เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ช ุ ดกิจกรรมการเร ี ยนร ู ้ เร ื อ ่ ง เหตุผลวิบัติกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเทพา ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ นางสาวพินันทา วงศ์จินดา ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูช านาญการ ต าบลเทพา อ าเภอเทพา จังหวัดสงขลา เล่มที่ 2

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างรู้เท่าทัน เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ได้จัดท าขึ้นตามสาระการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ในสาระที่ 4 เทคโนโลยี มาตรฐาน ว 4.2 ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์สื่อและผลกระทบจากการให้ ข่าวสารผิด เพื่อการใช้งานอย่างรู้เท่าทันเพื่อประกอบกิจกรรมการเรียนรู้ รายวิชา เทคโนโลยี (วิทยาการค านวณ) รหัสวิชา ว23103 เป็นการจัดกิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเรียนรู้ไปตามล าดับขั้นตอน โดยการพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาวิทยาการค านวณ จ านวน 6 เล่ม ดังนี้ เล่มที่ 1 การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เล่มที่ 3 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย เล่มที่ 4 กฎหมายเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์และการใช้ลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม เล่มที่ 5 การพัฒนาแอปพลิเคชัน เล่มที่ 6 การประมวลผลข้อมูล ผู้จัดท าหวังเป็นอย่างยิ่งว่า การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาการค านวณ ชุดนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้เป็นอย่างดี และเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจ ที่จะน าไปเป็นแนวทางในการปรับปรุงการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ต่อไป พินันทา วงศ์จินดา ครู วิทยฐานะ ครูช านาญการ ค าน า ก

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ หน้า ค าน า ก สารบัญ ข แผนผังแสดงขั้นตอนการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 1 ค าชี้แจงส าหรับนักเรียน 2 ค าชี้แจงส าหรับครู 3 โครงสร้างชุดกิจกรรม 4 แบบทดสอบก่อนเรียน 6 กระดาษค าตอบแบบทดสอบก่อนเรียน 9 ใบกิจกรรมที่ 2.1 ละครชวนคิด 10 ใบความรู้ที่ 2.1 เหตุผลวิบัติ 11 ใบกิจกรรมที่ 2.2 วิเคราะห์สถานการณ์เหตุผลวิบัติ 17 แบบทดสอบหลังเรียน 18 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลังเรียน 21 บรรณานุกรม 22 ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 23 ใบกิจกรรมที่ 2.1 ละครชวนคิด 24 ใบกิจกรรมที่ 2.2 วิเคราะห์สถานการณ์เหตุผลวิบัติ 25 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 27 สารบัญ ข

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ แผนผังแสดงขั้นตอนการเรียน โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เริ่มต้น อ่านค าแนะน าการใช้ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ ท าแบบทดสอบก่อนเรียน ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้โดย ใบกิจกรรมที่ 2.1 ละครชวนคิด ใบความรู้ที่ 2.1 เหตุผลวิบัติ ใบกิจกรรมที่ 2.2 วิเคราะห์สถานการณ์เหตุผลวิบัติ แบบทดสอบหลังเรียน ตรวจค าตอบ ใบกิจกรรม และแบบทดสอบหลังเรียน จากเฉลย ผ่านเกณฑ์ 80% หรือไม่? ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดต่อไป ใช่ ไม่ใช่ 1

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างรู้เท่าทัน เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ให้นักเรียนปฏิบัติตามขั้นตอน ด้วยความซื่อสัตย์ และ ตั้งใจ ดังนี้ 1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างรู้เท่าทัน เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ใช้เวลา 2 ชั่วโมง 2. นักเรียนศึกษาโครงสร้างของชุดกิจกรรม เพื่อทราบสาระการเรียนรู้ มาตรฐาน การเรียนรู้ ตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ สมรรถนะ และ เกณฑ์การวัดประเมินผล 3. นักเรียนศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยความตั้งใจ รอบคอบ ท าอย่างเต็ม ความสามารถ และเสร็จทันเวลา 4. นักเรียนต้องบริหารเวลาเพื่อให้กิจกรรมการเรียนรู้เสร็จลุล่วงตามเวลาที่ก าหนด 5. นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียน จ านวน 10 ข้อ 6. นักเรียนลงมือปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 7. ในกรณีเป็นกิจกรรมกลุ่ม นักเรียนต้องร่วมแสดงความคิดเห็น และร่วมท างาน ในกลุ่มอย่างเต็มที่ 8. นักเรียนตรวจสอบผลงานการเรียนรู้จากเฉลยหลังจากท ากิจกรรมเสร็จ 9. นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียน จ านวน 10 ข้อ และตรวจค าตอบ 10. นักเรียนต้องท าแบบทดสอบให้ได้ จ านวน 8 คะแนนขึ้นไป จึงจะผ่านเกณฑ์ และถ้านักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ตามที่ก าหนดให้ทบทวนเนื้อหาและท าแบบฝึกใหม่อีกครั้ง หมายเหตุ เมื่อนักเรียนสงสัยหรือมีปัญหาที่ไม่เข้าใจ สามารถขอค าปรึกษาและค าแนะน า จากครูผู้สอนได้ตลอดเวลา ค าแนะน าในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ส าหรับนักเรียน 2

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เมื่อครูผู้สอนน าชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ หน่วยที่ 1 การใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ไปจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ควรมีแนวปฏิบัติ ดังนี้ 1.ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ อย่างรู้เท่าทัน เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ใช้เป็นสื่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนประกอบ กับ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 2. ครูต้องชี้แจงขั้นตอนการเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มนี้ตั้งแต่ต้นจนจบให้ เข้าใจก่อนด าเนินกิจกรรมต่าง ๆ 3. ขณะปฏิบัติกิจกรรม ครูคอยกระตุ้นให้นักเรียนเรียนรู้อย่างตั้งใจ และเปิดโอกาสให้ นักเรียนซักถามข้อสงสัย ในเนื้อหาที่ไม่เข้าใจ และครูคอยอธิบายเพิ่มเติมอย่างใกล้ชิด 4. ทดสอบความรู้ของนักเรียนหลังการเรียนรู้โดยใช้แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 5. หากนักเรียนบางคนเรียนไม่ทัน หรือขาดเรียน อาจมาบหมายงานหรือเอกสารให้ ศึกษาเพิ่มเติมนอกเวลาได้ 6. การตรวจนับคะแนนแบบทดสอบหลังเรียน ใช้เกณฑ์ร้อยละ 80 ถ้านักเรียนท าคะแนน ได้น้อยกว่า ร้อยละ 80 ควรให้ค าแนะน า และจัดสอนซ่อมเสริม ค าแนะการใช้ชุดกิจกรรมน าส าหรับครู 3

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ สาระที่ 4 เทคโนโลยี โครงสร้างชุดกิจกรรม สาระ ว 4.2 เข้าใจและใช้แนวคิดเชิงค านวณในการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริง อย่างเป็นขั้นตอนและเป็นระบบ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ในการเรียนรู้การท างาน และการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ รู้เท่าทัน และมีจริยธรรม มาตรฐานการเรียนรู้ ว 4.2 ตัวชี้วัด ม.3/3 ประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์สื่อ และผลกระทบจากการให้ข่าวสารผิด เพื่อการใช้งานอย่างรู้เท่าทัน ตัวชี้วัด เหตุผลวิบัติ(logical fallacy) เป็นการโต้แย้งโดยการให้เหตุผล ที่คลาดเคลื่อนกับความเป็นจริง หรือมีความเป็นจริงเพียงบางส่วน จึงน าไปสู่ ข้อสรุปที่มีความขัดแย้งกับข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริง เช่นการโต้แย้งบนเว็บบอร์ด หรือเครือข่ายทางสังคมที่มีการใช้ถ้อยค าประชดประชัน การใช้ความรู้สึกส่วนตัว การใช้ถ้อยค าก่อให้เกิดความเกลียดชัง (hate speech) เป็นต้น สาระการเรียนรู้ 4

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ โครงสร้างชุดกิจกรรม 1. ความสามารถในการคิด 2. ความสามารถในการสื่อสาร 3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต สมรรถนะส าคัญ ด้านความรู้ (Knowledge : K) 1. บอกลักษณะข้อมูลที่เป็นเหตุผลวิบัติได้ ด้านทักษะกระบวนการ (Process : P) 1. อภิปรายข้อมูลที่เป็นเหตุผลวิบัติได้ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (Attitude : A) 1. ใฝ่เรียนรู้ 2. มุ่งมั่นในการท างาน จุดประสงค์การเรียนรู้ 5

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ แบบทดสอบก่อนเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง เหตุผลวิบัติ ค าชี้แจง 1. แบบทดสอบก่อนเรียนนี้เป็นข้อสอบปรนัย มี 4 ตัวเลือก จ านวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน 2. จงเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว แล้วท าเครื่องหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ 1.จากสถานการณ์นี้เป็นข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็น “การวิ่งออกก าลังกายไม่ได้ท าให้เจ็บเข่า นอกเสียจากว่า จะวิ่งด้วยท่าวิ่งที่ไม่ถูกต้อง” ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นข้อเสนอแนะ ง. เป็นความรู้สึก 2. จากสถานการณ์นี้เป็นข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็น "เสาวรสมีวิตามินซี ถ้าอยากสดชื่นและดีต่อสุขภาพให้กิน ไอศกรีมเสาวรสทุกวัน" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นข้อเสนอแนะ ง. เป็นความรู้สึก 3.พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "กาแฟด ามีประโยชน์ป้องกันโรคหัวใจ ควรดื่มกาแฟโรบัสต้า ทุกวัน" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นความรู้สึก ง. เป็นข้อเสนอแนะ 6

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ 4.พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "มะนาวมีวิตามินซีและมีประโยชน์ ถ้ากินคู่กับโซดาจะมี ประสิทธิภาพสูงสุด" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นข้อเสนอแนะ ค. เป็นการคาดเดา ง. เป็นความรู้สึก 5. พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "ฝนก าลังจะตก ต้องรีบกลับบ้าน ไม่เช่นนั้นรถจะติด" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นข้อเสนอแนะ ค. เป็นการคาดเดา ง. เป็นความรู้สึก 6. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นการให้เหตุผลโดยอ้างว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นสิ่งพิเศษไม่เหมือนใคร เพื่อให้ตนเอง ถูกต้อง ก. ลุงแซมแซงคิวในร้านสะดวกซื้อเพราะอ้างว่าตนเองเป็นผู้สูงอายุต้องได้ก่อน ข. มะปรางซื้อลิปสติกตามที่ดาราดังถ่ายทอดสดรีวิวสินค้าให้ดู ค. พิธาไม่สวมแมสในที่สาธารณะในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 โดยอ้างว่าฉีดวัคซีน ครบแล้ว ง. ประวุธสอนลูกไม่ให้สูบบุหรี่ขณะที่ตนเองนั่งสูบบุหรี่อยู่ 7. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นการให้เหตุผลโดยอ้างถึงผู้พูดว่ามีพฤติกรรมขัดแย้งกับสิ่งที่พูดอยู่ ก. พิมทองต่อต้านการฉีดวัคซีนโควิดในเด็กอายุ 5-12 ขวบ แต่ก าลังไลฟ์สดผ่านFacebook พา ลูกตนเอง ซึ่งอายุ 6 ขวบเข้ารับวัคซีน ข. มะปรางซื้อลิปสติกตามที่ดาราดังถ่ายทอดสดรีวิวสินค้าให้ดู ค. พิธาไม่สวมแมสในที่สาธารณะในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 โดยอ้างว่าฉีดวัคซีน ครบแล้ว ง. ประวุธสอนลูกไม่ให้สูบบุหรี่ขณะที่ตนเองนั่งสูบบุหรี่อยู่ 7

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ 8. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นเหตุผลวิบัติ ก. เด็กชายพีทพาผู้สูงอายุข้ามถนนตรงทางม้าลาย ข. เด็กชายโฟล์คชอบเล่นมือถือจนสายตาสั้น ค. เด็กชายอาร์ทขับรถมอเตอร์ไซต์ชนคนก าลังข้ามถนนแล้วหนี เพราะอ้างว่าไม่ผิดเพราะเขา ไม่ข้ามทางม้าลาย ง. เด็กหญิงออยเข้าไปตักเตือนชายคนหนึ่งที่ยืนสูบบุหรี่ในสวนสาธารณะ 9. ข้อใดคือเหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์ ก. พิมทองต่อต้านการฉีดวัคซีนโควิดในเด็กอายุ 5-12 ขวบ แต่ก าลังไลฟ์สดผ่านFacebook พา ลูกตนเอง ซึ่งอายุ 6 ขวบเข้ารับวัคซีน ข. อาร์ทขับรถมอเตอร์ไซต์ชนคนก าลังข้ามถนนแล้วหนี เพราะอ้างว่าไม่ผิดเพราะเขาไม่ข้าม ทางม้าลาย ค. ออยเข้าไปตักเตือนชายคนหนึ่งที่ยืนสูบบุหรี่ในสวนสาธารณะ ง. แซนด์แจ้งทนายให้ด าเนินคดีกับคนที่ไม่เคยรู้จักตนเองมาก่อนแล้วมาคอมเมนต์ด่าพ่อแม่ แซนด์บนเฟสบุ๊ค(Facebook) 10. พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ เป็นเหตุผลวิบัติแบบใด “เบิร์ดเห็นเพื่อนก าลังขับรถบนฟุตปาธ” เบิร์ด : ท าไมถึงท าแบบนั้นล่ะ มันเป็นเรื่องที่ผิดนะ เพื่อน : ไม่เห็นเป็นอะไรเลย ใครๆ ก็ท ากัน ก. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ ข. พวกมากลากไป ค. เข็นครกขึ้นภูเขา ง. น้ าขึ้นให้รีบตัก ท าได้ไหมจ้ะ! 8

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เรื่อง เหตุผลวิบัติ จ านวน 10 ข้อ รายวิชา เทคโนโลยี(วิทยาการค านวณ) รหัสวิชา ว23103 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ชื่อ.............................................................................เลขที่..................ชั้น............. ข้อที่ ตัวเลือก ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. เกณฑ์การประเมิน 1. ตอบถูกต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน 2. ตอบไม่ถูกต้อง ให้ข้อละ 0 คะแนน 2. แปลผลการประเมิน ดี ได้คะแนน 8-10 คะแนน พอใช้ ได้คะแนน 5-7 คะแนน ปรับปรุง ได้คะแนน 0-4 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน ได้คะแนน 8 คะแนนขึ้นไป ถือว่า ผ่าน ได้คะแนนต่ ากว่า 8 คะแนน ถือว่า ไม่ผ่าน 3. สรุปผลการประเมิน แบบบันทึกคะแนน แบบทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้ ผลประเมิน ก่อนเรียน ผ่าน ไม่ผ่าน แบบบันทึกคะแนนแบบทดสอบก่อนเรียน 9

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ใบกิจกรรมที่ 2.1 ละครชวนคิด ค าชี้แจง ให้นักเรียนดูละครจากคลิปวิดีโอแล้วตอบค าถามต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) สแกน Qr-Code เพื่อดูคลิป 1. จากตัวอย่างนักเรียนสังเกตเห็นพฤติกรรมอะไรบ้าง (5 คะแนน) ............................................................................................................... .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. 2. นักเรียนเห็นด้วยและไม่เห็นด้วยกับอะไรบ้าง อย่างไร (5 คะแนน) .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. ชื่อสมาชิก 1)..............................................2).................................................ชั้น............. 10

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ใบความรู้ที่ 2.1 เหตุผลวิบัติ การให้เหตุผลเป็นวิธีการหนึ่งที่สร้างความน่าเชื่อถือให้กับข้อคิดเห็นหรือข้อสรุปต่าง ๆ การให้เหตุผลที่เหมาะสมมีส่วนท าให้การตัดสินใจยอมรับความเห็นและข้อสรุปท าได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตาม การให้เหตุผลมีทั้งที่เหมาะสมและไม่เหมาะสมแตกต่างกันไป ในปัจจุบันการให้เหตุผลที่ไม่เหมาะสม พบเห็นได้มากขึ้น โดยผู้ให้เหตุผลอาจมีเจตนา บิดเบือนความจริงหรือคิดไปเอง ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง จนท าให้เหตุผลเหล่านี้ อาจจะกลายเป็น “เหตุผลวิบัติหรือตรรกะวิบัติ” ได้ เหตุผลวิบัติ (logical fallacy) เป็นการ โต้แย้งโดยการให้เหตุผลที่คลาดเคลื่อนกับความเป็นจริง หรือมีความเป็นจริงเพียงบางส่วน จึงน าไปสู่ข้อสรุปที่มีความขัดแย้งกับข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริง เช่น การโต้แย้งบนเว็บบอร์ด หรือเครือข่ายทางสังคมที่มีการใช้ถ้อยค าประชดประชัน การใช้ความรู้สึกส่วนตัวการใช้ถ้อยค าที่ก่อให้เกิดความเกลียดชัง (hate speech) ซึ่งกระบวนการเหล่านี้อาจน าไปสู่การสรุปผล หรือการตีความข้อสรุปจากการโต้แย้งที่ไม่ได้น าข้อเท็จจริง มาพิจารณา ท าให้ผู้รับสารได้รับข่าวสารที่คลาดเคลื่อน คนจ านวนมากพยายามใช้ความเข้าใจหรือความเชื่อส่วนตัวที่อาจไม่ถูกต้องมาเป็น เหตุผลในการสรุปประเด็นต่างๆ แม้ว่าผลสรุปสุดท้ายนั้นเป็นจริงหรือเท็จก็ตาม 11

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เหตุผลวิบัติสามารถจ าแนกออกได้ 2 แบบ ดังนี้ 1. เหตุผลวิบัติแบบเป็นทางการ เกิดจากการให้เหตุผลที่ใช้หลักตรรกะไม่ถูกต้อง แต่เขียนอยู่ในรูปแบบที่เป็นทางการท าให้ดูสมเหตุสมผล ตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบ เป็นทางการ เช่น ซึ่งถ้านักเรียนฟังแล้วอาจตีความว่า ถ้าเลือก แล้วจะมีการพัฒนาหมู่บ้าน แต่ในความ เป็นจริง ถึงแม้จะถูกเลือกก็อาจจะไม่มีการพัฒนาหมู่บ้านก็ได้ ภาพที่ 2.1 แสดงตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบเป็นทางการ (ที่มา : https://www.freepik.com/free-vector) ถ้าไม่เลือกผม ผม จะไม่พัฒนาหมู่บ้าน 2. เหตุผลวิบัติแบบไม่เป็นทางการ เกิดจากการให้เหตุผลที่ไม่ เกี่ยวข้องกับการใช้หลักตรรกะในการพิจารณาแต่เป็นการสันนิษฐาน หรือเล่น ส านวน ซึ่งเกิดจากการใช้ภาษาชักน าให้เกิดความเข้าใจผิด เช่น การพูดก ากวม หรือการพูดมากเกินความจ าเป็น 12

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบไม่เป็นทางการ ➢ การให้เหตุผลโดยอ้างถึงลักษณะ ของตัวบุคคลโดยไม่สนใจเนื้อหา สาระของข้อความ เช่น ➢ การให้เหตุผลโดยอ้างถึงผู้พูดว่ามี พฤติกรรมขัดแย้งกับสิ่งที่พูดมาจึง เชื่อถือไม่ได้ เช่น ซึ่งความคิดเห็นของผู้พูดอาจ เป็นความคิดที่ดีก็ได้ แต่คนฟังไม่สนใจ ในประเด็นที่พูด แต่มุ่งประเด็นไปที่ผู้ พูดซึ่งเป็นเด็ก เหตุผลที่คุณตาให้นั้นถูกต้อง แต่หลานไม่ได้สนใจความถูกต้องนั้น แต่ มุ่งประเด็นไปที่พฤติกรรมของคุณตาซึ่ง ขัดแย้งกับสิ่งที่ก าลังสอน หนู่คิดว่าประเทศเราน่าจะมี การรณรงค์ให้หยุดรถเมื่อมี คนก าลังข้ามถนนตรงทาง ม้าลายอย่างจริงจัง ค าพูดของเด็ก ๆ อย่าสนใจเลย สูบบุหรี่เป็นสิ่งไม่ดี ท าลายสุขภาพหลาน ไม่ควรสูบนะ คุณตาก็สูบเหมือนกัน นะคะ 13

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบไม่เป็นทางการ ➢ การให้เหตุผลโดยอ้างถึงความน่า สงสาร หรือความเห็นอกเห็นใจ แล้วเปลี่ยนเป็นความถูกต้องเช่น ➢ ให้เหตุผลโดยอ้างถึงคนส่วนใหญ่ ปฏิบัติเหมือนกันเพราะฉะนั้นจึง เป็นสิ่งที่ถูกต้อง เช่น ผู้พูด รู้อยู่แล้ ว ว่ าสิ่งที่ท าไม่ ถูกต้อง แต่อ้างถึงผู้อื่นที่ปฏิบัติไม่ถูกต้อง เหมือนกัน เพื่อเป็นเหตุผลให้ตนไม่ต้อง ปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นความผิดตาม กฎหมาย แต่คนที่ถูกด าเนินคดีแสดง ความเห็นกลับมุ่งประเด็นไปที่เหตุผล ของการกระท า ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกัน ขโมยข้อมูลบัตรเครดิต เอาไปซื้อของดีกว่า ผมไม่ได้ตั้งใจ ที่ท าไป เพราะเอาเงินไปซื้อนม ให้ลูกกินครับ ทิ้งตรงนี้แหละ ใคร ๆ เค้าก็ทิ้ง กัน 14

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบไม่เป็นทางการ ➢ ให้เหตุผลเกินจริง โดยการบอก เหตุผลว่าเมื่อเกิดสิ่งนี้แล้วจะท าให้ เกิดอีกสิ่งหนึ่งตามมา ซึ่งเกินจาก ความเป็นจริงไปมาก เช่น ก า รโ ต้แย้ง ของน างส า ว ข เกินความเป็นจริงไปมาก ซึ่งนาย ก มี เจตนาให้นักเรียนใส่เพียงหน้ากาก อนามัยในช่วงเวลาหรือบริเวณที่มีฝุ่น จ านวนมาก ไม่ต้องการอะไรมากเกินไป กว่านั้น ➢ การให้เหตุผลโดยสร้างทางเลือกไว้ แค่ 2 ทาง แต่ในความเป็นจริงอาจ มีทางเลือกอื่นอีกมากมาย เช่น ในการให้เหตุผล อาจจมีปัจจัย อื่น ๆ มาประกอบการตัดสินใจ ซึ่งไม่ได้ มีแค่ 2 ทางเลือกเท่านั้น การที่ไม่เห็น ด้วยกับทางเลือกแรก ไม่จ าเป็นจะต้อง เลือกทางเลือกที่ 2 เพราะอาจจะมี เหตุผลหรือทางเลือกอื่น ๆ มา ประกอบการตัดสินใจ เธอไม่เห็นด้วยกับนาย ก แสดงว่า เธอเป็นพวกนาย ข ใช่ไหม สถานการณ์โควิต19 ตอนนี้ น่ากลัวมากผมคิดว่าควรให้ ทุกคนสวมหน้ากากอนามัย มาโรงเรียน โห ถ้ากลัวขนาดนั้นใส่ชุด PPE มาเลยไหม 15

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบไม่เป็นทางการ ➢ การให้เหตุผลโดยอ้างว่าสิ่งใดสิ่ง หนึ่งเป็นสิ่งพิเศษไม่เหมือนใคร เพราะฉะนั้นจะเอาไปเทียบกับสิ่ง อื่นไม่ได้ ทั้งที่ประเด็นที่กล่าวอ้าง นั้นไม่ได้เกี่ยวข้องกับสิ่งที่โต้แย้งกัน อยู่เลย เช่น ➢ ให้เหตุผลโดยเชื่อคนที่มีชื่อเสียง เช่น สิ่งที่ป้าท านั้นไม่ถูกต้อง แต่ให้ เหตุผลโดยอ้างถึงความพิเศษที่เป็น ผู้ใหญ่ ซึ่งไม่ต้องปฏิบัติก็ได้ สิ่งที่ออมท าไม่สมเหตุสมผล เพราะเครื่องส าอางที่เบลล่าใช้อาจไม่ เหมาะกับออมก็ได้ เพราะฉะนั้นต้อง พิจารณาให้ถี่ถ้วน คุณป้ากรุณาต่อคิวด้วย ครับผมมาก่อน ให้ป้าก่อนเถิด ป้าแก่แล้ว และเจ้าหน้าที่เป็นหลานป้า เอง เค้าไม่ว่าอยู่แล้วจ้ะ เบลล่าเป็นดาราชื่อดังถ่ายทอดสดรีวิว และขายเครื่องส าอาง ออมชมถ่ายทอดสด แล้วไปซื้อเครื่องส าอางตามเบลล่า 16

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ใบกิจกรรมที่ 2.2 วิเคราะห์สถานการณ์เหตุผลวิบัติ ค าชี้แจง วิเคราะห์สถานการณ์ต่อไปนี้ว่าเป็นเหตุผลวิบัติหรือไม่ พร้อมระบุ เหตุผลประกอบ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) ชื่อสมาชิก 1)..............................................2).................................................ชั้น............. 1) ครอบครัวที่อยู่พร้อมหน้าพร้อมตาพ่อแม่ลูกแล้วจะมีความสุข ครอบครัวที่ไม่สมบูรณ์จะเป็นครอบครัวที่ไม่มีความสุข (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะ......................................................................................................... 2) คนที่แต่งตัวไม่เรียบร้อยและถูกครูต าหนิอยู่เสมอ จะท าให้เขาเรียน หนังสือไม่เก่ง และเข้ากลุ่มกับคนที่แต่งตัวไม่เรียบร้อยไม่ได้ (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะ......................................................................................................... 3) นักเรียนโรงเรียนแห่งหนึ่งขับขี่มอเตอร์ไซค์โดยไม่สวมหมวกนิรภัย เพราะเห็นว่าที่ผ่านมารุ่นพี่ก็ไม่ได้สวมเหมือนกัน (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะ......................................................................................................... 4) เบลล่าขับรถเลี้ยวเข้าปั๊มน้ ามันแห่งหนึ่งเพื่อเข้าห้องน้ าโดยจอดรถที่จุดจอดรถคน พิการ โดยให้เหตุผลว่าตนเองเป็นดาราดัง สามารถจอดรถตรงไหนก็ได้ (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะ......................................................................................................... 5) นุ่นซื้อลิปสติกตามดาราที่รีวิวในติ๊กต็อก (tiktok) เพราะดาราทาแล้วสวยมาก (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะ......................................................................................................... 17

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ แบบทดสอบหลังเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เล่มที่ 2 เรื่อง เหตุผลวิบัติ ค าชี้แจง 1. แบบทดสอบก่อนเรียนนี้เป็นข้อสอบปรนัย มี 4 ตัวเลือก จ านวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน 2. จงเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว แล้วท าเครื่องหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ 1.จากสถานการณ์นี้เป็นข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็น “การวิ่งออกก าลังกายไม่ได้ท าให้เจ็บเข่า นอกเสียจากว่า จะวิ่งด้วยท่าวิ่งที่ไม่ถูกต้อง” ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นข้อเสนอแนะ ง. เป็นความรู้สึก 2. จากสถานการณ์นี้เป็นข้อเท็จจริงหรือข้อคิดเห็น "เสาวรสมีวิตามินซี ถ้าอยากสดชื่นและดีต่อสุขภาพให้กิน ไอศกรีมเสาวรสทุกวัน" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นข้อเสนอแนะ ง. เป็นความรู้สึก 3.พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "กาแฟด ามีประโยชน์ป้องกันโรคหัวใจ ควรดื่มกาแฟโรบัสต้า ทุกวัน" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นการคาดเดา ค. เป็นความรู้สึก ง. เป็นข้อเสนอแนะ 18

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ 4.พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "มะนาวมีวิตามินซีและมีประโยชน์ ถ้ากินคู่กับโซดาจะมี ประสิทธิภาพสูงสุด" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นข้อเสนอแนะ ค. เป็นการคาดเดา ง. เป็นความรู้สึก 5. พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ว่าตรงกับข้อใด "ฝนก าลังจะตก ต้องรีบกลับบ้าน ไม่เช่นนั้นรถจะติด" ก. เป็นข้อเท็จจริง ข. เป็นข้อเสนอแนะ ค. เป็นการคาดเดา ง. เป็นความรู้สึก 6. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นการให้เหตุผลโดยอ้างว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งเป็นสิ่งพิเศษไม่เหมือนใคร เพื่อให้ตนเอง ถูกต้อง ก. ลุงแซมแซงคิวในร้านสะดวกซื้อเพราะอ้างว่าตนเองเป็นผู้สูงอายุต้องได้ก่อน ข. มะปรางซื้อลิปสติกตามที่ดาราดังถ่ายทอดสดรีวิวสินค้าให้ดู ค. พิธาไม่สวมแมสในที่สาธารณะในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 โดยอ้างว่าฉีดวัคซีน ครบแล้ว ง. ประวุธสอนลูกไม่ให้สูบบุหรี่ขณะที่ตนเองนั่งสูบบุหรี่อยู่ 7. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นการให้เหตุผลโดยอ้างถึงผู้พูดว่ามีพฤติกรรมขัดแย้งกับสิ่งที่พูดอยู่ ก. พิมทองต่อต้านการฉีดวัคซีนโควิดในเด็กอายุ 5-12 ขวบ แต่ก าลังไลฟ์สดผ่านFacebook พา ลูกตนเอง ซึ่งอายุ 6 ขวบเข้ารับวัคซีน ข. มะปรางซื้อลิปสติกตามที่ดาราดังถ่ายทอดสดรีวิวสินค้าให้ดู ค. พิธาไม่สวมแมสในที่สาธารณะในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดโควิด-19 โดยอ้างว่าฉีดวัคซีน ครบแล้ว ง. ประวุธสอนลูกไม่ให้สูบบุหรี่ขณะที่ตนเองนั่งสูบบุหรี่อยู่ 19

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ 8. สถานการณ์ใดต่อไปนี้เป็นเหตุผลวิบัติ ก. เด็กชายพีทพาผู้สูงอายุข้ามถนนตรงทางม้าลาย ข. เด็กชายโฟล์คชอบเล่นมือถือจนสายตาสั้น ค. เด็กชายอาร์ทขับรถมอเตอร์ไซต์ชนคนก าลังข้ามถนนแล้วหนี เพราะอ้างว่าไม่ผิดเพราะเขา ไม่ข้ามทางม้าลาย ง. เด็กหญิงออยเข้าไปตักเตือนชายคนหนึ่งที่ยืนสูบบุหรี่ในสวนสาธารณะ 9. ข้อใดคือเหตุผลวิบัติในโลกออนไลน์ ก. พิมทองต่อต้านการฉีดวัคซีนโควิดในเด็กอายุ 5-12 ขวบ แต่ก าลังไลฟ์สดผ่านFacebook พา ลูกตนเอง ซึ่งอายุ 6 ขวบเข้ารับวัคซีน ข. อาร์ทขับรถมอเตอร์ไซต์ชนคนก าลังข้ามถนนแล้วหนี เพราะอ้างว่าไม่ผิดเพราะเขาไม่ข้าม ทางม้าลาย ค. ออยเข้าไปตักเตือนชายคนหนึ่งที่ยืนสูบบุหรี่ในสวนสาธารณะ ง. แซนด์แจ้งทนายให้ด าเนินคดีกับคนที่ไม่เคยรู้จักตนเองมาก่อนแล้วมาคอมเมนต์ด่าพ่อแม่ แซนด์บนเฟสบุ๊ค(Facebook) 10. พิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ เป็นเหตุผลวิบัติแบบใด “เบิร์ดเห็นเพื่อนก าลังขับรถบนฟุตปาธ” เบิร์ด : ท าไมถึงท าแบบนั้นล่ะ มันเป็นเรื่องที่ผิดนะ เพื่อน : ไม่เห็นเป็นอะไรเลย ใครๆ ก็ท ากัน ก. ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ ข. พวกมากลากไป ค. เข็นครกขึ้นภูเขา ง. น้ าขึ้นให้รีบตัก ท าได้ไหมจ้ะ! 20

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เรื่อง เหตุผลวิบัติ จ านวน 10 ข้อ รายวิชา เทคโนโลยี(วิทยาการค านวณ) รหัสวิชา ว23103 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ชื่อ.............................................................................เลขที่..................ชั้น............. ข้อที่ ตัวเลือก ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1. เกณฑ์การประเมิน 1. ตอบถูกต้อง ให้ข้อละ 1 คะแนน 2. ตอบไม่ถูกต้อง ให้ข้อละ 0 คะแนน 2. แปลผลการประเมิน ดี ได้คะแนน 8-10 คะแนน พอใช้ ได้คะแนน 5-7 คะแนน ปรับปรุง ได้คะแนน 0-4 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน ได้คะแนน 8 คะแนนขึ้นไป ถือว่า ผ่าน ได้คะแนนต่ ากว่า 8 คะแนน ถือว่า ไม่ผ่าน 3. สรุปผลการประเมิน แบบบันทึกคะแนน แบบทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้ ผลประเมิน ก่อนเรียน ผ่าน ไม่ผ่าน แบบบันทึกคะแนนแบบทดสอบก่อนเรียน 21

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ บรรณานุกรม ดอยแม่สลอง สื่อสังคมออนไลน์. (2564). What happen to our society today? คลิปสะท้อนสังคมคนรวยควรดูไว้. สืบค้นเมื่อ14 กรกฎาคม 2564 จาก https://www.youtube.com/watch?v=ajRkGzjBatI สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). หนังสอเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการค านวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). คู่มือครู รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการค านวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. กรุงเทพฯ : สกสค. ลาดพร้าว. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและ สาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง2560). (2560). กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่ง ประเทศไทย จ ากัด. (พิมพ์ครั้งที่ 1). https://www.freepik.com/free-vector ให้ข้อมูลภาพตัวอย่างเหตุผลวิบัติแบบ เป็นทางการ https://www.freepik.com/vectors/comic-woman ให้ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่ เป็นทางการ https://www.freepik.com/vectors/business ให้ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่ เป็นทางการ http://www.freepik.com">Designed by Freepik ให้ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่ เป็นทางการ http://www.freepik.com">Designed by katemangostar / Freepik ให้ ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่เป็นทางการ http://www.freepik.com">Designed by macrovector_official Freepik ให้ ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่เป็นทางการ https://images.app.goo.gl/mHZheUiVxV1U6sHW8 ให้ข้อมูลภาพตัวอย่างแบบไม่ เป็นทางการ 22

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ภาคผนวก

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ข้อที่ ตัวเลือก ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 23

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เฉลยใบกิจกรรมที่ 2.1 ละครชวนคิด ค าชี้แจง ให้นักเรียนดูละครจากคลิปวิดีโอแล้วตอบค าถามต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) สแกน Qr-Code เพื่อดูคลิป 1. จากตัวอย่างนักเรียนสังเกตเห็นพฤติกรรมอะไรบ้าง (5 คะแนน) 1) พฤติกรรมของหัวหน้ามิเชล : ดูถูกคนอื่น ,พูดจาหยาบคาย, ไม่ให้เกียรติผู้อื่น, ใช้ อภิสิทธิ์เหนือคนอื่นในการจอดรถ เป็นต้น 2) ประธานบริษัท : ใจเย็น, ให้เกียรติผู้อื่น และมีความยุติธรรม 2. นักเรียนเห็นด้วยและไม่เห็นด้วยกับอะไรบ้าง อย่างไร (5 คะแนน) เห็นด้วย กับการตัดสินใจของท่านประธานที่ไล่หัวหน้ามิเชลออกจากงาน เพราะ ปฏิบัติหน้าที่นอกเหนือขอบเขตงานของตน และใช้อารมร์ในการแก้ปัญหา ส่งผลเสียแก่ บริษัท ไม่เห็นด้วย กับพฤติกรรมของหัวหน้ามิเชล เนื่องจากประพฤติตนไม่เหมาะสม ชื่อสมาชิก 1)..............................................2).................................................ชั้น............. เกณฑ์การประเมิน ช่วงคะแนน 9-10 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ดีมาก ช่วงคะแนน 7-8 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ดี ช่วงคะแนน 5-6 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ พอใช้ ช่วงคะแนน 1-4 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ปรับปรุง เกณฑ์การตัดสิน ผู้เรียนต้องได้คุณภาพ ระดับดี จึงจะถือว่าผ่านเกณฑ์ 80% 24

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ ค าชี้แจง วิเคราะห์สถานการณ์ต่อไปนี้ว่าเป็นเหตุผลวิบัติหรือไม่ พร้อมระบุ เหตุผลประกอบ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน) ชื่อสมาชิก 1)..............................................2).................................................ชั้น............. 1) ครอบครัวที่อยู่พร้อมหน้าพร้อมตาพ่อแม่ลูกแล้วจะมีความสุข ครอบครัวที่ไม่สมบูรณ์จะเป็นครอบครัวที่ไม่มีความสุข (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะครอบครัวที่สมบูรณ์บางครั้งก็ไม่มีความสุข เป็นการให้ เหตุผลโดยอ้างถึงคนส่วนใหญ่ เพื่อให้เป็นสิ่งที่ถูกต้อง 2) คนที่แต่งตัวไม่เรียบร้อยและถูกครูต าหนิอยู่เสมอ จะท าให้เขาเรียนหนังสือไม่เก่ง และเข้า กลุ่มกับคนที่แต่งตัวไม่เรียบร้อยไม่ได้ (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะเป็นการให้เหตุผลโดยสร้างทางเลือกไว้แค่ 2 ทาง แต่ในความเป็นจริงอาจมี ทางเลือกอื่นอีกมาก ใบกิจกรรมที่ 2.2 วิเคราะห์สถานการณ์เหตุผลวิบัติ 3) นักเรียนโรงเรียนแห่งหนึ่งขับขี่มอเตอร์ไซค์โดยไม่สวมหมวกนิรภัย เพราะเห็นว่าที่ผ่านมารุ่นพี่ ก็ไม่ได้สวมเหมือนกัน (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะให้เหตุผลโดยอ้างถึงคนส่วนใหญ่ปฏิบัติเหมือนกันเพราะฉะนั้นจึงเป็นสิ่งที่ถูกต้อง 25

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ 4) เบลล่าขับรถเลี้ยวเข้าปั๊มน้ ามันแห่งหนึ่งเพื่อเข้าห้องน้ าโดยจอดรถที่จุดจอดรถคนพิการ โดยให้ เหตุผลว่าตนเองเป็นดาราดัง สามารถจอดรถตรงไหนก็ได้ (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะอ้างว่าเป็นสิ่งพิเศษไม่เหมือนใคร เพราะฉะนั้นจะเอาไปเทียบสิ่งอื่นไม่ได้ ทั้งที่ ประเด็นที่กล่าวอ้างนั้นไม่ได้เกี่ยวข้องกับสิ่งที่โต้แย้งกันอยู่เลย 5) นุ่นซื้อลิปสติกตามดาราที่รีวิวในติ๊กต็อก (tiktok) เพราะดาราทาแล้วสวยมาก (2 คะแนน) เป็นเหตุผลวิบัติ ไม่เป็นเหตุผลวิบัติ เพราะเป็นการให้เหตุผลโดยเชื่อคนที่มีชื่อเสียง เกณฑ์การประเมิน ช่วงคะแนน 9-10 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ดีมาก ช่วงคะแนน 7-8 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ดี ช่วงคะแนน 5-6 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ พอใช้ ช่วงคะแนน 1-4 คะแนน อยู่ในระดับคุณภาพ ปรับปรุง เกณฑ์การตัดสิน ผู้เรียนต้องได้คุณภาพ ระดับดี จึงจะถือว่าผ่านเกณฑ์ 80% 26

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ข้อที่ ตัวเลือก ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 27

หน่วยที่ 1 การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาวิทยาการค านวณ เล่มที่ 2 เหตุผลวิบัติ