หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง พจนานุกรม

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง พจนานุกรม สารานุกรม

ความหมายของพจนานุกรม พจนานุกรม หมายถึง หนังสือรวมศัพท์ในภาษาใดภาษาหนึ่ง หรือหลายภาษา จัดเรียงตามล าดับอักษร ให้ความรู้เกี่ยวกับค า เช่น ความหมายของค า การสะกด การอ่านออกเสียง ชนิดของ ค า ประวัติหรือที่มาของค า และวิธีใช้ค า

ประเภทของพจนานุกรม 1. พจนานุกรมภาษา ( language dictionaries ) ให้ความรู้ เกี่ยวกับค าในด้านต่าง ๆ อาจเป็นพจนานุกรมภาษาเดียวหรือพจนานุกรมหลายภาษา 2. พจนานุกรมเฉพาะวิชา ( subject dictionaries) เป็น พจนานุกรมที่อธิบายค าศัพท์วิชาการในสาขาวิชาใดวิชาหนึ่ง และให้ความหมาย เฉพาะเจาะจงและสมบูรณ์กว่าพจนานุกรมทางภาษา

พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

พจนานุกรมเฉพาะวิชา

พจนานุกรมภาษา

สารานุกรม Encyclopedia สารานุกรม คือ หนังสือที่ให้ความรู้ในแขนงวิชาต่าง ๆ อาจเป็นความรู้ทั่วไปหลายแขนงวิชา เรียกว่า สารานุกรมทั่วไป ( general encyclopedia) หรือ เฉพาะความรู้ในแขนงวิชาใดวิชาหนึ่ง เรียกว่า สารานุกรมเฉพาะวิชา (subject encyclopedia) ลักษณะของสารานุกรม 1. เสนอความรู้ในลักษณะบทความอย่างละเอียด 2. มักจัดท าเป็นชุด หลายเล่มจบ มีเครื่องมือช่วยค้น เช่น อักษรน าเล่ม ดรรชนีละเอียดเล่ม สุดท้ายของชุด 3. ผู้เขียนบทความเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญ มีคุณวุฒิ มีประสบการณ์ และผู้ผลิตมักเป็น ส านักพิมพ์ที่มีความเชื่อถือได้ 4. ใช้ประโยชน์ในการค้นคว้าเรื่องราวในหัวข้อที่ศึกษาวิจัย ช่วยตอบค าถามเบื้องต้น 5. มีการปรับปรุงข้อมูลให้ทันสมัย

ประโยชน์ของสารานุกรม 1) ใช้เป็นแหล่งข้อมูลค้นหาค าตอบเกี่ยวกับข้อเท็จจริงได้ทุก ๆแขนงวิชา 2) ข้อเท็จจริงในหนังสือสารานุกรมเชื่อถือได้เพราะเป็นหนังสือที่เขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาวิชานั้น ๆ 3) ใช้เป็นแหล่งศึกษาพื้นฐานความรู้ในเชิงประวัติความเป็นมา และวิวัฒนาการของศาสตร์ในสาขาต่าง ๆ อย่างทั่วถึง 4) ได้ความรู้ที่ทันสมัยเพราะมีการปรับปรุงเนื้อหาทุก ๆ ปี 5) ผู้ใช้สามารถค้นหาค าตอบได้สะดวกและรวดเร็ว เพราะมีเครื่องมือช่วยค้น คือดรรชนี (Index) 6) ผู้ใช้สามารถศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง เพราะมีการจัดเรียงล าดับเนื้อเรื่องอย่างมีระเบียบ

วิธีการใช้สารานุกรม 1) พิจารณาดูว่าเรื่องที่ต้องการเป็นความรู้พื้นฐาน หรือความรู้เป็นเรื่องเฉพาะวิชา 2) เลือกใช้สารานุกรมให้ถูกกับเรื่องที่ต้องการ เช่น 2.1) ความรู้พื้นฐานง่าย ๆ สั้น ๆ ใช้สารานุกรมทั่วไปส าหรับเยาวชน 2.2) ความรู้พื้นฐานอย่างละเอียดใช้สารานุกรมทั่วไปส าหรับผู้ใหญ่ 2.3) ความรู้เฉพาะวิชา ให้เลือกใช้สารานุกรมเฉพาะวิชา ซึ่งแบ่งออกเป็นสาขาวิชาต่างๆ 3) เปิดดูดรรชนีเพื่อดูเรื่องที่ต้องการค้นหาว่าอยู่ในเล่มใด หน้าเท่าไร โดยพิจารณาให้ถูกกับลักษณะของสารานุกรม เช่น 3.1) เปิดดูดรรชนีท้ายเล่ม (สารานุกรมส าหรับเยาวชนและสารานุกรมบางชุดดรรชนีอยู่ด้านหน้า) 3.2) เปิดดูดรรชนีที่เล่มสุดท้ายของชุด (สารานุกรมส าหรับผู้ใหญ่และสารานุกรมบางชุดอยู่ท้ายเล่ม) 4) ดูอักษรน าเล่ม หรือค าแนะที่สันหนังสือ เพื่อดูว่าเรื่องที่ต้องการอยู่เล่มใด 5) ก่อนใช้สารานุกรมแต่ละชุดควรอ่านวิธีใช้เป็นล าดับแรก แล้วจึงค้นหาเรื่องที่ต้องการ

ประเภทของสารานุกรม 1. สารานุกรมทั่วไป (General Encyclopedias) เป็นหนังสือ อ้างอิงที่รวบรวมความรู้ทุกแขนงวิชา มีทั้งให้ข้อมูลอย่างละเอียดและ อย่างสังเขปอธิบายเรื่องราวเพื่อเป็นพื้นฐานความรู้เกี่ยวกับศาสตร์ทุก สาขาวิชา เช่น สารานุกรมไทยส าหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และ World Book Encyclopedia ฯลฯ 2. สารานุกรมเฉพาะ วิชา (Subject Encyclopedias) เป็นสารานุกรม ที่รวบรวมความรู้สาขาใดสาขาหนึ่ง หรือ รวบรวมเรื่องราวแขนงวิชาใดวิชาหนึ่ง โดยเฉพาะจะอธ ิ บายเร ื่องราวละเอ ี ยดล ึ กซ ้ึ ง กวา ่ สาราน ุ กรมทวั่ ไป เช ่ น สารานุกรม วิทยาศาสตร์สารานุกรมวัฒนธรรม ภาคใต้ฯลฯ

สารานุกรมที่ควรรู้จัก 1. สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน โดยราชบัณฑิตยสถาน 2. สารานุกรมไทยส าหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 3. The New Encyclopedia Britannica 4. World Book Encyclopedia