การงานอาชีพป.3

กกาารรงง
าานนออาาชชีีพพ
ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

หน่วย
ที่ 1

การทำงานเพื่อช่วยเหลือ
ตนเอง ครอบครัว
และส่วนรวม

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

1 ตัวชี้วัดชั้นปี

1. อธิบายวิธีการ และประโยชน์การทำงานเพื่อช่วย
เหลือตนเองครอบครัว และส่วนรวม (ง 1.1 ป. 3/1)
2. ใช้วัสดุอุปกรณ์ และเครื่องมือตรงกับลักษณะงาน
(ง 1.1 ป. 3/2)
3. ทำงานอย่างเป็นขั้นตอน ตามกระบวนการทำงาน
ด้วยความสะอาด รอบคอบ และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
(ง 1.1 ป. 3/3)

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

2 เราจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับ...

1. รู้และปฏิบัติตามบทบาทและหน้าที่ของ สมาชิก
ในบ้าน
2. แต่งกาย จัดเก็บเสื้อผ้า และรองเท้าได้
3. ช่วยเหลือครอบครัวเตรียมอาหาร กวาดบ้าน
และล้างจานได้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

3 ลองตอบดูซิ...

เมื่ออยู่ที่บ้าน นักเรียนมีหน้าที่ทำ
อะไรบ้าง และเต็มใจที่จะทำ หน้าที่นั้นหรือ
ไม่ เพราะอะไร?

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

4 1. บทบาทและหน้าที่
ของสมาชิกในบ้าน

สมาชิกในบ้าน หมายถึง คนที่อยู่
อาศัย อยู่ร่วมกันในครอบครัว ได้แก่ พ่อ
แม่และลูก หรืออาจมีคนอื่น ๆ อยู่ด้วย เช่น
ปู่ ย่า ตา ยาย ลุง ป้า น้า อา

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

5 1.1 หน้าที่ของสมาชิกในบ้าน

หน้าที่ คือ สิ่งที่ต้องทำด้วยความรับผิดชอบ
ซึ่งสมาชิกในบ้าน แต่ละคนจะมีหน้าที่ที่ต้องทำ
แตกต่างกัน ดังนี้

พ่อ เป็นหัวหน้าครอบครัว ต้องออกไป
ทำงานนอกบ้าน เพื่อหาเงินมาเลี้ยงสมาชิกใน
ครอบครัว และเลี้ยงดูอบรมสั่งสอนลูกให้เป็นคน
ดี นอกจากนี้พ่อยังมีหน้าที่ช่วยแม่ทำงานบ้าน
เช่น ซ่อมแซมของใช้ในบ้าน

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

6 1.1 หน้าที่ของสมาชิกในบ้าน

แม่ เป็นผู้ที่เลี้ยงดูและอยู่ใกล้กับลูก
มีหน้าที่ คอยดูแล อบรมสั่งสอน ให้ลูกเป็น
คนดีให้ความรัก ความอบอุ่นแก่ลูก และ
ทำงานบ้าน เช่น ทำอาหาร ซักผ้า ทำความ
สะอาดบ้าน

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

7 ลูก เป็นศูนย์รวมความรักของพ่อแม่

และมีหน้าที่ดังนี้

1. ให้ความเคารพและเชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อแม่
2. ตั้งใจเรียนหนังสือและทำการบ้านซึ่งเป็นหน้าที่
ที่สำคัญ
3. ช่วยเหลืองานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ช่วยรดน้ำ
ต้นไม้
4. ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและรู้จักเก็บออมเงิน
5. รักใคร่ปรองดองกันระหว่างพี่น้องและไม่เอา
เปรียบกัน

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

8 1.2 การช่วยเหลืองานบ้าน

งานบ้านมีหลายอย่าง เช่น ปรุงอาหาร
รีดผ้า ซักผ้า ซ่อมแซม ของใช้ที่ชำรุด ซึ่งงาน
เหล่านี้ส่วนใหญ่พ่อแม่จะเป็นคนทำ แต่เรา
สามารถช่วยเหลือได้ตามกำลังความสามารถ
ของเรา ดังนี้

1. ช่วยหยิบสิ่งของเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้พ่อแม่ เช่น
หยิบหนังสือพิมพ์ แว่นตา ผ้าเช็ดตัว
2. ช่วยทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ช่วยแม่
ประกอบอาหาร จัดโต๊ะอาหาร เก็บโต๊ะอาหาร
ล้างจาน ถูบ้าน ช่วยพ่อ ซ่อมแซมเก้าอี้ ปลูกต้นไม้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

9 2. การทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง

การทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง

เป็นการทำงานหรือกิจกรรมด้วย

ตนเอง

2.1 การแต่งกายไปโรงเรียน การทำงาน

เพื่อช่วยเหลือตนเอง เป็นการทำงานหรือ

กิจกรรมด้วยตนเอง ไปโรงเรียนจะต้องสวมใส่

เครื่องแบบนักเรียนหรือชุดนักเรียน ซึ่งเราควร

แต่งด้วยตนเอง เพื่อช่วยแบ่งเบาภาระของพ่อ

แม่ ทำให้เรามีความมั่นใจ และเกิดความภาค

ภูมิใจ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

10 2.2 การจัดเก็บเสื้อผ้า

เสื้อผ้าที่ทำความสะอาดแล้ว
ควรจัดเก็บให้เรียบร้อย เพื่อให้หยิบ
ใช้ได้สะดวก และช่วยป้องกันสัตว์
ต่าง ๆ เช่น หนูแมลงสาบ มด เข้ามา
ทำลาย นอกจากนี้จึงไม่ควรตาก
เสื้อผ้าทิ้งไว้นอกบ้าน ในเวลากลาง
คืน เพราะเสื้อผ้าจะถูกน้ำค้างทำให้
ชื้นและขึ้นรา

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

11 การจัดเก็บเสื้อผ้ามีวิธีดังนี้

1. แยกเสื้อผ้าออกเป็นประเภท ได้แก่
ผ้าที่ต้องรีด และผ้าที่ไม่ต้องรีด
2. ผ้าที่ไม่ต้องรีด ควรพับให้เรียบร้อย
แล้วจัดเก็บแยกเป็นพวกเรียงซ้อนกัน
เช่น ผ้าเช็ดตัว เสื้อยืด ชุดชั้นใน โดยมี
วิธีการพับดังนี้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

12 3. เสื้อผ้าที่ต้องรีด เช่น เสื้อนักเรียน

กระโปรง หรือกางเกงนักเรียน เมื่อรีด
เสร็จแล้ว ควรใส่ไม้แขวน แขวนไว้ เป็น
พวก ๆ การจัดเก็บเสื้อผ้าเข้าตู้ ควรแยก
เป็นชั้น ๆ โดยวางเสื้อไว้ชั้นบนสุด
กางเกงหรือกระโปรงวางชั้นถัดมา ชุด
ชั้นใน ถุงเท้า เก็บไว้ ในลิ้นชัก สำหรับ
เสื้อผ้าที่รีดแล้ว แขวนไว้บนราว แล้วปิด
ตู้ให้มิดชิด

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

13 2.3 การจัดวางและจัดเก็บรองเท้า
การจัดวางและจัดเก็บรองเท้า มีวิธีการดังนี้

1) ทำความสะอาดรองเท้าให้เรียบร้อย
2) ถ้ารองเท้าคู่ใดมีเชือกผูกรองเท้า ให้ร้อยเชือกผูกไว้ให้เรียบร้อย
3) นํารองเท้ามาเรียงเป็นคู่ ๆ บนชั้น วางรองเท้าให้เป็นระเบียบ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

14 3. การทำงานเพื่อช่วยเหลือครอบครัว

การทำงานเพื่อช่วยเหลือครอบครัว
เป็นการช่วยทำงานต่าง ๆ หรือให้บริการ
แก่สมาชิกในบ้าน เพื่อให้ทุกคนอยู่ร่วมกัน
อย่างมีความสุข

3.1 การช่วยเตรียมประกอบอาหาร
การประกอบอาหาร คือ การทำอาหารสำหรับ
รับประทาน โดยส่วนใหญ่ แม่จะเป็นคนทำ แต่
เราสามารถช่วยเหลือท่านได้ ในขั้นตอน
การเตรียมประกอบอาหาร เช่น ช่วยเตรียม
วัตถุดิบ ล้างผัก ล้างผลไม้ และเตรียมเครื่องปรุง
รสไว้ให้พร้อม โดยปฏิบัติดังนี้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

15 • การเตรียมผัก

การล้างผัก ก่อนนำผักไปประกอบอาหาร ควรล้างให้สะอาด
ทุกครั้ง เพื่อชำระเศษดิน ฝุ่นละออง หนอน พยาธิปุ๋ย หรือสารฆ่าแมลง
ที่ติดอยู่กับผักออกไป ซึ่งการล้างผัก มีวิธีการดังนี้
1. เตรียมวัสดุ และอุปกรณ์ ได้แก่ กะละมัง และตะกร้าพลาสติก
2. ลงมือล้างผัก ดังนี้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

16 • การหั่นผัก

ผักทุกชนิด ก่อนที่จะนำมาหั่นต้องล้างน้ำให้สะอาดซึ่งผักแต่ละ
ชนิดมีวิธีการหั่นแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับอาหารที่ประกอบ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

17 • การเตรียมผลไม้

ผลไม้ เป็นอาหารที่ประกอบ
ด้วยวิตามิน และเกลือแร่ เหมือนกับ
ผัก ผลไม้ บางอย่างรับประทานได้
ทั้งเปลือก แต่บางอย่าง ต้องปอก
เปลือกก่อน ก่อนจะนำผลไม้ ไปรับ
ประทานควรล้างให้สะอาด หรือปอก
เปลือก เพื่อจะได้รับประทานผลไม้
ได้อย่างปลอดภัย

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

18 • การล้างผลไม้ มีวิธีการดังนี้

1. เตรียมวัสดุ และอุปกรณ์ ได้แก่
กะละมังใส่น้ำ และตะกร้าพลาสติก
2. ล้างผลไม้ด้วยน้ำสะอาดหลาย ๆ
ครั้ง โดยใช้มือถูเบา ๆ ที่เปลือกของ
ผลไม้ ล้างเสร็จแล้ว วางผึ่ง ใน
ตะกร้าให้สะเด็ดน้ำ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

19 • การปอกผลไม้ มีวิธีการดังนี้

1. การปอกด้วยมือ ผลไม้ที่สามารถ
ปอกเปลือกได้ เช่น กล้วย ส้ม ก่อน
ปอก ควรล้างผลไม้ และมือให้สะอาด
แล้วปอกโดยปลิดขั้ว แล้วค่อย ๆ แกะ
เปลือกออก
2. การปอกด้วยมีด ผลไม้ที่ควรใช้มีด
ปอก เช่น แตงโม มะละกอ มะม่วง ควร
ปอกด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ
เพื่อป้องกันมีดบาดมือ ซึ่งมีวิธีการดังนี้

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

20 • การปอกแตงโม

วางแตงโมในถาด หรือบนเขียงที่สะอาด ใช้มีดผ่า
เป็นซีก ๆ ก่อน แล้วจึงฝานเนื้อแตงโมแยกออกจากเปลือก

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

21 • การปอกมะละกอ

ถ้าผลมีขนาดใหญ่ ควรตัดเป็นชิ้นเล็กก่อน แล้วจึง
ปอกเปลือกออกทีละชิ้น

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

22 • การปอกมะมวง

ควรถือมะม่วงไว้ในมือข้างซ้าย ใช้มีดตัดส่วนขั้วทิ้ง
แล้วค่อย ๆ ปอกเปลือกออก

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

23 3.2 การกวาดบ้าน

การกวาดบ้าน เป็นวิธีการ
ทำความสะอาดบ้าน เพื่อกำจัด
ฝุ่นละออง เศษผง เศษขยะอื่น
ๆ บนพื้นให้หมดไป ซึ่งเราควร
ทำเป็นประจำทุกวัน เพราะจะ
ทำให้บ้านน่าอยู่ยิ่งขึ้น

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

24 • เครื่องมือกวาดบ้าน

เครื่องมือกวาดบ้านจะช่วยให้
เรากวาดบ้านได้สะดวก และรวดเร็ว
ขึ้น เครื่องมือที่ควรรู้จัก มีดังนี้
1. ไม้กวาดดอกหญ้า ใช้กวาดพื้นที่
แห้งและเรียบ เช่น พื้นไม้ พื้นซีเมนต์
วิธีใช้ จับด้ามไม้กวาดให้เอียง ยื่น
ปลายไม้กวาด ไปด้านหน้าเล็กน้อย
แล้วค่อย ๆ กวาด

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

25 2. ไม้กวาดทางมะพร้าว ใช้กวาดใบไม้
แห้งเศษขยะบนพื้นดิน หรือพื้นที่มี
น้ำขัง วิธีใช้ จับที่ปลอกหุ้ม กดปลาย
ให้เอียงเล็กน้อย กวาดขยะหรือน้ำ
ไปทางเดียวกัน
3. ที่ตักผง ใช้สำหรับตักขยะและเศษ
ผง วิธีใช้ จับด้ามด้วยมือซ้าย กดที่ตัก
ผงแนบกับพื้น แล้วโกยขยะที่กวาดไว้
นำไปทิ้งลงถังขยะ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

26 • การกวาดบ้านแบ่งตามลักษณะของพื้นที่ ที่กวาด
จำแนกออกเป็น 2 วิธีดังนี้

1. การกวาดพื้นบ้านที่แห้ง มีขั้นตอนดังนี้

1) เตรียมไม้กวาดดอกหญ้า ที่ตักผง และถังขยะ
ให้พร้อม
2) จับที่ปลายด้ามไม้กวาด กวาดเศษผง ตามซอกมุมต่าง ๆ
3) กวาดเศษผงมากองรวมกันไว้
4) ใช้ที่ตักผง โกยขยะไปทิ้ง ลงถังขยะ
5) เมื่อกวาดบ้านเสร็จแล้ว ให้เคาะฝุ่นที่ปลายไม้กวาดออก
และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

27 2. การกวาดพื้นบ้านที่มีน้ำขัง มีขั้นตอนดังนี้

1) เตรียมไม้กวาดทางมะพร้าวให้พร้อม โดยจับ
ตรงปลอกหุ้มด้ามไม้กวาดทางมะพร้าว
2) ขณะกวาดควรนั่งยอง ๆ โดยให้เข่าข้างหนึ่ง
ต่ำกว่าอีกข้างหนึ่ง และให้ไม้กวาดเอียงทำมุม
กับพื้นเล็กน้อย
3) กวาดน้ำออกจากบ้าน ลงไปในทางระบายน้ำ
4) เมื่อกวาดเสร็จแล้ว ล้างไม้กวาดให้สะอาด
และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

28 3.3 การล้างจาน

ภาชนะเครื่องใช้ ในการรับประทานอาหาร
ได้แก่ ถ้วย จาน ชามช้อน และส้อม เมื่อใช้แล้ว
จำเป็นต้องทำความสะอาด ก่อนนำกลับมาใช้ใหม่
• ประโยชน์ของการล้างจาน
การล้างจานมีประโยชน์ดังนี้
1. ช่วยชำระเศษอาหาร และคราบสกปรก ที่ภาชนะ
ออกทำให้จานสะอาด
2. ทำให้จานไม่ขึ้นรา หรือเป็นแหล่งของเชื้อโรค ซึ่ง
จะช่วยป้องกัน ไม่ให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายของเรา
3. ช่วยแบ่งเบาภาระของผู้ปกครอง

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

29 • วิธีการล้างจาน

1) รวบรวมจาน ชาม มาวางรวมกันที่อ่างล้างจาน
2) ใช้ช้อนกวาดเศษอาหารออกจากจาน ชาม ทิ้งลงใน
ถังขยะ แล้วแยกภาชนะไว้เป็นพวก ๆ
3) ล้างจาน ชามด้วยน้ำสะอาด 1 ครั้ง แล้วใช้ฟองน้ำ
ชุบน้ำยาล้างจาน ถูให้ทั่วทั้งด้านหน้า และด้านหลัง
4) ล้างจาน ชามด้วยน้ำ สะอาดอีก 2–3 ครั้ง จนหมด
กลิ่นน้ำยาล้างจาน
5) คว่ำจาน ชาม เรียงเป็นแถว บนที่คว่ำจาน แล้วนำ
ไปผึ่งแดด
6) เมื่อจาน ชามแห้งแล้ว นำไปเก็บเข้าตู้ให้เรียบร้อย

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

30 นำไปประยุกต์ใช้

ถ้าผู้ปกครองมอบหมาย
ให้ทำงาน เพื่อช่วยเหลือตนเอง
และครอบครัว นักเรียนจะ
เลือกทำงานอะไรบ้าง?
***พร้อมอธิบายเหตุผล
ประกอบ

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

31 • กิจกรรมเน้นผู้เรียนเปนสำคัญ

1. นักเรียนสอบถามพ่อ แม่ หรือผู้ปกครอง ว่ามีงาน
อะไรบ้าง ที่นักเรียนสามารถช่วยเหลือได้ แล้วนำมาเล่า
ให้เพื่อนฟัง และร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในชั้นเรียน
2. นักเรียนเขียนเรียงความเรื่อง ฉันชอบทำงานบ้าน
(5–10 บรรทัด)
4. นักเรียนไปฝึกล้างจานที่บ้านของตนเอง ถ่ายคลิป
การล้างจานส่งในไลน์กลุ่มชั้นเรียน เพื่อร่วมแลก
เปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อน ๆ ในชั้นเรียน

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

32 • คำ�ถามทบทวนบทเรียน

1. บทบาท และหน้าที่ของนักเรียนมีอะไรบ้าง
2. นักเรียนมีวิธีการแต่งกายไปโรงเรียนอย่างไร
3. ถ้าจะกวาดพื้นไม้ ควรเลือกใช้เครื่องมือใด
4. การกวาดพื้น ควรกวาดจากส่วนใดเป็นอันดับแรก
5. การล้างจาน มีลำดับขั้นตอนอย่างไร

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

การงานอาชีพ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3