หน่วยที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัดและงานลับเครื่องมือตัด

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัดและงานลับเครื่องมือตัด บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด วิทยาลัยเทคนิคขอนแก่น สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ปีการศึกษา 1/2566 บุญเกิด พุทธระสุ ตำแหน่ง ครู คศ.1

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด คำนำ บทเรียนโมดูลชุดที่ 3 เรื่อง เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด เรียบเรียงขึ้นเพื่อ ประกอบการเรียนการสอน รายวิชา งานเครื่องมือกลเบื้องต้น รหัสวิชา 30100–0009 ระดับชั้นประกาศนียบัตร วิชาชีพชั้นสูง ประเภทวิชาช่างอุตสาหกรรม นักเรียนสามารถศึกษาได้ด้วยตนเองเป็นพื้นฐานสำหรับการศึกษา การ ปฏิบัติของการเรียนหน่วยที่ 3 เป็นการเสริมความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับเครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับ เครื่องมือตัด บทเรียนโมดูลชุดนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้นักเรียนได้ศึกษาเกี่ยวกับชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัด ส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องเจียระไนลับคมตัดเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการเจียระไนลับคมตัด ขั้นตอนการ ทำงานของเครื่องเจียระไนลับคมตัด การบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัด ตลอดจนความปลอดภัยในการใช้ เครื่องเจียระไนลับคมตัด ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทเรียนโมดูลชุดนี้ จะช่วยให้นักเรียนได้รับความเข้าใจเกี่ยวกับเนื้อหาเครื่อง เจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด และส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนสูงขึ้น อย่างไรก็ตาม ในบทเรียนโมดูลชุดนี้ถ้าขาดตกบกพร่อง หรือมีข้อผิดพลาดประการใด ขอความกรุณาผู้อ่านแจ้งให้ผู้จัดทำทราบจะ ขอบพระคุณอย่างยิ่ง และผู้จัดทำพร้อมที่จะนำมาปรับปรุงแก้ไขให้ถูกต้อง สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นายบุญเกิด พุทธระสุ ผู้จัดทำ ก

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด สารบัญ หน้า คำนำ ก สารบัญ ข คำแนะนำการใช้บทเรียนโมดูล ค สาระสำคัญ ง สมรรถนะประจำหน่วย ง จุดประสงค์ ง แบบทดสอบก่อนเรียน 1 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 3 ใบความรู้ 3.1 เครื่องเจียระไนลับคมตัด 4 3.2 เครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการเจียระไนลับคมตัด 6 3.3 ขั้นตอนการทำงานของเครื่องเจียระไน และการเจียระไนลับคมตัด 8 3.4 การบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัด 21 3.5 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด 21 แบบทดสอบหลังเรียน 23 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 25 ข

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด คำแนะนำการใช้โมดูลสำหรับนักเรียน การใช้บทเรียนโมดูลให้เกิดประสิทธิภาพต่อการจัดการเรียนการสอนได้อย่างสูงสุด นักเรียนควรปฏิบัติ ดังนี้ 1. ศึกษาบทเรียนโมดูลล่วงหน้าก่อนลงมือปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับ จุดประสงค์เนื้อหา เครื่องมือ อุปกรณ์ วัสดุ ตลอดจนวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้อง และสามารถปฏิบัติได้อย่างปลอดภัย 2. วางแผนและจัดเตรียมอุปกรณ์ที่ใช้ประกอบการเรียนรู้ตามที่ได้รับมอบหมายประจำหน่วย 3. ถ้ามีความสงสัยเกี่ยวกับเนื้อหาให้ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม หรือสอบถามครูผู้สอน ก่อนการลงมือปฏิบัติทุก ครั้ง 4. ปฏิบัติกิจกรรมต่างๆตามขั้นตอนในการใช้โมดูล เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและมีความปลอดภัยสำหรับ การลงมือปฏิบัติ ค

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด สาระสำคัญ ศึกษาชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัด ส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องเจียระไนลับคมตัดเครื่องมือและ อุปกรณ์ที่ใช้ในการเจียระไนลับคมตัด ขั้นตอนการทำงานของเครื่องเจียระไนลับคมตัด การบำรุงรักษาเครื่อง เจียระไนลับคมตัด ตลอดจนความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด สมรรถนะประจำหน่วย 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัด 2. แสดงความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องเจียระไนลับคมตัดได้ 3. แสดงความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้กับเครื่องเจียระไนลับคมตัด 4. ลับมีดกลึงด้วยเครื่องเจียระไนลับคมตัด ตามแบบกำหนด 5. ลับดอกสว่านด้วยเครื่องเจียระไนลับคมตัด ตามแบบกำหนด จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ด้านความรู้ 1.1 นักเรียนสามารถบอกชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัดได้ 1.2 นักเรียนสามารถบอกส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องเจียระไนลับคมตัดได้ 1.3 นักเรียนสามารถบอกเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้กับเครื่องเจียระไนลับคมตัดได้ 2. ด้านทักษะ 2.1 นักเรียนสามารถลับมีดกลึงด้วยเครื่องเจียระไนลับคมตัด ได้ตามแบบกำหนด 2.2 นักเรียนสามารถลับดอกสว่านด้วยเครื่องเจียระไนลับคมตัด ได้ตามแบบกำหนด 3. ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 3.1 นักเรียนทำความสะอาดห้องเรียน หรือบริเวณปฏิบัติงานหลังเลิกเรียน 3.2 นักเรียนแสดงออกถึงการตระหนักความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด ง

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด แบบทดสอบความรู้ก่อนเรียน คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด โดยทำเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค และ ง เพียงคำตอบ เดียว 1. เกจวัดมุมดอกสว่านคือข้อใด ก. Protractor ข. Drill Point Gage ค. Center Gage ง. Acme Thread Gage 2. กรณีลับมุมดอกสว่านสองข้างไม่เท่ากันจะมีผลในข้อใด ก. คมตัดจะตัดงานด้านเดียว ข. มุมจิกไม่อยู่ที่ศูนย์กลาง ค. ดอกสว่านไม่แข็งแรง ง. จะเจาะงานไม่ได้ 3. มุมรวมปลายดอกสว่านที่ใช้เจาะวัสดุเหล็กทั่วไป มีมุมรวมกี่องศา ก. 100องศา ข. 115 องศา ค. 118องศา ง. 120 องศา 4. ข้อใด ไม่ใช่ เหตุผลจำเป็นในการแต่งหน้าหินเจียระไน ก. แต่งหน้าหินที่นำมาติดตั้งใหม่ ข. หน้าล้อหินเจียระไนทื่อ ค. ปรับขนาดความโต ง. หน้าล้อหินเจียระไนไม่เรียบ มีรอย 5. ล้อหินเจียระไนหยาบจะใช้กรณีใดถึงจะถูกต้อง ก. เจียระไนขั้นสุดท้าย ข. เจียระไนผิวเรียบ ค. เจียระไนตกแต่งสำเร็จ ง. เจียระไนช่วงแรกเพื่อขึ้นรูป 6. ในการวัดมุมมีดกลึงปอกใช้เครื่องมือในข้อใด ก. ใบวัดมุม ข. เกจวัดมุมสี่เหลี่ยม ค. บรรทัดเหล็ก ง. เกจวัดมุมสามเหลี่ยม 7. ข้อใดไม่ใช่มุมของมีดกลึง ก. มุมคายเศษ ข. มุมคมตัด ค. มุมหลบ ง. มุมจิก 8. กรณีลับมุมหลบดอกสว่านมากเกินไปจะมีผลในข้อใด ก. ดอกสว่านจะเจาะไม่เข้า ข. มุมจิกไม่อยู่ที่ศูนย์กลาง ค. ดอกสว่านแกว่ง ง. คมตัดไม่แข็งแรง บิ่น แตกหักง่าย 9. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการลับมีดกลึงที่ถูกต้อง ก. จับมีดกลึงให้แน่น ข. มีการหล่อเย็นขณะลับมีด ค. ออกแรงกดมาก ๆ ง. เคลื่อนมีดไป – มาตลอดหน้าหิน 1

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 10. ในการเลือกล้อหินเจียระไนจะต้องดูสิ่งใดเป็นสำคัญ ก. ราคา-รูใน-โตนอก ข. ความหนา-รูใน-โตนอก ค. ความหนา-ราคา-โตนอก ง. ความหนา-รูใน-ราคา 11. มุมลิ่ม มุมฟรี และมุมคาย รวมกันได้กี่องศา ก. 60 องศา ข. 90 องศา ค. 120 องศา ง. 180 องศา 12. การจำแนกชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งพื้นและแบบตั้งโต๊ะ เราจะพิจารณาจากส่วนใด ก. ล้อหินเจียระไน ข. ขนาดกำลังมอเตอร์ ค. การวางฐานตั้งเครื่อง ง. ฐานเครื่อง 13. ส่วนประกอบใดของเครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ทำหน้าที่เป็นต้นกำลัง ก. ล้อหินเจียระไน ข. มอเตอร์ ค. สวิตช์เปิด-ปิด ง. ระบบไฟฟ้า 14. ใบวัดมุม (Angle Protractor) แสดงมุมที่ใบครึ่งวงกลมกี่องศา ก. 90 องศา ข. 180 องศา ค. 270 องศา ง. 380 องศา 15. การปรับแท่นรองรับชิ้นงาน ควรมีระยะห่างจากล้อหินเจียระไนเท่าใด ก. ไม่เกิน 1 มิลลิเมตร ข. 2-3 มิลลิเมตร ค. 4-5 มิลลิเมตร ง. 6-7 มิลลิเมตร 16. การปรับแท่นรองรับชิ้นงาน ควรทำในขั้นตอนใด ก. หลังจากการเปิดสวิตช์เครื่องครั้งแรก ข. หลังจากขั้นตอนการตรวจสอบความเรียบร้อยของเครื่องเจียระไนเรียบร้อยแล้ว ค. หลังจากขั้นตอนการเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่จะใช้ในการเจียระไน ง. หลังจากการแต่งหน้าหินเจียระไนเรียบร้อยแล้ว 17. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ถูกต้อง ก. ใช้งานเครื่องเจียระไนลับคมตัดทันทีหลังจากเปลี่ยนล้อหิน ข. ตรวสอบความพร้อมของเครื่องเจียระไนลับคมตัดก่อนการใช้งาน ค. ตรวจสอบการทำงานของมอเตอร์ขณะหมุนมีอาการผิดปกติหรือไม่ ง. ตรวจดูสภาพล้อหินเจียระไนก่อนใช้งานทุกครั้งว่ามีรอยร้าวหรือรอยบิ่นหรือไม่ 18. ข้อใดแสดงลักษณะของการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ถูกต้องและปลอดภัย ก. ผูกเน็คไท ใส่เครื่องประดับ ขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด ข. ใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัดในสภาพร่างกายไม่พร้อมปฏิบัติงาน ค. สวมแว่นนิรภัยขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด ง. สวมถุงมือขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด 2

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 19. ข้อใด กล่าวผิด เกี่ยวกับมุมหลบ (Relief Angle) ก. มุมหลบที่มีค่าเป็นลบ จะแข็งแรงมาก ข. มุมหลบต้องโตพอที่จะไม่ให้ผิวงานใหม่สัมผัสกับมีด ค. มุมหลบที่ใหญ่จะลดความแข็งแรงลง ง. มุมหลบที่น้อยเกินไปจะขัดสีชิ้นงานจนเกิดความร้อนสูง 20. ข้อใด ไม่ใช่ รูปแบบของมุมคาย ก. มุมคายที่เป็นลบ ข. มุมคายที่เป็นบวก ค. มุมคายที่เป็นมุมรวม ง. มุมคายที่เป็นศูนย์ เฉลยแบบทดสอบความรู้ก่อนเรียน 1. ข 6. ก 11. ข 16. ง 2. ก 7. ง 12. ค 17. ก 3. ค 8. ง 13. ข 18. ค 4. ค 9. ค 14. ข 19. ก 5. ง 10. ข 15. ข 20. ค 3

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด ใบความรู้ 3.1 เครื่องเจียระไนลับคมตัด เครื่องเจียระไนลับคมตัด โดยทั่วไปแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ เครื่องเจียระไนแบบตั้งโต๊ะและเครื่องเจียระไน แบบตั้งพื้น 3.1.1 ชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัด 1) เครื่องเจียระไนแบบตั้งโต๊ะ (Bench Grinder) เครื่องเจียระไนชนิดนี้จะมีฐานยึดติดแน่นอยู่กับโต๊ะเพื่อเพิ่มความสูงและสะดวกในการใช้งาน รูปที่ 3.1 แสดงลักษณะของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งโต๊ะ 2) เครื่องเจียระไนแบบตั้งพื้น (Floor Grinder) เครื่องเจียระไนชนิดนี้มีขนาดใหญ่กว่าแบบตั้งโต๊ะ โดยมีขาตั้งและฐานเครื่องเพิ่มเติมเพื่อใช้ยึด ติดกับพื้นของโรงฝึกงาน ทำให้เครื่องเจียระไนมีความมั่นคงแข็งแรงขณะใช้งาน รูปที่ 3.2 แสดงลักษณะของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งพื้น 4

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.1.2 ส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องเจียระไนลับคมตัด ส่วนประกอบของเครื่องเจียระไนแบบตั้งโต๊ะและเครื่องเจียระไนแบบตั้งพื้นนั้น มีส่วนประกอบที่ สำคัญ และหน้าที่ในการทำงานไม่แตกต่างกัน ซึ่งมีส่วนประกอบที่สำคัญแต่ละส่วนดังนี้ รูปที่ 3.3 แสดงส่วนประกอบของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งโต๊ะ รูปที่ 3.4 แสดงลักษณะของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งพื้น 3.1.3 การเลือกล้อหินเจียระไนลับคมตัด การเลือกล้อหินเจียระไนลับคมตัดยังจำเป็นต้องคำนึงถึงขนาดของล้อหินเจียระไนจะนำมาติดตั้ง กับเครื่องเจียระไนด้วยว่าหินเจียระไนที่นำมาใช้นั้น มีขนาดเหมาะสมกับเครื่องเจียระไนที่ใช้งานหรือไม่ โดย สามารถดูได้จากป้ายที่ติดอยู่กับล้อหินเจียระไน ได้แก่ 5

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 1) ขนาดของเส้นผ่านศูนย์กลางโตนอกของล้อหินเจียระไน 2) ความหนาของล้อหินเจียระไน 3) ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางรูในของล้อหินเจียระไน รูปที่ 3.5 แสดงป้ายบอกขนาดของล้อหินเจียระไน 3.2 เครื่องมือ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการเจียระไนลับคมตัด 3.2.1 ล้อแต่งหน้าหินเจียระไน (Wheel Dresser) รูปที่ 3.6 แสดงลักษณะของล้อแต่งหน้าหินเจียระไน 3.2.2 เครื่องมือวัดและตรวจสอบคมตัด 1) ใบวัดมุม (Angle Protractor) เป็นเครื่องมือวัดมุมสำหรับวัดมุมของเครื่องมือตัด เช่น มุม ของมีดกลึง สามารถวัดได้ตั้งแต่ 0-180 องศา โดยมีส่วนประกอบสำคัญ ดังรูปที่ 3.7 รูปที่ 3.7 แสดงลักษะณะของใบวัดมุมและส่วนประกอบ 6

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 2) เกจวัดมุมดอกสว่าน (Drill Point Gage) เป็นเกจสำหรับใช้วัดมุมของดอกสว่าน เช่นมุม รวมปลายดอกสว่าน และความยาวของคมตัดดอกสว่าน รูปที่ 3.8 แสดงลักษณะของเกจวัดมุมดอกสว่าน 3) เกจวัดมุมเกลียวสามเหลี่ยม (Center Gage) เป็นเครื่องมือวัดสำหรับวัดมุมมีดกลึงเกลียว สามเหลี่ยมและใช้ตั้งมีดกลึงเกลียวสามเหลี่ยม โดยทั่วไปจะมีมุมรวมยอดเกลียว 60 องศา ยกเว้นเกลียว วิตเวอต จะมีมุมรวม 55 องศา รูปที่3.9 แสดงลักษณะของเกจวัดมุมเกลียวสามเหลี่ยม 3.2.3 อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล ส่วนใหญ่นิยมใช้แว่นนิรภัย (Safety Glasses) สวมใส่เพื่อป้องกันอันตรายจากเศษเจียระไน กระเด็นเข้าตาขณะปฏิบัติงาน รูปที่ 3.10 แสดงลักษณะของแว่นนิรภัย 7

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.3 ขั้นตอนการทำงานของเครื่องเจียระไน และการเจียระไนลับคมตัด 3.3.1 การลับมีดกลึงปาดหน้า รูปที่ 3.11 แสดงมุมต่างๆของมีดกลึงปาดหน้า ขั้นตอนการลับมีดกลึงปาดหน้า 8

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 9

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 10

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 11

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.3.2 การลับมีดกลึงปอกขวา มีดกลึงปอกขวาเป็นมีดกลึงที่นิยมใช้ในการกลึงปอกผิวในงานทั่วไป ถือว่าเป็นพื้นฐาน ของการใช้ใน งานกลึงปอกผิวที่นักเรียนจำเป็นต้องลับคมให้ได้อย่างถูกต้อง รูปที่ 3.12 แสดงมุมต่างๆของมีดกลึงปอกขวา ขั้นตอนการลับมีดกลึงปอกขวา 12

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 13

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 14

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 15

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 16

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.3.3 การลับดอกสว่าน รูปที่ 3.12 แสดงมุมต่างๆของดอกสว่าน ขั้นตอนการลับดอกสว่าน 17

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 18

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 19

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 20

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.4 การบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัด หลักการบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัด มีดังนี้ 3.4.1 ตรวจดูความเรียบร้อยของเครื่องเจียระไนลับคมตัดทุกๆ จุด ได้แก่ แท่นรองรับชิ้นงาน สวิตช์เปิดปิด ฝาครอบล้อหินเจียระไน ฯลฯ ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานเสมอ หากเกิดการชำรุดเสียหายควรแจ้งครูผู้สอนเพื่อ ทำการซ่อมแซมให้ใช้การได้ 3.4.2 ตรวจดูสภาพล้อหินเจียระไนก่อนใช้งานทุกครั้งว่ามีรอยร้าวหรือรอยบิ่นหรือไม่ ถ้ามีให้แจ้งครูผู้สอน เมื่อล้อหินเจียระไนทื่อไม่คม จะต้องแต่งหน้าหินเจียระไนใหม่ก่อนการปฏิบัติงาน 3.4.3 ตรวจสอบการทำงานของมอเตอร์ สังเกตุเสียงของมอเตอร์ขณะหมุนว่ามีเสียงดังผิดปกติหรือไม่ 3.4.4 ตรวจสอบระยะห่างของแท่นรองรับงานเป็นประจำ โดยให้มีระยะห่างมากที่สุดไม่ควรเกิน 2-3 มิลลิเมตร เพื่อป้องกันชิ้นงานหรือเครื่องมือตัดหลุดเข้าไประหว่างล้อหิน อาจทำให้ล้อหินแตกหรือแท่นรองรับ งานแตกหักทำให้เกิดความเสียหายได้ 3.4.5 หลังจากเลิกใช้งานทุกครั้ง ควรปิดสวิตซ์และทำความสะอาดเครื่องเจียระไนให้เรียบร้อย 3.5 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด หลักความปลอดภัยในการใช้หินเจียระไน มีดังนี้ 3.5.1 เคลื่อนย้ายล้อหินเจียระไนด้วยความระมัดระวัง ไม่ควรให้ร่วงหล่น กระทบกระแทกกับของแข็งหรือ ของมีคม 3.5.2 ควรตรวจสอบหินเจียระไนว่ามีรอยร้าวหรือไม่ก่อนใช้งาน 3.5.3 ควรตรวจสอบความเร็วรอบของเครื่องว่าเหมาะสมกับหินเจียระไนหรือไม่ 3.5.4 ไม่ควรติดตั้งล้อหินเจียระไนโดยการฝืนหรือดัดแปลงขนาดของรูกลางล้อหินเจียระไน 3.5.5 ควรตั้งระยะระหว่างแท่นรองรับชิ้นงานกับหินเจียระไนให้เหมาะสมอยู่ระหว่าง 2-3 มิลลิเมตรหรือ 1/8 นิ้ว เพื่อป้องกันไม่ให้เครื่องมือตัดหลุดเข้าไปในช่องว่างของแท่นรองรับชิ้นงาน ซึ่งอาจจะทำให้ล้อหิน เจียระไนแตก 3.5.6 ควรมีฝาครอบปิดหินล้อหินเจียระไนเพื่อป้องกันการแตกกระจายของหิน และฝาครอบควรห่างจาก หินเจียระไน เกิน 1/4 นิ้ว 3.5.7 ไม่ควรใช้ด้านข้างของหินเจียระไน เพราะอาจทำให้หินแตกได้ 3.5.8 ในการประกอบล้อหินเจียระไนกับเครื่อง ต้องแน่ใจว่าเครื่องเจียระไนมีความเร็วรอบไม่เกินที่ กำหนดไว้ในป้ายของล้อหินเจียระไน 3.5.9 ในการปฏิบัติงานทุกครั้งต้องใช้อุปกรณ์ป้องกันดวงตา ระบบการหายใจ แต่งกายให้รัดกุม ไม่รุมร่าม และปฏิบัติงานด้วยความระมัดระวัง 21

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 3.5.10 การเจียระไนลับคมตัด ห้ามใส่ถุงมือและห้ามใช้ผ้าจับเครื่องมือตัดหรือชิ้นงานเด็ดขาด เนื่องจาก อาจเกิดอันตรายจากการที่ถุงมือหรือผ้าถูกดึงเข้าไปติดกับล้อหินเจียระไนที่กำลังหมุน ทำให้นิ้วมือของผู้ปฏิบัติงาน ถูกดึงเข้าไปหาล้อหินเจียระไนได้ 3.5.11 ในขณะเริ่มเปิดสวิตช์เครื่องเจียระไนเพื่อปฏิบัติงาน จะต้องระมัดระวัง ไม่ยืนตรงกับล้อหิน เจียระไนทั้ง 2 ด้านเพราะเมื่อเริ่มเปิดเครื่องใหม่ๆ ล้อหินเจียระไนจะมีแรงเหวี่ยงเพิ่มขึ้น อาจมีเศษวัสดุที่เกิดจาก การเจียระไนติดค้างอยู่ในฝาครอบล้อหินเจียระไนกระเด็นถูกผู้ปฏิบัติงานได้ 3.5.12 การลับคมตัดต้องจับเครื่องมือตัดให้แน่น และมั่นคงแข็งแรง ไม่หลุดง่ายขณะสัมผัสกับของล้อหิน เจียระไน 3.5.13 เครื่องเจียระไนทุกเครื่องจะต้องมีการติดตั้งสายดินเพื่อป้องกันไฟฟ้าดูดผู้ปฏิบัติงาน 22

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด แบบทดสอบความรู้หลังเรียน คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด โดยทำเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก ข ค และ ง เพียงคำตอบ เดียว 1. เกจวัดมุมดอกสว่านคือข้อใด ก. Protractor ข. Drill Point Gage ค. Center Gage ง. Acme Thread Gage 2. กรณีลับมุมดอกสว่านสองข้างไม่เท่ากันจะมีผลในข้อใด ก. คมตัดจะตัดงานด้านเดียว ข. มุมจิกไม่อยู่ที่ศูนย์กลาง ค. ดอกสว่านไม่แข็งแรง ง. จะเจาะงานไม่ได้ 3. มุมรวมปลายดอกสว่านที่ใช้เจาะวัสดุเหล็กทั่วไป มีมุมรวมกี่องศา ก. 100องศา ข. 115 องศา ค. 118องศา ง. 120 องศา 4. ข้อใด ไม่ใช่ เหตุผลจำเป็นในการแต่งหน้าหินเจียระไน ก. แต่งหน้าหินที่นำมาติดตั้งใหม่ ข. หน้าล้อหินเจียระไนทื่อ ค. ปรับขนาดความโต ง. หน้าล้อหินเจียระไนไม่เรียบ มีรอย 5. ล้อหินเจียระไนหยาบจะใช้กรณีใดถึงจะถูกต้อง ก. เจียระไนขั้นสุดท้าย ข. เจียระไนผิวเรียบ ค. เจียระไนตกแต่งสำเร็จ ง. เจียระไนช่วงแรกเพื่อขึ้นรูป 6. ในการวัดมุมมีดกลึงปอกใช้เครื่องมือในข้อใด ก. ใบวัดมุม ข. เกจวัดมุมสี่เหลี่ยม ค. บรรทัดเหล็ก ง. เกจวัดมุมสามเหลี่ยม 7. ข้อใดไม่ใช่มุมของมีดกลึง ก. มุมคายเศษ ข. มุมคมตัด ค. มุมหลบ ง. มุมจิก 8. กรณีลับมุมหลบดอกสว่านมากเกินไปจะมีผลในข้อใด ก. ดอกสว่านจะเจาะไม่เข้า ข. มุมจิกไม่อยู่ที่ศูนย์กลาง ค. ดอกสว่านแกว่ง ง. คมตัดไม่แข็งแรง บิ่น แตกหักง่าย 9. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการลับมีดกลึงที่ถูกต้อง ก. จับมีดกลึงให้แน่น ข. มีการหล่อเย็นขณะลับมีด ค. ออกแรงกดมาก ๆ ง. เคลื่อนมีดไป – มาตลอดหน้าหิน 23

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 10. ในการเลือกล้อหินเจียระไนจะต้องดูสิ่งใดเป็นสำคัญ ก. ราคา-รูใน-โตนอก ข. ความหนา-รูใน-โตนอก ค. ความหนา-ราคา-โตนอก ง. ความหนา-รูใน-ราคา 11. มุมลิ่ม มุมฟรี และมุมคาย รวมกันได้กี่องศา ก. 60 องศา ข. 90 องศา ค. 120 องศา ง. 180 องศา 12. การจำแนกชนิดของเครื่องเจียระไนลับคมตัดแบบตั้งพื้นและแบบตั้งโต๊ะ เราจะพิจารณาจากส่วนใด ก. ล้อหินเจียระไน ข. ขนาดกำลังมอเตอร์ ค. การวางฐานตั้งเครื่อง ง. ฐานเครื่อง 13. ส่วนประกอบใดของเครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ทำหน้าที่เป็นต้นกำลัง ก. ล้อหินเจียระไน ข. มอเตอร์ ค. สวิตช์เปิด-ปิด ง. ระบบไฟฟ้า 14. ใบวัดมุม (Angle Protractor) แสดงมุมที่ใบครึ่งวงกลมกี่องศา ก. 90 องศา ข. 180 องศา ค. 270 องศา ง. 380 องศา 15. การปรับแท่นรองรับชิ้นงาน ควรมีระยะห่างจากล้อหินเจียระไนเท่าใด ก. ไม่เกิน 1 มิลลิเมตร ข. 2-3 มิลลิเมตร ค. 4-5 มิลลิเมตร ง. 6-7 มิลลิเมตร 16. การปรับแท่นรองรับชิ้นงาน ควรทำในขั้นตอนใด ก. หลังจากการเปิดสวิตช์เครื่องครั้งแรก ข. หลังจากขั้นตอนการตรวจสอบความเรียบร้อยของเครื่องเจียระไนเรียบร้อยแล้ว ค. หลังจากขั้นตอนการเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่จะใช้ในการเจียระไน ง. หลังจากการแต่งหน้าหินเจียระไนเรียบร้อยแล้ว 17. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการบำรุงรักษาเครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ถูกต้อง ก. ใช้งานเครื่องเจียระไนลับคมตัดทันทีหลังจากเปลี่ยนล้อหิน ข. ตรวสอบความพร้อมของเครื่องเจียระไนลับคมตัดก่อนการใช้งาน ค. ตรวจสอบการทำงานของมอเตอร์ขณะหมุนมีอาการผิดปกติหรือไม่ ง. ตรวจดูสภาพล้อหินเจียระไนก่อนใช้งานทุกครั้งว่ามีรอยร้าวหรือรอยบิ่นหรือไม่ 18. ข้อใดแสดงลักษณะของการใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัดที่ถูกต้องและปลอดภัย ก. ผูกเน็คไท ใส่เครื่องประดับ ขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด ข. ใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัดในสภาพร่างกายไม่พร้อมปฏิบัติงาน ค. สวมแว่นนิรภัยขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด ง. สวมถุงมือขณะใช้เครื่องเจียระไนลับคมตัด 24

บทเรียนโมดูล ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด 19. ข้อใด กล่าวผิด เกี่ยวกับมุมหลบ (Relief Angle) ก. มุมหลบที่มีค่าเป็นลบ จะแข็งแรงมาก ข. มุมหลบต้องโตพอที่จะไม่ให้ผิวงานใหม่สัมผัสกับมีด ค. มุมหลบที่ใหญ่จะลดความแข็งแรงลง ง. มุมหลบที่น้อยเกินไปจะขัดสีชิ้นงานจนเกิดความร้อนสูง 20. ข้อใด ไม่ใช่ รูปแบบของมุมคาย ก. มุมคายที่เป็นลบ ข. มุมคายที่เป็นบวก ค. มุมคายที่เป็นมุมรวม ง. มุมคายที่เป็นศูนย์ เฉลยแบบทดสอบความรู้หลังเรียน 1. ข 6. ก 11. ข 16. ง 2. ก 7. ง 12. ค 17. ก 3. ค 8. ง 13. ข 18. ค 4. ค 9. ค 14. ข 19. ก 5. ง 10. ข 15. ข 20. ค 25

ชุดที่ 3 เครื่องเจียระไนลับคมตัด และงานลับเครื่องมือตัด วิทยาลัยเทคนิคขอนแก่น เลขที่ 67 ถ.ศรีจันทร์ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40000 โทรศัพท์ 043 - 221290 , 043 - 222738 โทรสาร 043 - 222064 www.kktech.ac.th