputusan dan
keadaan dan keadaan dan pilihan yang ada. keadaan dan mempunyai
pilihan-pilihan pilihan-pilihan yang pilihan-pilihan yang kefahaman
yang ada. ada. ada. yang sangat
baik tentang
keadaan dan
pilihan-pilihan
yang ada.
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 94
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh
Pakai Tugasan
Pentaksiran
Organisasi Semua Menyampaikan Menyampaikan Menyampaikan Menyampaikan Menyampaikan Tugasan /
Idea Tahap / idea dengan idea dengan cara idea dengan cara idea dengan idea dengan cara Perbincangan
Tahun cara yang tidak yang kurang jelas, yang sederhana cara yang jelas, yang amat jelas, Kumpulan /
Pengajian jelas, padu dan padu dan teratur. jelas, padu dan padu dan padu dan teratur. Forum
teratur. teratur. teratur.
Pengurusan
Agihan Semua Tidak berlaku Berlaku sedikit Berlaku agihan Berlaku agihan Berlaku agihan Kerja Kumpulan
Kerja Tahap / agihan kerja agihan kerja kerja yang kerja yang baik kerja yang
Tahun dalam kalangan dalam kalangan memuaskan dalam kalangan sangat baik
Pengajian ahli kumpulan. ahli kumpulan. dalam kalangan ahli kumpulan. dalam kalangan
ahli kumpulan. ahli kumpulan.
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 95
Atribut Subatribut Tahap Guna Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Contoh
Pengurusan Pakai Tugasan
Pentaksiran
Motivasi Semua Tidak Kurang Mempunyai Mempunyai Mempunyai Tugasan
Tahap/Tahun mempunyai mempunyai semangat yang semangat yang semangat yang
Pengajian semangat semangat dalam memuaskan tinggi dalam sangat tinggi
dalam menyelesaikan dalam menyelesaikan dalam
menyelesaikan tugasan. menyelesaikan tugasan. menyelesaikan
tugasan. tugasan. tugasan.
Semua Tidak Kurang Mempunyai Mempunyai Mempunyai Laporan refleksi
Visi Tahap/Tahun mempunyai mempunyai wawasan yang wawasan yang wawasan yang
wawasan dalam wawasan dalam memuaskan baik dalam sangat baik dalam
Pengajian menyelesaikan menyelesaikan dalam menyelesaikan menyelesaikan
masalah. masalah. menyelesaikan masalah. masalah.
masalah.
Minda Semua Tidak Kurang Mempunyai tahap Mempunyai tahap Kajian kes
Keusahawanan Jaringan Tahap/Tahun mempunyai mempunyai Mempunyai tahap kesedaran yang kesedaran yang
Pengajian kesedaran kesedaran kesedaran yang baik bahawa sangat baik
bahawa bahawa seorang memuaskan seorang bahawa seorang
seorang usahawan bahawa seorang usahawan usahawan
usahawan memerlukan usahawan memerlukan memerlukan
memerlukan hubungan memerlukan hubungan hubungan
hubungan keusahawanan. hubungan keusahawanan. keusahawanan.
keusahawanan. keusahawanan.
Keterujaan Semua Kurang suka atau Suka atau Sangat suka atau Simulasi
Tahap/Tahun Tidak suka atau seronok Agak suka atau seronok seronok
Pengajian seronok menjalankan seronok menjalankan menjalankan
menjalankan aktiviti bidang menjalankan aktiviti bidang aktiviti bidang
aktiviti bidang keusahawanan. aktiviti bidang keusahawanan. keusahawanan.
keusahawanan. keusahawanan.
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 96
Jadual 8.3: Rubrik DHP KKM8: Kemahiran Keusahawanan
Atribut Subatribut Tahap Sangat Baik Sangat Baik Contoh
Guna Sangat Baik (Pertengahan) (Lanjutan) Tugasan
Pakai Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Pentaksiran
Tiada idea Mempunyai Mengupayakan Menjalankan Menjalankan Pembentangan
untuk idea perniagaan di lisan / Laporan
penambahan penambahan Idea perniagaan Idea idea menjadi perniagaan peringkat perniagaan
nilai / nilai / global bertulis /
penyelesaian penyelesaian adalah jelas perniagaan peluang mengikut mengikut Pameran dan
masalah / masalah yang strategi dan jualan produk
Peluang kehendak / tidak jelas dan tetapi tidak adalah jelas mengikut strategi memenuhi (untuk tahap
keusahawanan keperluan tidak relevan kehendak / pertengahan
Semua pelanggan. dengan memenuhi dan memenuhi strategi perniagaan keperluan dan lanjutan)
tahap kehendak / pelanggan.
keperluan kehendak / kehendak / perniagaan dan dan
pelanggan.
keperluan keperluan memenuhi memenuhi
pelanggan. pelanggan. kehendak / kehendak /
keperluan keperluan
Kemahiran pelanggan. pelanggan.
Keusahawanan
Boleh Boleh Boleh Boleh Boleh Boleh
menyediakan menyediakan menyediakan
Tidak berupaya laporan refleksi menyediakan menyediakan laporan refleksi laporan menyediakan
menyediakan berkaitan berkaitan refleksi yang
laporan refleksi dengan laporan refleksi laporan refleksi dengan jelas, laporan
berkaitan program program terperinci dan
dengan keusahawanan berkaitan berkaitan keusahawanan berimpak refleksi yang Laporan
program yang disertai yang disertai tinggi berkaitan
Pengalaman Semua keusahawanan pada tahap dengan dengan dengan sangat dengan jelas, refleksi dan
Keusahawanan tahap yang disertai. lemah. baik. program
program program keusahawanan terperinci dan keterlibatan
yang disertai.
keusahawanan keusahawanan sangat dalam aktiviti
yang disertai yang disertai berimpak keusahawanan
pada tahap yang pada tahap tinggi berkaitan
memuaskan. yang baik. program
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap asas keusahawanan
yang disertai.
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap pertengahan
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap lanjutan
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 97
Tahap Contoh
Guna
Atribut Subatribut Pakai Sangat baik Sangat baik Tugasan
Sangat Baik (Pertengahan) (Lanjutan) Pentaksiran
Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik
Berupaya
Toleransi Semua Tidak berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Berupaya mengurus risiko Pembentangan
Risiko tahap untuk mengenal pasti mendapatkan mengukur dan mencadangkan memilih dengan saluran lisan / Laporan
mengenalpasti risiko. maklumat dalam menganalisis alternatif untuk alternatif untuk yang betul bertulis
risiko. mengurangkan risiko. mengurangkan mengurangkan (Contoh: (pertengahan
risiko. risiko. risiko. mengambil dan lanjutan)
insurans dan
memohon IP).
Berupaya
mempengaruhi
Kemahiran Mengambil Mempunyai orang lain untuk
Keusahawanan inisiatif sendiri keinginan untuk membina
untuk mempengaruhi jaringan
Lokus Semua Tidak berupaya Berani Berupaya membangunkan orang lain untuk perniagaan Telah Pembentangan
Kawalan tahap menyatakan menyatakan menyakinkan sesuatu membina mengikut mempunyai lisan.
Dalaman pendirian atau pendirian atau orang lain berdasarkan jaringan pendapat/idea jaringan
pendapat/idea pendapat/idea dengan pendapat/idea perniagaan keusahawanan perniagaan
keusahawanan. keusahawanan. pendapat/idea keusahawanan. mengikut (Contoh: mengikut
keusahawanan. pendapat / idea mewujudkan pendapat/idea
keusahawanan. lebih ramai keusahawanan.
pelanggan,
rakan kongsi,
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap asas pelabur dan ahli
bersekutu).
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap pertengahan
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap lanjutan
8 RUBRIK PNGK BERSEPADU: PANDUAN PENTAKSIRAN HASIL PEMBELAJARAN 98
Atribut Subatribut Tahap Sangat baik Sangat baik Contoh
Guna (Pertengahan) (Lanjutan) Tugasan
Pakai Sangat Lemah Lemah Memuaskan Baik Sangat Baik Pentaksiran
Pencapaian Semua Tidak Mempunyai Mempunyai Mempunyai Mempunyai Berupaya Berupaya Pembentangan
dan tahap mempunyai matlamat dan matlamat dan matlamat dan matlamat dan mencapai mencapai lisan / Laporan
ketabahan matlamat dan daya usaha daya usaha daya usaha daya usaha matlamat dan matlamat dan bertulis
daya usaha yang kurang yang jelas, yang jelas yang jelas, daya daya
Kemahiran jelas. tetapi kurang dan realistik, realistik dan keusahawanan keusahawanan Rancangan
Keusahawanan realistik. tetapi rendah. tinggi. yang tinggi yang tinggi dan perniagaan
secara tidak konsisten (peringkat
konsisten (Contoh: jualan lanjutan)
(Contoh: jualan dan
dan keuntungan).
keuntungan).
Pengurusan Semua Tidak berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Berupaya Laporan bertulis
Kewangan tahap mengenal pasti mengenal pasti menganalisis memperolehi membangunkan mengurus dan mencipta
komponen komponen kewangan dan maklumat perancangan mengelola kekayaan dari Laporan
kewangan dan asas sumber. kewangan kewangan dan kewangan dan kewangan dan kewangan
sumber. kewangan dan sumber sumber bagi sumber bagi sumber. (lanjutan)
dan sumber. bagi kos. kos.
kos.
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap asas
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap pertengahan
Rubrik untuk mengukur pencapaian pelajar tahap lanjutan
BAB
09
PENUTUP