การผ่าตัดLC

การผ่าตัดถงุ นา้ ดี ผ่านกล้อง

(Laparoscopic Cholecystectomy : LC)

หอ้ งผา่ ตัด
กลมุ่ การพยาบาล
โรงพยาบาลสตูล

น่วิ ในถุงน้าดี

นิ่วในถุงน้าดีเกิดขึนไดอ้ ยา่ งไร
นิ่วในถุงน้ำดี (gall stones) เป็นโรคระบบทำงเดินน้ำดีที่พบได้บ่อย

ที่สุด เกิดจำกกำรตกตะกอนของหินปูนหรือคอเลสเตอรอลในน้ำดี
ปัจจยั เส่ียงที่ท้าให้เกิดนว่ิ ในถุงน้าดี

ควำมอว้ น, โรคเบำหวำน, โรคโลหิตจำง, เมด็ เลือดแดงแตก, คนทม่ี รี ะดบั
คลอเลสเตอรอลในเลอื ดสงู ชอบอำหำรไขมันสูง ดมื่ แอลกอฮอล์, หญิงท่มี ีบตุ ร,
กำรได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจน, กำรลดน้ำหนกั อยำ่ งรวดเร็ว จะมีโอกำสเป็นน่ิวใน
ถงุ นำ้ ดีมำกกว่ำคนทว่ั ไป
อาหารทชี่ ่วยป้องกนั การเกดิ นิ่วในถงุ น้าดี

อำหำรจำ้ พวกแป้งท่ไี ม่ขดั สี ผัก ผลไมส้ ด รำ้ ข้ำวโอต๊ และถัว่ อำหำรท่ีควรงด
เวน้ ไดแ้ ก่ อำหำรมันและทอ

นิว่ ในถงุ นา้ ดี มีอาการอย่างไร

ผู้ทม่ี ีน่ิวในถงุ นำ้ ดี อำจไม่มีอำกำรเลย หรอื มอี ำกำรบำงอยำ่ ง ดงั ตอ่ ไปนี
1. ปวดเสียดท้อง บริเวณใต้ชำยโครงขวำหรอื ลินปี่ ซ่ึงมกั เปน็ หลงั รับประทำนอำหำร
มนั อำจรำ้ วไปสะบักขวำ หรอื ทะลุหลัง
2. ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน จะมีอำกำรปวดใต้ชำยโครงขวำมำกขึน กดเจ็บ มีไข้
หรอื มีอำกำรคล่นื ไส้อำเจยี นร่วมดว้ ย
3. อำกำรดีซ่ำน ตัวเหลือง ตำเหลือง (นิ่วอุดตันท่อน้ำดี) ก้อนนิ่วอำจมีขนำดเล็ก
เท่ำเม็ดทรำยหรือใหญ่เท่ำลูกกอล์ฟ จ้ำนวนมีได้ตังแต่หนึ่งก้อนไปจนถึงหลำยร้อย
ก้อนได้ หำกมีขนำดใหญ่อำจเป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดมะเร็งถุงนำ้ ดีได้

ตรวจพบวา่ เปน็ ได้อย่างไร

อำกำรแสดง และตรวจอัลตร้ำซำวด์/ CT

การรักษา

1. ใช้ยำสลำยนว่ิ ใช่ไดเ้ ฉพำะน่วิ บำงชนดิ ยำทใี่ ชส้ ่วนใหญ่รำคำแพง
2. กำรผ่ำตัดเอำถุงน้ำดีออก เป็นกำรรักษำที่ดีท่ีสุด เพื่อไม่ให้เกิดน่ิวในถุงน้ำดี
กำรตัดถุงน้ำดี ไม่มีผลต่อกำรยอ่ ยอำหำร เพรำะน้ำดีสร้ำง มำจำกตับ ถุงน้ำดีเป็นเพียงท่ี
เกบ็ พกั นำ้ ดีเท่ำนัน

การผา่ ตัดถุงน้าดีในปัจจุบัน มี 2 วธิ ี

1. การผ่าตัดเปิดหน้าท้อง บริเวณใต้ชำยโครงขวำ (Open Cholecystectomy)
ซึ่งเป็นวิธีมำตรฐำนดังเดิม เลือกใช้วิธีนี ในผู้ป่วยท่ีถุงน้ำดีมีอำกำรอักเสบมำก หรือ แตก
ทะลใุ นช่องท้อง เคยผำ่ นกำรผ่ำตัดทำงหน้ำทอ้ งมำหลำยครัง

2. การผา่ ตดั เอาถุงน้าดีออก (Laparoscopic Cholecystectomy : LC) โดยใช้
กลอ้ งสอ่ งผ่ำนหนำ้ ท้อง ซึ่งเปน็ วธิ ีท่ีนยิ มมำกในปัจจบุ นั ถ้ำผ้ปู ว่ ยไมม่ ีถงุ นำ้ ดอี ักเสบ
เฉียบพลนั

การผ่าตัดเอาถุงนา้ ดอี อกโดยใช้กล้องสอ่ งผ่านผนงั หน้าท้อง
เป็นกำรผ่ำตัดโดยเจำะรูเล็กๆ บริเวณหน้ำท้อง 3-4 ต้ำแหน่ง ขนำด 0.5 ถึง

1 ซม. ด้วยเคร่ืองมือ เฉพำะส้ำหรับกำรเจำะหน้ำท้องอย่ำงปลอดภัย บำงรำย
อำจใส่ท่อระบำยไว้ 2-3 วัน หลังผ่ำตดั กรณมี ีนำ้ ดรี ั่วในทอ้ งขณะผำ่ ตดั

ผลดขี องการผา่ ตดั ถุงนา้ ดภี ายใต้กล้อง

1. อำกำรปวดแผลหลงั ผำ่ ตัดน้อยกวำ่ เพรำะแผลมขี นำดเล็กกว่ำ
2. นอนโรงพยำบำลประมำณ 3-4 วัน ซึ่งถ้ำผ่ำตัด เปิดหน้ำท้อง จะอยู่
โรงพยำบำล ประมำณ 5-7 วัน
3. กำรพักฟ้ืนหลังผ่ำตัด ใช้เวลำประมำณ 1 สัปดำห์ ท้ำให้กลับไปท้ำงำน
ตำมปกติ ไดเ้ ร็วกว่ำ ผำ่ ตัดเปิดหนำ้ ทอ้ งทใี่ ช้เวลำพกั ฟน้ื ประมำณ 1 เดอื น
4. แผลขนำดเล็กดูแลง่ำยกว่ำ และ มีโอกำสติดเชือ น้อยกว่ำแผลขนำดใหญ่
(5-10 cm)
5. เม่ือแผลหำยจะเป็นรอยเลก็ ๆ บนหน้ำท้องเทำ่ นัน
6. โอกำสเกิดพังผืดในชอ่ งทอ้ งหลงั ผ่ำตัดนอ้ ยมำก

ข้อเสียของการผ่าตัดถงุ นา้ ดภี ายใตก้ ลอ้ ง
1. ใชศ้ ัลยแพทยท์ ี่มีความชานาญ
2. อปุ กรณ์ เคร่ืองมอื ชนดิ พิเศษราคาสูง

ภาวะแทรกซ้อนหลงั ผา่ ตดั
1.มโี อกำสบำดเจบ็ อวัยวะขำ้ งเคียง เชน่ ล้ำไส้ ตับ เสน้ เลือดใหญ่ ท่อไต
2.ก๊ำชคำรบ์ อนไดออกไซด์คัง่ (hypercarbia) 5.5%
3.อำจมีกำ๊ ซคำร์บอน/ฟองอำกำศในกระแสเลอื ด(Air embolism)ขณะผำ่ ตัด
4.ภำวะลิ่มเลอื ดอุดตนั ในหลอดเลอื ดดำ้ ทข่ี ำ
5. ควำมเสี่ยงทเี่ กิดจำกกำรดมยำสลบ ภำวะหวั ใจเต้นผดิ จังหวะ ลมรัว่ ในชอ่ งปอด
6.หลงั ผำ่ ตดั มโี อกำส เกิดกำรตดิ เชือทำงเดินหำยใจ กรณนี อนนำนไม่ได้
เคลอ่ื นไหวรำ่ งกำย
7.มโี อกำสตดิ เชอื ในชอ่ งท้องและแผลผำ่ ตดั

การเตรยี มตวั กอ่ นผา่ ตัด
1. งดอำหำรและน้ำทุกชนิด หลังเท่ียงคืนก่อนวัน ผ่ำตัด เพ่ือป้องกันกำร

สำ้ ลกั อำหำรและน้ำเข้ำส่ปู อดขณะผำ่ ตัด
2. มำโรงพยำบำลเช้ำวันผ่ำตดั (8.00 น.) /ก่อนผ่ำตัด 1 วัน เพ่ือเตรียมตวั

นอนโรงพยำบำล และพำญำติท่สี ำมำรถดแู ลได้มำด้วย 1 คน
3.อำบน้ำสระผมเย็นก่อนวันผ่ำตัดด้วยสบู่ยำสระผมท่ัวไป และเช้ำวันผ่ำตัด

อำบด้วยสบู่ยำฆ่ำเชือท่ี รพ. เตรียมให้ ฟอกเน้นบริเวณหน้ำท้องและสะดือ ตัด
เลบ็ ใหส้ นั สะอำด

หมำยเหตุ แจ้งแพทย์ทรำบเกี่ยวกับ ยำท่ีรับประทำนประจ้ำ และควรน้ำยำ
มำด้วย ยำบำงชนิดต้องหยุดก่อนผ่ำตัด เช่น ยำละลำยลิ่มเลือด มีควำมเสี่ยงตอ่
เลอื ดออกมำขณะผ่ำตัดจำ้ เป็นต้องหยุดยำก่อนผ่ำตัด อยำ่ งนอ้ ย 7 วัน ประวัติ
กำรแพย้ ำและสำรอำหำรต่ำงๆ

การปฏบิ ตั ติ วั หลงั ผา่ ตดั
1.เคล่ือนไหว พลิกตะแคงตวั ลุกนั่ง และเดินตำมล้ำดับ เพ่ือป้องกันท้องอืด และ
พังผดื ในช่องทอ้ ง ทำ้ ได้ทนั ทีหลงั ผำ่ ตัด
2. หำยใจเข้ำออกลกึ ๆ และ ไอออกมำที เดียวใหเ้ สมหะออกมำ
3. บรหิ ำรขำบนเตียงเพอ่ื ปอ้ งกนั กำรเกดิ ล่ิมเลือดอุดตนั
4. สงั เกตแผลผำ่ ตดั ถ้ำพบเลือดซึมมำก ใหแ้ จ้งพยำบำลหอผู้ปว่ ย

***อำจมีกำรเปลี่ยนกำรผ่ำตัด เป็นกำรผ่ำเปิดแผลใหญ่ เน่ืองจำกมีพังผืดใน
ช่องทอ้ ง เลอื ดออกมำก หรอื มีกำรอักเสบของถุงน้ำดีมำก

การปฏบิ ตั ิตัวเมอื่ กลบั ไปอยู่บ้าน
1.ดูแลควำมสะอำดของแผลผ่ำตัด เพื่อป้องกันกำรติดเชือของแผลผ่ำตัด ,
ภำยในชอ่ งท้อง
2.แนะนำ้ กำรรบั ประทำนอำหำรที่มีไขมนั ต้่ำ
3.งดกำรออกกำ้ ลังกำยหนกั หลังผ่ำตัดในช่วง 1 สัปดำห์แรก
4.สังเกตอำกำรผิดปกติทต่ี ้องมำพบแพทย์ เช่น ตำ ตัว เหลือง , ปวดใต้ชำยโครง
ขวำ และมไี ข้
5.เนน้ ใหม้ ำพบแพทยต์ ำมนดั ฟงั ผลชนิ เนือ ตรวจอำกำร

อาการผดิ ปกตทิ ผ่ี ปู้ ว่ ยควรมาพบแพทยภ์ ายหลังกลับบ้าน
ได้แก่ มีไข้ ปวดในช่องท้อง คล่ืนไส้อำเจียน รับประทำนอำหำรไม่ได้ ตัว

เหลือง ตำเหลอื ง

หากมขี ้อสงสัย ต้องการสอบถาม
รายละเอียดเพิ่มเตมิ ติดต่อ
โทร (074)723500-10 ต่อ 1117, 1118
หรือ 093-5793386 ไดโ้ ดยตรงครบั