ศูนย์อุตสาหกรรมทำร่ม

ศูนย์อุตสาหกรรมทำร่ม

ต.บ่อสร้าง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่

คำนำ

นำความรู้ที่ได้จากการศึกษาในการทำร่มและสัมภาษณ์ออกมา
เป็นE-book เพื่อให้คนอื่นได้ความรู้เพิ่มเติม เรียนรู้และประวัติความ
เป็นมาของเรื่องนี้พวกเราจึงนำเสนอในรูปแบบหนังสือ ขอบคุณผู้ให้
เราสัมภาษณ์และนำไปเผยแพร่ให้ความรู้กับผู้อื่นขอบคุณอย่างสูงค่ะ

คณะผู้จัดทำ
05/10/2565

สารบัญ ก


คำนำ 1
ประวัติความเป็ นมา

ที่มาและความสำคัญ 3
วิธีการทำหรือขั้นตอนการทำ

บรรณานุกรม 4


5

ประวัติความเป็นมา

ว่ากันถึงความเป็นมาในอดีตของ "เทศกาลร่มบ่อสร้าง" ที่สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัดเชียงใหม่ และนัก
ท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศได้รู้จักกันในนามของหมู่บ้านที่มีงานผลิตร่ม หัตถกรรมพื้นบ้าน
ของบ่อสร้างนั้น การจัดงานต่อเนื่องกันตลอดทุกปีแรกเริ่มเดิมที เทศกาลร่มบ่อสร้างหรืองานร่มบ้านบ่อสร้าง
นั้น ในอดีตหมู่บ้าน บ่อสร้าง อ.สันกำแพง เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ท่ามกลางธรรมชาติแบบชนบท ประชาชนส่วน
ใหญ่ทำอาชีพเกษตรกรรม ทำไร่ทำนาทำสวน ยามว่างเว้นจากการทำการเกษตรมักจะผลิตร่มออกจำหน่าย
ซึ่งเป็นร่มกระดาษสาต่อมาเติม แต่งลวดลายกลายเป็นร่มที่สวยงาม น่าซื้อไว้ใช้และเป็นของฝากของที่
ระลึก เมื่อประมาณ 20 กว่าปีที่ผ่านมา "ท่านอินศวร ไชยซาววงศ์ ลูกพ่อขุนเปา ซึ่งมีอาชีพเป็นพ่อค้า และ
เป็นคนพื้นที่ ได้เล็งเห็นว่าหมู่บ้านบ่อสร้าง เป็นหมู่บ้านที่ประชาชนมีฝีมือ สามารถผลิตร่มออกขายได้เงินได้
ทอง กันจำนวนมาก จึงชักชวนกับชาวบ้านและ ผู้นำท้องถิ่นในสมัยนั้น ริเริ่มจัดงานขึ้นครั้งแรก ปีแรก มี
ผู้คนหลั่งไหลกันเข้ามาเที่ยวชมงานกันอย่างล้นหลามด้วย กิจกรรมนานาชนิดและการละเล่นพื้นบ้าน ต่อมา
มนต์ขลังของงานร่มบ่อสร้าง ได้จางหายไปจัดกันขึ้นมาต่อเนื่อง เช่นกัน ประสบความสำเร็จบ้างไม่ประสบ
ความสำเร็จบ้านแต่ทำกันมาตลอดโดยจะจัดขึ้นประมาณ เดือนมกราคม ของทุกปี ที่บริเวณศูนย์หัตถกรรม
ร่มบ่อสร้าง มีการแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ทำจากกระดาษสาโดย เฉพาะร่มบ่อสร้าง มีการแสดง
ทางวัฒนธรรม ขบวนแห่ ประเพณีพื้นบ้าน และการประกวดต่างๆที่น่าสนใจ

ร่มบ่อสร้างนั้นเป็ นสินค้าที่สร้างชื่ อเสียงให้แก่จังหวัดเชียงใหม่มาช้านานหลายชั่วอายุ
คนแล้ว ซึ่งนักท่องเที่ยวที่ เดินทางไปเที่ยวเชียงใหม่ส่วนใหญ่จะต้องแบ่งเวลาแวะเวียนไป
ที่อำเภอสันกำแพง เพื่อชมและเลือกซื้อร่มบ่อสร้าง ที่“บ้านบ่อสร้าง”เป็นที่ระลึกติดมือกลับ
มา ถือเป็นสินค้าพื้นเมืองที่ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่นักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและ
ชาวต่างประเทศ สาเหตุที่เรียกว่าร่มบ่อสร้างเพราะร่มนี้ผลิตกันที่บ้านบ่อสร้าง สมัยก่อนชาว
บ้านจะ ทำร่มกันใต้ถุนบ้าน แล้วนำออกมาวางเรียงรายเต็มกลางลานบ้านเพื่อผึ่งแดดให้
แห้ง สีสันและลวดลายบนร่มนั้น สะดุดตาผู้พบเห็น มีทั้งหมด 3 ชนิดด้วยกัน คือ ร่มที่ทำ
ด้วยผ้าแพร ผ้าฝ้ าย และกระดาษสา แต่ละชนิดมีวิธีทำ อย่างเดียวกัน หากนักท่องเที่ยว
ประสงค์จะชมขั้นตอนการผลิต ไปชมได้ที่ศูนย์อุตสาหกรรมทำร่ม





ชาวบ่อสร้างทั้งตำบลรวมไปถึงอีก 8 หมู่บ้านในตำบลใกล้เคียงของพื้นที่อำเภอ
สันกำแพง และอำเภอดอยสะเก็ด ใน จังหวัดเชียงใหม่ล้วนแต่เป็นแหล่งผลิตร่มด้วยกันทั้ง
สิ้น เพียงแต่ว่างานทำมือของชาวบ้านได้กลายเป็นโรงงาน อุตสาหกรรมที่ครอบคลุมพื้นที่
หลายร้อยครัวเรือนในหลายๆหมู่บ้าน การผลิตชิ้นส่วนร่มเป็นหน้ าที่ของแรงงานที่ เป็นชาว
บ้านในแต่ละหมู่บ้านตั้งแต่รุ่น พ่อเฒ่าแม่เฒ่าลงมาจนถึงคนหนุ่มสาวนับพันๆคน ดังนั้นบ่อ
สร้างจึงเป็นเพียง หมู่บ้านประกอบร่มโดยมีชิ้นส่วนต่างๆของร่มเดินทางมาจากต่างหมู่บ้าน
ซึ่งส่วนประต่างๆของร่มที่เกิดจากแรงงาน ใต้ถุน บ้านและกระจายกันอยู่ทั่วไปก็จะมารวม
กันอยู่ที่นี่เป็ นจุดสุดท้าย

ที่มาและความสำคัญ

ร่ม เป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในทุกประเทศ และร่มนั้นยัง
เป็นสินค้าที่มีการออกแบบเพื่อรองรับการใช้งานหลายรูปแบบ ทั้ง ร่มพับ เพื่อ
การใช้งานสำหรับพกพาขณะเดินทาง ร่มสนาม สำหรับการใช้งานในที่แจ้งและ
ใช้พื้นที่กว้าง หรือแม้แต่ร่มกลับด้าน ที่ออกแบบมาเพื่อการใช้งานที่ง่ายกว่า
ขณะเดินทาง ซึ่งร่มแต่ละประเภทก็ออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการใน
การใช้งานในแต่ละรูปแบบที่ไม่เหมือนกัน แต่ยังมีร่มอีกประเภทหนึ่ง ที่
เป็นการออกแบบมาเพื่อแสดงเอกลักษณ์ของพื้นเมือง แสดงออกถึงความคิด
สร้างสรรค์และความสวยงามด้านศิลปะและภูมิปัญญาท้องถิ่น นั่นก็คือ “ร่มบ่อ
สร้าง” หลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินชื่อ หลาย ๆ คนอาจจะเคยเห็นแต่อาจจไม่รู้
จักชื่อ วันนี้เราจะรวบรวมข้อมูลของร่มบ่อสร้างที่น่าสนใจมาทุกคนได้ศึกษากัน
ค่ะ

ร่มบ่อสร้าง เป็นสินค้าพื้นเมืองของจังหวัดเชียงใหม่ และเป็นสินค้าที่สร้าง
ชื่อเสียงที่โด่งดังอย่างมากให้กับชาวภาคเหนือและชาวอำเภอสันกำแพง โดยร่ม
บ่อสร้างนั้นมีจุดเริ่มต้นมาจากการที่ชาวบ้านในชุมชนบ้านบ่อสร้างนั่งทำร่มกัน
ใต้ถุนบ้าน และลองวาดลวดลายต่าง ๆ ที่สวยงามลงไปบนร่มก่อนจะนำไปตาก
แดดเรียงรายกันไว้กลางลานบ้านเพื่อให้สีที่ระบายนั้นแห้ง จนไปสะดุดตานัก
ท่องเที่ยวหลาย ๆ คนที่เดินทางมาท่องเที่ยว และเริ่มโด่งดังจนกลายมาเป็นร่ม
บ่อสร้างในปั จจุบัน

วิธีการทำหรือขั้นตอนการทำ

เริ่มตั้งแต่ขั้นตอนแรก คือ
1) การทำซี่ร่ม
2) ประกอบร่ม
3) แปะวัสดุเพื่อทำผืนร่ม เช่น ผ้าแพร ผ้าฝ้ าย หรือ กระดาษ
สา ตามแต่วัสดุที่อยากจะเลือกใช้
4) วาดลวดลายให้สวยงามลงบนผืนร่มด้วยสีน้ำมัน ซึ่งที่นี่จะ
มีเทคนิคพิเศษ คือการผสมกับ น้ำมันมะมื้อ หรือน้ำมันตังอิ๊ว
เพื่อให้สีติดทน และทนแดดทนฝน ใช้งานได้จริงค่ะ

รูปภาพการทำร่ม

บรรณานุกรม

สมาชิกกลุ่ม

นางสาว ปวีณา เเซ่หลี เลขที่ 23



นางสาว นิธินาถ วิเศษบำรุงเจริญ เลขที่ 32