sdp plant

49 ENDANGERED SPECIES

Nama Tempatan : Meranti Tembaga
Nama Latin : Shorea Leprosula

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan Dipterokarpa Pamah dan Bukit.

Saiz/Status Rupa : Kumpulan pokok besar hingga 60 m tinggi serta berbanir sederhana

Silara Pokok tinggi 1.5m serta menyebar.
: Berwarna tembaga pucat, coklat-kuning dari bawah, besar, menyebar

berbentuk separuh bulat.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bulat berselinder dan berwarna seakan coklat kelabu yang terang.

• Kulit (Bark : Merekah seragam memanjang batang, di mana tepi rekahan seakan

timbul atau berbentuk bibir sedikit, permatang antara rekahan sedikit

lekuk licin. Pada batang terdapat ketulan damar berwarna kekuningan
yang mudah hancur. Takikan kulit berwarna coklat keunguan pucat

sedikit keras serta memecah atau rapuh.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna coklat kemerahan pucat atau coklat kekuningan yang beransur bertukar kepada

kepucatan terutama yang hamper dengan kambium.

• Gubal (Sap wood) : Berwarna kepucatan serta sedikit berdamar. Damar yang baru keluar berwarna coklat gelap

dan bertukar kepada kuning kotor.

• Bunga (Flower) : Kecil dengan corolla bunga berwarna kuning atau kuning pucat dan kelopak bunga yang halus

panjang atau bujur berpintal dan apabila gugur membentuk kelonsong seperti jari.

• Buah (Fruit) : Bersayap 5 dengan 3 sayap luar yang panjang dan 2 sayap kecil yang pendek serta berbulu sedikit pada

pangkal.

• Daun (Leaves) : Agak tebal berbentuk eliptik. Urat kedua ±12 hingga 15 pasang. Jelas kelihatan pada bahagian bawah daun

dipenuhi bintilan halus yang padat/rapat. Rasa kesat pada bahagian permukaan bawah daun. Urat ketiga

sangat halus, padat, skalarifom, tidak jelas.

• Lain-lain maklumat : Warna silara coklat kekuningan seperti tembaga berbentuk seperti payung.

50 ENDANGERED SPECIES

Nama Tempatan : Merawan Palung
Nama Latin : Hopea Pierrei

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Permatang bukit dengan ketinggian 650 m tumbuh tidak berkelompok

dengan bilangan yang kecil.

Saiz/Status Rupa : Banir kecil, cembung, nipis kadangkala terdapat akar jangkang. Pada

batang pokok matang yang tua berbentuk tidak sempurna.

Silara Pokok : Berdaun kecil berwarna hijau.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bentuk selinder, tidak berpulas dari kumpulan merawan batang licin.

• Kulit (Bark : Licin berwarna gelap dan bertompok cerah dan kadangkala terdapat

tompokan damar jernih yang tersebar nipis serta mengeras.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit luar nipis, isi kulit berwarna coklat merah jambu pucat atau coklat

cerah berbintik merah jambu.

• Gubal (Sap wood) : Coklat kuning pucat serta tidak jelas kelihatan riak pada muka takikan dan mengeluarkan

damar jernih melekit.

• Bunga (Flower) : Kecil, petal berwarna kuning pucat.

• Buah (Fruit) : 5 sayap. 2 sayap panjang dan 3 sayap kecil.

• Daun (Leaves) : Berbentuk oval hingga ovat atau eliptik obovat, tekstur berkulit. Hujung daun runcing lebar

dengan akumen panjang. Pangkal berbaji sama lebar. Permukaan atas dan bawah daun kering
berwarna coklat-kekuningan, lebih pudar pada permukaan bawah, glabrus. Tulang belakang daun tenggelam

atau tertekan pada permukaan atas daun. Urat ke 2 dryobalanoid. Urat ke 3 tidak kelihatan.

51 ENDANGERED SPECIES

Nama Tempatan : Resak Laru
Nama Latin : Vatica Pauciflora

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan lembah pamah berpaya

Saiz/Status Rupa : Pada umumnya berkulit licin dan sedikit merekah dan terdapat gelangan

: melingkari batang berbentuk mata, berwarna cerah dengan tompokan

gelap. Pada pokok matang kadangkala sedikit bersisik.

Silara Pokok : Silara dipterocarpaceae biasanya simpodial dan bertukar menjadi dom

apabila mencapai kematangan.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Jarang berbanir.

• Kulit (Bark) : Pada umumnya berkulit licin dan sedikit merekah dan terdapat gelangan

melingkari batang berbentuk mata, berwarna cerah dengan tompokan

gelap. Pada pokok matang kadangkala sedikit bersisik.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Pada umumnya kulit luar nipis, rapuh dan terdapat lapisan berwarna kemerahan atau ungu

yang menyambungkan isi kulit yang berwarna coklat kuning cerah pudar dan berbintik merah

jambu.

• Gubal (Sap wood) : Pada umumnya berwarna pucat, bertekstur rapat dan mengeluarkan lelehan resin jernih

daripada saluran damar yang tidak tersusun.

• Bunga (Flower) : Petal berukuran 2.3 cm berwarna putih krim dengan sedikit bintik kemerahan pada pangkal semasa

peringkat kudup.

• Buah (Fruit) : Tidak bersayap, berbentuk bujur bulat dengan 5 bahu yang jelas pada pangkal buah, permukaan sedikit

berkeruping-meretak berwarna coklat merah muda, keras berkayu. Saiz berbeza-beza.

• Daun (Leaves) : Bentuk berubah-ubah. Kebiasaanya eliptik atau ovat-lanseolate. Hujung daun runcing sekata dengan akumen

pendek. Pangkal daun runcing atau bulat kadangkala sedikit tidak lebar. Urat ke 2 melengkung hingga ke

hujung daun. Urat ke 3 retikulat.

• Lain-lain Maklumat : Pada umumnya tidak memperlihatkan ciri dipterokarpa dan selalu terkeliru dengan famili lain seperi Minyak

Berok atau Sepetir jika resin tidak kelihatan. Kayunya digunakan untuk kerja-kerja pembinaan dan

penghasilan perabot. Resinnya secara tradisional digunakan untuk memakal kapal dan bakul.

52 ENDANGERED SPECIES

Nama Tempatan : Resak Mempening
Nama Latin : Vatica Stapfiana

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan rendah, pamah hingga bukit. Ketinggian kurang 500 m

: terutama lereng bukit dan juga lembah yang mempunyai anak sungai

: yang banyak.

Saiz/Status Rupa Pokok besar.

Silara Pokok : Silara dipterocarpaceae biasanya simpodial dan bertukar menjadi dom

apabila mencapai kematangan

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Tidak berbanir.

• Kulit (Bark) : Berbatang licin serta terdapat gelangan pada batang kadangkala

terdapat lelehan damar warna kuning.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Pada umumnya kulit luar nipis, rapuh dan terdapat lapisan berwarna

kemerahan atau ungu yang menyambungkan isi kulit yang berwarna coklat kuning cerah

pudar dan berbintik merah jambu.

• Gubal (Sap wood) : Berwarna pucat dan bertekstur rapat dan mengeluarkan lelehan resin jernih dari saluran

dammar yang tidak tersusun.

• Bunga (Flower) : Petal berwarna kuning pucat berjalur kemerahan pada pangkal.

• Buah (Fruit) : Jenis pachynocarpus; berpetiol pendek dan besar. Biji bulat bujur telur atau bujur telor panjang serta

tajam di hujungnya sedikit berkeruping. Bercantum dengan tiub kaliks yang membaluti sebahagian pangkal biji

atau kadangkala keseluruhan biji.

• Daun (Leaves) : Berbentuk eliptik obovat, tekstur tebal berkulit, hujung daun tumpul hingga runcing akut pendek dengan

pangkal daun berbaji. Tepi daun berkelim dan berbulu stelat atau glabrous pada permukaan bawah daun. Urat

ke 2 tebal dan melengkung dan sedikit bersambung pada tepi daun; sedikit timbul kelihatan pada permukaan

atas daun. Urat ke 3 reticulat skalarifom.

• Lain-lain Maklumat : Buah berbentuk seperti buah mempening.

LEAST CONCERN
SPECIES
(LC)

54 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Balau Kumus
Nama Latin : Shorea Laevis

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan Pamah-Hutan Bukit.

Saiz/Status Rupa : Pokok Besar hingga 240 cm dbh.Berbanir tinggi serta menyebar dan

timbul pada permukaan tanah membentuk akar permukaan besar.

Silara Pokok : Besar, berbentuk separa bulat dengan dahan besar. Silara berwarna

hijau kelabu, daun kecil.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bulat selinder.

• Kulit (Bark) : Berwarna coklat oren, jelas bersisik tidak seragam besar terkopak

berbalong seakan rupa kulit kapur. Sedikit meretak panjang.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit luar berwarna coklat gelap. Isi kulit coklat kekuningan dengan

garisan kuning yang cerah berhampiran dengan lapisan kambium.

• Gubal (Sap wood) : Kuning pucat.

• Bunga (Flower) : Kudup bunga bentuk subglobos, petal berbentuk oblong berwarna putih dengan filamen

sebanyak 50.

• Buah (Fruit) : Petiol pendek dan halus. 5 sayap iaitu 3 sayap luar panjang dan 2 sayap dalam yang pendek.

• Daun (Leaves) : Berbentuk ovat lanseolat kadangkala serong (bentuk sabit). Hujung daun akumen panjang,

pangkal daun berbaji, sedikit tidak sama lebar. Urat kedua sangat jelas pada permukaan daun. Urat

ketiga

• Lain-lain Maklumat : Kadangkala terdapat damar berwarna kuning hancur.

55 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Bekak
Nama Latin : Aglaia Simplicifolia

Famili : Meliaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan rendah atau paya.

Saiz/Status Rupa : Pokok kecil ke sederhana besar. Kekadang bebanir kembang.

Silara Pokok : Bentuk Kon. Lebar di bahagian bawah dan tirus di bahagian atas.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang licin.

• Kulit (Bark) : Licin kepada merekah atau bersisik dalam. Lantisel berwarna kelabu

coklat.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna merah jambu atau coklat pucat dengan tompokan getah putih.

• Gubal (Sap wood) Cairan putih pucat kepada merah jambu bertukar coklat gelap apabila

terdedah.

• Bunga (Flower) : Sejambak berwarna kuning atau putih.

• Buah (Fruit) : Perikap seperti kulit.

• Daun (Leaves) : Ranting lampai dengan hujung diseliputi bulu bersisik yang tebal bewarna perang pucat atau

keputihan. Anak daun 5-9 helai seperti kulit, asimetrik dan seakan bentuk bulan sabit. Urat

sekunder 8-13 pasang.

56 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Melinjau / Belinjau
Nama Latin : Gnetum Gnemon

Famili : Gnetaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan tanah pamah dan hutan bukit.

Saiz/Status Rupa : Sederhana tinggi 15 hingga 20 m.

Silara Pokok : Bentuk kun atau piramid

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang Dian

• Kulit (Bark) : Licin berwarna kelabu.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kuning pucat.

• Gubal (Sap wood) : Putih pucat.

• Bunga (Flower) : Uniseks jenis spike; bunga jantan kaliks 2 lobes dan satu stamen satu

bunga betina.

• Buah (Fruit) : Buah berbentuk bujur dan mempunyai 3 lapisan kulit.

• Daun (Leaves) : Bujur dan hujung daun runcing.

• Lain-lain Maklumat : Biji Belinjau boleh dibuat keropok.

57 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Pokok Peluru Meriam / Cannonball Tree
Nama Latin : Couroupita Guianensis

Famili : Lecythidaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Berasal dari Amerika Selatan.

Saiz/Status Rupa : Tumbuh tinggi hingga 25 m.

Silara Pokok : Terbuka berwarna hijau.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bentuk selinder.

• Kulit (Bark) : Merekah halus rapat.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Tiada Maklumat

• Gubal (Sap wood) : Tiada Maklumat

• Bunga (Flower) : Bunga warna campuran merah jambu dan merah terang atau jingga.

Mempunyai struktur yang tebal dan berlilin, mengeluarkan haruman

yang menarik serangga untuk proses pendebungaan.

• Buah (Fruit) : Bersaiz besar dengan diameter antara 10 hingga 25 cm dan berwarna coklat (warna karat)

seperti peluru meriam. Memerlukan masa setahun untuk masak dan mengeluarkan bau

yang tidak menyenangkan.

• Daun (Leaves) : Eliptik. Hujung daun bentuk Akut. Jangka hayat daun 6 bulan dan selepas itu gugur dengan

jumlah yang banyak.

• Lain-lain Maklumat : Buahnya mempunyai jisim pulpa yang berbau masam.

58 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Damar Hitam Pipit
Nama Latin : Shorea Multiflora

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Tanah Pamah.

Saiz/Status Rupa : Pokok sederhana besar ke pokok besar.

Silara Pokok : Besar. Padat berdaun pada pokok muda bentuk kubah dan pada

pokok muda terdapat dahan besar berjejari dari batang utama.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bentuk selinder pada pokok muda. Pokok tua sedikit berpulas terutama

yang tumbuh di tempat terbuka. Banir rendah bulat kadangkala tiada.

• Kulit (Bark) : Bentuk selinder pada pokok muda. Pokok tua sedikit berpulas terutama

yang tumbuh di tempat terbuka. Banir rendah bulat kadangkala tiada.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit luar nipis berwarna coklat gelap. Isi kulit nipis ±5.0 mm berwarna

coklat kekuningan atau coklat cerah beransur kepada kuning pada

lapisan kambium. Mengeluarkan resin atau damar gelap.

• Gubal (Sap wood) : Warna kuning pucat atau kuning pudar. Isi kayu berwarna coklat pucat.

• Bunga (Flower) : Sangat kecil, petal berpintal apabila matang berwarna kuning pucat atau putih. Stamen
10-15. Filamen pendek, lebar pada pangkal.

• Buah (Fruit) : Tidak bersayap. Sepal membaluti biji.
• Daun (Leaves) : Eliptik atau ovat. Hujung daun runcing, pangkal daun berbaji. Urat kedua 7-10 pasang. Urat ketiga

retikulat skalarifom

• Lain-lain Maklumat : Kelenjar daun jika ada pada pangkal urat kedua daun (di pangkal daun).

59 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Geronggang
Nama Latin : Cratoxylum Arborescens

Famili : Hyperiacaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan Paya Gambut.

Saiz/Status Rupa : Pokok kecil sederhana atau besar.

Silara Pokok : Tiada Maklumat

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Banir pendek. Warna coklat kelabu.

• Kulit (Bark) : Retak, bersisik atau mengelupas.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna coklat kemerahan.

• Gubal (Sap wood) : Menghasilkan getah coklat kemerahan.

• Bunga (Flower) : Kelopak merah jambu, putih atau merah.

• Buah (Fruit) : Kapsul buah berpecah menjadi 3. Buah bersayap.

• Daun (Leaves) : Tepi daun bergerigi. Urat samar hingga tidak kelihatan.

• Lain-lain Maklumat : Cecair iodin.

60 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Kelumpang Burung
Nama Latin : Sterculia Parviflora

Famili : Sterculiaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan tanah rendah dan hutan bukit.

Saiz/Status Rupa : Mencapai ketinggian sehingga 30 m. Ukur lilit batang 180cm.

Silara Pokok : Bentuk rampak (tidak sekata).

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang lurus.

• Kulit (Bark) : Licin berwarna merah jambu.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit nipis.

• Gubal (Sap wood) : Warna kuning pucat.

• Bunga (Flower) : Bunga berwarna kuning.

• Buah (Fruit) : Pod biji benih besar bertekstur baldu. Buah berwarna hijau ketika muda

dan bila matang bertukar warna kepada merah kekuningan, oren

kemerahan atau merah terang. Apabila masak kulit buah merekah dan mendedahkan biji

• Daun (Leaves) berwarna hitam.
: Daun ringkas. Ovat ke ovat eliptik. Bersaiz 10.27 cm dan lebar 5-15 cm.

• Lain-lain Maklumat : Makanan haiwan seperti burung, monyet dan tupai.

61 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Kerdas
Nama Latin : Archidendron Elliptica

Famili : Fabaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan Pamah

Saiz/Status Rupa : Pokok besar

Silara Pokok : Rendang (terbuka)

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang lurus.

• Kulit (Bark) : Kulit keras dan licin.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Tiada Maklumat

• Gubal (Sap wood) : Tiada Maklumat

• Bunga (Flower) : Warna putih

• Buah (Fruit) : Hijau bila muda. Hitam bila buah sudah tua

• Daun (Leaves) : Bentuk ovat dan nipis. Hujung daun akumen, pangkal daun dempak.

• Lain-lain Maklumat : Bau kuat (dimakan sebagai ulam).

62 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Keruing Neram
Nama Latin : Dipterocarpus Oblongfolius

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Tebing sungai

Saiz/Status Rupa : Boleh mencapai 190 cm dbh.

Silara Pokok : Silara besar dan tergantung atau tegak ke tepi.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang berbelimbing kadangkala hingga 3.0 m tinggi dan seakan rusuk

: pada batang atau berpulas dan agak pendek serta codong ke sungai.

• Kulit (Bark) : Kulit berwarna kelabu pucat hingga merah coklat cerah; lentisel kecil dan

: jarang, sedikit mengerutu dan berwarna putih pudar.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Coklat merah samar pucat.

• Gubal (Sap wood) : Gubal lembut, damar selalunya jernih atau putih bersusu.

• Bunga (Flower) : Besar; stamen 15

• Buah (Fruit) : Bentuk eliptikal dengan tuib kaliks hujung runcing pada pangkal, berbulu dan sedikit

berpermatang membentuk tunas rendah memanjang tiub kalik 5 seperti buah belimbing.

• Daun (Leaves) Oblong lanseolat hingga eliptik, hujung daun akumen. Pangkal daun bentuk baji. Urat kedua

jelas tetapi halus. Urat ketiga sangat jelas kelihatan.

63 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Kiah / Piah / Keriah / Sekeriah / Keriat / Krian
Nama Latin : Aglaia Korthalsii

Famili : Meliaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan Paya Gambut dan sungai (Hutan Primer)

Saiz/Status Rupa : Kecil dan saiz sederhana. Ketinggian mencapai 26 m. Diameter 70 cm.

Berbanir segitiga.

Silara Pokok : Tiada Maklumat

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Tiada Maklumat

• Kulit (Bark) : Pucat hingga gelap kemerahan atau coklat kekuningan atau coklat oren,

kadang kala dengan fisur membujur kasar atau lentisel, mengelupas

dengan skala bulat yang tidak teratur.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna hijau merah jambu gelap dan merah jambu. Berserabut.

Bergetah putih.

• Gubal (Sap wood) : Warna kuning coklat pucat.

• Bunga (Flower) : Bunga pada daun dan dahan. Bunga jantan tahan lebih lama daripada bunga

betina.Terdapat 5 kelopak yang mungkin ditutupi dengan sisik yang serupa dengan ranting.

• Buah (Fruit) : Ellipsod, warna oren. Di dalam buah mengandungi 1-3 biji.
• Daun (Leaves) : Panjang daun 40 cm. Bentuk ovat atau eliptik. Urat daun 11-25 pasang.

• Lain-lain Maklumat : Kegunaan untuk tiang, rasuk, tingkap dan juga dalam perubatan.

64 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Meranti Bukit
Nama Latin : Shorea Platyclados

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Dipterokarpa atas.

Saiz/Status Rupa : Pokok besar dengan 180 cm dbh.

Silara Pokok : Terbuka dengan dahan tegak codong ke atas memperlihatkan silara

bentuk kecil.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang lurus tinggi kadangkala berdahan rendah serta bentuk batang

tidak begitu sempurna kerana pengaruh tiupan angin. Banir tinggi hingga

4.0 m besar menyebar, tebal hingga 14 cm dan bercabang nipis.

• Kulit (Bark) : Warna merah hingga coklat–tua gelap, bersisik, merekah dalam halus
dan panjang sehingga 1-2 cm lebar serta 1.5 cm dalam. Permatang 4-10

cm lebar rata, bersisik dan gugur. Kadangkala terdapat damar warna

kuning hancur pada batang.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit luar tebal 1.5 cm. Warna coklat. Isi Kulit berfiber kasar berwarna coklat merah pada

sebelah luar kepada coklat kuning pada lapisan kambium. Isi kayu warna merah gelap hingga

merah tua.

• Gubal (Sap wood) : Agak keras berwarna kuning jerami.

• Bunga (Flower) : Petal warna kuning pucat, lanseolat, halus akut dan padat pubesen pada bahagian terdedah semasa

kudup. Stamen 15 dengan dua ukuran.

• Buah (Fruit) : Tiub kaliks berkembang menjadi 5 sayap. 3 sayap panjang dan 2 sayap pendek.

• Daun (Leaves) : Lanseolat–tirus hingga lanseolat eliptik. hujung daun akut, panggkal daun berbaji atau bulat. Urat kedua

• Lain-lain Maklumat : melengkung ke tepi daun. Urat ketiga tidak begitu kelihatan skalarifom, kelenjar tiada.

Ranting pipih. Tulang belakang daun tajam bersegi di bawah permukaan daun.

65 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Nyatoh Durian
Nama Latin : Payena Maingayi

Famili : Sapotaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan Paya, Tanah Pamah dan Bukit Rendah.

Saiz/Status Rupa : Pokok sederhana besar.

Silara Pokok : Warna coklat keemasan pandangan dari bawah.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang licin dan berlentisel.

• Kulit (Bark) : Merekah rapat

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Berwarna kemerahan dan bergetah.

• Gubal (Sap wood) : Putih kemerahan.

• Bunga (Flower) : Kecil

• Buah (Fruit) : Ellipsoid

• Daun (Leaves) : Daun oblong, hujung akut atau bercanggai, belakang daun berbulu halus

berwarna keemasan. Urat daun 20-25 pasang.

66 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Nyatoh Tembaga
Nama Latin : Palaquium Maingayi

Famili : Sapotaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan rendah.

Saiz/Status Rupa : Saiz sederhana besar ke besar.

Silara Pokok : Warna keperakan atau kekuningan

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang licin.

• Kulit (Bark) : Merekah ke berbopeng

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Lembut dan berurat-urat warna merah jambu, merah perang kemerahan

atau kuning merah jambu.

• Gubal (Sap wood) : Warna kemerahan.

• Bunga (Flower) : 34 dalam aksil daun.

• Buah (Fruit) : Globose

• Daun (Leaves) : Obovat bersaiz besar. Glabrous di permukaan atas daun tetapi berbulu lembut halus warna
tembaga merah perang di permukaan bawah. Urat sekunder 13-21 pasang dan besar. Urat

ketiga melintang.

67 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Pauh Kijang
Nama Latin : Irvingia Malayana

Famili : Irvingiaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan pamah hingga berbukit.

Saiz/Status Rupa : Pokok besar berbanir nipis (sedikit bergelombang).

Silara Pokok : Silara unggul.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang licin.

• Kulit (Bark) : Merekah ke berbopeng

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Lembut dan berurat-urat warna merah jambu, merah perang kemerahan

atau kuning merah jambu.

• Gubal (Sap wood) : Warna kemerahan.

• Bunga (Flower) : 34 dalam aksil daun.

• Buah (Fruit) : Globose

• Daun (Leaves) : Obovat bersaiz besar. Glabrous di permukaan atas daun tetapi berbulu lembut halus warna
tembaga merah perang di permukaan bawah. Urat sekunder 13-21 pasang dan besar. Urat

ketiga melintang.

68 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Rajah Kayu (Golden Shower Tree)
Nama Latin : Cassia Fistula

Famili : Fabaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Tanah Pamah.

Saiz/Status Rupa : Pokok sederhana ketinggian antara 10 hingga 20 meter.

Silara Pokok : Bentuk mendatar atau mengembang (payung).

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang lurus .

• Kulit (Bark) : Pokok muda warna kelabu pucat; lembut dan nipis. Pokok tua warna

coklat tua dan kasar.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Tiada maklumat

• Gubal (Sap wood) : Tiada maklumat

• Bunga (Flower) : Bunga berukuran 20-40 cm. Setiap diameter bunga 4-7 cm dengan 5

kelopak kuning sama saiz.

• Buah (Fruit) : Bentuk kekacangan 30-60 cm dan lebar 1.5 - 2.5 cm yang mengandungi beberapa biji benih

di dalam dan berbau busuk.

• Daun (Leaves) : Jenis daun majmuk Paripinat 30-40 cm panjang. Setiap pelepah mempunyai 3-8 pasang

daun. Daun bentuk ovate.

69 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Resak Irian

Nama Latin : Tiada maklumat

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Terdapat di permatang tinggi.

Saiz/Status Rupa : Tidak berapa besar.

Silara Pokok : Tiada maklumat

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Tiada maklumat

• Kulit (Bark) : Kulit luar berwarna kelabu. Licin semasa muda bersisik dan gugur

meninggalkan tompokan pada batang yang matang.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Kulit luar dan kulit dalam dipisahkan oleh garisan kemerahan.

• Gubal (Sap wood) : Warna kekuningan. Bila kering berwarna coklat perang. Terdapat damar

: kuning perang meliputi gubal.

• Bunga (Flower) Kecil warna kuning atau putih.

• Buah (Fruit) : Bersayap 5.

• Daun (Leaves) : Licin. Rupa berlainan mengikut saiz.

70 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Sentul
Nama Latin : Sandoricum Koetjape

Famili : Meliaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Pamah dan lereng bukit.

Saiz/Status Rupa : Pokok sederhana besar. Boleh mencapai ketinggian 30 m dengan

diameter hingga 90 cm.

Silara Pokok : Bentuk silara bujur telur.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Banir kecil atau tiada.

• Kulit (Bark) : Warna kelabu kepada kelabu gelap lembut. Isi kulit dalam berwarna

merah.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna merah jambu kepada merah. Mempunyai bau yang manis.

• Gubal (Sap wood) : Putih.

• Bunga (Flower) : Panikal dari pangkal daun. Warna kuning.

• Buah (Fruit) : Globose selebar 5-7 cm, warna oren kuning atau kuning kemerahan dan berbulu halus.

• Daun (Leaves) : Biji berwarna putih dan bilangannya 3-5.

Daun berjejari. 3 helai daun terbit dalam satu tangkai. Bentuk Ovat. Warna atas permukaan

daun hijau berkilat manakala bahagian bawah hijau pucat.

• Lain-lain Maklumat : Kegunaan dalam pembinaan dan ada juga digunakan dalam perubatan.

71 LEAST CONCERN SPECIES

Nama Tempatan : Tualang
Nama Latin : Koompassia Excelsa

Famili : Fabaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Batang besar. Pokok yang paling tinggi.

Saiz/Status Rupa : Bentuk silara bujur telur.

Silara Pokok : Batang besar. Pokok yang paling tinggi.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Batang lurus dan berbanir tinggi.

• Kulit (Bark) : Kulit licin, warna kelabu kehijauan.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Isi kulit luar nipis, warna hijau. Isi dalam warna merah tua.

• Gubal (Sap wood) : Warna putih.

• Bunga (Flower) : Bunga kecil berwarna putih.

• Buah (Fruit) : Buah seperti buah kempas tetapi kecil sedikit iaitu rupa bujur serta nipis

mengandungi sebiji sahaja biji benih di dalamnya.

• Daun (Leaves) : Daun berpelepah. Bentuk ovat-lanseolat. Hujung daun akumen pendek. Pangkal daun

dempak. Permukaan atas berwarna hijau tua manakala permukaan bawah daun berwarna

hijau muda.

NEAR THREATENED
SPECIES
(NT)

73 NEAR THREATENED SPECIES

Nama Tempatan : Keruing Merah
Nama Latin : Dipterocarpus Verrucosus

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan bukit rendah dan pamah.

Saiz/Status Rupa : Pokok boleh mencapai sehingga 160 cm dbh.

Silara Pokok : Kecil atau sederhana besar, agak padat berdaun; berbentuk separa

bulat.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bentuk bulat dan berbanir tebal hingga 2.0 m. Warna batang

kemerahan.

• Kulit (Bark) : Bersisik dan berwarna kuning kemerahan cerah dan kadangkala

berbintik hijau. Permukaan kulit terdapat banyak lentisel halus yang

padat, kadangkala menpunyai ciri yang hamper sama dengan keruing

pipit.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Tiada Maklumat

• Gubal (Sap wood) : Berwarna coklat merah cerah; damar selalunya jernih atau putih susu.

• Bunga (Flower) : Besar. Stamen ± 15.

• Buah (Fruit) : Kecil; tiub kaliks sedikit bulat tidak berpermatang atau bersusuk diliputi oleh ketuat (verucose).

Sayap panjang dengan 3 urat pada sayap utama. 3 cuping kaliks berkembang menjadi sayap

pendek.

• Daun (Leaves) : Ovat-lanseolat hingga eliptik kadangkala pangkal daun runcing. Jelas kelihatan jalur lipatan pada urat kedua

kadangkala tidak nyata. Hujung daun akuminat atau dengan acumen pendek. Pangkal daun berbentuk baji.

Urat kedua lurus selari hingga ke tepi, jelas dan agak kasar. Urat ketiga jelas skalarifom.

74 NEAR THREATENED SPECIES

Nama Tempatan : Balau Sengkawang Darat
Nama Latin : Shorea Scrobiculata

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Kawasan beralun dan berbukit

Saiz/Status Rupa : Pokok kecil hingga sederhana besar kadangkala boleh mencapai hingga

15 cm dbh.

Silara Pokok : Bujur hingga separa bulat dengan dahan condong tegak ke atas.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Berbelimbing, berbanir kecil hingga 70 cm tinggi dan tebal ±15 cm sedikit

menyebar kadangkala berbanir jangkang.

• Kulit (Bark) : Warna kuning gelap hingga coklat merah. Meretak bersisik tebal

memanjang kadangkala sedikit longgar dan gugur meninggalkan

tompokan lekuk pada batang

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Warna coklat kekuningan.

• Gubal (Sap wood) : Coklat kuning, sederhana hingga sangat keras; damar coklat gelap kelabu.

• Bunga (Flower) : Kecil, petal putih dengan jaluran merah muda di tengah hingga ke pangkal. Stamen 20-30.

• Buah (Fruit) : Kaliks berkembang menjadi 5 sayap. 3 sayap luar yang besar dan panjang serta 2 sayap

kecil dan pendek.

• Daun (Leaves) : Bentuk Ovat, eliptik atau oblong; tekstu berkulit, agak nipis. Hujung runcing akuminat dengan

akumen panjang. Urat kedua melengkung hingga ke tepi daun. Urat ketiga tidak jelas kelihatan

skalarifom.

VULNERABLE
SPECIES
(VU)

76 VULNERABLE SPECIES

Nama Tempatan : Chengal
Nama Latin : Neobalanocarpus Heimii

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Hutan Pamah atau Bukit

Saiz/Status Rupa : Pokok besar dan boleh mencapai ukur lilit hingga 3m. Banir jelas

kelihatan dan agak rendah atau membentuk seakan rusuk pada batang

dan memperlihatkan pangkala agak berbelimbing.

Silara Pokok : Agak besar dan padat berdaun.

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bentuk bulat, berdahan rendah.

• Kulit (Bark) : Berwarna gelap dan merekah cetek tidak seragam memanjang batang

dan bertukar kepada bersisik mengelupas pada pokok matang yang tua.

Kulit tua agak tebal dan gugur dalam bentuk sisik panjang dan

kadangkala terdapat lelehan atau tompokan damar yang jernih tidak

berwarna atau keemasan atau kristal.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Isi kulit kekuningan. Takikan dengan kulit luar berwarna gelap dan keras dan mengeluarkan

lelehan damar beresin yang jernih, kering berwarna kekuningan hingga cerah berkristal

• Gubal (Sap wood) : Keras berwarna kuning pucat serta jelas kelihatan riak pada muka takikan.

• Bunga (Flower) : Sepal hamper sama besar, bulat dan berlapis. Petal berbentuk bujur oblong, sedikit bergulung

pada hujung, berwarna putih-krim atau kuning kehijauan dan gugur bercantum tidak berpecah dengan

stamen melekat kepadanya.

• Buah (Fruit) : Buah besar dan tidak bersayap.

• Daun (Leaves) : Oblong lanseolat, lanseolat-ovat. Hujung daun runcing. Pangkal daun kadangkala tidak sama lebar-kuneat

hingga obtus. Urat kedua jelas timbul pada permukaan bawah daun dan tenggelam pada permukaan atas

daun. Urat ketiga retikulat-skalarifom.

77 VULNERABLE SPECIES

Nama Tempatan : Engkabang
Nama Latin : Shorea Macrophylla

Famili : Dipterocarpaceae

Habitat/Jenis Hutan/Tempat : Tanah rendah

Saiz/Status Rupa : Pokok sederhana besar ke besar.

Silara Pokok : Tiada Maklumat

Ciri-ciri Pokok

• Batang (Bole) : Bersaiz sederhana besar dengan crown yang lebat, berbentuk oblong ke

hemispherikal yang boleh membesar setinggi 45m. Bentuk batangnya

selalu tumbuh herot dan boleh mempunyai dahan dari bahagian bawah

serta boleh diameter seluas 150cm dengan butress kuat sehingga 2m

tinggi.

• Kulit (Bark) : Tiada Maklumat.

• Isi Kulit (Slash inner bark) : Tiada Maklumat.

• Gubal (Sap wood) : Merah muda hingga merah jambu dengan resin putih.

• Bunga (Flower) : Tiada Maklumat.

• Buah (Fruit) : Buah besar dan bersayap lima

• Daun (Leaves) : Bentuk daun eliptik ke oblong. Urat utama berwarna coklat pucat. Urat kedua 17 – 35 pasang.

• Lain-lain Maklumat : Kayunya adalah salah satu jenis ‘Meranti merah’ yang paling ringan dan salah satu daripada

empat spesies Meranti merah yang menanggung kacang illipe kacang di mana lemak yang boleh

dimakan diperolehi.