KULIAH 3_LOGIK DAN METODOLOGI_drhjahmadnasir

KULIAH 3: Dr Hj Ahmad Nasir Mohd Yusoff
LOGIK DAN Pensyarah Kanan
METODOLOGI JPKK/FEM/UPM/
Sesi 2 2021/2022

Pendahulua Kuliah Ketiga ialah tentang Logik dan
n Metodologi.

Untuk bermula, kita lihat semua orang
berfikir. Semua orang mempunyai
cara berfikir. Tetapi dalam konsep

falsafah ada kaedah-kaedah berfikir

Bagaimanakah kaedah berfikir yang
dianjurkan dalam ilmu falsafah?

Dalam ilmu Sebelum itu apa
falsafah, cara atau yang dimaksudkan
kaedah befikir itu dengan
dikaitkan dengan
logik iaitu satu lagi •Apakah itu logik dan
cabang falsafah.
Dalam logik, ada •Kaitkan dengan cara
dua jenis logik iaitu berfikir yang ditanya
logik deduktif dan mengenai cara berfikir
menurut falsafah.
logik induktif.

Bagaimanakah kaedah berfikir yang
dianjurkan dalam ilmu falsafah?

123456

Logik itu adalah Logic is the study of Sesuatu yang terdiri Premis-premis ini Jadi, ada dua Logik adalah kajian
satu kajian arguments. Apakah daripada dua menyokong apa bahagian disitu, mengenai kaitan
mengenai yang dipanggil pertama dipanggil antara premis dan
sesuatu yang bahagian ayat iaitu premis dan satu kesimpulan dan
penghujahan atau dimaksudkan pertama bahagian sebagai sama ada
dalam bahasa kesimpulan. lagi dipanggil
mengenai yang dipanggil kesimpulan. kesimpulan itu ditarik
inggeris dipanggil penghujahan premis. dengan secara
arguments. (arguments)? betul ataupun

dengan secara sah
daripada premis-
premis yang
dikemukakan.

Kesimpulan makna logik

Logik adalah pengkajian tentang argument/hujahan.

Argument / hujahan yang terdiri daripada premis dan
kesimpulan.

Argument / Hujahan sebenarnya merujuk kepada satu pendapat yang Ringkasan
dikemukakan oleh seseorang bertujuan untuk mempengaruhi orang lain agar
menerima setiap perkara yang diperkatakan olehnya.

Setiap hujahan perlulah terbentuk daripada premis dan kesimpulan.

Premis boleh diertikan sebagai satu pernyataan atau dakwaan yang
digunakan dalam sesuatu hujahan.

Ia bertujuan memberi sokongan dan mengukuhkan lagi kenyataan-
kenyataan yang telah diungkapkan serta bertindak sebagai bukti kepada
kesimpulan yang memberikan idea-idea asas untuk membuat takulan.

Sekiranya di dalam sesuatu pernyataan atau dakwaan itu mempunyai lebih
daripada satu premis,ianya disebut sebagai ‘SILOGISME’.

Ia merupakan penuturan tidak langsung (deduktif) yang mengambil
kesimpulan khusus dari premis-premis yang sedia ada.

Ringkasan  Misalnya:

1. Ali ialah manusia
2. Manusia berakal
3. Ali berakal

 Silogisme ini boleh didefinisikan sebagai
kesimpulan yang dibuat berdasarkan dua premis
yang sama(salah satu daripadanya bersifat
umun)dan biasanya premis ketiga akan
menyimpulkan kebenaran pernyataan tersebut
berdasarkan kepada premis satu dan premis
dua.(Sistematika Filsafat,Drs.Sidi Gazalba)

Ringkasan  Kesimpulan pula merujuk kepada pengolongan ataupun
cantuman idea-idea yang keseluruhannya merujuk kepada
setiap pernyataan yang dikemukkan.

 Misalnya:

1. Manusia akan mati ( premis satu)
2. Manusia adalah manusia (premis kedua)
3. Kita akan mati (kesimpulan)

 Pernyataan-pernyataan tersebut saling berhubungkait
antara satu sama lain dan dari segi penggunaanya juga
menunjukkan kesahihan hujahan yang digunakan kerana
pernyataan yang dikeluarkan tidak boleh disangkal akan
kebenarannya.

Ringkasan (Antara hujahan benar dan
hujahan palsu)

Hujahan Benar Hujahan Palsu

 Ali akan mati-premis satu  Kucing akan mati-premis satu
 Ali adalah manusia-premis dua  Kucing adalah haiwan-premis dua
 Semua manusia akan mati-kesimpulan  Semua manusia akan mati-kesimpulan

 Ketiga-tiga pernyataan di atas  Pernyataan diatas menujukkan
menunjukkan pertautan di antara satu
sama lain dain pernyataan itu dianggap berlakunya ketidaksejajaran di antara
sah kerana kebenarannya tidak boleh
disangkal. premis satu dan kesimpulan kerana

manusia bukannya haiwan.Pernyataan

tersebut sepatutnya digantikan dengan

premis seperti “Semua haiwan akan

mati”.

Apa itu Dalam falsafah logik
logik terbahagi kepada logik
deduktif dan logik
deduktif? induktif.

Apa itu logik deduktif?

Apa itu logik deduktif?

Dalam logik satu contoh di sini Dalam premis yang Premis yang
deduktif, terdapat iatu dalam logik pertama biasanya pertama yang
premis-premis dan deduktif terdapat mengandungi
kesimpulan yang wujud satu pernyataan umum
sekurang- pernyataan yang itu ialah satu
ditarik daripada kurangnya dua umum ataupun pernyataan seperti
premis tersebut dan atau lebih premis universal argument “semua manusia

dalam logik dari mana dan didalam mempunyai
deduktif yang sah kesimpulannya premis yang kedua jantung”. Itu premis
(valid), didapati
bahawa salah satu ditarik. tidak semestinya pertama.
sifatnya ialah jika ada satu universal
premis-premisnya
argument atau
benar maka premis yang umum
kesimpulan yang tetapi sebaliknya
ditarik daripada
premis tersebut satu pernyataan
mestilah benar. yang khusus dan
contohnya ialah

begini.

Jadi dari premis-premis tersebut Ini adalah kerana jika
boleh menarik kesimpulan bahawa kenyataan yang menyatakan
bahawa “semua manusia itu
“Ali juga mempunyai jantung”. mempunyai jantung” adalah
Jadi disini kita lihat bahawa
benar dan kenyataan “Ali
sekiranya benar bahawa “semua ialah seorang manusia”
manusia mempunyai jantung” dan adalah benar, maka kita
sekiranya benar seperti dinyatakan tidak boleh lari daripada
membuat kesimpulan
premis kedua bahawa “Ali juga
seorang manusia” maka tidak bahawa “Ali juga mempunyai
boleh tidak kita harus menarik jantung”.

kesimpulan bahawa “Ali
semestinya mempunyai jantung”.

Premis kedua Apa Itu Jadi, itu
pula Logik contoh dalam
penerangan
mengatakan
bahawa “Ali mengenai
ialah seorang logik deduktif.

manusia”.

Deduktif

Contoh Premis pertama
lain logik ialah “semua
deduktif manusia akan
mati”

Premis kedua
“Ali Seorang
Manusia”.

Kesimpulannya
“Ali Akan Mati”.

Perincian Premis yang pertama itu mengatakan bahawa “semua manusia akan mati”
logik adalah satu ayat ataupun pernyataan yang umum dari mana kita dapati
deduktif ianya berbeza daripada premis yang kedua yang berupa satu pernyataan
khusus yang mengatakan bahawa Ali ialah seorang manusia

Dari premis-premis tersebut maka ditarik kesimpulan bahawa “Ali juga akan
mati” dan disitu kita lihat ingin memenuhi ciri-ciri logik deduktif yang sah
kerana terdapat dua premis dan satu kesimpulan.

Jika premis-premis tersebut adalah benar iaitu jika benar bahawa “semua
manusia akan mati” dan dalam kes ini memang benar dan “Ali adalah
seorang manusia” dan ini kita dapati juga benar kerana ada manusia
bernama Ali disana yang juga bersifat sebagai seorang manusia maka sudah
tentulah dari kesimpulan yang boleh ditarik disini ialah “Ali juga akan mati”.

Jadi, inilah satu contoh yang baik dan menunjukkan penggunaan logik
deduktif yang betul dan tepat.

Kesimpulan  Deduktif berasal dari bahasa Latin de-ducare
Hujahan yang bermaksud lead from.
Deduktif
 Hujahan deduktif tertakluk kepada penghujahan
bukti.

 Hujahan deduktif memerlukan penghujah
memulakan pernyataan am kemudian barulah
menyentuh sesuatu yang khusus dan diakhiri
dengan kesimpulan.

 Bentuk klasik penghujahan deduktif adalah
silogisme, yang diasaskan oleh Aristotle pada
abad ke-4 masihi.

Kesimpulan Hujahan Deduktif

 Silogisme terdiri daripada tiga bahagian, iaitu

 1. Premis utama = Orang Islam akan berpuasa pada / bulan Ramadhan.

A/ B
 2. Premis kecil = Azam seorang yang / beragama Islam.

C/ B

 3. Kesimpulan = Jadi, Azam akan / berpuasa.

C /A

 Setiap bahagian proposisi mengandungi subjek dan predikat, diisi mengikut bahagian iaitu
Bahagian Utama ( A = berpuasa), Bahagian Tengah ( B = beragama Islam) dan Bahagian
Kecil ( C = Azam ).

 Silogisme dibahagikan kepada beberapa jenis asal mengikut bagaimana Bahagian
tengah berfungsi.

 Peraturan khusus menentukan cara bagaimana menyimpulkan sesuatu yang sah. Jika
dilanggar peraturan-peraturan ini, maka akan wujud falasi.

Apa Itu Logik Induktif

Logik induktif berbeza dari logik Ia tidak memerlukan dua premis Walaupun kebiasaannya terdapat lebih
deduktif. sekurang-kurangnya satu premis. daripada satu premis yang digunakan
dan dari premis tersebut ataupun dari

premis-premis tersebut kita menarik
kesimpulan dari premis-premis itu.

Dalam logik induktif kita tidak Ini adalah kerana dalam logik induktif Jadi kalau kita ambil sebagai contoh,
mempunyai kriteria ataupun sifat yang bahawa sekiranya premis ataupun misalnya
sama seperti yang terdapat dalam logik premis-premis ini betul, ini tidak
semestinya bermakna bahawa •Premis pertama mengatakan bahawa
deduktif. “semua burung gagak yang saya lihat
kesimpulannya juga semestinya betul, selama ini mempunyai bulu yang
berbeza daripada logik deduktif. berwarna hitam”.

Maka dari premis tersebut saya Jadi kita lihat disitu dari premis yang
simpulkan secara induktif, bahawa boleh kita katakan bersifat khusus
“semua burung gagak, maksudnya
semua burung gagak di dunia ini kerana ia merujuk kepada pemerhatian
mempunyai bulu hitam, bulu ataupun yang telah saya buat mengenai burung

bulu yang berwarna hitam”. gagak iaitu yang jumlahnya adalah
terhad sangat, dari situ saya tarik

kesimpulan yang mengatakan bahawa
semua burung gagak mempunyai bulu

yang berwarna hitam.

Apa Itu Logik Induktif

 Induktif merujuk kepada Perkataan Latin in- ducare yang
membawa maksud to lead into.

 Gagasan hujahan induktif memerlukan penghujah bermula
dengan kenyataan- kenyataan khusus dan diakhiri dengan
kesimpulan am.

 Hujahan induktif memerlukan kita untuk mengemukakan kenyataan
yang cukup dan mantap agar dapat membuat kesimpulan yang
logic dan baik.

 Hujahan induktif bermula dengan kesimpulan yang disokong atau
dibantah kemudian dinyatakan alasan mengapa ia begitu.

Apa Itu Logik Induktif

Jadi daripada sebahagian kepada semua ini adalah suatu sifat logik
induktif dan walaupun premis ini benar iaitu walaupun benar bahawa
semua burung gagak yang pernah saya lihat sebelum ini mempunyai
bulu yang berwarna hitam.

Ini tidak semestinya bermakna bahawa kesimpulan yang saya buat
yang mengatakan bahawa “semua burung gagak iaitu termasuk
yang belum saya lihat lagi juga berwarna hitam”.

Jadi kesimpulan ini yang melangkaui batas yang terdapat didalam
premis yang diberi ini tidak menjamin akan kebenaran kesimpulan
tersebut.

Jadi adanya elemen ketidakpastian dalam penggunaan logik
induktif itu yang berbeza daripada logik deduktif dimana kepastian
terdapat dalam kesimpulan yang ditarik daripada premis-pemis itu.

Rumusannya

logik induktif tak “Ali seorang “Ahmad
semestinya datuk yang seorang datuk
memberi berkepala yang berkepala
botak”
kesimpulan yang botak”
benar pada •premis pertama
akhirnya. premis kedua ;
satu contoh Kesimpulannya; “semua datuk
logik induktif berkepala
botak”.
iaitu

Terdapat dua premis yang mana setiap premis itu mengandungi ayat yang berupa ayat Huraian
khusus iaitu rumusan

Ayat pertama atau premis pertama mengatakan bahawa “ali adalah seorang datuk yang
berkepala botak”,

Premis kedua mengatakan “ahmad adalah seorang datuk yang berkepala botak”

dan dari dua kes itu maka Disimpulkan bahawa “semua datuk mempunyai kepala botak”
dan itu merupakan satu kesimpulan Umum berdasarkan pada prems-premis yang khusus
ditarik satu kesimpulan umum mengenai datuk yang dikatakan mempunyai kepala botak.

Kita dapat lihat bahawa kenyataan umum yang Terdapat didalam kesimpulan itu tidak
semestinya benar walaupun premis-premisnya benar dan ini Adalah kerana mungkin ada
datuk-datuk yang mempunyai cucu maksudnya yang masih lagi Mempunyai rambut dan
tidak berkepala botak.

Jadi, jika ada datuk-datuk yang masih lagi belum Berkepala botak maka ini sudah tentulah
bermakna bahawa kesimpulan yang mengatakan bahawa Semua datuk mempunyai kepala
botak itu adalah tidak benar (palsu) dan ini juga adalah satu sifat logik Induktif yang mana
dari premis-premis yang benar kita menarik kesimpulan umum yang tidak Semestinya benar
tetapi berdasarkan kepada premis-premis yang telah diberi itu

Apa Itu Mengenai kaedah berfikir yang lain dan yang pertama ialah kaedah yang diberi
Kaedah nama abduction ataupun dalam bahasa malaysia, abduksi jadi dalam abduction
Abduksi? atau dalam bahasa inggeris juga disebut sebagai inference to the best explanation.

Apa yang terdapat disini ialah berlakunya sesuatu fenomena itu kita dapat melihat
ada berlakunya sesuatu fenomena.

Dari situ kita cuba menyimpulkan apakah yang berlaku sebelum wujudnya
fenomena itu yang boleh menjelaskan kenapa fenomena tadi wujud.

Maknanya, kita cuba memberi satu penjelasan atau explanation yang terbaik
berdasarkan kepada fenomena yang wujud itu. Dalam hal ini kita berfikir dengan
berfikir secara ke belakang ataupun thinking backwards dalam bahasa inggeris.

Contoh yang mudah, kita melihat sesuatu fenomena seperti kita memerhatikan
kereta yang bergerak di jalan raya dan kita timbulkan soalan, bagaimanakah
keadaan ini boleh berlaku? Apakah yang menyebabkan kereta itu bergerak?
Apakah yang mesti wujud? Iaitu kondisi ataupun keadaan yang mesti ada untuk
membolehkan fenomena seperti kereta bergerak tadi berlaku.

Apa itu kaedah
abduksi?

Disitu kita fikir ke belakang dan tanyakan
apakah syarat-syarat yang perlu dipenuhi
ataupun yang wujud sebelum kita boleh
melihat fenomena itu berlaku fenomena

kereta bergerak.

Kita boleh fikirkan tentang syarat-syarat
seperti

pertamanya kereta itu mestilah mempunyai minyak Yang kedua kita boleh simpulkan mesti ada pemandu
ataupun petrol yang mencukupi kerana kereta tak yang memandu kereta itu kerana walaupun saya tahu
mungkin bergerak tanpa adanya petrol didalam tangki
ada teknologi selfdrive cars, tapi teknologi itu belum
minyak. sampai di negara kita dan kita masih menggunakan

sistem pemandu untuk menggerakkan kereta.

Apa Itu ❑ Kita boleh juga membuat kesimpulan-kesimpulan yang lain
Kaedah seperti misalnya terdapat empat tayar yang berfungsi dengan
Abduksi? baik kerana tanpa tayar yang berfungsi dengan baik iaitu
kalau ada tayar yang pancit misalnya maka kereta itu mungkin
sukar untuk bergerak.

❑ Jadi dari satu fenomena yang mudah seperti melihat kereta
yang bergerak kita boleh menyimpulkan perkara-perkara yang
tidak kita lihat dengan mata kita sendiri tetapi kita boleh buat
satu macam pentakulan ataupun inferens dengan memikir ke
belakang dengan cara bertanyakan apakah syarat-syarat
yang perlu ada sebelum kereta itu boleh bergerak.

❑ Kita sudah dapat mengetahui tentang benda-benda yang kita
tidak lihat dengan memeriksa keadaan kereta itu tetapi secara
logiknya kita kata mesti wujud kerana kalau misalnya kereta itu
tidak ada pemandu atau kereta itu tidak ada minyak ataupun
semua tayarnya pancit maka mustahil kereta itu dapat
bergerak di jalan raya.

❑ Jadi cara berfikir begini dipanggil abduction ataupun
memikirkan tentang apakah keadaan yang perlu wujud untuk
membolehkan fenomena yang kelihatan itu wujud.

❑ Jadi itu penerangan saya tentang penggunaan kaedah berfikir

secara abduksi ataupun abduction.

Apa itu kaedah heuristik?

Logik induktif, deduktif dan juga abduksi dan kesemua ini sebenarnya adalah cara
berfikir secara logik di mana terdapat peraturan pemikiran yang boleh diaplikasikan
tetapi

Bagi kaedah heuristik ianya berbeza daripada kadar-kadar yang disebutkan tadi
kerana didalam kaedah heuristik tidak ada peraturan-peraturan yang sistematik
ataupun yang teratur yang boleh diaplikasikan seperti didalam logik diduktif dan
induktif

Ini membezakan ataupun membuatkan heuristik itu suatu jenis berfikir yang
berlainan daripada permikiran logik yang lain

Apa itu kaedah heuristik?

Walaupun logic heuristik ini tidak Dan satu lagi perkara yang Sebaliknya dalam heuristik kita
mempunyai peraturan yang harus dijelaskan disini ialah cuba meneroka keadaan-
tertentu namun ada garis pemikiran heuristik ini adalah keadaan yang baru yang
panduan yang kita boleh bersifat penerokaan ataupun mempunyai
gunakan untuk melaksanakan dalam Bahasa Inggerisnya
pemikiran heuristik ini. exploratory dan ianya bukan permasalahanpermasalahan
bersifat penilaian seperti yang tertentu.
terdapat dalam logik diduktif

dan induktif dimana kita
menggunakan kaedah logik
untuk menilai samada sesuatu
penghujahan atau pendalilan
ataupun argumen itu boleh
diterima sebagai sah ataupun

tidak sah.

Apa itu Kita cuba mencari penyelesaian ataupun jawapan kepada
kaedah masalah-masalah ataupun persoalan-persoalan tersebut jadi
heuristik? sudah tentulah kalau kita mencari penyelesaian kepada masalah
kita tidak mempunyai kaedah yang khusus kerana jika kita
mempunyai kaedah yang khusus yang boleh diaplikasikan dengan
menjamin akan pencapaian kesimpulan ataupun jawapan yang
memuaskan dalam erti kata memberi penyelesaian yang
memuaskan maka sudah tentulah tidak ada masalah lagi yang
tidak diselesaikan dalam dunia ini tetapi adanya masalah-masalah
yang masih belum diselesaikan

Ini menunjukkan kaedah heuristik itu
walaupun mempunyai garis-garis
panduan yang boleh digunakan ia
tidak terjamin akan tercapainya satu
penyelesaian.

Apa itu Namun begitu ianya berguna kerana boleh meningkatkan kemungkinan ataupun
kaedah kebarangkalian tercapainya sesuatu penyelesaian iaitu ia boleh membantu kearah
heuristik? penyelesaian masalah dan antara cara-cara yang boleh kita fikirkan dalam
kaedah heuristik

Dalam bahasa inggeris dipanggil kaedah trial and error ataupun dalam bahasa
malaysia, cuba dan lihat akan apakah keputusan yang dicapai melalui percubaan
tersebut.

apabila kita menggunakan cara ini yang bukannya satu kaedah yang khusus
tetapi boleh dikatakan sebagai satu rule of thumb ataupun garis panduan kasar,
maka kita akan lihat bahawa jika kita cuba beberapa cara dan mendapati
bahawa masih juga gagal dan kita cuba cara yang lain pula, maka mungkin
dengan mengulangi kaedah-kaedah yang berlainan ini didalam penyelesaian
masalah ataupun cara-cara penyelesaian masalah yang berbeza.

Jika kita bernasib baik mencapai satu penyelesaian tetapi kita lihat disitu bahawa
tidak ada suatu jaminan. Namun begitu, ini adalah lebih baik daripada tidak
mencuba langsung misalnya. Oleh itu, trial and error itu adalah satu kaedah juga
yang bersifat heuristik.

Satu lagi contoh yang boleh saya berikan ialah lateral thinking yang digunakan Apa itu
oleh Edward De Bono. kaedah
heuristik?
Lateral thinking ini saya anggap sebagai sejenis pemikiran heuristik kerana ia boleh
membantu kita kearah penyelesaian masalah.

Satu contoh yang saya ingat daripada apa yang diajar oleh Edward De Bono
mengenai lateral thinking ialah dimana kadang-kadang kesilapan kita ataupun
kebolehan kita ataupun kegagalan kita untuk menyelesaikan masalah konseptual
itu ialah kerana kita mengambil satu pendekatan yang salah ataupun membuat
andaian ataupun tanggapan yang silap dan jika kita ubah andaian atau
tanggapan itu mungkin kita akan dapat meyelesaian masalah itu.

Contoh yang diberikan oleh Edward De Bono sendiri dan ini saya dengari daripada
beliau sendiri apabila beliau memberi satu ceramah di tempat yang mana saya
pernah belajar dulu iaitu di Athlantic College di Wales.

beliau menceritakan bagaimana pengalamannya sebagai seorang
undergraduate student di University Oxford.

Apa itu Dimana beliau dan rakan-rakan telah keluar lewat malam dan apabila
kaedah kembali ke tempat penginapan beliau dan rakan-rakan mendapati
heuristik? bahawa pintu pagar telah sudah tertutup rapat dan oleh kerana beliau
ingin masuk ke dalam kawasan penginapan itu maka beliau dan kawan-
kawan beliau memanjat pagar itu untuk masuk ke dalam kawasan
penginapan apabila sudah masuk ke dalam kawasan penginapan
barulah mereka sedar bahawa pintu pagar itu sebenarnya tidak berkunci
cuma tertutup.

Jadi disitu Edward De Bono mengatakan bahawa apa yang silap disitu
didalam pemikiran mereka adalah mereka membuat andaian yang silap
iaitu menganggap bahawa pagar yang tertutup bermaksud bahawa
ianya juga berkunci sedangkan jika dia mengubah andaian itu dan
ataupun memeriksa semula sudah tentulah mudah masuk ke dalam
kerana tidak perlu memanjat pagar tetapi cuma membuka pintu pagar
yang tidak berkunci itu.

Ini terdapat juga dalam kes-kes seharian dalam kehidupan, misalnya
saya sendiri pernah mengalami kadang-kadang saya cuba membuka
skru dengan memutar ke sebelah kiri ataupun ikut arah anticlockwise
tetapi mungkin skru itu jenis yang lain jadi saya sepatutnya menukar
andaian tadi dan mengubah haluan pembukaan skru iaitu ke arah yang
sebaliknya iaitu clockwise atau pusing ke sebelah kanan dan saya
pernah cuba ini dan saya berjaya menyelesaikan masalah-masalah
seperti itu jadi ini saya anggap kaedah tersebut kaedah heuristik.

Apa maksud Falasi?

Falasi itu merujuk kepada kesilapan Umumnya falasi ini merujuk kepada
dalam penggunaan kaedah-kaedah kesilapan didalam mengunakan
ataupun teknik-teknik berfikir seperti kaedah-kaedah berfikir tersebut
logik deduktif, logik induktif dan lain- dimana kita misalnya dalam logik
diduktif dan induktif telah menarik
lain lagi.
kesimpulan dengan secara tidak sah
daripada premis-premis implikasi

ataupun menarik kesimpulan yang
tidak betul daripada premis-premis

tersebut.

Ini semua melibatkan kesilapan didalam penggunaan logik-logik Apa
tersebut dan pada umumnya terdapat dua jenis falasi iaitu disebut maksud
sebagai falasi yang bersifat formal ataupun formal fallacy dan falasi Falasi?
yang bersifat tidak formal ataupun informal fallacy.

Falasi yang jenis pertama iaitu formal falasi itu berlaku apabila kita tidak
menggunakan peraturan-peraturan yang betul di dalam logik deduktif
dan induktif.

Bila kita mengabaikan penggunaan peraturan -peraturan yang betul
didalam menarik kesimpulan daripada premis-premis, maka kita telah
melakukan satu kesilapan ataupun falasi.

Sebaliknya dalam falasi informal pula ianya tidak melibatkan
pelanggaran apa-apa peraturan logik dalam menarik kesimpulan
daripada premis-premis.

Mungkin saya boleh berikan beberapa contoh untuk menjelaskan apa
yang dimaksudkan dengan non ataupun informal fallacy ini.

Contoh yang pertama dipanggil ad

hominem iaitu serangan peribadi

Keatas orang yang membuat

kenyataan ataupun yang

mengeluarkan pandangan itu dan

bukannya kepada pandangan

ataupun penghujahan yang dibuat

oleh seseorang itu.

Serangan peribadi ini merupakan Apa
satu kesilapan juga didalam maksud
berhujah ataupun didalam berfikir Falasi?
kerana ia tidak ada kena mengena
dengan kandungan ucapan itu
ataupun penghujahan yang dibuat
ataupun idea-idea yang diberi
tetapi sebaliknya mengatakan
bahawa pandangan itu tidak boleh
diterima kerana sifat peribadi
seseorang itu.

KLASIFIKASI FALASI INFORMAL

FALASI FORMAL  Fallacy informal biasanya dikesan dalam hujah-
hujah berbentuk induktif. Fallacy ini dapat dikesan
 Fallacy formal biasanya diperolehi daripada dalam kandungan hujahan tersebut. Berlaku
hujah-hujah deduktif dengan melihat kepada apabila premis yang digunakan adalah betul
struktur atau susulan hujahan tersebut. Dalam tetapi kesimpulannya salah.
struktur hujahan deduktif, premisnya betul
tetapi kesimpulannya salah.  Contohnya:

 Contohnya: Premis betul, kesimpulan salah.  Premis (1) – Fenomena geologikal yang
menghasilkan batu

 Premis (2) – Batu adalah sejenis muzik

 Kesimpulannya – Geologikal events menghasilkan
muzik (Geologicalevents produce music)

 Premis (1) – Manusia adalah mamalia.  Oleh itu, berlaku Fallcy dalam kesimpulan.

 Premis (2) – Kucing adalah mamalia.

 Kesimpulannya – Manusia adalah kucing, jadi
kesimpulan yang salah (fallacy).

Apa maksud ❑ Contohnya begini, seseorang itu mengeluarkan
Falasi? sesuatu teori, misalnya teori sains dan dikritik oleh
seseorang yang tak bersetuju dengan teori itu
dengan mengatakan bahawa orang itu adalah
seorang yahudi.

❑ Kritikan tersebut bukan terhadap idea ataupun
teori saintifik yang dikemukakannya tetapi diatas
dasar bahawa orang yang mengeluarkan teori itu
berbangsa yahudi dan ini dianggap sebagai satu
falasi kerana tidak menunjukkan apakah kesilapan
didalam pemikiran orang itu tapi sebaliknya
menyerang akan peribadi orang itu kerana ianya
adalah seorang yahudi yang rata-rata ditolak oleh
kebanyakan rakyat yang beragama islam di
negara ini.

Apa maksud Falasi?

❑ Jadi ini satu jenis retorik dan bukannya merujuk kepada satu kritikan yang berasaskan kepada
pemikiran yang logikal. Satu lagi contoh ialah apa yang dikatakan dalam Bahasa Latin, post
hoc ergo propter hoc maksudnya apa sahaja yang berlaku maka apa yang berlaku
sebelumnya dianggap sebagai penyebab berlakunya perkara itu.

❑ Contohnya, kita masuk ke hutan dan terlanggar tunggul dan esoknya kita jatuh demam, jatuh
sakit. Jadi di situ, tersepaknya tunggul di hutan itu ialah penyebab kepada kita jatuh sakit. Iaitu
dikaitkan sesuatu itu dengan apa yang berlaku selepas itu iaitu tersepak tunggul berlaku
sebelum kita jatuh sakit dan ini dikatakan sebagai penyebab kepada kita jatuh sakit.

❑ Sedangkan tidak ada kaitan sebab dan akibat (causal relation) yang sebenar di antara
tersepak tunggul dan jatuh sakit.

❑ Oleh kerana sesuatu itu berturutan dengan sesuatu yang lain, maka dianggap ada hubungan
sebab akibat di situ tetapi tidak semestinya. Jadi apabila seseorang membuat kesimpulan
yang sedemikian, ia dikatakan telah membuat kesilapan tetapi kesilapan secara informal
kerana tidak membuat pelanggaran hukum-hukum logik.

SEKIAN

TERIMA KASIH